Zorg

De vier regeringspartijen willen de eerstelijnszorg versterken, waaronder huisarts, wijkverpleging en mantelzorg. Verder moet het werken in de zorg (waar een groot personeelstekort is) aantrekkelijker worden. Dat zou moeten gebeuren “door middel van meer autonomie, loopbaanperspectief, goede arbeidsvoorwaarden en beperking van regeldruk en van administratieve lasten”. Ook moet er betere ouderenzorg komen. Qua onderwijs moeten gebruikte lesmethoden “bewezen effectief en verder politiek neutraal zijn” en moet de ‘verengelsing’ worden teruggedrongen. Op medisch ethisch gebied blijft alles zoals het is. 

Het Openbaar Ministerie (OM) is niet in staat de toenemende criminaliteit in de zorg te bestrijden en volgens het OM wordt de zorg voor criminelen steeds aantrekkelijker. Met circa 10 procent van de 100 miljard euro die jaarlijks in de zorg omgaat, wordt gefraudeerd. Dat is tien miljard euro op jaarbasis. Het OM zegt dat er steeds meer criminele netwerken in de zorg actief zijn. Eerder waarschuwden de inspecties daar ook al voor. Het zou gaan om criminelen die zich eerder schuldig hebben gemaakt aan bijvoorbeeld plofkraken, drugshandel en geweld. Regelmatig sluit één gemeente met honderden bedrijven contracten af, terwijl er niet of nauwelijks controle is. Om de toenemende zorgfraude aan te pakken, moet er volgens het OM kritischer gekeken worden naar de instroom van malafide zorgbedrijven. ‘Wij kunnen als OM niet aan de achterkant blijven dweilen’, zegt Verwiel. Het OM pleit voor een vergunningstelsel voor zorgbedrijven. Onderzoeken naar zorgfraude worden op dit moment voornamelijk door het Landelijk Parket van het OM gedaan in samenwerking met de recherche Zorgfraude van de Nederlandse Arbeidsinspectie. Zij kunnen zo’n 20 zaken per jaar aan. Veel fraudezaken blijven nu nog op de plank liggen bij het Landelijke Parket. Van de Kraats: ‘Onderzoeken naar zorgfraude zijn vaak complex en tijdrovend.’ Om de criminaliteit in de zorg beter te kunnen bestrijden, wil het Landelijk Parket dat elk regionaal OM zorgfraude als prioriteit gaat stellen. Zorgfraude is een breed begrip en omvat een diversiteit aan verschijningsvormen. Van gesjoemel met declaraties tot iemand die zich voordoet als zorgverlener. Van opzetten van ondoorzichtige constructies tot sluiten van dossiers om liquiditeit tijdelijk te vergroten. 

Een toenemend aantal ziekenhuizen heeft financiële problemen, schrijft BDO Accountants & Adviseurs in de jaarlijkse ‘benchmark’ van het bedrijf. Acht ziekenhuizen schreven over het vorige jaar rode cijfers, aldus BDO, terwijl het er een jaar daarvoor nog maar twee waren. En bijna de helft van de ziekenhuizen haalde een resultaat van minder dan 1 procent van de omzet. Bijna één op de vier ziekenhuizen zit financieel in zwaar weer. Ook de hele zorgsector en met name de ouderenzorg maakt te weinig winst. Vijftien ziekenhuizen hebben ernstige financiële problemen en twee ziekenhuizen staan op de rand van faillissement. Zo’n 29 verpleeghuizen staan op het randje van failliet gaan. Het gemiddelde salaris van Nederlandse financieel directeuren bedraagt 128.000 euro per jaar. Bij zorgverzekeraars is dat gemiddeld bijna 4 keer zo veel en zit 42 procent boven het plafond (513 bestuurders). De gemiddelde overschrijding bedraagt ruim 25.000 euro.

Pgb-zorgverleners met een arbeidsovereenkomst voor minder dan 4 dagen per week krijgen wettelijk recht op WW, Ziektewet en WIA

In Nederland zijn er 25 zorgverzekeraars, verdeeld onder negen concerns, waarvan Achmea de grootste is. Dit concern heeft zo’n 31,3% van de markt in handen. Naast Achmea wordt het gros van de Nederlandse markt ingenomen door VGZ, CZ en Menzis. VGZ is de op één na grootste zorgverzekeraar met een marktaandeel van 24,7%. CZ en Menzis volgen met respectievelijk 20,5% en 12,6%. Overige zorgconcerns zoals DSW, ONVZ en ENO verdelen het resterende deel van de markt, waarbij de percentages uiteenlopen van 0,9% tot 2,7%. 119 zorgondernemingen in de geestelijke gezondheidszorg, de gehandicaptenzorg en de thuiszorg hebben in 2019 minstens 27,1 miljoen euro aan dividend uitbetaald. In enkele gevallen werden uitzonderlijk hoge bedragen uitgekeerd, tot wel 2 miljoen euro.

De zorgpremie stijgt volgend jaar opnieuw met bijna tien euro per maand, waardoor de gemiddelde premie uitkomt op zo’n 160 euro.

 

De afgelopen maanden zijn er nieuwe veiligheidssignalen gepubliceerd die het Artsencollectief de Gezondheidsraad om directe herevaluatie hebben gevraagd over het gebruik van op mRNA gebaseerde vaccins, zoals het Corona vaccin. Ook het artsencollectief maakt bezwaar tegen de oproep voor nieuwe vaccinatie. Volgen het collectief zijn er de afgelopen maanden nieuwe veiligheidssignalen gepubliceerd die vragen om directe herevaluatie van het gebruik van op mRNA gebaseerde vaccins. Zij  zien in de passieve bijwerkingendatabases wereldwijd ongekende aantallen (1.300) meldingen, specifiek voor de mRNA-coronavaccins. Zowel Eurovigilance (EMA) als  DAEN (Australië) laten een hoeveelheid bijwerkingen zien die twee keer hoger zijn dan de meldingen van alle medicijnen samen. Over de ernst van deze bijwerkingen verschillen landen van mening, waarbij opvalt dat het Lareb veel vaker bijwerkingen als niet-ernstig karakteriseert dan andere landen. Daarnaast zijn er de afgelopen jaren steeds meer onderzoeken gepubliceerd die een veiligheidssignaal afgeven tegen het gebruik van mRNA-coronavaccins. Prof. dr. Ronald Meester, hoogleraar waarschijnlijkheidsrekening aan de VU, en Dr. Marc Jacobs, dataonderzoeker en hun team van artsen en analisten stellen dat “een causaal verband tussen covid19-vaccinaties en sterfte aannemelijk is” en dat de vaccinaties “waarschijnlijk helemaal niet veilig” zijn. Met name de analyses van CBS en RIVM, die veiligheid en effectiviteit suggereerden, zijn door hun analyses onhoudbaar geworden. Daarnaast wordt een meta-analyse gedaan op gepubliceerde artikelen omtrent veiligheid van coronavaccins, waaruit blijkt dat de wetenschap zeer matig heeft gewerkt op dit dossier. Niet voor niets concluderen zij dat “Het ‘follow the science’-beleid rondom Covid-19 dus eigenlijk voornamelijk was gebaseerd op drijfzand.” De studie van prof. Meester en Dr. Jacobs geeft ook een zorgwekkend overzicht van ernstige, mogelijk dodelijke, bijwerkingen van de coronavaccins, zoals myocarditis en heftige immuunreacties. Enkele observaties:
  1. mRNA-vaccins gegeven aan de zwangere vrouw, worden aangetroffen in de bloedsomloop van het ongeboren kind. De mogelijke immunologische gevolgen hiervan voor de baby zijn niet te overzien, en daarmee onacceptabel.
  2. De kans op ziek worden door Covid-19 neemt na meerdere vaccinaties niet af, maar juist toe bij werkende, gezonde mensen. Dit duidt op een geïnduceerde verzwakking van het immuunsysteem. Dat is zeer zorgwekkend en congruent met een toename van IgG4-niveaus na mRNA-vaccinaties.
  3. Vooral oudere kwetsbare personen zijn waarschijnlijk gevoelig voor sterfte als gevolg van coronavaccinatie met Pfizer-mRNA-vaccins, zoals blijkt uit een Noorse studie.

De mogelijke veiligheidsrisico’s van op mRNA gebaseerde middelen zijn op dit moment nog veel te groot om dit als standaardzorg aan de bevolking aan te bieden.

Het collectief geeft de volgende aanbevelingen en adviezen;

  • Uitgaande van het voorzorgsprincipe en de positieve zorgplicht van de overheid dient het gebruik van op mRNA gebaseerde middelen per direct gestopt te worden.
  • Het Novavax-vaccin, dat op reguliere antigenproductie is gebaseerd, is een alternatief, dat echter momenteel niet beschikbaar is. Ik adviseer dit vaccin weer beschikbaar te maken.
  • Verplichting tot volledige informatieverstrekking volgens de regels van informed consent.
  • De najaarscampagne uit te voeren met niet-mRNA gebaseerde vaccins, zoals bijvoorbeeld Novavax.

Hooggeplaatste ambtenaren in de VS hebben in 2021 herhaaldelijk druk uitgeoefend om berichten onder andere over vaccinatie te censureren. Daarbij gaat het niet alleen over de verspreiding van onjuiste informatie, maar ook over humoristische berichten en satire. Facebook verwijderde miljoenen berichten over het coronavirus tijdens de pandemie. Dat leidde tot onvrede onder mensen die kritiek hadden op lockdowns, vaccins en de mondkapjesplicht. Zuckerberg en Jack Dorsey, oud-topman van Twitter, lieten weten dat het blokkeren van bepaalde berichten op het platform te ver gaat. Bedrijven als X vinden dat de vrijheid van meningsuiting het grootste goed is, binnen de grenzen van de wet. Maar afgelopen weekend werd de topman van Telegram in Frankrijk gearresteerd, omdat de autoriteiten vinden dat zijn bedrijf te weinig doet aan het bestrijden van criminaliteit via de dienst.


RSV is wereldwijd de meest voorkomende verwekker van een onderste luchtweginfectie bij jonge kinderen.  Een primo-infectie bij jonge kinderen kan ernstig verlopen met bronchiolitis of pneumonie. Bij prematuren en zuigelingen van een aantal weken oud kan RSV-infectie zich aspecifiek presenteren met lethargie, voedingsproblemen en apneu. RSV-bronchiolitis is de meest voorkomende oorzaak van ziekenhuisopname van zuigelingen en jonge kinderen, veelal betreft het kinderen jonger dan 3 maanden.  Ongeveer 22% van alle kinderen <1 jaar in Nederland komt bij hun huisarts vanwege RSV en 1 tot 2% van alle kinderen wordt in hun eerste levensjaar opgenomen in het ziekenhuis vanwege een ernstige RSV-infectie. Ongeveer 5% hiervan wordt behandeld op de PICU. Het grootste deel van deze kinderen (73%) is gezond en aterm geboren.  Herinfecties komen vaak voor, soms zelfs jaarlijks. Deze herinfecties verlopen over het algemeen mild: asymptomatisch, bovenste luchtweginfectie of tracheobronchitis. De Gezondheidsraad (GR) adviseerde om op zo korte mogelijke termijn alle kinderen onder de 1 jaar te beschermen tegen Respiratoir Syncytieel Virus (RSV) en daarom is 7 oktober 2024 van Overheidswege besloten om de vaccinatie tegen RSV op te nemen in het Rijksvaccinatieprogramma. Staatssecretaris Vincent Karremans (VVD) wil per 2025 beginnen met zijn actieplan om ook in wijken met een lage vaccinatiegraad de acceptatie wordt verbeterd. In de eerste drie maanden na de geboorte moet het vaccin gegeven worden.

De zorgverzekeraars vinden hun gezondheidsprogramma’s niet effectief, en te duur. Menzis stopte al met het programma Samen Gezond. En nu gaat ook Vitality van ASR stoppen

De grootste verzekeraars Achmea, CZ, Menzis en VGZ zijn gemaand tot het maken van verbeterpunten bij niet nakomen van hun zorgplicht. Ze moeten van de NZa de ‘knelpunten in het aanbod’ van zorg beter in beeld brengen en op basis daarvan actie ondernemen. Bij CZ en Menzis schiet dit dusdanig tekort, dat ze een formele maatregel opgelegd kregen.  De verzekeraars krijgen nu eerst zes maanden de tijd om verbeteringen door te voeren. De grootste verbeterpunten zijn het in beeld krijgen van de knelpunten in het aanbod, de acties die zij daarop nemen en het evalueren en bijstellen van deze acties. De belangrijkste conclusie was dat er niet wordt voldaan aan de normen van de zorgplicht.


Zorgverzekeraars ontvangen jaarlijks circa 21,8 miljard euro vereveningsbijdrage uit het ZVF. Ook ontvangen zij uit het ZVF een vergoeding van 2,5 miljard euro voor de beheerkosten voor verzekerde kinderen in hun bestand en 900.000 euro t.b.v. HLZ (langdurige zorg) Nederland heeft 13,3 miljoen inwoners boven de 18 jaar die in totaal ook nog zo’n 17 miljard euro per jaar aan zorgpremie bijdragen en 3 miljard aan eigen risico. Zo’n 300.000 hiervan zijn wanbetalers en zo’n 300.000 zijn vrijgesteld van premiebetaling. Een kleine miljard euro aan premies wordt niet geïnd en vervolgens door het Rijk aan de verzekeraars vergoed vanuit het ZVF. De totale inkomsten voor de zorgverzekeraars bedraagt dan 45 miljard euro. Ze hebben dan ook enorme reserves:   Achmea ca 700 miljoen euro CZ ca 660 miljoen euro VGZ ca 660 miljoen euro Menzis ca 256 miljoen euro DSW ca 82 miljoen euro. DSW verhoogt de premie van de verplichte basisverzekering in 2025 met 9,50 euro per maand naar een maandpremie van 158,50 euro.

De premies voor de zorgverzekeringen zijn dit jaar opnieuw fors omhoog gegaan. De basisverzekering van zorgverzekeraar DSW steeg met 11,50 euro per maand naar 149 euro. Het is de grootste stijging sinds 2006. VGZ kost 146,95 euro per maand. Dat is 5 euro meer dan vorig jaar. Ook Menzis heeft de premie met 5,50 euro verhoogd. Daar komt het maandbedrag op 146,75 euro. CZ en Zilveren Kruis bleven ook  ruim onder de stijging van 12 euro die het demissionaire kabinet met Prinsjesdag voorzag. Met 5 euro per maand was de premiesstijging bij VGZ het laagst. De zorgtoeslag daarentegen daalt van 154 euro naar  123 euro. De verdiengrens ligt op maximaal 37.496 euro per jaar. Voor 2 verdieners is dat 47.368 euro. Het vermogen mag maximaal 140.213 euro zijn. 10% van de zorgtoeslaggerechtigden maakt geen gebruik van de toeslag waar ze recht op hebben.(700.000 personen)

In Spanje is begonnen met de nieuwste intranasale vaccinatie van kinderen op scholen. De vaccinatie is tegen griep, meningitus en het papillomavirus

Besmetting met dodelijk Marburgvirus

In Duitsland zijn op het treinstation van Hamburg twee mogelijke met het dodelijke Marburgvirus besmette passagiers uit een intercity gehaald. Het gaat om een 26 jaar oude geneeskundestudent en zijn vriendin, die net terug waren uit Rwanda. De student was eerder op de dag teruggekomen uit Rwanda, waar hij contact had gehad met een patiënt die positief werd getest op het virus. Samen met zijn vriendin reisde hij van het vliegveld van Frankfurt met de trein naar Hamburg. Hij zou zich onderweg grieperig hebben gevoeld en daarom de hulpdiensten hebben ingeschakeld.
Rwanda meldde vorige week zes doden en twintig besmettingen waaronder personeel van de intensive care afdeling. De uitbraak met het zeer dodelijke virus is een van de grootste in de laatste tientallen jaren voor Rwanda. Het zeer dodelijke Marburgvirus is overdraagbaar van mens tot mens via lichaamsvloeistoffen. Het verspreidt zich dus niet door de lucht. Het marburgvirus is een zogenoemde virale hemorragische koorts, net zoals ebola. Het is een besmettelijke ziekte waar mensen erg ziek van worden en aan dood kunnen gaan. De klachten zijn hetzelfde als voor het ebolavirus. De bron van het virus is een dierreservoir, het is een zoönose. In 2006 werd bekend dat een buitenproportioneel groot aantal lijders was geassocieerd met grotten en mijnen, wat deed vermoeden dat de natuurlijke gastheer van het virus in een dergelijke omgeving zou moeten leven. Een team van onderzoekers uit de Verenigde Staten en Gabon ontdekte het virus kort daarna in de fruitetende vleermuizensoort Nijlroezet (Rousettus aegyptiacus)

De tbs-kliniek Veldzicht 

Nu de opvang van asielzoekers met ernstige psychische problemen dreigt te stoppen in de Overijsselse tbs-kliniek Veldzicht, zijn gemeenten en artsen bang voor levensgevaarlijke situaties. “Het zijn tikkende tijdbommen.” Een grote groep asielzoekers met heel zware psychische problemen zijn een gevaar voor zichzelf en de samenleving en krijgen nu niet de hulp die nodig is. Het is wachten op een enorm incident.” De tbs-kliniek Veldzicht in het Overijsselse Balkbrug is op dit moment de enige plek in Nederland waar asielzoekers met zware psychische problemen kunnen worden behandeld. De kliniek is gespecialiseerd in zogenoemde transculturele psychiatrie, waarin aandacht is voor patiënten uit allerlei culturen, maar is van oorsprong een tbs-kliniek. De asielzoekers die behandeld worden zouden op termijn plaats moeten maken voor reguliere tbs-patiënten, kregen gemeenten onlangs te horen. Net als de gemeente Groningen verwacht de gemeente Emmen dat er meer overlast zal ontstaan. Emmen is, het laatste station voor Ter Apel. Als ze daar niet terechtkunnen, eindigen ze hier”, zegt Wanders. De zorgen van de wethouders uit Groningen en Emmen komen voort uit ernstige incidenten. Zo stak een Nigeriaanse asielzoeker met psychische problemen 2 jaar geleden drie medewerkers van Veldzicht neer. Een van hen kwam om het leven, de man pleegde zelfmoord. De Inspectie Justitie en Veiligheid oordeelde hard: ondanks de transculturele expertise, zou de kliniek niet goed genoeg zijn toegerust op dergelijke patiënten. De inspectie adviseerde meer werk te maken van specialistische plekken voor asielzoekers met psychische problemen. Wanneer Veldzicht sluit is er helemaal geen plek meer voor de behandeling van asielzoekers met psychiatrische problemen.

Vergiftiging door afslankmiddelen

Uit cijfers van het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) van het UMC Utrecht blijkt dat het aantal vergiftigingen met afslankmiddelen snel stijgt snel. In 2023 kwamen er bij het NVIC al ruim vier keer meer meldingen (41) binnen van problemen met het gebruik van Ozempic, Wegovy en Saxenda. In de eerste zeven maanden van 2024 zijn er al 32 gevallen gemeld. Door te hoge dosering en krijgen gebruikers last van misselijkheid en braken en in uitzonderlijke gevallen kan een vergiftiging ernstiger gevolgen hebben, bijvoorbeeld als sprake is van een verhoogde gevoeligheid voor het medicijn of een allergie. De snelgroeiende populariteit van de nieuwe categorie afslankmiddelen, zogenaamde GLP1-agonisten brengt de nodige problemen met zich mee. Sinds de introductie van Wegovy op de Europese markt, begin 2022, zijn deze medicijnen erg populair. De Nederlandse Zorgautoriteit heeft alleen Saxenda goedgekeurd als obesitasmedicijn. In de praktijk worden alle GLP1-agonisten ingezet tegen overgewicht. In 2022 registreerde het NVIC slechts één geval van misbruik onder de vergiftigingen. Halverwege dit jaar waren al negen gevallen gemeld waarbij iemand het middel zonder doktersvoorschrift had gebruikt. In 2023 gebruikten bijna 90.000 Nederlanders Ozempic en worden niet alle klachten gemeld. Ozempic en Wegovy worden doorgaans geleverd in prikpennen met een vaste dosering. In Aarts praktijk starten patiënten met een dagelijkse dosering van een kwart milligram die geleidelijk wordt opgebouwd naar één milligram. ‘In het illegale circuit is die kwart gram niet verkrijgbaar. Daardoor starten de meesten al met een te hoge dosering. Ook worden er middelen verkocht als Wegovy, maar waar in werkelijkheid iets heel anders inzit, zoals bijvoorbeeld insuline.

NVWA waarschuwt voor afslankthee met sibutramine

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) waarschuwt consumenten om de afslankthee Özlex Tea niet te gebruiken. De afslankthee bevat de verboden stof sibutramine. Deze stof staat niet genoemd bij de ingrediënten van het product.  Consumenten die deze afslankthee gebruiken, kunnen last krijgen van een hoge hartslag, hoofdpijn, misselijkheid en braken. Sibutramine is verboden in levensmiddelen. De NVWA ontving een melding over een persoon die de afslankthee Özlex Tea heeft gebruikt. De persoon had ernstige gezondheidsklachten die hebben geleid tot een ziekenhuisopname. Özlex Tea wordt onder andere aangeboden via Marktplaats, Instagram, TikTok en Facebook. De NVWA heeft de Turkse autoriteiten op de hoogte gebracht. Het is niet de eerste keer dat de NVWA waarschuwt voor een afslankthee met sibutramine. In 2016 was er ook een persoon die ernstige bijwerkingen kreeg na het gebruik van een afslankthee met sibutramine en in 2023 waarschuwden we ook al voor de afslankthee FXSLIM Lady&Man.

Onterechte incassokosten

De vier grootste verzekeraars, Zilveren Kruis, CZ, VGZ en Menzis brachten jarenlang onterecht incassokosten in rekening bij betalingsachterstanden voor zorgpremies en eigen risico. Uit acht gepubliceerde uitspraken van vier rechtbanken blijkt dat er tot en met vorig jaar ten onrechte incassokosten bij klanten in rekening zijn gebracht. Verzekeraars mogen op zich wel incassokosten in rekening brengen. Maar in deze gevallen was het onterecht, omdat de regels voor het in rekening brengen van de extra kosten niet goed in de algemene voorwaarden stonden.

Zorgtekort

Er zijn snel maatregelen nodig om te voorkomen dat de huisartszorg en wijkverpleging vastlopen. De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) maakt zich zorgen over de betaalbaarheid van de zorg, maar vooral over de kwaliteit en toegankelijkheid. Over het hele land is er een tekort aan huisartsen en medicijnen. 60 procent van de huisartsenpraktijken heeft op dit moment een patiëntenstop. Hoewel het aantal huisartsen toeneemt, gaan zij vaker parttime werken en naar verwachting gaat binnen zes jaar 30 procent van de huisartsen met pensioen. Artsen zonder specialisatie worden nu al ingezet in huisartsenpraktijken omdat die anders de roosters niet rond krijgen. Basisartsen, die de basisopleiding geneeskunde hebben afgerond maar nog niet in opleiding zijn voor een specialisatie, mogen alleen onder strikte voorwaarden werken in een huisartsenpraktijk. Voor elke gepensioneerde huisarts zijn feitelijk twee of drie vervangers nodig, terwijl de komende zes jaar 30 procent van de huisartsen met pensioen gaat. 60 procent van de huisartsenpraktijken in Nederland heeft op dit moment een patiëntenstop. In december waren er bijna 5.300 mensen in ons land op zoek naar een eigen huisarts. De zorgautoriteit zag dat in het hele vierde kwartaal van 2023 veel mensen op een wachtlijst stonden bij hun zorgverzekeraar, omdat ze zich niet konden inschrijven bij een nieuwe huisarts. De gemeenten met de langste wachtlijsten zijn Enschede, Heerenveen, Leeuwarden, Tilburg, Zwolle en Apeldoorn. Daar wachtten meer dan tweehonderd mensen op een huisarts. Een van de oorzaken van de lange wachtlijsten is dat steeds meer mensen om hulp van een huisarts vragen. Het aantal consulten en doktersbezoeken was ook in januari 2024 groter dan een jaar geleden. Volgens de NZa komt dat door de griepgolf van de afgelopen maanden.

Door alcohol, tabak, ultrabewerkt voedsel en fossiele brandstoffen sterven er elke dag 7000 Europeanen.  De producten spelen een grote rol bij het ontwikkelen van vele vormen van kanker, diabetes en hart-en vaatziekten, psychische stoornissen, overgewicht, obesitas, diabetes type 2 en tumoren van het centrale zenuwstelsel. Ultrabewerkte producten zijn o.a. granola, drinkyoghurt en broodsalades, salami, grillworst,  kant-en-klaarmaaltijden zoals lasagne, chips, koolzuurhoudende frisdranken, koolzuurhoudende frisdranken, instantnoedels , ketchup en verschillende soorten brood. Enkele kenmerken van ultrabewerkt voedsel zijn bijvoorbeeld veranderingen in de voedselmatrices en -texturen, potentiële verontreinigingen door verpakkingsmateriaal en -verwerking, en de aanwezigheid van voedseladditieven en andere industriële ingrediënten, evenals voedingsarme profielen (bijvoorbeeld hogere energie, zout, suiker en verzadigd vet, met een lager gehalte aan voedingsvezels, micronutriënten en vitamines. Gepoolde analyses uit zeven cohortstudies lieten een direct verband zien tussen een grotere blootstelling aan ultrabewerkte voedingsmiddelen en een hoger risico op kanker in het algemeen

UWV

De wijze waarop het UWV tot arbeidsongeschiktheidsbeoordelingen komt, is onder de maat. In meer dan de helft van de gevallen zijn de onderzoeken niet zorgvuldig uitgevoerd, worden medische gegevens niet geraadpleegd of kloppen de conclusies over de inzetbaarheid van mensen niet. Dat schrijft het AD, dat een intern onderzoek van het UWV in handen heeft. Uit dat interne onderzoek blijkt volgens de krant dat bij een steekproef van 239 dossiers de urenbeperking in de helft van de gevallen niet juist getoetst was. De urenbeperking houdt in dat het UWV toetst hoeveel uren mensen nog kunnen werken. Dat bepaalt voor hoeveel procent ze arbeidsongeschikt zijn. Bij het beoordelen hiervan, werden niet altijd medische gegevens opgevraagd of was niet duidelijk of de verzekeringsarts goed onderzoek heeft gedaan. De onzorgvuldigheid speelt vooral bij telefonische beoordelingen. Die worden vaak ingezet bij herkeuringen. Daarbij blijkt in 80 procent van de gevallen het eindoordeel niet geloofwaardig, schrijft het AD. Ook bij mensen met psychische stoornissen worden relatief veel onzorgvuldige beoordelingen gegeven. Een klokkenluider, zelf werkzaam bij UWV zet grote vraagtekens bij de manier waarop het UWV arbeidsongeschiktheidsbeoordelingen uitvoert. “Het is van begin tot het eind een schatting. Vaak zie je dat de wegingen op alle aspecten niet correct zijn. Het heeft verstrekkende gevolgen voor de klant. Heel veel mensen verliezen hierdoor hun huis en gezinnen vallen uit elkaar.”

Door necrose wordt streptococcus pyogenes ook welvleesetende bacterie genoemd. De gevaarlijke bacteriële infectie is zeldzaam, maar rukt op in Japan en 30 procent van de getroffen patiënten sterft er aan. Vorig jaar waren er in Japan een recordaantal van 941 gevallen en dit jaar zijn er al 474. Infecties met groep-A-streptokokken (GAS-bacterie) komen ook vaker voor. Sinds het einde van de coronapandemie is het aantal ziekten in verschillende landen toegenomen, zo ook  in Nederland. 

 
Bezuinigingen in de zorg

Kamer­stukken van de afgelopen tien jaar ­laten zien dat er in de zorg heel veel wegbezuinigd is door de VVD. Het kabinet Rutte I begon met bezuinigingen op de zorg en sociale zekerheid en stelde voor het basispakket van zorgverzekeraars te verkleinen en het ­eigen risico te verhogen. Wilders wist dit voor 2027 terug te draaien bij de kabinetsformatie. Het eigen risico in de zorg zal dan meer dan gehalveerd worden. Eerder was financieel niet mogelijk. Het nu nog verplichte eigen risico van 385 euro per jaar zou dan 165 euro per jaar worden. Het kabinet van Rutte II zorgde, ondanks de opkomende vergrijzing voor het inkrimpen van verpleeghuizen. Het aantal ziekenhuizen en verpleegtehuizen loopt hierdoor al jaren terug: Rond 1970 waren er circa 200 algemene ziekenhuizen en 7 academische, in 2000 was het aantal bijna gehalveerd. Nu zijn er 61 ziekenhuisorganisaties met 108 locaties en 8 academische. Door het wegbezuinigen van zorgplekken en verzorgingstehuizen is er een verhoogd sterftecijfer, blijven dure ziekenhuisbedden langer bezet en worden wachtlijsten onnodig vergroot. Er is een enorme druk ontstaan op mantelzorgers. Door het monopolie van zorgverzekeraars komt daar ook nog eens een enorme bureaucratische administratieve last voor hen bovenop.

In 3 jaar tijd werd door de Overheid 12 miljard bezuinigd op de zorg. Belangenorganisatie LOC-Zeggenschap in Zorg diende als protest  tegen de bezuinigingen op de langdurige zorg vergeefs een petitie in bij de commissie voor Volksgezondheid Welzijn en Sport. Het kabinet bezuinigde vanaf 2017 500 miljoen euro extra op de ouderenzorg, gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg. Door het Overheidsbeleid en de bezuinigingen sloot bijna de helft van de verzorgingshuizen. Dit gaf toen al, zonder Corona, extra drukte bij de eerste hulp afdelingen van ziekenhuizen door ouderen voor wie verpleging en verzorging aan huis niet goed geregeld is. Afdelingen van spoedeisende hulp in Noord-Holland en Flevoland schreven nog voor de Coronatijd een brandbrief aan minister Edith Schippers van Volksgezondheid over het feit dat patiënten bij de spoedeisende hulp van ziekenhuizen steeds vaker geweigerd moeten worden of op een gang komen te liggen omdat het eenvoudig weg te druk is. Het aantal keren dat patiënten geweigerd moesten worden in Noord‐Holland en Flevoland was sinds 2013 verdubbeld. Het kwam zelfs voor dat alle ziekenhuizen in Amsterdam tegelijkertijd een stop voor de spoedeisende hulp of eerste harthulp afkondigden. Gemiddeld werden er in Amsterdam per dag acht van die stops afgekondigd van een paar minuten tot een paar uur. Een bezuiniging van 225 miljoen euro op de ouderenzorg voor 2024 gaat niet door. Het gaat om een plan van 125 miljoen euro besparing door zorgaanbieders en zorgkantoren door meerjarige afspraken te laten maken en de verplichte norm van twee verzorgenden op acht bewoners in verpleeghuizen. Die bezuiniging op personeelskosten had 100 miljoen moeten opbrengen. In 2024 wordt 20,5 miljard uitgetrokken voor de langdurige ouderenzorg. De ouderenzorg wordt in 2024 en 2025 opnieuw met grote bezuinigingen geconfronteerd. Dit jaar gaat het om 310 miljoen euro, vanaf volgend jaar om structureel zo’n 700 miljoen euro. Dat bleek uit de gepresenteerde voorjaarsnota

Het is volgens de Staatscommissie aannemelijk dat een toename van het aantal mensen met een migratieachtergrond tot meer vraag naar cultuurspecifieke zorg leidt. Dit is nu nog onvoldoende ontwikkeld om goed aan te sluiten op de leefwereld, positie en mogelijkheden van (veelal minder taalvaardige) mensen met een migratieachtergrond, wat gevolgen heeft voor de toegankelijkheid van de zorg.

Werkenden dragen 44 miljard euro af via de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekering (Zvw), waarvan in totaal dus zo’n 25 miljard via de ZVF naar de Zorgverzekeraars gaat. Iedereen met een belastbaar inkomen betaalt hieraan mee via een verplichte bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw). De hoogte van de bijdrage is afhankelijk van het soort inkomen en de hoogte van het inkomen. Voor ondernemers geldt een aanslaggrens. Voor de werkgevers is er een afdracht van 6,65% Zvw op het loon. Voor de eigen bijdrage Zvw die via een aanslag wordt betaalt, geldt een percentage van 5,4%. Zo’n 7 miljard (ruim 41%) wordt door het Rijk via een zorgtoeslag terugbetaald aan de premiebetalers. De helft van al het geld voor de zorg wordt besteed aan vijfenzestigplussers. 

 

Reclame

De zorgverzekeraars spenderen jaarlijks ook nog zo’n 250 miljoen euro aan reclame en acquisitie. Zo liet Achmea in 2011 voor 440.000 euro ex-president Bill Clinton even langskomen, gewoon omdat het kon. De reclamebudgetten hebben overigens weinig tot geen effect op het keuzegedrag van consumenten op de zorgverzekeringsmarkt. Zorgverzekeraars die relatief het meeste uitgaven aan reclame zagen juist klanten vertrekken. Aan kosten voor verkoop via derden, zoals tussenpersonen en intermediairs word jaarlijks minimaal zo’n 200 tot 450 miljoen euro uitgegeven. Ziektekostenverzekeraars betalen ook dik voor contracten met de grotere vergelijkingssites en hebben 6 tot 7 miljard euro meer in kas dan vereist is door De Nederlandsche Bank (DNB). Minister Schippers had verwacht dat de zorgverzekeraars 1,5 miljard van deze overtollige reserves zouden gebruiken om de premiestijging te temperen. Het laatste kabinet besloot de AWBZ af te schaffen en de wijkverpleging onder de zorgverzekeringswet te brengen, waardoor er alleen al voor de wijkverpleging 3,6 miljard extra zorg onder de basispolis valt. De bijdrage wordt in vier jaar stapsgewijs afgebouwd. DSW geeft voortaan geen geld meer uit aan reclame om mensen te verleiden van zorgverzekeraar te switchen. Al langer werkt DSW niet samen met vergelijkingssites, omdat die per overstapper een vergoeding krijgen.

Het aantal mensen dat zijn zorgpremie niet kan betalen blijft stijgen. Begin september 2024 ging het om 184.500 personen. Vorig jaar waren dat er 178.912. Zorgverzekeraars geven mensen die hun premie langer dan zes maanden niet hebben betaald door aan het CAK. Die houdt dan meestal een premie in op uitkering of salaris, zodat de wanbetaler toch verzekerd blijft. Verzekeraars lopen door wanbetalers naar schatting zeker 170 miljoen euro per jaar mis. Ruim 1 miljoen Nederlanders moeten een betalingsregeling voor de zorgpremie treffen en maandelijks wordt 20 miljoen euro aan zorgpremie zelfs helemaal niet voldaan. Zo’n 30.000 mensen zijn zelfs helemaal onverzekerd. Achterstanden op zorgkosten zijn, na belastingschulden, de meest voorkomende schulden bij mensen die om schuldhulpverlening vragen. 14 procent van de patiënten zegt af te hebben gezien van een vervolgbehandeling, omdat die onder hun (onbetaalbare) eigen risico valt. Alleenstaande ouders en allochtonen zijn vaker wanbetaler dan gemiddeld. Bij jongeren tot 35 jaar is 1 op de 29 wanbetaler tegenover 1 op de 250 bij 65-plussers. Het aandeel wanbetalers is het hoogst onder Antillianen en Surinamers. Mensen met een betalingsachterstand kunnen niet overstappen naar een andere verzekeraar voordat de schuld is voldaan of er een betalingsregeling is getroffen. Bij een betalingsachterstand van minimaal zes maandpremies worden zij door de zorgverzekeraar bij het Zorginstituut Nederland (ZN) aangemeld als wanbetaler en moeten dan als sanctie met behoud van de basisverzekering een verhoogde premie betalen. De zorgpremie gaat in 2024 opnieuw met gemiddeld 12 euro omhoog naar circa 150,00 per maand. Vanaf 12 november maken de zorgverzekeraars de premie bekend. Op 31 december 2022 hadden 158.980 mensen van 18 jaar en ouder (1,1%) een achterstand met de betaling van hun zorgpremie. Zorgverzekeraar DSW sponsort voetbalclub SBV Excelsior al 12 jaar lang van de winst op de zorgpremie. DSW blijft ook de komende drie jaar hoofdsponsor van de club. Univé is al 15 jaar hoofdsponsor van de Friese club sc Heerenveen en vanaf 1 juli 2016 ook hun businesspartner. Menzis is sponsor van FC Twente. IZA sponsort evenementen als de NK Veldloop, de Ambtenaren Toertocht Venlo, de Jonge Ambtenarendag, de Jonge Ambtenaar van het jaar-verkiezing en de GemeenteMarathon. VGZ steekt de zorgpremie onder andere in winacties voor vierdaagse tribunekaarten of een relax-pakket en United Consumers gebruikt de zorgpremie van VGZ voor een gratis iPad Air 2. ZZ sponsort hardloopwedstrijden, basketbal, zwemmen, wandelen en toertochten.

Achmea is de grootste (zorg)verzekeraar in Nederland (Zilveren Kruis, FBTO en Avéro Achmea). Het concern heeft ongeveer 5,5 miljoen zorgverzekerden. VGZ is met ruim 4 miljoen verzekerden de tweede zorgverzekeraar in Nederland. In totaal word er jaarlijks voor circa 10 miljoen euro gefraudeerd.

Bezuinigingen verzorgingstehuizen en thuishulp

Zorgverzekeraar VGZ betaalde zeven ex-managers 1,5 miljoen euro aan exit premies. Dat is ruim 200.000 euro per vertrokken manager. Uit de jaarrekening blijkt dat de verzekeraar zeven vertrekpremies uitkeerde, die vanwege de hoogte vermeld moesten worden. Twee directeuren, een manager, een beleidsadviseur en drie accountmanagers ontvingen exit vergoedingen die variëren van 164.000 tot 267.000 euro. Gemiddeld ontvingen zij 214.000 euro.

De voorzitter van Achmea heeft naar verluid een jaarsalaris van ruim 500 duizend euro. Achmea, met 5,5 miljoen verzekerden de grootste zorgverzekeraar van Nederland, publiceert om die reden de beloningen van de topbestuurders maar niet meer in het jaarverslag. Achmea schrapte 2100 banen in Nederland. De meeste bestuurders van zorgverzekeringsmaatschappijen verdienen gemiddeld 400 duizend euro per jaar.

Ruim 22.000 mensen staan op de wachtlijst voor een plek in een verpleeghuis


Oorlogsdreiging zorgt voor drukte bij GGZ en Parnassia

In Nederland zijn er naar schatting 280.000 mensen met ernstige psychische aandoeningen. Het grootste deel van hen woont op zichzelf, met ambulante zorg. Een kleine groep woont in een instelling of beschermende woonvorm. In december 2023 waren er 97.450 wachtplekken. Uit de cijfers van de NZa blijkt dat het aantal wachtplekken nog steeds stijgt. In december 2022 waren dat er 87.114. Van het totaal aantal wachtplekken in 2023 staat iets meer dan de helft, 55.390 zorgvragers (56,8 %), nog steeds langer dan de Treeknorm op een wachtlijst. Dit zijn geen unieke wachtenden. Iemand kan bij meerdere zorgaanbieders tegelijk op een wachtlijst staan en kan daardoor dubbel worden meegeteld. Om die reden spreken we nu van wachtplekken. De hoogste instroom is in de basis-ggz, depressieve stemmingsstoornissen en trauma- en stres gerelateerde stoornissen. Meer mensen hebben zich het afgelopen jaar langdurig ziek gemeld om stressklachten. Het ging om een groei van 11 procent ten opzichte van een jaar eerder, melden arbodienstverleners ArboNed en HumanCapitalCare. Bijna een kwart van al het verzuim was het gevolg van (over)spanning of een burn-out.

Oorlogsretoriek is bedoeld om een cultuur van angst te verspreiden en is mede oorzaak van depressies en overspannenheid. Premier Mark Rutte waarschuwt constant  naar een ieder die maar kan horen dat het niet bij Oekraïne zal blijven als er geen actie tegen Rusland wordt ondernomen en dat heeft natuurlijk alles te maken met zijn ambitie om NAVO baas te worden. Teksten als: „Hij zal het niet bij Oekraïne houden als we hem niet stoppen. Deze oorlog is groter dan Oekraïne. Het gaat over het ophouden van de internationale wetten. Het gaat om het recht van een soeverein volk om een eigen pad te kiezen. Het gaat over vrijheid. Die van hen en die van ons. “De recente acties van Poetin, die dreigde met kernwapens en overging tot een gedeeltelijke mobilisatie, laten zien dat de westerse steun aan Oekraïne helpt ” De dreiging van kernwapens en een mogelijke wereldoorlog zijn favoriete onderwerpen. Rutte ging ook in op de berichten over massagraven, martelingen en verkrachtingen in door Rusland bezette gebieden. „De wereld kan niet, en zal niet passief blijven en niets doen.” Daarin ziet Rutte ook een belangrijke rol voor zichzelf”. Je kunt geen programma kijken of nieuws kijken zonder confrontatie met de oorlogen en dat veroorzaakt nog meer stress bij jongeren dan de Coronapandemie waarvan de gevolgen elke dag meer zichtbaar worden, gezien de stijging van verwarde personen. Oorlog beheerst het nieuws met verschrikkelijke beelden uit Oekraïne en de Gaza. De oorlogsellende is het hoofdpunt van elk journaal. Zelf de winnende foto van World Press Photo is een oorlogsfoto. Mensen worden er moedeloos en angstig van. Experts maken zich dan ook steeds meer zorgen om de “psychische ontreddering die het gevolg kan zijn van al dat nieuws dat ons bang maakt” en “de trauma’s die aangericht worden”. Het zijn die experts die ons (en de overheid) waarschuwen voor een “tsunami aan zorgvragen” nu én straks als de oorlogsdreiging over is.

De wachttijd voor Amsterdammers met psychische klachten wordt ondertussen steeds langer. Bij Terra Mental Health – gespecialiseerd in het behandelen van mensen met een niet-Nederlandse achtergrond – is dat bijvoorbeeld vijftien maanden.  Er zijn ook te weinig psychologen en psychiaters in verhouding tot het aantal mensen met psychische problemen. De afgelopen tijd hebben 15 procent meer jongeren zich aangemeld bij de GGZ voor hulp. Het aantal volwassenen dat psychische hulp nodig heeft, is na een daling in coronatijd terug op het oude niveau. Er staan inmiddels zo’n 100.000 mensen op de wachtlijst. En plekken voor beschermd of begeleid wonen hebben wachtlijsten van ruim twee jaar. Het kabinet trok eerder al 28,5 miljoen euro extra uit om de werkdruk te verminderen en de veiligheid te verbeteren. Hiervoor werd een akkoord getekend door GGZ Nederland, de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) en de Federatie Opvang (FO). Voor forensisch psychiatrische afdelingen en de forensisch psychiatrische klinieken kwam ook geld beschikbaar.

De NZa constateert dat de aanmeldingswachttijd voor gespecialiseerde GGZ zonder verblijf voor volwassenen is gestegen naar 5,6 weken en wil onderzoek doen naar de lange wachttijden voor autismespectrum stoornissen en persoonlijkheidsstoornissen. Bijna 20% van de bevolking heeft een psychische aandoening, waarbij het in de meeste gevallen om lichte of matige stoornissen gaat die veelal goed behandelbaar zijn. UWV en GGZ Nederland gaan samenwerken om meer mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen naar werk te begeleiden en krijgen hiervoor een subsidie van 20 miljoen euro voor een periode van vijf jaar.

Vorig jaar kregen zo’n 474.000 Nederlandse jongeren een of meerdere vormen van jeugdzorg, ongeveer 1 op de 9 jongeren tot 23 jaar oud. Dat is een stijging van 10.000 jongeren sinds 2021, oftewel een stijging van 2,2 procent. De crisisopvang voor kinderen met psychoses, zelfmoordneigingen en ernstige gedragsproblemen zit overvol. De extra toestroom met kinderen wordt veroorzaakt door de overheveling van jeugdzorg naar de gemeenten, waardoor kinderen uiteindelijk in de crisisopvang belanden. Uit een enquête onder bijna 500 psychologen van het NIP blijkt dat de administratieve last door de inkoop van zorg door de gemeenten ‘een ramp’, is. Kleine aanbieders maken nog winst, maar met de grotere gaat het financieel slecht. Bijna de helft van de 64 grotere systeempartijen, die onder meer verantwoordelijk zijn voor pleegzorg en crisishulp, scoort financieel onder de norm. Een derde maakt zelfs verlies. Uit een analyse van de jaarrekeningen van 678 organisaties en de jaarverantwoording van 1.351 kleine aanbieders blijkt dat kleine aanbieders van basis- of enkelvoudige hulp in 2018 gemiddeld juist meer dan 35 procent winst maakten. Het aantal kinderen en alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’ers) in de noodopvang is opnieuw toegenomen. Er zitten 6244 kinderen in (crisis)noodopvanglocaties, waarvan 2423 amv’ers. De kwaliteit van de opvang is op sommige crisisnoodopvanglocaties ver onder de maat, concludeerden de rechter en meerdere inspecties eerder al. Zo is de veiligheid van kinderen in het geding en bestaan er risico’s voor de gezondheid. Ook is het mentaal zwaar voor asielzoekers, omdat er voor deze groep weinig perspectief is.

Psychiatrisch patiënten, naasten en zorgverleners in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) bereiden een collectieve rechtszaak voor tegen de Staat en tegen zorgverzekeraars en hebben zich verenigd in de stichting ‘Recht op GGZ’,  De verzekeraars handelen volgens hen in strijd met hun wettelijke zorgplicht door onvoldoende GGZ in te kopen. En de rijksoverheid stelt te weinig geld beschikbaar. Hierdoor zijn de wachtlijsten onaanvaardbaar lang geworden en worden de mensenrechten van deze patiënten geschonden, is de klacht.  Eind 2023 waren er volgens de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) bijna 100.000 zogenoemde wachtplekken in de ggz. Omdat sommige mensen meerdere malen op een wachtlijst staan (de NZa denkt één op de vijf) gaat het waarschijnlijk om zo’n 78.000 patiënten. Iets meer dan de helft van die groep moet langer wachten dan volgens de geldende normen verantwoord is. Dat geldt het sterkst voor de mensen met de ernstige klachten, zoals trauma en depressieve stemmingsstoornissen. De oorzaak van de lange wachtlijsten komt door de ‘omzetplafonds’ die zorgverzekeraars ggz-instellingen opleggen. Vanaf 2012 hielden de verzekeraars daardoor jaarlijks zo’n 300 miljoen euro van het ggz-macrobudget over, bevestigde de Algemene Rekenkamer eerder in een rapport. Volgens het ministerie van VWS is dat inmiddels niet meer het geval. Worden die 300 miljoen volledig besteed, verdwijnen de wachtlijsten, is de stellige overtuiging van Kleijweg. Toen de minister besloot 30 miljoen euro toe te voegen aan het budget had dat meteen effect.

GGZ-instelling Parnassia, met ruim 13.500 medewerkers de grootste zorginstelling van Nederland zit in financiële problemen. 2018 werd afgesloten met een tekort van ruim 29 miljoen euro. De Parnassia Groep is ontstaan door een fusie van het Rotterdamse Antes en de Haagse Parnassia Groep. Door de fusie zijn instellingen als Bouman, Delta, Bavo Europoort en Parnassia onder één bestuur gekomen. Behalve in Arnhem, Ede en Nijmegen heeft Parnassia vestigingen in Oosterbeek en Wolfheze. Het miljoenentekort is vooral ontstaan doordat verzekeringsmaatschappijen en gemeenten rekeningen voor geleverde zorg niet hebben betaald. Een andere reden is het grote personeelstekort waarmee de hele zorg te kampen heeft. De problemen kwamen aan het licht in een interne mail van de leiding van de Bavo/Europoort-kliniek van de Parnassia-groep aan de medewerkers. Daarin wordt gesteld dat de organisatie een dergelijk negatief resultaat niet nóg een jaar kan dragen. De mail leidde tot onrust onder het personeel, dat al langdurig onder grote druk staat. Bij de kliniek is het ziekteverzuim 8,4 procent en dat is hoger dan gemiddeld in de zorg. Bovendien kampt de groep met een personeelstekort: op elke twintig medewerkers komt de kliniek er drie tekort. Dit leidt al jaren tot hoogspanning bij het personeel en heeft gevolgen voor de zorg zoals langere wachtlijsten en kortere behandelingen waardoor (verwarde) mensen sneller op straat komen. Parnassia gaat de problemen te lijf door opleidingen van het personeel te beperken en door minder personeel in te huren. Er zal door de GGZ-instelling nog meer bezuinigd worden op administratieve lasten.

PsyQ leed zowel landelijk als in Amsterdam al jaren verliezen. In 2020 leed PsyQ in Amsterdam 2,8 miljoen euro verlies, in 2019 ging het om 1,4 miljoen. Landelijk ging het om respectievelijk 4 en 8 miljoen euro. De vestiging in Amsterdam presteerde financieel structureel slechter dan andere locaties, onder meer vanwege een hoog ziekteverzuim, een lage productiviteit van de behandelaren en langdurige behandeltrajecten en moest in 2022 sluiten.

Psychiatrische patiënten moeten voor zwaardere geestelijke gezondheidszorg bovenop het eigen risico een eigen bijdrage van 200 euro betalen en een opname kost 145 euro per maand. 17 procent staakte de behandeling vanwege de eigen bijdrage die ze niet konden betalen en 35 procent overweegt met de lopende behandeling te stoppen. 46 procent laat zich ondanks advies vanwege de kosten niet opnemen in een instelling. Het ministerie van Volksgezondheid laat een team van het Landelijk Platform GGZ gemeenten bijstaan. De inzet van het zwaarbewapende politieteam Dienst Speciale Interventies (DSI) is vanwege personen met verward gedrag verdubbeld ten opzichte van drie jaar geleden

De laatste vijf jaar is het aantal gedwongen opnamen van patiënten met een psychiatrische aandoening met tien procent gestegen. Zes à zeven mensen per dag worden opgenomen omdat ze een gevaar vormen voor anderen. 

Meer dan een kwart miljoen Nederlanders tussen de 15 en 65 jaar gebruikt xtc. De pillen die de groep tussen de 16 en 24 jaar gebruikt zijn bovendien steeds zwaarder en worden ook vaker geslikt, waardoor de gezondheidsrisico’s groter worden en waarbij ook symptomen als angst, flashbacks, paniekaanvallen en psychose kunnen optreden. Ook het gebruik van antidepressiva kan leiden tot het afvlakken van emoties en agressieve uitbarstingen. Gebruikers kunnen bij het gebruik van een SSRI of SNRI antidepressivum enorm agressief worden. Vaak worden deze middelen al bij lichte stress geslikt of als afslankmiddel. Ruim een miljoen Nederlanders gebruikt een antidepressivum en terwijl slechts een deel er ook baat bij heeft, lopen alle gebruikers wel het risico op gevaarlijke bijwerkingen.

Steeds meer vacatures in de geestelijke gezondheidszorg blijven onvervuld. In het tweede kwartaal van dit jaar waren er 9.800 vacatures in de sector. Dat is het grootste aantal sinds het begin van 2018. Op elke 1.000 banen waren er vorig kwartaal 74 vacatures in de ggz. Dat is de hoogste vacaturegraad van alle sectoren in Nederland, blijkt uit de CBS-cijfers. Het gemiddelde ligt op 46 vacatures per 1.000 banen. Niet alleen is de GGZ qua personeel flink gegroeid maar de administratieve taken zijn enorm toegenomen. I de 1ste lijns GGZ praktijk is aan personeel nauwelijks tot niet te komen is. Zelfs ZZPers die helemaal hun eigen tijd in kunnen delen zijn er niet te vinden. Probleem is ook er ook wel basis psychologen zijn maar de behandelaars moet veelal minimaal GZ psycholoog zijn anders wordt het niet vergoed. Daarbij wordt de druk op behandelingen steeds zwaarder door aangroeiende bevolking.

Verspilling in de zorg

Medicijnen zijn de op twee na grootste doodsoorzaak. Hoogleraar Peter Gotze vergelijkt de farmaceutische industrie met de georganiseerde misdaad en stelt dat deze met maffiapraktijken over lijken gaan om woekerwinsten te kunnen maken. In 3 jaar tijd werd 12 miljard bezuinigd op de zorg waardoor minstens 17.000 vaste banen in de thuiszorg en ouderenzorg verloren zijn gegaan.

Een op de vijf topbestuurders in de zorg verdient boven de norm. Zorgbestuurders ontvangen tonnen aan ontslag- en vertrekpremies, zo blijkt uit de jaarverslagen van ouderen- en thuiszorginstellingen.

Het Universitair Medisch Centrum Groningen betaalde bestuursvoorzitter Jos Aartsen in 2017 in totaal ruim 124.000 euro méér dan wettelijk is toegestaan. Jos Aartsen werd in de zomer van 2012 bestuursvoorzitter van het UMC Groningen (UMCG), met een omzet van bijna 1,4 miljard euro en ruim 12.000 werknemers een van de grootste ziekenhuizen van Nederland. Aartsen bleek de best verdienende zorgbestuurder van Nederland, met een inkomen van ruim 310.000 euro. Dat was fors méér dan de Wet Normering Topinkomens (WNT) uit 2013 toestaat. Maar omdat Van Aartsen al een jaar eerder bestuursvoorzitter was geworden, kon hij profiteren van een overgangsregeling. Inmiddels is gebleken dat het Groningse ziekenhuis Jos Aartsen de afgelopen jaren toch fors méér betaalde dan de overgangsregeling aan ruimte geeft. Uit stukken blijkt dat Aartsen tussen 2013 en 2016 ruim 103.000 euro méér opstreek dan is toegestaan. In 2017 ging het om ruim 12.000 euro. De te royale beloning werd niet door het ziekenhuis zelf of externe accountant KPMG ontdekt, maar kwam aan het licht door een onderzoek van externe toezichthouder CIBG. Volgens het UMC Groningen bleek daaruit dat er sprake was van ‘een onjuiste interpretatie van de regelgeving WNT inzake de bezoldiging van de voorzitter van de raad van bestuur. Jos Aartsen moest het te veel ontvangen bedrag binnen een jaar aan het ziekenhuis terugbetalen.


Problemen met hospices

Er wordt steeds meer gebruik gemaakt van de hospicezorg. Maar ondanks een groei van het aantal bedden in hospices, kan lang niet iedereen terecht. “Er is meer vraag dan dat er bedden beschikbaar zijn. Het eerste hospice is in 1987 in Nieuwkoop opengegaan. Dat was zeg maar gast nummer één en in 2023 was er al sprake van bijna 11.000 gasten per jaar.” Ondanks dat er de afgelopen jaren meer hospices, meer vrijwilligers en meer bedden bijkwamen, is er bij veel hospices een tekort aan bedden en staan mensen die beginnen aan hun laatste levensfase op een wachtlijst. Door de vergrijzing zijn er steeds meer hoogbejaarde mensen die een klein persoonlijk netwerk hebben en steeds minder mantelzorgers. Als gevolg daarvan kunnen ze alleen nog maar terecht in een hospice.

Problemen met te dure en tekort aan medicijnen

Volgens de KNMP was er in 2023 een tekort aan 2.292 geneesmiddelen. In 2022 was dat nog 1.514. Er is een groot tekort aan antibiotica, vooral voor baby’s en kinderen

Zorginstituut Nederland wil niet bewezen effectieve zorg uit het basispakket halen. Naar schatting wordt dit jaar 48 miljard euro aan zorg via het basispakket vergoed. Gemiddeld wordt per Nederlander 6.000 euro aan de zorg betaald. Een hoopgevend geneesmiddel Eculizumab tegen een ernstige bloedziekte is afgewezen voor vergoeding via de basisverzekering. Het middel van farmaceut Alexion is minimaal zes keer te duur en dus ook veel te duur om via het basispakket te vergoeden. Eculizumab is een middel voor behandeling van Paroxysmale nachtelijke hemoglobinurie (PNH, de afbraak van rode bloedcellen), een ziekte waar ongeveer 130 Nederlanders aan lijden. Het enige beschikbare middel, dat nu voorlopig nog wel verstrekt en vergoed wordt, geeft patiënten een normale levensverwachting en een gezond leven, terwijl ze anders met veel pijn en wekelijkse bloedtransfusies, zonder al te veel te kunnen deelnemen aan de maatschappij binnen 15 jaar komen te overlijden. Het wel verstrekken zou uiteindelijk zeker 480.000 euro per gewonnen levensjaar (in goede gezondheid) kosten, terwijl de grens voor hele zware ziektes op 80.000 euro is gesteld. De fabrikant zou zelfs bij een tien keer lagere prijs al uit de kosten kunnen komen. Minister Schippers en Alexion hebben maanden onderhandeld met de fabrikant, maar zonder resultaat, in tegenstelling tot bij een te duur longkankergeneesmiddel. De Leidse medicijnenproducent InnoGenerics moest met behulp van de Overheid een doorstart maken en overgenomen worden door Ofichem Groep, een leverancier van grondstoffen voor medicijnen die in Ter Apel is gevestigd. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), dat InnoGenerics de afgelopen jaren financieel bijstond, ondersteunt de overname met een bijdrage van 150.000 euro. Elk jaar halen farmaceuten honderden goedkope maar essentiële geneesmiddelen van de Nederlandse markt. Ze vinden het nutteloos om elk jaar kosten voor handelsvergunningen te maken terwijl ze hun medicijnen vanwege het voorkeursbeleid van zorgverzekeraars niet mogen verkopen. Omdat er daardoor steeds minder alternatieven beschikbaar zijn wordt het nog lastiger om aanhoudende medicijntekorten op te lossen. De aanlevering van medicijnen bij de apothekers geeft ook de nodige problemen

De tekorten aan geneesmiddelen die twee weken of langer niet leverbaar zijn, zijn vorig jaar met 51,4% toegenomen: van 1514 naar 2292 medicijnen. De schaarste doet zich voor bij een breed scala aan geneesmiddelen, onder meer tegen hartaandoeningen, epilepsie, infecties, kanker, Parkinson en jicht. Circa vijf miljoen van de 13 miljoen Nederlanders die medicijnen gebruiken, krijgen volgens de KNMP met de tekorten te maken. Apothekers zijn elke dag bezig om alternatieven te vinden voor medicijnen die er niet zijn. Als oorzaken voor de tekorten noemt de KNMP onder meer internationale distributieproblemen en de lage Nederlandse prijzen voor veelgebruikte, patentvrije geneesmiddelen. De organisatie pleit voor meer productie van medicijnen in Nederland of andere Europese landen. Ook is volgens de apothekers een herziening nodig van het zogenoemde preferentiebeleid, waarmee Nederlandse zorgverzekeraars flinke prijsverlagingen hebben afgedwongen. Door die lage prijzen zouden fabrikanten bij internationale tekorten voorrang geven aan het beleveren van andere landen. De Critical Medicines Alliance (CMA), opgericht in januari 2024, is een overlegmechanisme dat relevante belanghebbenden uit de EU-lidstaten, belangrijke industrieën, het maatschappelijk middenveld en de wetenschappelijke gemeenschap samenbrengt. De Alliantie heeft tot doel de belangrijkste gebieden en prioriteiten voor actie te identificeren, oplossingen voor te stellen om het aanbod van cruciale medicijnen in de EU te versterken en uiteindelijk de inspanningen te vergroten om tekorten effectief te voorkomen en aan te pakken. De Health Emergency Preparedness and Response Authority (HERA) van de Europese Commissie heeft, in samenwerking met het Belgische voorzitterschap van de Raad van de EU, 25 april 2024 in de marge van de informele bijeenkomst van de Raad van Volksgezondheid de Critical Medicines Alliance gelanceerd , als onderdeel van de acties om een ​​sterke Europese gezondheidsunie op te bouwen. De Alliantie brengt nationale autoriteiten, de industrie, gezondheidszorgorganisaties, vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld, de Commissie en EU-agentschappen samen om de beste maatregelen te identificeren om tekorten aan cruciale medicijnen aan te pakken en te voorkomen. De Europese Investeringsbank verstrekt een krediet van 20 miljoen euro aan het Amsterdamse medische technologiebedrijf Lumicks om de ontwikkeling van een nieuw kankermedicijn te bevorderen. ‘Het bedrijf maakt geavanceerde biowetenschapelijke instrumenten die uiteindelijk het onderzoek naar kankergeneesmiddelen moeten versnellen.

Antibiotica en resistentie
HMC Westeinde in Den Haag is 29 augustus 2024 getroffen door een uitbraak van de VRE-bacterie. Mensen die hier ziek van worden zijn niet te behandelen met normale antibiotica. Twee verpleegdafdelingen moeten worden schoongemaakt. Mensen die daar lagen worden op andere afdelingen opgevangen. Er zou geen opnamestop gelden voor Westeinde.De uitbraak kwam volgens een woordvoerder van HMC aan het licht bij een reguliere check. Het ziekenhuis spreekt van ‘een zeer beperkt aantal patiënten’ dat besmet is. Op twee verpleegafdelingen werden de nodige voorzorgsmaatregelen getroffen, zoals het uitvoeren van een contactonderzoek onder patiënten die risico hebben gelopen op besmetting. Patiënten die op de verpleegafdelingen lagen toen de besmetting aan het licht kwam zijn inmiddels geïnformeerd. Het ziekenhuis gaat mensen die er ‘de afgelopen periode’ hebben gelegen een brief sturen. VRE staat voor Vancomycine-resistente enterokok. De bacteriën zijn bekend, komen vaker voor maar zijn wel heel vervelend. Mensen kunnen de bacterie bij zich dragen zonder dat ze er ziek van worden. Maar een besmetting kan wel tot en infectie leiden bij mensen met een sterk verminderde weerstand. Omdat zij niet behandeld kunnen worden met gangbare antibiotica, moet er behandeld worden met andere soorten medicijnen die ‘meer bijwerkingen geven en moeilijker zijn toe te dienen. Het ziekenhuis heeft twee verpleegafdelingen ‘besmet’ verklaard. Die worden nu schoongemaakt. De patiënten zijn op een andere plek in het ziekenhuis opgevangen. Patiënten en bezoekers wordt gevraagd om extra op de hygiëne te letten en hun handen voor en na het bezoek te ontsmetten met handalcohol.

Door veelvuldig gebruik van anti-biotica treedt regelmatig resistentie op. Wereldwijd sterven er jaarlijks meer dan 700.000 mensen aan een infectie. Het uiterste redmiddel verliest het van de microbacterie. Om de risico’s van antimicrobiële resistentie te beperken is er een Nationale Actieplan Antimicrobiële Resistentie 2024-2030. Nederland speelt hier de rol van proactieve verbinder en partner. Niet alleen binnen de landsgrenzen, maar ook internationaal. Antimicrobiële resistentie zorgt ervoor dat infecties moeilijker te behandelen zijn, omdat micro-organismen ongevoelig zijn geworden voor antibiotica.  Dit wordt ook wel de stille pandemie genoemd. Het plan is een gezamenlijke inzet van de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en Infrastructuur en Waterstaat (IenW)  legt extra nadruk op het versterken van de samenwerking tussen landen, en het verbreden van de focus van antibiotica naar antimicrobiële middelen (dat betekent dat naast bacteriën en virussen ook schimmels en gisten in de aanpak worden meegenomen) en meer aandacht voor plantgezondheid en het milieu. Klimaatverandering heeft een wereldwijde impact en kan bijdragen aan een toename in antimicrobiële resistentie. In combinatie met het achterblijven van de ontwikkeling van nieuwe antibiotica, is dat echt een wake-up call. Antimicrobiële resistentie vormt een ernstige bedreiging voor de volksgezondheid wereldwijd. wereldwijd als direct gevolg van antimicrobiële resistentie. Te veel en onjuist gebruik van antibiotica bij mens en dier, en in gewasbeschermingsmiddelen en de industrie, zorgt onnodig voor resistentie. Een extra zorgwekkend signaal is dat resistentie tegen belangrijke antimicrobiële middelen op dit moment sneller toeneemt dan dat nieuwe middelen ontwikkeld worden. De Nederlandse veehouderij heeft in de periode van 2009 tot 2021, het gebruik van antibiotica met ongeveer 77 procent verminderd. Voor de komende 6 jaar staan in totaal 104 acties gepland.  Schimmelinfecties worden steeds moeilijker te behandelen, doordat ziekmakende schimmels in toenemende mate resistent zijn tegen medicijnen. De Gezondheidsraad noemt dit een ‘ernstige bedreiging voor de volksgezondheid’ en vindt dat de overheid moet ingrijpen. Een bekend voorbeeld is de Aspergillus fumigatus. ‘De hoofdoorzaak van de resistentie bij deze schimmel bleek het omvangrijke gebruik van nauw verwante azoolverbindingen in de landbouw’, verwijst de Gezondheidsraad naar onderzoeken. De raad vindt dat Nederland zich in de EU en daarbuiten moet inzetten voor strengere regels. Bestrijdingsmiddelen die qua samenstelling te veel lijken op medicijnen tegen schimmels, zouden volgens de experts geweerd moeten worden. Schimmelinfecties op bijvoorbeeld de huid of nagels zijn vaak onschuldig. Een infectie die dieper doordringt in het lichaam, kan echter dodelijk aflopen. In Nederland krijgen ongeveer drieduizend mensen per jaar een levensbedreigende schimmelinfectie. Nog eens een kwart miljoen Nederlanders lijdt aan chronische schimmelaandoeningen. Bij een deel heeft dat volgens de Gezondheidsraad grote gevolgen voor hun kwaliteit van leven.

De Europese gezondheidsdienst ECDC waarschuwt dat antibiotica vanwege resistentie nu al niet goed meer werken tegen sommige vormen van de geslachtsziekte gonorroe. Het ECDC noemt dat een “zorgwekkende ontwikkeling“.

Problemen met namaakmedicijnen
De consumptie van medicijnen die buiten medisch toezicht vallen, blijft een hardnekkig sociaal probleem. De redenen voor gebruik variëren van psychotrope en recreatieve doeleinden tot prestatie bevorderende effecten. Sommige gebruikers negeren medische voorschriften en injecteren niet-injecteerbare producten (zoals pillen voor sublinguaal gebruik, de inhoud van pleisters of oogdruppels) of verkopen medicijnen die zijn voorgeschreven voor medische behandeling. De overmatige consumptie van medicijnen voedt een vraag die niet met legale middelen kan worden bevredigd en leidt tot afleiding van de gereguleerde toeleveringsketen. Nagemaakte medicijnen circuleren onder degenen die buiten de legitieme keten vallen. De autoriteiten hebben gezien dat deze namaakmedicijnen via de parallelle markt opnieuw in de legale toeleveringsketen terechtkomen. Een toenemende trend is de handel in kalmerende middelen en het gebruik van nagemaakte of illegale medicijnen tegen diabetes. Geneesmiddelen worden vaak nagemaakt in ondergrondse laboratoria zonder dat er enige regelgeving of veiligheidsmaatregelen zijn getroffen. Namaakproducten die onder dergelijke omstandigheden zijn gemaakt, hebben niet het gewenste effect; in het beste geval blijft de patiënt onbehandeld, maar dergelijke producten kunnen ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken of potentieel dodelijk zijn. Tussen april en oktober 2023 coördineerde Europol de vierde editie van Operatie SHIELD. Wetshandhavings-, gerechtelijke, douane-, medische en antidopingautoriteiten uit 30 landen op 3 continenten hebben hun krachten gebundeld in deze mondiale inspanning tegen de handel in nagemaakte en misbruikte medicijnen en illegale dopingmiddelen. De operatie werd ook ondersteund door het Europees Bureau voor Fraudebestrijding (OLAF), het Bureau voor Intellectuele Eigendom van de Europese Unie (EUIPO), Frontex, het Wereldantidopingagentschap (WADA) en nationale geneesmiddelenagentschappen.
De Britse inspectie voor de Gezondheidszorg MRHA waarschuwt voor de namaak diabetesmedicijnen Ozempic en Wegovy van de Deense farmaceut Novo Nordisk. Sommige zijn levensgevaarlijk. Ozempic en Wegovy zijn bedoeld voor diabetespatiënten. De verpakkingen zijn niet van echt te onderscheiden, maar sommige injectiepennen blijken levensgevaarlijke stoffen te bevatten. Het Britse geneesmiddelenagentschap heeft al bijna 900 van deze nep-injectiepennen van Ozempic in beslag genomen – meer dan in Denemarken, Ierland, Zwitserland, en IJsland samen. In Nederland hebben de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Diabetesvereniging Nederland (DVN) in oktober al gewaarschuwd voor de nepmedicijnen. In Engeland, de Verenigde Staten en Oostenrijk zijn al gebruikers in het ziekenhuis opgenomen. Het Europese geneesmiddelenagentschap waarschuwde ook al voor de nepmedicatie. Een woordvoerder van de Diabetesvereniging laat weten dat er tot op heden nog geen signalen bekend zijn dat er in Nederland neppe injectiepennen rondgaan. De Deense geneesmiddelenproducent Novo Nordisk zegt samen te werken met internationale en lokale gezondheidsautoriteiten om de illegale onlineverkoop terug te dringen. Novo Nordisk, dat dankzij de populariteit van de middelen vorig jaar uitgroeide tot het waardevolste bedrijf van Europa, heeft ook een particulier onderzoeksbureau ingeschakeld om illegale producenten op te sporen.

Chinese wetenschappers hebben een 59-jarige man volledig genezen van diabetes met behulp van stamceltherapie. De 59-jarige man leed al 25 jaar aan diabetes type 2. Een paar jaar geleden moest hij een niertransplantatie ondergaan. Door de jaren heen had de ziekte ervoor gezorgd dat hij bijna alle insulineproducerende pancreascellen was kwijtgeraakt. Om de man volledig te genezen, creëerden wetenschappers pancreascellen uit stamcellen. Deze cellen kunnen transformeren in elk celtype, afhankelijk van hun omgeving. De man kreeg in 2021 een stamceltransplantatie. Sindsdien heeft hij geen medicijnen meer nodig om zijn bloedsuikerspiegel onder controle te houden. De wetenschappers merkten ook op dat er tijdens de observatieperiode van 116 weken “geen episoden van hypoglykemie of hyperglykemie” waren en dat de bloedsuikerspiegels van de patiënt normaal bleven.

Problemen in de thuiszorg

TSN de grootste thuiszorgorganisatie van Nederland is failliet. De thuiszorg in de gemeente Utrecht wordt voortaan verzorgd door TZorg. Voor Groningen is nog geen opvolger gevonden. De stad Groningen gaf het failliete TSN een week om met een overnamekandidaat voor thuiszorg te komen, maar dat is niet gelukt en dus moest de de stad zelf een partij zoeken. Staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) garandeert dat de meeste thuishulpen aan de slag kunnen bij opvolgers of hulp krijgen bij het vinden van nieuw werk. Alle cliënten van TSN Thuiszorg zouden er zeker van kunnen zijn dat ze hulp krijgen. TSN kondigde eerder dit jaar aan de lonen van thuiszorgmedewerkers met 20 tot 30 procent te willen verlagen, maar werd op verzoek van vakbond FNV door de rechter teruggefloten en moest het besluit tot loonsverlaging terugdraaien wat grote gevolgen bleek te hebben voor de solvabiliteit van het bedrijf. Er zat voor TSN niets anders op dan voor het onderdeel Thuiszorg op 26 november surseance van betaling en vervolgens het faillissement aan te vragen. In het oorspronkelijke plan zouden 650 medewerkers ontslagen worden en zouden de salarissen van 4.300 werknemers fors verlaagd worden. Van 218 medewerkers zou het contract voor bepaalde tijd niet verlengd worden. Het gaat om medewerkers die werkzaam zijn als hulp in de huishouding, de zogenaamde HH1. Buurtzorg Nederland die de thuiszorgactiviteiten van TSN wil 2.350 tot 3.000 van de 12.000 thuiszorgers overnemen, mits de gemeenten bereid zijn om meer dan 21 euro per uur te betalen. Noord Oost Twente, Utrecht, Rotterdam, Apeldoorn en Hengelo hebben dit al geweigerd, sommigen zijn akkoord gegaan en andere Gemeentes twijfelen nog. De Gemeentes zijn wettelijk verplicht om hulp te geven waar nodig. FNV Zorg & Welzijn diende een klacht in bij de SER omdat TSN zichzelf steeds verder opsplitst in afzonderlijke bv’s en het heeft er volgens hen alle schijn van dat TSN sterfhuizen of flits bv’s heeft opzet. Ook de aansprakelijkheid van TSN is door de moedermaatschappij weggewerkt. TSN noteerde over 2014 een verlies van circa tien miljoen euro en ook de jaren er voor waren verliesgevend ondanks gedeclareerde tarieven van 22 euro of meer per werknemer per uur. Voor 2015 was het verlies circa tien miljoen. Het voortbestaan hing af van moedermaatschappij ADG die in totaal zo’n 49.000 medewerkers heeft, waarvan een kleine 20.000 bij TSN werkzaam zijn in 50 vestigingen voor ruim 40.000 hulpbehoevenden. Circa 12.000 medewerkers waren in vaste dienst. Namens de thuishulporganisaties werd een open brief geschreven aan Staatssecretaris Van Rijn.

Problemen in de jeugdzorg

In het coalitieakkoord Rutte IV werd een aanvullende besparing in het kader van Jeugdzorg (wat zowel jeugdhulp als jeugdbescherming en jeugdreclassering omvat) van structureel 511 miljoen euro opgenomen. Het kabinet kwam in augustus 2024 met een wetsvoorstel voor een eigen bijdrage met als beoogde inwerkingtreding 1 januari 2026. Het ministerie van VWS startte parallel de internetconsultatie en uitvoeringstoetsen, die voor het einde van het jaar afgerond zullen zijn. Daarmee zijn de mogelijke voorbereidingen getroffen waarmee een besluit genomen kan worden. Al 22.409 slachtoffers van geweld in de jeugdzorg hebben in de afgelopen drie jaar een financiële tegemoetkoming van maximaal 5.000 euro gekregen van het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Er werd in totaal 111,5 miljoen euro uitgekeerd. De jeugdzorg verkeert al jaren in grote moeilijkheden, omdat de instellingen die de jeugdbescherming uitvoeren te weinig geld ontvingen om hun taken goed uit te voeren. Sinds 2015 is de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg overgedragen aan de gemeenten. Die klagen al jaren dat ze daarvoor te weinig geld krijgen van het Rijk. In de langdurige zorg zijn 6.000 voltijdbanen en in de jeugdzorg meer dan 1.000 banen verloren gegaan. Een op de vijf zorginstellingen lijdt verlies en vooral in de jeugdzorg is de situatie ernstig. Bij vier van de tien zorginstellingen stond de solvabiliteit eind 2014 al onder druk. Jeugdzorg komt dit jaar opnieuw 39 miljoen euro tekort. Gemeenten moeten hiervoor voortaan zorg inkopen op basis van inhoud en kwaliteit in plaats van te kiezen voor de goedkoopste aanbieder. Duizenden medewerkers die in de jeugdzorg werken, leggen op 15 maart 24 uur lang hun werk neer. Ze zijn boos over aangekondigde bezuinigingen, torenhoge werkdruk, ellenlange wachtlijsten en uitblijven van fatsoenlijke cao. Twee zussen kregen ieder een schadevergoeding van 5000 euro van Jeugdbescherming omdat ze in hun jeugd onvoldoende zijn beschermd tegen fysieke en geestelijke mishandeling door hun ouders. Het gezin had na een reeks noodkreten in zowel 2011 als in de periode 2018-2020 vergeefs medewerkers van de organisatie Jeugdbescherming west over de vloer. De zussen zijn in hun jeugd onvoldoende beschermd tegen de fysieke en geestelijke mishandeling door hun ouders. 

15 november 2023 ging uiteindelijk ook jeugdorganisatie Conaction uit Roosendaal failliet. De rechtbank Breda sprak het faillissement uit over de firma Stichting Conaction, handelend onder de naam “Don Bosco Voor Kinderopvang” en “Bso Stichting Conaction” De welzijnsorganisatie was werkzaam is in de leefdomeinen Wonen, Zorg, Welzijn en Werk. Zij boden zowel preventieve en pedagogische begeleiding als specialistische (jeugd)zorg voor kinderen, jongeren en gezinnen. Daarnaast gaven ze begeleiding aan (jong)volwassen vanuit de wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo). Jongeren en hun gezinnen konden een beroep doen op ambulante hulpverlening, zorg op locatie en verblijf in hun woongroep. Curator Folkert Hiemstra overlegt met negen West-Brabantse gemeenten over overname of voortzetting van de zorg en over de vergoeding van de kosten van het tijdelijk door functioneren van Conaction. GroenLinks-PvdA en NSC. pleiten in de 2e Kamer voor een korte parlementaire enquête naar de misstanden in de gesloten jeugdzorg in de periode van 2008 tot nu. Ze willen weten waarom er zo lang niet is ingegrepen, terwijl al wel duidelijk was dat het systeem faalde. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) maakt zich ‘ernstige zorgen’ over de stijgende kosten van de jeugdzorg, schrijft ze op haar site. De ontwikkelingen leiden namelijk tot ‘aanzienlijke tekorten’ voor gemeenten, aldus de club. Over 2023 is het tekort al 628 miljoen euro en voor 2024 ‘naar verwachting’ 828 miljoen euro.

Problemen met wachtlijsten

De wachttijden voor een operatie of opname in ziekenhuizen zijn nog nooit zo lang geweest. De wachttijden lopen bij de 57 veel voorkomende behandelingen in steeds meer ziekenhuizen langer op dan 7 weken. Vooral bij aandoeningen als knie- en heupprotheses, of bij het verwijderen van de baarmoeder stijgt de lengte van de wachtlijst in steeds meer ziekenhuizen tot over de norm. De wachttijd voor staar in het UMC Groningen is zelfs in de praktijk wel 30 weken en in het Haga Ziekenhuis moeten patiënten een half jaar wachten op een galblaasverwijdering. Ook voor beschermd en begeleid wonen zijn er wachtlijsten van gemiddeld twee jaar.  

Problemen met implantaten

Implantaat Essure

8 oktober is de eerste zittingsdag in de rechtszaak die meer dan 2.750 Nederlandse vrouwen hebben aangespannen tegen Bayer. Ze kregen ernstige gezondheidsproblemen na hun sterilisatie met het implantaat Essure. De vrouwen worden vertegenwoordigd door de Stichting Essure Claims, die Bayer in 2021 al aansprakelijk stelde via een collectieve schadeclaim. Ze hadden gehoopt er met de farmaceut uit te komen, vertelt advocaat Martijn van Dam van de stichting. “Maar Bayer kiest ervoor om toch een procedure af te wachten.” En dus komt de zaak morgen voor bij de Rechtbank Midden-Nederland. “Hier hebben de vrouwen lang op gewacht”, zegt Van Dam. “Bayer laat hen in de kou staan en het is nu aan de rechter om daar verandering in te brengen.”

Borstimplantaten

Het meldpunt en expertisecentrum voor bijwerkingen van implantaten registreerde de afgelopen vijf jaar bijna 1000 meldingen met problemen en bijwerkingen door de plaatsing van borstimplantaten.  Jaarlijks nemen 20 tot 30.000 vrouwen een borstimplantaat. Veel van de klachten gaan over vermoeidheid, pijn in gewrichten concentratieproblemen, geheugenproblemen, spierpijn en kapselvorming.  Hartkleppen, heup- en borstimplantaten kunnen onvoorziene en ongewenste bijwerkingen veroorzaken. Deze kunnen aan het implantaat zelf liggen of aan de toepassing ervan. De afgelopen jaren is bij verschillende vrouwen met borstimplantaten een zeldzame vorm van kanker vastgesteld. In de Verenigde Staten worden negen sterfgevallen geassocieerd met ALCL, een vorm van non-Hodgkin-lymfoom. In België kregen vier vrouwen de afgelopen jaren de zeldzame vorm van kanker, aldus het Belgische Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG). De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) verbood de implantaten van het merk PIP. 2 juli 2015 heeft de Franse rechter in hoger beroep geoordeeld dat het certificerende instituut TÜV Rheinland niet aansprakelijk is voor de schade die vrouwen met PIP-implantaten hebben geleden. De letselschadeadvocaten verlegden daarna voor circa 150 slachtoffers hun claims naar de ziekenhuizen en artsen. Enkele ziekenhuizen en privéklinieken werden aansprakelijk gesteld voor de schade die werd geleden door het gebruik van de ongeschikte siliconen (PIP-borstprotheses). De Franse producent PIP en de Nederlandse importeur Rofil zijn failliet verklaard dus daar valt niets meer te halen. De implantaten van Poly Implant Prothese (PIP) scheurden en lekten vanwege de gebruikte industriële gel in de siliconen, in plaats van medische siliconen. Veel vrouwen kregen ernstige gezondheidsklachten doordat de siliconenresten zich door het lichaam hadden verspreid. Ruim 1.100 vrouwen hebben de PIP-implantaten na een oproep door de inspectie preventief laten verwijderen. In een tussenvonnis van het Gerechtshof in Den Bosch vond het hof dat een kliniek alle schade die is veroorzaakt door PIP-implantaten moet vergoeden, ongeacht of zij wisten dat de prothesen slecht waren. 21 zorgverzekeraars starten daarna een procedure tegen tegen 27 klinieken en ziekenhuizen voor een schadevergoeding van 3000 euro per hersteloperatie. maar kregen van de rechter geen gelijk. Vrijwel alle borstprotheses zweten of gaan zelfs lekken, waardoor silliconen moleculen in het lichaam terecht komen met alle klachten en pijn van dien. Via pathologisch onderzoek kon worden aangetoond dat gelekte siliconen uiteindelijk zelfs terecht kunnen komen in de hersenen en het ruggenmerg. Onderzoekers stellen dat alle borstimplantaten na verloop van tijd gaan lekken, waardoor deeltjes in het lichaam terecht komen. Uit een onderzoek door het RIVM bleek dat alle technische dossiers van fabrikanten van borstimplantaten in Nederland onder de maat zijn en dat de veiligheid van alle borstimplantaten in Nederland niet gegarandeerd kan worden en dat het onduidelijk hoe snel de borstimplantaten kunnen gaan scheuren. Fabrikant Johnson & Johnson heeft een implantaat (matje) dat feitelijk bestemd was voor lies- en buikwandbreuk zonder deugdelijk wetenschappelijk onderzoek ook op de markt gebracht als matje voor bekkenbodemverzakkingen. Omdat voor het bekkenbodemgebied veel meer flexibiliteit nodig is gaan de matjes stuk en veroorzaken ze ernstige inwendige problemen en pijn. Naar schatting is dit al bij ruim zeshonderd Nederlandse vrouwen gebeurd en wereldwijd gaat het waarschijnlijk om tienduizenden vrouwen. In Amsterdam begon 1 december 2023 de rechtszaak tegen borstimplantatenbedrijf Abbvie. Vrouwenrechtenorganisatie Bureau Clara Wichmann eist namens 60000 vrouwen een schadevergoeding tot wel 900 miljoen euro. De zaak draait om getextuurde implantaten met een ruw oppervlak die Biocell of Natrelle worden genoemd door fabrikant Abbvie (dat voorheen Allergan heette). Vrouwen met deze implantaten hebben 400 keer zoveel risico op het krijgen van BIA-ALCL (voluit Breast Implant Associated Anaplastic Large-Cell Lymphoma). De kans dat een vrouw deze vorm van kanker krijgt is tegen de tijd dat zij 75 jaar is, ongeveer 1 op de 7000. In Nederland leven 90 vrouwen met een borstimplantaat bij wie BIA-ALCL is vastgesteld.  De schadevergoeding die wordt geëist is bedoeld voor het verwijderen van de implantaten en een reconstructie van de borst. Ook is een deel van de vergoeding voor het leed en pijn dat de ingreep veroorzaakt. Sinds 2018 zijn de implantaten niet meer in Europa verkrijgbaar en in 2019 werden ze door Abbvie wereldwijd uit de handel gehaald. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) zegt dat verwijdering niet nodig is en dat er ook risico’s aan een operatie kleven. In Amerika lopen al langer procedures tegen het bedrijf.

Problemen met apneu apparaten

Philips heeft in totaal  98.000 klachten binnen over  apneuapparaten en in de afgelopen twee jaar zijn er al 5,5 miljoen apparaten teruggeroepen, waarvan 3 miljoen in de Verenigde Staten. Deeltjes van het geluiddempende schuim zouden volgens lab tests kunnen verbrokkelen en patiënten ouden die deeltjes vervolgens binnen kunnen krijgen. Bij 93 procent van de 98.000 meldingen zou het alleen om technische problemen en dus niet om gezondheidsschade. Bij de andere 7 procent is er wel gezondheidsschade gemeld en in 346 gevallen zelfs een overlijden. Bestuursvoorzitter Frans van Houten stapte hierdoor vervroegd op. Philips moest  tot nu toe 1,3 miljard euro afschrijven. De terugroepactie zelf koste bijna 1 miljard euro. zo’n duizend werknemers zijn er continu mee bezig. Ook leed Philips in 2022 mede door de problemen met de apneuapparaten een verlies van 1,6 miljard euro. In 2022 halveerde de koers van het bedrijf. In januari werd bekend dat het concern 6.000 banen gaat schrappen, waarvan 1.100 in Nederland. In de komende periode moet Philips rekening houden met rechtszaken en door patiënten en beleggers geëiste schadevergoedingen. Philips wil in ieder geval dit jaar tot een schikking komen over het vergoeden van economische schade. Dan gaat het om een schikking van een deel van de claims waarmee Philips in de Verenigde Staten te maken heeft. Wie daar een apneu-apparaat gebruikt, moet die in de meeste gevallen zelf betalen. En ook al heeft het concern de apparaten omgeruild, klanten in de VS hebben mogelijk toch recht op een vorm van compensatie.  De problemen met de slaapapneu-apparaten draaien om het isolatieschuim in de machines. Dat kon afbrokkelen of chemische stoffen afgeven na contact met bepaalde schoonmaakmiddelen, met mogelijke schade voor de gezondheid als gevolg waarvoor In de VS meer dan vierhonderd zaken bij elkaar gevoegd werden in een massaclaim, sommige advocaten denken dat er nog wel honderden kunnen bijkomen. Ook gaat het nog over de schade van beleggers die de beurskoers van Philips flink hebben zien kelderen. Philips nog overhoop met een producent van ozonreinigers, volgens het bedrijf een belangrijker trigger voor de problemen. Philips heeft nagelaten onderzoek in te stellen naar de dood van een Nederlandse patiënt die een apneu-apparaat van het bedrijf gebruikte. Daarmee houdt Philips zich niet aan de Europese wetgeving voor medische hulpmiddelen. Dat blijkt uit onderzoek door NRC naar de afhandeling van meldingen van ernstige incidenten met apneu-apparaten in Ned erland. Philips schikte onlangs ook in andere zaken en schrapt 10.000 banen in 2023 en 2024. Er zou in nNederland al sprake zijn van 65 overlijdensgevallen door het gebruik van de apparatuur. De Amerikaanse voedsel- en geneesmiddelenwaakhond FDA heeft het over  124 sterfgevallen. Ook zijn er tussen april vorig jaar en dit jaar meer dan 21.000 meldingen over de apparaten binnengekomen.

Philips heeft vanaf 2010 duizenden klachten van long- en apneupatiënten achtergehouden voor de Amerikaanse toezichthouder (FDA). Dat meldt NRC na onderzoek in samenwerking met onder andere het Amerikaanse onderzoekscollectief ProPublica. Met een dataonderzoek werden 100.000 meldingen over problemen met de apparaten van Philips geanalyseerd. Daaruit zou volgens de krant naar voren komen dat het bedrijf 3700 meldingen alleen intern registreerde en deze dus tegen de regels in niet binnen dertig dagen meldde bij de FDA. De krant concludeert dat de eerste melding over schadelijke schuimdeeltjes dateert uit 2010. Philips heeft in de Verenigde Staten een schikking getroffen voor 1,1 miljard dollar vanwege problemen met de slaapapneu-apparaten. Exor, het investeringsverhikel van de Italiaanse Fiat-familie Agnelli en de grootaandeelhouder van Philips, heeft zijn belang in het Nederlandse zorgtechnologiebedrijf verder vergroot. Het Amerikaanse PSN Labs zou volgens Philips de gevaren van de apneu-apparaten door verkeerde tests en analyses hebben overschat. Op basis van deze onjuiste onderzoeksresultaten besloot Philips wereldwijd 5,6 miljoen apparaten terug te halen, zegt het concern. De schade bedroeg tussen de 4 en 5 miljard euro, terwijl de terugroep niet noodzakelijk is gebleken.

Problemen met MRI scanners

Een nieuw probleem doet zich voor bij een type MRI-scanner dat het Nederlandse zorgtechnologiebedrijf tussen 2005 en 2014 verkocht. Een magneet van MRI-scanners kan in sommige gevallen oververhit raken, waarna vloeibaar helium verdampt. Normaal gesproken wordt dat heliumgas afgevoerd. Maar volgens de Amerikaanse toezichthouder FDA kan bij Philips’ scanner van het type Panorama 1.0T HFO zoveel druk ontstaan door het opgehoopte gas dat het risico op ontploffing ontstaat. Philips laat weten dat er één incident bekend is met dit type MRI-scanner, waarbij schade aan het systeem ontstond. Dit gebeurde toen monteurs de magneet uit bedrijf namen en ‘naar verluidt de gebruiksaanwijzingen van Philips niet opvolgden’, stelt het bedrijf. Vooralsnog zijn er geen gevallen van gezondheidsschade of verwondingen bekend. In Nederland staat één zo’n apparaat. Dat is inmiddels gecontroleerd en kan weer gebruikt worden, meldt Philips. In totaal gaat het om zo’n 340 MRI-scanners, waarvan 150 in de Verenigde Staten.  Philips haalt de scanner niet terug, maar heeft ziekenhuizen en andere medische instellingen opgedragen het apparaat tijdelijk niet te gebruiken. Naar eigen zeggen heeft de fabrikant 97 procent van de MRI-scanners in de VS gecontroleerd en 80 procent van de scanners in de rest van de wereld.

Problemen met inhalators

Bijwerkingencentrum Lareb heeft honderden klachten binnengekregen over het gebruik van een inhalator van de fabrikant Viatris. Volgens Lareb kreeg een deel van de astmapatiënten juist meer klachten aan hun luchtwegen na het gebruik van het nieuwe middel van de fabrikant. Zo kregen mensen tijdens en na het gebruik last van een hoestprikkel en hoestbuien. Inmiddels zijn veel van de patiënten die een klacht indienden weer overgestapt naar hun vertrouwde en tevens gewoon verkrijgbare middel Foster of een ander merk. In december vorig jaar waarschuwde Lareb al voor de klachten bij het gebruik van de puffer van Viatris. Ook apothekersvereniging KNMP is toen op de hoogte gesteld en heeft die waarschuwing doorgegeven aan de achterban. Annemieke Horikx van KNMP ziet dat er in korte tijd veel meldingen binnen zijn gekomen en verwacht dat Viatris daarom ook steeds minder vaak voorgeschreven zal worden. Ook omdat de inhalator bij geen van de zorgverzekeraars op de voorkeurslijst is opgenomen. “Het is een goedgekeurd medicijn en pas recentelijk op de markt gekomen. In zo’n negen maanden tijd zijn er veel meldingen gedaan, dus het is terecht dat Lareb tegen het CBG heeft gezegd om de zaak te onderzoeken”, zegt Horikx. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) doet op verzoek van Lareb onderzoek naar de inhalator van Viatris en heeft de fabrikant de nodige vragen gesteld.

Problemen met vapen

Bij het gebruik van vapes, elektronische sigaretten, komen giftige metalen vrij die via het inhaleren diep in de longen en daarna in het lichaam terechtkomen waardoor er niet alleen schade ontstaat aan de luchtwegen, maar ook aan de hersenen en andre organen. Dat er metalen vrijkomen bij het vapen werd al vermoed, maar hoeveel er in het lichaam terechtkomt was niet bekend. Volgens de studie, gepubliceerd in het tijdschrift Tobacco Control, verhoogt vapen het risico op blootstelling aan lood, uranium en cadmium. Blootstelling aan zware metalen kan blijvende schade bij jongeren veroorzaken, niet alleen bij langdurig gebruik, maar ook op de korte termijn. Blootstelling aan metalen als lood en cadmium kan volgens hen onder meer leiden tot cognitieve stoornissen, gedragsstoornissen en ademhalingscomplicaties bij kinderen. Lood heeft vooral invloed op hart en bloedvaten en de hersenen, cadmium wordt in verband gebracht met verschillende soorten kanker. In veel illegale vapes zitten grote hoeveelheden nicotine, vergelijkbaar met 200 tot 400 sigaretten. In 2023  gaf 14,3 procent van de middelbare scholieren aan in de laatste maand een vape te hebben gebruikt, waarvan 4 procent dit dagelijks deed. Zeker 14 kinderen zijn het afgelopen jaar in het ziekenhuis terecht gekomen na vapen. Dat blijkt uit cijfers van artsen waar RTL Nieuws over beschikt. De meesten van hen waren ernstig ziek. Zo kreeg een 16-jarige jongen onlangs een zware longbloeding en moest een 15-jarig meisje worden opgenomen op de intensive care. Kinderartsen stellen dat dit het topje van de ijsberg is, het aantal kinderen dat gezondheidsklachten krijgt na vapen ligt volgens hen nog veel hoger.

Problemen met Ritalin

Ritalin, het medicijn dat wordt voorgeschreven voor mensen met ADHD, heeft bij kinderen de werking van hersenen bij kinderen voorgoed verandert, ook al zijn ze gestopt met het medicijn. Dat het medicijn dit soort zorgelijke effecten heeft, was nog niet eerder bekend en het is onduidelijk wat de gevolgen zijn op de lange termijn. Bij mensen met ADHD werken bepaalde gebieden van de hersenen minder effectief. Zogenaamde boodschapperstoffen, de neurotransmitters, zoals dopamine en noradrenaline, zijn minder actief. Door het slikken van Ritalin gaat de doorbloeding in de hersenen sneller. Daardoor maak je meer dopamine aan en dat onderdrukt de hyperactiviteit. Eén op de vier studenten slikt illegaal Ritalin, in de verwachting daardoor beter te kunnen presteren. Twee jaar geleden was dat nog één op de tien studenten. Methylfenidaat wordt gebruikt zonder voorschrift om de studieprestaties te verhogen. Een klein deel gebruikt Ritalin of Concerta ook tijdens het uitgaan. De middelen komen veelal uit een illegaal circuit.

Problemen met kwartscomposiet

Wereldwijd blijken jonge dertigers en veertigers een stoflong te hebben opgelopen door het bewerken en zagen van  aanrechtbladen uit kwartscomposiet. In 2019 bleek er voor het eerst een patiënt silicose (een stoflong) te hebben ontwikkeld. na het bewerken van kwartscomposiet. Sindsdien zijn er steeds meer patiënten met dezelfde diagnose. Artsen pleiten voor een verbod op kwartscomposiet, dat populair is omdat het goedkoper is dan natuursteen en krasbestendig. Wereldwijd zien artsen gevallen van composietverwerkers, die soms al vroeg in hun carrière stoflong oplopen door de intense blootstelling aan het stof. De ziekte ontwikkelt sluipend. ‘In het begin merk je er niets van, omdat longen reservecapaciteit hebben. Pas als de verlittekening van de longen al verder gevorderd is, krijgen patiënten last van kortademigheid. Artsen herkennen de ziekte ook niet altijd. De composiet bestaat uit gemalen kwartsstof (silica, red.) en hars.  Een groep artsen pleit in een opiniestuk in de vakbladen Thorax en Occupational & Environmental Medicine voor een gefaseerd verbod op het gebruik van het materiaal. Australië voerde als eerste land afgelopen juli 2024 al een verbod in op kwartscomposiet. In Nederland is een onderzoek opgestart. Silicose treedt op na langdurige verhoogde blootstelling, waardoor ze vooral arbeiders treft. Voor hen kunnen de gevolgen groot zijn. Silicose is onomkeerbaar. Het stof blijft in de longen zitten en veroorzaakt littekens. Sommige patiënten hebben een longtransplantatie nodig of overlijden eraan. Normaal krijg je pas silicose na een blootstelling van dertig jaar, maar bij kwartscomposietverwerkers is dat al na tien jaar, vermoedelijk komt dat door blootstelling aan hoge concentraties. Hoe hoger en langduriger de blootstelling, hoe groter de kans op een stoflong. De producenten proberen het gevaar te drukken. Ze ontwikkelen nieuwe generaties composietsteen met lagere concentraties kwartsstof. Sommige producenten adverteren nu al voor materialen met minder dan 10 procent kwartsstof. Kwartscomposiet is nog altijd populair in de keukensector. 

Vaccins

Farmaceut Moderna en pfizer werken aan vaccins tegen de griep, de ziekte van Lime, Rabies etc. gebaseerd op dezelfde mRNA-techniek die aan de basis van hun COVID-19 vaccin ligt. Inmiddels wordt het vaccin uitgetest op menselijke vrijwilligers in een serie klinische studies die bedoeld zijn om de effectiviteit en het bijwerkingenprofiel van het nieuwe vaccin vast te stellen. Het aantal Nederlanders dat zich laat vaccineren tegen potentieel gevaarlijke ziektes moet omhoog. Artsen zijn daarom een campagne gestart: ‘Beneden Peil’. In de hoop de steeds lager wordende vaccinatiegraad weer op te krikken. En hierdoor krijgen ze een verkeerde UWV uitkering. Dit blijkt uit onafhankelijk onderzoek. Baby’s moeten beter worden beschermd tegen kinkhoest. Werknemers die met kinderen onder de zes maanden in contact komen, zouden daarom een vaccinatie tegen kinkhoest aangeboden moeten krijgen, adviseert de Gezondheidsraad. Het gaat om medewerkers in onder meer ziekenhuizen, de kinderopvang en de kraamzorg.

Antidepressiva

Meer mensen dan ooit, namelijk 1,2 miljoen Nederlanders slikken antidepressiva. Dat blijkt uit actuele cijfers van de Stichting Farmaceutische Kengetallen. Ook 25.000 jongeren onder de 20 jaar heeft antidepressiva nodig. Bij jonge vrouwen is er een stijging te zien.  Niet alleen tegen somberheid en depressie wordt het middel geslikt, maar ook tegen angst- en dwangstoornissen. Een groot deel van deze medicijnen werkt door het verhogen van het serotonine niveau in de hersenen. Serotonine heeft onder andere invloed op onze stemming en ons zelfvertrouwen. Uit groot internationaal onderzoek blijkt dat een verlaagd serotonine niveau  geen invloed heeft op een depressie. Patiënten die het middel proberen af te bouwen, kunnen last krijgen van ernstige klachten. Door het veelvuldige voorschrijven en vertraagde leveringen ontstaan er tekorten. De werkdruk is zeker een probleem en veel mensen hebben naast een drukke baan ook een druk privéleven. Dat stapelt zich uiteindelijk op waardoor mensen overspannen en overwerkt raken.

Codeïne

Codeïne is een extramuraal geneesmiddel. Extramuraal betekent: medicijnen voor thuisgebruik die u op recept van een arts bij de apotheek kunt halen. Ze worden alleen vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering als ze in het GVS staan. De Overheid heeft plannen om Codeïne uit de GVS te halen. Met de (gedeeltelijke) uitname van codeïne uit het verzekerde pakket wil de Overheid vanaf 2025 13 miljoen euro besparen.

Roken
Het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) heeft met berekeningen inzichtelijk gemaakt hoe rookpreventie kanker kan voorkomen. Zo zouden er in de periode tot en met 2045 minstens 120.000 kankerdiagnoses minder zijn als nog maar 5 procent van de volwassen Nederlanders in 2032 zou roken. In totaal gaat het om bijna 22.000 minder kankerdiagnoses in de komende acht jaar. In totaal lijden ruim 672.000 mensen aan ziektes als COPD, kanker en hart- en vaatziekten als gevolg van tabaksgebruik. Het RIVM onderzocht dit in opdracht van de Rookvrije Generatie. Dat is een gezamenlijk initiatief van de Hartstichting, het KWF en het Longfonds. In het onderzoek is gekeken naar vijftien chronische ziekten waarbij roken een rol speelt. Voor een aantal ziekten is roken de belangrijkste oorzaak. Zo is bij strottenhoofdkanker en longkanker in acht op de tien gevallen roken de oorzaak. Bij COPD is de invloed van tabak ook groot: daar is roken in 77 procent van alle gevallen de boosdoener. In Nederland veroorzaakt roken naar schatting jaarlijks circa negentienduizend nieuwe kankergevallen. Vanaf 1 juli 2024 mogen er in supermarkten geen sigaretten, shag en vapes meer verkocht worden. Daarmee vielen duizenden verkooppunten weg en 2,7 miljard euro aan omzet verschoof naar andere kanalen. Nederlanders met een lager inkomen leven gemiddeld 7 jaar korter dan die met een hoger inkomen. In die groep is er meer kans op long-, lever-, maag- en hoofd-halskanker. Een uitzaaiing waarvan de oorsprong niet bekend is, komt ook vaker voor bij lagere inkomens. Bij hogere inkomens is er vaker sprake van huid-, borst-, prostaat- en zaadbalkanker. De verschillen in kankersoorten zijn het grootst bij leverkanker. Die soort komt drie keer zo vaak voor bij mensen met een lage sociaaleconomische status (SES). Daarop volgen maagkanker en “primaire tumor onbekend” (2,6 keer zo vaak), hoofd-halskanker (2,5 keer zo vaak) en longkanker (2,3 keer zo vaak). Bij patiënten met een hoger SES komen huidtumoren juist weer veel vaker voor. De reden dat deze kankersoorten veel vaker voorkomen bij Nederlanders met een lager inkomen is dat zij vaker roken en vaak een ongezonde levensstijl en overgewicht hebben. Hogere inkomens doen ook vaker mee aan bevolkingsonderzoeken, waardoor baarmoederhals-, borst-, endeldarm-, huid- en protstaatkanker vaak in een gunstiger stadium worden ontdekt dan bij patiënten met een lager inkomen. Roken is een ernstige verslaving die veel persoonlijk en maatschappelijk leed veroorzaakt. Nog altijd sterven er in Nederland ieder jaar meer dan 19.000 mensen aan de gevolgen van (mee)roken.  Bovendien wordt in totaal 9,4% van de ziektelast in Nederland veroorzaakt door roken. (Ex)rokers leven ongezonder dan niet-rokers waardoor een (ex-)roker op jaarbasis meer gebruikmaakt van zorg, wat neerkomt op jaarlijks € 3,5 miljard aan zorgkosten. Roken komt relatief veel voor onder mensen met een lage sociaaleconomische status en kan samenvallen met achterliggende oorzaken, zoals stress, armoede en culturele normen. Uit de wetenschappelijke literatuur is gebleken dat een substantiële en regelmatige verhoging van de prijs van tabaksproducten de meest effectieve beleidsmaatregel vormt om het aantal rokers en het aantal gerookte sigaretten (bij rokers die doorgaan met roken) te verlagen. De accijns op sigaretten, sigaren en rooktabak wordt daarom regelmatig verhoogd, het meest recentelijk in 2024. 
E-sigaretten

E-sigaretten zijn schadelijk voor de gebruiker en omstanders. In de vloeistof die wordt verdampt in de e-sigaret zitten schadelijke stoffen en als nicotine aanwezig is in de e-sigaret kan ernstige verslaving optreden. Sinds 1 januari 2023 geldt officieel een verbod op e-sigaretten met smaken. De smaak ‘tabak’ blijft wel toegestaan. Producenten van e-sigaretten mochten tot 1 januari 2024 hun bestaande voorraad verkopen. Momenteel worden e-sigaretten niet belast, waardoor de extra maatschappelijke kosten niet in de prijs landen. Nederland heeft zich de afgelopen jaren sterk gemaakt voor het heffen van accijns op e-sigaretten binnen de Europese Unie. Recent is echter duidelijk geworden dat een eventueel voorstel over aanpassing van de Richtlijn tabaksaccijns ten behoeve van het belasten van e-sigaretten waarschijnlijk aan een nieuwe Europese Commissie zal zijn en niet eerder is te verwachten dan in 2025. Gelet op het bevorderen van de gezondheid en het verminderen van gezondheidsverschillen wordt kan een nationale verbruiksbelasting op e-sigaretten overwogen. 

Alcohol

Alcoholgebruik is zowel op de korte als de langere termijn schadelijk voor de gezondheid en leidt tot een verhoogd risico op zeven verschillende soorten kanker en bovendien heeft het een negatieve invloed op de hersenontwikkeling van jongeren. In 2021 werden 20.000 mensen op de spoedeisende hulp behandeld als gevolg van alcoholgebruik. Alcoholgebruik leidt tot maatschappelijke kosten door een lagere arbeidsproductiviteit, bedoeld of onbedoeld letsel aan anderen, geweld richting dienstverleners, vandalisme, overlast en de inzet van politie en justitie. De Gezondheidsraad adviseert sinds 2015 geen alcohol of in elk geval niet meer dan één glas per dag te drinken. Het Nationaal Preventieakkoord streeft naar geen alcoholgebruik tijdens de zwangerschap, geen alcoholgebruik onder de 18 jaar, minder overmatig en zwaar alcoholgebruik en een toename van de bewustwording van het eigen drinkgedrag en de effecten daarvan op mensen zelf en hun omgeving. Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat aanvullende maatregelen nodig zijn om deze doelstellingen te bereiken. In 2023 werd bij 128.000 nieuwe patiënten kanker vastgesteld. De stijging ten opzichte van 2022 is volgens verwachting (zie ons Trendrapport kanker in 2032) op basis van de bevolkingstoename en het groeiende aandeel ouderen in de bevolking. Op dit moment leven ruim 900.000 mensen met kanker in Nederland. In de nieuwe cijfers is ook gekeken naar het stadium van diagnose. Daaruit blijkt dat er grote variatie is bij de verschillende kankersoorten in welk stadium de diagnose wordt gesteld. 

Tatoeages en make-up

Gevaarlijke chemicaliën in tatoeage-inkt en permanente make-up zijn vanaf januari 2022 in de EU beperkt op grond van de REACH-verordening. De beperking geldt bijvoorbeeld voor: chemicaliën die kanker of genetische mutaties veroorzaken en chemicaliën die giftig zijn voor de voortplanting, evenals huidsensibilisatoren en irriterende stoffen.  Ernstigere effecten zoals kanker, schade aan ons DNA of het voortplantingssysteem die mogelijk afkomstig zijn van chemicaliën die in de inkten worden gebruikt, zouden hierdoor af kunnen afnemen. Zweeds onderzoek suggereert voorzichtig dat tatoeages weleens een risicofactor kunnen zijn voor het ontwikkelen van lymfeklierkanker. Voor hun studie bogen de wetenschappers zich over de gegevens van 2938 mensen bij wie lymfeklierkanker was vastgesteld. Daarnaast verzamelden ze een controlegroep, bestaande uit mensen van hetzelfde geslacht en dezelfde leeftijd als de groep bestaande uit patiënten met lymfeklierkanker. “Alle deelnemers vulden een vragenlijst in over hun levensstijl en eventuele tatoeages. Vervolgens gingen de onderzoekers na of er een verband was tussen gezette tatoeages en de kans op lymfeklierkanker. “Nadat we rekening hadden gehouden met andere relevante factoren (die van invloed kunnen zijn op de kans om lymfeklierkanker te krijgen, red.), zoals roken en leeftijd, ontdekten we dat de kans om lymfeklierkanker te krijgen 21 procent groter was voor degenen die getatoeëerd waren. En aangetoond is dat de inktdeeltjes daarbij naar de lymfeklieren worden gebracht en daar permanent worden opgeslagen.” Die wetenschap inspireerde Nielsen en collega’s vervolgens om specifiek te kijken naar een mogelijk verband tussen tatoeages en lymfeklierkanker. “Wij wilden begrijpen hoe onze gezondheid beïnvloed wordt door de permanente opslag van potentieel giftige chemicaliën in het immuunsysteem.” En daarbij werd dus een voorzichtig verband gevonden tussen tatoeages en lymfeklierkanker. Het Mechelse bedrijf Galápagos boekt spectaculair resultaat in behandeling lymfeklierkanker: 7 op de 10 uitbehandelde patiënten blijken kankervrij.

Overgewicht

De helft van de volwassenen in Nederland heeft overgewicht.344 Bijna 14% van de volwassenen heeft ernstig overgewicht (obesitas). Van de kinderen tussen de 4 en 17 jaar heeft 16% overgewicht, van wie 3,5% ernstig. Zonder maatregelen van de overheid stijgt het aandeel volwassenen met overgewicht naar 62% in 2040. In het Nationaal Preventieakkoord is de ambitie uitgesproken om dit aandeel te laten dalen tot 38% of lager in 2040 en het aandeel kinderen met overgewicht naar 9,1%. De voedselomgeving speelt een belangrijke rol omdat die overwegend ongezond is (80% van de producten in de supermarkt staat niet in de Schijf van Vijf en 91% van het aanbod in de horeca past niet in de Schijf van Vijf). Daarom wordt er gewerkt aan wetgeving die gemeenten een optionele bevoegdheid geeft om ongezonde voedselaanbieders te weren op grond van gezondheid. Daarnaast loopt er ook een wetgevingstraject om marketing van ongezond voedsel gericht op kinderen aan banden te leggen.

Zitten en trombose

Acht van de tien werknemers heeft klachten aan de lage rug, knieën of schouders. 77 procent van die klachten is werk gerelateerd. Rugklachten steken er met 60 procent met kop en schouders bovenuit, gevolgd door klachten aan de knieën (34 procent). De meeste werknemers hebben deze problemen al meer dan twee jaar.  Dat heeft ook te maken met een bepaalde levensstijl en het zittende bestaan.  Wanneer je langer dan vier uur in dezelfde houding hebt gezeten, loop je het risico op een trombosebeen.Bij trombose raakt het bloedvat verstopt door een bloedstolsel. Volgens de Trombosestichting krijgen ieder uur elf mensen ermee te maken. Dat komt neer op meer dan 100.000 Nederlanders per jaar. Een trombose kan in een ader en slagader van je lichaam voorkomen; de meest bekende vorm is een trombosebeen. Jaarlijks krijgen 18.000 Nederlanders met een trombosebeen te maken. Maar een longembolie, hart- en herseninfarct zijn ook voorbeelden van trombose. “Eén op de vier mensen overlijdt aan de directe of indirecte gevolgen van trombose.” “Bij het ontstaan van een bloedprop spelen drie verschillende factoren een rol. Vaak is er iets mis met de wand van een bloedvat.” Dat kan komen door een operatie, ongeval of op latere leeftijd door aderverkalking. Een tweede oorzaak is dat de samenstelling van het bloed verandert. Dat kan door hormonen bijvoorbeeld bij een zwangerschap of bij gebruik van de anticonceptiepil of door een infectie. “Een derde oorzaak is een verandering in de bloedstroom, door bijvoorbeeld te lang stilzitten of lang te liggen na een operatie.”Veel mensen herkennen de symptomen te laat. “Het kan iedereen overkomen, ook jongeren. Jonge vrouwen die bijvoorbeeld zwanger zijn of net aan de pil zijn, lopen een groter risico. Of jonge mannen die veel sporten, krijgen vaak te horen dat ‘het zal wel spierpijn zijn’.”Symptomen zijn: snel optredende zwelling van één been, zwaar gevoel of pijn in het been, rode of juist blauwachtige verkleuring van het been, lichte temperatuursverhoging, strakgespannen huid van het been (rood en glanzend met gestuwde oppervlakkige aderen). 
Klachten die minder vaak voor komen zijn: Wit been, zeer pijnlijk been, het gevoel een zweepslag te hebben in de kuit, Pijn in de benen bij lopen, die afneemt bij stilstaan.
Bij jongeren worden vaak de symptomen niet herkend. Kennis en voorlichting zijn zo belangrijk.”

Microplastics
Microplastics zijn vaste plastic deeltjes die bestaan ​​uit mengsels van polymeren en functionele additieven. Ze kunnen ook restverontreinigingen bevatten. Microplastics kunnen onbedoeld worden gevormd wanneer grotere stukken plastic, zoals autobanden of synthetisch textiel, slijten. Maar ze worden ook opzettelijk vervaardigd en toegevoegd aan producten voor specifieke doeleinden, zoals exfoliërende kralen in gezichts- of lichaamsscrubs.  Als kunststoffen niet op de juiste manier worden afgevoerd of gerecycled, kunnen ze in het milieu terechtkomen waar ze eeuwenlang blijven en afbreken tot steeds kleinere stukjes. Deze kleine stukjes (meestal kleiner dan 5 mm) worden microplastics genoemd en ze zijn zorgwekkend omdat ze in het lichaam kunnen worden opgenomen en daar schade kunnen aanrichten.
Hormoonontregeling

De kandidatenlijst van zeer zorgwekkende stoffen (SVHC) bevat nu 241 vermeldingen voor chemicaliën die schadelijk kunnen zijn voor mensen of het milieu. Stoffen die interacteren met het hormonale systeem maar geen schadelijke effecten veroorzaken, worden hormonaal of endocrien actieve stoffen genoemd. Een breed scala aan stoffen, zowel natuurlijke als door de mens gemaakte, kan hormoonontregeling veroorzaken. Soms worden de effecten van een hormoonontregelende stof pas lang na de blootstelling waargenomen. Bijvoorbeeld, de blootstelling van een foetus in de baarmoeder aan een hormoon ontregelende stof kan leiden tot effecten die de gezondheid van de volwassene en mogelijk ook toekomstige generaties beïnvloeden. In het wild zijn effecten die verband kunnen houden met hormoonverstoring waargenomen bij weekdieren, schaaldieren, vissen, reptielen, vogels en zoogdieren in verschillende delen van de wereld. Bij sommige soorten heeft een verstoorde voortplanting geleid tot een afname van de populatie. Bij mensen kunnen hormoonverstoorders mogelijk verantwoordelijk zijn voor een dalende spermaproductie, een toegenomen aantal mannelijke kinderen geboren met genitale misvormingen en een toename van het aantal gevallen van bepaalde soorten kanker waarvan bekend is dat ze gevoelig zijn voor hormonen. Meer controversieel is dat er verbanden zijn gesuggereerd met een verstoring van de neurale ontwikkeling en seksueel gedrag.

Ftalaten

Ftalaten vormen een familie van synthetische chemicaliën met een breed scala aan toepassingen, variërend van consumentenproducten tot industriële producten. Er zijn verschillende soorten ftalaten en ze worden vaak gebruikt als weekmakers om kunststoffen, zoals PVC, flexibeler en duurzamer te maken. Er zijn aanwijzingen dat sommige ervan onze hormoonsystemen kunnen verstoren en allergieën kunnen veroorzaken. 

Bisfenolen 

Bisfenolen worden gebruikt om polymeren en harsen te produceren, die vervolgens worden gebruikt om plastic materialen te maken. Bisfenolen worden al tientallen jaren gebruikt in polycarbonaatkunststof en epoxyhars. Producten van polycarbonaat plastic zijn bijvoorbeeld herbruikbaar plastic servies, flessen voor dranken, sportuitrusting, cd’s en dvd’s enz. Epoxyharsen worden gebruikt om de binnenkant van waterleidingen en blikjes voedsel en drank te coaten om de houdbaarheid te verlengen en te voorkomen dat ze een metaalachtige smaak krijgen. Ze worden ook gebruikt in vloeren, carrosseriecoatings en in lijmen. Bisfenolen worden ook gebruikt in thermisch papier, inkt, textiel, papier en karton. Veel bisfenolen kunnen de vruchtbaarheid schaden en de hormoonsystemen van zowel mensen als dieren verstoren. Ze kunnen ook huidallergieën veroorzaken.

Endometriose

Endometriose is een ziekte waarbij weefsel dat lijkt op de bekleding van de baarmoeder buiten de baarmoeder groeit. Het kan hevige pijn in het bekken veroorzaken en het moeilijker maken om zwanger te worden. Endometriose kan beginnen bij de eerste menstruatie van een persoon en duren tot de menopauze. Endometriose treft wereldwijd ongeveer 10% (190 miljoen) van de vrouwen en meisjes in de vruchtbare leeftijd. Het is een chronische ziekte die gepaard gaat met ernstige, ingrijpende pijn tijdens de menstruatie, geslachtsgemeenschap, stoelgang en/of urineren, chronische bekkenpijn, een opgeblazen gevoel, misselijkheid, vermoeidheid en soms depressie, angst en onvruchtbaarheid. Er is momenteel geen genezing bekend voor endometriose en de behandeling is meestal gericht op het beheersen van de symptomen. Toegang tot vroege diagnose en effectieve behandeling van endometriose is belangrijk, maar is in veel omgevingen beperkt, ook in lage- en middeninkomenslanden. Bij endometriose groeit weefsel dat lijkt op de bekleding van de baarmoeder buiten de baarmoeder. Dit leidt tot ontsteking en littekenweefselvorming in de bekkenstreek en (zelden) elders in het lichaam. De oorzaak van endometriose is onbekend. Er is geen bekende manier om endometriose te voorkomen. Er is geen genezing, maar de symptomen kunnen worden behandeld met medicijnen of, in sommige gevallen, een operatie. Het drinken van het vocht uit potten augurken (combinatie van azijn en zouten) zou de krampen sterk verminderen.

Kankeronderzoeken en ontwikkelingen

3,7 miljoen Europeanen krijgen elk jaar de diagnose kanker en  1,9 miljoen mensen sterven eraan. Blootstelling aan kankerverwekkende chemicaliën op de werkplek verantwoordelijk voor 120.000 van de kankerdiagnoses en 80.000 van de sterfgevallen. Met preventieve maatregelen zou meer dan 40% van alle kankergevallen kunnen worden voorkomen. 

In Nederland zijn minder nieuwe kankermedicijnen verkrijgbaar dan in andere Europese landen. Dat komt omdat Nederland strenge eisen stelt aan toelating van geneesmiddelen tot de Nederlandse markt én ook scherp onderhandelt over de prijs. En dat kost tijd

Een speekseltest werkt niet alleen sneller, maar zou betrouwbaarder zijn dan een bloedonderzoek dat vaak wordt gedaan. Bij de speekseltest en proeven van het Institute of Cancer Research in Londen en ziekenhuiskoepel Royal Marsden NHS Foundation Trust is gebleken dat de speekseltest betrouwbaarder is dan een MRI-scan of een zogenoemde PSA-test. Bij zo’n test wordt het bloed onderzocht op de aanwezigheid van het prostaatspecifiek antigeen (PSA). Als er veel van dit eiwit in het bloed wordt aangetroffen, kan dit wijzen op prostaatkanker. De speekseltest is sowieso minder ingrijpend dan rectaal onderzoek, een biopsie of een kijkonderzoek. Een snelle en eenvoudige test is volgens de onderzoekers van belang omdat prostaatkanker in veel landen de meest voorkomende vorm van kanker onder mannen is. Daarnaast wordt verwacht dat het aantal gevallen van prostaatkanker wereldwijd de komende jaren zal verdubbelen, omdat mensen steeds ouder worden. De speekseltest is nog niet af en zal nog verder ontwikkeld worden om bijvoorbeeld meer erfelijke aanlegfactoren voor prostaatkanker op het spoor te kunnen komen. Het is daarom nog niet bekend wanneer de speekseltest op de markt komt.
Prostaatkanker

Maar liefst 22 soorten landbouwgif worden in verband gebracht met prostaatkanker. Vier van deze pesticiden zijn ook gelinkt aan sterfte door de ziekte. In 2023 kregen 14.562 mannen in Nederland de diagnose prostaatkanker. Ruim 90 procent is ouder dan 60 bij de diagnose. De ziekte is goed behandelbaar. Na tien jaar is ruim 80 procent nog in leven. Toch overlijden jaarlijks nog 3000 mannen aan de ziekte, ongeveer evenveel als er vrouwen aan borstkanker sterven. Over de oorzaken is nog veel onduidelijk. Mogelijk vergroot een ongezonde leefstijl de kans op de ziekte, met name roken en overgewicht.
Van de 22 pesticiden die een directe relatie hadden met prostaatkanker zijn er drie al eerder met de ziekte in verband gebracht. Een van die gifstoffen is 2,4-D, een van de meest gebruikte pesticiden in de Verenigde Staten. De negentien andere stoffen die niet eerder met prostaatkanker in verband zijn gebracht, zijn tien herbiciden, diverse fungiciden en insecticiden, en een bodemontsmettingsmiddel. Vier pesticiden zijn gekoppeld aan sterfte door prostaatkanker. Het gaat om drie herbiciden, namelijk trifluralin, cloransulam-methyl en diflufenzopyr, en één insecticide: thiamethoxam. Alleen trifluralin wordt door de Amerikaanse milieuautoriteit EPA geclassificeerd als ‘mogelijk kankerverwekkend bij mensen’, de andere drie worden zelfs als ‘waarschijnlijk niet-kankerverwekkend’ of ‘bewezen niet-kankerverwekkend’ beschouwd. 

Borstkanker

Het Alexander Monro Ziekenhuis (AMZ) in Bilthoven gaat als 1e ziekenhuis in Nederland standaard kunstmatige intelligentie (AI) gebruiken voor de beoordeling van mammogrammen, de röntgenfoto’s die worden gemaakt van borsten.

Een bloedtest kan voorspellen of borstkanker terugkeert, nadat een patiënt de ziekte heeft gehad. Een test detecteert minuscule hoeveelheden kanker-DNA-cellen in de bloedbaan. Daaruit kan worden voorspeld hoe groot het risico is dat de ziekte terugkeert, maanden (of zelfs jaren) voordat de eerste symptomen zichtbaar worden. Dat zou grote positieve gevolgen hebben voor het bestrijden van de ziekte. Vrouwen met zeer dicht borstweefsel hebben meer kans op borstkanker. Bij deze vrouwen is op een röntgenfoto een deel van de verdachte plekken niet goed te zien, op een MRI wel. Maar die vrouwen krijgen die extra screening lang niet altijd. Het zorgt voor een golf aan verontwaardigde reacties van veel vrouwen, radiologen én Borstkankervereniging Nederland. Onderzoek van de Erasmus Universiteit toont aan dat aanvullende MRI-screening kosteneffectief is. Ze hebben de kosten van vrouwen die ziek worden vergeleken met de kosten van vrouwen die preventief een MRI ondergaan. Toch besloot het ministerie van Volksgezondheid niets met dit onderzoek te doen omdat de Gezondheidsraad adviseerde dat MRI mogelijk niet toekomstbestendig zou zijn. Zorgverzekeraar Menzis weigert steeds vaker thoraxbandages aan borstkankerpatiënten, die zo’n bandage nodig hebben om pijnlijke vochtophopingen tegen te gaan. Menzis laat weten dat er een wildgroei van leveranciers en tussenpersonen was ontstaan en ze zo niet weten of een bandage wel echt nodig was. Menzis is de grootste verzekeraar in Oost en Noord Nederland; in Twente is meer dan de helft van de inwoners er verzekerd. De zorgverzekeraar probeert zoveel mogelijk langjarige afspraken te maken met huisartsen en ziekenhuizen in de regio.

Vulvakanker

450 vrouwen per jaar krijgen vulvakanker.  Toch overlijden er jaarlijks gemiddeld 100 vrouwen in Nederland aan. De verschijnselen of klachten die kunnen optreden bij vulvakanker zijn: jeuk of branderigheid van de schaamlippen, een knobbeltje op (één van) de schaamlippen, pijn (bij het vrijen), een wondje dat niet dichtgaat of snel bloedt of een plekje op de schaamlippen met een afwijkende kleur. Het proces van afwijkende cellen naar een voorstadium van kanker verloopt heel langzaam en kan wel tien tot vijftien jaar duren.

Darmkanker

Het geneesmiddel Pembrolizumab kan het best ingezet kan worden bij darmkanker. Pembrolizumab is een vorm van immuuntherapie die wordt ingezet bij het bestrijden van verschillende vormen van kanker. Normaal gesproken krijgt een darmkankerpatiënt eerst chemotherapie en dan een operatie. Maar uit het onderzoek bleek dat het beter werkt als een patiënt pembrolizumab toegediend krijgt in plaats van de chemotherapie en daarna pas wordt geopereerd. Dat leidde tot een enorme toename van patiënten die kankervrij werden verklaard. Pembrolizumab is bovendien een veel minder ingrijpend middel dan chemotherapie wat veel bijwerkingen kan veroorzaken. “In de toekomst kan immuuntherapie misschien zelfs de noodzaak van een operatie vervangen. Darmkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker in Nederland, maar steeds vaker worden kankergezwellen in de darmen in een vroeg stadium ontdekt.  Voordat darmkanker in de bevolkingsonderzoeken zat, was minder dan 20 procent van de gevonden tumoren in de gunstigste fase, stadium I. Sinds de grootschalige controles is dat gestegen naar ruim 30 procent. De ongunstigste fase voor darmtumoren, stadium IV, daalde juist van ruim een kwart naar ruim 15 procent. In stadium IV is de tumor uitgezaaid en kan de patiënt niet meer genezen. Van de mensen die in 2010 darmkanker bleken te hebben, was 61 procent na vijf jaar nog in leven. Dit is gestegen naar 71 procent voor de mensen die in 2017 de diagnose kregen. Ongezonde voedingspatronen, gekenmerkt door een grote consumptie van rood en bewerkt vlees, fastfood, geraffineerde granen, alcohol en suikerrijke dranken, hebben een zorgwekkende relatie met een verhoogd risico op gastro-intestinale kanker.” Deze kanker, die verantwoordelijk is voor een op de drie sterfgevallen door kanker wereldwijd, kan zich vrijwel overal in het spijsverteringsstelsel voordoen, van de keel tot de maag, alvleesklier, darmen, endeldarm en anus.

Huidkanker

Een vergelijkbaar resultaat werd gevonden bij immuuntherapie voor huidkanker. Patiënten met uitgezaaide huidkanker hebben in de meeste gevallen namelijk baat bij immuuntherapie vóór ze worden geopereerd. Onderzoek van het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis laat zien dat 59 procent van de patiënten die in deze volgorde werden behandeld, geen enkele nabehandeling meer nodig had. Na een jaar was 84 procent van de succesvol behandelde patiënten nog steeds tumorvrij. Dat is een aanmerkelijk hoger percentage dan in de controlegroep die de standaardbehandeling kreeg (57 procent). Bij de standaardbehandeling krijgen patiënten met uitgezaaide huidkanker eerst een operatie waarbij de lymfeklieren worden verwijderd. Daarna krijgen ze twaalf kuren immuuntherapie. Bijna de helft wordt binnen drie tot vijf jaar daarna toch weer ziek. De nieuwe methode lijkt niet alleen beter aan te slaan, de behandelduur wordt voor de meeste patiënten ook korter: gemiddeld zes weken. Daarnaast zijn er financiële voordelen. “De behandeling is een stuk goedkoper, 16.000 euro per patiënt in plaats van 68.000 euro.

Britse wetenschappers van University College London zijn begonnen met de derde fase van proeven op mensen voor ’s werelds eerste gepersonaliseerde mRNA-vaccin voor melanoom – een van de gevaarlijkste vormen van huidkanker.  Voor elke patiënt werd een gepersonaliseerde injectie vervaardigd, die het lichaam ertoe aanzet kankercellen op te sporen en te voorkomen dat de ziekte terugkeert. Deze aanpak wordt neoantigeentherapie genoemd. Het vaccin, genaamd mRNA-4157 (V940), richt zich op neo-antigenen van tumoren die tot expressie worden gebracht door de maligniteiten van specifieke individuen. Neoantigenen zijn markers die door het immuunsysteem kunnen worden herkend. De injectie codeert voor maximaal 34 neoantigenen en activeert een antitumorale immuunrespons op basis van de unieke mutaties van de kanker van de patiënt. Volgens voorlopige resultaten verminderde de combinatie van het vaccin met immunotherapie het risico op herhaling of overlijden van kanker met 49% vergeleken met degenen die alleen immunotherapie kregen. Wetenschappers hopen het vaccin aan te passen om andere soorten oncologische ziekten te elimineren. Melanoom treft wereldwijd ongeveer 132.000 mensen per jaar.

Een 12-jarige jongen uit een buitenwijk van Washington, is de eerste persoon ter wereld met sikkelcelziekte die een commercieel goedgekeurde gentherapie krijgt die de aandoening kan genezen. Tegen het einde van vorig jaar gaf de Food and Drug Administration twee bedrijven toestemming om gentherapie te verkopen aan mensen met sikkelcelziekte – een genetische aandoening van rode bloedcellen die slopende pijn en andere medische problemen veroorzaakt. Naar schatting 100.000 mensen in de Verenigde Staten hebben sikkelcelziekte, de meesten van hen zwart. Mensen worden geboren met de ziekte wanneer ze het gemuteerde gen voor de aandoening van elke ouder erven. De behandeling hielp patiënten in klinische onderzoeken, maar de jongen is de eerste commerciële patiënt voor Bluebird Bio, een bedrijf uit Somerville, Massachusetts. Een ander ander bedrijf, Vertex Therapeutics uit Boston, weigerde te zeggen of het de behandeling voor patiënten was begonnen met zijn goedgekeurde CRISPR-remedie op basis van genbewerking. Kendric – wiens ziektekostenverzekering van de familie ermee instemde de procedure te dekken – begon zijn behandeling in het Children’s National Hospital in Washington. De behandeling van woensdag was slechts de eerste stap. Artsen verwijderden zijn beenmergstamcellen, die Bluebird vervolgens genetisch zal modificeren in een gespecialiseerd laboratorium voor zijn behandeling. Dat gaat maanden duren. Maar voordat het begint, heeft Bluebird honderden miljoenen stamcellen van Kendric nodig, en als de eerste verzameling – die zes tot acht uur duurt – niet voldoende is, zal het bedrijf het nog een of twee keer proberen. Als het nog steeds niet genoeg heeft, zal Kendric nog een maand moeten besteden aan de voorbereiding van een nieuwe stamcelextractie.

Oxybenzon, een stofje dat in zonnebrandcrèmes is een belangrijk bestanddeel van veel zonnebrandcrèmes en werkt de antioxidanten in ons lichaam tegen, waardoor het indirect kan bijdragen aan de ontwikkeling van kanker en het is een stof is die de huid in gaat. Hoewel er nog geen zekerheid is over de werking op mensen, is bij tests op ratten duidelijk dat het de geslachtshormonen en schildklierhormonen verstoort. Ook veroorzaakt de stof jeuk en eczeem. De stof is niet alleen slecht voor de mens, maar wordt ook in verband gebracht met milieuschade: koraal zou afsterven en vissen zouden worden vergiftigd door het oxybenzon. Aangeraden wordt om de zonnebrandcrème te kiezen zonder oxybenzon.

Baarmoederhalskanker
Onderzoekers hebben een AI-model ontwikkeld dat het risico op de terugkeer van baarmoederkanker nauwkeurig kan voorspellen. Het model kan volgens wetenschappers van het LUMC een belangrijke rol spelen bij de behandeling van kankerpatiënten. Het model Histopathology-based Endometrial Cancer Tailored Outcome Risk (HECTOR) is beter in voorspellen dan de huidige methoden. De bevindingen van dit onderzoek zijn maandag gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Medicine. Baarmoederkanker komt veel voor en treft vooral vrouwen tussen de 55 en 80 jaar. Hoewel de ziekte vaak vroeg ontdekt wordt en daardoor goed behandelbaar is, zijn de vooruitzichten aanzienlijk slechter als de kanker binnen vijf jaar terugkeert. De kans op terugkeer kan worden verkleind door een aanvullende behandeling met bestraling of chemotherapie, maar die behandelingen zijn ingrijpend voor de patiënten. Voor een op maat gemaakt behandelplan beoordeelt een patholoog daarom het tumorweefsel onder de microscoop. Het gaat om doorbraaktechnologie.” HECTOR is getraind met talloze microscopische beelden en data uit eerdere onderzoeken naar meer dan duizend patiënten. Het model is vervolgens getest op nieuwe patiënten. Het AI-model bleek in staat het risico op terugkeer van baarmoederkanker zeer nauwkeurig te kunnen voorspellen. Een nieuwe behandeling tegen baarmoederhalskanker verhoogt de overlevingskans met 8 procentpunt, blijkt uit onderzoek. De onderzoekers noemen het de grootste doorbraak in 25 jaar. De ziekte is de op drie na meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Wereldwijd zijn er jaarlijks ongeveer 660.000 nieuwe gevallen bekend en 350.000 sterfgevallen. Het nieuwe behandelplan werd getest bij patiënten gedurende een periode van tien jaar. De vijfhonderd deelnemers komen uit het Verenigd Koninkrijk, Mexico, India, Italië en Brazilië.
 
Peniskanker

De hoogste incidentie van peniskanker tussen 2008 en 2012 vond plaats in Oeganda (2,2 per 100.000), gevolgd door Brazilië (2,1 per 100.000) en Thailand (1,4 per 100.000). Het laagste was in Koeweit (0,1 per 100.000). “Hoewel ontwikkelingslanden nog steeds de hogere incidentie en mortaliteit van peniskanker dragen, neemt de incidentie in de meeste Europese landen toe. Engeland heeft een toename van peniskanker van 1,1 naar 1,3 per 100.000 tussen 1979 en 2009, en in Duitsland zijn de gevallen tussen 1961 en 2012 met 50% gestegen van 1,2 naar 1,8 per 100.000. Er wordt geschat dat tegen 2050 de wereldwijde incidentie van peniskanker met meer dan 77% zal stijgen. Deze verandering kan grotendeels worden toegeschreven aan de vergrijzing van de bevolking en de hoogste incidentie doet zich voor bij mannen van in de zestig. HPV en slechte hygiëne zijn vaak oorzaak van de aandoening

Hersenkanker

De Australische arts Richard Scolyer is al een jaar vrij van hersenkanker, nadat hij als eerste patiënt immunotherapie tegen een glioblastoom heeft ondergaan. De meeste patiënten met deze agressieve vorm van hersenkanker overlijden binnen een jaar. De 57-jarige Scolyer hoorde vorig jaar dat hij een glioblastoom had. Dat is de agressiefste variant van een glioom, een tumor die uitgaat van het steunweefsel van de hersenen. Scolyer en zijn collega Georgina Long zijn mededirecteuren van het Melanoma Institute Australia en deden onderzoek naar immunotherapie voor huidkankerpatiënten. Bij deze therapie wordt het immuunsysteem van het lichaam gebruikt om kankercellen aan te vallen. Met het onderzoek en de therapie zijn de resultaten voor patiënten met gevorderde melanomen de afgelopen tien jaar flink verbeterd. De helft is nu grotendeels genezen, tegenover een eerdere 10 procent. Scolyer en Long ontdekten dat immunotherapie in het geval van huidkanker het beste werkt als een bepaalde combinatie van medicijnen wordt toegediend voordat een tumor operatief wordt verwijderd. Een glioblastoom is de agressiefste vorm van hersenkanker. Jaarlijks krijgen wereldwijd meer dan 300.000 mensen deze diagnose. In Nederland horen elk jaar vijf- tot zevenhonderd mensen dat ze een glioblastoom hebben. De meesten zijn tussen de vijftig en zeventig jaar. Iets meer mannen dan vrouwen lijden aan deze vorm van hersenkanker. Scolyer besloot zelf de proef op de som te nemen en werd vorig jaar de eerste hersenkankerpatiënt die combinatie-immunotherapie onderging voor de tumor werd verwijderd. De eerste paar maanden had de arts last van epileptische aanvallen, leverproblemen en een longontsteking. Toen hij vorige week een MRI-scan van zijn hersenen liet maken, was daarop geen teken van hersenkanker meer te zien. “Geen teken van herhaling. Ik had niet gelukkiger kunnen zijn!”, schreef hij op X. “Het betekent niet dat ik helemaal van hersenkanker genezen ben. Maar het is gewoon fijn om te weten dat de ziekte nog niet is teruggekomen, zodat ik wat meer tijd heb om van mijn leven te genieten met mijn vrouw en kinderen”, zegt hij tegen BBC News. Hoewel er nu hoop voor hersenkankerpatiënten lijkt te zijn, moeten we niet te vroeg juichen. Scolyer en Long hebben allebei eerder gezegd dat de kans op genezing zeer klein is. “We zijn nog ver verwijderd van de ontwikkeling van een goedgekeurde en gereguleerde behandeling”, zegt Long tegen BBC. De onderzoekers hopen wel dat ze met deze doorbraak de basis kunnen leggen voor een volgende stap in het behandelingsproces.

AstraZeneca (AZN.L) vooral bekend van het Corona vaccin heeft plannen voor de bouw van een medicijnenfabriek ter waarde van 1,5 miljard dollar in Singapore, gewijd aan de productie van antilichaam-medicijnconjugaten (ADC’s) en gerichte kankertherapieën. Dit wordt de eerste uitgebreide ADC-productielocatie van het bedrijf, ondersteund door de Singapore Economic Development Board. ADC’s zijn gespecialiseerde antilichamen die zijn ontworpen om zich aan tumorcellen te binden en celdodende chemicaliën vrij te geven. Het productieproces omvat het maken van het antilichaam, het synthetiseren van het chemotherapiemedicijn en de linker ervan, het conjugeren van deze elementen en het vullen van het uiteindelijke ADC-product. Singapore is een van ’s werelds meest aantrekkelijke landen voor investeringen, gezien zijn reputatie van uitmuntendheid op het gebied van complexe productie. Ik ben blij dat AstraZeneca hier onze ADC-productiefaciliteit ter waarde van 1,5 miljard dollar gaat vestigen”, aldus CEO Pascal Soriot. De portefeuille van AstraZeneca omvat zes interne ADC’s die zich momenteel in klinische proeven bevinden en nog meer in preklinische ontwikkeling. Het bedrijf streeft ernaar om eind 2024 met de bouw te beginnen en de faciliteit zal naar verwachting in 2029 operationeel zijn.

Het Radboudumc heeft een techniek ontwikkeld waarmee artsen uitzaaiingen van prostaatkanker in lymfeklieren eerder kunnen signaleren. Dat is goed nieuws, omdat het vroeg ontdekken van uitzaaiingen belangrijk is voor de behandeling van kanker. De nieuwe techniek kan al worden gebruikt bij klinische onderzoeken.

Berichten uit de media

Medische gegevens van longcovid patiënten worden onvoldoende meegewogen bij de aanvraag voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering (WIA). Speciale longcovid klinieken in de academische ziekenhuizen van Amsterdam, Rotterdam en Maastricht zijn vanaf 1 november 2024 geopend.

Johnson & Johnson (J&J) vroeg in april 2023 het faillissement aan voor dochteronderneming LTL Management om zo onder tienduizenden rechtszaken uit te komen. Johnson & Johnson gaf LTL 8,1 miljard euro om te verdelen over de eisers in de zaken over het kankerverwekkende babytalkpoeder. Het bedrijf is hierover verwikkeld in meer dan 40.000 rechtszaken. Duizenden vrouwen zouden door het aanwezige asbest eierstok- of asbestkanker hebben opgelopen. J&J hield altijd vol dat het talkpoeder niet schadelijk is. Het Amerikaanse bedrijf werd in de afgelopen jaren al eerder veroordeeld vanwege het talkpoeder en moest miljarden dollars aan schadevergoedingen betalen. J&J bleek al tientallen jaren op de hoogte van de mogelijk kankerverwekkende asbestsporen in het talkpoeder. Het Amerikaanse bedrijf zou wetenschappers betaald hebben om positief onderzoek over het product te publiceren.

In de zorgsector wordt enorm gefraudeerd met diploma’s, zorgaanbieders incasseren geld met ongekwalificeerd personeel en er zijn serieuze fraudenetwerken ontstaan. Jaarlijks gaat er zo’n drie miljard euro naar bemiddelaars, recruiters, uitzend- en detacheringsbureaus die actief zijn in de zorg. Een deel daarvan accepteert van de zorgmedewerkers (zzp’ers) die zij uitzenden vervalste diploma’s, ID’s en VOG’s of helpt daar zelfs bij. Deze zzp’ers worden gelinkt aan heling, cybercrime, diefstal, plofkraken, handel in hard- en softdrugs, gewelds- en vermogensdelicten, oplichting, straatroof, en overvallen. In enkele gevallen gaat het om zorgverleners met een strafblad voor deelneming aan een misdadige organisatie met het oogmerk tot het plegen van terroristische misdrijven en misdrijven tegen de veiligheid van de staat. De betreffende groep zzp’ers heeft zorggerelateerde eenmanszaken op hun naam. Ze werken via de bemiddelingsbureaus vaak in de ondersteuning en begeleiding van gehandicapten en cliënten in de GGZ, thuiszorg en jeugdzorg. Met een ervaringscertificaat (EVC) kun je vrijstellingen krijgen voor (onderdelen van) een mbo-opleiding. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) ziet het aantal bureaus dat EVC’s mag verstrekken in korte tijd toenemen. Tussen april en september 2024 zijn er ongeveer tien EVC-bureaus bijgekomen, tot een totaal van 54 aanbieders. Het Openbaar Ministerie (OM) meldt dat er bij één onderzocht EVC-bureau vermoedelijk 800 tot 1200 valse certificaten zijn verstrekt. Voor de korte termijn roepen de ministers zorgaanbieders op de diploma’s van de zzp’ers of uitzendkrachten die zij inzetten te controleren in het diplomaregister van DUO. De opleidingen wordt gevraagd stages niet blind af te vinken en examens zorgvuldiger af te nemen. Ook komt er strenger toezicht op de leerbedrijven. De Inspecties gaan directer samenwerken met het Openbaar Ministerie en de Arbeidsinspectie. “Het beeld dat uit de verkenning is gekomen, is zorgelijk. De toenemende verwevenheid met criminaliteit maakt het nog zorgelijker. De bevoegdheden van toezichthouders zijn in die gevallen niet toereikend om dit aan te pakken. Dit vraagt om een bredere aanpak met het OM, politie en opsporingsdiensten. Er zijn vermoedens van netwerken die ook snel inspelen op opgeworpen barrières: zo is er melding gedaan dat zorgaanbieders die een diploma wilden checken bij DUO werden omgeleid naar een “nep” diplomaregister. Het feit dat deze online nepomgeving gecreëerd is, met daarbij de nodige kosten, doet vermoeden dat het om een groter georganiseerd verband gaat. Het probleem speelt vooral in de wijkverpleging, verpleeghuizen, de geestelijke gezondheidszorg, de jeugdzorg en in de gehandicaptenzorg. De inspecties zien risico’s bij het omzetten van eerdere (werk)ervaring via het erkennen van verworven competenties (EVC) naar een erkend diploma. Zo’n diploma is alleen terecht als het EVC-certificaat is gebaseerd op echte relevante (werk)ervaring. Niet als het certificaat is ‘gekocht’. Ook zien de inspecties risico’s bij stages die onterecht worden afgerond, bijvoorbeeld door de stage tegen betaling te laten aftekenen zonder dat de stage echt gevolgd is. De inspecties zien dat er netwerken zijn van zorgaanbieders, bemiddelingsbureaus, opleiders en EVC-aanbieders die misstanden en fraude mogelijk maken. Uit meldingen, rapporten, strafzaken en nieuwsberichten blijkt dat sommige bureaus en zzp’ers genoemd worden in verband met criminaliteit. De IGJ herhaalt de eerdere oproep aan werkgevers in de zorg om steeds diploma’s, cv’s en een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) te controleren. Want ook als die controle is uitbesteed aan een bemiddelingsbureau, blijft de werkgever verantwoordelijk. Ook het controleren en vastleggen van de identiteit van een sollicitant, zzp’er of werknemer is belangrijk. Sommige zzp’ers draaien op papier zoveel uren dat dat fysiek onmogelijk is. Blijkbaar werken er dan andere mensen op naam van de geregistreerde zorgverlener. De inspecties benadrukken dat het merendeel van de bemiddelingsbureaus te goeder trouw is. De inspecties waarschuwen tegen het gemak waarmee sommige bemiddelingsbureaus en zzp’ers kunnen sjoemelen met diploma’s, opleidingen en stages. Vijf mannen werden in september 2024 veroordeeld tot taakstraffen van 35 tot 80 uur voor het gebruik van dergelijke valse diploma’s. Ze schreven zich in bij het Arnhemse uitzendbureau Ammi Zorg, werkten zonder juiste papieren in de zorg en declareerden rekeningen. De verdachten zijn drie mannen van 61, 39 en 27 jaar uit Arnhem, een 34-jarige man uit Ede en een 40-jarige man uit Rotterdam. De opgelegde taakstraffen zijn lager dan het Openbaar Ministerie eiste. In februari 2023 stonden ook al acht voormalige zorgmedewerkers voor de rechter nadat zij met valse papieren zonder problemen te werk werden gesteld bij diverse zorginstellingen in het land. Een van de acht werd ook verdacht van oplichting. Naast valse diploma’s maakten de verdachten volgens het OM ook gebruik van valse verklaringen omtrent gedrag (VOG). Zo werkte een verdachte volgens het OM met een vals diploma van het ROC van Amsterdam en een valse verklaring omtrent gedrag als pedagogisch medewerker voor meerdere zorginstellingen.

De afdeling anesthesiologie van het Amsterdam UMC gaat volgens een bericht van Follow the Money (FTM) gebukt onder een schrikbewind. Het bestuur van het ziekenhuis is volgens het platform voor onderzoeksjournalistiek al jaren op de hoogte van de problemen op de afdeling, maar grijpt niet in. FTM sprak met 26 medewerkers en oud-medewerkers die de afgelopen dertien jaar op de afdeling werkten of nog werken. Zij vertellen dat er een angstcultuur heerst door een afdelingsleiding die met keiharde hand regeert, kritische artsen wegstuurt en medische missers niet meldt aan de Inspectie Gezondheidszorg.

Steeds meer mensen in Europa lopen een geslachtsziekte op. Het aantal gevallen van gonorroe is in een jaar tijd met 48 procent toegenomen, syfilis steeg met 34 procent en chlamydia met 16 procent. Ook in Nederland is een flinke toename te zien.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) kreeg in 2023 o0ngeveer 330 meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag van zorgverleners tegen cliënten. In 2020 waren er 130 meldingen, in  2021 zo’n 180 meldingen en in  2022 zo’n 240 meldingen.  De aantallen lopen dus stevig op. Bij driekwart van de meldingen  gaan het om een man en ongeveer driekwart van de slachtoffers is vrouw. De meldingen betreffen “seksueel getinte opmerkingen en appjes, ongewenste aanrakingen, onnodig lichamelijk onderzoek en seksueel contact (ook als dat wederzijds gewenst is), tot zelfs aanranding en verkrachting.

Vier transgenders stellen het Amsterdamse UMC aansprakelijk voor mislukte gezichtsoperaties. Dat blijkt uit onderzoek van Zembla. Het gaat onder meer om een mislukte kaak- en neusoperatie, waar de patiënten blijvend letsel aan hebben overgehouden. Naast de blijvende schade zou het ziekenhuis de patiënten ook niet goed hebben voorgelicht over de risico’s van de operaties. Bovendien zou de chirurg patiënten hebben overgehaald meer operaties te ondergaan dan ze eigenlijk wilden. De operaties zijn allemaal uitgevoerd door dezelfde chirurg.

Ongeveer 14 oud-cliënten willen aangifte doen tegen jeugdzorginstelling Woodbrookers in Kortehemmen. Het behandelcentrum, dat onder Jeugdhulp Friesland valt, kwam een paar maanden terug in opspraak, nadat uit het rapport was gebleken dat kinderen soms de nacht doorbrachten in de isoleercel en met geweld of pijnprikkels in bedwang werden gehouden. Twee aangiftes zijn al ingediend en twaalf bereiden een aangifte voor. Aangifte doen tegen een jeugdzorginstelling is geen eenvoudige opgave. 

Het HagaZiekenhuis, dat vestigingen in Den Haag en Zoetermeer heeft, zit in financiële problemen en wil daarom bezuinigen op de personeelskosten. De ziekenhuisgroep wil minder krachten inhuren en vertrekkende medewerkers soms niet vervangen. Dat is waarschijnlijk niet genoeg, en in dat geval moeten maximaal 150 vaste werknemers worden ontslagen. Het is nog niet bekend om wat voor medewerkers het gaat, maar volgens het ziekenhuis zijn dit geen verpleegkundigen en specialisten op de operatiekamers of de spoedeisende hulp. De reorganisatie moet begin 2026 zijn afgerond. De locatie in Den Haag kwam vorig jaar 1 miljoen euro tekort, die in Zoetermeer 2,5 miljoen euro. Dit jaar zijn de vestigingen samengegaan en wordt er een tekort van 20 miljoen euro verwacht. “In de begroting voor dit jaar was onvoldoende rekening gehouden met kostenstijgingen als gevolg van de hoge inflatie en de gestegen loonkosten door nieuwe cao-afspraken. Eerder dit jaar werden meerdere verpleegkundigen ontslagen vanwege diefstal van medicijnen. Het ziekenhuis ontdekte de weggenomen middelen op de afdeling verloskunde met behulp van een verborgen camera. Uit onvrede over hoe het ziekenhuis de kwestie heeft aangepakt, zouden nog eens vijf collega’s ontslag hebben genomen. Het HagaZiekenhuis bevestigt dat het om vijf verpleegkundigen gaat van de afdeling verloskunde in Den Haag. Het Haga Ziekenhuis geeft toe dat het in het verleden weleens camera’s heeft ingezet voor het toezicht op personeel. Dat doet het ziekenhuis pas als er een vermoeden is dat er sprake is van diefstal of als er ‘soortgelijke dingen’ spelen. Door de ontslagkwestie zou het HagaZiekenhuis kampen met personeelskrapte op de afdeling verloskunde. Bij de diefstal van de medicijnen in deze kwestie zou het vooral gaan om benzodiazepinen, en dan met name oxazepam en temazepam, meldt vakblad Skipr. Dat zijn middelen die stress en angst verminderen. Deze kunnen verslavend zijn en worden door artsen daarom normaal gesproken voorgeschreven voor een periode van maximaal twee maanden. De waarde van de weggenomen medicijnen zou enkele honderden euro’s zijn. Begin maart stond een andere verpleegkundige al voor de rechter voor gestolen medicijnen bij het HagaZiekenhuis. Toen zei de 51-jarige ex-medewerkster dat ze de zware kalmeringsmiddelen ‘onder dwang’ stal. De rechter geloofde haar niet. De vrouw kreeg een werkstraf van 200 uur, waarvan 100 uur voorwaardelijk, en verplichte begeleiding door de reclassering. De zaak in Den Haag staat niet op zichzelf. Het meenemen van medicijnen voor eigen gebruik speelt op meer plekken. Zeker zorgmedewerkers met avonddiensten nemen ‘weleens een slaaptablet’. Er waren dit jaar al meerdere situaties vergelijkbaar met die in het HagaZiekenhuis waarbij er een relatie zou zijn met de werkstress, ‘dat ze daardoor dat soort tabletten pakken’. De laatste twee tot drie jaar is er een flinke stijging. Het gaat dan vooral om kalmeringsmiddelen, zoals oxazepam en temazepam, maar ook om zeer verslavende en pijnstillende geneesmiddelen (opiaten), zoals oxycodon, fentanyl en morfine. 

Een 34 jarige verpleegkundige die meerdere keren te hard reed met een ambulance en de ziekenwagen ook buiten werktijd mee naar huis nam en bovendien een eerder was veroordeeld voor ontucht met patiënten is uiteindelijk toch ontslagen. De man werkte sinds oktober 2020 voor Ambulance Amsterdam als verpleegkundige, waar hij exclusief toeslagen bijna 4000 euro per maand verdiende. Hij was niet aangenomen als ambulance chauffeur en beschikte niet over de vereiste opleiding, maar toch liet het bedrijf de man de ambulance besturen. De man reed dertien keer te hard en gebruikte de ambulance ook vier keer buiten werktijd, onder andere om mee naar huis te rijden. Ambulance Amsterdam bood hem in augustus 2022 een vaststellingsovereenkomst aan om het arbeidscontract te beëindigen, maar dat wilde de verpleegkundige in eerste instantie niet. Een paar maanden later kwamen ze er alsnog uit en werd ook afgesproken dat beide partijen naar buiten toe geen negatieve uitspraken over elkaar zouden doen. Volgens de man hield zijn werkgever zich daar niet aan, onder meer door aan iemand van de ambulancedienst in Den Haag, die daar telefonisch naar vroeg, te bevestigen dat de man op non-actief was gesteld, waarbij ook werd gezegd dat het niet lag aan zijn kwaliteiten als verpleegkundige. De verpleegkundige spande brutaal genoeg alsnog een rechtszaak aan, waarin hij om een ontslagvergoeding van een ton (ongeveer twee jaarsalarissen) vroeg. Nadat de rechter dit verzoek had afgewezen, ging hij vergeefs in hoger beroep. De verpleegkundige stelde nooit te zijn gewaarschuwd over zijn rijgedrag, terwijl zijn leidinggevende een keer was meegereden en er niets van zei. Bij de rechtszaak bleek dat de man in december 2021 was veroordeeld tot drie maanden cel, met een proeftijd van drie jaar, omdat hij ontucht had gepleegd met twee patiënten. Hij mocht drie jaar niet meer als verpleegkundige werken, maar was tegen dit vonnis in hoger beroep gegaan. Daarom was het beroepsverbod nog niet ingegaan. De man stelde dat Ambulance Amsterdam hiervan af wist.

Pancras Hogendoorn de vicevoorzitter van de raad van bestuur van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) is opgestapt na berichten in de pers waaruit blijkt dat hij al sinds 2021 op de hoogte was van fraude met Europese onderzoeksubsidies. Percuros BV, een subsidiebureau dat werd ingehuurd, fraudeerde uit persoonlijk financieel gewin. De fraude werd opgetekend in gesprekken met oud-promovendi van het LUMC in een veiligheidsrapport uit 2019. Een klokkenluider onthulde in het voorjaar van 2022 dat de fraude in december 2021 al besproken werd. Ze werd als promovendus ontslagen omdat ze in het LUMC werkte, maar officieel in dienst was bij een Scandinavisch bedrijf. Zo’n constructie is in strijd met de regels. Desondanks lichtte het ziekenhuis subsidieverstrekker REA niet in.

Meerdere bewoners van zorginstelling Cleijenborch in Colijnsplaat zijn de afgelopen jaren onder verdachte omstandigheden overleden. Een grootschalig politieonderzoek richt zich op de vraag of een personeelslid een rol speelde bij de mogelijk onnatuurlijke dood van deze cliënten.

De penningmeester van de stichting Vrienden van het Bravis Ziekenhuis wist tussen juni 2021 en juni 2023 84.000 privé te pinnen en van de stichting te stelen. De man is ontslagen.

De 30-jarige verpleegkundige wordt verdacht van betrokkenheid bij de dood van meerdere patiënten in het Wilhelmina Ziekenhuis Assen (WZA) Hij zou zichzelf hebben aangemeld voor de corona-afdeling want dat zou een roeping voor hem zijn geweest. De verdachte zou ook stage hebben gelopen in een ziekenhuis in Duitsland. De sterfgevallen waren ten tijde van de coronapandemie, op de corona-afdeling van het Drentse ziekenhuis. Het onderzoek draait om de periode tussen maart 2020 en mei 2022. De verdachte heeft uit het Drentse Noordenveld had ook gewerkt in het Martini Ziekenhuis en het UMCG in Groningen. Dat was voor zijn periode in Assen, waar hij volgens het dagblad in oktober 2019 begon. De woordvoerders geven aan dat het Martini Ziekenhuis en het UMCG niet betrokken zijn in het onderzoek van het Openbaar Ministerie.  De raad van bestuur van het WZA kreeg een melding waarna de medewerker op non-actief werd gezet, het ziekenhuis deed een melding bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de politie werd ingeschakeld. Die begon samen met het OM Noord-Nederland een strafrechtelijk onderzoek. Het onderzoek zou gaan over 24 sterfgevallen.

In 2022 schorste het Zwolse Isala-ziekenhuis twee cardiologen omdat zij verdachten zijn in een strafrechtelijk onderzoek naar corruptie. Justitie legde beslag bij een emeritus hoogleraar interventiecardiologie van het Radboud UMC die voorheen bij het Isala werkte, bij de voormalig directeur van het Isala Hartcentrum en bij een gepensioneerd cardioloog van het Isala. De Fiod doorzoekingen in Nederland, Duitsland en op Curaçao. Alle vijf verdachten zouden betrokken zijn bij Diagram bv. dat niet-commerciële en commerciële hart- en bloedvatenonderzoek doet en ict-diensten levert aan ziekenhuizen. Ook daar werd een inval gedaan door de FIOD.
Het bedrijf werd in 1996 opgericht, door de betrokkenen. Negen cardiologen van het ziekenhuis hebben gezamenlijk een belang van 40,5 procent in het bedrijf. Ook de voormalig directeur van het Isala Hartcentrum, verdachte in het onderzoek, heeft een belang in Diagram.
De afdeling cardiologie van het Isala dat bekendstaat als een van de beste in Nederland, kwam in opspraak vanwege een slechte werksfeer. Uit interne rapporten bleek dat er sprake was van vriendjespolitiek en een verziekt werkklimaat. De cardiologen hebben patiënten onder druk gezet om een pacemaker of implanteerbare defibrillator te nemen. In één geval werd een pacemaker geïmplanteerd in een kliniek in Indonesië waar Isala-cardiologen werkten. Zij investeerden ook in die kliniek. de grote fraudezaak rond het Isala-ziekenhuis in Zwolle. De fisciale opsporingsdienst Fiod deed onderzoek naar naar cardiologen, die zich voor miljoenen zouden hebben laten omkopen door Biotronik. Het onderzoek loopt nog steeds.

Zes cliënten bij Acuut zorggroep, een instelling voor begeleid en beschermd wonen in Tilburg zijn overleden, zonder dat de Gemeente ingreep.  Ook seks met cliënten, een stagiair die een kopstoot krijgt zijn bevindingen van zeven jaar toezicht op zorgbedrijven in Tilburg.  Het toezicht op de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) door gemeenten is belabberd, concludeerde eerder ook de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Sinds 2019 is het toezicht eerder verslechterd dan verbeterd. Over specifiek de veiligheid van kwetsbare mensen die op beschermd wonen zijn aangewezen, uitten de IGJ en Wmo-toezichthouders in april 2021 al hun zorgen. Naar aanleiding van onderzoeken door het Brabants Dagblad en Follow the Money wil PvdA dat minister Conny Helder (VWS, VVD) onafhankelijk onderzoek instelt en een breed onderzoek  naar het toezicht op zorgbedrijven. De instelling werd 1 februari 2021 failliet verklaard, nadat de Gemeente haar handen aftrok van de instelling. Directrice Neriman K. van Actueel Zorg heeft in vijf jaar tijd 1,3 miljoen euro uit haar thuiszorgbedrijven opgenomen en de complete administratie laten verdwijnen. In november 2019 deed de politie een inval bij K. Een maand later gingen haar bv en haar eenmanszaak failliet. Curator Eddy Kolkman ontdekte al snel dat iedere vorm van administratie ontbrak en deed in januari strafrechtelijk aangifte tegen de directrice. K. heeft tussen 2014 en 2019 1,3 miljoen euro zorggeld vermeng met haar privévermogen. Waarom dat geschuif met geld nodig was kon ze niet uitleggen en ze wist ook niet meer precies wat er nou betaald is. Volgens K is de boekhouder met de noorderzon vertrokken inclusief de administratie. Volgens de curator loopt de schuld in de tonnen. Wat overblijft is een claim van ruim 45.000 euro op het eveneens omstreden zorgbedrijf De Rozenhof uit Oldenzaal. K. zou dit geld nog tegoed hebben voor uitgevoerde werkzaamheden.

De top van thuiszorginstelling Privazorg in Amersfoort treedt af op verzoek van door de Ondernemingskamer. Drie leden van de raad van commissarissen, bestuurder Teun H. en de directeuren van PrivaZorg vanwege bestuurlijke misstanden. Privazorg levert door heel Nederland thuiszorg aan zo’n tweeduizend ouderen, chronisch zieken en gehandicapten. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) plaatste de instelling in het voorjaar van 2019 onder verscherpt toezicht, nadat zorggeld weggesluisd werd en er hierdoor ernstige interne ruzies waren ontstaan. Een bestuurder sluisde minimaal 12 miljoen euro naar een eigen stichting. Enkele bestuurder vertrokken en directeuren Sandra K. en Rolf B. stapten naar de rechter om te voorkomen dat zij werden ontslagen. Ook zij stappen nu op, omdat Privazorg naast de malversaties ook nog als geheel verlies maakt en de continuïteit van de zorg in het gedrang dreigde toe komen.

De gemeente Nijmegen heeft in juli 2017 aangifte gedaan tegen zorginstelling de Rigtergroep die heeft gefraudeerd met het persoonsgebonden budget (pgb) van veertig cliënten. De organisatie mag geen nieuwe cliënten meer aannemen. De Rigtergroep huisvest op vijf locaties cliënten voor beschermd wonen. Voor de veertig cliënten die nu in een huis van de Rigtergroep wonen wordt andere huisvesting gezocht.

Uit lijsten van ziekenhuisdoden van de Inspectie voor de Gezondheidszorg blijkt dat honderden medische missers niet worden aangemeld bij de inspectie. De afgelopen drie jaar zouden 1214 patiënten overleden zijn door een zogeheten calamiteit. Maar op grond van berekeningen van instituut Nivel blijkt dat maar liefst 3000 ziekenhuispatiënten het slachtoffer moeten zijn geworden van medische missers. 60 procent van de gevallen worden dus niet gemeld. Slachtoffers van medisch falen zijn vooral 65-plussers en baby’s. Bij de gevallen die wél werden aangemeld bij de inspectie, is in het overgrote deel (90 procent) inderdaad sprake van fouten bij de behandeling in het ziekenhuis. De zorginspectie meldt dat alle ziekenhuizen, op één na stelselmatig te weinig melding maken van calamiteiten. De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft alle academische centra onlangs op de vingers getikt: van dit soort grote ziekenhuizen met ernstig zieke patiënten worden meer meldingen verwacht. Het AMC in Amsterdam doet het laagste aantal meldingen van alle academische ziekenhuizen. In de periode 2013-2015 werden 16 dodelijke calamiteiten aangemeld. Het Academisch Medisch Centrum (AMC) en het VU medisch centrum (VUmc) fuseren binnenkort.

Tien van de 26 door de inspectie onderzochte vestigingen van Veilig Thuis schieten in ernstige mate tekort in hun toezicht op de veiligheid van kinderen, zijn vertrouwensartsen onbereikbaar, is de registratie niet in orde en zijn er wachtlijsten van maanden. Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) doet geen levertransplantaties en complexe niertransplantaties uit vanwege een conflict tussen de artsen over hun onderlinge werkwijze. Drie van de zeven chirurgen haakten af.

Bij het Radboudziekenhuis in Nijmegen is 5 oktober een 39-jarige arts van de kinder-intensive-care gearresteerd op verdenking van het bezit van kinderporno. De betrokken arts werkte sinds november 2011 in het team van kinderintensivisten. Revalidatiecentrum Reade in Amsterdam heeft met een verlies van 3,4 miljoen euro bij een omzet van 69 miljoen euro het vertrouwen van de ING bank verloren. De omzet is enorm gedaald terwijl de kosten gelijk bleven. De zorginstelling met 800 werknemers, en 60 medisch specialisten maakt te weinig winst om de rente en aflossingen te kunnen blijven voldoen.

Vanwege de bezuinigingen op soa-poliklinieken moet de GGD Amsterdam vanaf oktober mensen weigeren voor controle op geslachtsziekten. Volgens de GGD gaat het op jaarbasis om 2600 mensen, ofwel 6000 consulten.

De rechter heeft 8 september een 29-jarige verpleegkundige van het Atrium ziekenhuis in Heerlen veroordeeld tot drie jaar cel, waarvan een jaar voorwaardelijk vanwege het hebben van seks in zijn proeftijd met drie psychiatrische patiënten. Hij was namelijk al eerder voor een zedendelict veroordeeld. De man mag verder zijn beroep vijf jaar lang niet uitoefenen. Hoe de man ondanks zijn eerdere veroordeling toch door het ziekenhuis te werk werd gesteld kan het ziekenhuis niet uitleggen. Van februari 2010 tot januari 2013 heeft hij volgens de rechtbank meerdere seksuele contacten gehad met de psychisch kwetsbare vrouwen van de psychiatrische afdeling.

Zorgverzekeringen vergoeden brillen en lenzen alleen bij medische noodzaak. Bij de duurdere aanvullende verzekeringen is er slecht een kleine vergoeding van een paar tientjes De premie die je betaalt, is vaak duurder dan de vergoeding die je krijgt. Armlastigen die niet zonder bril kunnen hebben hiermee een groot probleem. Ziektekostenverzekering Zorg en zekerheid vergoed bijvoorbeeld slechts 20 euro per jaar. Ook voor hoortoestellen zijn er forse eigen bijdragen van 25 % (ruim 200 euro per oor + het eigen risico) en de kosten hoog. Alleen al de batterijen, die niet in het zorgpakket zitten, kosten tussen de 80 en 100 euro per jaar.

Zo’n 40.000 jonge kinderen tussen twee en zeven jaar hebben een ernstig verwaarloosd melkgebit, variërend van dikke lagen plak, tot afgebrokkelde en tot stompjes afgesleten tanden, ontstekingen en abcessen. Een kwart van de tandartsen moet probleemgevallen zelfs doorverwijzen naar een gespecialiseerde kindertandarts of kaakchirurg. Uit een onderzoek onder 66 tandartsen bleek bij bijna 10.000 gevallen verwaarlozing van het kindergebit.

Op de locatie Langendijk van het Amphia Ziekenhuis in Breda viel de koelmachine die de temperatuur in de operatiekamers op 16 tot 18 graden houdt uit. Zeven van de acht operatiekamers waren hierdoor tijdelijk buiten gebruik. In april waren er ook al problemen met de stroomvoorziening en konden er geen operaties worden uitgevoerd. Vanwege geplande nieuwbouw wordt bezuinigd op het onderhoud. In december deed de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) een inval ten behoeve van een onderzoek naar vermoedelijke declaratiefraude. Het Amphia Ziekenhuis in Oosterhout sloot 21 september vier operatiekamers vanwege een waterlekkage. 37 operatiepatiënten moesten worden afgezegd. Amphia moest in januari een chirurg 400.000 euro betalen, omdat de arts na een interne ruzie volgens de rechter in Breda onterecht werd weggestuurd. Vanaf juni worden patiënten, op verzoek van zorgverzekeraars en het Ministerie van Volksgezondheid, zonder verwijzing van een huisarts weggestuurd.

De cardiologieafdeling van het IJsselland Ziekenhuis in Capelle aan den IJssel heeft bij twee patiënten een diagnose gemist, met fatale gevolgen. In mei stierf een 19-jarige jongen die ondanks twee onderzoeken niet verder werd behandeld. Eerder overleed een 16-jarig meisje nadat de cardiologen haar hartaandoening niet hadden gezien. De verantwoordelijke artsen zijn berispt door het tuchtcollege. De betreffende arts is inmiddels werkzaam bij een ander ziekenhuis. Hij kreeg een voorwaardelijke schorsing van een jaar met een proeftijd van twee jaar.

Apothekers hebben regelmatig te maken met boze klanten. De agressie komt door de verplichte bijdrage van zes euro die betaalt moet worden voor de uitleg die bij nieuwe medicijnen gegeven wordt. Het advies werd vroeger verwerkt in de prijs van de medicijnen, maar om de zorgkosten transparanter te maken, besloot de minister de bedragen apart te laten vermelden. De apothekers en de KNMP willen dat de splitsing wordt teruggedraaid. Afschaffen van het informatiegesprek is geen optie, vindt de KNMP; Bellen met artsen of het onderzoeken van het medisch verleden horen er soms ook bij en soms neemt de voorbereiding een hele dag in beslag.

Het Maasziekenhuis in Boxmeer krijgt tot en met 2022 jaarlijks 2,5 miljoen euro van het ministerie van Volksgezondheid om overeind te kunnen blijven.

Een oud-bestuurder van de Stichting Gehandicaptenzorg Limburg (SGL) moet de stichting in totaal 280.000 euro terugbetalen. Het gerechtshof in Den Bosch heeft dat in hoger beroep besloten. De man uit Schinnen wordt ervan verdacht, samen met zijn vriendin, zorggeld te hebben uitgegeven aan dressuurpaarden, kunst en luxe verbouwingen aan hun villa.

Zorgverzekeraars hebben berekend dat ziekenhuizen over 2013 voor 277 miljoen euro ten onrechte hebben gedeclareerd. Bestuurders van academische ziekenhuizen declareren overmatig voor dure wijnen, sterrenrestaurants en snoepreisjes. Samen declareerden dertig ziekenhuisbestuurders in 2013 en 2014 meer dan 17.500 euro aan alcoholische dranken. De drankrekening van het Leids UMC was het hoogst met ruim 4.100 euro.

De Inspectie SZW ontdekte in mei 2016, na klachten van een zorgverzekeraar, een miljoenenfraude met medicijnen door een apothekersorganisatie. In tien panden in het zuiden en midden van het land werden huiszoekingen gedaan en de administratie in beslag genomen. De apothekersorganisatie zou dure (niet-preferente) medicijnen bij de zorgverzekeraars in rekening brengen terwijl aan de patiënten goedkope (preferente) medicijnen werden geleverd. Zowel de organisatie als het bedrijf dat de administratie en facturatie van de medicijnen verzorgt zijn verdacht evenals de twee bestuurders die ook worden verdacht van valsheid in geschrifte, oplichting en witwassen. In 2016 werd voor 18,9 miljoen euro aan oneigenlijk in rekening gebrachte zorgkosten gedeclareerd. Een jaar eerder was dat 11,1 miljoen euro. Het meest werd gefraudeerd met PGB-budgetten (13,5 miljoen) en wijkverpleging (ruim twee miljoen). Verzekeraars spreken van fraude wanneer sprake is van bewust of opzettelijk handelen waarmee onterecht voordeel wordt behaald. Bijna 6000 aanbieders van pgb-zorg hebben een strafblad.

De Brabantse jeugdzorginstelling Juzt Lievenshove te Oosterhout werd ontmanteld en ontbonden. Juzt was aanbieder van specialistische jeugd- en opvoedhulp bij complexe problemen en hielp gezinnen die met huiselijk geweld te maken hebben. Juzt zat al jaren in financiële problemen, sinds de bezuinigingen en de lage tarieven die gemeenten nog willen betalen voor jeugdzorg. Sinds 2015 sluiten Gemeenten de contracten tegen een te lage prijs.

Willy B. van zorginstelling De Vier Linden in het Drentse Papenvoort wordt vervolgd voor uitbuiting van een kwetsbare cliënt tussen 2012 en 2014. Al jarenlang waren er tientallen signalen van slechte zorg bij bedrijven die B. door het hele land runde met haar ex-partner, maar daar werd nooit iets mee gedaan. Onder de namen Another World, Stop & Go en Back to Basics werd sinds 2005 vanuit Papenvoort, en later ook op andere plekken in het land, zorg verleend aan kinderen met gedragsproblemen en kinderen die uit huis waren geplaatst. In 2007 trok een stagiair van de locatie in Papenvoort aan de bel. Hij stelde dat er sprake was van kindermishandeling. Volgens hem was er sprake van lijfstraffen voor kinderen. Zo zouden ze onder koude douches worden gezet en soms kilometers op sokken over straat moeten lopen. Another World breidde in 2007 uit. Er kwamen onder meer locaties in Wekerom, het Duitse Emlichheim en het Overijsselse Onna. Die laatste locatie was bedoeld als crisisopvang voor uithuisgeplaatste kinderen die nog niet bij reguliere instanties terecht konden. De opvang was gevestigd in een oude afgelegen boerderij verscholen tussen de bossen. Niet zo lang ervoor was er een hennepplantage opgerold. Een duik in het verleden toont aan dat er al veel langer twijfels waren bij de verleende zorg op bedrijven van B. en haar voormalige partner, die beiden geen vooropleiding in de zorg hebben.

Ex Minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid) Kuipers wilde de kinderhartchirurgie in Nederland per oktober 2025 centraliseren, waardoor kinderhartoperaties alleen nog in Rotterdam en Groningen zouden kunnen worden uitgevoerd. Hij wilde daarmee de kwaliteit van de zorg verbeteren. Hij mocht naar het oordeel van de voorzieningenrechter in juli 2023, de twee medische afdelingen voor kinderhartchirurgie in Leiden/Amsterdam en Utrecht sluiten. Begin 2024 diende de zaak echter inhoudelijk en de rechter zette daar meteen een streep onder de plannen van de inmiddels plotseling vertrokken demissionaire minister Kuiper. Het besluit was aangevochten door de universitaire ziekenhuizen van Leiden, Amsterdam en Utrecht. Momenteel vinden de operaties aan aangeboren hartafwijkingen bij kinderen bij vier kinderhartcentra plaats, verbonden aan vijf universitaire ziekenhuizen. Kinderen kunnen terecht bij centra in Rotterdam, Utrecht, Leiden en Groningen. Kuipers wilde dat de operaties vanaf oktober 2025 alleen nog konden plaatsvinden in Rotterdam en Groningen, omdat de kwaliteit zou verbeteren als artsen meer ervaring zouden opdoen met specialistische ingrepen.

Een kaakchirurg van het Erasmus MC die relaties had met vijf vrouwen die onder hem werkten, soms zelfs tegelijk, is volgens de hoogste rechter terecht ontslagen. De chirurg eiste  4,5 miljoen euro schadevergoeding van het Erasmus, maar dat werd door de rechter afgewezen. Hij had de relaties tussen 2014 en 2022. Na een melding bij de Ombudsman greep de leiding in. Volgens de kaakchirurg waren de relaties met wederzijdse instemming. Maar de vrouwen, die minstens twintig jaar jonger waren, waren ook afhankelijk van hem. De chirurg was ook voorzitter van de Centrale Opleidingscommissie. Ook moest hij hun werk beoordelen. Volgens de chirurg waren relaties op de werkvloer aan de orde van de dag. De Raad van Bestuur zou dat hebben gedoogd en zelfs gefaciliteerd, zo zei hij. Volgens Medisch Contact zegt de medisch specialist dat hij is ‘geofferd’ omdat Erasmus MC door twee vrouwen met wie hij een relatie heeft gehad zou zijn bedreigd met media-aandacht. Hij suggereerde ook dat het ziekenhuis zwijggeld aan de twee zouden hebben aangebonden. In 2023 werd hij ontslagen. Het Gerechtshof heeft bepaald dat hij zijn baan niet terug krijgt, maar wel een transitievergoeding van 85.000 euro. Wel moet hij daarvan de 24.000 euro aan juridische kosten die het ziekenhuis heeft gemaakt betalen.

Co-Med/PCC Tele Services

De medisch keten werd in september 2019 opgericht door de Maastrichtse ondernemers Guy Vroemen, Guy Schulpen en Caro van Uden. Co-Med kocht zich met veel bravour in bij 10 huisartsenpraktijken waarbij hun manager maat werd in de maatschap en zo dus meedeelde in de winst. Crediteuren vroegen onlangs het faillissement van het moederbedrijf Co-Med aan. Op de zitting besloot Co-Med echter om het detacheringsbedrijf onmiddellijk de achterstallige 100.000 euro te betalen. Het callcenter van huisartsenketen Co-Med , Co-Med Teleservices/PCC Tele-Services dat al enige tijd gesloten was werd eerder wel failliet verklaard met een schuld van 1,6 miljoen euro. Detacheringsbedrijf Care About en minstens 7 zorgmedewerkers kregen maandenlang voor tonnen aan salaris niet betaald. In maart kwam er een voorstel van Co-Med om 10 procent van de facturen te betalen, zonder enige onderbouwing waarom ze alleen dat deel wilden betalen. Daarop besloot Care About de doktersassistentes terug te trekken en via de rechter geld te eisen.  Sinds 2019 neemt C0-Med huisartsenpraktijken in het hele land over. Maar die overnames gingen gepaard met een groeiend aantal klachten. De praktijken waren slecht bereikbaar, patiënten konden soms pas dagen later terecht, er waren niet altijd artsen aanwezig en in de zomervakantie sloot een praktijk door een personeelsgebrek. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) deed al onderzoek naar Co-med. De inspectie gaf het bedrijf een aanwijzing, omdat de praktijken te vaak niet goed bereikbaar waren. Het bedrijf ging failliet en liet een enorme schuldenlast en enorm veel problemen achter.

 
Aysel Erbudak, de oud-topvrouw van het Slotervaartziekenhuis werd vorig jaar veroordeeld tot 18 maanden gevangenisstraf, waarvan 6 maanden voorwaardelijk, vanwege “verduistering, valsheid in geschrift en gebruikmaken van het valse geschrift.” Ze werd eerder al veroordeeld voor het verduisteren van 1,2 miljoen euro aan ziekenhuisgeld. Ze zou twee valse facturen van één miljoen euro aan een handlanger betalen. Met dat bedrag financierde ze de aankoop van een zorginstelling in Turkije door haarzelf. Ook zou ze het ziekenhuis voor 200.000 euro aan aandelen hebben laten kopen. Die aandelen verkocht ze weer en het geld zou ze op eigen rekening en de rekening van haar zoon hebben gestort. Erbudak heeft al die beschuldigingen altijd ontkend. Volgens haar advocaat trad zij in Turkije op namens het Slotervaartziekenhuis. Volgens de advocaat werd het vastgoed in Turkije op haar naam gezet, omdat de Turkse wetgeving dat vereiste. De andere twee ton zou door een fout van het ziekenhuis verkeerd in de administratie zijn beland. De oud-bestuurder ging daarom in beroep tegen de uitspraak van de rechter. De Hoge Raad heeft naar die klachten gekeken, maar komt nu dus tot de conclusie dat de “klachten niet leiden tot vernietiging van de uitspraak.” Daarmee is het beroep verworpen en de celstraf definitief.

Het Nationaal Vergiftiging Informatie Centrum (NVIC) krijgt steeds vaker meldingen binnen over kinderen die veel te veel tandpasta hebben ingeslikt. Hoewel tandartsen het gebruik van tandpasta met fluoride massaal aanraden vanwege de beschermende werking tegen gaatjes, kan het inslikken van grote hoeveelheden tandpasta gevaarlijk zijn.

Een 62-jarige Amerikaan die een donornier kreeg van een genetisch gemodificeerd varken is uit het ziekenhuis ontslagen. De man maakte het goed en mocht naar huis, maar na twee maanden overleed hij alsnog. Het ziekenhuis liet weten dat het overlijden niet een gevolg van de transplantatie is.

error: Content is protected !!