Oorlogen

De internationale wereldorde wordt “bedreigd op een manier die we niet meer hebben gezien sinds de Koude Oorlog”, zeggen de hoofden van de Britse en Amerikaanse buitenlandse inlichtingendiensten. Ze waarschuwen voor Russische agressie, het Gazaconflict, China en Islamitische Staat.

Marc Rutten is achter de schermen op zoek naar extra ruimte voor defensie in Nederland, voor munitiedepots, het stationeren van F-35’s, maar ook voor explosieven-oefenterreinen. Het liefst ter grootte van zeven vierkante kilometer. Nationaal Park Sallandse Heuvelrug is één van de acht locaties die Defensie onderzoekt. Daarbij zit ook Reek, waar het bestaande oefenterrein uitgebreid zou kunnen worden. Andere locaties liggen onder meer in de polder en op de Veluwe zoals in Staphorst (uitbreiding, huidige depot), Dalfsen, Weerselo, voor het stallen van straaljagers, drones en/of vrachtvliegtuigen,  Twente Airport en oefenterrein Havelte. Duidelijkheid over de voorkeur van Defensie volgt mogelijk half november.

Rusland-Oekraïne

Tot 1991 maakten Oekraïne en Rusland samen deel uit van de Sovjet-Unie. In 1991 besloten de leiders van Belarus, Oekraïne en Rusland gezamenlijk dat de Sovjet-Unie werd opgeheven. Oekraïne en Rusland werden daarmee onafhankelijke landen. Het beoogde toetreden van Oekraïne tot de NAVO en het plaatsen van een militaire basis en het verbreken van het Minsk akkoord waren voor Rusland de reden en de oorzaak van de inval. Poetin stelt dat een einde aan de oorlog mogelijk is wanneer deze acties ongedaan worden gemaakt en de VS stopt met het oneindig leveren van wapens aan Oekraïne. Poetin stelt dat niet de president maar de CIA de dienst uitmaakt in de VS, samen met anderen. Hij gaat er vanuit dat Trump dit ongedaan maakt zodra hij aan de macht is. Dit zou betekenen dat de oorlog daar nog dit jaar tiot een einde zou kunnen komen. Kyiv was sinds 882 de hoofdstad en naamgever van het middeleeuwse Kievse Rijk. Dat rijk besloeg een groot deel van het huidige Oekraïne, Belarus en Rusland. Het wordt door Russen als voorloper van het huidige Rusland gezien. Als middelpunt van het Kyivse Rijk werd Kyiv een van de belangrijkste en grootste steden in middeleeuws Europa. Dat gebeurde eeuwen voordat bijvoorbeeld de huidige grote Russische steden Moskou en Sint-Petersburg van enig belang waren. Na de vernietiging van de stad door de Mongolen in 1240, zou Kyiv nooit meer zijn oude glorie evenaren. De heerschappij over Kyiv en het omliggende gebied wisselde in de eeuwen daarna voortdurend. Aan het einde van de achttiende eeuw werd de regio ingelijfd door het Keizerrijk Rusland onder heerschappij van keizerin Catharina de Grote. Veel Russen wijzen dat punt aan als het moment waarop Oekraïne definitief onderdeel werd van Rusland.

De Krim werd in de 18e eeuw door Rusland ingelijfd. In 1954 werd de Krimse Oblast door de Sovjet-Unie toegewezen aan de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek, maar in 2014 werd het schiereiland opnieuw door Rusland geannexeerd, met uitzondering van een deel van de Schoorwal van Arabat. Rusland viel de Krim binnen in februari 2014. Het begon met de overname van belangrijke gebouwen en militaire bases door Russische troepen zonder insignes. Deze troepen namen op 27 februari 2014 strategische posities in, waarna op 16 maart 2014 een controversieel referendum werd gehouden. De Krim werd vervolgens op 18 maart 2014 door Rusland geannexeerd. Volgens de volkstelling van 2001 vormden etnische Oekraïners toen 58% van de bevolking van de oblast Loehansk en 56,9% van de oblast Donetsk. Etnische Russen vormen de grootste minderheid, goed voor respectievelijk 39% en 38,2% van de twee oblasten. Tegenwoordig is de Donbas een overwegend Russischtalige regio.

In december 2021 had Rusland twee ontwerpverdragen ingediend met verzoeken om wat het noemde ‘veiligheidsgaranties’, waaronder een juridisch bindende belofte dat Oekraïne nooit zou toetreden tot de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO), evenals een vermindering van de NAVO-troepen en materieel gestationeerd in Oost-Europa. De meeste van deze voorwaarden werden door westerse leiders echter als onrealistisch van tafel geveegd. De eisen van Rusland gingen gepaard met een dreigement dat er een militair antwoord zou komen als de VS en NAVO zouden vasthouden aan hun ‘agressieve lijn’. Poetin verklaarde dat een eventuele toetreding van Oekraïne tot de NAVO voor hem absoluut onbespreekbaar was. Alhoewel Oekraïne officieel nog geen NAVO lid is wordt het land in de praktijk wel als zodanig door het Westen gesteund en behandeld. 

Er waren opnieuw spanningen over de toetreding van Zweden als 32e lid van de NAVO. Het besluit werd nog opgehouden door Hongarije maar deze ging 26 februari overstag. Daarvoor moest Zweden wel vier extra Gripen-straaljagers aan hen beschikbaar stellen. Momenteel heeft Hongarije al veertien Zweedse straaljagers, waarmee het totaal dus groeit naar 18. Turkije ging onlangs ook akkoord. In de 2 jaar dat de oorlog nu duurt rapporteerde de Verenigde Naties (VN) dat de oorlog aan Russische zijde heeft geleid tot 35.500 tot 43.000 doden en 154.000 tot 180.000 gewonden. Aan Oekraïense kant zijn er officieel 66.000 doden en 109.000 tot 113.500 gewonden. Rusland zou 2.048 tanks en 3.900 pantserinfanterievoertuigen verloren hebben en Oekraïne 468 tanks en 1.020 pantserinfanterievoertuigen. De Russen zeggen zelf 444.000 Oekraïners te hebben gedood of verwond. Volgens Zelensky is het slechts 10 % daarvan. Yury Lutsenko een Oekraïens politicus en voormalig minister van binnenlandse zaken van Oekraïne, zegt dat er 500.000 Oekraïners zijn omgekomen en dat de huidige regering daar eerlijk over moet zijn naar de bevolking toe alvorens nog meer mensen te gaan mobiliseren. De generale staf van de Oekraïense strijdkrachten meldde 30 augustus 2024 dat er 614.950 Russische troepen zijn gesneuveld, waaronder 1360 slachtoffers in de afgelopen dag. (officieel 90.000) Een rapport, gepubliceerd door The Kyiv Independent, bevestigde dat Rusland 8.582 tanks, 16.736 gepantserde gevechtsvoertuigen en 23.825 voertuigen en brandstoftanks heeft verloren sinds het begin van de invasie.

Een Boeing 777 van Malaysia Airlines (vlucht MH17)  werd neergeschoten op 17 juli 2014 boven het oosten van Oekraïne. Alle 298 inzittenden kwamen om het leven. In de jaren van spanningen en conflicten, waaronder de annexatie van de Krim en de steun van Rusland aan separatisten in het oosten van Oekraïne was er een aanzienlijke escalatie van het conflict wat leidde tot grootschalige gevechten. De situatie in Oekraïne was op dat moment al gespannen en gewelddadig en het conflict in de Donbas-regio tussen door Rusland gesteunde separatisten en Oekraïense troepen. Hoewel er gevechten gaande waren, was het luchtruim op commerciële hoogtes (boven 32.000 voet) aanvankelijk niet gesloten voor burgerluchtvaart. Het werd als relatief veilig beschouwd omdat de gevechten en dreigingen voornamelijk op lagere hoogtes plaatsvonden en er was officieel nog geen no-flyzone ingesteld boven Oost-Oekraïne. Andere maatschappijen zoals Air France, Brittish Airways en Lufthansa hadden wel al besloten het gebied te vermijden vanwege de toegenomen risico’s en spanningen. British Airways bijvoorbeeld vloog al om het gebied heen voordat MH17 werd neergeschoten. Vlucht MH17 van Malaysia Airlines volgde echter haar gebruikelijke internationale vluchtroute van Amsterdam naar Kuala Lumpur. Het vliegtuig vloog op een hoogte van 33.000 voet en werd neergeschoten door een Buk-luchtdoelraket, afgevuurd vanuit een gebied dat al bezet werd door pro-Russische separatisten.
Door de inconsistente berichtgeving van de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (ICAO) en de nationale luchtvaartautoriteiten besloot Malaysian Airways met toestemming van de verantwoordelijke luchtvaartautoriteiten de gok te nemen om toch over het gebeid te vliegen. Er zijn uitgebreide onderzoeken uitgevoerd door de Onderzoeksraad Voor Veiligheid (OVV) in Nederland en het Joint Investigation Team (JIT). Uit deze onderzoeken bleek dat het vliegtuig werd neergeschoten door een Buk-raket die vanuit door separatisten gecontroleerd gebied in Oost-Oekraïne werd afgevuurd. Hiervoor zijn drie Russen en een Oekraïner bij verstek veroordeeld. De nabestaanden van de slachtoffers hebben civiele rechtszaken aangespannen tegen Malaysia Airlines die natuurlijk ook haar eigen verantwoordelijkheid had moeten nemen en net als de andere grote luchtvaartmaatschappijen, die wel zo verstandig waren om de slechte richtlijnen niet op te volgen. De nabestaanden hadden beter ook een zaak aan kunnen spannen tegen de ICAO of JIT. Dat raketten zoals een Buk-luchtdoelraket de 32.000 voet overschrijden was gevoeglijk bekend. Nederland blijft Oekraïne politiek, militair, financieel en moreel steunen tegen de Russische agressie”, dat staat in het nieuwe hoofdlijnen programakkoord. Ook bij de raketaanval door Iran tegen Israël begin oktober 2024 werd het luchtvaartverkeer niet tijdig gewaarschuwd en pas omgeleid toen de aanval al was begonnen. De aanval werd ruim van te voren aangekondigd door Iran en de VS. De aanval volgde een dag na het Israëlische grondoffensief in Libanon tegen het door Iran gesteunde Hezbollah, kort na 17.30 uur plaatselijke tijd in Israël. Het was enkele uren nadat de VS had gewaarschuwd dat een Iraanse aanval ophanden was. Passagiers hebben onnodig gevaar gelopen. Er is blijkbaar weinig geleerd van de MH 17 lvessen. Pogingen van Israëlische functionarissen om druk uit te oefenen om de richtlijn om het Israëlische luchtruim de komende maand te vermijden, terug te draaien werden niet gehonoreerd. Een meerderheid van de buitenlandse luchtvaartmaatschappijen hebben hun diensten naar Israël nu voor een langere periode schrapt, waardoor tienduizenden Israëliërs in het buitenland gestrand raken en anderen niet op vakantie kunnen. De Europese Commissie en het Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart van de Europese Unie (EASA) hebben afgelopen weekend een waarschuwing afgegeven om “niet te vliegen in het luchtruim van Libanon en Israël op alle vluchtniveaus”, waarbij ze verwezen naar “een algehele intensivering van luchtaanvallen en een verslechtering van de veiligheidssituatie.”

Oorlogsretoriek is bedoeld om een cultuur van angst te verspreiden en is mede oorzaak van depressies en overspannenheid. Ex Premier Mark Rutte en ook ex Minister van Defensie Kajsa Ollongren waarschuwden constant dat Rusland het niet bij Oekraïne zou laten als er geen actie zou worden ondernomen. De uitspraken waren aanleiding voor de gepensioneerde Russische Luitenant Generaal en parlementslid Andrej Gurulev om er op de Russische staatstelevisie voor te pleiten om het Europese continent in één keer lam te leggen door een atoombom op Nederland te gooien. De toezeggingen van Kajsa Ollongren dat Nederlandse F-16’s in het Russische luchtruim mogen worden gebruikt, waren nog een extra aanleiding voor meer agressie richting Nederland aan Russische zijde.

De Nederlandse steun die ooit begon met het leveren van beschermingsvesten en helmen werd al snel door Rutte en Ollongren geupgrade naar zware wapens, tanks, raketten en F16-gevechtsvliegtuigen die door Oekraïne zelfs mogen worden ingezet op Russisch grondgebied. Maar als deze opstijgen vanaf de vliegvelden van een ander land dan Oekraïne en het Oekraïense luchtruim binnenkomen, raketten lanceren en daar terugkeren, dan zijn ze wat Rusland betreft een legitiem doel. Dat maakt de vliegbases Leeuwarden en Volkel een potentieel doelwit voor de Russen. Op Vliegbasis Leeuwarden zijn ook de nieuwe F-35’s gestationeerd. Naast Nederland leverden ook Denemarken, België, Noorwegen en de Verenigde Staten F-16’s aan Oekraïne. Vanaf 1 juni 2024 heeft de F-35 de Nederlandse kernwapentaak binnen de NAVO  van de F-16 overgenomen. Het squadron F-35’s heeft Vliegbasis Volkel als thuisbasis. Sinds de jaren 60 liggen daar al zo’n 22 atoombommen.  Deze bommen van het type B61 versie 12,  kregen onlangs een nieuw staartstuk waarmee de B61-12 ongeveer 3 keer zo nauwkeurig op een doelwit worden gericht als de eerdere B61. De B61-12 is daarmee de eerste gestuurde vrijevalbom in het kernwapenarsenaal. Boeing zorgde voor de ontwikkeling en productie van het staartstuk. Daarnaast heeft deze nieuwe bom de mogelijkheid zich in de aarde te boren voordat het ter ontploffing wordt gebracht. Groot nadeel van de F-35 is het beperkt bereik en dat deze minder wendbaar is.

De door het Westen geleverde F-16’s hebben afgelopen 25 augustus verschillende kruisraketten uit de lucht geschoten. De eerste F-16 van Oekraïne is daarbij al neergestort.  Dit zou zijn gekomen door een fout van de luchtmachtpiloot Oleksiy Mes die daarbij om het leven kwam, maar geruchten gingen nu ook dat deze door de eigen luchtafweer werd neergehaald. Volgens Oekraïens parlementslid, veteraan en vicevoorzitter van de Commissie voor Nationale Veiligheid, Defensie en Inlichtingen, Maryana Bezugla werd de F-16 neergeschoten door een Patriot-luchtdoelraketsysteem, vanwege een gebrek aan coördinatie tussen de eenheden. Direct daarop ontsloeg Zelensky zijn luchtmachtcommandant Mykola Olesjtsoek. Twee Amerikaanse M2A2 Bradley IFVS pantservoertuigen werden ook door Oekraïense eigen drones vernietigd. De pas geleverde F-16 speelde vlak er voor een belangrijke rol in de verdediging van het Oekraïense luchtruim. De kwestie belandde in de doofpot. België, Denemarken, Nederland en Noorwegen hebben meer dan 60 gevechtsvliegtuigen toegezegd, maar Oekraïne heeft aangegeven dat het er ruim dubbel zoveel nodig heeft om Russische aanvallen af te slaan. Zweden gaf eerder dit jaar aan de levering van JAS 39 Gripen-gevechtsvliegtuigen aan Oekraïne uit te stellen. Belangrijkste reden was dat de introductie van de F-16 bij de Oekraïense luchtmacht voorrang krijgt. Het land levert op termijn wel twee SAAB ASC 890-radarvliegtuigen aan Oekraïne.

De wereldwijde militaire uitgaven zijn in 2023 gestegen naar 2,44 biljoen dollar, Nederland en Denemarken leverden nog eens  veertien gerenoveerde Leopard 2-tanks aan Oekraïne

De NAVO in Europa ontwikkelt ondertussen alvast meerdere landcorridors voor Amerikaanse troepen en pantservoertuigen voor het geval er een grootschalige grondoorlog met Rusland komt. Deze corridors zijn bedoeld om Amerikaanse troepen in staat te stellen snel de oostgrenzen van het Bondgenootschap te bereiken. Volgens het plan zullen Amerikaanse troepen landen in een van de vijf aangewezen havens en via voorbereide routes naar de frontlinies gaan. De vijf hoofdcorridors zijn afkomstig uit Nederland, Italië, Griekenland, Turkije en Noorwegen. Er worden extra transportcorridors ontwikkeld via havens op de Balkan, maar ook via Noorwegen, Zweden en Finland. 

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken had al gezegd dat de VS overwoog om Oekraïne toe te staan ​​Russisch grondgebied aan te vallen met door de VS geleverde wapens en nu heeft ook President Biden zijn team opgedragen ervoor te zorgen dat Oekraïne Amerikaanse wapens kan gebruiken voor tegenvuurdoeleinden in het grensgebied bij Charkov, zodat Oekraïne kan terugslaan wanneer Russische troepen hen raken of zich voorbereiden om ze te raken. Het beleid om langeafstandsaanvallen binnen Rusland niet toe te staan ​​is verder niet veranderd. Frankrijk en Duitsland lieten eerder al weten dat Oekraïne alleen militaire doelen in Rusland mag aanvallen met westerse wapens mits Oekraïne daarvandaan aangevallen wordt. Er gaan geen Duitse langeafstandswapens naar Oekraïne. “Nu niet en nooit niet”, liet bondskanselier Olaf Scholz weten. De Hongaarse premier Viktor Orbán overweegt het lidmaatschap van de NAVO op te zeggen, omdat het land niet wil deelnemen aan de militaire missie van het bondgenootschap in Oekraïne. Orbán was ook van mening dat Europa zich voorbereidt op een oorlog met Rusland, terwijl het onwaarschijnlijk is dat Moskou een NAVO-lidstaat zal aanvallen, aangezien het Oekraïne niet eens kan verslaan. Zweden heeft een nieuw hulppakket voor Oekraïne aangekondigd. Het pakket vertegenwoordigt een waarde van omgerekend 1,16 miljard euro en bestaat onder meer uit een tweetal surveillancevliegtuigen. Ook stuurt Zweden luchtafweerraketten, artilleriegranaten en ruim driehonderd pantservoertuigen.

Nederland gaf Oekraïne 24 F-16 straaljagers met raketten  en  voor 80 miljoen euro aan onderhoudsmateriaal zoals generatoren, reservedelen, essentiële onderhoudsmaterialen en speciaal gereedschap hiervoor. Eerder kreeg Oekraïne van Nederland: 1 T-72-tank, 1 YPR 765 pantserrupsgevechtsvoertuig, 1 YPR-806 A1 PRB, 1 YPR-bergingsvoertuig, 1 Fennek verkenningsvoertuig, 29 Viking-rupsvoertuigen, 1 Leopard 1 A5-gevechtstank, 1 Leopard 2 A4-tank, 1 Pantserhouwitser, 1 vurend 120mm-mortier, 1 Patriot-lanceerinstallatie, 1 Stinger, 1 MAG-mitrailleur, 1 minimi-mitrailleur, 1 machinegeweer op een MB-terreinwagen, 1 precisiegeweer, 1 Lange-afstandsgeweer, meerdere munitiekisten met patronen kleinkaliber, meerdere drones, 1 Squire-radar, 1 VERA-NG passieve radar, 1 VERA-NG passieve radar, 1 helm met nachtkijker, 1 Baileybrug, 1 Leopard 1-brugleggende tank, 1 DAF YAI-4442, 1 Bushmaster Vrachtwagen, 1  DAF TROPCO 650kN, 1 trekker-opleggercombinatie, 1 M3 brug- en ferrysysteem, 1 Amarok-terreinwagen, 1 ambulance, 1 KTM-motor, 1 Scanjack-mijnruiminstallatie, 1 Bozena-mijnruiminstallatie, 1 EOD-uitrusting, de Zr.Ms. Zierikzee, 1 mijnenjager, reserveonderdelen, 1 hijskraan, 1 shovel, 1 heftruck, kleding, rantsoenpakketten, 14 rigid inflatable boats, 8 gemilitariseerde rivierpatrouilleboten, CB 90 gevechtsboten, medische goederen, 62 gevechtsvoertuigen, YPR, vuursteunsystemen, M109 Houwitsers (donor), individuele wapens, zoals geweren en mitrailleurs, zoals MAG en Minimi mitrailleurs en HK416 geweren, diverse soorten klein kaliber munitie voor individuele wapens en zware munitie voor tanks en artillerie (waaronder 155mm). geweergranaten en (non-)lethale handgranaten, sensoren en waarnemingsmiddelen, diverse (mobiele-)radarsystemen en VERA-NG radarsystemen, 10  trekker oplegger combinaties, 241 vrachtwagens, quads (18), 19 vaartuigen, 6 veldhospitalen, 8506 tenten en toebehoren, aggregaten, reservedelen voor diverse soorten voertuigen en (wapen-)systemen, logistiek materiaal, 16 aanhangwagens, 6 flattrack kranen, 9 shovels, 6.600 veldversterkingen (6.600), persoonlijke uitrusting, waaronder kleding, helmen, scherfvesten, rantsoenen, medische goederen, zoals persoonlijke EHBO-pakketten en medicijnen, en brandstoffen.  In april werd nog eens voor 200 miljoen euro aan extra materieel overgedragen. Nederland zakt hiermee zelf  onder de minimale eisen van operationele gereedheid en internationale verplichtingen. Een deel van de honderd tanks die het in 2023 van Nederland, Duitsland en Denemarken kreeg heeft Oekraïne geweigerd omdat het materieel zo verouderd was dat ze voor hen onbruikbaar waren. Het waren tanks uit de jaren zestig en zeventig die veel aanpassingen nodig hadden. Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne in 2022 is door Nederland rechtstreeks ook nog eens circa 3,7 miljard euro beschikbaar gesteld, met name voor munitieleveringen en wapensystemen,  zoals tanks en Patriot raketten en bijbehorende reserveonderdelen en munitie ter waarde van 150 miljoen euro . Verder maakte het kabinet 200 miljoen euro vrij voor de aanschaf van drones voor verkenningsmissies. Voor de door de geschonken 50 miljard euro voor Oekraïne (NextGenerationEU (NGEU) gaf Nederland een garantstelling af.

De Europese Commissie gaf daarnaast nog eens 40 miljoen euro aan humanitaire steun, met het oog op de naderende winter. Daarvan is 35 miljoen euro bedoeld voor humanitaire projecten en 5 miljoen euro voor steun aan Oekraïense vluchtelingen in Moldavië. Het geld is bestemd om beschadigde gebouwen te repareren, elektriciteit en verwarming te garanderen en mensen in nood onderdak te bieden. Met deze 40 miljoen erbij heeft de Europese Commissie bijna 1 miljard euro uitgetrokken voor burgers die getroffen zijn door de oorlog in Oekraïne, sinds de invasie van Rusland in februari 2022. De Europese Commissie wil ook een half miljard euro extra vrijmaken om de Europese munitie-industrie weer op de been te helpen en meer artilleriegranaten te maken. De EU moet binnen een jaar 1 miljoen granaten kunnen leveren. Oekraïne zit dringend verlegen om munitie voor zwaar geschut. Oekraïense bondgenoten proberen wel nieuwe granaten en raketten aan te voeren, maar kunnen het tempo waarin die erdoor worden gejaagd niet bijbenen.

De VS ging 20 april na maanden van overleg akkoord met een steunpakket van 61 miljard dollar voor Oekraïne. Een deel er van wordt echter beschouwd als lening. Van de 61 miljard dollar gaat in werkelijkheid maar 23 miljard naar Oekraïne. De resterende 50 miljard blijft in de verenigde Staten en gaat naar de Amerikaanse wapenindustrie om daarvan tegen betaling wapens te leveren aan Oekraïne. De Oekraïense staatsschuld loopt door de lening op tot 94% van het bbp. De Oekraïense minister van Financiën Serhiy Martsjenko liet weten dat de strijd ongeveer 125 miljoen euro per dag kost. Hij kondigde nieuwe belastingmaatregelen aan om de tekorten in de begroting aan te vullen. De helft van de Oekraïense begroting wordt al gefinancierd met buitenlandse leningen en giften. Vooral de gestegen rente op leningen en de gevolgen van de oorlog kosten de EU minimaal nu al zo’n 18,9 miljard euro, de giften aan Oekraïne komen op 17 miljard euro. Oekraïne balanceert op het randje van een faillissement. De investeringsfondsen willen geld zien en snel een eventuele deal maken. Amerikaanse autoriteiten en andere westerse landen maken zich zorgen over de eisen en vrezen dat het geld dat aan Oekraïne is toegewezen als hulp, zal moeten worden gebruikt om rente te betalen.  In totaal heeft de EU 50 miljard euro nodig voor Oekraïne (NextGenerationEU (NGEU). Voor deze leningen gaf ook Nederland een garantstelling af. De Europese Commissie heeft 500 miljoen euro uit een defensiefonds toegewezen aan Europese wapenfabrikanten om snel de wapenproductie op te voeren. In 2024 moet Oekraïne feitelijk het IMF al 2,19 miljard SDR’s terugbetalen voor eerder verstrekte leningen ter waarde van 2,9 miljard dollar. In maart en september 2024 moet Oekraïne telkens 705,5 miljoen dollar aan het IMF overmaken hetgeen weer gefinancierd wordt met nieuwe IMF fondsen. Ondertussen heeft het land minstens 42 miljard dollar aan internationale hulp nodig om alleen al de begroting voor 2024 te ondersteunen. De Verenigde Staten heeft al voorgesteld om tientallen miljarden euro’s voor Oekraïne te mobiliseren en deze te lenen tegen toekomstige winsten uit bevroren Russische tegoeden. De G7-landen zijn er in Washington niet in geslaagd overeenstemming te bereiken over het gebruik van de bevroren Russische tegoeden. De president van de Europese Centrale Bank, Christine Lagarde liet weten, dat het in beslag nemen van bevroren Russische tegoeden in strijd zou zijn met het internationaal recht. S&P Global heeft het land ondertussen al bestempeld als een “selectieve wanbetaler”. Oekraïne miste begin augustus 2024 een betaling van 34 miljoen dollar voor een lening, terwijl het land de laatste hand legt aan een grote schuldsanering. Dit maakt het lastiger voor Oekraïne om nog tegen gunstige rentes geld te lenen. Er is nog een korte respijtperiode, maar naar verwachting is het geld er gewoon niet. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft een vierjarig financieringspakket van 15,6 miljard dollar voor Oekraïne goedgekeurd. De lening maakt deel uit van een breder pakket van 115 miljard dollar. 

In München was op 16 februari 2024 de jaarlijkse internationale veiligheidsconferentie. Zo’n 800 Staatshoofden, militairen, diplomaten en ministers overlegden over de Russische dreiging en de oorlog in Oekraïne, de toekomst van de NAVO en het conflict in het Midden-Oosten. Ook de Oekraïense president Zelensky, de Amerikaanse vicepresident Harris, de Israëlische president Herzog en premier Shtayyeh van de Palestijnse Autoriteit waren aanwezig. Namens Nederland waren demissionair premier Rutte en de ministers Bruins Slot (Buitenlandse Zaken) en Ollongren (Defensie) aanwezig. Als cadeau bracht Rutte nog eens 100 miljoen euro mee voor een Tsjechisch initiatief om snel 800.000 artilleriegranaten te kopen voor Oekraïne. Eind januari schonk Rutte Oekraïne ook 87 miljoen euro voor de aankoop van artilleriegranaten, 10 miljoen voor het versterken van de cyberverdediging en nog eens 25 miljoen voor het Internationaal Fonds voor Oekraïne waaruit wapens voor Kyiv worden gefinancierd. Het ministerie van Buitenlandse Zaken doneerde ondertussen 2,5 miljoen euro voor 45 miljoen kg strooizout en 5 miljoen euro voor het verbeteren van de drinkwatervoorziening in Oekraïne.  In totaal 229,5 miljoen euro.

Minstens achttien Europese landen investeerden in 2023 ongeveer 2 miljard euro voor 1 miljoen artilleriegranaten voor Oekraïne. Financiering verliep via het nieuwe Trustfund van de Wereldbank. Nederland droeg 87 miljoen euro bij aan deze inkoop en stortte nog eens 25 miljoen euro extra om materieel te kopen. Verder steekt de Nederlandse regering nog 10 miljoen euro in het verbeteren van de Oekraïense cyberaanvallen. Nederland leverde reeds voor € 2,63 miljard aan militaire steun aan Oekraïne (stand 4 december 2023). Een deel komt niet van het defensiebudget maar wordt gehaald uit de algemene middelen van de Rijksbegroting en vanuit een Europees fonds, de zogenoemde European Peace Facility. Rutte tekende namens Nederland 23 februari 2024 bovendien een tienjarige veiligheidsovereenkomst inclusief militaire steun. 4 april tekende ook De Finse president Alexander Stubb eenzelfde overeenkomst. De NAVO riep de 32 bondgenoten op om een fonds van 100 miljard euro op te richten voor steun aan Oekraïne.

Oekraïne maakt behoorlijk effectief gebruik van de door het westerse landen geleverde Patriot-raketafweersystemen en heeft al vele Russische raketten, vliegtuigen en drones uit de lucht geschoten. Patriot is veruit het duurste wapensysteem. De totale kosten bedragen ongeveer 1,1 miljard dollar: 400 miljoen dollar voor het systeem en 690 miljoen dollar voor de raketten. Oekraïne gaat Nederland in 2024 circa 5,5 miljard euro kosten, de eerste 2 miljard zijn door het demissionair kabinet alvast gereserveerd als signaal naar het Kremlin. Een deel van de 2e Kamer wilde een motie indienen waardoor het voorgenomen steunpakket mogelijk niet door zou kunnen gaan, maar demissionair premier Rutte dreigde op voorhand al de motie niet uit te zullen voeren en zette dreigde zelfs met opstappen. Het Kremlin beweert dat het sinds het begin van 2024 al vijf van deze kostbare Patriot lanceerinrichtingen heeft vernietigd. Internationale instanties gaven al een miljard euro uit aan (wederopbouw)werkzaamheden in Oekraïne. De totale wederopbouwkosten bedragen naar geschat zo’n 486 miljard dollar. De financiering door de EU en Nederland beperkt zich niet alleen tot verdediging van het eigen land maar Oekraïense commando’s voeren ook aanvallen uit in Soedan, uit tegen een collectief van Wagner-huurlingen en lokale rebellen van de Rapid Support Forces (RSF). Oekraine was verantwoordelijk voor het opblazen van de Nord Stream-pijpleidingen in de Oostzee. De Amerikaanse inlichtingendienst CIA zou in juni 2023 van de MIVD hebben gehoord dat verschillende Oekraïense teams de actie aan het voorbereiden waren. De MIVD deelde de informatie ook met Duitsland en andere Europese landen. Ondertussen werden ook boorplatformen op zee en de Krim aangevallen met kruisraketten. Duitsland heeft zich vastgebeten in het onderzoek en in juni 2024 na lang en grondig onderzoek een eerste internationaal aanhoudingsbevel uitgevaardigd voor een Oekraïner die toen nog in Polen woonde. Ook twee andere Oekraïners gelden als verdachten. De explosies bij de Nord Stream-gaspijpleidingen vonden eind september 2022 plaats. De pijpleidingen raakten op meerdere plaatsen ernstig beschadigd en er kwam veel gas vrij. De verdachte zou eerder in september met een Oekraïens echtpaar, dat een duikschool heeft, een tocht over de Oostzee hebben gemaakt met het gecharterde Duitse zeiljacht Andromeda . Op het schip werden sporen van springstof voor militaire doeleinden en vingerafdrukken aangetroffen. Het schip vertrok vanuit de Duitse haven Rostock en deed ook het Duitse Wiek aan, alsmede een haven in Denemarken, Zweden en het Poolse Kołobrzeg. Het Oekraïense echtpaar met de duikschool heeft tegenover de Duitse media betrokkenheid bij de sabotage ontkend. Het Duitse aanhoudingsbevel geldt voorlopig alleen voor de 44 jarige Oekraïner Volodymyr Zhuravlyov. De verwarmingsmonteur/duikinstructeur wordt officieel verdacht van “anti-constitutionele sabotage en het veroorzaken van de explosies. Zijn officiële adres is een stad ten westen van Warschau in Polen, maar hij zou vertrokken zijn naar Oekraïne. Hij is net als het Oekraïense echtpaar een geoefende duiker, die ook op grotere dieptes ervaring heeft. Aan boord van de Andromeda waren  vijf mannen en een vrouw. Het schip maakte vanaf 6 september een reis van achttien dagen over de Oostzee en kwam ook in de buurt van de plek waar de gasleidingen later ontploften. De Nederlandse Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst en de Amerikaanse inlichtingendienst CIA wisten destijds vooraf al dat er een Oekraïens plan was om de gasleidingen te saboteren. Drie maanden later explodeerden de gasleidingen. Het plan voor de aanslag zou zijn bedacht tijdens een borrel van Oekraïense officieren en zakenmensen. De zakenmensen financierden de hele operatie, die zo’n 300.000 dollar kostte (272.000 euro). Het leger zelf had geen geld.  Zelensky keurde het plan goed, maar zou van gedachten verandert zijn toen de CIA erover hoorde van de MIVD en hem vroeg om van de sabotageactie af te zien. Zijn oud generaal Valerij Zaloezjny  zou tegen Zelensky hebben gezegd dat het afblazen van de sabotage missie niet meer mogelijk was en zette het plan toch door. Zaloezjny werd in februari van dit jaar door Zelensky “ontslagen en  benoemd tot ambassadeur in Londen om zo onschendbaar te zijn voor vervolging. De MIVD die dus vanaf het begin wist van de plannen liet Rutte desondanks de Russen de schuld geven. Er zijn inmiddels Kamervragen gesteld, maar minister president Schoof wil geen consequenties verbinden lopende het Duitse onderzoek.

Drinkwater in Duitse stad Mechernich onderzocht na mogelijke sabotage op twee legerbases

Mark Rutte werd met steun van Biden en het Verenigd Koninkrijk gevraagd voor de functie van secretaris Generaal van de NAVO tegen een salaris van 27.000 euro per maand in plaats van zijn huidige 15,765 euro.

De VS, gesteund door het Verenigd Koninkrijk, Japan en Canada legden beslag op 300 miljard dollar aan bevroren Russische tegoeden. Van de bevroren obligaties en beleggingen van de Russische centrale bank worden dividend, de winstuitkeringen en andere opbrengsten afgeroomd en aan Oekraïne geschonken. Ook de EU wil winsten van de bevroren Russische tegoeden aan Oekraïne geven voor de aankoop van wapens en humanitaire hulp voor Oekraïne. Dit gaat om zo’n 3 miljard euro per jaar. Russische tegoeden bevriezen was een van de eerste stappen die de EU zette na de Russische inval in februari 2022 in Oekraïne. In totaal is er in de VS, Japan, EU en Canada nu zo’n 260 miljard aan tegoeden van de Russische Centrale Bank bevroren. Daarvan staat een recordbedrag van 191 miljard in Brussel, bij Euroclear. Dat is een instelling die bij transacties op de financiële markten als tussenpersoon fungeert. Hongarije was de enige lidstaat die tegenstemde en dreigde steun voor Oekraïne te blokkeren. Uiteindelijk werd dit bezwaar opgelost door 10,2 miljard euro uit EU-fondsen beschikbaar te stellen aan Hongarije. Tijdens de stemming verliet Orbán voor dit bedrag even kort het stemlokaal. Het geld was eerder bevroren vanwege zorgen over de ondermijning van de rechtsstaat in Hongarije. Deze chantage werd door het Europese Parlement niet geaccepteerd en deze daagt nu de de Europese Commissie voor het Europese Hof van Justitie. Nu wacht de Hongaarse regering op nog eens 10,4 miljard euro aan subsidies en goedkope leningen van de EU. Hieraan zijn voorwaarden verbonden, waaronder extra maatregelen tegen corruptie. Hongarije is tegen het EU-lidmaatschap van Oekraïne, vanwege de hechte banden met Rusland. Het Europees Parlement deed aangifte bij het Europese Hof van Justitie, omdat de Commissie hiermee zou hebben toegegeven aan chantage. De Kroatische president Zoran Milanovic weigert de deelname van Kroatische soldaten aan de NAVO-missie ter ondersteuning van Oekraïne goed te keuren, melden Radio Free Europe en The Kyiv Independent. Milanovic is bezorgd over de mogelijke uitbreiding van het conflict naar Kroatië en geeft de veiligheid van zijn eigen land voorrang. 

De NAVO wil een fonds oprichten van 100 miljard euro om Oekraïne te kunnen blijven steunen en om voorbereid te zijn op een “andere politieke wind”

Sancties 

Na de op 23 februari 2022 uitgebroken oorlog tussen Rusland en Oekraïne legde de EU sancties op die hun weerslag snel wisten te vinden op de olie en gasprijzen. 3 maart 2022 was de prijs per megawattuur op de Nederlandse termijnmarkt bijna 200 euro. Dat was het viervoudige in vergelijking met drie maanden eerder. Nederlandse bedrijven importeren en exporteren sinds de sancties zijn ingesteld opeens veel meer naar Georgië, Kazachstan, Kirgizië en Oezbekistan waarna de producten alsnog hun weg naar Rusland vinden. Ondertussen hebben Europese landen in de eerste zeven maanden van 2023 ook zo’n 40 procent meer vloeibaar gas van Rusland ingekocht dan in dezelfde periode in 2021, voor de Russische invasie van Oekraïne.  EU-landen importeerden meer aardgas in één kwartaal uit Rusland dan uit de Verenigde Staten. Noorwegen blijft de grootste gasleverancier van de EU. Ook landen als Slowakije en Oostenrijk ontvangen nog altijd gas uit Rusland, via de pijpleiding die door Oekraïne loopt. De hoeveelheid Russisch vloeibaar gas (lng) die vanuit Rusland Nederland binnenkomt, is sinds afgelopen zomer ook verdubbeld en dat terwijl de EU-lidstaten het 20 juni 2024  eens waren over een veertiende sanctiepakket die de Russische handel in vloeibaar aardgas (lng) moest raken. De meeste producten die onder de sancties vallen komen via Turkije alsnog het land binnen.  Rusland levert via Oekraïne ​​42,9 miljoen kubieke meter per dag aan Europa. Gazprom blijft Russisch gas leveren voor doorvoer via Oekraïens grondgebied via het Sudzha-gaspompstation in een door Oekraïne goedgekeurde hoeveelheid. In de eerste vier maanden van 2024 kocht ook Spanje nog 26.854 GWh gas van Rusland, volgens gegevens van het Spaanse energiebedrijf Enagas. Groot-Brittannië is ook een belangrijke importeur van Russische olie geworden en heeft opgelegde sancties omzeild. Rusland verdiende hier ruim £2 miljoen aan. Europa is afhankelijk van Rusland voor verrijkt uranium voor o.a. kerncentrales en atoombommen en ook daar gelden geen sancties voor. De enige fabriek ter wereld die momenteel opgewerkt uranium omzet voor gebruik in kerncentrales bevindt zich in Rusland. Voor verrijkt uranium is Rusland een zeer belangrijke speler (bijna 50% van het verrijkt uranium komt van daar), waarbij het Westen meer afhankelijk is van Rusland dan Rusland van het Westen. Niet alleen het Russische schip de Mikhail Dudin legt regelmatig in Nederland aan, ook de Baltiyskiy-202 doet dat regelmatig. Dit zijn de twee ‘Russische’ schepen die overwegend tussen St. Petersburg en West-Europa varen met een radioactieve lading. Op grond van recent afgegeven vergunningen is het nu mogelijk dat het schip in Rusland opgewerkt uranium vervoert wat Urenco in Almelo gaat verrijken voor het Franse EdF.

Russische militairen worden ondanks de sancties vanuit Nederland ondersteund met giften via Boosty/ CEBC.  CEBC  is onlangs verhuisd naar een Amstelveens kantoor en is een dochterbedrijf van MyGames, gevestigd in Amsterdam-Zuidoost. Dat bedrijf was tot de Russische invasie onderdeel van internetgigant VKontakte (VK), ook wel bekend als het Russische Facebook, gelieerd aan het Kremlin. De eigenaar van MyGames is de Russische investeerder Aleksandr Tsjatsjava. Kort na het begin van de oorlog kocht hij het bedrijf voor ‘slechts’ 600 miljoen euro. Tsatsjava is bevriend met de CEO van verkoper Vladimir Kiriënko. En dat is weer de zoon van de stafchef van Poetin.

De winsten van de westerse banken in Rusland zijn verdrievoudigd zijn naar 3 miljard euro, door de gestegen rentes op leningen

Sinds Rusland Oekraïne in 2022 binnenviel, heeft OFSI van het UK geen enkele boete opgelegd voor het ontduiken van sancties 

Het zou nog twee jaar duren voordat American Express de activiteiten in Rusland definitief in mei 2024 beëindigde. De bankvergunning werd door Rusland vervolgens in augustus 2024 ingetrokken. De VS legden ook sancties op aan ruim een ​​dozijn bedrijven in China vanwege hun steun aan de Russische oorlog in Oekraïne. Verder zijn er maatregelen afgesproken om te voorkomen dat de Russische schaduwvloot kan tanken in Zeeland.

Oekraïne voert de zwaar gesubsidieerde oorlog niet alleen in eigen land maar ook in Soedan. Oekraïense commando’s strijden daar tegen de Russen, terwijl de bevolking geen kant op kan

Honderden vrijwilligers in het Oekraïense IT Army leggen Russische websites en bedrijven plat om zoveel mogelijk economische schade te veroorzaken. De Europese Commissie wil tussentijds extra geld van de lidstaten voor Oekraïne, vanwege de hoge inflatie, extra personeel, migratiestromen richting Europa, hogere rentelasten en nog enkele miljarden voor programma’s om de Europese economie concurrerender te maken. Nederland levert zo’n 24 F-16’s aan Oekraïne. Rusland beschouwt deze levering als een nucleaire bedreiging. Rusland beschikt over de Su-57 , een multifunctioneel 5e generatie gevechtsvliegtuig die in serieproductie wordt gemaakt. Rusland is na de val van Avdiivka aan de winnende hand. Nu Avdiivka in handen is heeft  Rusland toegang tot belangrijke andere delen van Oekraïne. Al sinds de annexatie van de Krim in 2014 ligt het stadje aan de frontlinie. Oekraïne heeft er al die jaren ondanks alle militaire steun alles aan gedaan om Avdiivka in handen te houden. President Zelensky had zijn prestige zelfs aan de stad verbonden en wilde het koste wat kost behouden. het verlies van de stad is een gevoelig gezichtsverlies voor hem. 

Militaire steun achter de schermen

De VS stuurde in het geheim langeafstandsraketten Army Tactical Missile Systems (ATACMS) naar Oekraïne. De Verenigde Staten blijven daarmee een directe botsing tussen de NAVO en Rusland forceren. Volgens de Franse president Macron ‘mag niets worden uitgesloten en zullen ze alles doen om te zorgen dat Rusland niet wint. Macron liet verder weten dat een ‘coalitie’ van landen wordt gevormd die Oekraïne zal gaan voorzien van raketten en bommen voor middellange en lange afstand. Ook het Verenigd Koninkrijk leverde al Stormshadow lange afstandsrakketten en gaven ook toestemming om deze te gebruiken voor aanvallen binnen Rusland. Duitsland is als enige nog terughoudend in het leveren van Taurus lange afstandsrakketten. Frankrijk heeft besloten om in de eerste helft van volgend jaar Franse straaljagers naar Kiev sturen en levert nu al vast SCALP langeafstandsraketten aan Oekraïne. De raketten hebben een bereik van minimaal 250 kilometer. Het Kremlin heeft gewaarschuwd voor de gevolgen. Het ligt voor de hand dat Oekraïne vooral de Krim op het oog heeft als doelwit voor deze raketten. Diverse NAVO landen hebben speciale eenheden in Oekraïne gestationeerd. Rusland reageerde furieus: “De gevolgen voor indringers zullen tragisch zijn. We hebben wapens die doelen op hun grondgebied kunnen aanvallen, dat is duidelijk. Op de Amerikaanse basis Ramstein in de Duitse deelstaat Rijnland-Palts vond  internationaal topoverleg plaats tussen de defensieleiders uit 56 landen. Hoog op de agenda stond de vraag of Oekraïne nieuwe wapenleveranties mocht ontvangen. De Ramsteingroep, die bestaat uit 32 NAVO-leden en 24 andere landen, staat Oekraïne met wapens en munitie bij en is dus al betrokken. Alle omliggende landen hebben militaire experts in Oekraïne gestationeerd.

Ondertussen keerden 11 maart 2024 de eigen Russische troepen bestaande uit het “Vrij Rusland Legioen” en het “Siberische Bataljon” een gebied binnen dat tijdelijk bezet was door de “Russische Federatie”. Gewapend met zware voertuigen trokken ze vanuit het grondgebied van het Vrije Oekraïne de oblasten Belgorod en Koersk over en kwamen in botsing met de bezettingsmacht van het Kremlin-regime. Ze zouden zijn bewapend door Oekraïne. Het Russische ministerie van Defensie zegt 234 van de militanten te hebben gedood.  Bondkanselier Olaf Scholz wil wat hem betreft absoluut geen Taurus-raketten leveren. Een online geheim overleg tussen hoge Duitse luchtmachtmilitairen, waarin onder andere dit ter sprake kwam, werd afgeluisterd en openbaar gemaakt. Een van de officieren gebruikte in zijn hotel in Singapore een niet-versleuteld netwerk. In de vergadering werd onder andere ook gesproken over geheime Amerikaanse operaties in Oekraïne en de stationering van buitenlandse eenheden. Niet lang er na bombardeerde Rusland verschillende gebouwen van het hoofdkwartier van de inlichtingendiensten in Oekraïne.  Russische elektronische oorlogsvoering blijkt zeer effectief, met naar schatting minstens één geïnstalleerd systeem op elke 10 km van het front. Deze systemen zijn voornamelijk gericht op het uitschakelen van drones. Naast het jammen van drones slagen de Russen er ook in om de 256-bit versleutelde tactische communicatiesystemen van Motorola te onderscheppen. Deze wordt veelvuldig gebruikt door de Oekraïense strijdkrachten. Maandelijks worden op deze manier zo’n 10.000 drones “afgevangen”. In totaal vechten nu meer dan een half miljoen Russische soldaten in Oekraïne. Sinds de invasie zijn minstens 650.000 mensen permanent uit Rusland gevlucht, hetzij uit protest tegen de oorlog, om te ontkomen aan repressie vanwege hun afwijkende standpunten of om de dienstplicht te ontlopen. Ze vonden hun toevlucht in Armenië, Georgië, Turkije, Kazachstan en andere landen in Europa.

Poetin heeft wel verkiezingen gehouden maar die zijn niet bepaald democratisch verlopen. Snel daarna werd toestemming gegeven voor het oproepen van 150.000 dienstplichtigen.  President Zelensky heeft verkiezingen gewoon uitgesteld zodat hij  aan de macht blijft. Hij heeft steeds meer moeite om te rekruteren voor het leger

Kanonnenvoer

Wederopbouw

Corruptie en fraude

Milieuschade

Vredesbesprekingen

Rusland Oekraïne en Mali

Rusland - Moldavie

Rusland en Kazachstan

Israël-GAZA/HAMAS

Israel-Iran Syrie en Libanon en Jemen

België, Frankrijk, Canada, Zweden, Saoedi-Arabië en Noorwegen hebben hun burgers eind juli 2024 opgeroepen om onmiddellijk Libanon en Israël te verlaten. Deze beslissing was een reactie op recente militaire incidenten, waaronder een raket die landde op een voetbalveld in Majdal Shams, wat de veiligheidsdreiging voor buitenlanders in de regio benadrukt. In Nederland is er nog geen oproep gedaan. 

Israël doodde met een bombardement op het Iraanse consulaat in de Syrische hoofdstad Damascus Mohammad Reza Zahedi van de Revolutionaire Garde, een van de leiders van de Quds-brigade, verantwoordelijk voor buitenlandse operaties. Bij het bombardement werden in totaal acht mensen gedood, onder wie twee generaals en vijf officieren van de Iraanse Revolutionaire Garde, waaruit blijkt dat het consulaat werd gebruikt voor militaire doeleinden wat verboden is. In Syrië zitten veel milities die gelieerd zijn aan het regime van Iran. Eind december kostte een vermoedelijk Israëlische luchtaanval het leven van een andere Iraanse generaal van de Revolutionaire Garde, Sayyed Razi Mousavi. Dat gebeurde in een voorstad van Damascus. Israël trok daarop de troepen uit Gaza weg om zich te concentreren op de komende aanval en die kwam in de avond van 13 april toen Iran, Irak en Jemen zo’n 185 drones, 36 kruisraketten en 110 ballistische rakketten op Israël afvuurde. De meeste raketten en drones werden door Israël uit de lucht geschoten en enkele raakten een militaire basis en het materieel. Zonder tegenoffensief door Israël beloofde Iran het hierbij te laten. Israël hield zich daar niet aan en stuurde 19 april 2024 in alle vroegte drones met explosieven naar de militaire vlieg- en raketbases in de steden Isfahan (In Isfahan zelf zitten 4 een nucleaire installaties met drie Chinese onderzoeksreactoren), Tabriz(de tweede raketbasis van Iran) en Nata. Isfahan heeft ook een faciliteit die uraniumerts omzet in yellowcake (geel poeder van geconcentreerd uranium, red.), dat dan uiteindelijk wordt verrijkt en zo een kernwapen wordt. De drones zouden zijn vernietigd voordat ze doel raakten. Ondanks de luchtaanvallen en de oorlogsdreiging vloog er toch burgerluchtvaart toestel van Emirates vanuit Amsterdam onderweg naar Dubai over Teheran. Ook KLM vloog vanaf 19 april weer dagelijks naar de Israëlische stad Tel Aviv. De luchtvaartmaatschappij staakte die vluchten korte tijd. Door de vluchten te hervatten negeert KLM de oorlogssituatie. EasyJet heeft alle vluchten naar Israël opgeschort tot eind oktober. De Iraanse president Raisi en minister van Buitenlandse Zaken zijn omgekomen bij een helikoptercrash bij de grens met Azerbeidzjan op weg naar de stad Tabriz. De helikopter waarin de president en buitenlandminister Hossein Amir-Abdollahian zaten, moest 19 mei 2024 vanwege slechte weersomstandigheden een harde noodlanding maken en crashte. Het toestel vloog samen met twee andere helikopters. De uiteindelijke macht van Iran ligt hierdoor nu bij Ali Khamenei. Israël heeft een vergeldingsaanval uitgevoerd op doelen in Zuid-Libanon nadat van daaruit ongeveer tien lanceringen waren uitgevoerd op de gebieden Malkia en Har Dov in het noorden van Israël. Bij de vergelding werd een legereenheid geraakt nabij Maroun El Ras in Zuid-Libanon. Hezbollah heeft daarna als vergelding vanuit Libanon 160 raketten afgevuurd op Israël omdat bij de aanval op  de Zuid-Libanese plaats Jouya Commandant Taleb Abdullah, ook wel bekend onder de naam Abu Taleb en zeker drie Hezbollah-strijders om het leven kwamen. De aanval van Hezbollah is een van de grootste sinds oktober, toen gevechten tussen Hezbollah en Israël uitbraken na de grootschalige aanval van Hamas op Israël. Hezbollah zou daarbij een wapenfabriek in het Israëlische dorp Sasa hebben geraakt. De groep zegt ook verschillende militaire doelen in het noorden van Israël te hebben beschoten. Het Israëlische leger zegt dat het een van de raketlanceerplekken van Hezbollah heeft vernietigd met een luchtaanval. Het marineschip Zr.Ms. Holland was vanaf 28 november 2023 tot eind januari 2024 aanwezig in het oostelijke deel van de Middellandse Zee. Ze lag paraat om te ondersteunen bij eventuele evacuaties uit de regio.  De Houthi’s vallen al enige tijd het scheepvaartverkeer in de Roze Zee aan. Twee vrachtschepen en een Britse tanker werden al met rakette tot zinken gebracht. Zij doen dit uit solidariteit met de Palestijnen. Nederland stuurde onder de naam operatie Prosperity Guardian in maart 2024 het fregat Zr. Ms. Tromp en in april het zr ms Karel Doorman om de route daar te helpen beveiligen. Door de Houthi-aanvallen is de scheepvaart door de Rode Zee fors gedaald: er zijn momenteel 50% minder scheepsbewegingen dan normaal in deze periode. Als open en maritieme handelsnatie bedreigen deze aanvallen ook de Nederlandse belangen. In Nederland staan mariniers, luchtmobiele militairen en een C-130 Hercules-transportvliegtuig paraat om snel in actie te komen bij mogelijke evacuatie of andere humanitaire hulp. Een klein team militairen is op Cyprus voor logistieke doeleinden. Zo zijn eenheden snel in te zetten mocht dat nodig zijn. De door de VS geleide strijd tegen de door Iran gesteunde Houthi-rebellen is uitgegroeid tot de meest intense zeeslag waarmee de marine sinds de Tweede Wereldoorlog te maken heeft gehad. 18 juni 2024 werden brokstukken en olie gevonden op de plek waar het Griekse bulkschip Tutor voor het laatst in de Rode Zee is gezien. Aangenomen wordt dat het schip is gezonken, Daarmee is de Tutor het tweede schip dat in de Gaza-oorlog door de Houthi’s tot zinken is gebracht. Mogelijk heeft de militie onlangs nog een schip in de regio gekelderd. Een Houthi-woordvoerder beweerde enkele dagen geleden dat vrachtschip Verbena ook is gezonken, maar dat is niet onafhankelijk bevestigd. Wel duidelijk is dat de Verbena ook was getroffen en zaterdag 15 juni aan het zinken was. De Tutor werd 12 juni in de buurt van de havenstad Hodeida door raketten en een exploderende zeedrone geraakt. De bemanning maakte melding van schade aan de machinekamer, het schip raakte stuurloos en maakte water. De Amerikaanse marine haalde zaterdag de bemanning van boord. Een Filipijnse matroos is omgekomen. De Houthi’s beschieten sinds november schepen in de Rode Zee, Arabische Zee en de Golf van Aden als ze vermoeden dat een schip een link met Israël heeft. Schepen wisselen om die reden van vlag als ze in de gevarenzone komen. De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Katz dreigt met een totale oorlog tegen Hezbollah in Libanon. “We komen heel dichtbij het moment waarop we besluiten de spelregels tegen Hezbollah en Libanon te veranderen”, schrijft Katz. Hezbollah is heer en meester in het zuiden van Libanon en een bondgenoot van Hamas. Sinds het uitbreken van de Gaza-oorlog bestoken Hezbollah en het Israëlische leger elkaar. Het speciaal hiervoor gezonden marineschip Zr.Ms. Karel Doorman heeft defecte goalkeepers en kan niet worden ingezet. Het marineschip  is een logistiek ondersteuningsschip en heeft het alleen wapens voor zelfverdediging. Het gaat dan om machinegeweren en kanonsystemen: twee Goalkeepers, twee Marlins en vier Hitroles. Welk systeem het heeft begeven deelt Defensie niet mee, maar kennelijk is het systeem zo belangrijk dat de inzet van de Doorman niet mogelijk is. Eerder wist het Duitse fregat Hessen, door nog niet helemaal duidelijke oorzaak , een (vriendschappelijke) drone niet wist te raken met raketten. Daarna raakte het Deense fregat Iver Huitfeldt in moeilijkheden door technische problemen aan de raketten, een onbekend softwareprobleem en vervolgens granaten die na verlaten van het kanon te vroeg ontploften. Niet veel later had een Deens fregat een probleem met een Harpoon in de thuishaven. De booster van het antischipkruisvluchtwapen was geactiveerd en kon niet meer worden gedeactiveerd. En vlak voor het Belgische fregat Louise-Marie de Rode Zee in ging, haperden onder andere de NATO Sea Sparrow-raketten tijdens tests. Hezbollah heeft 20 juni raketten afgevuurd op het noorden van Israël nadat het Israëlische leger een commandant van de groepering had omgebracht. Volgens het leger zijn er zo’n 25 raketten uit Libanon afgevuurd richting Zar’it, in het noorden van Israël. De Hezbollah-groep vuurde 4 juli 2024 meer dan 200 raketten af op verschillende militaire bases in Israël als vergelding voor een aanval waarbij een van haar hoogste commandanten om het leven kwam. Deze aanval, een van de grootste in het voortdurende conflict langs de grens tussen Libanon en Israël, heeft de spanningen de afgelopen weken aanzienlijk doen toenemen. Vladimir Poetin feliciteerde de hervormingsgezinde Iraanse  Masoud Pezeshkian met zijn overwinning in de presidentsverkiezingen. Bij een Israëlische aanval op de stad Hodeidah in Jemen 20 juli 2024 zijn drie doden en bijna 90 gewonden gevallen.  Hodeidah is een door Houthi-rebellen gecontroleerde havenstad aan de Rode Zee. Israël zegt de stad te hebben aangevallen als reactie op honderden aanvallen vanuit Jemen op Israël de afgelopen maanden. De Houthi-beweging spreekt over ‘weerzinwekkende Israëlische agressie’ en zegt met een ‘passende reactie’ te zullen komen op de aanval. Israël zegt in de uren na de aanval een raket te hebben onderschept die vanuit Jemen was afgevoerd en koers zette richting de zuidelijke kustplaats Eilat. Die raket werd uitgeschakeld voordat hij het Israëlische luchtruim binnenkwam. Hodeidah ligt op meer dan 1700 kilometer van Israël. Een F-15 voerde de aanvallen uit, die zou veilig zijn teruggekeerd in Israël. Volgens Israël worden via de haven van Hodeidah wapens uit Iran aan de Houthi-rebellen geleverd. Vrijdag vielen de Houthi’s de Israëlische stad Tel Aviv aan met een in Iran gemaakte drone. Daarbij viel één dode en raakten vier mensen gewond. Het Israëlische leger heeft daarna als vergelding 27 juli met gevechtsvliegtuigen aanvallen uitgevoerd op Hezbollah-doelwitten in Libanon. Het conflict tussen Israël en Libanon dreigt te escaleren in een een heuse regionale oorlog waarbij ook Iran zich niet onbetuigd zal laten. Israël heeft een appartementencomplex in de Libanese hoofdstad Beiroet gebombardeerd. Volgens een Libanese veiligheidsfunctionaris zou een Hezbollah-leider doelwit zijn geweest van de aanval. Of die leider gewond is geraakt, is nog niet duidelijk. De vergeldings aanval zou zijn gericht ‘op de commandant die verantwoordelijk was voor de moord op de kinderen in Majdal Shams. Ayatollah Ali Khamenei, de hoogste leider van Iran, heeft bevel gegeven om Israël direct aan te vallen als vergelding voor de moord. Khamenei gaf het bevel tijdens een spoedvergadering van de Iraanse Hoge Raad voor Nationale Veiligheid op 31 juli 2024. Engeland en Amerika hebben burgers die nog in Libanon zijn, opgeroepen om het land  te verlaten. De angst voor een regionaal conflict is groot. De VS stuurde voor de zekerheid versneld een tweede vliegdekschip, marineschepen, straaljagers en een onderzeeër naar het Midden-Oosten. De Verenigde Staten hebben voor 20 miljard dollar aan wapens verkocht aan Israël, waaronder gevechtsvliegtuigen en geavanceerde luchtraketten. Het merendeel van deze wapens zal niet meteen naar Israël gaan en zal pas in de komende jaren geleverd worden. Israël heeft in de nacht van 24 op 25 augustus 2024 aanvallen uitgevoerd op Hezbollah-doelen in het zuiden van Libanon. Ongeveer 100 IAF-straaljagers hebben duizenden Hezbollah-raketwerpervaten geraakt en uitgeschakeld die gericht zouden zijn op onmiddellijk vuur richting Noord- en Centraal-Israël. Meer dan 40 Hezbollah-lanceergebieden werden geraakt. Volgens het Israëlische leger gaat het om een preventieve actie omdat Hezbollah zondag een “grootschalige aanval” zou willen uitvoeren. Er werden daarbij honderd gevechtsvliegtuigen ingezet en meer dan veertig lanceerinstallaties getroffen. Deze raketinstallaties zouden volgens Israël anders niet veel later gebruikt worden voor aanvallen op het noorden en midden van Israël. Door de Israëlische aanvallen zou een dode zijn gevallen. Hezbollah vuurde later in de nacht zelf ook alsnog meer dan 320 raketten af op Israël. De aanvallen zijn een vergelding voor de Israëlische aanval eind juli op Hezbollah-commandant Fuad Shukr in Beiroet. De Libanese militante beweging zegt elf Israëlische militaire locaties te hebben geraakt. 17 september vielen er dertig doden en circa 3.600 gewonden door ontploffende semafoons/piepers (type AR-924) en portofoons (Icom) van Hezbolla strijders in Libanon en Syrie. De semafoons werden op afstand gelijktijdig tot ontploffing gebracht en dat gebeurde volgens CNN en New York Times in opdracht van Israël door een samenwerking van de Israëlische inlichtingendienst (Mossad) en het Israëlische leger. Israël plaatste explosieven in de in Taiwan gemaakte piepers en portofoons. De explosieven werden naast de batterij in elke  semafoons van Gold Apollo geplaatst en er zat een schakelaar ingebouwd om ze op afstand met het explosief PETN tot ontploffing te brengen. VolgensHsu Ching-Kuang, de oprichter van het bedrijf, zijn de semafoons echter geproduceerd in Boedapest door het Hongaarse bedrijf BAC Consulting KFT, die een licentie had om het merk Gold Apollo te gebruiken. Als eigenaar van het bedrijf in Hongarije staat Cristiana Bársony-Arcidiacono geregistreerd.  De semafoons van Gold Apollo en de portofoons van het Japanse merk Icom zouden tegelijkertijd besteld en geleverd zijn. Er kwamen ook berichten van explosies van portofoons vanuit het zuiden van Libanon en uit Beiroet. Ook in de Bekavallei, een bolwerk van Hezbollah, zouden explosies zijn geweest. Ook andere installaties zoals biometrische lezers, zonnepaneelsystemen, radio’s en zelfs moderne motorfietsen blijken te ontploffen. Naast BAC heeft Israël nog twee bedrijven opgezet om de operatie te verhullen, een van die bedrijven is mogelijk gevestigd in de Bulgaarse hoofdstad Sofia. Voor een 39 jarige Noorse man uit Oslo die wordt verdacht van betrokkenheid werd al snel een internationaal opsporingsbevel afgegeven De man is de eigenaar van een Bulgaars bedrijf dat wordt gelinkt aan de verkoop van de ontplofte piepers. Hij zou het bedrijf in 2022 hebben opgericht. De man was van een andere afkomst maar woonde 12 jaar in Noorwegen. Hij zou afgelopen week op zakenreis zijn vertrokken naar de Verenigde Staten en er zou sindsdien niets meer van hem vernomen zijn, ook niet door familie. Andere landen die in verband worden gebracht met de pieperaanval in Libanon zijn Taiwan, Hongarije en Bulgarije. De actie leidde tot 879 dode terroristen, 291 dode commandanten, 509 blinden, 1735 gewonden en 613 invaliden. Vlak er na voerde Israël voert grootschalige en zware luchtaanvallen uit op doelen in Libanon. Het Israëlische leger heeft 19 september aanvallen uitgevoerd op doelen van Hezbollah in het zuiden van Libanon. Bij de beschietingen zou onder meer een wapenopslagplaats zijn geraakt.  Aan de andere kant van de grens, in het noorden van Israël, is een aantal burgers gewond geraakt door antitankraketten vanuit Libanon.  Bij een grote luchtaanval met F35 jagers uitgevoerd op de zuidelijke buitenwijken van de Libanese hoofdstad Beiroet werd een gebouw geraakt door vier raketten, waar een vergadering gaande was van Hezbollah kopstukken. Er vielen daarbij 15 doden en 59 gewonden vielen waaronder Ibrahim Aqil, de operationeel commandant van Hezbollah. Hezbollah vuurde circa 60 raketten terug die allen werden vernietigd door luchtafweer. Bij de Israëlische luchtaanvallen op Libanon van 23 september 2024 zijn zeker 492 mensen om het leven gekomen en meer dan 1.600 mensen zouden gewond zijn geraakt.  Israël bombardeerde al zo’n 1600 doelen. Toen Hezbolla raketten op het hoofdkwartier van Mossad en met een langeafstandsraket op Tel Aviv vuurde was voor Israël de maat vol en werd een invasie voorbereid. Dit is de vierde keer dat het Israëlische leger Libanon over land aanvalt. De eerste keer was in 1978 en daarna in 1982, ten tijde van de Libanese burgeroorlog. Israël had toen het doel om de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) uit het land te verdrijven en bezette een deel van het zuiden van Libanon. Hezbollah werd opgericht als reactie op die bezetting en speelde een belangrijke rol in het terugtrekken van de Israëlische troepen in 2000, na achttien jaar. In 2006 volgde een nieuwe oorlog in het zuiden, nadat militanten van Hezbollah Israëlisch grondgebied waren binnendrongen en daar soldaten hadden aangevallen. Die oorlog duurde een maand. Het Israëlische leger heeft een groot bombardement uitgevoerd op verschillende grote flats en een bunker in de Libanese stad Beiroet, waarbij ongeveer 300 doden vielen. Hezbollah leider Hassan Nasrallah bevond zich in de gebombardeerde ondergrondse bunker en werd gedood, evenals commandant Ali Karki. Bij eerdere aanvallen werden 15 commandanten onder wie Ibrahim Aqil en Ahmed Wahbi gedood. Eind september werden bij een nieuwe aanval opnieuw 3 Palestijnse leiders gedood. Israël begon in de nacht van 30 september en 1 oktober met een grondoffensief. Hezbolla die voorlopig wordt geleid door Naim Qassam schoot tijdens het offensief nog 15 raketten af richting Boven-Galilea en Metula. Naim Qassem werd eind oktober de nieuwe leider van Hezbollah. Hashem Safieddine, een neef van Nasrallah zou eerst de opvolger worden, maar hij werd 3 oktober ook gedood bij een gericht bombardement op zijn bunker. Israël voerde elf luchtaanvallen kort na elkaar uit, in dichtbevolkt gebied. Nadat 1 oktober het grondoffensief werd uitgebreid besloot het Ministerie van BZ om enkele honderden Nederlanders uit het gebied te helpen met terugkeer naar Nederland en stuurde twee vliegtuigen van defensie op 3 oktober en 5 oktober. In België kwam een eerste vliegtuig 2 oktober in de middag al aan in Brussel.  KLM vliegt tot het eind van dit jaar niet meer naar Tel Aviv. Iran deed 1 oktober een ballistische raketaanval op Israël. Er werden zo’n 200 raketten afgevuurd waarvan 1 een luchtmachbasis trof. Iran wil het bij deze vergelding houden maar Israël is voornemens om terug te slaan. De secretaris-generaal van de Verenigde Naties is tot persona non grata verklaard en dus niet langer welkom in Israël,  omdat hij de grootscheepse aanval van Iran gisteren niet ondubbelzinnig heeft veroordeeld. De G7-leiders hielden een telefonische spoedvergadering over de aanval door Iran in Israël. De meningen over de kwestie bleken onverdeeld. Hamasleider Saeed Atallah Ali is in de nacht van 5 oktober gedood bij een Israëlisch bombardement op het vluchtelingenkamp Beddawi in Tripoli in Libanon. Bij het bombardement kwamen ook drie familieleden van Ali om. Ali was leider van de gewapende tak van Hamas, de al-Qassam Brigades. Israël wil dat Ierland haar VN-vredestroepen terugtrekt uit Libanon, maar weigert dit. De Ierse president Michael D Higgins zal de troepen niet evacueren, ook al heeft Israël zijn luchtaanvallen op de militante groepering Hezbollah geïntensiveerd. Ierland heeft 347 vredesmachten gestationeerd in Zuid-Libanon als onderdeel van een gezamenlijk bataljon met Poolse soldaten. Twee van de 25 buitenposten op de Blue Line die Libanon feitelijk scheidt van Israël en de Golanhoogten staan ​​onder Iers bevel. Israël wil Libanon ook vanaf zee aanvallen. Israël heeft bij de beschietingen op het zuiden van Libanon bewust VN-posten geraakt. Daarbij zijn twee blauwhelm soldaten waaronder een Nederlander gewond geraakt. Volgens de VN zijn er zeker drie incidenten geweest in de afgelopen 24 uur. Zo schoot een Israëlische tank op een observatietoren van de VN-missie Unifil. De twee vredesmilitairen raakten gewond door een val. Zij zijn naar het ziekenhuis overgebracht. Ook werd het hoofdkwartier van de blauwhelmen geraakt. De beschieting vond plaats in Nakura in het zuidelijke grensgebied. Het is de eerste grote stad aan de Middellandse Zeekust in Libanon dicht bij de demarcatielijn met Israël. Volgens de VN heeft het Israëlische leger met opzet op beveiligingscamera’s geschoten en die uitgeschakeld. Bij de aanval op Zuid Libanon door Israël werden meer dan vijftig gezondheidswerkers gedood en moesten zes ziekenhuizen en veertig medische centra worden gesloten. In het centrum van Beiroet zijn 10 oktober  bij een aanval 22 mensen om het leven gekomen en zeker 117 anderen raakten gewond. Bij een droneaanval door Hezbollaoph  de Noord-Israëlische stad Binyamina zijn 13 oktober 2024 67 mensen gewond geraakt, van wie vier ernstig. De Verenigde Staten zijn van plan om het systeem Terminal High-Altitude Area Defense (THAAD). naar Israel te sturen, samen met Amerikaanse troepen om het te bedienen. Op 16 oktober werd er  een wachttoren van de VN-vredestroepen (UNIFIL) in Libanon beschoten door het Israëlische leger. Dit is volgens het internationale oorlogsrecht strikt verboden. Israël bombardeerde 20 oktober banken in Beiroet, waarvan het zegt dat ze tot de financiële infrastructuur van Hezbollah behoren. Israël heeft aangekondigd nu ook Hezbollahs financiële infrastructuur aan te pakken. ‘De bank Al Qard Al Hasan is een organisatie die onderdeel uitmaakt van de sociale diensten van Hezbollah.’  Als wraakactie voor de Iraanse aanval op 1 oktober voerde Israël 25 oktober luchtaanvallen uit in Iran, die vooral waren  gericht op militaire doelen. Daarbij zijn onder andere luchtafweersystemen en wapenfabrieken geraakt. Hezbollah wordt gesteund door Iran, en vecht sinds 7 oktober vorig jaar tegen Israël. Eind oktober 2024 werd ongeveer een kwart van de gebouwen in 25 verschillende Libanese plaatsen vlakbij de Israëlische grens verwoest of beschadigd door het Israëlische leger. Er werden ook meerdere mensen gedood na Israëlische aanvallen in en rondom de  Syrische stad Al-Qusayr, vlakbij de Libanese grens. Zeker tien mensen zijn bij de aanvallen gewond geraakt. Het Israëlische leger heeft de aanvallen in Syrië bevestigd. Volgens het leger waren de aanvallen gericht op wapendepots en commandocentra die worden gebruikt door Radwan-strijders, een elite-eenheid van de Libanese militante beweging Hezbollah. Iran bereidt een nieuwe aanval op Israël voor vanaf Iraaks grondgebied. De aanval zou mogelijk nog voor de Amerikaanse verkiezingen volgende week worden uitgevoerd met een groot aantal drones en ballistische raketten. Tijden het tumult van de Amerikaanse verkiezingen werd minister van defensie Yoav Gallant ontslagen. Opvolger Israel Katz, tot voor kort minister van Buitenlandse Zaken volgt hem op. Met het vertrek van Gallant is het Israëlische kabinet een ‘gematigder stem’ kwijt. Volgens de Libanese autoriteiten zijn 24 gewonden gevallen en vijf mensen gedood bij een Israëlische luchtaanval op het centrum van Beiroet. De luchtaanval werd uitgevoerd in een wijk met overheidsgebouwen en ambassades. Er zijn geen berichten dat deze panden zijn getroffen. Israël voert de laatste vaker aanvallen uit op het centrum van de hoofdstad. Gisteren werd de hoofdwoordvoerder van Hezbollah gedood bij een bombardement op de binnenstad.

Noord-Korea-Zuid Korea

De ECC is een samenwerkingsverband van 10 landen. Ze zien er op de Oost-Chinese Zee op toe dat Noord-Korea onder meer niet kan handelen in ruwe olie. Deze sanctie werd in 2017 opgelegd nadat het land nucleaire testen uitvoerde. In de Oost-Chinese Zee hebben Chinese gevechtsvliegtuigen 7 juni de Zr.Ms. Tromp verschillende keren omcirkeld. Ook werd de NH90-maritieme gevechtshelikopter van het marineschip tijdens een patrouille benaderd door Chinese gevechtsvliegtuigen en een helikopter. Zr.Ms. Tromp voerde op dat moment patrouilles uit in de Oost-Chinese Zee ter ondersteuning van een multinationaal VN-verband, dat toeziet op het handhaven van de maritieme sancties tegen Noord-Korea zoals gedefinieerd in de resoluties van de VN-Veiligheidsraad. Zr.Ms. Tromp vervolgt haar reis in het kader van Pacific Archer ‘24 volgens planning en ging vervolgens op weg naar Japan. Zr.Ms. Tromp heeft 16 juni het laatste havenbezoek in Azië afgerond. Het marineschip is vandaag vertrokken uit Nagasaki. De Tromp maakt zich nu op voor de volgende fase van de wereldreis Pacific Archer. Het schip neemt binnenkort deel aan Rim of the Pacific Exercise rondom Hawaï. Dit is de grootste marine-oefening ter wereld.  Half juni bracht Vladimir Poetin een bezoek aan Noord-Korea. Hij beloofde Kim Jong-un om de handels- veiligheidsrelaties te verdiepen en sprak openlijk de steun uit voor Noord-Korea in de strijd tegen de Verenigde Staten. Noord-Korea is het enige land dat in deze eeuw kernwapens heeft uitgetest. Poetin prees de Noord-Koreaanse houding richting de VS door onder meer het ‘weerstaan van de Amerikaanse economische druk, chantage en dreigementen’. Eerder steunde Rusland Noord-Korea ook al bij een stemming in de VN-Veiligheidsraad, waardoor het toezicht op sancties tegen Noord-Korea onder druk staat. Poetin beloofde dat hij zich ‘gezamenlijk met Kim Jong – un zou verzetten tegen onrechtmatige unilaterale beperkingen’ om de handel te ontwikkelen en de veiligheid in heel Eurazië te versterken. Poetin benadrukte dat Rusland ‘altijd’ steun heeft uitgesproken voor Noord-Korea. Noord-Korea hielp Rusland al met wapenleveringen. Noord- en Zuid Korea gaan hun meningsverschillen uitvechten in Oekraïne. Noord Korea aan de kant van de Russen en Zuid Korea aan de kant van Oekraïne. De spanningen lopen verder en verder op. Het leger van Kim Jong-un zegt zich voor te bereiden op een oorlog en zette aan de grens met Zuid-Korea grote luidsprekers neer die gebruikt worden om de bevolking van het buurland te irriteren. De 354 bewoners – vooral zestigers – worden er al maandenlang 10 tot 24uur per dag bestookt met „luide, krakende geluiden die klinken als een onheilspellende, reusachtige gong die keer op keer geslagen wordt”, klinkt het in de Amerikaanse krant. Al is het niet altijd hetzelfde lawaai. De bewoners horen soms ook wolven luid huilen, metaal tegen elkaar knarsen, een woedende aap op een piano slaan of schreeuwen die wel uit een horrorfilm lijken te komen. Het is de voorbije decennia al vaker voorgevallen dat Noord-Korea lawaai als wapen inzette tegen het buurland, al ging het toen om erg luid afgespeelde propagandaboodschappen, muziek en beledigingen. Psychologische oorlogsvoering, die frequenter gebruikt werd wanneer de spanningen hoog opliepen dan op rustige momenten in de verstandhouding op het schiereiland. Dat nu ook nog eens voor irritante geluiden gekozen wordt, toont nog maar eens hoe de relatie tussen beide landen naar een absoluut dieptepunt lijkt te evolueren. In een toespraak voor een bataljon commandanten en instructeurs in Pyongyang had de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un zijn leger vrijdag nog opgeroepen om zich voor te bereiden op een oorlog. Kim stelde dat Zuid-Korea en de Verenigde Staten de spanningen op het Koreaanse schiereiland „tot de ergste fase ooit” hebben gebracht.

China en Taiwan

Irak

Een Amerikaanse legerbasis in Irak waar ook Nederlandse militairen zijn gestationeerd, is voor de tweede keer in korte tijd aangevallen. De Al Asad Airbase, ten noordwesten van de hoofdstad Bagdad, werd met meerdere raketten onder vuur genomen. Twee weken geleden was er al een aanval met drones op de basis. Op de basis zitten 120 Nederlandse militairen. Samen met onder meer 2500 Amerikaanse militairen doen zij mee aan een missie tegen Islamitische Staat in de regio. Ook dragen ze bij aan een missie van de NAVO om de Iraakse overheid bij te staan, de regio te stabiliseren en ervoor te zorgen dat IS niet opnieuw voet aan de grond krijgt. Bij een Iraaks-Amerikaanse operatie tegen Islamitische Staat (IS) in het westen van Irak werden eind augustus 2024 vijftien militanten gedood. Bij de operatie zijn de hooggeplaatste IS-militanten uitgeschakeld. Bij de operatie zijn ook zeven Amerikaanse militairen gewond geraakt. Twee van de zeven moesten van het strijdtoneel worden geëvacueerd. Bij de operatie werden hooggeplaatste IS-militanten uitgeschakeld. Zij hadden verschillende wapens, granaten en bomgordels bij zich op het moment van de aanval. De Amerikaanse militairen werden tijdens de operatie bijgestaan door het Iraakse leger. Het Amerikaanse leger heeft momenteel nog zo’n 2.500 militairen in Irak. Zij houden zich daar onder meer bezig met de strijd tegen IS.

Filipijnen en China

Een schip van de Chinese kustwacht en een schip van de Filipijnse kustwacht hebben elkaar 31 augustus 2024 meermaals geramd op de Zuid-Chinese Zee. Het gebied is omstreden omdat een groot deel ervan door China wordt geclaimd. Een onderzoeksschip van de Chinese marine is dezelfde dag de territoriale wateren van Japan binnengevaren. Tokio maakte eerder deze week een soortgelijke melding. Toen werd gezegd dat een Chinees militair vliegtuig tijdelijk in het Japanse luchtruim vloog. Defensie verklaart dat het Chinese vaartuig rond 06.00 uur lokale tijd werd gesignaleerd voor de kust van de prefectuur Kagoshima, in het zuidwesten van Japan, en binnen twee uur weer vertrok. Het ministerie laat weten dat het zijn ‘sterke bezorgdheid en protest over dit incident’ kenbaar heeft gemaakt bij de Chinese ambassade.

Soedan en Zuid Soedan

Het in 2011 in twee landen splitsen, nadat Zuid-Soedan voor onafhankelijkheid had gestemd werd het toneel van decennia van strijd door het voornamelijk christelijke en animistische zuiden tegen de heerschappij van het Arabisch-islamitische noorden. De burgeroorlog in Soedan is een interessante prooi voor Rusland, China en Iran. Legerleider Abdel Fattah Al-Boerhan  wordt gesteund door Rusland, Iran en China die allemaal azen op de grondstoffen uranium, diamant en goud. Na de dood van Wagner-leider Jevgeni Prigozjin heeft Rusland de Wagnergroep hernoemd naar het Africa Corps. Ze zijn actief in meerdere Afrikaanse landen waar dit soort grondstoffen te vinden zijn. In Soedan steunden ze onder leiding van Prigozjin nog het paraleger RSF. Nu hebben ze een draai gemaakt en steunen ze het Soedanese leger van Boerhan. Ze ruilen wapens voor een marinebasis aan de Rode Zee. Meer controle en invloed in die regio was het doel van Moskou en dat maritiem logistiek centrum gaat er dan ook komen. De Rode Zee is ook nog eens een belangrijke strategische plek voor de controle op internationale scheepvaart. Behalve Rusland staat ook Iran aan de kant van het Soedanese leger. Soedan is een belangrijk islamitisch land in Afrika en ligt ten zuiden van Egypte. De druk op Egypte is in Iraans belang. Ook China is betrokken en heeft een afspraak met Afrikaanse landen om grondstoffen te ruilen voor scholen en wegen onder het mom van ontwikkelingssamenwerking. Legerleider Abdel Fattah Al-Boerhan weigert aan te schuiven bij vredesbesprekingen om een einde te maken aan de burgeroorlog en de hongersnood. Oekraïense commando’s vechten al sinds de zomer van 2023  samen met de Soedanese regeringseenheden in Soedan tegen de Russische Wagner-huurlingen die de Rapid Support Forces in Soedan steunen.

Turkije met Irak en Syrië

Defensie heeft Staphorst en de Maasvlakte aangemerkt om er te bouwen en te oefenen. Beide plekken zijn een aanvulling op al eerder aangemerkte gebieden die de krijgsmacht onderzoekt binnen het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie. In Staphorst gaat het om uitbreiding van een opslag voor munitie. De Maasvlakte geldt als te onderzoeken gebied voor zogeheten amfibische trainingen. Zolang er nog geen definitieve beslissingen zijn gemaakt zijn er in september en oktober nog extra informatieavonden voor protesterende omwonenden. Begin 2025 verschijnt volgens de huidige planning de Ontwerp Nationale Beleidsvisie Ruimte voor Defensie, inclusief het milieu-effectrapport (planMER). De voorkeursalternatieven van ruimtebehoeften, waarbij de (uitbreidings) locatie nog niet definitief vaststaat.