Energietransitie en groen vervoer

Rio Tinto 

FLASC

Een mechanisch offshore energieopslagsysteem kan stroom uit windparken veel efficiënter opslaan dan dure batterijpakketten. Simpele stalen buizen en een set vloeistofzuigers vormen de sleutelelementen. Een eerste prototype van het FLASC-systeem ging zes jaar geleden te water in de haven van Malta. Geen ideale plek om veel wind te vangen, dus draaide het compacte systeem voor één keer op zonnepanelen. Eraan gekoppeld was een speciale converter die reageert op de sterkte van de zon. De werking van het systeem was verder vrijwel identiek aan dat van het megasysteem dat de Maltese bedenkers Daniel Buhagiar en Tonio Sant voor ogen staat: met holle buizen onder water en een vloeistof-zuigmechanisme dat opgewekte energie opslaat door samenpersen van lucht. Het zeewater helpt een handje bij het samenpersen én als koellichaam. Het Maltese prototype kon 1 kWh stroom opslaan en bouwde een druk op van zo’n 15 bar. Dat systeem laat zich enorm opschalen, verzekert Daniel Buhagiar. Je zou er ook de overtollige energie mee kunnen opslaan van een offshore windpark van 1 GW. “Dat zou kunnen met een 15 kilometer lang onderwaterbuizenstelsel waarvan de buitenste buis een diameter heeft van maximaal 1,5 meter diameter. Dankzij de hoge energiedichtheid tot 18 kWh/m3 kun je daarmee enorme hoeveelheden windenergie opslaan en terugleveren bij windstilte. Een systeem van een dergelijke omvang zou pakweg 280 miljoen euro kosten. Bij grootschalige toepassing zouden de kosten uitkomen op zo’n 600-700 euro per kWh bij een levensduur van dertig jaar. “Dan heb je een batterij tegen lage kosten die heel lang meegaat. Een tweede pilot moet bewijzen dat het de bedenkers menens is. Dit project, gefinancierd door het EU-programma Horizon 2020, gebruikt een drijvende windmolen met een FLASC-systeem aan boord. De energieconversie-unit met alle pompen en turbines is gebouwd in het lab in Malta. De ‘Musica’, die een opslagcapaciteit van 50kWh heeft, wordt volgend jaar in Griekse wateren getest.
Het FLASC-systeem richt zich op energieoverschotten uit offshore windparken. Het stuurt de stroom die windturbines niet kwijt kunnen op het net naar de hydraulische zuigers. Deze bewegen op en neer, zuigen lucht naar binnen en drukken het samen in een dubbellaags buizenstelsel. Wanneer de vraag vanaf het stroomnet stijgt, wordt het proces omgekeerd. Het systeem laat de druk weer ontsnappen, waarbij de lucht een turbine aandrijft voor opwekking van elektriciteit. Volgens de uitvinders kan 93 procent van de in gas opgeslagen energie zo worden teruggewonnen.
Een langgerekt buizenstelsel aanleggen aan land is onpraktisch, maar op zee is er alle ruimte voor. Aanleg van een offshore windpark vergt toch al veel werk onder water. Waarom niet de ruimte dubbel gebruiken en een megaopslag realiseren in hetzelfde gebied? Stalen buizen zijn bovendien goedkoop, zeker ten opzichte van lithium-ion batterijen. Voordeel ten opzichte van andere mechanische opslagsystemen, zoals de Ocean Grazer, is dat FLASC niet afhankelijk is van waterdruk. Je hebt dus geen grote waterdiepte nodig om het effectief te laten functioneren. De druk in het buizenstelsel gaat naar zo’n 200 bar, een vergelijkbaar drukniveau als in gaspijpleidingen. “We brengen bij de installatie de druk in het systeem eerst met een externe compressor naar 90 bar om grote schommelingen – en metaalmoeheid – te voorkomen”, vertelt Buhagiar. “Daarna voert het vloeistof-zuigmechanisme de druk verder op.” De ‘isothermische compressie’ handhaaft het thermische evenwicht en voorkomt grote energieverliezen door warmteontwikkeling. Dat is cruciaal, want temperatuurschommelingen zijn juist het manco van dit type opslagsystemen. FLASC heeft daar dankzij het zeewater geen last van en heeft geen aparte warmteopslag nodig. Buhagiar: “Als we het gas expanderen en elektriciteit opwekken, zorgt de stabiele temperatuur ervoor dat het proces soepel verloopt en we makkelijk aan de energievraag kunnen voldoen.” Voordat het systeem in een Noordzee windfarm kan draaien moet eerst het validatiewerk worden afgerond om aan alle vereisten te voldoen. En er komt een nóg groter pilotproject met opslagvermogen van 100 kWh in de Botlek. Ondertussen dingt FLASC al mee naar de eerste commerciële contracten. Dat lijkt een beetje op gokken op de paardenraces: er zijn vaak wel zeven of acht inschrijvers en die eisen elk exclusiviteit. “Dus moet uitgerekend die ene waar wij ons aan verbinden de aanbesteding winnen”, lacht Buhagiar. “Vroeger of later zijn we aan de beurt.”
Het idee voor het FLASC-systeem ontstond aan de Universiteit van Malta. Daniel Buhagiar wijdde er zijn promotieonderzoek aan, onder toezicht van professor Tonio Sant. Het idee werd uiteindelijk gepatenteerd en een zelfstandige spin-off FLASC BV werd opgericht. Inmiddels heeft het bedrijf zich gevestigd in de Buccaneer Accelerator in Delft (‘Voor offshore moet je bij de Noordzee zijn’). Het bedrijf is een samenwerking aangegaan met offshorebedrijf Subsea 7. FLASC was in juli een van de drie finalisten in de categorie ‘Onderzoek’ van de European Inventor Award 2024, georganiseerd door het Europees Octrooibureau (EOB). De vinding werd geselecteerd uit 550 andere kandidaten. Bron: Cobouw

---

De warmtepomp wordt in een nieuw programakkoord toch niet verplicht gesteld. Er waren plannen om huizenbezitters vanaf 2026 te verplichten een warmtepomp aan te schaffen als zij hun verwarmingsketel vervangen. De verkoop van warmtepompen is net als van zonnepanelen in de eerste helft van dit jaar hierdoor flink weggezakt. In de eerste zes maanden zijn er 47.000 exemplaren verkocht, wat bijna een halvering is ten opzichte van de 88.000 van een jaar eerder. De procedures om een vergunning te verlenen voor een energieproject nemen op dit moment veel tijd in beslag. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) wil dit versnellen. Met een voorstel voor aangepaste regelgeving kan de juridische procedure bij nationale en regionale energieprojecten tot 1,5 jaar worden versneld.

De ACM presenteerde onlangs een pakket maatregelen om problemen rond netcongestie tegen te gaan. De piekmomenten op het stroomnet doen zich nu veelal voor tussen 06.00 en 09.00 uur en tussen 16.00 en 20.00 uur. Buiten deze ‘spits’ is er volgens de ACM nog ruimte. Door het afstaan van stroomcapaciteit te verplichten en grootverbruikers de mogelijkheid te bieden vrijwillig capaciteit in te leveren, kunnen ze volgens de ACM op een flink deel van hun netkosten besparen. Verder gaan netbeheerders controleren of grote bedrijven al hun gecontracteerde capaciteit benutten. Als dat niet zo is, kan een netbeheerder het contract inperken. om er voor te zorgen dat er meer ruimte op het stroomnet beschikbaar komt.

In Belgisch Limburg komt “Green Turtle”, het grootste batterijpark van Europa. Het batterijpark van Giga Storage bouwt in Rotem (Dilsen-Stokkem)  op een industrieterrein van twaalf hectare 720 aan elkaar gekoppelde batterijen met een vermogen van 600 megawatt, wat ongeveer overeenkomt met het vermogen van een doorsnee gascentrale. De bedoeling is om de batterijen op te laden wanneer elektriciteit goedkoop is, bijvoorbeeld ’s nachts of wanneer er overschotten aan wind- of zonne-energie ter beschikking zijn, en weer op het hoogspanningsnet te zetten tijdens de piekmomenten in de ochtenden en avonden, wanneer de prijzen hoger zijn. Daarnaast wil Giga Storage ook in Kinrooi een batterijpark van 300 megawatt bouwen. Het project in Dilsen-Stokkem zal ongeveer 600 miljoen euro kosten en moet in 2027 of 2028 klaar zijn. GIGA Storage heeft hiervoor het terrein van de failliete aluminiumfabrikant Aldel in Delfzijl gekocht waar al een vuistdikke stroomkabel ligt.

Lion Volt bouwt een energieopslagsysteem met een vermogen van 364 megawatt en een opslagcapaciteit van 1.457 megawattuur in Vlissingen-Oost. Het Mufasa systeem wordt  in 2026 in gebruik genomen. Het energieopslagsysteem wordt gerealiseerd in de Noordzeehaven, een van de opkomende energieknooppunten in Nederland. Met directe toegang tot het hoogspanningsnet van TenneT, gelegen in de buurt van diverse grootschalige waterstofelektrolyseprojecten en windparken op zee die in ontwikkeling zijn, wil Lion Storage Mufasa een vitaal onderdeel maken van de ontwikkelde energie- en industrie-infrastructuur van North Sea Port. De batterij gaat volgens het bedrijf volledig op commerciële basis opereren, zal actief zijn op alle groothandelsmarkten voor elektriciteit en ondersteunende diensten aan het stroomnet leveren. Daarbij zullen systeemdiensten worden aangeboden die zorgen voor systeembalans, netstabiliteit en voorzieningszekerheid op lange termijn.

Dit voorjaar stonden er  al meer dan 10 gigawatt aan batterijparken in Californië. Voor de energietransitie zijn dergelijke projecten ook voor Nederland de toekomst. 2023 was voor Alfen ook het doorbraakjaar voor energieopslag. De omzet is in het eerste halfjaar meer dan verzesvoudigd  en de orderportefeuille bedraagt ​​ruim € 170 miljoen, waarvan ruim de helft in de tweede helft van 2023 werd uitgevoerd. Ook in Zweden wordt aan dergelijke projecten gewerkt. 

Nederland loopt wereldwijd met zonne-energie voorop met gemiddeld drieënhalve zonnepanelen per Nederlander. Maar de groei in vermogen neemt de komende jaren waarschijnlijk af door de mogelijke afbouw van stimuleringsmaatregelen en een verzadigde markt. De zonnepanelenbranche is in een ongekende crisis beland. Het aantal nieuwe zonnepaneleninstallaties is in de eerste vijf maanden van 2024 gehalveerd. Naar verwachting zet die daling stevig door. In de eerste vijf maanden van dit jaar meldden 163.000 mensen aan de netbeheerders dat ze stroom gaan terugleveren vanwege de installatie van zonnepanelen. In de eerste vijf maanden van vorig jaar waren er 303.000 meldingen. en derde van de Nederlandse woningen heeft inmiddels zonnepanelen die echter steeds vaker uitvallen op zonnige dagen doordat het elektriciteitsnet de groene stroom niet kwijt kan en de netspanning te hoog oploopt. Omvormers zijn zo ingesteld dat ze automatisch uit voorzorg boven een bepaalde spanning uitvallen. Dit is wettelijk geregeld en staat beschreven in de normen waar een omvormer aan moet voldoen. Zakt de spanning weer naar een normaal niveau? Dan schakelt de omvormer (meestal) vanzelf weer in. De terugverdientijd van zonnepanelen is minimaal 10 jaar. Zo’n 200.000 zoninstallaties gaven er overigens in 2023 vorig jaar geregeld de brui aan, ruim twee keer meer dan twee jaar geleden. Er is geen financiële compensatieregeling, omdat het om ‘overmacht’ gaat. “Het aantal installaties met uitval zal toenemen”, zegt Han Slootweg, directeur netstrategie bij netbeheerder Enexis. Waar een nieuwe stroomaansluiting eerst nog 16 weken duurde is dit nu tot wel 52 weken. Huishoudens met zonnepanelen zijn  bij energiebedrijven ook nog eens duurder uit dan huishoudens zonder panelen, zo blijkt uit onderzoek van toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM). De EU onderzoekt ondertussen of de Chinese staatssteun voor windturbinebedrijven en leveranciers van zonnepanelen bestraft moet worden met importheffingen zoals dit per 4 juli ook voor elektrische auto’s uit China geldt. Volgens Doekle Terpstra, voorzitter van brancheorganisatie Techniek Nederland, is de omzet ‘geminimaliseerd’. ,,Vergeleken met september vorig jaar is het nu wel 95 procent minder”

Waterstof

PVV, NSC, VVD en BBB willen het Nationaal Groeifonds uitfaseren. De afspraken van de rondes 1 tot en met 3 worden nagekomen. Dat is goed nieuws voor de zonne-energie- en batterijsector, want in de derde ronde van het fonds werden honderden miljoenen euro’s subsidie toegekend aan plannen voor de binnenlandse productie van zonnepanelen en batterijen. Bovendien werd in een eerdere ronde al subsidie uitgetrokken voor het opschalen van de productie van groene waterstof.

Duitsland gaat een waterstofnetwerk aanleggen ter waarde van bijna 19 miljard euro. Het moet over acht jaar volledig operationeel zijn en industriegebieden met elkaar verbinden. Ook een toekomstig Nederlandse waterstofnetwerk moet hieraan gekoppeld worden. Duitsland wil het grootste deel van zijn fossiele energie vervangen door waterstof om in 2045 klimaatneutraal te zijn. Het netwerk beslaat in totaal 9040 kilometer. Het Noorse Equinor liet onlangs nog plannen los om waterstof naar Duitsland te exporteren, omdat de kosten te hoog en de vraag te laag zijn. Om die vraag te stimuleren, steunt de Duitse regering staalbedrijven, die veel energie verbruiken, met miljarden euro’s bij de ombouw van hun productie naar waterstof. Maar deze maand bleek dat het onzeker is of staalgigant Thyssen-Krupp zo’n ombouw doorzet. Het netwerk is 600 kilometer korter geworden dan oorspronkelijk was voorgesteld, waardoor de geschatte kosten daalden van 19,7 miljard naar 18,9 miljard euro. Circa 60 procent van het netwerk zal bestaan uit omgebouwde gaspijpleidingen, de rest wordt nieuw aangelegd.

Overal in de wereld worden waterstoffabrieken opgezet en het is een belangrijk onderdeel van de energietransitie. Toch vinden producenten het moeilijk om afnemers te vinden. ‘Bedrijven zijn niet bereid om de huidige prijzen te betalen’, zegt René Peters, energie-expert bij onderzoeksinstituut TNO.

Nederland mag van de Europese Commissie 998 miljoen euro staatssteun geven aan een programma voor de productie van hernieuwbare waterstof. Naast de 998 miljoen euro staatssteun, keurde de commissie ook een andere subsidie van tachtig miljoen euro goed. Die subsidie gaat naar het bedrijf Djewels, dat een testfabriek bouwt voor hernieuwbare waterstof. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft toestemming gegeven voor de waterstofpilot van netbeheerder RENDO in Hoogeveen. Het is de eerste pilot waarbij waterstof wordt gebruikt voor de verwarming van nieuwbouw en de derde pilot voor bestaande woningen.

Het Eco Runner Team Delft startte 17  juni 2024 met een poging om meer dan 2000 kilometer te rijden met een waterstofauto. Daarvoor trekt het vijf dagen uit. Het is een primeur dat de recordpoging gewoon op de openbare weg plaatsvindt. Eco-Runner Team Delft is een studententeam van de Technische Universiteit Delft.  Een Toyota Mirai slaagde er eerder in om op anderhalve kilo waterstof 1360 kilometer te rijden. Maar dat record wil een team uit Delft met de Eco Runner XIV nu verbreken. Doel is om meer dan 2056 kilometer te rijden.  Elke dag wordt een deel van de afstand afgelegd, ’s nachts wordt er niet gereden.

Shell gaat in Keulen een grote waterstoffabriek bouwen. De elektrolyser van 100 megawatt  krijgt de naam REFHYNE II en is naar verwachting in 2027 klaar voor gebruik. Met de fabriek wil Shell zijn activiteiten ter plekke deels verduurzamen en deels vercommercialiseren.  Shell zet voor 1 miljard euro ook een waterstoffabriek van 200 megawatt in Rotterdam neer. Dat is volgens het bedrijf een van de grootste waterstoffabrieken die momenteel in Europa worden gebouwd. 

Eneco wil in 2026 beginnen met de bouw van een “groene” waterstoffabriek. In eerste instantie willen ze een elektrische elektrolyzer bouwen van 200 tot 250 megawatt. Dat moet geleidelijk uitgebreid worden tot 800 megawatt. Eneco is na Shell het tweede bedrijf dat een groene waterstoffabriek bouwt in de Rotterdamse haven. Shell gaat de groene waterstof gebruiken om de eigen raffinaderij in Pernis te verduurzamen. Bedrijven in de Rotterdamse haven zijn nu al grootverbruikers van waterstof. Alleen is dat waterstof gemaakt van aardgas. Bij de productie van een kilo van deze grijze waterstof komt 10 kilo CO2 vrij. Als de waterstoffabriek op volle capaciteit draait, bespaart Eneco 800 miljoen kilo CO2 per jaar. De Gasunie legt een pijpleiding aan naar Duitsland voor het transport van groene waterstof. In eerste instantie richt Eneco zich op klanten in de haven, zoals de raffinaderijen en de chemische industrie. maar ze kijken ook naar de industrie in Duitsland. De Gasunie legt een pijpleiding aan naar Duitsland voor het transport van groene waterstof. Op termijn moet ook de scheepvaart, mobiliteit en de bebouwde omgeving groene waterstof gaan gebruiken. Groene waterstof is nu nog een stuk duurder dan grijze waterstof. De oppervlakte van de fabriek beslaat twintig voetbalvelden. Alleen al voor de bouw van alle nieuwe waterstofplannen in de haven hebben ze 30.000 werknemers nodig.

In de VS komt waterstof voor geen meter van de grond. De oorzaak is het verdwijnen van de waterstoftankstations. Het aantal waterstoftankstations is in de staat Californië aan het krimpen, de restwaarde van de waterstofauto’s is aan het kelderen en de tankstations die er zijn, werken blijkbaar regelmatig niet. Soms is de voorraad waterstof op of omdat het spul koud getapt moet worden, is het vulpistool vastgevroren. Eigenaren moeten ver rijden voor een tankstation om er vervolgens achter te komen dat ze niet kunnen tanken. Zo is het in de VS dus zo dat tanken ineens het grootste argument tégen de waterstofauto is. 

In Duitsland gaan de Overheid en het bedrijfsleven miljarden investeren in 23 projecten rond productie, opslag en transport van waterstof, om zo de energietransitie te helpen versnellen. Daarbij geeft de overheid 4,6 miljard euro aan subsidies en dragen bedrijven als RWE, Air Liquide en EWE nog eens 3,3 miljard euro bij. Volgens de Duitse economieminister Robert Habeck wordt hiermee een belangrijke stap gezet richting een klimaat neutrale en duurzame economie. De projecten moeten helpen bij de grootschalige productie, opslag en vervoer van waterstof die wordt gemaakt met duurzame energiebronnen. Zo moet er 2000 kilometer aan pijplijnen worden aangelegd.

Shell heeft aangekondigd de inspanningen op het gebied van waterstof juist terug te schroeven en banen in de low carbon-divisie te schrappen.  Er is echter al lang kritiek op het gebruik van waterstof voor wegtransport. Topman Wael Sawan is van mening dat de verduurzaming op dit moment nog niet van zo’n niveau is, dat er genoeg geld mee verdiend kan worden. Hij wil dat Shell zich met name gaat richten op activiteiten waar het bedrijf al op uitblinkt: olie en gas.’ Ondanks dat Shell in 2019 40 miljoen dollar kreeg van de Staat California om 48 waterstoftankstations te bouwen stopte het bedrijf na 5 stations te hebben gebouwd. In september 2023 werd van verder bouw afgezien. Shell blijft wel investeren in waterstof voor gebruik in grote industrie

Honda, Suzuki, Toyota, Yamaha en Kawasaki gaan samen onder de  naam HySE (Hydrogen Small mobility & engine technology) een geheel nieuwe waterstofmotor ontwikkelen. Ook bij Citroen, Fiat, Opel en Peugeot zijn er al waterstofbusjes leverbaar. Het moederbedrijf Stellantis kocht een belang in waterstofmobiliteitsexpert Symbio.  BMW en Toyota zetten deze stap al eerder. Wetenschappers gebruikten tijdens een experiment elektrolyse om in een laboratorium waterstof op te wekken. Water wordt hierbij omgezet in waterstof en zuurstof. Normaal stond in het laboratorium 24 uur per dag de verlichting aan. Maar in 2019 was er plotseling een stroomstoring in de nacht, terwijl de elektrolyse in het donker gewoon doorging. De opbrengst bleek daarna significant minder geworden. Het metaal dat ze gebruikten bij de elektrolyse bleek met meer licht dus beter te gaan Sindsdien worden de bakken van doorzichtig lichtdoorlatend materiaal gebruikt en worden de productieruimtes beter verlicht.

Panasonic heeft een generator die belooft de energiesector te revolutioneren. De belangrijkste voordelen zijn een hoge efficiëntie, een compact formaat en de mogelijkheid om stabiele elektriciteit en warm water te leveren, waardoor het een ideale oplossing is voor zowel residentiële als commerciële toepassingen. De waterstofgenerator heeft een vermogen van 4 tot 10 kilowatt en kan gebruikt worden in verschillende klimatologische omstandigheden. De generator maakt effectief gebruik van de vrijkomende warmte om water te verwarmen tot een temperatuur van 60°C, wat met name nuttig kan zijn voor verwarming en warmwatervoorziening. Panasonic wil Europa, Australië en China bedienen De nieuwste waterstofgenerator voldoet aan moderne milieunormen en kan een belangrijke rol spelen in de overgang naar duurzame energiebronnen. 

Grijze waterstof

Waterstof is een gas dat kan worden geproduceerd met verschillende energiebronnen. Is de waterstof gemaakt met behulp van aardgas, dan heet het grijze waterstof. Het gebruik van grijze waterstof zorgt voor 10% van de totale CO2 uitstoot en is dus bepaald niet duurzaam. Tegenwoordig wordt vrijwel alle waterstof die in Nederland wordt gebruikt in de industrie grijs geproduceerd. Dat wil zeggen dat die is gemaakt met behulp van aardgas en zorgt voor uitstoot van broeikasgassen. Nederland is door de aanwezigheid van veel chemische industrie, raffinaderijen en kunstmestproductie een van de Europese grootverbruikers van grijze waterstof. Wordt de waterstof geproduceerd met stroom uit windmolens of zonnepanelen, dan noemen ze het groene waterstof.

Blauwe waterstof

De tussenvariant, waterstof gemaakt met fossiele energie, waarbij de vrijgekomen CO2-uitstoot wordt opgevangen en opgeslagen wordt blauwe waterstof genoemd.

Groene waterstof

Groene waterstof is afhankelijk van duurzame energie zoals windmolens, zonnepanelen of kernenergie. Er moet snel een infrastructuur en fabrieken komen. In 2026 moeten de eerste fabrieken klaar zijn en tegen die tijd zijn er ook meer windmolens. Portugal, Noorwegen en Frankrijk hebben nu al een veel groter aandeel schone energie en hebben dus ook een voorsprong, als ze groene waterstof gaan produceren. Nederland is een hele geschikte plek om groene waterstof te produceren en er is al een industrie waar al veel grijze waterstof wordt gebruikt. Relatief gezien is Nederland zelfs de grootste waterstofproducent, vanwege de grote chemische sector. Er liggen inmiddels acht grote projecten klaar.  Nederland gaat de grote ambities die het heeft met groene waterstof niet halen. In 2030 is amper de helft van de capaciteit waar naar wordt gestreefd bereikt. Groene waterstof is duur geworden en in de sector wachten partijen vooral af, constateren experts uit de sector. Nederland heeft in het Klimaatakkoord de ambitie vastgelegd dat er in 2030 3 tot 4 gigawatt aan capaciteit moet zijn om groene waterstof op te wekken. Dat betekent dat er dan een grote hoeveelheid aan elektrolysers moet zijn gebouwd want daarmee kan de groene stroom worden omgezet in waterstof. Maar dat is volgens de Rekenkamer niet gebaseerd op een grondige analyse en vooral politiek ingegeven.Alleen Shell heeft het aangedurfd met de bouw van een waterstoffabriek op de Maasvlakte. Die fabriek is goed voor 200 megawatt aan elektrolysecapaciteit. Dat is 5 procent van de totale ambitie voor 2030. Dat project kost 1 miljard euro en moet in 2026 af zijn. In 2022 besloot Shell tot de bouw. Shell wordt zelf klant van de waterstoffabriek. De raffinaderij in Pernis gaat het gebruiken. Er zijn ook meerdere kleine projecten die samen goed zijn voor 100 megawatt en er komen er nog een aantal aan. Maar met al die projecten -waarvan een groot deel nog onzeker is – kom je uit op maximaal 1 tot misschien 2 gigawatt. Het kabinet trekt ruim 9 miljard euro uit om van Nederland hét knooppunt voor groene waterstof in Europa te maken. Koning Willem Alexander gaf 27 oktober 2023 het startsein voor de aanleg van het landelijke groene waterstofnetwerk dat vijf industriële gebieden in Nederland met elkaar verbindt.  De overheid wil in 2025 75.000 ton groene waterstof produceren en in 2030 moet dat zes keer zo veel worden. De Nederlands overheid verwacht dat er in Nederland in 2030 zo’n 300.000 auto’s op waterstof zullen rijden. Waterstof zou ook het huidige gas kunnen vervangen. Het kabinet wil er miljarden in investeren.  Groningen zou een ‘waterstofvallei’ kunnen worden, met ‘de grootste waterstoffabriek van Europa. In Rotterdam komt ondertussen de grootste waterstoffabriek van het land en in Zeeland moet het grootste waterstofcluster van Europa worden. Van het klimaatfonds van 35 miljard is ongeveer 15 miljard gereserveerd voor (vooral) waterstofprojecten. Zeker de grote energie–intensieve fabrieken zijn hoopvol. Olieraffinaderijen en kunstmestmakers bijvoorbeeld, maken nu nog veel gebruik van aardgas en grijze waterstof, de ‘vieze’ variant van waterstof. Nu die fabrieken moeten vergroenen omarmen ze de schonere versies van waterstof. De ondergrondse leiding die onder meer waterstof moet vervoeren van Rotterdam – via Moerdijk en Zuid-Limburg – naar Duitsland loopt vier jaar vertraging op. De leiding is waarschijnlijk pas in 2032 klaar. De waterstofbranchevereniging NL Hydrogen is ‘zeer bezorgd’ over het uitstel. Er zijn problemen met de planning en aanleg van de gehele Delta Rhine Corridor. Dat is een bundeling van buizen, leidingen en kabels met verschillende doeleinden. Het project moet het vervoer regelen van waterstof, maar ook CO2, ammoniak en stroom. Tegen 2030 wil de Europese Commissie 10 miljoen ton aan hernieuwbare waterstof produceren en eenzelfde hoeveelheid importeren. Maar dat is volgens de Europese Rekenkamer niet gebaseerd op een grondige analyse en vooral politiek ingegeven. Ook kwam de waterstofmarkt maar moeilijk op gang en lagen de EU-lidstaten en de industrie niet op één lijn. Verder verwacht de Rekenkamer dat ook de vraag ernaar in 2030 niet eens de 10 miljoen ton zal bereiken, laat staan 20 miljoen.

Witte waterstof

Witte of natuurlijke waterstof wordt gevormd in de diepere ijzerrijke grondlagen door chemische reacties van heet water en ijzer. TNO gaat zowel in Nederland als in de Antillen onderzoek doen naar de aanwezigheid er van. In de bodem van Australie, Frankrijk en Maliu wordt dit al succesvol gewonnen. Witte waterstof kan ook voorkomen onder steenkoollagen zoals die er in Limburg veel zijn. Naar verwachting zullen er ook grote voorraden kunnen zitten in de bodemlagen van Spanje

Productieproces waterstof

Het kabinet heeft in 2023 een subsidieregeling opengesteld. Deze regeling, de Subsidieregeling Opschaling volledig hernieuwbare waterstofproductie via elektrolyse (OWE), is nu afgerond. Het totaal beschikbare bedrag van bijna €250 miljoen is toegekend en verdeeld over zeven projecten. De projecten zorgen samen voor 101 megawatt aan elektrolysecapaciteit. Waterstof wordt gemaakt door aardgas om te zetten, maar kan ook gewoon gemaakt worden uit water, maar dat kost veel energie. Het energieverlies bij de omzetting is ook nog vrij groot (ongeveer 30 procent). Nederlandse onderzoekers is het gelukt om de waterstof om te zetten in een vloeistof (mierenzuur) waardoor het  te vervoeren en bovendien niet brandbaar is. Waterstof is ook in poedervorm te gebruiken. De zeven projecten die subsidie krijgen zijn H2 Hollandia (Nieuw-Buinen), Hysolar (Nieuwegein), Groengas asset (Amsterdam), Groengas asset (Groningen), RWE Eemshydrogen (Eemshaven), Van Kessel Olie (Oude Tonge) en VoltH2 (Delfzijl). De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft RWE een subsidie van 124,9 miljoen euro toegekend voor haar project. Van de totaal 101 MW toegekende elektrolyse capaciteit is 91 MW van de projecten uit de provincie Groningen. De waterstof wordt bijvoorbeeld geleverd aan de chemische industrie of tankstations. Eén project zal de duurzame elektriciteit voor elektrolyse krijgen via een directe lijn met een zonne-installatie. Dit draagt bij aan het verminderen van druk op het stroomnet. 

Het Zweedse Vattenfall, moederbedrijf van Nuon, en het Noorse olie- en gasconcern Equinor (voorheen Statoil) willen de Magnumcentrale bij de Eemshaven in Groningen voor een deel op blauwe waterstof laten draaien. Equinor levert het benodigde aardgas voor een installatie in de Eemshaven die het aardgas omzet in waterstof en CO2. Na het afvangen van de CO2 gaat dit met een schip naar Noorwegen voor ondergrondse opslag.

Bij de aardgasbuffer Zuidwending nabij Veendam experimenteren Gasunie New Energy en zusterbedrijf EnergyStock met het produceren van waterstof in een kleine elektrolyse-installatie van één megawatt en met het opslaan van de waterstof. Verder bestuderen Gasunie en Tennet de mogelijkheid om de stroomvoorziening te balanceren door een elektrolyse-installatie ‘harder’ of ‘zachter’ te zetten. Dat laatste onderzoek is vooral een modelstudie.

AkzoNobel Specialty Chemicals en Gasunie New Energy onderzoeken de mogelijkheden om met behulp van groene elektriciteit op grote schaal waterstof te produceren. Ze denken hierbij aan een elektrolyse-installatie van twintig megawatt en zien dat als tussenstap op weg naar een installatie van meer dan honderd megawatt. Ter vergelijking: de tot nu toe grootste elektrolyse-installatie in Europa heeft een vermogen van tien megawatt en een gemiddeld elektriciteitscentrale vijfhonderd tot duizend megawatt. Dit biedt het chemiecomplex Delfzijl de kans om helemaal te vergroenen.

BMW ontwikkelde de iX5 Hydrogen, een van hun eerste waterstofauto’s met een brandstofcel, na diverse experimentele modellen in de afgelopen decennia met verbrandingsmotoren die op waterstof reden. De iX5 heeft twee tanks waarin zo’n 6 kilo waterstof opgeslagen kan worden en een kleine batterij. De batterij is nodig om het systeemvermogen op 400 pk te brengen en snelle (tussen)acceleraties mogelijk te maken. Met 6 kilo waterstof kan de iX5 Hydrogen zo’n 500 kilometer afleggen. Met zo’n honderd waterstofauto’s wil BMW de komende tijd beproeven hoe ze de auto kunnen optimaliseren. Het bedrijf werkte vier jaar aan de ontwikkeling van de iX5 Hydrogen en laat met de lancering zien dat waterstof, naast batterij-elektrische voertuigen, een serieus alternatief is voor de benzineauto.

In Rotterdam bereiden Air Liquide, AkzoNobel Specialty Chemicals, het Canadese Enerkem en het Havenbedrijf Rotterdam de bouw van een fabriek voor, die 360.000 ton afval met waterstof als aanvulling zal kunnen omzetten in 220.000 ton van de chemische bouwsteen methanol. Dit bespaart de uitstoot van 300.000 ton CO2 per jaar. In de loop van het jaar beslissen de partners of de bouw doorgaat.

Het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee wil proeftuin worden voor groene waterstofprojecten. Hiertoe hebben 28 overheden, kennisinstellingen en bedrijven, waaronder Siemens, Yara, Gasunie, Hyundai en Toyota in december een convenant getekend. Het idee is dat windmolens, zonneparken en een getijdencentrale het eiland meer dan twee keer zoveel stroom kunnen leveren dan de 50.000 inwoners nodig hebben en dat die extra stroom kan dienen voor de productie van waterstof.

In Zeeuws-Vlaanderen zet Gasunie een traditionele aardgasleiding om naar een waterstofleiding, die later gecomprimeerd waterstofgas van chemiebedrijf Dow in Terneuzen naar kunstmestproducent Yara in Sluiskil zal transporteren.

In Noord-Brabant werken verschillende bedrijven, AutomotiveNL (clusterorganisatie van de Nederlandse automotive-industrie) en de Technische Universiteit Eindhoven aan toepassingen van waterstof. Het bedrijf E-Trucks in Westerhoven levert vuilnis­wagens die op waterstof kunnen rijden aan diverse gemeenten. Emoss in Oosterhout voorziet trucks van een elektrische aandrijving en een range extender met lpg als brandstof. In de toekomst kan dat ook waterstof zijn. Verder experimenteren VDL en DAF Trucks met waterstofaandrijving. De waterstoftechnologie is in feite volwassen, maar de waterstof nog te duur.

Op de Chemelot-campus in Geleen gaan onderzoekers met behulp van een proeffabriek na of er mogelijkheden zijn om het elektrolyseproces voor de aanmaak van waterstof efficiënter te maken.

Arnhem telt vijf bedrijven die actief zijn met waterstof: Nedstack (brandstofcellen), Hymove (range extenders), Hyet Hydrogen (compressoren voor waterstof), Hygear (leverancier en distributeur van waterstof) en MTSA Technopower (installateur van brandstofcelsystemen). Nedstack ging 2 februari 2024 failliet.

Waterstofproducent Nedstack op Industriepark Kleefse Waard (IPKW)  Arnhem opgericht in 1998 als spin-off van AkzoNobel, en wereldleider op het gebied van bedrijf kritische hoogvermogen PEM-brandstofceltechnologie is na een korte surseance op 2 februari 2024 failliet verklaard. Investeerders hadden geen interesse in het concern. Nog geen maand ervoor werd samen met Groeneveldt Marine Construction een contract getekend voor de levering van een draagbaar brandstofcelsysteem, dat stroom levert aan een duurzame werkboot voor de provincie Overijssel. Dit samenwerkingsproject betrof de MPU 20-400-AC, een veelzijdig mobiel PEM-brandstofcelsysteem dat toepasbaar is voor zowel maritiem als mobiel gebruik. Het systeem zou dienen als emissievrije range extender aan boord van de werkboot, waarbij de boordaccu wordt opgeladen wanneer er tijdens langere werkdagen geen walstroom beschikbaar is. Bovendien kon het PEM-brandstofcelsysteem eenvoudig van het schip worden losgemaakt voor diverse mobiele toepassingen aan de wal. Met ZBT (Centrum voor Brandstofceltechnologie), een gerenommeerd onderzoeksinstituut gevestigd in Duisburg, Duitsland, werd een samenwerking aangegaan. Sinds 2018 werkte Nedstack met steun van ZBT aan de ontwikkeling en industrialisatie van een derde generatie PEM (Proton Exchange Membrane) brandstofcelplatform. De Nederlandse overheid verleende 21,7 miljoen euro subsidie aan Nedstack binnen de Europese IPCEI Waterstof (Important Project of Common European Interest). Een IPCEI Waterstof is een Europees project dat bestaat uit meerdere projecten van bedrijven en of onderzoeksinstellingen uit diverse Europese landen die synergie hebben, complementair zijn en bijdragen aan de Europese doelen op het gebied van waterstof. De subsidie was het eerste IPCEI project waar een Nederlands bedrijf aan deelneemt met steun van de Nederlandse overheid. Nedstack was een spin-out van AkzoNobel en ontwikkelde en produceerde brandstofceloplossingen voor toepassingen met een hoog vermogen, zoals de scheepvaart, industrie en grootschalige ‘off-grid’ toepassingen, zoals evenementen. Een gigantisch productiesysteem dat vijf miljoen cellen per jaar moest gaan produceren werd gebouwd op Industriepark Kleefse Waard en officieel geopend door Koning Willem Alexander. Met de fabriek moest productie met een jaarlijkse output op Gigawatt-vermogen mogelijk worden. Nedstack zou hiermee een belangrijke Europese speler worden in de explosief groeiende vraag naar energie uit waterstof om aan de klimaatopgave te voldoen. Europa wilde de innovatiekracht en werkgelegenheid op waterstofgebied in Europa behouden, en niet verliezen aan andere delen van de wereld, zoals dit wel bij andere transities is gebeurd. Nedstack heeft met hulp van Kiemt de financiële ondersteuning en het integreren van regionale ecosysteem geregeld door mee te schrijven aan de aanvraag en ondersteuning van partners opgehaald die bij de aanvraag moesten worden meegestuurd en de aanvraag voor financiering ingediend onder het IPCEI-programma; Important Projects Common European Interest van de Europese Commissie. Het triple helix netwerk van Kiemt bestaat uit partijen op het gebied van energietransitie of circulaire economie zoals vertegenwoordigers van bedrijven, kennis- en onderwijsinstellingen en overheden. 

Gemeenten mogen vanaf 2023 lagere parkeertarieven rekenen voor volledig elektrische auto’s en auto’s die op waterstof rijden. Het kabinet wil daarvoor de Gemeentewet aanpassen. Als de wet is aangepast, is het aan de gemeenten zelf om te bepalen of ze hierin meegaan. Gemeenten bepalen of een gebied betaald parkeren is of niet en hoeveel dat dan kost. Dat is zo geregeld in de Gemeentewet. Transavia zet ook al beperkt biobrandstof in en is partner bij de aanleg van een waterstof-infrastructuur rond Rotterdam The Hague Airport. Vanaf 2024 moeten er vliegtuigen helemaal op waterstof draaien en vliegen tussen Rotterdam en Londen.

Het gerechtshof vindt dat de gemeente Den Haag in het aanbesteden van het doelgroepenvervoer terecht voertuigen op waterstof uitsluit omdat ze niet duurzaam genoeg zijn en bevestigt daarmee het eerdere oordeel van de rechtbank. De rechtszaak en het hoger beroep werden aangespannen door een exploitant van een tankstation voor waterstof in Den Haag. Daar neemt de huidige opdrachtnemer Noot zijn waterstof af voor de voertuigen die daar op rijden. Met de gunning van het vervoer aan Noot in 2019 zette de gemeente Den Haag juist de toon voor waterstofvoertuigen in het doelgroepenvervoer. Het bedrijf nam uiteindelijk vele tientallen van deze taxi’s in gebruik, vooral in Den Haag maar ook daarbuiten. Maar in de nieuwe aanbesteding voor het doelgroepenvervoer besloot de gemeente het gebruik van taxi’s op waterstof niet te stimuleren. Uitstootvrij rijden is voor het binnenhalen van deze opdracht met een looptijd van zes tot acht jaar zeker goed voor extra punten, maar in dat verband wordt waterstof niet als voldoende duurzaam gezien. Dit in tegenstelling tot batterij-elektrisch, omdat deze voertuigen de verbetering van de luchtkwaliteit het meeste ten goede zouden komen en over de hele levensduur gemeten ook meer rendement zouden hebben. BP Kerkhof en OrangeGas openden naar aanleiding van de gunning aan Noot en de vraag die daarmee ontstond een waterstoftankstation in Den Haag. Voor deze partijen was het dan ook een grote tegenvaller toen de gemeente in de nieuwe aanbesteding besloot waterstof uit te sluiten. Buiten het doelgroepenvervoer rijden er immers nog altijd weinig voertuigen op waterstof. Er volgde een gang naar de rechter door Kerkhof, waarbij werd geprobeerd aan te tonen dat waterstof een gelijkwaardig alternatief is voor batterij-elektrisch. Daar ging de rechter echter niet in mee; die oordeelde dat de uitsluiting van waterstof in de aanbesteding terecht is. In hoger beroep werd opnieuw geprobeerd aan te tonen dat waterstof met de doelen die de gemeente Den Haag heeft niet onder hoeft te doen voor batterij-elektrisch. Maar ook het gerechtshof werd niet overtuigd door die redenering en bevestigde de eerdere uitspraak van de rechter.

Vrachtwagens op waterstof

Daimler Truck van Mercedes-Benz, begint in Duitsland een uitgebreide proef op de openbare weg met vrachtwagens op waterstof. Vijf trekkers met opleggers voorzien van tanks gevuld met vloeibare waterstof. De afgelopen periode werd de nieuwe GenH2 Truck al getest. Onderdeel van deze tests waren proefritten met zwaarbeladen opleggers op grote hoogte over één van de belangrijkste verkeeraders van Europa, de Brennerpas. Nu de GenH2 deze ritten succesvol heeft doorlopen is het tijd voor het echte werk. Vijf waterstofvrachtwagens worden toegevoegd aan het wagenpark van Amazon, Air Products, Ineos, Holcim en Wiedmann & Winz. De vrachtwagens worden ingezet op verschillende langeafstandsroutes en gaan onder andere bouwmateriaal en zeecontainers vervoeren. Mercedes-Benz Trucks houdt de vrachtwagens in beheer en zal gedurende deze fase data verzamelen die hen moet helpen in de verdere ontwikkelingen van waterstoftrucks. Tanken doen de vrachtwagens bij tankstations in Worth am Rheim in de regio Duisburg. De trucks rijden op vloeibare waterstof. In deze vorm heeft waterstof een hogere energiedichtheid dan in gasvorm, wat volgens Mercedes helpt de transportkosten te verlagen. Een truck voltanken kan volgens het bedrijf binnen zo’n 10 tot 15 minuten. De GenH2 Truck heeft twee grote tanks waar vloeibare waterstof in kan, samen goed voor 88 kilogram. Met de gevulde tanks kan een zwaarbeladen truck van zo’n 40 ton een afstand van 1.000 kilometer afleggen. Het brandstofcelsysteem levert 300 kilowatt en de batterij kan daar 400 kilowatt aan toevoegen. De opslagcapaciteit van de batterij van 70 kilowattuur is relatief laag, maar deze wordt eigenlijk alleen ingezet op momenten van piekbelasting. Bijvoorbeeld bij het accelereren of wanneer een zwaarbeladen truck een steile berg op rijdt. Daimler Truck zet nadrukkelijk in op zowel batterij-elektrische als waterstofvrachtwagens. Zo bouwt Mercedes de elektrisch truck eActros 600 met een actieradius van 600 kilometer. Volgens het bedrijf zijn er genoeg oplaadpunten voor vrachtwagens die deze korte en midden afstanden rijden. Voor zwaar transport op de langere afstanden ziet Mercedes meer kansen voor waterstofvrachtwagens. Ook daarvoor is het belangrijk dat er snel meer waterstoftankstations bijkomen, zodat steeds meer transportroutes mogelijk worden.

Straaljager op waterstof

Destinus,  een Zwitserse start-up die in 2021 werd opgericht door Mikhail Kokorich, wil tegen 2030 een hypersonisch vliegtuig bouwen dat wordt aangedreven door vloeibare waterstof. Het Spaanse ministerie van Wetenschap heeft in totaal 27 miljoen euro subsidie toegekend. De eerste tranche van 12 miljoen zal worden gebruikt om in de omgeving van Madrid een infrastructuur te creëren voor de ontwikkeling van de propeller, terwijl de resterende 15 miljoen zal worden gebruikt voor verder onderzoek naar waterstofmotoren, die verschillende complicaties met zich meebrengen.

E-Bussen op waterstof

Het ministerie van Infrastructuur stelde 25 miljoen beschikbaar voor de verduurzaming van de mobiliteitssector. Ook wordt er 23 miljoen extra beschikbaar gesteld aan de Topsector Logistiek, om in de periode van 2018 – 2020 de transportsector slimmer en schoner te maken. De subsidie wordt onder andere gebruikt om een impuls te geven aan de bestaande Green Deal Zero Emissie Stadslogistiek. Daarmee worden bedrijven gecompenseerd om elektronische bestelwagens te kopen en om een impuls geven aan innovaties op het gebied van waterstof. Een groot deel van het extra budget gaat naar de bouw van zeven waterstoftankstations. De extra 23 miljoen wordt vooral gebruik om de CO2-reductie binnen de Topsector Logistiek te realiseren en kansen te benutten om de sector slimmer en schoner te maken.

Ondernemers kunnen gebruikmaken van de subsidieregeling Waterstof. Innovatieve pilotprojecten met waterstof als energiedrager komen in aanmerking voor de subsidie als:

Het zorgt voor lagere kosten, betere efficiency én betrouwbare producten, methoden en diensten;

U de innovatie op kunt schalen én het een robuuste business case heeft.

De subsidieregeling Waterstof maakt onderdeel uit van de Topsector Energie. De Topsector Energie biedt jaarlijks € 100 miljoen subsidie aan projecten en onderzoek op het gebied van energie-innovaties. De activiteiten moeten wel gelden als experimentele ontwikkeling. Wanneer in plaats van waterstof mierenzuur kan worden getankt gaat de actieradius minimaal met een factor 2 omhoog en de “gevaarlijke” hogedruk tanks zijn dan overbodig. Het transport van de vloeistof mierenzuur is ook veel simpeler dan het transport van het gas waterstof. Mierenzuur (formic acid) kan gemaakt worden met dezelfde piekenergie als waarmee waterstof gemaakt wordt. TU Eindhoven experimenteert met de formauto.

De Nederlandse industrie produceert en gebruikt al heel lang waterstof (gemaakt uit aardgas). Dit heet grijze waterstof, omdat in dit proces CO2 vrijkomt: ongeveer 13 megaton CO2 per jaar. Dat is ongeveer 8% van de totale CO2-uitstoot in Nederland. Daarom is het gewenst om de productie van waterstof te verduurzamen. Dat kan op 2 manieren:

Door de CO2 op te vangen en op te slaan. Deze vorm van waterstof is klimaatneutraal. We noemen dit blauwe waterstof.

Door waterstof te maken uit water, door elektrolyse met duurzame elektriciteit (bijvoorbeeld zonne- en windenergie). Dit heet groene waterstof.

Het is de bedoeling om steeds meer blauwe en groene waterstof te gebruiken als grondstof in de industrie, én als brandstof in verschillende sectoren.

In de Arriva-loods in Doetinchem brandde eind oktober 2021 een nieuwe ongebruikte waterstofbus die in de loods stond af. Alleen het karkas was nog over, en een aanwezige dieselbus was eveneens grotendeels uitgebrand. Er kwamen dikke zwarte rookwolken vrij vanwege gevaarlijke stoffen werd er een NL-Alert verstuurd. Er was ook even sprake van explosiegevaar en de Veiligheidsregio riep mensen op om vooral niet naar de brand te komen kijken. De werkplaats moet als verloren worden beschouwd. De waterstofbus was pas een week er voor nieuw overgebracht vanuit de fabriek in Polen. Volgens het oorspronkelijke plan zouden er binnenkort nog negen andere waterstofbussen vanuit Polen naar Doetinchem komen. Vanaf december zouden de waterstofbussen in de dienstregeling mee gaan rijden.

Er kwamen in 2021 in Nederland vijftig nieuwe bussen bij die op waterstof konden rijden. Het kabinet en drie provincies tekenden hier in november een gezamenlijke overeenkomst voor. Er reden al acht waterstofbussen in het Nederlandse openbaar vervoer. Waterstof-elektrische voertuigen zijn duurzaam en kunnen op een tank grote afstanden afleggen. Het bus project kostte 15 miljoen euro. De helft daarvan kwam van de Europese Unie, het kabinet en de provincies legden ieder 3,75 miljoen euro bij. De kosten voor het gebruik van de bussen liggen bij de provincies. In 2016 tekende toenmalig staatssecretaris Dijksma (Infrastructuur en Milieu) een overeenkomst met alle vervoerspartijen waarin werd afgesproken dat er snel meer bussen op elektriciteit en waterstof moesten komen in het openbaar vervoer. In 2025 moeten alle nieuwe bussen in het openbaar vervoer vrij van schadelijke uitlaatgassen zijn en in 2030 moeten alle bussen emissievrij zijn. Openbaar vervoerbedrijf Hermes rijdt al vanaf eind 2016 in Eindhoven met 40 elektrische bussen als onderdeel van de nieuwe openbaar vervoer concessie die Hermes heeft binnen gehaald voor tien jaar. Hermes was de enige die zich voor de aanbesteding had gemeld. De Brabantse industriegroep VDL mocht de bussen leveren. Eindhoven is de eerste stad in Nederland waar zogenaamd ‘zero emissie’ vervoer grootschalig wordt ingezet.

Al 25 jaar wordt bij BMW Forschung und Technik in het diepste geheim gewerkt aan nieuwe technieken. De laatste tien jaar is waterstof één van de belangrijkste pijlers. Samen met Mercedes en General Motors loopt BMW voorop als het om waterstof gaat. Zo ver voorop zelfs dat er van de waterstof-aangedreven 7-serie al een klein aantal modellen geproduceerd is. In 2020 wil ook Toyota wereldwijd 30.000 waterstofauto’s zien te verkopen. De Mirai 2 wordt dan gepresenteerd bij de Olympische Spelen in Tokio voor ongeveer 75.000 euro. Het Koreaanse Hyundai levert ook een echte waterstofauto in Nederland. De Hyundai NEXO komt 665 kilometer ver met een volle tank en kost 70.000 euro. Hyundai zegt dat er veel belangstelling is, er dat er al tachtig exemplaren besteld zijn in Nederland. Taxibedrijf Munckhof laat 135 Volkswagen Transporter T6 2.0 taxibusjes ombouwen zodat ze op groengas kunnen rijden. en schafte nog eens 100 zero emissievoertuigen aan, waardoor nu de helft van de 1200 voertuigen in het wagenpark emissievrij is. Prins Autogassystemen en Auto Speciaal Uden hebben daarvoor samen het VSI-2.0 DI CNG-systeem voor de T6 ontwikkeld. Auto Speciaal heeft ook de inbouw verzorgd. De Société du Taxi Electrique Parisien (STEP) wil de komende vijf jaren de vloot van taxi’s op waterstof met honderden voertuigen uitbreiden. STEP en Hyundai kwamen de levering van zestig taxi’s overeen bij de opening van een nieuw waterstoftankstation in het Duitse Offenbach, nabij het Europese hoofdkantoor van de autoproducent.  Shell en Total gaan met autobedrijven Toyota, BMW, Daimler, Honda en Hyundai, grondstoffenbedrijf Anglo American en het Franse energiebedrijf Engie werken aan de ontwikkeling van waterstof als brandstof omdat deze een van de belangrijkste bouwstenen voor de overgang naar duurzame energie is, zowel in het transport als in de industrie en de energiesector. Elektrische taxi’s worden vervangen door taxi’s op CNG. In de eerste helft van 2014 waren er 54 elektrische taxi’s actief in Nederland. Op CNG rijden er in totaal al 1.173 taxi’s rond.

Zuid-Hollandse gemeenten willen ook overstappen op waterstof als brandstof voor auto’s. Het doel is om in 2050 energie- en CO2-neutraal te zijn. Met een emissieloos wagenpark willen de gemeenten en de provincie bijdragen aan het tegengaan van klimaatverandering en gelijktijdig aan verbetering van de luchtkwaliteit en de volksgezondheid. Alphen aan den Rijn, de provincie, het Nationaal Waterstofplatform en afvalinzamelaar Roteb voeren hierover gesprekken. Gemeenten Leiden, Alphen aan den Rijn, Nieuwkoop en Zuidplas, Waddinxveen, Bodegraven-Reeuwijk en Krimpenerwaard willen samen met de regio’s Midden- en West-Holland, Groene Hart Werkt en de provincie weken aan een waterstof wagenpark compleet met tankmogelijkheden.

Waterstof tanken

Met een waterstofauto kun binnen enkele minuten tanken, net zoals met LPG. Auto en vulslang communiceren via infrarood en de druk van de waterstoftank is een duizelingwekkend hoge 700 bar, bijna honderd keer hoger dan in een lpg-tank. Die hoge druk is nodig om zoveel mogelijk waterstof in de tanks te persen. In de twee 60 litertanks van de Toyota Mirai gaat bijvoorbeeld 5 kilo. (10 euro per g.)  Die grote tanks gaan wel ten koste van de kofferruimte.  Ook Audi gaat binnen enkele jaren een waterstof SUV maken en werkt voor de techniek samen met Hyundai. De Audi h-tron wordt de derde commerciële auto op waterstof en Mercedes werkt ook aan een waterstof model. In Duitsland zijn er al 43 H2-pompen. In Nederland kun je al waterstof tanken in Helmond, Rhoon, Arnhem en Delfzijl.  Bij de Shell-locatie aan de Binckhorstlaan in Den Haag en Breda (alleen Gemeentevervoer) wordt het op termijn ook mogelijk om waterstof te tanken. Holthausen Groep uit Hoogezand kreeg 4 miljoen euro subsidie voor waterstoftankstations in Amsterdam en Groningen. Green Planet biedt als in 2019 groene waterstof aan voor personenauto’s en trucks/autobussen. Het multifuel tankstation aan de A28 bij Pesse is betrokken bij het unieke en innovatieve samenwerkingsproject ‘TSO 2020’ met o.a. Gasunie New Energy, TenneT, New Energy Coalition, EnergyStock en de TU Delft.

Het Assense bedrijf Resato bedacht en ontwikkelde een relatief goedkoop vulstation voor waterstofauto’s. Bij het nieuwe mobiele pompstation van Resato kunnen waterstofauto’s tanken. Een mobiele laad Container-unit kost zo’n 350.000 euro, afhankelijk van de opties. Daarmee wordt de drempel voor de aanleg van nieuwe tankstations en dus ook de komst van waterstofauto’s lager. Naast het mobiele pompstation heeft Resato nog een tweede tankunit ontworpen: de ‘Fleetowner unit’. Dit vulstation kost maar 150.000 euro. Tanken met de Fleetowner unit duurt wel een uur. Vinding van het Assense bedrijf, gespecialiseerd in hogedruk- en waterstraal snijden, werd onlangs op een beurs in Duitsland gepresenteerd. Duitsland investeert 350 miljoen euro in de waterstof. De ene helft van dat bedrag betaalt de Duitse overheid, de andere wordt betaalt door bedrijven uit de automobiel-, gas- en oliesector. Concreet komen er 400 waterstof-vulplekken, voornamelijk bij bestaande tankstations.

De waterstofauto zou een mogelijk betere versie van de elektrische auto worden, maar zelfs Toyota die de grootste fan van auto’s op waterstof was, gooit de handdoek in de ring. Eerder al stopten BMW en Mercedes met de productie. Toyota, Hiroki Nakajima verklaarde dat hun  Mirai waterstofauto veel te weinig kopers heeft getrokken.  “Zonder tankstations zitten we op een doodlopende weg. Daarom verleggen we onze aandacht de komende jaren naar volledig elektrische auto’s.” De Mirai haalt 650 kilometer, maar nu elektrische auto’s ook steeds verder kunnen rijden, valt dat pluspunt weg. Ook de snelle oplaadtijd van 5 minuten is geen enorme plus meer ten opzichte van elektrische auto’s. De nieuwe Toyota Lexus is in 10 minuten opgeladen van 10 naar 80 procent. Na 2026 komt er ook nog een nieuw type batterij op de markt, de solid state-batterij, waarna de actieradius van de Lexus richting de 1200 kilometer gaat. Er is dus geen goede reden meer om door te gaan met de waterstofauto.

IJzerpoeder

Op de TU Eindhoven wordt onderzoek gedaan naar ijzerpoeder als brandstof. Wanneer metalen gericht verbrand worden kunnen ze gerecycled worden. IJzerpoeder kan dan op dezelfde manier gebruikt worden als waterstof, met als voordeel dat het een factor 5 tot 10 compacter is en hiermee met een kleiner volume meer energie kunt opslaan. Bij het verbranden van ijzer komt, omdat er geen koolstof in zit  geen CO2 vrij en het is bovendien niet giftig. IJzerpoeder verbrand bij 700 graden en door die verbranding loopt de temperatuur op tot wel 2000 graden. Er komt dus 1300 graden warmte vrij die je vervolgens kunt gebruiken als energiebron.

Een hybride warmtepomp werkt samen met een cv-ketel en kan gemiddeld zo’n 60% van het gasverbruik schelen bij het verwarmen van de woning. De keuze voor een hybride warmtepomp in plaats van een volledig elektrische warmtepomp kan helpen om de druk op het stroomnet te verminderen, omdat deze minder stroom gebruikt.

De overheid, netbeheerders en branchevereniging Techniek Nederland werken daarnaast aan een protocol om warmtepompen bij grootschalige renovaties en nieuwbouwprojecten efficiënt in te stellen zodat deze niet allemaal op hetzelfde moment veel elektriciteit gebruiken. Ook wordt de handhaving van het verbod op de elektrische cv-ketel, niet te verwarren met de volledig elektrische warmtepomp, als hoofdverwarming aangescherpt. Deze zijn relatief inefficiënt en gebruiken veel stroom.

Gemeenten krijgen de bevoegdheid om woonwijken van het aardgas af te sluiten. Een nieuwe wet die dit regelt is afgelopen week aangenomen door de Tweede Kamer. In het Klimaatakkoord staat dat er tot 2030 zo’n anderhalf miljoen woningen van het gas af moeten. Die moeten verplicht overgaan op een warmtenet of -pomp. De warmtepompenmarkt is ingestort door de lage gasprijs, een overvol stroomnet en politieke onzekerheid. De consument vertrouwt het niet meer..” Een warmtenet is een moderne vorm van stadsverwarming, waarmee je meerdere huizen in een wijk kunt verwarmen. Het is eigenlijk een hele grote centrale verwarming. De huizen worden verwarmd met warmte die afkomstig is van een warmtebron uit de buurt. Dit warme water stroomt door een netwerk van leidingen naar de huizen toe om via een waterwisselaar in de meterkant te zorgen voor verwarming en je kraanwater op te warmen. De warmtenetten helpen Nederland om in 2050 aardgasvrij te zijn. Op dit moment zijn er 500.000 woningen op een warmtenet aangesloten. In 2030 moeten er nog eens 500.000 huishoudens extra aangesloten zijn op het warmtenet

De wereldwijde markt voor massaal geproduceerde schone-energietechnologieën zal naar verwachting tegen 2030 een jaarlijkse waarde van ongeveer 650 miljard dollar (608 miljard euro) bereiken. Dit is meer dan drie keer zoveel als het huidige niveau. Dat meldt het Internationaal Energieagentschap (IEA) in een studie. Een voorwaarde is wel dat alle landen hun aangekondigde energie- en klimaatbeloften volledig nakomen. De markten voor schone energie-technologie omvatten onder meer de productie van zonnepanelen, windturbines, batterijen voor elektrische auto’s en warmtepompen. Volgens het IEA kan het aantal banen in de productie van schone energie meer dan verdubbelen, van 6 miljoen nu tot bijna 14 miljoen in 2030. De Zwitserse regering heeft met tekortschietend klimaatbeleid mensenrechten geschonden, oordeelde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) op 9 april 2024. De overwegingen van het Hooggerechtshof in Zwitserland zullen nu ook een rol gaan spelen in nationale rechtspraak. Het EHRM heeft rechtsmacht in Nederland en bijna alle andere Europese landen. Nationale rechters in Nederland en bijna alle andere Europese landen volgen het EHRM en die heeft bepaald dat de uitstoot fors verlaagd moet worden. De energietransitie zal door ook door de Nederlandse Overheid meer gesteund moeten worden om de afgesproken doelstellingen voor een beter milieu te behalen. De elektrificatie van het wagenpark, dat zich richt op het bereiken van een duurzame en fossielvrije energievoorziening, stagneert behoorlijk. De ingestorte markt voor elektrische auto’s kan alleen nog door Overheidsmaatregelen nieuw leven ingeblazen worden. Het verhogen van subsidies en het minder belasten van elektrisch vervoer is onontkoombaar, anders gaat het kabinet de eigen klimaatdoelen niet halen, waarschuwen onder meer de Vereniging Elektrische Rijders, ANWB, BOVAG en de RAI Vereniging. Toch besloot de nieuwe coalitie dat de subsidies voor elektrische auto’s per 2025 worden geschrapt. In omliggende landen worden stimuleringsmaatregelen al minder snel afgebouwd. Het opleggen van importbeperkingen aan China in juli word omzeild,  want Volvo gaat bijvoorbeeld vanwege de geplande heffingen de productie van elektrische auto’s verplaatsten van China naar België en het Chinese Byd gaat de auto’s om dezelfde reden in Turkije produceren. Ook andere Europese landen zoeken naar nieuwe mogelijkheden voor de bouw van Chinese auto’s, batterijen en zonnepanelen, vooral omdat er dit jaar nieuwe Europese subsidies aangevraagd kunnen worden voor investeringen in productielijnen voor het produceren van (essentiële onderdelen van) elektrolysers, batterijen en zonnepanelen. Spanje heeft in 2020 een programma ter waarde van 3,7 miljard euro gelanceerd om de vestiging van EV- en batterijfabrieken aan te trekken. Chery gaat auto’s produceren in een voormalige Nissan-fabriek. Ook gaat Spanje mogelijk de vierde gigafactory van Stellantis in Europa huisvesten.  SAIC, eigenaar van MG, was van plan om twee fabrieken in Europa te bouwen. Duitsland, Italië, Spanje en Hongarije staan op de shortlist voor de locatie van deze fabrieken. Naast Zuid-Europese landen zoals Italië en Spanje, bieden ook Oost-Europa en Turkije ‘aantrekkelijke locaties’ voor Chinese autofabrikanten. Turkije produceert momenteel ongeveer 1,5 miljoen auto’s per jaar. Minister van Ondernemen en Made in Italy Adolfo Urso eist dat Stellantis snel toezeggingen doet over het gigafabrieksproject in Termoli, anders zal de regering overheidsgelden die voor de fabriek bestemd zijn elders onderbrengen. Acc, een joint venture voor batterijproductie waarin Stellantis de grootste aandeelhouder is, heeft plannen voor drie gigafabrieken in Europa. De afgelopen maanden heeft het bedrijf echter aangekondigd de werkzaamheden aan twee van deze fabrieken, in Italië en Duitsland, op te schorten om de productie te richten op goedkopere batterijen, tegen de achtergrond van een afnemende vraag naar elektrische voertuigen.  Acc’s plan voor een gigafabriek in Termoli voorziet in een totale investering van ongeveer 2 miljard euro, waarvan 370 miljoen euro aan overheidsmiddelen via het NRP. Acc, dat ook Mercedes en TotalEnergies onder zijn aandeelhouders heeft, heeft de bevestiging van de industriële en bouwtijdlijn voor de fabriek uitgesteld tot eind 2024 of begin 2025. Urso voegde eraan toe dat de overheid mogelijk zal overwegen hoe de investering in de Termoli gigafabriek kan worden ondersteund met andere soorten overheidsmiddelen, mocht het autoconcern het plan later bevestigen.

In de Verenigde Staten is 7 miljard dollar uitgetrokken voor het ‘Solar Energy for All’-programma dat is gericht op het installeren van zonnepanelen. Het programma ‘Solar Energy for All’ biedt gratis of scherp geprijsde zonnepanelen op het dak. Sommige staten en gemeenschappen hebben al een ‘Zonne-energie voor iedereen’-programma gehad, maar dankzij de 7 miljard dollar aan subsidies kan dit model op nationaal niveau worden geïmplementeerd. Naar verluidt wordt momenteel 7 miljard dollar aan federale financiering verdeeld onder verschillende subsidieaanvragers in het hele land. De Environmental Protection Agency (EPA) zal verantwoordelijk zijn voor het toewijzen van deze fondsen aan 60 subsidieontvangers die met succes de noodzaak hebben gerechtvaardigd om hun eigen ‘Solar Energy for All’-programma te implementeren.

Sommige knelpunten op het stroomnet kunnen worden opgelost door, naast batterijen, tijdelijk extra elektriciteitsproductie neer te zetten. Deze kunnen bijspringen op momenten dat er regionaal meer vraag is naar elektriciteit dan op het hoogspanningsnet past. Omdat de pieken in de stroomvraag te lang duren om met batterijen alleen op te vangen, worden hiervoor ook tijdelijk gasgeneratoren voor ingezet. Het tijdelijk en alleen tijdens piekmoment inzetten hiervan zorgt ervoor dat de structurele verduurzaming zoveel mogelijk kan doorgaan. Op de lange termijn leidt dit tot een daling van de CO2-uitstoot. Hiervoor kijken de netbeheerders zowel naar bestaande als nieuwe installaties.

De netbeheerders nemen (technische) maatregelen om meer ruimte op het stroomnet te creëren. Zo worden vier belangrijke hoogspanningsstations in de regio zo snel mogelijk verzwaard. TenneT, Stedin en Liander onderzoeken daarnaast de mogelijkheid om het bestaande stroomnet tijdelijk zwaarder te gebruiken. Hierdoor ontstaat er meer ruimte tot het stroomnet is uitgebreid. Het onderzoek kijkt ook expliciet naar de risico’s van het zwaarder gebruiken van het stroomnet. In Utrecht wordt een ’tijdelijke schakelstand’ ingebouwd waardoor het stroomnet langere pieken aan kan.

Het wordt financieel aantrekkelijker voor bedrijven (grootverbruikers) om hun stroomverbruik (deels) buiten de spits te verplaatsen. Daarnaast wordt het mogelijk voor grootverbruikers om contracten af te sluiten met maximaal 50% korting op de nettarieven als zij minder of geen elektriciteit gebruiken tijdens de spits. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft hiervoor verschillende (ontwerp)besluiten genomen. Met deze maatregelen ontstaat er meer ruimte voor bedrijven die een nieuwe of zwaardere aansluiting willen, verduurzaming van woningen en woningbouw.

De overheid en netbeheerders nemen maatregelen zodat de verduurzaming van woningen zoveel mogelijk door kan gaan. Slimme oplossingen kunnen daarnaast ook helpen om de pieken op het laagspanningsnet te verminderen, bijvoorbeeld tussen 16 en 21 uur ’s avonds. Zo kan een deel van de publieke laadpalen de laadsnelheid aanpassen aan de beschikbare ruimte op het stroomnet en kunnen accu’s van elektrische auto’s worden ingezet voor tijdelijke opslag. Zo kunnen er meer laadpalen aangesloten worden. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) onderzoekt samen met de netbeheerders en marktpartijen de optie om meer publieke laadpalen, als dat nodig is tijdens piekmomenten, te laten terugschakelen. Hierbij moet altijd een uitzonderingsoptie blijven voor eigenaren van elektrische auto’s om altijd te kunnen laden als dat direct nodig is.

De Eerste Kamer heeft 19 december 2023 ingestemd met het tijdelijke klimaatfonds, waarin 35 miljard euro moet komen om de economie te verduurzamen en de CO2-uitstoot te verminderen. Het klimaatfonds kreeg steun van 46 van de 75 senatoren. BBB, PVV, JA21, FVD, SP en 50PLUS stemden tegen. De senatoren gingen ook akkoord met het Nationaal Groeifond van 20 miljard euro voor projecten die op de lange termijn bijdragen aan de economische groei. De Tweede Kamer heeft al geld van het fonds gebruikt om korte termijnplannen te financieren. De motorrijtuigenbelastingkorting wordt de komende jaren daarom langzamer afgebouwd en verdwijnt pas in 2031. Ook de korting op de motorrijtuigenbelasting is een aflopende zaak. In 2025 is er 75% korting op het normale tarief, in 2026/2028 40% korting, In 2029 35% korting, In 2030 30% korting en in 2031 is er geen korting meer en is het belastingbedrag hoger dan voor brandstofauto’s in verband met het hogere gewicht van het zware accupakket. Om dit te co-financieren verdwijnt de subsidie op tweedehands elektrische auto’s. Nieuwe Europese wetgeving (AFIR) waar twee jaar aan gewerkt is moet de internationale uitrol van de laadinfrastructuur versnellen. Voor Nederland is de regelgeving 13 april 2024 ingegaan. De voorspelling is dat er in 2024 zeventien miljoen elektrische auto’s worden verkocht, vergeleken met veertien miljoen vorig jaar. De stijging betreft grotendeels China. In mei 2024 werden 9.681 elektrische auto’s op kenteken gezet, in 2023 waren dat er circa 11.000. Het meest populair was de Tesla Model Y, goed voor een marktaandeel van bijna 12%. Ook Volvo en Kia waren populair. Elektrische voertuigen hebben vanaf 2023 een marktaandeel van 14,6% in Europa. Het aanstaande EU-verbod op auto’s met verbrandingsmotoren in 2035 zet fabrikanten onder druk om betaalbare elektrische modellen te produceren.

Het verminderen of elimineren van de uitstoot van personenauto’s is een essentieel onderdeel van de opgelegde Europese klimaatstrategie, die tot doel heeft om tegen 2050 een netto nul uitstoot te bereiken. Dit vereist een vermindering van de CO2-uitstoot van traditionele auto’s met verbrandingsmotoren, het onderzoeken van alternatieve brandstofopties en het garanderen van de massale acceptatie van elektrische voertuigen. De afgelopen jaren heeft de Europese Rekenkamer een aantal gerelateerde rapporten gepubliceerd. Hieruit is gebleken dat de eerste taak nog niet is volbracht, de tweede op grote schaal niet haalbaar lijkt en de derde het risico loopt kostbaar te worden voor zowel de EU-industrie als de consumenten. Het aantal laadpunten in heel Europa blijkt niet voldoende en het blijft aanzienlijk achter bij de doelstelling van 1 miljoen in 2025. Tevens varieert de beschikbaarheid van openbare laadstations aanzienlijk van land tot land. Ondanks verheven ambities en strenge eisen stoten de meeste personenauto’s op de wegen in de EU nog steeds dezelfde hoeveelheid CO 2 uit als twaalf jaar geleden. Elektrische voertuigen kunnen de EU helpen dicht bij een emissievrij wagenpark te komen. EU-controleurs waarschuwen echter dat inspanningen in deze richting een versnelling hoger moeten schakelen. Ruim 4 van de 10 bezitters van een elektrische auto zouden zonder eigen laadpaal hier niet voor gekozen hebben. Er worden in Europa gemiddeld zo’n 700.000 volledig elektrische auto’s per kwartaal verkocht. Als we die lijn doortrekken tot aan 2030, dan missen we het elektrische autodoel met 14%. Als echter hierin ook de plug-in hybrides worden meengenomen, dan zou het nog kunnen lukken. Wel tijd dus om de emissievrije Gemeentes weer even pas op de plaats te laten maken en hybrides in de emissievrije zones toe te staan. De gemeente Amsterdam wil strengere parkeerregels voor vervuilende auto’s. Als de plannen doorgaan, krijgen alleen auto’s met een emissieklasse van 5 of hoger vanaf volgend jaar een parkeervergunning. Met de regeling wil het gemeentebestuur de CO2-uitstoot in de stad verminderen en de luchtkwaliteit verbeteren. Gemeenten keren zich tegen het hoofdlijnenakkoord op het gebied van zero-emissiezones. In dat akkoord staat dat ze de invoering van zero-emissiezones willen uitstellen, onder andere om uitzonderingen voor bijvoorbeeld ondernemers landelijk te kunnen standaardiseren. Volgens gemeenten is dat juist in het nadeel van ondernemers. Dat meldt De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

Bestuurders van zware elektrische bestelbussen die vóór 1 oktober 2023 hun bus hebben gekocht. mogen van demissionair minister Mark Harbers (Infrastructuur) een jaar langer doorrijden met een B-rijbewijs. Vanaf 1 juli zouden zij een C-rijbewijs voor vrachtwagens nodig hebben, maar de huidige gedoogsituatie wordt nu met een jaar verlengd. Daarna komt Brussel waarschijnlijk met toereikende wetgeving voor de zwaardere voertuigen.

Het Japanse Toyota, Mazda en Subaru willen afstappen van het geheel elektrisch rijden en samen  geheel nieuwe verbrandingsmotoren ontwikkelen. Ze onderstrepen nog wel dat ‘koolstof de vijand is’, maar willen dit doel behalen met motoren die draaien op alternatieve brandstoffen. De drie fabrikanten geloven in ‘meerdere wegen’ die naar een schoner wagenpark moeten leiden. Bij die aanpak horen volgens hen wel degelijk een nieuwe generatie brandstofmotoren die worden ontwikkeld voor gebruik van alternatieve brandstoffen, zoals synthetische brandstoffen, biobrandstoffen, maar ook voor waterstof. Hun plannen botsen met de Nieuwe Europese wet- en regelgeving en kunnen resulteren in een importverbod of zullen worden verboden voor gebruik op de Europese wegen. De drie autofabrikanten zullen dan in de toekomst uitsluitend nog voor landen buiten de EU kunnen produceren en leveren. De fabrikant van autoverlichting en electronica Hella schrapt 420 banen bij zijn hoofdvestiging in Lippstadt. Daarmee gaat rond de 10 procent van de banen in die fabriek verloren. Hella heeft de afgelopen twee jaar in totaal 50 miljoen verlies geleden.

Seaqurrent heeft primeur met TidalKite onderwatervlieger

EIT InnoEnergy, PMH Investments, Invest-NL, de FOM en NOM als aandeelhouders investeerden ruim 4,8 miljoen euro in het önderwatervlieger” project. Het Rijks Waddenfonds stak ook 2,5 miljoen euro in het innovatieve getijdenenergie project. De stroming in de zee als gevolg van eb en vloed wordt omgezet in elektriciteit.  Seaqurrent heeft een soort aluminium  ‘vlieger’ gemaakt die achtjes draait aan een kabel, die verbonden is met een generator op de zeebodem. In het zeegat tussen Ameland en Terschelling.  De bewegingen van de vlieger worden op computerschermen gevolgd in een controlekamer en het systeem heeft een generator op de zeebodem. De “vlieger” fraait in het water achtjes rond de generator en leidt de hierdoor opgewekte elektriciteit via een stroomkabel naar Ameland. De vlieger” kan aan zo’n 700 huishoudens op het eiland stroom leveren. Ameland wil vijftien jaar vooruit lopen op de rest van Nederland en in 2035 al CO2-neutraal zijn. Met name de zeegaten tussen de eilanden kennen een sterke stroming als gevolg van eb en vloed. Het opwekken van de stroom kost 16 cent per kilowattuur en is duurder dan elektriciteit uit zon of wind. Naarmate de vliegers groter zijn en er onderwaterparken komen met veel vliegers bij elkaar, gaat de kostprijs omlaag.De belangrijkste drijfveer om te investeren in getijdenenergie is de constante levering. Ook als de zon niet schijnt en de wind niet waait is er altijd eb en vloed. Daarmee kan getijdenenergie, net als kernenergie, een stabiele aanvulling zijn op de stroomvoorziening die steeds meer afhankelijk wordt van het weer. TidalKite beweegt in een vooraf bepaald en stabiel achtvormig pad, aangestuurd door een autonoom, geavanceerd extern monitoring- en controlesysteem, dat toezicht houdt op het gehele proces voor optimale prestaties en veiligheid. De trekkracht die door de vlieger wordt gegenereerd, zet een biologisch afbreekbare werkvloeistof in beweging, die vervolgens wordt omgezet in een roterende beweging die een generator aandrijft om elektriciteit te produceren. Een onderzeese stroomkabel transporteert de elektriciteit van de onderwateroperatie naar de kust en voert deze in het net. Het TidalKite-systeem kan in alle getijdensegmenten werken en kan worden gesleept en op zijn plaats worden geïnstalleerd met behulp van standaard, algemeen beschikbare vaartuigen en apparatuur om lagere gemiddelde energiekosten mogelijk te maken. De Waddenvereniging vinden het idee minder vanwege de kwetsbaarheid van de aanwezige zeehonden en vogels. De TidalKite beweegt in een vooraf bepaald en stabiel achtvormig pad, aangestuurd door een autonoom, geavanceerd extern monitoring- en controlesysteem, dat toezicht houdt op het gehele proces voor optimale prestaties en veiligheid. De trekkracht die door de vlieger wordt gegenereerd, zet een biologisch afbreekbare werkvloeistof in beweging, die vervolgens wordt omgezet in een roterende beweging die een generator aandrijft om elektriciteit te produceren. Een onderzeese stroomkabel transporteert de elektriciteit van de onderwateroperatie naar de kust en voert deze in het net. Het TidalKite-systeem kan in alle getijdensegmenten werken en kan worden gesleept en op zijn plaats worden geïnstalleerd met behulp van standaard, algemeen beschikbare vaartuigen en apparatuur om lagere gemiddelde energiekosten mogelijk te maken. Seaqurrent werkt samen met UG, TCNN en lokale leveranciers. De Rijksuniversiteit Groningen is sinds 2015 betrokken bij het testen en ontwikkelen van de TidalKite en het optimaliseren van het TidalKite-ontwerp door middel van Computational Fluid Dynamics (CFD)-analyse. Het Europese Just Transition Fund (JTF) steunt projecten voor regio’s die het zwaarst getroffen worden door de transitie naar een groene economie. Hiermee wil de Europese Unie de sociaaleconomische ongelijkheid verminderen. Het JTF is afgeleid van de Europese Green Deal, die moet leiden tot een klimaatneutraal Europa in 2050.

InnoTrans

Op de internationale vakbeurs voor vervoerstechnologie InnoTrans, die om de twee jaar plaatsvindt in Berlijn wordt op het beursterrein in Berlijn, worden de meest geavanceerde elektrische bussen en gepresenteerd en kunnen op een speciaal aangelegd circuit van 500 meter ook in actie worden gezien. Het Chinese BYD, ’s werelds grootste autofabrikant, presenteert daar drie nieuwe elektrische bussen: de BYD B12, B13 en B18. Met een actieradius van maar liefst 600 kilometer en innovatieve kenmerken zoals het zelfontwikkelde blade battery-chassis, zetten deze bussen een nieuwe standaard voor elektrisch stadsvervoer. BYD heeft wereldwijd al meer dan 81.000 elektrische bussen geleverd en is daarmee een pionier op het gebied van e-mobiliteit.

Het Nederlandse Ebusco presenteert de Ebusco 3.0, de lichtste e-bus in zijn klasse. Dankzij een carrosserie van composietmaterialen weegt deze bus slechts 9950 kilogram en verbruikt hij slechts 0,65 kWh per kilometer. Met een actieradius tot 700 kilometer en een levensduur van 25 jaar is de Ebusco 3.0 een duurzame en kostenefficiënte oplossing voor stedelijk vervoer. De geïntegreerde accu’s in de vlakke vloer en de mogelijkheid om het dak te benutten voor zonne-energie maken deze bus tot een van de meest innovatieve voertuigen op de markt.

De Hongaarse busfabrikant Ikarus, heeft meer dan 125 jaar ervaring en presenteert twee elektrische bussen: de Ikarus 120e en de Ikarus Midi-bus. Beide modellen zijn ontworpen met het oog op emissievrij openbaar vervoer en zijn uitgerust met de nieuwste laadstroomafnemers van Siemens, wat een naadloze integratie van laadoplossingen mogelijk maakt.

Mont-Ele, een Italiaanse specialist in elektrische en automatiseringssystemen, introduceert haar nieuwste oplaadsysteem voor elektrische bussen. Met meer dan 40 jaar ervaring biedt Mont-Ele op maat gemaakte oplossingen voor de integratie van oplaadinfrastructuur in het openbaar vervoer.In 2024 is de vakbeurs van 24 tot 27 september 2024.

Tariefkorting motorrijtuigenbelasting personenauto’s

Met de nieuwe maatregel wordt er een nieuwe tijdelijke tariefkorting binnen de motorrijtuigenbelasting ingevoerd voor emissievrije personenauto’s van 40% tussen 2026 en 2028, 35% in 2029 en 30% in 2030. Na 2030 vervalt de tijdelijke korting. Alle andere emissievrije voertuigen, zoals de EV-bestelauto’s en EV-autobussen, zijn vanaf 2026 uitgezonderd van deze mrb-korting (deze voertuigen ontvangen nu wel dezelfde korting als personenauto’s).

Apple

Apple ziet ondanks de inzet van 5000 werknemers en 10 miljard investering helemaal definitief af van het produceren van elektrische zelfrijdende auto’s en ontsloeg in California ruim 600 werknemers. Aston Martin stelt de lancering van zijn eerste elektrische auto met een jaar uit vanwege een gebrek aan vraag en draaide een verlies van 217,4 miljoen dollar.

 Ook leasemaatschappijen lijden verlies aan elektrische auto’s, nu door het stunten met prijzen ook de restwaarde daalt en laat dat nu een groot deel uitmaken van het verdienmodel. Autofabrikanten proberen de maatschappijen nog te enthousiasmeren door compensaties aan te bieden door terugkoopgaranties e.d.. De winst op de verkoopprijs daalt nu niet alleen door de prijsverlagingen maar ook door de compensaties. Hiermee is een neerwaartse spiraal ingezet. Leasemaatschappijen onderzoeken nu ook het aanbieden van leasecontracten voor gebruikte elektrische auto’s. Omdat 2e hands elektrische auto’s slecht verkoopbaar zijn stijgen de leasetarieven voor deze auto’s. De prijzen zijn de afgelopen drie jaar zelfs verdubbeld. Leasemaatschappijen spelen een cruciale rol in Europa bij de energietransitie, aangezien 60% van de nieuwe auto’s wordt geleased. Voor elektrische auto’s is het aandeel geschat op 80%.

De leaseprijs wordt berekend op basis van de restwaarde na een leaseperiode van gemiddeld drie jaar. Wanneer dus de opbrengsten lager zijn moeten de leaseprijzen omhoog. Ook de prijsverlagingen en een goedkoop Chinees aanbod hebben invloed op de restwaarde. De verkoopwaarde van 2e hands elektrische auto’s lag in Duitsland begin juli 24% onder het niveau van vóór de pandemie en in Groot-Brittannië 30% lager. Dat staat in schril contrast met tweedehands benzinemodellen, die in beide markten ongeveer 15% duurder bleven.

Hertz meldde afschrijvingen van ongeveer 150 miljoen dollar voor de ongeveer 20.000 elektrische voertuigen die het tegen sterk gereduceerde prijzen moest verkopen en Sixt zag door de lagere restwaarden de winst in 2023 met 44 miljoen dollar dalen. Bij Arval, de leasemaatschappij van de Franse bank BNP Paribas heeft minder last van verliezen omdat daar de focus nog op fossiel ligt. Slechts 10% van Arval’s wagenpark van 1,7 miljoen voertuigen is elektrisch. Toch hebben ook zij gedwongen de prijzen al moeten verhogen vanwege de lagere restwaarden. Sommige autofabrikanten geven leasebedrijven extra contante compensaties om de verliezen te compenseren.

In Duitsland is desondanks het leasen van elektrische auto’s de afgelopen drie jaar enorm toegenomen. De verkoop van elektrische auto’s daalde er in de eerste helft van 2024 echter met 16,4% nadat de overheid in december de subsidies voor consumenten afschafte. De verkoop van volledig elektrische voertuigen in de EU steeg van 6,1% in 2020 naar 14,6% van de nieuwe autoverkopen in 2023. In de eerste helft van het jaar daalde dat echter naar 14,4%, omdat de verkoop van elektrische voertuigen met slechts 1,3% steeg.

Transport & Environment (T&E) in Brussel wil van grote Europese bedrijfswagenparken en leasemaatschappijen eisen dat zij tegen 2030 voor 100% elektrisch rijden.

Deze dwang zal echter leiden tot een nog groter aanbod van 2e hands auto’s waardoor de prijzen nog meer zouden kunnen gaan dalen.

Batterijenfabrikant Automotive Cells Company (ACC), waar onder meer autofabrikanten Stellantis en Mercedes-Benz een belang in hebben, heeft de bouw van twee batterijfabrieken  voor elektrische auto’s zouden worden gemaakt gepauzeerd. ACC had plannen om drie batterijfabrieken in Europa te bouwen voor in totaal 7 miljard euro. De werkzaamheden zijn nu stilgelegd in Kaiserslautern, in het zuidwesten van Duitsland, en in Termoli, aan de oostkust van Italië. ACC moet nog een beslissing nemen wat het bedrijf gaat doen met de derde fabriek, in de Duitse deelstaat Saarland:

In maart zijn er 37.119 nieuwe auto’s op kenteken gezet, waarvan 13.051 volledig elektrisch. Dit jaar zijn tot nu toe 101.849 op kenteken gezet, waarvan ruim 30.000 volledig elektrisch, in Nederland reden in 2023 ruim 442.000 elektrische personenauto’s rond. Daarmee is 5 procent van het totaal aantal personenauto’s nu elektrisch

Om de markt weer vlot te trekken komen er van Fiat en Renault goedkopere modellen op de markt met een prijs onder de 24.000 euro. Slechts 17% van de nieuw verkochte elektrische auto’s bevinden zich in betaalbare B- segment. Hyundai wil de goedkopere Casper in  de markt zetten voor rond de 20.000 euro. Dacia heeft de Spring als goedkoopste en de Dacia Sandero wordt pas in 2027 of 2028 verwacht. Daarop volgen de elektrische auto’s rond de 25.000 euro van VW, De Twingo van Renault en de Tesla. De langverwachte goedkope Model 2 van 25.000 dollar van Tesla komt voorlopig niet op de markt, omdat eerst de zelfrijdende  Robotaxi aan de beurt is. Elon Musk beloofde al in 2018 een betaalbare Tesla. De auto zou 25.000 euro gaan kosten en in de Duitse fabriek geproduceerd worden.

Vanaf 2035 mogen auto’s met verbrandingsmotoren definitief niet meer worden verkocht

Vrachtwagens afgeladen met elektrische auto’s rijden dealers af met het verzoek ze ergens uit het zicht te stallen en de havens staan vol met onverkochte auto’s. Ook de verkoop van elektrische vrachtwagens loopt spaak. Dat is niet alleen te wijten aan de slechte verkoop maar ook aan het logistiek niet aankunnen van een dergelijke grote aanvoer vanuit China. Nog geen half procent van de vrachtwagens in Nederland rijdt elektrisch, bij personenauto’s is dit een kleine 4 procent. De CO2-uitstoot van vrachtwagens moet in 2030 ook met 45 procent zijn gedaald ten opzichte van 2019. Daarvoor zijn 430 duizend elektrische vrachtwagens nodig en een oplossing voor het enorme tekort aan laadplekken voor elektrische vrachtwagens. Er zijn minstens 50 duizend publieke laadpalen nodig in Europa, waarvan 35 duizend aangesloten moeten zijn op het hoogspanningsnet. Overheden zijn door de EU verplicht om langs het TEN-T-netwerk voldoende openbaar toegankelijke snellaadpunten voor zware voertuigen te installeren om volledige connectiviteit in de hele Unie te waarborgen. Die infrastructuur moet over voldoende laadvermogen beschikken om zware bedrijfsvoertuigen binnen de wettelijke rusttijd van de bestuurder te kunnen opladen. Om rekening te houden met de tijd die nodig is voor de planning, het ontwerp en de installatie van laadinfrastructuur, waarbij eventueel moet worden gezorgd voor een uitbreiding of verbetering van het elektriciteitsnet in bepaalde gebieden, de aankoop van grond, milieuvergunningen en, indien nodig, de gunning van overheidsopdrachten, en om gelijke tred te houden met de geleidelijke toename in het gebruik van zware elektrische voertuigen, moet openbaar toegankelijke laadinfrastructuur voor dergelijke voertuigen vanaf 2025 geleidelijk worden geïnstalleerd zodat uiterlijk in 2030 het volledige TEN-T-netwerk gedekt is. Met het oog op de uitrol van laadinfrastructuur langs het TEN-T-wegennetwerk moeten alle langs het TEN-T-wegennetwerk te installeren laadstations zich langs het TEN-T-wegennetwerk of binnen een rijafstand van 3 km vanaf de dichtstbijzijnde afrit van een TEN-T-weg bevinden.

Elektrische vrachtwagens deden het even een stuk beter. De subsidiepot van 45 miljoen euro hiervoor was in twee dagen tijd al vergeven en werd zelfs met 1,5 miljoen euro overschreden. Volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) kwamen er op de eerste dag 428 aanvragen binnen en op de tweede dag nog eens 219.  In 2023 was de pot van 30 miljoen euro zelfs al binnen één dag overtekend. Met de gegeven subsidies kunnen meer dan zeshonderd elektrische vrachtwagens worden aangeschaft. Er zijn inmiddels ruim 740 volledig elektrische vrachtwagens op de Nederlandse wegen (exclusief waterstoftrucks). In 2025 moeten dat er minimaal duizend zijn en in 2030 16.000 waarna in 2040 alle nieuwe vrachtwagens in Nederland uitstootvrij moeten zijn. Het Fraunhofer Institute for Systems and Innovation Research heeft aangegeven dat elektrische vrachtwagens voor zwaar transport binnen enkele jaren competitief zullen zijn, De dalende kosten voor batterijen en brandstofcellen spelen hierbij een cruciale rol, aldus de onderzoekers in Karlsruhe. Studieauteur Steffen Link stelt dat accuvrachtwagens in de nabije toekomst techno-economisch kunnen concurreren met de huidige dieselvrachtwagens voor de meeste toepassingen. De overgang naar elektrische vrachtwagens zal aanzienlijke investeringen vergen. Dit jaar blijft de vrachtwagenafzet nog overeind door een golf van nieuwe dieselbakwagens die voor de overgangsregeling van zero-emissiezones besteld zijn. In 2025 doet de vrachtwagenafzet alsnog een stap van zo’n tien procent terug. Transporteurs voelen minder druk om nu al over te stappen naar elektrisch vervoer en dat draagt bij aan uitstel van investeringen. Veel bedrijven zijn al bezig om voor te sorteren op de invoering van zero-emissiezones en de overgangsregeling die op 1 januari 2025 ingaat. Dat het nieuwe kabinet nu naar uitstel wil kijken zorgt voor nieuwe onzekerheid bij investeerders en dat helpt de instroom van zero-emissievrachtwagens niet. Terwijl Nederland druk van de ketel haalt met zero emissie transport gaan meerdere vrachtwagenfabrikanten waaronder DAF en Mercedes in 2025 elektrische trekkers met grotere actieradius leveren. Dit verbreedt de inzet en moet ervoor zorgen dat fabrikanten aan de verplichte CO2-reductie doelstelling van 15 procent over de gemiddelde productie kunnen voldoen (die oploopt naar 45 procent in 2030). Door deze druk kunnen elektrische vrachtwagens (nu nog zo’n 3 keer zo duur als dieselvrachtwagens) naar verwachting in prijs dalen, maar ze blijven fors duurder dan diesel vrachtwagens. Vanaf 2026 en 2027 gaan de vrachtwagenheffing en de invoering van een Europees emissiehandel systeem voor wegtransport helpen om het prijsverschil te overbruggen. De instroom van elektrische vrachtwagens in Europa neemt dan verder toe. Voor de langere afstanden en zwaar vervoer werken fabrikanten nu allemaal ook aan vrachtwagens met een waterstofverbrandingsmotor. Beursgenoteerde opdrachtgevers van vervoer moeten met de invoering van de Corporate Social Responsibility Directive (CSRD) in 2025 voor het eerst rapporteren over CO2-uitstoot van hun transport. Dit betekent dat transporteurs die voor hen werken en onderdeel zijn van de keten (zogeheten Scope 3) dit jaar al de vraag om gegevens van opdrachtgevers kunnen verwachten. Dit vraagt om aandacht, omdat lang niet alle transporteurs al zijn voorbereid en precies weten op welke manier opdrachtgevers de prestaties willen gaan meten en de data willen ontvangen. Opvallend is dat biodiesel (HVO-100) ondertussen bezig is met een sterke opmars in het internationale wegtransport, wat hier ook met de rapportageverplichtingen te maken kan hebben. Dat de vrachtwagen- en trailermarkt van een verkopersmarkt naar een kopersmarkt is gedraaid, is het sterkst merkbaar op de trailermarkt, die is omgeslagen van oververhit naar onderkoeld. Met de terugval in transportvraag zijn investeringen ook vrij snel afgeschaald, terwijl eerdere bestellingen door lange levertijden net binnen waren. Vooral de standaard schuifzeiltrailers – die ook vaak in grotere aantallen worden aangeschaft–hebben daar last van. De vraag naar specialistisch materieel houdt beter stand. In totaal zakt de totale trailerafzet naar verwachting in 2024 met meer dan een vijfde terug. Elektrificatie van koelsystemen, maar ook van assen, zijn nuttige innovaties die de markt kunnen opschudden en helpen de vervangingsvraag vanaf 2025 weer meer op gang te brengen.

Batterijaandrijving blijkt volgens de huidige inzichten vaak de meest kostenefficiënte en veelbelovende technologie te zijn om het kostenpeil van de huidige dieseltrucks te evenaren. De actieradius en het laadvermogen van accutrucks zijn al voldoende voor de meeste logistieke toepassingen, en deze trucks kunnen sneller in grote aantallen op de markt komen dan hun brandstofceltegenhangers. De onderzoekers adviseren dan ook om snel productiecapaciteiten en een uitgebreid laadnetwerk op te bouwen, het elektriciteitsnet uit te breiden en regelgeving aan te passen. Gezien de huidige kostenontwikkelingen voor belangrijke componenten, verwacht het instituut dat de kosten van batterijsystemen binnenkort onder de 200 euro/kWh zullen dalen en tegen het einde van 2040 tot 100 euro/kWh kunnen zakken. De kosten voor brandstofcelsystemen zullen naar verwachting eind 2030 aanzienlijk dalen tot ongeveer 150 euro/kW. Ondanks de plannen van de regeringspartijen om te onderzoeken hoe de invoering van uitstootvrije zones kan worden uitgesteld, gaan de vier grote steden definitief gewoon door op de ingeslagen weg. Zij benadrukken dat uiteindelijk zij, en niet het Rijk, gaan over het al dan niet invoeren van de milieuzones. Vijftien gemeenten willen per 1 januari een nul-uitstoot-zone invoeren. Al vanaf 2014 werken ze aan de voorbereiding van de zero-emissiezone die in 2025 moeten ingaan. In Amsterdam werd de geplande zone onlangs wel verkleind. Aanvankelijk zou het hele gebied binnen de Ring A10 verboden terrein worden voor nieuwe bedrijfsbusjes en vrachtwagens die niet uitstootvrij zijn. Dat gebied is nu beperkt tot binnen de centrumring.  Ondernemers, pakketbezorgers en koeriers hebben in de eerste maanden van dit jaar onder druk al aanzienlijk meer bestelwagens aangeschaft.

Bij Simon Loos wordt een testexemplaar van de Mercedes-Benz eActros 600 ingezet. Simon Loos voert hiermee voor Daimler Truck AG de allerlaatste praktijktests uit, voordat dit nieuwe model begin 2025 in serieproductie gaat. Dit testproject is het vervolg op een intensieve samenwerking op het gebied van elektrisch transport in de afgelopen jaren. De e-truck zal vooral gaan rijden tussen de verschillende regionale en landelijke distributiecentra van Albert Heijn.

De ingebruikname van het testvoertuig van de eActros 600-trekker is Simon Loos’ nieuwste hoofdstuk in een lange rij van indrukwekkende ontwikkelingen op het gebied van elektrische mobiliteit. Inmiddels rijden er al meer dan 60 elektrische trucks rond voor de logistiek dienstverlener, overwegend van het merk Mercedes-Benz. Het bedrijf heeft sinds 2014 al meer dan 5 miljoen elektrische kilometers afgelegd.

Waar de e-trucks tot nu toe werden ingezet voor de geluids- en emissie loze bevoorrading van supermarkten in binnensteden, gaat deze eActros 600 langere afstanden rijden tussen distributiecentra. Hiermee wordt de actieradius verhoogd naar 500 kilometer. Tjeerd Tromp, Head of Sales bij Daimler Truck Nederland is trots op de nieuwste ontwikkeling. Hij vertelt: “De eActros 600 zien wij als het belangrijkste model in de transitie naar emissievrij transport. In aanloop naar de serieproductie die begin volgend jaar begint, is het fijn om met zo’n innovatieve en vooruitstrevende speler op te kunnen trekken als Simon Loos. Het levert ons veel nuttige data op en zo helpt dit project ons om het eindproduct tot in de allerlaatste puntjes te kunnen optimaliseren voor de marktintroductie. In een eerder en vergelijkbaar project bleek Simon Loos een echt ‘datakanon’ te zijn tussen de andere transporteurs: van alle bedrijven die in Europa meewerkten, leverde de test bij Simon Loos met grote afstand de meeste gegevens op, mede omdat de truck binnen deze organisatie veruit de meeste kilometers reed. Wat dat betreft is deze samenwerking dus nú al veelbelovend.”

In Leeuwarden zou een groot laadstation komen voor elektrische auto’s en aangrenzend, op een grote parkeerplaats zouden er een koffieketen en restaurant komen. Alles was al geregeld het land was aangekocht, tekeningen gemaakt en de eigenaren konden wel een aansluiting krijgen bij netbeheerder Liander maar alleen geen stroom. En dus staat het project voorlopig stil

Volgens de ANWB is elektrisch rijden het afgelopen jaar vooral door de afschrijving duurder geworden. Waar een elektrische auto in 2022 nog gemiddeld 61 cent per kilometer kostte, is dat nu 72 cent per kilometer. Ter vergelijking, een benzineauto zit op 64,8 cent per kilometer.

Uit een onderzoek van Gaspedaal.nl en AutoTrack onder 2.000 benzinerijders blijkt dat 96% van de benzinerijders de overstap naar elektrisch rijden niet zien zitten. De hoge aankoopprijs en twijfels over de batterijconditie en de beperkte actieradius zijn belangrijke redenen. Ook een bijna verdubbeling van de motorrijtuigenbelasting ten opzichte van benzineauto’s in 2025 baarde veel automobilisten zorgen, maar het demissionair kabinet heeft plannen om bij de voorjaarsnota de plannen aan te passen en de korting op de motorrijtuigenbelasting nog even zo te laten. De belastingkorting wordt de komende jaren langzaam afgebouwd en verdwijnt pas in 2031. Het geld daarvoor wordt dan opgehaald bij bezitters van plug-in hybride auto’s. Automotive Mediaventions meldt dat de gemiddelde zoekprijs van een elektrische auto op Gaspedaal en Autotrack nog nooit zo laag was. Omdat de hele auto-industrie de verplichte omslag naar elektrische auto’s is gaan maken hebben de slechte autoverkopen haar weerslag op de gehele autosector. De belangrijkste sensorenleverancier Brose voorziet massaontslagen en kondigt zelf ook al 10% ontslagrondes aan en sluit een eigen faillissement ook niet uit. Geplande investeringen bij Brose zijn alvast met 20% verlaagd. Directeur Schramm denk dat het omvallen van toeleveranciers in de automobielsector ook in Nederland onontkoombaar is. Ook taxibedrijven zijn niet blij met de kostbare omschakeling. De autobranche denkt dat 2030 niet gaat lukken. Topbestuurders verwachten dat slechts 30 procent van alle nieuwe autoverkopen in Europa dan uit volledig elektrische auto’s zal bestaan.

Elektrische bussenbouwer Van Hool in Koningshooikt ging 8 april 2024 failliet. De busbouwer ging vergeefs op zoek naar bijkomende financiering om het schip te keren. 1600 medewerkers zouden daarbij hun baan verliezen. Bedrijvendokter Guido Dumarey liet weten dat hij wel interesse had om Van Hool over te nemen, mits het eerst even failliet zou gaan. Hij haakte echter af, niet alleen de vervuilde gronden onder de productiesite in Lier maar ook zouden er de laatste dagen en weken nog tal van waardevolle activa – waaronder afgewerkte bussen en trailers – verdwenen zijn uit de fabriekshallen.

VDL

VDL en Schmitz Cargobull hebben uiteindelijk de onderdelen van Van Hool voor circa 200 miljoen euro overgenomen. VDL en Schmitz Cargobull hebben eerder laten weten dat ze enkele honderden medewerkers willen behouden. Maar eerst worden alle 2.500 werknemers ontslagen. Daarna zal via sollicitaties een deel opnieuw worden aangenomen. Het bedrijf heeft een kleinere vestiging in Bree en een vestiging in Skopje, in Noord-Macedonië.  VDL lijd zelf ook al behoorlijke verliezen door de bouw van elektrische Citea stadsbussen waar lange geen chips voor te krijgen waren. Het netto resultaat daalde van 298 naar 82 miljoen euro. VDL had de 1e helft van 2023 nog een omzet van 3,2 miljard euro met de 16.000 medewerkers. Uit nood is VDL aluminium fietsenframes gaan maken voor het onlangs failliet gegane en doorgestarte Qwic. VDL leverde zo’n 50 elektrische bussen aan EBS. Daarvan rijden er nu 30 in de dienstregeling. De overige bussen worden nog voorbereid, voorlopig worden ze ingezet voor opleiding. In totaal moet VDL 193 elektrische bussen leveren aan EBS. Die waren aanvankelijk beloofd per 10 december 2023, maar VDL stelde de levering uit. EBS krijgt voor het niet-elektrisch rijden en voor andere tekortkomingen bij aanvang van de concessie een boete van € 1,7 miljoen. VDL levert 60 Citea’s LE-122 (12,2 meter lang) en 133 Citea’s LE-135 (13,5 meter). De Citea’s LE-135 worden voor het R-Net (rode bussen) en het M-Net (blauwe bussen) geleverd. R-net (regio) is vergelijkbaar met een ‘intercity’; M-bussen (metro) zijn ‘sprinters’. De bussen zijn voorzien van batterijpakketten met een capaciteit van 490 kWh (LE-122) en 552 kWh (LE-135). De remise in Zaandam in de Achtersluispolder is klaar volgens de woordvoerder van de Vervoerregio: “de vergunningen voor de aanleg van de definitieve aansluiting zijn rond en de laders zijn inmiddels geplaatst. Rond deze tijd (half/eind mei) zijn de laders operationeel. Begin mei beloofde de Vervoerregio dat het aantal elektrische bussen snel zou toenemen er was zelfs sprake van ‘dagelijks tien nieuwe bussen’ maar dat bleek iets te optimistisch. Op dit moment worden per week ongeveer zeven nieuwe bussen afgenomen van VDL. Met nog ruim 140 te gaan, zou dat nog bijna een half jaar duren in dit tempo. 13 juni 2024 opende EBS  in Purmerend een nieuwe remise met 128 laadplekken en 7.000 vierkante meter aan zonnepanelen op het 38.000 vierkante meter grote terrein. Het is de grootste en meest geavanceerde zero-emissie remise van Nederland. EBS verzorgt het openbaar vervoer in Zaanstreek-Waterland onder de naam MeerPlus. “De nieuwe stalling in Purmerend maakt het, samen met de stalling in Zaandam, mogelijk om het openbaar vervoer in Zaanstreek-Waterland volledig emissievrij uit te voeren.  Een deel van de stroom voor de laadplekken wordt opgewekt door de meer dan 2.000 zonnepanelen op het dak. Overtollige stroom wordt tijdelijk opgeslagen in twee enorme batterijen met een gezamenlijke capaciteit van 2,15 MWh. Ook maakt EBS gebruik van batterijopslag om de druk op het elektriciteitsnet te verlichten. EBS verwacht dat hun vloot van tweehonderd elektrische bussen voor het einde van dit jaar operationeel is. Door leveringsproblemen is dat veel later dan aanvankelijk gedacht. De Vervoerregio Amsterdam besloot daarom eerder dit jaar meerdere boetes op te leggen aan de vervoerder. Arriva bestelde onlangs 157 nieuwe elektrische bussen voor de nieuwe concessies in West Brabant. Begin 2023 opende VDL Bus & Coach een nieuwe fabriek in het Belgische Roeselare. De energieneutrale fabriek wordt volgens President-directeur Willem van der Leegte van VDL Groep ‘de modernste bussenfabriek van Europa’.

Subsidies

De subsidie op een tweedehands elektrische auto verdwijnt aan het einde van dit jaar. Eerder wilde het kabinet de regeling verlengen tot 2029, maar dat gaat niet door. De subsidiepot was half juli 2024 al geheel vergeven. Begin dit jaar stelde de Nederlandse overheid 29,4 miljoen euro beschikbaar om de aanschaf van een tweedehands elektrische auto aantrekkelijker te maken. In totaal is voor 14.700 gebruikte elektrische auto’s subsidie aangevraagd. De RVO geeft wel aan dat er mogelijk toch nog een beetje budget vrijkomt, doordat aanvragen voor de subsidie kunnen worden ingetrokken of afgewezen. De SEPP, of Subsidie Elektrische Personenauto’s Particulieren, werd in 2020 voor het eerst geïntroduceerd. Geïnteresseerden konden de subsidie aanvragen om een volledig elektrische personenauto te kopen die volgens de WLTP-norm een bereik van minimaal 120 kilometer heeft en waarvan de catalogusprijs tussen de 12.000 en 45.000 euro ligt. Consumenten konden maximaal 2000 euro krijgen voor een dergelijke auto. Hoewel de overheid vorig jaar nog instemde met een verlenging van de subsidie tot 2029, werd in april dit jaar aangekondigd dat de SEPP in 2025 stopt. Ook de overige subsidies voor elektrische auto’s worden per 2025 geschrapt. Er werd ook 58 miljoen euro gereserveerd voor nieuwe elektrische auto’s met een cataloguswaarde van maximaal €45.000. Hiervan is 40 procent gebruikt.

Er is veel mis met de huidige regelingen voor elektrische auto’s stelt de Rekenkamer. Het kost te veel. De totale rekening voor het fiscaal stimuleren van zuinige auto’s bedroeg voor het Rijk in 2014 700 miljoen euro. En in de jaren daarvoor was het zeker meer dan een miljard. De overheid moet ervoor zorgen dat er in totaal 300.000 elektrische auto’s worden gekocht omdat een derde hiervan naar het buitenland verdwijnt. Elektrische auto’s zijn tweedehands niet gewild en relatief duur. Het terugdringen van de CO2-uitstoot, wordt niet gehaald. De auto’s zijn veel minder zuinig en veel leaserijders rijden met hun hybride auto’s in verhouding veel minder op stroom dan op benzine. 75% van de elektrische auto’s wordt zakelijk aangeschaft.

Kopers kregen in het begin nog 4000 euro bij het kopen van een nieuwe elektrische auto en 2000 euro voor een gebruikte. De eerste subsidie pot van 10 miljoen euro was door reserveringen van dealers al snel leeg. Occasions zijn alleen gesubsidieerd via de vakhandel, dus niet tussen particulieren. De subsidie geldt voor auto’s die tussen de 12.000 en 45.000 euro waard zijn en op een volle accu zeker 120 kilometer kunnen rijden. Ook moet de auto enkele jaren van dezelfde eigenaar blijven. Eigenaren die binnen drie jaar van auto veranderen moeten een deel van de subsidie terugbetalen. Leaserijders krijgen de subsidie per maand uitbetaald. Als zij het contract binnen vier jaar beëindigen, stopt ook de subsidie. De regeling loopt tot 2025. Het subsidie loket voor 2023 ging op 10 januari open met 99,4 miljoen euro in kas. 67 miljoen euro voor de aankoop of het leasen van een nieuwe elektrische auto en 32,4 miljoen euro voor een occasion. Eind december 2023 bleek er nog 23 miljoen euro over. De subsidies voor 2024 blijven vooralsnog 2.950 en 2.000 euro.

De proef met gesubsidieerde elektrische GoGo autootjes in Amsterdam Nieuw West stond na een half jaar op een verlies van 220.000 euro. De gemeente stopte 200.000 euro subsidie in het project dat veel minder klanten bleek te krijgen dan werd geraamd. Klanten die wél gebruik maken van de GoGo rijden voor het tarief van 2 tot 4 euro ook meer kilometers dan berekend. Werkleerbedrijf Pantar en de gemeente Amsterdam stopten met de elektrische taxiautootjes die in Nieuw-West reden als aanvulling op het openbaar vervoer. De autootjes hadden een veel kleinere actieradius dan verwacht en onverwachte beperkingen. De overeenkomst tussen Pantar en stadsdeel Nieuw West werd ontbonden. De proef met GoGo met twintig kleine elektrische taxi’s liep uit te lopen op een financiële strop. Het gebruik van elektrisch vervoer heeft een grote rem op de capaciteit en wendbaarheid gebracht in het project. Het is binnen een pilot niet verstandig gebleken om met deze voertuigen, die nog niet eerder op de markt waren, te experimenteren. De actieradius viel tegen en ook de kwaliteit van de voertuigen liet erg te wensen over.

ViriCiti, was een online platform dat de prestaties van commerciële elektrische voertuigen verhoogde. Zij kregen 700.000 euro aan groeigeld uit het fonds Mainport Innovation Fund II, bestaande uit KLM, Schiphol, TU Delft, Havenbedrijf Amsterdam, NS en Breesaap Green Link. Het oplaadnetwerk ChargePoint nam het softwarebedrijf over. De Amerikanen telden 75 miljoen euro neer en breidden met deze acquisitie hun aanbod uit van software, hardware en diensten op gebied van het opladen van voertuigen.

De Gemeente Amsterdam blijft elektrisch rijden beschouwen als één van de speerpunten en betaalt aan het Amsterdams Klimaat & Energiefonds zo’n 45 miljoen Euro subsidie. Per aantoonbare significante CO2-reductie project financiert dit fonds hiervan maximaal 5 miljoen Euro. Het Amsterdams Klimaat & Energiefonds, dat wordt gefinancierd met de Nuon opbrengsten, investeert 2,5 miljoen Euro in een particuliere leasemaatschappij voor elektrische voertuigen. Er werd in 2018 circa 700 miljoen euro subsidie verstrekt aan kopers van elektrische auto’s die tussen de 80.000 en 120.000 euro kostten. In 2014 werd 12 procent van alle gekochte en gesubsidieerde elektrische auto’s geëxporteerd. Meer dan de helft hiervan was nog niet eens een jaar oud. De ongeveer 7.500 Tesla’s die momenteel in Nederland rondrijden kosten de belasting betaler aan verloren gegane subsidie minimaal 145 miljoen euro per jaar.

Mede door de subsidies steeg het percentage elektrische auto’s in privébezit al snel naar 19 procent. In 2021 kregen particulieren 4000 euro subsidie voor de aanschaf van een elektrische auto, dat werd in 2022 verlaagd naar 3350 euro. De subsidiepot werd vergroot naar 71 miljoen euro.  Wie een nieuwe auto koopt of least, krijgt 2.950 subsidie In het eerste jaar dat de subsidie beschikbaar was, was dat nog 4.000 euro. Voor een tweedehandse auto is het bedrag sinds het begin 2.000 euro gebleven. Om in aanmerking te komen moet de auto wel volledig elektrisch zijn en catalogusprijs moet  tussen de 12.000 euro en 45.000 euro liggen. In 2024 zou de subsidie omlaag gaan, naar 2.550 euro, maar dat bleef toch 2950 eur. Het kabinet trekt voor de komende jaren 600 miljoen euro uit om de aanschaf van elektrische auto’s te stimuleren. Daarbovenop komt nog eens 90 miljoen euro om het netwerk van laadpalen te versterken.

Voor 2021 was er 22 miljoen euro beschikbaar voor ondernemers én non-profitorganisaties die een uitstootvrije bedrijfsauto wilden kopen. In totaal is er 185 miljoen euro subsidie uitgetrokken tot 2025.  14 gemeenten stellen binnen nu en 2025 een emissie loze zone in, onder andere in Amsterdam, Utrecht en Den Bosch. Nog eens zoveel gemeenten kondigen de komende tijd plannen aan om dit te doen. In het Klimaatakkoord is vastgelegd dat dat er in 2030 tussen de 30 en 40 van dergelijke zones moeten zijn. Alleen nieuwe bedrijfsauto’s, van minimaal 20.000 euro komen in aanmerking. Lichte bedrijfsauto’s (type N1) moeten bovendien een actieradius van minimaal 100 kilometer hebben. De subsidie geldt voor zowel koop- als financial leaseovereenkomsten. De bedrijfsauto moet na 1 januari 2021 zijn gekocht en nog niet op naam staan als de subsidie wordt aangevraagd. Bovendien moet het voertuig na aankoop 3 jaar ononderbroken op naam van de subsidieaanvrager staan.

De subsidiepot van 71 miljoen euro voor elektrische auto’s was in 2022 al weer snel helemaal leeg. Ook de pot van 20 miljoen voor tweedehandsjes was op. De bijtelling voor het privégebruik van een zakelijke auto blijft 16 procent. Het plafond waarop dit bedrag van toepassing is, wordt verlaagd van 35.000 euro naar 30.000 euro.

10 januari 2023 opende het subsidieloket met 99,4 miljoen euro. Daarvan is 67 miljoen euro bestemd voor het kopen of leasen van een nieuwe elektrische auto en 32,4 miljoen euro voor een gebruikt exemplaar. In augustus is er nog 43,9 miljoen euro over voor nieuwe auto’s en 18,7 miljoen euro voor gebruikte. Het loopt een stuk minder storm dan in 2022 toen het potje al na 5 maanden op was. Je kunt in 2023 maximaal 2.950 euro aanvragen voor een nieuwe elektrische auto. Vorig jaar was dat 4.000 euro. Voor gebruikte auto’s is het bedrag al sinds de start 2.000 euro. De populariteit van elektrische auto’s bij particulieren is in 2023 tot een dieptepunt gedaald. De voorraad staat te verstoffen bij de dealers en de subsidiepot is nog half vol. In totaal was er voor dit jaar bijna 100 miljoen euro beschikbaar, 67 miljoen euro voor de aanschaf of het leasen van een nieuwe elektrische auto en ruim 32 miljoen euro voor gebruikte elektrische auto’s. Daarvan is nog ruim 43 miljoen euro over. Aanvragers kunnen voor het kopen of leasen van een nieuwe elektrische auto 2950 euro krijgen en 2000 euro voor een tweedehands model.

Het kabinet trekt 500 miljoen euro uit om de stikstofuitstoot bij bouwwerkzaamheden naar 0 te krijgen. Bouwbedrijven krijgen forse subsidie voor het kopen van elektrische vrachtwagens en machines of het ombouwen ervan. Het kabinet komt nu met een subsidieprogramma voor elektrische voertuigen en bouwmachines, waarvoor tussen 2021 en 2023 300 miljoen euro beschikbaar komt. In de periode 2024 tot 2030 volgt nog 200 miljoen euro.

Er komen in de komende jaren subsidies en fiscale voordelen die worden geregeld in een landelijke overgangsregeling. In het Klimaatakkoord is namelijk afgesproken dat er per 2025 minimaal veertig grotere gemeenten plekken aanwijzen waar geen uitstoot mag plaatsvinden, bijvoorbeeld in het centrum van de stad. Nieuwe bestelwagens die na 2025 op kenteken gezet worden moeten vanaf dan emissie loos rijden om in deze emissievrije zones te mogen komen. Via de overgangsregeling moet er om orde op zaken gesteld worden. Voor bestelbusjes is dat tot en met 2027 en voor vrachtwagens tot 2030. In het Klimaatakkoord is afgesproken om in 2030 de uitstoot van CO2 met 49 procent terug te dringen ten opzichte van 1990. Voor vrachtwagens was er al een overgangsregeling en daar komen de bestelbussen nu bij. In 2021 werd bij de klimaattop in Glasgow de ambitie uitgesproken dat vanaf 2040 alle nieuwe vrachtwagens elektrisch moeten rijden. Op dit moment is slechts 0,2 procent van de Nederlandse vrachtwagens elektrisch. In Assen en nog 30 andere steden gaat een emissievrije zone al in 2025 in. Dit geldt voor alle voertuigen. Bestaande bedrijfswagens en vrachtwagens worden tot 2030 uitgezonderd.

De Jaarbeurs Utrecht kreeg een Europese subsidie van € 64.000 voor een 1 miljoen euro kostende investering. Tesla plaatste na de zomer van 2017 bij de Jaarbeurs voor de beurs een van de grootste energieopslagplaatsen van de Benelux. Er kwam een grote accu op het parkeerterrein P4 achter het beurscomplex die de stroom uit zonnecellen opvangt. De capaciteit wordt 1,5 megawattuur en is voldoende om zeker vijftig keer een elektrische auto op te laden, of twintig keer een Tesla. De Jaarbeurs Utrecht, netbeheerder Stedin, energieleverancier Scholt Energy en laadpaalontwikkelaar LomboXnet investeerden gezamenlijk in het project.

Vitor Escaria, de Stafchef van premier Antonio Costa van Portugal werd betrapt met grote bedragen aan cashgeld verborgen in zijn kamer van de ambtswoning in het Sao Bentopaleis in Lissabon. Het geld zat verborgen in wijnkistjes en boeken. In totaal werd 75.800 euro aangetroffen. Samen met vier anderen werd Escariac in november 2023  gearresteerd en in afwachting van een proces weer vrijgelaten, waarna de premier aftrad. Costa zelf is echter ook verdachte samen met een van zijn ministers en een bevriende zakenman. Het geld zou afkomstig van steekpenningen ten behoeve van het vergunnen van lithiummijnen en groene waterstof. Het fraudeonderzoek liep al vanaf 2019.

In Duitsland was de subsidie tot voor kort 7000 euro, sinds september 2023 4500 euro (tot een aanschafprijs van 45.000) en vanaf half december 2023 is de complete subsidie regeling vanwege bezuinigingen helemaal afgeschaft.

De Franse overheid maakt het voor lage inkomens mogelijk om bij een contract voor 3 jaar voor slechts 54 euro in de maand elektrisch te rijden (excl.stroom) in een Citroen e C3 . Deze auto heeft een accupakket van 44 kwh waarmee je een actieradius hebt van ca 320 km. Voor 89 euro krijg je een Fiat 500 en voor 149 euro per maand een Jeep Avenger of een Peugeot e 2008. Om voor deze subsidie in aanmerking te komen mag je dan niet een hoger inkomen hebben dan 15.400 euro per jaar.

Velocity Limburg staat aan de rand van een faillissement ondanks dat het Rijk, de Provincie Limburg en Stadsregio Parkstad er veel subsidiegeld in staken. Velocity exploiteert in Zuid-Limburg elektrische deelfietsen en dreigt nu te worden meegesleept in de val van het Duitse moederbedrijf. De Overheid investeerde in Velocity Mobility in de hoop en verwachting dat burgers  de auto vaker zouden laten staan en in plaats daarvan met een snelle turbofiets geruisloos en emissievrij zouden gaan pendelen. Nadat in 2018 in Kerkrade het eerste uitleenstation was gerealiseerd, werd er begin 2021 al meteen gestart met de aanleg van twintig stations waar iedereen voor anderhalve euro per half uur een duurzame fiets zou kunnen huren. Mede dankzij investeringen van het bestuurlijk samenwerkingsverband Stadsregio Parkstad Limburg en EMR Connect, een fonds waarmee de overheden uit de Maas-Rijn regio de mobiliteit stimuleren, slaagde het Akense moederbedrijf Velocity Mobility GmbH erin om de plannen uit te voeren.  Met de exploitatie van Europa’s eerste grensoverschrijdende e-bike-deelsysteem leek het even goed te gaan. Rond Aken, waar al 112 deelstations zijn aangelegd, verhuurde Velocity in juni vorig jaar 27.000 keer een e-bike. En in januari, een van de slechtste maanden, januari, werd er toch nog 12.000 keer een fiets gepakt. Het plan was zelfs om er nog acht deelstations bij te bouwen. Velocity Mobility kwam voort uit een initiatief van enkele studenten van de Technische Hogeschool uit Aken. Een paar jaar terug werd een deel van de Duitse fietsen en stations verwoest door vandalen, een tegenslag die ook tot fikse financiële schade leidde. Het faillissement is onontkoombaar voor het moederbedrijf. De vijftien medewerkers zijn al ontslagen. Volgens curator André Seckler is de kaas is leeg en moeten de activiteiten worden gestaakt. Rob Beentjes van Stadsregio Parkstad heeft niettemin goede hoop dat het peloton Limburgse turbofietsen kan blijven draaien.

Foodlogica dat met elektrische bakfietsen en elektrische voertuigen gekoeld voedsel aan afnemers in onder meer Amsterdambezorgde is failliet. Het door twee Italiaanse onderneemsters in 2014 opgerichte bedrijfje vervoerde gekoelde etenswaren. De rechtbank heeft zowel het bedrijf als de holding -beide gevestigd op het Food Center in Amsterdam-West- failliet verklaard. Vorig jaar had bedrijf nog zo’n dertig elektrische voertuigen op de weg in de Randstad.

Brandgevaar

Accu’s van elektrische voertuigen, gereedschap, tablets, telefoons en speelgoed zijn vaker de oorzaak van woningbranden. In 2023 waren batterijen de vermoedelijke oorzaak van 5 procent van het totale aantal woningbranden, in 2022 was dit nog 3 procent. De stijging heeft te maken met de toename van onder meer het aantal elektrische fietsen en scooters. Dit jaar staan de Nationale Brandpreventieweken, een periode waarin de brandweer extra aandacht vraag voor brandveiligheid, in het teken van het veilig opladen van elektrische fietsen en scooters. Ook verzekeraars en de Nederlandse Brandwonden Stichting doen hieraan mee. Veel mensen weten niet wat ze moeten doen als een batterij vlam vat, aldus de betrokken organisaties. Zelf blussen met water, leidt tot levensgevaarlijk situaties. Volgens de brandweer kunnen mensen bij een in brand gevlogen batterij het beste naar buiten gaan en 112 bellen. 

Een hevige brand heeft in juli meerdere bussen verwoest in een pand van Arriva aan de Korvetweg in Maastricht. In dit pand werden onder andere elektrische bussen gestald. De brand, die deed denken aan een eerdere verwoestende brand bij Multiobus in het Vlaamse Tienen waarbij 24 bussen, waaronder 13 gloednieuwe elektrische exemplaren, verloren gingen, heeft een aanzienlijke schade veroorzaakt. Dankzij snel handelen van de medewerkers konden meerdere bussen op tijd van het terrein gehaald worden. Deze brand roept herinneringen op aan de verwoestende brand in Tienen, België, waar een vergelijkbare situatie plaatsvond. In die brand gingen 24 bussen verloren, waaronder 13 elektrische bussen die nog maar net in gebruik waren genomen. Dit incident benadrukt opnieuw de kwetsbaarheid van busstallingen voor dergelijke branden, vooral wanneer er elektrische voertuigen betrokken zijn. Hoewel de oorzaak van de brand in Maastricht nog niet is vastgesteld, zullen de autoriteiten waarschijnlijk onderzoeken of er overeenkomsten zijn met de brand in Tienen. Bij het blussen van een elektrische vrachtwagen van Tesla die in brand was gevlogen na een ongeluk, hebben Amerikaanse brandweerlieden ongeveer 190.000 liter water moeten gebruiken. Regelmatig ontstaan er ook branden bij het opladen van elektrische fietsen.

Een hevige brand heeft in juli meerdere bussen verwoest in een pand van Arriva aan de Korvetweg in Maastricht. In dit pand werden onder andere elektrische bussen gestald. De brand, die deed denken aan een eerdere verwoestende brand bij Multiobus in het Vlaamse Tienen waarbij 24 bussen, waaronder 13 gloednieuwe elektrische exemplaren, verloren gingen, heeft een aanzienlijke schade veroorzaakt. Dankzij snel handelen van de medewerkers konden meerdere bussen op tijd van het terrein gehaald worden. Deze brand roept herinneringen op aan de verwoestende brand in Tienen, België, waar een vergelijkbare situatie plaatsvond. In die brand gingen 24 bussen verloren, waaronder 13 elektrische bussen die nog maar net in gebruik waren genomen. Dit incident benadrukt opnieuw de kwetsbaarheid van busstallingen voor dergelijke branden, vooral wanneer er elektrische voertuigen betrokken zijn. Hoewel de oorzaak van de brand in Maastricht nog niet is vastgesteld, zullen de autoriteiten waarschijnlijk onderzoeken of er overeenkomsten zijn met de brand in Tienen.Bij een brand in een lithiumbatterijfabriek op 24 juni 2024 in Hwaseong zo’n 45 kilometer ten zuiden van Seoul Zuid-Korea zijn zeker 22 werknemers, veelal Chinezen omgekomen.  Het vuur toen een aantal batterijen explodeerde in een opslag met zo’n 35.000 stuks. Op dat moment waren er ongeveer honderd werknemers in het pand aanwezig.

Bij het blussen van een elektrische vrachtwagen van Tesla die in brand was gevlogen na een ongeluk, hebben Amerikaanse brandweerlieden ongeveer 190.000 liter water moeten gebruiken. De vrachtwagen, bestuurd door een Tesla-medewerker, raakte van de weg, botste tegen een boom en vloog vervolgens in brand. De bestuurder raakte niet gewond. De truck was onderweg van Livermore, Californië, naar een Tesla-fabriek in Sparks, Nevada. Om het lithium-ionbatterijsysteem te blussen werd zelfs een vliegtuig ingezet om brandvertragend middel rond de crashlocatie aan te brengen. De snelweg moest ongeveer vijftien uur worden afgesloten om de batterijen op een veilige temperatuur te brengen voor de berging van het voertuig en om te voorkomen dat het vuur zich naar omliggende bosgebieden zou verspreiden.

Met een elektrische auto of een plug-in hybride op vakantie door Griekenland reizen is lastig. De meeste veerboten nemen geen volledig opgeladen elektrische voertuigen meer mee. Om wel mee te kunnen mogen de accu’s tot maximaal tot 40 procent van hun capaciteit zijn opgeladen. Leden van de scheepsbemanning controleren bij het instappen de laadstatus op de voertuigdisplays.

21 mei 2024 raakten, 6 mensen van een gezin gewond bij een brand met een fietsaccu in een woning. Omdat ze gevaarlijke rook van de brandende fietsaccu hadden ingeademd zijn alle zes personen,  waaronder twee kinderen naar het ziekenhuis gebracht. Rond 20.00 uur in de avond vatte de fietsaccu tijdens het laden op de vensterbank van het huis vlam. Een woordvoerder zei dat het de centralist niet was gelukt om de bewoners te overtuigen het pand te verlaten en het blussen aan de brandweer over te laten. Met een tuinslang hebben buren de brand geblust. Naast de batterij raakte ook enkele stukken meubilair, waaronder een stoel en een bank, beschadigd door het vuur.

5 mei 2024 brandde in de Utrechtse gemeente De Bilt een bus van U-OV helemaal uit. Op het moment dat de brand uitbrak, zaten er dertig passagiers in de bus. Volgens Qbuzz kwamen alle passagiers met de schrik vrij. Het provinciebestuur van Friesland vindt het niet erg dat vervoerder Qbuzz in december 2024 nieuwe dieselbussen gaat gebruiken. Vanaf januari 2025 mogen alleen nog bussen zonder uitstoot in gebruik worden genomen. De dieselbussen mogen maximaal vijf jaar rijden, want vanaf 2030 mag geen enkele bus nog broeikasgassen uitstoten.

21 april 2024 is een elektrische auto onder een carport in Etten-Leur in brand gevlogen. De auto stond aan de laadpaal naast de woning in de Herbergierstraat. De uitgebrande auto moest nog met een kraan in een container met water worden gehesen om de brand compleet uit te krijgen.

Op industrieterrein D’helst in Lebbeke in België is 28 februari brand uitgebroken bij busvervoer Van Cauter. Het bedrijfsgebouw is compleet in de as gelegd. Vermoedelijk is de oorzaak te zoeken bij een technisch defect aan een elektrische auto die binnen stond.

Bij een tankstation langs de A28 tussen Beilen en Dwingeloo is 4 januari 2024 een elektrische auto in brand gevlogen tijdens het opladen. Er ontstond aanzienlijke schade aan het laadstation. De brandweer moest een grote bak aan laten rukken om de auto volledig onder te dompelen in water.

Elektrische auto’s in ondergrondse parkeergarages brengen gevaarlijke risico’s met zich mee Wanneer deze in brand vliegen. Hybride auto’s staan zelfs vaker in brand dan volledig elektrische auto’s en auto’s met een verbrandingsmotor samen. Er ontstaan ook vaker branden op schepen. In 2022 waren er ruim tweehonderd incidenten, het grootste aantal in tien jaar. Acht schepen gingen hierbij verloren. De oorzaak is het groeiende transport van goederen met batterijen, zoals elektrische auto’s.  26 juli 2023 stond een compleet autotransportschip in brand, volgens de kustwacht, door hoogstwaarschijnlijk een van de 498 elektrische auto’s op het schip. De brand verspreidde zich snel en de 23-koppige bemanning moest zo snel mogelijk van boord worden gehaald. Eén opvarende kwam om het leven. De overige 22 bemanningsleden raakten gewond en moesten worden behandeld voor ademhalingsproblemen, brandwonden en botbreuken. Pas een week later kon het schip de Eemshaven worden binnengesleept. In de VS waren er bijvoorbeeld in 2022 tweehonderd e-bikebranden in New York.

Hybride auto’s bleken vorig jaar betrokken bij ongeveer 3.475 branden per 100.000 verkochte auto’s. Benzineauto’s vlogen ongeveer 1.530 keer in brand per 100.000 auto’s. Geheel elektrische auto’s telden slechts 25 branden per 100.000 verkochte voertuigen. De combinatie elektriciteit en brandstof lijkt dus van belang. In de VS worden veel hybriden zoals de Chevrolet Volt verkocht, die hier nauwelijks rondrijden, dus het beeld is niet helemaal identiek aan de Europese situatie. Bij plug-in-hybriden veel wordt stroom gehaald van de kleine accu’s. Vaak moeten ze de eerste 10 of 20 kilometers de gehele auto voortstuwen totdat de benzinemotor het overneemt. Als de software dat niet goed regelt kan de accu een opdonder krijgen, waardoor eenmaal aan de laadpaal de elektriciteit niet wordt opgeslagen, maar wordt omgezet in warmte. Tot de accu zó heet wordt dat er brand ontstaat. Vliegtuigen, boten, flats, parkeergarages en opslagloodsen zijn al in brand gevlogen door de zeer brandbare accu’s. Dat kan ontstaan door interne of externe kortsluiting. Kortsluiting extern kan komen doordat er water bijkomt of doordat de draadjes verkeerd met elkaar verbonden zijn. Dan ontstaat er een hele hoge stroom, buiten en in de batterij, die zorgt dat er een grote warmteontwikkeling ontstaat, wat er weer voor zorgt dat de organische vloeistoffen die in de batterij zitten bijna gaan koken. Hierdoor kunnen de batterijen openspringen. Als er dan vervolgens lucht en vocht bij komt dan zal het lithium dat in de koolstof zit, ontbranden. En dat brandt dan mee met de organische vloeistoffen die aan het verdampen zijn. Interne kortsluiting binnen de batterij  kan ontstaan als de plus- en minpool tegen elkaar aan komen door bijvoorbeeld een productiefout of omdat de batterij heel lang heeft onderhevig is geweest aan trillingen.  Wanneer een batterij een te hoge stroom bevat wordt deze te warm en knalt uit elkaar, daar reageren vocht en zuurstof heel snel op waardoor de batterij vlam vat. Als daar vervolgens water op wordt gespoten, ontstaat er watergasvorming. Het lithium reageert heel sterk op water en er komt dan waterstof vrij, wat ook heel sterk gaat branden. Elektrische-, hybride- of waterstofauto’s mogen, uit voorzorg, ook niet meer mee met de veerboot van de Noorse maatschappij Havila Kystruten.

Boeing waarschuwt luchtvaartmaatschappijen om geen grote hoeveelheden lithiumbatterijen meer te vervoeren in passagiersvliegtuigen, vanwege het grotere risico op brand. Grote hoeveelheden, dicht op elkaar verpakte batterijen vormen een risico omdat blusmethoden in vliegtuigen niet zouden werken tegen een grote (chemische) brand als gevolg van lekkende batterijen. Delta Air Lines, British Airways, Singapore Airlines en Air France zouden inmiddels al gestopt zijn met het vervoer van de batterijen. De International Civil Aviation Organization (ICAO) en de vliegtuigindustrie onderzoeken blusmethoden om de risico’s te beperken.

Eind april 2022 brandde een Tesla Model S in een parkeergarage in Shanghai uit, en daarna was een  Tesla in Hong Kong aan de beurt.  De software-update wijzigt het laadsysteem en het temperatuurmanagement. Tesla-brandjes komen vaker voor: in april 2019 ging er in Oss een Model S in vlammen op en in 2018 brandde een Model S in Hollywood uit. Probleem van huidige elektrische auto’s met lithium-ion batterijen is, dat een beginnend brandje eigenlijk niet te blussen is. Zodra de chemicaliën in batterijen met zuurstof in contact komen krijg je een gevaarlijke reactie. Tot dusver zijn er geen brandincidenten met de Model 3.

Toyota riep wereldwijd ruim een miljoen auto’s terug nadat bleekt dat de types Prius en C-HR kans op kortsluiting hebben en het risico op brand.

Tientallen elektrische fietsen vatten vlam tijdens het laden en exploderen zelfs. En omdat deze fietsen steeds meer gemeengoed worden komen ook de branden steeds vaker voor waardoor de brandweer vrijwel dagelijks wel met een dergelijke brand te maken heeft.

Een explosie van een accu van een elektrische fiets heeft begin februari 2017 een grote brand veroorzaakt in een parkeergarage in het centrum van de Duitse stad Hannover.

Half juni vloog een Tesla S op een boulevard in Los Angeles spontaan in brand. Dankzij waarschuwingen van andere weggebruikers kon de bestuurder de auto aan de kant zetten en op tijd uitstappen. Enkele jaren geleden gebeurde dat regelmatig doordat losliggend vuil dat door de banden tegen de onderkant van de auto aan werd geslingerd de accu’s beschadigden. Sindsdien is een versterkte bodem aangebracht. NTSB onderzoekt waarom meerdere verongelukte Tesla’s soms dagen na een ongeval opnieuw in brand vlogen.

In 2022 stond autocarrier de Felicity Ace op de Atlantische Ocean van Duitsland naar de VS, met circa 4.000 auto’s van de Volkswagen Group aan boord in brand. Het schip dreef een week lang stuurloos rond en zonk uiteindelijk wat VW een kostenpost van ruim 140 miljoen euro opleverde. Maar daar bleef het niet bij . De Japanse rederij MOL eiste 30 miljoen euro schadevergoeding van Porsche nadat uit onderzoek bleek dat de brand aan boord van het schip ontstaan was in de accu van een Volkswagen Taycan. Het blussen bleek onmogelijk vanwege de elektrische auto’s aan boord. Lithium-ion batterijen zijn bijna onmogelijk te blussen, onder meer omdat door de hitte steeds nieuwe cellen open springen en in brand vliegen. Het schip ligt op een diepte van drie kilometer op de bodem van de Atlantische Ocean. Er is er nu al een aantal rederijen dat geen EV’s meer wil vervoeren. Het Japanse MOL heeft tien nieuwe autoschepen besteld, die zullen worden voorzien van camera’s met kunstmatige intelligentie.

Vanwege het brandgevaar heeft China besloten om vanaf 1 november 2024 geen inferieure lithium-ion fietsaccu’s meer in het land toe te staan. Dat geldt echter niet voor de export, waardoor het overschot aan brandgevaarlijke accu’s dus naar de EU zullen komen. China heeft zo’n 350 miljoen elektrische fietsen.

Het maken van sterke accu’s voor EV’s is een smerig werkje. Er wordt gewerkt met stoffen als nikkel, kobalt, lithium, mangaan. Het winnen van die materialen is niet bevorderlijk voor het milieu. Maar ja, altijd beter dan door blijven rijden op dinosap, of niet? Daar zullen we verder niet over uitweiden, maar dat de EV-bouw schoner kan, is een feit. Kijk bijvoorbeeld maar naar het aantal batterijen van EV’s dat niet gerecycled wordt. Het Financieel Dagblad zocht dit uit. Een derde van de nieuwe batterijen in Europa wordt na de bouw ervan afgekeurd. Een foutmarge van 15 tot 30 procent wordt zelfs gezien als normaal. Maar dat is nog maar het gemiddelde. Bij sommige startende fabrieken kan het zelfs 90 procent van de batterijen zijn dat in de kliko verdwijnt. Het maken van een accu komt erg nauw. Er zijn twintig verschillende fases. Wijk je hier ook maar een klein beetje in af, dan is de batterij onbruikbaar. Vervolgens kunnen we in Europa te weinig met de afgekeurde batterijen. Er zijn te weinig fabrieken waar de batterijen van EV’s gerecycled kunnen worden. In Rotterdam is er eentje, maar die kan het tempo niet bijbenen. Het bedrijf krijgt per jaar de batterijen van 20.000 grote EV’s of 50.000 hybride modellen gerecycled. Het materiaal dat achterblijft, wordt daarom verkocht aan bedrijven buiten ons continent. Op zich geen probleem, maar de EU wil juist zoveel mogelijk van de grondstoffen hier houden om onnodige import te voorkomen. Het terug verkopen van de materialen helpt dan niet.

Kosten van elektrisch rijden 

De prijsontwikkeling gaat snel en de batterijen van de Tesla Model S kosten naar verwachting in 2025 nog maar 8.500 euro. In 2013 was dat nog 50.000 euro.

Een brand bij de Japanse chipmaker Renesas zorgde enige tijd voor extra chiptekorten. Deze grote leveranciers van chips voor de auto-industrie, heeft de productie volledig stilgelegd. De brand kwam juist op het moment dat fabrikanten van auto’s, smartphones en andere elektrische apparaten al veel hinder ondervonden van een tekort aan chips. Ford, Volkswagen en General Motors, moesten al productielijnen stilleggen. Het kabinet wil 230 miljoen euro investeren in de Nederlandse chipindustrie. Onder meer de technologiebedrijven ASML en NXP krijgen geld van de overheid, meldt minister Micky Adriaansens (Economische Zaken)

Extra kosten

Verzekeraars hanteren een hogere premie voor elektrische auto’s vanwege het zwaardere gewicht en de veel duurdere onderdelen. De verzekering van een elektrische auto is dan ook gemiddeld 16 procent duurder dan die van een vergelijkbare benzineauto.  In 2026 moet motorrijtuigenbelasting betaald worden. Die wordt mede op basis van gewicht vastgesteld en kan daardoor voor elektrische auto’s met zware accu’s honderden euro’s hoger uitvallen dan voor vergelijkbare benzinemodellen. Elektrische auto’s die een dag stilstaan, verbruiken ongeveer 3 kilowattuur per dag. Dat is goed voor ruim 1000 kilowattuur per jaar.  Dat komt neer op een stroomverbruik van ruim 600 euro. Een elektrische auto stuurt constant de temperatuur, de batterijstatus en de meterstanden door naar de app van de eigenaar. Dat proces verbruikt veel meer energie dan bijvoorbeeld bij een smartphone het geval is. Bovendien is het voor de levensduur van oplaadbare accu’s van belang dat de lading niet lager dan 30% en niet hoger dan 70% blijft. Welke consequenties dit heeft voor de actieradius laat zich raden. In de motorrijtuigenbelasting geldt een lagere brandstoftoeslag voor personenauto’s en bestelauto’s op CNG, LNG en LPG met de typeaanduiding af-fabriek-, G3- of R115-installatie is opgenomen. Deze regeling wordt per 1 januari 2026 ook beëindigd.

Verzekeraar ZLM komt met een aparte verzekering voor elektrische auto’s. Hier zit onder meer pechhulp bij als een autobestuurder met een lege accu strandt. Dat is opmerkelijk omdat deze service zelfs niet standaard bij de ANWB Wegenwacht zit. De vraag is of andere grote verzekeraars nu ook met een aparte e-verzekering komen.

Rijden met een elektrische auto is door energiebelasting, winstopslag, duurdere (schade) reparaties en onderhoud flink duurder dan rijden met een benzine of dieselauto.  Ook reparaties en onderdelen kosten voor elektrische auto’s aanmerkelijk meer. Vervanging van de rembekrachtiger bijvoorbeeld kost bij een Nissan Leaf 4000 euro terwijl dat bij een brandstofauto 350 euro kost.

Bij een steeds groter aantal laadpalen wordt een blokkeertarief gerekend wanneer de paal bezet blijft nadat het laden is voltooid. Bij sommigen loopt dit op tot 54,6 cent per minuut, een uurtje te laat terug kost je dan ruim 32 euro.

Kleine benzineauto’s zijn per maand 67 euro goedkoper dan elektrische. (804 euro per jaar).  Bij de B-klasse zijn elektrische per maand 79 euro duurder, (948 euro per jaar). Bij de C-klasse is het verschil 42 euro per maand (504 euro per jaar).

Elektrisch rijden vraagt een omslag in de manier van rijden en naar het bewuster plannen ervan. Elke dag moet er worden opgeladen, langere ritten moeten worden voorbereid en laadpalen uitgezocht in de hoop dat ze dan bij aankomt ook beschikbaar en heel zijn. Het thuis opladen wordt na het afschaffen van de  salderingsregeling per 2027 ook een stuk duurder.

De actieradius

Elektrische auto’s hebben nu nog een beperkte actieradius, waarvan door de leveranciers meestal te rooskleurige opgaven worden gedaan. De daadwerkelijke actieradius is afhankelijk van de plaats van gebruik, gebruikte accessoires, de rijstijl, weersomstandigheden en vooral ook de belading van de auto en het aantal personen. Bij vorst ontstaan er vaak problemen met het elektrisch rijden. De accu’s kunnen bij lage temperaturen minder goed stroom vasthouden en het gebruik van de verwarming en de ruitenwissers plegen een aanslag op het stroomgebruik. Niet alleen de actieradius valt sterk terug maar ook blijkt dat de laadsnoeren aan de auto kunnen vastvriezen. Bij een draadbreuk kost een nieuwe kabel al gauw 300 euro. Ook mag een elektrische auto maar voor 80% geladen worden als je wilt voorkomen dat je accu’s degenereren.

Het grootste probleem bij elektrisch rijden is dat de laadpalen vaak defect of bezet en duur zijn. Daarbij duurt een normale oplaadbeurt wel zes tot acht uur.  Snelladers kunnen een batterij van 85 kilowattuur in ongeveer dertig minuten voor tachtig procent her opladen. Gebruikers van de laadstations laten hun wagen tijdens het herladen achter en gaan ondertussen een boodschap doen, ergens wat drinken of op visite, terwijl achter hen de rij aangroeit. Vooral in de Verenigde Staten is dit een groot probleem, maar ook hier staat de snellader in Zuid Oost meestal vol met Schiphol taxi’s. Ter voorkoming hiervan wordt nu overal stekkergeld berekend.

De werkelijke actieradius ligt in veel gevallen veertig procent lager dan de “richtwaarden” die door de fabrikanten worden opgegeven. De Renault Zoe haalt bijvoorbeeld maar 232 in plaats van de beloofde 400 kilometer en de Opel Ampera-e haalt 304 in plaats van 500 km. De Mercedes EQS haalt bij 130 km/h 363 kilometer in plaats van 651 km. De EQE haalt 409 km/h in plaats van 594 kilometer. De BMW i7 haalt 364 km/h in plaats van 619 kilometer. De Volkswagen ID5 haalt 330 km/h in plaats van de opgegeven 516 km. De Cupra Born haalt 329 in plaats van 550 km.  De Mercedes EQS SUV haalt 321 in plaats van 594 km. De Skoda Enyaq Coupe RS iV haalt 299 km in plaats van 523 km. De Ford Mustang 314 km in plaats van 540 km. De Hyuandai Ioniq 6 haalt 302 km in plaats van 5454 km. De Tesla model 3 Long Range haalt 340 km in plaats van 580 km. De Tesla Model Y Long Range haalt 306 km in plaats van 507 km. De Nissan Ariya haalt 304 km in plaats van 525 km. De BMWi4 haalt 334 km in plaats van 520 km. De Hyundai Ioniq 5 (73 kWh) haalt 270 km in plaats van 430 km. De Audi E-Tron GT haalt 348 km in plaats van 348 km. Deze verschillen zijn wel bij een gemeten snelheid van 130 km per uur. Op 1 januari 2016 steeg het bijtellingspercentage van auto’s met een uitstoot tussen 1 en 50 gram CO2 per kilometer van 7 procent naar 15 procent en op 1 januari 2017 verdween het gehele bijtellingsvoordeel voor plug-in hybriden. Dat betekent dat er dan voor iedere niet volledig elektrische auto een bijtellingspercentage van 22 procent geldt hetgeen resulteerde in een halvering van de verkoop. Het half tarief in de motorrijtuigenbelasting voor plug-in hybriden bleef wel bestaan. Inmiddels is een traject ingezet om de belastingvoordelen voor stekkervoertuigen stapsgewijs af te bouwen. De verkoop van hybride auto’s is in Nederland na de belastingmaatregel volledig ingestort.

Niet alleen kou en hitte beperken de actieradius van elektrische auto’s, ook regen draagt hieraan bij en is zelfs hoger dan eerder gedacht. Het Franse Automobile Propre onderzocht de daling van de actieradius tijdens extreme regenval. Net als bij auto’s met verbrandingsmotor zorgt de waterlaag die zich voor de band ophoopt voor rolweerstand. Dit betekent dat de auto meer vermogen nodig heeft om met dezelfde snelheid te rijden. Minder zichtbaar, en dus minder voor de hand liggend, is de belemmerende werking van hoge luchtvochtigheid. Die veroorzaakt ook een grotere aerodynamische weerstand. Koudere lucht heeft een grotere dichtheid, terwijl een koud wegdek invloed heeft op de temperatuur van de banden. Hoe kouder het is, hoe meer het verbruik stijgt. Er werden metingen uitgevoerd met de Cupra Born, de Peugeot e-3008, de Renault Scenic e-Tech en de Audi e-Tron GT RS. De onderzoeken werden buiten uitgevoerd in de stromende regen, en dus niet onder identieke laboratoriumomstandigheden. Bij een snelheid van 110 km/u werd een gemiddeld extra verbruik van soms meer dan 20 procent gemeten. Het meerverbruik bedroeg 4 kWh per 100 kilometer, waardoor de actieradius met naar schatting 16,7 procent terugloopt. Dat leidt tot bijna 60 kilometer minder rijbereik per laadbeurt. Ter vergelijk: onder droge omstandigheden harder (130 km/u) rijden leidt tot een extra verbruik van 1,2 kWh per 100 kilometer. Hierdoor komen elektrische auto’s dan gemiddeld 15 kilometer minder ver.

Laden 

De Europese autobranche ACEA wil dat er in 2030 zeker 8,8 miljoen publieke laadpalen beschikbaar zijn in de Europese Unie. De EU zelf had gerekend met maar 3,5 miljoen.

Openbare laadpalen voor elektrische auto’s moeten tussen vier uur ’s middags en negen uur ’s avonds uitgezet worden, zegt netbeheerder Stedin. Op een aantal plaatsen worden al proeven gedaan met het zogenoemde “slim” of “netbewust laden.” Dat betekent dat er aan het einde van de middag en het begin van de avond minder vermogen beschikbaar is voor openbare laadpalen. Elektrische auto’s worden dan minder snel opgeladen. Het is in Nederland niet verplicht om een particuliere laadpaal aan te melden. Het is mede daarom zowel technisch als juridisch niet eenvoudig om mensen thuis te dwingen hun auto niet in de avondpiek op te laden. Dienstverlener Equans gaat met netbeheerder Liander het aantal van deze ‘slimme’ laadpalen in Amsterdam vergroten van 60 naar 1000. Dat is een derde van alle laadpalen die Equans in Amsterdam heeft.

Infrastructure for Alternative Fuels Regulation (AFIR) is een regelgeving die is ontworpen om de implementatie te versnellen van een infrastructuur voor alternatieve brandstoffen, waaronder laadstations voor elektrische voertuigen (EV). De bedoeling is om afwijkingen binnen verschillende EV-laadinfrastructuren aan te pakken en te verminderen, zodat elektrisch rijden eenvoudiger en toegankelijker wordt voor alle Europeanen. AFIR is een belangrijke stap in het faciliteren van elektrisch rijden in Europa. Door het uitbreiden van de oplaadinfrastructuur, het verbeteren van de betalingsmogelijkheden en het garanderen van kostentransparantie, moet AFIR de massale adoptie van EV stimuleren. Met de invoering van AFIR in april 2024 zullen er in de komende jaren meer EV laadstations en tankstations voor alternatieve brandstoffen komen in heel Europa. Hierdoor kan de transportsector zijn CO2-voetafdruk aanzienlijk verkleinen. Daarnaast kunnen bestuurders hun elektrische auto in de toekomst net zo gemakkelijk opladen als bij traditionele benzinestations – zo niet eenvoudiger! Elektrische auto’s worden voor een belangrijk deel thuis en op privélocaties geladen. Onderweg en in de openbare ruimte worden deze auto’s ondersteund door een openbaar laadnetwerk. Eind 2023 waren er ruim 144.000 openbare laadpunten en ruim 3.600 snelladers. Met één openbaar laadpunt per 3,1 elektrische auto’s is Nederland koploper als het gaat om het laadnetwerk.

Laadpalen via de Powerdale app werken niet meer. De app is de enige toegang tot duizenden laadpalen in België. Het bedrijf is failliet.  Het aantal elektrische auto’s neemt naar verwachting de komende jaren toe van zo’n 450.000 naar zo’n 2 miljoen in 2030 (20 procent). Het aantal openbare laadpalen stijgt naar verwachting dan naar 400.000 in 2030. Binnen enkele jaren kan een elektrische auto al binnen tien minuten opgeladen zijn. De grootste uitdaging is echter de stroominfrastructuur die totaal niet is berekend op dergelijk grootverbruik in elke regio. Door de sterk toegenomen vraag kan het stroomnet nu al niet meer genoeg stroom leveren. Daardoor komen nieuwe grootgebruikers op een wachtlijst terecht. Liander werkt hard aan het uitbreiden van de capaciteit, maar dat gaat waarschijnlijk niet snel genoeg.

Zowel in Nederland als in de VS zijn honderden snellaadpunten onbruikbaar doordat de kabels gestolen worden voor koper. Het koper uit een snelladerkabel  kan je namelijk verkopen aan een handelaar, wat per kabel maximaal 45 euro oplevert. Het kost vervolgens weer duizenden euro’s om nieuwe oplaadkabels te installeren.

GVB bussen bussen op de lijnen 15, 22 en 36 gingen in 2020 geëlektrificeerd rijden en de voertuigen moeten worden geladen met opportunity charging waarbij de accu’s ’s nachts bij de garage worden geladen en tussentijds via een laad hub. De elektrische bussen worden ’s nachts bij Garage West helemaal geladen en op station Sloterdijk met snelladers bijgeladen. GVB, Vervoerregio Amsterdam en de gemeente Amsterdam betalen het project gezamenlijk.

Vattenfall wil samen met BAM de komende jaren achtduizend nieuwe oplaadstations in Noord-Brabant en Limburg plaatsen. Het is een van de grotere projecten op dit gebied in Nederland. Iets meer dan de helft van de palen wordt proactief geplaatst op plekken waar de inwoners nog geen aanvraag hebben ingediend. Met de actie willen Vattenfall en de gemeenten elektrisch rijden stimuleren. Volgens het energiebedrijf rijden er in 2030 naar verwachting 1,9 miljoen elektrische auto’s rond in Nederland.

Ruim 50 procent van de elektrische auto’s wordt thuis opgeladen, 25 procent gaat naar openbare laadpalen, 13 procent laadt op het werk en 9 procent bij een snellader onderweg. Nederland heeft de grootste ‘laaddichtheid’ van Europa. Momenteel zijn er zo’n 120.000 (semi)publieke laadpunten en bijna 4.200 (semi)publieke snelladers. Laadpunten worden op grote schaal uitgerold en er zijn meerdere innovatieve pilots gaande, zoals het herbestemmen van lantaarnpalen als laadpunten en het inrichten van mobiliteitshubs. Volgens de Europese Commissie zijn er minimaal twee miljoen laadpalen nodig in Europa in 2025. In vier jaar tijd is het aantal openbare oplaadpunten voor elektrische auto’s ruim verdrievoudigd tot een kleine 60.000 stuks. De tarieven voor het laden zijn zeer verschillend en is het goedkoopst in Den Haag en Rotterdam. Daar kost het nog 027 per kWh. terwijl het in Amsterdam en Utrecht kan oplopen naar respectievelijk 0,56 en 0,79 cent. Consumenten in Amsterdam, Den Haag of Nijmegen betalen gemiddeld 0,33 euro per kWh. In Almere en Haarlem betaal je bijna het dubbele: 0,61 euro. Er wordt van alles bedacht om de laadprijzen op te hogen. Zo zijn er “bundels” waarbij je betaalt voor verwacht verbruik en pasjes en allerlei verschillende abonnementsvormen met veel verschillende voorwaarden, maar ook zijn er grote verschillen per station of tussen snel en gewoon laden. De tarieven verschillen per laadpasaanbieder, per abonnement, per laadpaal, per beheerder, per stad of provincie. En ook gedurende de dag. Anders dan een energiecontract met duidelijke kWh-tarieven toont een laadpaal vaak niet wat je daadwerkelijk betaalt per kWh stroom. Ionity is koploper en duurder dan Fastned of Allego en allen rekenen inmiddels ook al rond de 0,80 tot 1 euro per kilowattuur, hetgeen elektrisch rijden nu al duurder maakt dan het rijden op fossiele brandstof. Van de 225.000 openbare oplaadpunten die momenteel in de EU beschikbaar zijn, zijn er slechts 25.000 geschikt om snel te kunnen laden. De overige oplaadpunten zijn gewone stopcontacten met een lage capaciteit, waarbij tijdens het laden tot wel 30% van de stroom verloren gaat. Het opladen van een elektrische auto kan dan ook een hele nacht of zelfs langer in beslag nemen. Met ingang van het prijsplafond in januari 2023 werd het weer voordeliger om thuis te laden, mits ze onder het prijsplafond blijven. Na het prijsplafond zijn ze mogelijk ongeveer evenveel kwijt als bij een snellader. Hieruit komt naar voren dat hoe langzamer je laadt, hoe meer stroom er verloren gaat aan andere zaken dan actieradius. Bij het laden via het reguliere stopcontact gaat 12,7 tot 24,2 procent van de stroom verloren. Bij sneller laden dalen de verliezen naar 6,3 tot 9,7 procent. Voor een succesvolle transitie richting elektrisch rijden is een adequate laadinfrastructuur van groot belang. Dat geldt ook voor de ontwikkeling van open ICT-protocollen zoals Open Charge Point Protocol (OCPP) en Open Charge Point Interface (OCPI). Met deze protocollen is het eenvoudiger om laadstations te voorzien van software om deze met elkaar te verbinden.

Sinds 5 januari 2024 rekent Shell Recharge ‘blokkeerkosten’. Je betaalt die kosten als je je elektrische auto langer dan vier uur aan een laadpunt van Road (e-Flux) of EVBox in het roamingnetwerk van Shell Recharge hebt staan, ongeacht of je batterij is volgeladen. De blokkeerkosten bedragen 0,05 euro per minuut, tot een maximum van 12 euro per keer.

België doet het slecht in Europa want eén laadpaal per tien elektrische auto’s is eigenlijk het minimum en dat wordt bij lange na niet gehaald. Als je verwacht dat er daar tegen 2030 één miljoen elektrische auto moeten gaan rondrijden dan moeten er tegen die tijd 100.000 laadpalen komen.

Duitsland steekt de komende 3 jaren 6,3 miljard euro  in de uitbreiding van hun laadnetwerk. Het aantal elektrische voertuigen groeit in Duitsland op jaarbasis met bijna 25 procent. Op dit moment is 14,6 procent van alle nieuw geregistreerde auto’s in Duitsland al elektrisch. Er zijn nu ongeveer 70.000 oplaadpunten in Duitsland, waarvan 11.000 snelladers. Het doel van de Duitse regering is om in 2030 1 miljoen openbare oplaadpunten beschikbaar te hebben.

Daimler, BMW, Ford en de Volkswagen Group plaatsen in een joint-venture genaamd IONITY een High-Power Charging-netwerk met 400 snellaadstations die binnen 15 minuten de accu’s volledig op kan laden. Ook Shell heeft ontdekt dat de winst op stroom 10 keer hoger is dan op fossiele brandstof en bouwt in hoog tempo laadstations.

Bij de aanschaf van een elektrische auto is het verstandig om goed te kijken met wat voor een capaciteit accu de auto (standaard/vanaf) geleverd wordt en hoeveel kosten er bij komen voor eventuele batterijhuur. Snelladen gaat bijvoorbeeld ten koste van de levensduur van de batterij en erg duur. Het gaat ook ten koste van de actieradius.

Veel chauffeurs in New York wachten meer dan een uur om toegang te krijgen tot de laadstations, waarna het opladen zelf nog een uur kan duren. De koude winters maken het frequenter opladen noodzakelijk, wat het probleem verder verergert. Het gebrek aan laadinfrastructuur wordt bovendien versterkt door de ‘congestieprijzen’ die Tesla heeft ingevoerd om het gebruik van laadstations tijdens piekuren te reguleren.

Decentrale overheden, VNG en provincies hebben in de Green Deal Openbaar Toegankelijke Elektrische Laadinfrastructuur afspraken gemaakt op het gebied van aanbestedingen van laadpalen om onderzoek uit te zetten en belemmeringen weg te nemen. Met deze Green Deal is het Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur (NKL) opgezet dat moet zorgen voor de vereenvoudiging en verduidelijking van de procedures en het beleid rond plaatsing van laadinfrastructuur. De minister heeft besloten om, naast de al toegekende 1,5 miljoen euro over de periode van 2015 tot en met 2017, ook voor 2018 een bijdrage ter beschikking te stellen, waardoor het NKL in principe met een jaar verlengd kan worden, mits andere partijen ook besluiten bij te dragen.

Den Haag heeft een oplaadlantaarnpaal, die twee elektrische auto’s kan opladen. De Gemeente houdt een proef van zes maanden met drie van deze LED-lantaarn laadpalen. De Gemeente wil ook 460 extra normale laadpalen plaatsen op de al aanwezige 650. Robert Haring is de oprichter van Ecopoles die deze palen ontwikkelt in samenwerking met Ecotap. Op termijn kunnen alle lantaarnpalen omgewisseld worden voor zo’n oplaadpunt omdat de netwerkaansluiting al in de paal verwerkt zit. De kosten voor een laadlantaarnpaal bedragen ongeveer 4000 euro. Een gewone oplaadzuil voor elektrische auto’s kost zo’n 3000 euro. Bezitters van een elektrische auto kunnen een laadpas aanvragen via de gemeente. Er wordt een app ontwikkelt waarbij je kunt zien welk oplaadpunt beschikbaar is. In Den Haag rijden naar schatting 4000 elektrische auto’s. De komende twaalf jaar moeten er ruim 13.000 laadpunten voor elektrische auto’s bij komen. De gemeente wil tot 2030 ieder jaar zo’n vierhonderd laadpalen er bij, maar de stad kan dan te maken krijgen met overbelasting van het elektriciteitsnet.

De provincies Gelderland en Overijssel gaan een proef houden met het slim opladen van elektrische auto’s en 2.250 extra laadpalen laten plaatsen in de openbare ruimte waar 4.500 auto’s tegelijkertijd kunnen laden. Voor het project wordt samengewerkt met netbeheerders Enexis en Alliander. Laadpalenmaker Ecotap en laadpalendienstverlener Allego zijn ook bij het project betrokken. Door slim laden kunnen de kosten per kilowattuur laag blijven omdat alleen geladen wordt als er aanbod is van zonne- en windenergie. Daarmee willen ze zich voorbereiden op het laden van miljoenen elektrische auto’s zonder dat het elektriciteitsnetwerk overbelast raakt. TotalEnergies en Jedlix hebben inmiddels ook succesvol aangetoond dat slim laden van elektrische voertuigen de belasting van het elektriciteitsnet aanzienlijk kan verlichten. Tijdens een proef in Utrecht op 21 juni, de langste dag van het jaar, werd bij 179 publieke laadpalen minder hard geladen tijdens de piekuren en bij 251 privé laadpalen zoveel mogelijk buiten die piekuren geladen. Daardoor daalde het elektriciteitsgebruik op die uren met 40 procent.

Laadpaal plekken worden steeds vaker gebruikt als gratis parkeerplaats. Daarom wordt in steeds meer Gemeenten ‘stekkergeld’ ingevoerd. Bij het opladen hoeft nu nog geen parkeergeld betaald te worden, waardoor de auto’s ook bij de paal blijven staan als de accu al opgeladen is. Hierdoor kunnen anderen met een lege accu geen vrije paal meer. Om dit te voorkomen wordt er nu al op diverse plaatsen een boete of stekkergeld geëist. Bij invoering van stekkergeld blijkt maar liefst 94 procent van chauffeurs bereid zijn of haar opgeladen auto weg te halen. In de provincies Limburg en Noord-Brabant wordt binnenkort ook stekkergeld ingevoerd. Dan moet betaald worden voor het bezet houden van de paal. Nuon gaat de komende twee jaar 1.240 van deze betaalde laadpalen plaatsen. Nuon gaat 22 cent per uur berekenen. Zonder stekkergeld staat volgens Nuon 10 procent van de auto’s langer dan 24 uur aan de paal. Ook andere exploitanten zoals PitPoint willen het stekkergeld invoeren. Tesla hanteert sinds kort een tarief van 35 cent per minuut bij de eigen superchargers.

Het laten staan van een opgeladen auto bij een openbare laadpaal, kan worden bestraft met een boete van 95 euro. Dat volgt uit een uitspraak die het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft gedaan. Het hof boog zich over een hoger beroepzaak van een automobilist die in 2020 een boete kreeg toen hij in Noordwijk zijn opgeladen auto twee uur lang aan een laadpaal had laten staan. In de Algemeen Plaatselijke Verordening van Noordwijk staat dat het niet is toegestaan een paal langdurig bezet te houden. Een controleur van de gemeente schreef de boete uit toen hij zag dat de auto al twee uur ‘vol’ aan de laadpaal stond.

In New York worden elektrische taxi’sgestimuleerd, maar het laadnetwerk blijkt de toegenomen vraag naar stroom ook daar totaal niet aan te kunnen. Het tekort aan laadpalen zorgt voor lange files in de kou, vooral bij de Tesla Superchargers.

De laadinfrastructuur voor elektrische auto’s in New York schiet ernstig tekort. De snelle toename van elektrische taxi’s in de stad heeft geleid tot lange wachtrijen en frustratie bij chauffeurs die hierdoor regelmatig anderhalf uur op hun beurt moeten wachten om hun auto’s op te laden, meldt InsideEVs.

In Rotterdam loopt een draadloze laadproef op het terrein van Stadsbeheer Rotterdam met een speciaal daarvoor omgebouwde auto die via een inductieplaat de elektriciteit ontvangt. Het opladen wordt geactiveerd met een app op de smartphone of tablet.

In de grote steden is het parkeren bij een laadpaal niet meer gratis. Om op zo’n speciale parkeerplek te mogen staan moet meestal, om wachttijden te voorkomen, de auto wel aangekoppeld zijn. Nederland heeft inmiddels zo’n 21.000 laadplekken waarvan er zo’n 7.761 openbaar zijn. Een overzichtskaart van alle openbaar toegankelijke laadpalen in Nederland beschikbaar via de website oplaadpalen.nl. De terugverdientijd van een commerciële laadpaal is drie tot vier jaar, uitgaande van gemiddeld drie of vier laadbeurten per dag.

Tweedejaars student Josh de Wit van de Universiteit van Sussex heeft een batterij bedacht met een extreem korte laadtijd. De batterij bestaat uit verschillende lagen grafeen. Dat is een stof die uit een enkele laag van koolstofatomen bestaat. Het is een van de snelste halfgeleiders en is ontzettend sterk en licht.

NASA heeft in samenwerking met de Purdue Universiteit gewerkt aan de zogenoemde ‘subcooled flow boiling’-technologie, waarmee elektrische stroom bij het opladen verhoogd kan worden naar 1.400 amps. Dat is vijf keer meer dan de 540 amps die huidige (redelijk snelle) opladers gebruiken van sommige elektrische auto’s. Met ‘subcooled flow boiling’ kan dus de snelheid van een oplader flink omhoog. Het belangrijkste is echter dat dit gekoeld moet worden. NASA en Purdue University stellen dat de onderzochte technologie in staat is om 24,22 kilowatt aan hitte weg te nemen.

Arriva verzorgt het busvervoer in Twente en een groot deel van de dieselbussen is vervangen door elektrische exemplaren. De nieuwe bussen leveren echter problemen op. De bussen rijden veel te traag vanwege  laadproblemen en systemen die niet functioneren, omdat de bussen niet voldoende zijn opgeladen. “Arriva rijdt met 106 bussen in Twente, waarvan er 66 elektrisch zijn. Daarvan rijden er maar 20 zonder problemen.

Een accupakket gaat 200.000 km mee ofwel zo’n 1000 op/ontlaadcycli. Accuslijtage kost 0,23 per kw. Totaal 24.000 euro aan brandstof per jaar en dus een verbruik van 0,58 per kw. Kosten tankbeurt 46 euro (slijtage) en 35,50 (stroom) Totaal 81,50 per tankbeurt voor 500 km actieradius. Een middenklasse elektrische auto verbruikt zo’n 17 kWh per 100 kilometer.

Het starttarief bij laadstations varieert nogal. Ook het laadtarief zelf verschilt enorm van 72 eurocent per kilowattuur tot wel 0,90 eurocent. Laadpalen berekenen lagere bedragen voor wie de juiste laadpas bij zich heeft. In Bodegraven-Reeuwijk kun je laden voor 27,0 cent per kilowattuur, terwijl de duurste paal in deze gemeente 78,7 cent per kwh kost.Plekken waar laden meer dan een euro per kilowattuur kost zijn bijvoorbeeld bij hotels en pretparken, of bij een particulier die zijn laadpunt voor anderen heeft opengesteld. Laadstations voor thuis of op de zaak zijn er in verschillende soorten, met prijzen vanaf 800 euro en oplopend tot ruim 3.000 euro (ex. BTW).

Een accupakket voor een tesla S kost zo’n 46.000 euro. Leaseprijzen van batterijpakketten beginnen bij 79 euro per maand, maar de auto mag dan niet meer dan 12.000 kilometer per jaar op de accu’s rijden. Daar komt ook nog ruim 9 euro aan verzekeringskosten bij. De leveranciers hebben vooralsnog een monopolypositie en zeggen geen invloed te hebben op de tarieven die de exploitanten van laadpunten zullen gaan hanteren. De tarieven worden, zeker bij groen laden, steeds hoger en zijn voor hybride rijders nu al niet meer rendabel waardoor er meestal op brandstof wordt gereden en er alleen geprofiteerd wordt van de subsidie op de aankoop, de motorrijtuigenbelasting en de bijtelling. Om het trage laden te ondervangen werd geëxperimenteerd met accu-omwisselstations zoals op Schiphol, maar deze ging al snel failliet. Daarom komt Star Engines met de ‘jerre.e’, een soort jerrycan (generator) met brandstof, met deze noodvoorziening kun je nog 100 kilometer rijden wanneer je stroom op blijkt.

Opladen in de daluren is goedkoper en bovendien milieuvriendelijker. Met een tweejarige proef in Alkmaar, Heiloo en Wijdemeren willen ze het opladen in daluren stimuleren. Elektrische auto’s die tussen 17.00 uur en 20.00 uur aan een laadpaal worden gezet, worden pas opgeladen vanaf 20.00 uur als de energievraag afneemt. Volgens MRA-worden de meeste auto’s aan het einde van de middag en het begin van de avond aan de laadpaal aangesloten, waardoor het elektriciteitsnetwerk zwaar wordt belast. De gebruiker zou zo op jaarbasis gemiddeld 200 euro kunnen besparen. Wil een bestuurder de auto toch opladen in de piekuren dan is opladen met een speciale app te activeren.

Beleid, ontwikkelingen en initiatieven voor groen vervoer

Elektrische autofabrikanten, nutsbedrijven en exploitanten van oplaadapps zien een groot financiële voordeel om elektrische auto’s te gebruiken voor opslag van energie. Met bi-directioneel opladen, of vehicle-to-grid (V2G) opladen, kunnen de auto’s ’s nachts opladen tegen daluurtarieven en tijdens piekuren stroom met winst terug verkopen aan het net. Een miljoen elektrische voertuigen zouden in principe evenveel stroom kunnen leveren als een grote kerncentrale. Het Britse softwarebedrijf ev.energy werkt samen met Siemens, Nissan, Volkswagen en anderen om de V2G-technologie te implementeren. Jarenlang bleef V2G grotendeels theoretisch en alleen de Nissan Leaf kon V2G in de praktijk ook toepassen. Met slimme elektriciteitsmeters, kunstmatige intelligentie en modellering door innovatieve energiebedrijven moet de techniek binnenkort ook voor de andere merken toegankelijk worden. Tesla, BMW, Volkswagen, Renault en Toyota willen de komende jaren V2G-geschikte modellen op de markt brengen. BYD heeft de technologie ook ontwikkeld en de Chinese regering plant een grote rol voor V2G tegen 2030 en ook in de Verenigde Staten zit tweerichtingsladen in een experimentele fase. Bidirectionele laders zijn duurder dan conventionele laders maar bij een grotere inzet kunnen die snel goedkoper worden. In het Verenigd Koninkrijk heeft Octopus Energy al een V2G-tarief voor klanten gelanceerd, waarbij gratis opladen wordt aangeboden als eigenaars hun EV’s ’s nachts aangesloten houden. Octopus plant dit jaar een soortgelijk tarief in zijn andere energiemarkten, waaronder Frankrijk, Japan, Nieuw-Zeeland en de Amerikaanse staat Texas. Een van de doorbraken die V2G dichterbij brengen, is dat autofabrikanten hun eigen energie-eenheden hebben opgezet en zich daarmee aansluiten bij de softwareplatforms, energiedistributeurs en anderen die strijden om V2G-inkomsten. Het meeste geld zal naar de eigenaars van EV’s gaan, zodat er slechts een paar cent per kilowatt overblijft voor tussenpersonen die stroom aan de netten verkopen, maar over miljoenen EV’s zou dat al snel oplopen. Binnen enkele maanden zal GM een elektrische Chevrolet Silverado pick-up truck lanceren die huizen van stroom kan voorzien – dezelfde technologie als V2G – en alle modellen zullen al bi-directionele mogelijkheden hebben tegen 2026. GM is van plan om zowel energie te verkopen aan nutsbedrijven als samen te werken met aggregators die grotere aantallen EV’s bundelen om energie te verkopen en is ook partnerschappen aan het opbouwen met Amerikaanse nutsbedrijven, waaronder Duke Energy. De prodktie van de elektrische pick-up F-150 Lightning van GM-concurrent Ford die geschikt is voor V2G wordt stilgelegd. De fabriek in Dearborn zal de productie van de elektrische vrachtwagens op 18 november opschorten en pas weer op 6 januari hervatten.

Luchthaven Schiphol is in oktober 2023 gestart met het testen van twee Lift-bussen van het bedrijf Ohmio, die een vaste route rijden met behulp van GPS en camera’s.  De autonome elektrische bussen gaan werknemers van het vliegveld vervoeren op een vaste route op het deel van de luchthaven achter de paspoort- en douanecontrole. Voor de veiligheid is er wel een bestuurder aanwezig, die de besturing in een noodsituatie kan overnemen. De bussen pendelen tussen een beveiligingscontrolepunt bij Gate 60 en kantoren. In totaal passen er acht passagiers in de bus. Een rit vanaf het startpunt naar het eindpunt en weer terug neemt ongeveer vijf minuten in beslag. De test loopt nog tot eind april 2024, maar de luchthaven overweegt de test na die datum uit te breiden.

California Inks heeft een emmissievereenkomst gesloten ten behoeve van het ondersteunen van de voertuigemissienormen van de staat. De overeenkomst is bedoeld om de strengste verkoopregels voor elektrische voertuigen van de staat te isoleren van een potentiële Trump-regering. De overeenkomst is ondertekend door het Ford, Volkswagen, Honda, BMW en Volvo, Stellantis, Chrysler, Jeep en Dodge. Tot 2031 wordt door Honda 60 miljard euro gestoken in de elektrificatiestrategie.

De burgemeester van New York wil in 2025 elektrische helikopter-taxi’s in te zetten. De helikopters zouden vliegtuigpassagiers van en naar de luchthavens in de stad moeten vervoeren. 13 november 2023 werden de eerste testvluchten uitgevoerd. Deze vorm van transport naar een luchthaven is enorm vatbaar voor terroristische activiteiten.

De eerste volledig elektrisch aangedreven brandweerwagen werd op 12 december 2019 gepresenteerd in de Amerikaanse plaats Menlo Park.

Vliegtuigproducent Airbus werkt net als Rolls Royce en Llium aan een elektrische vliegende taxi. Ook in Singapore en Dubai worden vliegende taxi’s ontwikkeld. Rolls-Royce heeft zijn concept EVTOL wat staat voor wat deze elektrische (EV)vliegende taxi moet gaan kunnen zoals verticaal opstijgen (take-off/TO) en landen (L). Rolls-Royce denkt dan ook dat het in de eerste jaren van het volgende decennium al de lucht in kan. Deze EVTOL moet gaan beschikken over gasturbines die elektriciteit opwekken voor zes elektrische vrijwel geluidloze propellers. Vier of vijf passagiers, kunnen met het toestel dan met 400 kilometer per uur zo’n 800 kilometer reizen, zonder bij te hoeven laden. Joby Aviation heeft aangekondigd dat het is begonnen met de eindmontage van het eVTOL-vliegtuig.

Het Brabantse bedrijf Pal-V bouwt al een tijdje vliegende auto’s. Vier jaar geleden werd hun model met de naam Liberty goedgekeurd voor weggebruik. Nu maken de vliegende auto’s uit Nederland de oversteek naar het Midden-Oosten en Afrika. Pal-V maakt trots bekend dat er een bestelling van ‘meer dan honderd’ vliegende auto’s is gekocht door Aviterra in Dubai. Dit bedrijf doet aan ‘executive aviation’, oftewel luxueuze luchtvaart. Daarnaast investeert een groep genaamd Loggia Investment in Pal-V, waarmee er een partnerschap wordt opgezet om nog meer Nederlandse vliegende auto’s naar het Midden-Oosten en Afrika te brengen.

Startup JetPack Aviation (USA) werkt aan een vliegende motor en haalde bij een investeringsronde 2 miljoen dollar op. The Speeder zou eerst een snelheid van ruim 600 kilometer per uur halen. De motor kan worden bestuurd door de berijder, of kan volledig autonoom vliegen, net als een helikopter verticaal opstijgen en landen, is makkelijker te besturen dan moderne helikopters en heeft ook geen rotoren. The Speeder werkt op een ouderwetse benzinemotor. Dat is volgens Mayman een must, omdat hedendaagse accu’s niet de capaciteit zouden hebben om op hoge snelheid mee door de lucht te vliegen. Volgens bedrijfsinformatie kan de Speeder een hoogte bereiken van 4.500 meter. De topsnelheid bedraagt ​​uiteindelijk 240 km/u en heeft een wel hele slechte actieradius  met slechts 30 minuten vliegen,

Transavia investeert in de Nederlandse startup voor elektrisch vliegen FlyWithLucy die vanaf 2025 elektrische vluchten wil aanbieden vanaf Eindhoven Airport. De eerste vliegtuigen bieden plek aan vijf personen en hebben nog een beperkt bereik van zo’n 250 kilometer. “De ambitie is uiteraard grotere elektrisch vliegtuigen met een groter bereik”, aldus Transavia. Dankzij het partnership met Transavia kunnen ze naast zakelijk vervoer ook versneld elektrisch vliegen naar vakantiebestemmingen aanbieden. Rond 2030 hebben ze de technologie om delen van routes van bestaande airlines over te nemen. De investering in FlyWithLucy is de derde technologische oplossing om de luchtvaart duurzamer te maken.

In 2012 werd MRA-E (Metropoolregio Amsterdam Elektrisch) opgericht waarin provincies, stadsregio’s en gemeenten samenwerken. 80 gemeenten en de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht samen binnen het project waarbij elektrisch rijden gestimuleerd wordt door onder meer publieke laadpalen te plaatsen. De huidige 2300 werden in 2020 aangevuld met 1000 extra laadpunten.

De Nederlandse overheid wilde samenwerken met Californië en in totaal 24 miljoen investeren in innovatie van elektrische voertuigen. Het was de bedoeling om een Electric Vehicle Investment Fund (EVIF) op te zetten. Zes miljoen euro zou door Nederland worden betaald.

Het advies- en ingenieursbureau Royal Haskoning DHV gaat de komende jaren over op volledig elektrisch rijden met zijn leasevloot van zo’n vijfhonderd voertuigen.

De politieke partijen in Noorwegen hebben in het nieuwe energiebeleid, het voornemen om vanaf 2025 alleen nog elektrisch vervoer toe te staan. Bijna 25% van alle verkochte nieuwe wagens is daar nu al elektrisch. De Duitse overheid wil zelfs 1 miljard euro uittrekken voor de promotie en subsidiëring van elektrische auto’s. De Japanse overheid stimuleert elektrisch rijden met subsidies en belastingvoordelen, waardoor er al zo’n 150.000 elektrische auto’s in het land rondrijden. In Japan is elektrisch rijden vanwege de grote luchtverontreiniging erg belangrijk. Er zijn dan ook meer plekken laadpalen dan tankstations. Er zijn in Japan incl. privé laadpalen 40.000 laadplekken en minder dan 35.000 tankstations. In Groot-Brittannië en Frankrijk is besloten tot een verkoopverbod van niet elektrische auto’s per 2040.

Goedopweg, de provincie Utrecht en de gemeenten Utrecht en Amersfoort werken samen met MaaS-dienstverleners Gaiyo, Umob en VCCR/Automicle met als doel de MaaS Living Lab bij het gebruik van deelvervoer en het ov in de regio te stimuleren. In de mobiliteitsapps moeten op termijn kortingsregelingen geïntegreerd worden voor inwoners met een kleine beurs.

Voor deze groep willen overheden ook voor de vervoerder haalbare kortingsregelingen organiseren. Ook regelingen die de  bereikbaarheid in de regio moeten verbeteren en de uitstoot van CO2 kunnen verminderen zijn een beoogd doel. Een ander idee is een kortingsregeling voor het ov voor gebruikers van P+R-terreinen.Het project is een vervolg op een eerdere MaaS-pilot uit 2022. Toen werkte de regio Utrecht samen met Gaiyo om MaaS beter van de grond te krijgen. Goedopweg is een samenwerking tussen de provincie Utrecht, de gemeenten Utrecht en Amersfoort, samenwerkingsorganisatie U10, Rijkswaterstaat en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De organisatie heeft als doel om de bereikbaarheid en leefbaarheid van de regio Utrecht te verbeteren en mobiliteit te verduurzamen.

Lomboxnet, we drive solar in Utrecht en De Testrijders in Den Haag, Utrecht en Zwolle hebben projecten opgezet om elektrische voertuigen te delen.

De Nanyang Technological University ontwikkelt een accu die in twee minuten al voor 70 procent opgeladen kan worden en die een levensduur heeft van twintig jaar. Het negatieve deel van de accu dat nu nog wordt gemaakt van grafiet is hierbij vervangen door een gel van titaandioxide. De nieuwe batterij kan 10.000 keer opgeladen kan worden en heeft dus een veel langere levensduur. De verwachting is dat de nieuwe accu in twee jaar op de markt komt. De universiteit was jaren geleden ook de ontwikkelaar van de huidige lithium-grafiet-technologie.

Taxibedrijf Willemse de Koning zette voor Utrecht en omgeving al vanaf eind 2019 tachtig elektrische Mercedes E VITO’s in. De Busjes met een actieradius van 160 km werden specifiek ingezet op het leerlingenvervoer. Bij de aanbesteding genoten aanbieders met dergelijk vervoer de voorkeur. De busjes hebben een 41,4 kWh accupakket en leveren een vermogen van 84 kW en hebben 300 Nm koppel, De E Vito is het eerste volledig elektrische model van de Mercedes Benz Vans.

Het Duitse autoverhuurbedrijf Sixt is voornemens om in de komende zes jaar tot 100.000 elektrische auto’s te kopen van de Chinese producent BYD. De auto’s zullen worden toegevoegd aan de vloot van Sixt in Nederland, Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. De eerste bestelling bestaat uit enkele duizenden auto’s, waarvan sommige dit jaar al de weg op gaan, aldus Sixt. De rest van de auto’s wordt geleverd in de jaren tot en met 2028. Sixt wil dat in 2030 zo’n 70 tot 90 procent van de vloot uit elektrische auto’s bestaat.

De London Taxi Company (eigendom van het Chinese Geely/Volvo) opende in het Britse Coventry een fabriek om elektrische taxi’s en bestelbusjes te produceren. De fabriek kostte 376 miljoen euro, waarvan 92 miljoen euro gesubsidieerd werd. Taxichauffeurs krijgen een subsidie van 8.700 euro. Vanaf januari 2018 moeten alle zwarte taxi’s in het Verenigd Koninkrijk een elektrische aandrijflijn hebben en al dit jaar gaan de eerste LTC taxi’s de weg op. Robots lijmen de verschillende onderdelen van de carrosserie aan elkaar. De fabriek draait op slechts 250 werknemers. De taxi’s krijgen een range-extender op brandstof.  De fabriek verwacht per jaar zo’n 20.000 taxi’s te kunnen bouwen en verkopen. De taxi’s krijgen een door Volvo geleverd platform met bijpassende aandrijflijn en die zal een stuk lichter zijn dan die welke nu in de taxi’s van het bedrijf worden geleverd.

Tussen Helmond en Eindhoven reden zondag 26 maart 2017 p de A270 een lange stoet elektrische voertuigen. Aan de wereldrecordpoging van langste stoet elektrische voertuigen deden 746 voertuigen mee. Het oude record werd 2015 in Berlijn gevestigd met 577 voertuigen. De route in Noord-Brabant was 3,6 kilometer lang en ging van Helmond naar Eindhoven. De snelweg werd speciaal voor de recordpoging afgesloten.

Vanaf oktober staan er in Amsterdam honderd volledig elektrische deelauto’s van Hyundai die je met een app kunt vinden en boeken. De Hyundai Ioniqs zijn goedkoper en voor vijf personen en je kunt er meer dan 200 kilometer mee rijden. Car2go met Daimler als grootaandeelhouder heeft een dergelijke dienst ook al enige jaren. De Smarts komen tot 145 kilometer. Registreren kost 10 euro en vervolgens betaal je 25 cent per minuut, 12 euro per uur ofwel 60 euro per dag. Het eigen risico is 250 euro. Bij Car2Go kost dit 31 cent per minuut, 14,90 euro per uur ofwel 79 euro per dag + 31 cent per kilometer extra boven de 51 kilometer. De deelauto kun je op vrijwel alle betaalde parkeerplaatsen in Amsterdam achterlaten en verzekering en opladen van de auto zijn bij de prijs inbegrepen. Het project is ook promotie voor de verkoop van de elektrische voertuigen.

In de Gelderse gemeenten Apeldoorn, Barneveld, Ede, Nijkerk, Nijmegen, Overbetuwe, Rheden, Scherpenzeel, Wageningen en Zevenaar en het Utrechtse Veenendaal kunnen laadpalen binnenkort worden uitgezet wanneer het stroomnetwerk overbelast is. 191 laadpalen komen onder het beheer van Park&Charge en gaan ‘netbewust laden’. Dat betekent dat er minder of geen stroom naar de palen toegaat als er minder stroom beschikbaar is. Het is een van de eerste projecten in Nederland waar de laadpalen soms worden uitgezet. Volgens Park&Charge levert het af en toe uitzetten van de laadpalen geen nadelige gevolgen op voor mensen die hun auto opladen. “De elektrische rijder heeft hier meestal geen last van, omdat de auto vaak lang genoeg aan de laadpaal staat om de batterij alsnog vol te laden. Door het vernieuwen van de laadpalen kunnen volgens Park&Charge sneller meer laadpalen worden bijgeplaatst, wat nodig is om in 2030 alle elektrische auto’s te kunnen opladen.

Het aantal elektrische auto’s neemt naar verwachting de komende jaren toe van zo’n 450.000 naar zo’n 2 miljoen in 2030 (20 procent). Het aantal openbare laadpalen stijgt naar verwachting dan naar 400.000 in 2030. Binnen enkele jaren kan een elektrische auto al binnen tien minuten opgeladen zijn. De grootste uitdaging is echter de stroominfrastructuur die totaal niet is berekend op dergelijk grootverbruik in elke regio. Door de sterk toegenomen vraag kan het stroomnet nu al niet meer genoeg stroom leveren. Daardoor komen nieuwe grootgebruikers op een wachtlijst terecht. Liander werkt hard aan het uitbreiden van de capaciteit, maar dat gaat waarschijnlijk niet snel genoeg.

GVB bussen bussen op de lijnen 15, 22 en 36 gingen in 2020 geëlektrificeerd rijden en de voertuigen moeten worden geladen met opportunity charging waarbij de accu’s ’s nachts bij de garage worden geladen en tussentijds via een laad hub. De elektrische bussen worden ’s nachts bij Garage West helemaal geladen en op station Sloterdijk met snelladers bijgeladen. GVB, Vervoerregio Amsterdam en de gemeente Amsterdam betalen het project gezamenlijk.

Vattenfall wil samen met BAM de komende jaren achtduizend nieuwe oplaadstations in Noord-Brabant en Limburg plaatsen. Het is een van de grotere projecten op dit gebied in Nederland. Iets meer dan de helft van de palen wordt proactief geplaatst op plekken waar de inwoners nog geen aanvraag hebben ingediend. Met de actie willen Vattenfall en de gemeenten elektrisch rijden stimuleren. Volgens het energiebedrijf rijden er in 2030 naar verwachting 1,9 miljoen elektrische auto’s rond in Nederland.