Oorlogen
De wereldwijde militaire uitgaven zijn in 2023 zijn gestegen naar 2,44 biljoen dollar (circa 2289 miljard euro). Oorlogsretoriek is bedoeld om een cultuur van angst te verspreiden en is mede oorzaak van depressies en overspannenheid. Premier Mark Rutte waarschuwt constant dat het niet bij Oekraïne zal blijven als er geen actie tegen Rusland wordt ondernomen en dat heeft natuurlijk alles te maken met zijn ambitie om NAVO baas te worden. Teksten als: „Hij zal het niet bij Oekraïne houden als we hem niet stoppen. Deze oorlog is groter dan Oekraïne. Het gaat over het ophouden van de internationale wetten. Het gaat om het recht van een soeverein volk om een eigen pad te kiezen. Het gaat over vrijheid. Die van hen en die van ons. “De recente acties van Poetin, die dreigde met kernwapens en overging tot een gedeeltelijke mobilisatie, laten zien dat de westerse steun aan Oekraïne helpt ” De dreiging van kernwapens en een mogelijke wereldoorlog zijn favoriete onderwerpen. Rutte ging ook in op de berichten over massagraven, martelingen en verkrachtingen in door Rusland bezette gebieden. „De wereld kan niet, en zal niet passief blijven en niets doen.” Daarin ziet Rutte ook een belangrijke rol voor zichzelf”. Ook financieel en materieel zet Rutte alle sluizen open.
Tot dusver kreeg Oekraïne van Nederland: een T-72-tank, een YPR 765 pantserrupsgevechtsvoertuig, een YPR-806 A1 PRB,een YPR-bergingsvoertuig, een Fennek verkenningsvoertuig, een Viking-rupsvoertuig, een Leopard 1 A5-gevechtstank, eenLeopard 2 A4-tank, een Pantserhouwitser, een Vurend 120mm-mortier, een Patriot-lanceerinstallatie, een Stinger, (24) F-16’s.,MAG-mitrailleur, Minimi-mitrailleur, Machinegeweer op een MB-terreinwagen, Een precisiegeweer, een Lange-afstandsgeweer, munitiekisten met patronen kleinkaliber, drones, een Squire-radar, een VERA-NG passieve radar, een VERA-NG passieve radar, een helm met nachtkijker, een Baileybrug, een Leopard 1-brugleggende tank, Een DAF YAI-4442, een Bushmaster Vrachtwagen, een DAF TROPCO 650kN, een trekker-opleggercombinatie, een M3 brug- en ferrysysteem, een Amarok-terreinwagen, een MB-terreinwagen, een Mercedes Benz-terreinwagen, een ambulance, een KTM-motor, een Scanjack-mijnruiminstallatie, een Bozena-mijnruiminstallatie, een EOD-uitrusting, de Zr.Ms. Zierikzee, Mijnenjager, een veldhospitaal, tenten, aggregaten, reserveonderdelen, een hijskraan, een shovel, een heftruck, kleding, rantsoenpakketten, 14 rigid inflatable boats, 8 gemillitariseerde rivierpatrouilleboten, CB 90 gevechtsboten, medische goederen en brandstof. In april wordt nog eens voor 200 miljoen euro aan extra materieel overgedragen. Nederland zakt hiermee onder de minimale eisen aan de eigen operationele gereedheid en internationale verplichtingen.
”Je kunt geen programma kijken of nieuws kijken zonder confrontatie met de oorlogen en dat veroorzaakt nog meer stress bij de Nederlandse bevolking dan de Coronapandemie waarvan de gevolgen elke dag meer zichtbaar worden, gezien de stijging van verwarde personen die het land dagelijks opzadelen met nieuwe stress. Oorlog beheerst het nieuws met verschrikkelijke beelden uit Oekraïne en de Gaza. Het dodental en de oorlogsellende is het hoofdpunt van elk journaal. Mensen worden er moedeloos en angstig van. Experts maken zich naar eigen zeggen dan ook zorgen om de “psychische ontreddering die het gevolg kan zijn van al dat nieuws dat ons bang maakt” en “de trauma’s die aangericht worden”. Het zijn die experts die ons (en de overheid) waarschuwen voor een “tsunami aan zorgvragen” nu én straks als de oorlogsdreiging over is.
De Europese Commissie wil een half miljard euro extra vrijmaken om de Europese munitie-industrie weer op de been te helpen en meer artilleriegranaten te maken. De EU moet binnen een jaar 1 miljoen granaten kunnen leveren, meent Eurocommissaris Thierry Breton (Industrie). Oekraïne zit dringend verlegen om munitie voor zwaar geschut. Oekraïense bondgenoten proberen nieuwe granaten en raketten aan te voeren, maar kunnen het tempo waarin die erdoor worden gejaagd niet bijbenen. Ook de VS doet mee en 20 april ging het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden na maanden van overleg akkoord met een steunpakket van 61 miljard dollar voor Oekraïne. Een deel er van wordt beschouwd als lening. De Oekraïense staatsschuld zou mede hierdoor minimaal oplopen tot 94% van het bbp.
Rusland - Oekraine
Na de op 23 februari 2022 uitgebroken oorlog tussen Rusland en Oekraïne legde de EU sancties op die hun weerslag snel wisten te vinden op de olie en gasprijzen. 3 maart 2022 was de prijs per megawattuur op de Nederlandse termijnmarkt bijna 200 euro. Dat was het viervoudige in vergelijking met drie maanden eerder. Nederlandse bedrijven importeren en exporteren sinds de sancties zijn ingesteld opeens veel meer naar Georgië, Kazachstan, Kirgizië en Oezbekistan waarna de producten alsnog hun weg naar Rusland vinden. Ondertussen hebben Europese landen in de eerste zeven maanden van 2023 ook zo’n 40 procent meer vloeibaar gas van Rusland ingekocht dan in dezelfde periode in 2021, voor de Russische invasie van Oekraïne. Rusland heeft in februari 80 procent meer aan olie en gas verdiend dan een jaar eerder. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft een vierjarig financieringspakket van 15,6 miljard (zo’n 14,4 miljard euro) voor Oekraïne goedgekeurd. De lening maakt deel uit van een breder pakket van 115 miljard dollar aan internationale steun om Oekraïne te helpen. Het land heeft al 28 jaar lang te maken met omkoping, diefstal en misbruik van middelen. In totaal heeft Nederland inmiddels 3,7 miljard euro aan militaire goederen en steun aan Oekraïne gegeven. De door de NAVO gesteunde aanvallen door Oekraïne met steun van de NAVO op de geannexeerde gebieden worden door Rusland beschouwd als een aanval op Rusland als geheel. Europa is afhankelijk van Rusland voor verrijkt uranium voor o.a. kerncentrales en atoombommen en daar gelden geen sancties voor. De enige fabriek ter wereld die momenteel opgewerkt uranium omzet voor gebruik in kerncentrales bevindt zich in Rusland. Voor verrijkt uranium is Rusland een zeer belangrijke speler (bijna 50% van het verrijkt uranium komt van daar), waarbij het Westen meer afhankelijk is van Rusland dan Rusland van het Westen. Niet alleen het Russische schip de Mikhail Dudin legt regelmatig in Nederland aan, ook de Baltiyskiy-202 doet dat regelmatig. Dit zijn de twee ‘Russische’ schepen die overwegend tussen St. Petersburg en West-Europa varen met een radioactieve lading. De B-202 is nu op weg naar Rotterdam, waar het 8 april 2024 verwacht wordt. Op grond van recent afgegeven vergunningen is het nu mogelijk dat het schip in Rusland opgewerkt uranium vervoert wat in Urenco in Almelo gaat verrijken voor het Franse EdF.
De NAVO wil een fonds oprichten met daarin 100 miljard euro om Oekraïne te kunnen blijven steunen en om voorbereid te zijn op een “andere politieke wind”
Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne in 2022 is door Nederland rechtstreeks circa 3,7 miljard euro beschikbaar gesteld, met name voor munitieleveringen en wapensystemen, 24 F-16 toestellen, tanks en Patriot raketten, en bijbehorende reserveonderdelen en munitie voor 150 miljoen euro . Verder maakt het kabinet 200 miljoen euro vrij voor de aanschaf van drones voor verkenningsmissies. Tot nu toe heeft Nederland voor zo’n 3 miljard euro aan militaire goederen voor Oekraïne gekocht. Oekraïne maakt behoorlijk effectief gebruik van de door het westerse landen geleverde Patriot-raketafweersystemen en heeft al vele Russische raketten, vliegtuigen en drones uit de lucht geschoten. Patriot is veruit het duurste wapensysteem. De totale kosten bedragen ongeveer 1,1 miljard dollar: 400 miljoen dollar voor het systeem en 690 miljoen dollar voor de raketten. Het Kremlin beweert dat het sinds het begin van 2024 vijf Patriot lanceerinrichtingen heeft vernietigd.
Internationale instanties gaven al een miljard euro uit aan (wederopbouw)werkzaamheden in Oekraïne. Nederlandse bedrijven lopen hierbij structureel achter
Nederland leverde reeds voor € 2,63 miljard aan militaire steun aan Oekraïne (stand 4 december 2023). Een deel komt niet van het defensiebudget maar wordt gehaald uit de algemene middelen van de Rijksbegroting en vanuit een Europees fonds, de zogenoemde European Peace Facility. Mark Rutte die volgens NAVO-bronnen en de steun van Biden en het Verenigd Koninkrijk zit in de race voor de functie van secretaris Generaal van de NAVO tegen een salaris van 27.000 euro per maand in plaats van zijn huidige 15,765 euro. Roemenië ambieert ook de functie. Het besluit over de nieuwe secretaris-generaal wordt waarschijnlijk uitgesteld tot juni.
Onlangs bleek 37 miljoen euro te zijn verduisterd door ambtenaren van het ministerie van de Oekraïense defensie. De fraude werd ontdekt door de Oekraïense geheime dienst (SBU)
Het beoogde toetreden van Oekraïne tot de NAVO en het plaatsen van militaire basis en het verbreken van het Minsk akkoord zouden volgen Poetin voor Rusland de reden en de oorzaak zijn geweest van de inval. Poetin stelt dat een einde aan de oorlog mogelijk is wanneer deze acties ongedaan worden gemaakt en de VS stopt met het oneindig leveren van wapens aan Oekraïne. Poetin stelt dat niet de president maar de CIA de dienst uitmaakt in de VS, samen met anderen. Er waren opnieuw spanningen over de toetreding van Zweden als 32e lid van de NAVO. Het besluit werd nog opgehouden door Hongarije maar deze ging 26 februari overstag. Daarvoor moest Zweden wel vier extra Gripen-straaljagers aan hen beschikbaar stellen. Momenteel heeft Hongarije al veertien Zweedse straaljagers, waarmee het totaal dus groeit naar 18. Turkije ging onlangs ook akkoord. In de 2 jaar dat de oorlog nu duurt rapporteerde de Verenigde Naties (VN) dat de oorlog aan Russische zijde heeft geleid toy 35.500 tot 43.000 doden en 154.000 tot 180.000 gewonden. Aan Oekraïense kant zijn er 31.000 doden en 109.000 tot 113.500 gewonden. Rusland zou 2.048 tanks en 3.900 pantserinfanterievoertuigen verloren hebben en Oekraïne 468 tanks en 1.020 pantserinfanterievoertuigen.
De VS, gesteund door het Verenigd Koninkrijk, Japan en Canada leggen beslag op 300 miljard dollar aan bevroren Russische tegoeden. Van de bevroren obligaties en beleggingen van de Russische centrale bank worden dividend, de winstuitkeringen en andere opbrengsten afgeroomd en aan Oekraïne geschonken.
Minstens achttien Europese landen investeerden in 2023 ongeveer 2 miljard voor 1 miljoen artilleriegranaten voor Oekraïne. Financiering verliep via het nieuwe Trustfund van de Wereldbank. Nederland droeg 87 miljoen euro bij aan deze inkoop en stortte nog eens 25 miljoen euro extra om materieel te kopen. Verder steekt de Nederlandse regering nog 10 miljoen euro in het verbeteren van de Oekraïense cyberaanvallen. Rutte tekende namens Nederland 23 februari 2024 bovendien een tienjarige veiligheidsovereenkomst inclusief militaire steun. 4 april tekende ook De Finse president Alexander Stubb eenzelfde overeenkomst. De NAVO riep de 32 bondgenoten op om een fonds van 100 miljard euro op te richten voor steun aan Oekraïne.
Oekraïne voert de zwaar gesubsidieerde oorlog niet alleen in eigen land maar ook in Soedan. Oekraïense commando’s strijden daar tegen de Russen, terwijl de bevolking geen kant op kan
Honderden vrijwilligers in het Oekraïense IT Army leggen Russische websites en bedrijven plat om zoveel mogelijk economische schade te veroorzaken. De Europese Commissie wil tussentijds extra geld van de lidstaten voor Oekraïne, vanwege de hoge inflatie, extra personeel, migratiestromen richting Europa, hogere rentelasten en nog enkele miljarden voor programma’s om de Europese economie concurrerender te maken. Vooral de gestegen rente op leningen en de gevolgen van de oorlog kosten de EU minimaal zo’n 18,9 miljard euro, de giften aan Oekraïne komen op 17 miljard euro. Nieuw internationaal overleg over wapenleveranties aan Oekraïne is op 19 maart op de Amerikaanse basis Ramstein in de Duitse deelstaat Rijnland-Palts. De Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin heeft de zogenaamde Ukraine Defense Contact Group uitgenodigd voor een volgende bijeenkomst op de grootste Amerikaanse luchtmachtbasis buiten de Verenigde Staten. De financiering door de EU en Nederland beperkt zich niet alleen tot verdediging van het eigen land maar Oekraïense commando’s voeren ook aanvallen uit in Soedan, uit tegen een collectief van Wagner-huurlingen en lokale rebellen van de Rapid Support Forces (RSF). Ook waren ze verantwoordelijk voor het opblazen van de Nord Stream-pijpleidingen vorig jaar in de Oostzee. De Amerikaanse inlichtingendienst CIA zou in juni 2023 via een Europees spionage-agentschap erachter zijn gekomen dat verschillende Oekraïense teams de actie aan het voorbereiden waren. De informatie werd gedeeld met Duitsland en andere Europese landen, maar er werd niet ingegrepen. Onlangs werden ook boorplatformen op zee en de Krim aangevallen met kruisraketten. De Oekraïense geheime dienst wil nog in het eerste half jaar van 2024 de Krimbrug alsnog opblazen, en daarmee hét symbool van de Russische bezetting van het schiereiland vernietigen. Nederland is ondertussen bij de oneindige en kostbare oorlogen betrokken en gaat zo’n 24 F-16’s aan Oekraïne leveren. Oekraïne gaat Nederland in 2024 circa 5,5 miljard euro kosten, de eerste 2 miljard zijn door het demissionair kabinet alvast gereserveerd als signaal naar het Kremlin. Een deel van de 2e Kamer wilde een motie indienen waardoor het voorgenomen steunpakket mogelijk niet door zou kunnen gaan. Demissionair premier Rutte dreigde op voorhand de motie niet uit te zullen voeren en zette dreigde zelfs met opstappen. Rusland beschouwt de levering van F-16 straaljagers aan Oekraïne door het Westen als een nucleaire bedreiging. De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov waarschuwt daarvoor en nam onlangs de allernieuwste Su-57 in ontvangst. Een multifunctioneel 5e generatie gevechtsvliegtuig die in serieproductie wordt gemaakt. De oorlogszuchtige houding van Rutte moet zijn NAVO ambities en aanbeveling tot opvolger van de Noor Jens Stoltenberg als Secretaris Generaal van de NAVO blijkbaar ondersteunen. Rusland is na de val van Avdiivka aan de winnende hand. Nu Avdiivka in handen is heeft Rusland toegang tot belangrijke andere delen van Oekraïne. Al sinds de annexatie van de Krim in 2014 ligt het stadje aan de frontlinie. Oekraïne heeft er al die jaren ondanks alle militaire steun alles aan gedaan om Avdiivka in handen te houden. President Zelensky had zijn prestige aan de stad verbonden en wilde het koste watt kost behouden, dus het verlies van de stad is een gevoelig gezichtsverlies voor hem. De VS stuurde langeafstandsraketten Army Tactical Missile Systems (ATACMS) naar Oekraïne. De Verenigde Staten blijven daarmee een directe botsing tussen de Navo en Rusland forceren. Volgens de Franse president Macron ‘mag niets worden uitgesloten en zullen ze alles doen om te zorgen dat Rusland niet wint. Macron liet verder weten dat een ‘coalitie’ van landen wordt gevormd die Oekraïne zal gaan voorzien van ‘raketten en bommen voor middellange en lange afstand. Ook werd bekend dat diverse NAVO landen speciale eenheden in Oekraïne hebben gestationeerd. Rusland reageerde furieus: “De gevolgen voor indringers zullen tragisch zijn. We hebben wapens die doelen op hun grondgebied kunnen aanvallen, dat is duidelijk. Ondertussen keerden 11 maart 2024 de eigen Russische troepen bestaande uit het “Vrij Rusland Legioen” en het “Siberische Bataljon” een gebied binnen dat tijdelijk bezet was door de “Russische Federatie”. Gewapend met zware voertuigen trokken ze vanuit het grondgebied van het Vrije Oekraïne de oblasten Belgorod en Koersk over en kwamen in botsing met de bezettingsmacht van het Kremlin-regime. Ze zouden zijn bewapend door Oekraïne. Het Russische ministerie van Defensie zegt 234 van de militanten te hebben gedood.
De huidige Ramsteingroep, die bestaat uit 32 NAVO-leden en 24 andere landen, staat Oekraïne met wapens en minute bij in de NAVO is dus al betrokken. Alle omliggende landen hebben militaire experts in Oekraïne gestationeerd en even werd in Duitsland de levering van Taurus kruisrakketten overwogen. Bondkanselier Olaf Scholz wil wat hem betreft absoluut echter geen Taurus-raketten leveren. Een online geheim overleg tussen hoge Duitse luchtmachtmilitairen, waarin onder andere dit ter sprake kwam, werd afgeluisterd en openbaar gemaakt. Een van de officieren gebruikte in zijn hotel in Singapore een niet-versleuteld netwerk. In de vergadering werd onder andere ook gesproken over geheime Amerikaanse operaties in Oekraïne en de stationering van buitenlandse eenheden. Niet lang er na bombardeerde Rusland verschillende gebouwen van het hoofdkwartier van de inlichtingendiensten in Oekraïne en Polen maakte melding van de dood van een generaal. Polen kwam met het bericht dat de generaal een natuurlijke dood gestorven was. Russische elektronische oorlogsvoering blijkt zeer effectief, met naar schatting minstens één geïnstalleerd systeem op elke 10 km van het front. Deze systemen zijn voornamelijk gericht op het uitschakelen van drones. Naast het jammen van drones slagen de Russen er volgens het rapport ook in om de 256-bit versleutelde tactische communicatiesystemen van Motorola te onderscheppen, die veelvuldig worden gebruikt door de Oekraïense strijdkrachten. Maandelijks worden zo’n 10.000 drones afgevangen. Volgens het Oekraïense ministerie van Energie is het doel van de Russische aanvallen om de energievoorziening in het land op grote schaal lam te leggen. Op de Amerikaanse basis Ramstein in de Duitse deelstaat Rijnland-Palts vond onlangs opnieuw internationaal topoverleg plaats tussen de defensieleiders uit ruim vijftig landen. Hoog op de agenda stond de vraag of Oekraïne nieuwe wapenleveranties kan ontvangen. Maar het is nog maar de vraag of deze überhaupt nog op tijd komen. De voorraad is op en nieuwe wapens zullen eerst geproduceerd moeten worden alvorens ze die kant op kunnen en daar zal enige tijd overheen gaan. Ondertussen is, op zo’n 10 kilometer van het zwaarbevochten dorp Avdiivka, het dorpje Orlivka in de regio Donetsk door Rusland ingenomen. Als het Russische leger Charkov inneemt, zal het de Oekraïense strijdkrachten in de Donbass kunnen omsingelen. Het grondgebied van Charkov is van groot strategisch belang is voor de Russische strijdkrachten. Een Russische groep van ongeveer 100 duizend soldaten zou zich naar verluidt concentreren op de grens met de regio Charkov en wil de stad innemen. Ocheretyne zou inmiddels ook bezet zijn.
De Oekraïense hoofdstad Kyiv wordt door Rusland bestookt met twee soorten hypersonische raketten de Kinzjal, en de Zircon die een topsnelheid van bijna 10.000 kilometer per uur halen
Poetin heeft wel verkiezingen gehouden maar die zijn niet bepaald democratisch verlopen en heeft snel daarna toestemming gegeven voor het oproepen van 150.000 dienstplichtigen. President Zelensky heeft verkiezingen gewoon uitgesteld zodat hij aan de macht blijft. Hij heeft steeds meer moeite om te rekruteren voor het leger
Naast materiele militaire steun wil Nederland daarom ook de uitstroom van kanonnenvoer tegenhouden. Mannen tussen 18 en 60 mogen in de toekomst niet meer als vluchtelingen worden toegelaten, zodat ze beschikbaar zijn voor mobilisering. Elke vorm van pacifisme wordt bestraft: Oekraïense mannen in het buitenland krijgen geen hulp meer van consulaat en geen paspoort meer, tenzij ze terug komen om te vechten. Sinds het uitbreken van de oorlog mogen mannen tussen de 18 en 60 jaar oud het land ook niet verlaten. Voor hen geldt vanaf 25 jaar oud de dienstplicht. Wie de mobilisatie weigert, krijgt een boete of uiteindelijk een gevangenisstraf. In München was op 16 februari 2024 de jaarlijkse internationale veiligheidsconferentie. Zo’n 800 Staatshoofden, militairen, diplomaten en ministers overlegden over de Russische dreiging en de oorlog in Oekraïne, de toekomst van de NAVO en het conflict in het Midden-Oosten. Ook de Oekraïense president Zelensky, de Amerikaanse vicepresident Harris, de Israëlische president Herzog en premier Shtayyeh van de Palestijnse Autoriteit waren aanwezig. Namens Nederland zijn demissionair premier Rutte en de ministers Bruins Slot (Buitenlandse Zaken) en Ollongren (Defensie) aanwezig. Als cadeau bracht Rutte nog eens 100 miljoen euro mee voor een Tsjechisch initiatief om snel artilleriegranaten te kopen voor Oekraïne. Eind januari schonk hij Oekraïne ook 87 miljoen euro voor de aankoop van artilleriegranaten, 10 miljoen voor het versterken van de cyberverdediging en nog eens 25 miljoen voor het Internationaal Fonds voor Oekraïne waaruit wapens voor Kyiv worden gefinancierd. Het ministerie van Buitenlandse Zaken doneerde ondertussen 2,5 miljoen euro voor 45 miljoen kg strooizout en 5 miljoen euro voor het verbeteren van de drinkwatervoorziening in Oekraïne. Bij het bezoek op 1 maart 2024 gaf Rutte nog eens 150 miljoen euro weg voor een Tsjechisch plan om op zeer korte termijn 800.000 artilleriegranaten voor Oekraïne te kopen. Daarmee komt het totaal op 229,5 miljoen euro. Rusland heeft ondertussen niet stilgezeten en heeft de vele beschikbare relatief goedkope FAB-1500 bommen geupgrade naar een vliegende raketversie. In de JSC Tactical Missiles Corporation – een grote wapenfabrikant – in de regio Moskou worden de speciale vleugels ontwikkeld en 24/7 gefabriceerd waarna ze aan de frontlinie succesvol, met soms meer dan 100 stuks per dag worden ingezet, vooral in Donetsk. Daarnaast zijn vorig jaar tactische kernwapens overgedragen aan buurland Wit-Rusland en wordt geprobeerd om een nucleair ruimtewapen te ontwikkelen dat satellieten kan vernietigen. Paus Franciscus roept ondertussen op tot vrede en stelt dat “Oekraïne de moed moet hebben om de witte vlag te hijsen” en dat “Onderhandelen getuigt van moed. Als je ziet dat je verslagen bent, dat de zaken niet goed gaan, moet je de moed hebben om te onderhandelen”. Donald Trump zal de donaties aan Oekraïne volledig stopzetten als hij de Amerikaanse verkiezingen in november wint, zei de Hongaarse premier Viktor Orbán na een ontmoeting tussen de twee. In plaats daarvan wil Trump hun wel geld lenen, waarmee het land in de toekomst afhankelijk zal blijven van de VS
De Wereldbank heeft 925 miljoen dollar aan leningen en schenkingen goedgekeurd als onderdeel van een steunpakket van de Wereldbank van 3 miljard USD voor leningen, om de financiering van de wederopbouw mogelijk te maken. Nederland heeft hiervoor een garantie van 100 miljoen afgegeven. De Europese Investeringsbank (EIB) heeft alvast 668 miljoen euro uitgekeerd. Er is een versnelde inzet van bestaande programma’s ter waarde van 1,5 miljard euro en de EBRD heeft, ondersteund door Nederland een steunpakket ter waarde van 2 miljard Euro goedgekeurd, naast een eigen initiële inzet van 2 miljard Euro voor toekomstige wederopbouw. Het IMF heeft een noodliquiditeit goedgekeurd ter waarde van 1,2 miljard Euro.
De EU is alvast begonnen met de plannen voor wederopbouw, gefinancierd door “de Oekraïnefaciliteit”, een speciaal instrument waarbij de EU aan Oekraïne tot 50 miljard euro aan stabiele steun verstrekt. Russische aanvallen leggen ondertussen de energievoorziening in de Oekraïne plat. Twee Duitse bouwbedrijven nemen ook deel aan de wederopbouw van het door Rusland bezette Mariupol, de Oekraïense stad die twee jaar geleden in handen viel van de binnenvallende troepen van Moskou. De industriële Knauf-groep, die gipsplaten produceert, en WKB Systems, die cellenbeton produceert, hebben materialen geleverd voor de bouw in de stad die tijdens de eerste maanden van de oorlog vrijwel volledig plat lag.
De nederlandse militaire steun voor Oekraïne per 12 april dit jaar is nu al 3 miljard euro. Voor migratie is dit jaar bijna 8 miljard euro gereserveerd
Het demissionaire kabinet maakte eind december bekend dat er 180 miljoen euro wordt vrijgemaakt voor humanitaire hulp en wederopbouw op de korte termijn. In totaal gaat de wederopbouw van Oekraïne volgens de laatste raming 383 miljard euro kosten. Nederland gaf in 2023 al 5,3 miljard euro uit aan Oekraïne. De Nederlandse bijdrage aan de wederopbouw wordt vooral bekostigd uit fondsen die de VN en de EU ter beschikking stellen, respectievelijk via de Wereldbank en de European Investment Bank (EIB). Maar Nederland keert ook rechtstreeks geld uit, onder de vlag van DRIVE, een RVO-programma dat infrastructuur in ontwikkelingslanden bevordert. Die steun kan oplopen tot wel 50 procent van de kosten van een project, op voorwaarde dat de inbreng grotendeels Nederlands is. 1 Februari 2024 hebben de leiders van de EU hun handtekening gezet voor verdere steun aan Oekraïne. De EU-lidstaten willen de komende vier jaar 17 miljard euro aan giften en 33 miljard euro aan gunstige leningen aan Oekraïne toekennen. Hongarije, onder leiding van Orbán, was de enige lidstaat die eerst nog tegenstemde en dreigde steun voor Oekraïne te blokkeren. Uiteindelijk werd dit bezwaar opgelost door alsnog 10,2 miljard euro uit EU-fondsen beschikbaar te stellen aan Hongarije. Tijdens de stemming verliet Orbán voor dit bedrag kort het stemlokaal. Het geld was eerder bevroren vanwege zorgen over de ondermijning van de rechtsstaat in Hongarije. Deze chantage werd door het Europese Parlement niet geaccepteerd en deze daagt nu de de Europese Commissie voor het Europese Hof van Justitie. Nu wacht de Hongaarse regering op nog eens 10,4 miljard euro aan subsidies en goedkope leningen van de EU. Hieraan zijn voorwaarden verbonden, waaronder extra maatregelen tegen corruptie. Hongarije is tegen het EU-lidmaatschap van Oekraïne, vanwege de hechte banden met Rusland. Het Europees Parlement deed aangifte bij het Europese Hof van Justitie, omdat de Commissie hiermee zou hebben toegegeven aan chantage.
Alle NAVO-landen doen met in totaal 90.000 militairen mee aan de oefening “Steadfast Defender 2024″. Ze trainen de mogelijke reacties bij een aanval op 1 van de NAVO-lidstaten. De NAVO oefening Steadfast Defender duurt van februari tot en met mei en bestrijkt duizenden kilometers, van het noordpoolgebied tot oostelijke flank van het NAVO-verdragsgebied. Militairen met kennis van alle domeinen werken hierbij samen: maritiem, land, lucht, ruimte en cyber. Een 28-jarige Nederlandse officier van de landmacht is daarbij overleden, nadat hij ernstig gewond raakte tijdens een oefening met een pantservoertuig op het militaire terrein Hohenfels in Beieren. Een andere 24-jarige militair raakte lichtgewond.
Rusland heeft begin april 2024 meer dan 100.000 vierkante kilometer – of bijna een vijfde – van het Oekraïense grondgebied bezet. Oekraïne heeft in totaal 25 luchtafweersystemen van het type Patriot nodig om het hele luchtruim te beschermen tegen Russische raket- en droneaanvallen en heeft de VS aangeboden om ze eventueel dan maar op krediet te kopen. In maart waren er 94 Russische aanvallen met ballistische raketten op Oekraïne. De door Rusland beheerde kerncentrale van Zaporizja in Oekraïne werd 7 april 2024 beschadigd door een drone-aanval van Oekraïne. De drone-aanval omvatte drie voltreffers op de hoofdreactor van de faciliteit. Eén persoon stierf als gevolg van de aanval. Het is een duidelijke schending van alle afgesproken basisprincipes. Dergelijke roekeloze aanvallen vergroten het risico op een groot nucleair ongeval aanzienlijk. Geen enkele kerncentrale ter wereld is ontworpen om dit soort aanvallen te weerstaan. De Russen schoten op hun beurt 11 april de Trypilska-energiecentrale in de regio Kyiv in brand. Russische troepen hebben aanzienlijke vooruitgang geboekt in de richting van Chasiv Yar, het belangrijkste Oekraïense bolwerk buiten de stad Bakhmut, dat Rusland in mei 2023 na een maandenlange en slopende strijd veroverde. Het doel van de Russische strijdkrachten is om de stad Chasiv Yar voor 9 mei in te nemen, dat verklaarde de Oekraïense opperbevelhebber generaal-kolonel Oleksandr Syrskyi. Het is de datum die Rusland markeert als de overwinning van de Sovjet-Unie in de Tweede Wereldoorlog. Syrskyi zei dat Rusland zijn inspanningen daar concentreert voordat het oprukt naar de stad Kramatorsk. Chasiv Yar in de regio Donetsk ligt 5-10 km van Bachmoet, dat in mei 2023 door Russische troepen werd veroverd. Rusland heeft ondertussen minstens honderd gevechtsvliegtuigen verloren en ook een supersonische bommenwerper werd vernietigd.
Zwitserland organiseert op 15 en 16 juni een tweedaagse internationale vredesconferentie met als doel een route uit te stippelen die moet leiden naar vrede in Oekraïne, maar heeft Rusland niet uitgenodigd en liegen dat Rusland weigert
Na het Verenigd koninkrijk met de levering van Storm Shadow-raketten, heeft ook Frankrijk besloten om langeafstands-SCALP-raketten te leveren aan Oekraïne. De raketten hebben een bereik van minimaal 250 kilometer. Het Kremlin heeft op zijn beurt gewaarschuwd voor de gevolgen. Ze waren al geïrriteerd doordat Polen zich bereid had verklaart om kernwapens voor de VS toe te willen staan. Eerder heeft de VS in het geheim al langeafstandsraketten aan Oekraïne geleverd. Biden keurde in februari in het geheim de overdracht van de langeafstands-ATACMS-raketten goed voor gebruik binnen Oekraïens grondgebied. De ATACMS-raketten werden vervolgens stilletjes opgenomen in het hulppakket van 300 miljoen dollar dat op 12 maart werd aangekondigd en uiteindelijk eerder deze maand aan Oekraïne geleverd, nadat Rusland het gebruik van Noord-Koreaanse ballistische raketten tegen Oekraïne gebruikte en de Russische aanvallen op de civiele infrastructuur in Oekraïne doorgingen. Afgelopen herfst stuurden de VS Oekraïne voor het eerst de middellangeafstandsvariant van het ATACMS-raketsysteem, dat ongeveer 160 kilometer kan reiken, terwijl de langereafstandsversie wel 300 kilometer kan reiken.
Ondertussen blijkt uit een rapport uit de VS van het Ministerie van Buitenlandse Zaken dat er in Oekraïne sprake is van gedwongen verdwijningen, marteling en wrede, onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing, erbarmelijke en levensbedreigende omstandigheden in de gevangenis, willekeurige arrestatie of detentie, ernstige problemen met de rechterlijke onafhankelijkheid, beperkingen van de vrijheid van meningsuiting, ook voor vertegenwoordigers van de media, inclusief geweld of dreiging met geweld tegen journalisten, ongerechtvaardigde arrestaties of vervolging van journalisten, evenals censuur, ernstige beperkingen van de internetvrijheid, aanzienlijke inmenging in de vrijheid van vreedzame vergadering en vereniging, beperkingen van de bewegingsvrijheid, ernstige corruptie binnen de regering, wijdverbreid gendergeweld, systematische beperkingen voor werknemersverenigingen en het bestaan van de ergste vormen van kinderarbeid. Het rapport benadrukt ook dat de regering er vaak niet in slaagt om adequate stappen te ondernemen om functionarissen die mogelijk misbruik hebben gepleegd, te identificeren en te bestraffen. Oekraïne staat bekend als het land van corruptie en dat werd in mei 2023 maar weer eens bewezen toen de president van het hooggerechtshof werd gearresteerd wegen het ontvangen van 3 miljoen dollar aan steekpenningen. Minister van Defensie Oleksi Reznikov werd in september 2023 ontslagen om verschillende corruptiezaken binnen het ministerie. Uit een rapport uit de VS blijkt dat er in Oekraïne sprake is van gedwongen verdwijningen, marteling en wrede, onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing, erbarmelijke en levensbedreigende omstandigheden in de gevangenis, willekeurige arrestatie of detentie, ernstige problemen met de rechterlijke onafhankelijkheid, beperkingen van de vrijheid van meningsuiting, ook voor vertegenwoordigers van de media, inclusief geweld of dreiging met geweld tegen journalisten, ongerechtvaardigde arrestaties of vervolging van journalisten, evenals censuur, ernstige beperkingen van de internetvrijheid, aanzienlijke inmenging in de vrijheid van vreedzame vergadering en vereniging, beperkingen van de bewegingsvrijheid, ernstige corruptie binnen de regering, wijdverbreid gendergeweld, systematische beperkingen voor werknemersverenigingen en het bestaan van de ergste vormen van kinderarbeid. Een rechtbank heeft de arrestatie bevolen van minister van Landbouw, Mikola Solski. Hij wordt verdacht van betrokkenheid bij een illegale transactie voor de aanschaf van land van de overheid ter waarde van 6,5 miljoen euro. Het gaat om een zaak van corruptie van voordat hij in 2022 minister werd. Solski weerspreekt de beschuldigingen. Hij kan op borgtocht op vrije voeten blijven. De borgsom is volgens de rechter 1,7 miljoen euro. Solski heeft zijn ontslag aangeboden. Hij is de eerste minister in de regering van president Volodimir Zelenski die door justitie wordt vervolgd vanwege corruptie.
Rusland Moldavie
Moldavie wordt het 2e Oekraine. Minister Kajsa Ollongren heeft vandaag in Moldavië aangegeven het land te willen ondersteunen tegen Russische beïnvloeding. De Oost-Europese republiek is nauw verbonden met de situatie in Oekraïne. Eerder bezocht de bewindsvrouw Griekenland. Gisteren benadrukte ze daar bij haar ambtsgenoot Nikos Dendias het belang van samenwerking bij de militaire steun voor Oekraïne. Ook ging ze langs bij het hoofdkwartier van de operatie Aspides waar Nederland een bijdrage aan levert. Moldavië wil lid worden van de EU. Nederland is daar voorstander van. Maar vanwege die Europese koers heeft het land te maken met een grote hybride dreiging vanuit Rusland. Nederland ondersteunt de European Union Partnership Mission voor Moldavië met € 4 miljoen. Dit om de veerkracht van de Moldavische staatsinstellingen te waarborgen.
Israël-GAZA
Nederland levert al sinds 2014 een bijdrage aan de strijd tegen terreurorganisatie IS in Irak. Vorig jaar werd duidelijk dat Nederland tot en met juli 2025 weer meer moet gaan bijdragen aan de veiligheidsmissie in het land. Tussen 2014 en 2016 waren Nederlandse F-16’s actief betrokken bij de strijd en wierpen meermaals bommen af op IS-gebied. De Koninklijke Luchtmacht stuurt dit jaar een helikopterdetachement naar het land. Vanaf mei wordt het ongeveer 120-koppig detachement ingezet plus drie Chinook-helikopters. Het marineschip Zr.Ms. Karel Doorman gaat naar de Rode Zee om mee te doen aan de Europese operatie tegen aanvallen van Houthi’s op de internationale scheepvaart. Eerder vertrok het luchtverdedigings- en commandofregat Zr. Ms. Tromp naar de Rode Zee om aanvallen vanuit de lucht met drones en raketten af te slaan. Nederland is hierdoor betrokken bij een internationaal conflict.
Samen met Oxfam Novib, Amnesty International en PAX daagt The Rights Forum de Nederlandse staat voor de rechter, vanwege het exporteren van wapentuig naar Israël. Dit maakt Nederland medeverantwoordelijk voor schendingen van het oorlogsrecht en de collectieve bestraffing van de burgerbevolking in Gaza. Zich bewust van oorzaak en gevolg schenkt Nederland 10 miljoen euro voor voedselhulp over zee voor Gaza. Amerikaanse en Britse troepen hebben met ondersteuning van Nederland meerdere aanvallen uitgevoerd op doelen van de Houthi-rebellen in Jemen. Daarbij zijn onder meer de hoofdstad Sanaa en de havenstad Al Hudaydah geraakt. Anonieme ambtenaren van het ministerie van Buitenlandse Zaken bekritiseerden in een brief aan de Rechtbank de rol van het ministerie van Algemene Zaken van premier Mark Rutte in de Gaza-oorlog. Ook zou er onenigheid zijn tussen Buitenlandse Zaken en Algemene Zaken. Er waren meerdere door Nederland gesteunde aanvallen op Jemen die door De VS en het VK werden uitgevoerd. Onder de Nederlandse bevolking wordt de weerstand tegen de regering en met name Rutte steeds groter. Nu zijn rol in Nederland praktisch is uitgespeeld gaat zijn aandacht voornamelijk nog uit naar oorlogsvoering en Buitenlandse (NAVO) zaken.
Hamas heeft vergeefs een allesomvattende visie op een wapenstilstandsovereenkomst overlegd, gericht op het stoppen van de “Israëlische agressie” in de Gazastrook, het bieden van hulp aan de slachtoffers, de terugkeer van de verdreven Palestijnen naar hun woonplaats en de terugtrekking van de Israëlische troepen. Hamas heeft ook een plan overhandigd over de uitwisseling van Israëlische gijzelaars en Palestijnse gevangenen, maar wil alleen 42 Israëlische gijzelaars ruilen tegen Palestijnse gevangenen en ze niet gewoon vrij laten. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu keurde daarom toch de plannen voor een militaire operatie in Rafah goed. Het leger heeft de opdracht gekregen om de zuidelijke stad in de Gazastrook te evacueren. Een offensief lijkt aanstaande. David Barnea, hoofd van de Israëlische inlichtingendienst Mossad, was 17 maart in Qatar om opnieuw te onderhandelen over een mogelijk bestand. Hamas-militanten hadden zich ondertussen toch weer gehergroepeerd in het al-Shifa-ziekenhuis in Gaza-stad. In november vond het leger onder het ziekenhuis een commandopost van Hamas en wapens. Verder zou er bewijs zijn dat gijzelaars daar werden vastgehouden en werden op en rond het ziekenhuis 50 tot 90 bewapende militante strijders gedood inclusief een hooggeplaatste commandant van Hamas. In het al-Shifa ziekenhuis zou opnieuw een commandocentrum zijn ingericht door Hamas. Het ziekenhuis werd met de grond gelijk gemaakt. Rutte dreigt Israël ondertussen vergeefs met sancties als de voedselvoorziening niet op gang komt. De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft 25 maart 2024 een resolutie aangenomen die een onmiddellijk staakt-het-vuren eist tussen Israël en Hamas. Daarnaast wordt een onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating van alle gegijzelden geëist. De VS onthielden zich van stemming en was eerder tegen. De bevolking van Turkije wil oorlog of minimaal hele zware sancties tegen Israël en stemden hiervoor zelfs tegen de AKP van Recep Tayyip Erdogan bij de lokale verkiezingen. Erdogan wordt nu geforceerd om Israël aan te pakken wil hij de komende verkiezingen nog een kans maken. Israël gaat er keihard en nietsontziend in op de Gazastrook. Zeven werknemers van de World Central Kitchen, een organisatie die humanitaire hulp biedt in Gaza, werden gedood door een Israëlische luchtaanval in Deir al Balah in centraal Gaza. Het zou gaan om een Amerikaan, een Australiër, een Brit, een Canadees, een Ier, een Palestijn en een Pool. De organisatie verzorgt maaltijden aan slachtoffers van natuurrampen en humanitaire crisissen. Vlak voor de aanval hadden ze nog goederen afgeleverd bij een opslagplaats. Sinds de terreuraanslag van Hamas op 7 oktober 2023 en de daaropvolgende Gaza-oorlog zijn er door Israëlische aanvallen ook zo’n 103 journalisten en medewerkers van mediabedrijven in gedood. Van hen zijn er 90 Palestijns, 2 Israëlisch en 3 Libanees. Het parlement in Jeruzalem heeft een wet aangenomen die het mogelijk maakt om Al Jazeera in de ban te doen. Israël stelt dat de zender, die kritisch verslag doet over de oorlog in Gaza, zijn kijkers tegen Israël opzet. In Jeruzalem zijn tienduizenden mensen de straat op gegaan om te protesteren tegen premier Netanyahu. Ondertussen werd de stad Ashdod onder vuur genomen met ondergrond geplaatste en afgevuurde raketten uit de Gazastrook. De geëvacueerde kibboetsen vlak bij Gaza hebben nog steeds een paar keer per week te maken met het luchtaanvallen vanuit GAZA. President Biden dreigde Benjamin Netanyahu met maatregelen omdat de humanitaire situatie in Gaza onaanvaardbaar is geworden. Hierop werd de Erez-grensovergang aan de noordkant van de Gazastrook, die al sinds 7 oktober gesloten was, geopend om voedselhulp door te laten en ook mocht de Israëlische haven van Ashdod, zo’n 40 kilometer ten noorden van Gaza, gebruikt worden voor de levering van hulpgoederen voor de Palestijnen.
Drie zonen van de hoogste politieke leider van Hamas, Ismail Haniyeh, zouden zijn gedood in Gaza. Hij beschuldigt Israël ervan zijn drie gezinsleden te hebben omgebracht met een luchtaanval. Haniyeh verblijft zelf niet in Gaza, maar overwegend in Qatar. Zijn drie zoons zouden samen met andere familieleden zijn gedood bij een luchtaanval op een vluchtelingenkamp nabij Gaza-Stad, genaamd Shati. De Turkse pro Hamas president Erdogan kreeg Ismail Haniyeh op bezoek en ontving meteen daarna ook Mark Rutte die op eigen gelegenheid daar naar toe ging. Turkije verwacht hiermee de vredesonderhandeling rond te krijgen. In Gaza is Yahya Sinwar de hoogste bestuurder. De Israëlische premier Netanyahu heeft herhaaldelijk gezegd dat alle leiders van Hamas zullen worden gedood. Onlangs werd de dood van nummer vier, Marwan Issa, gemeld door het Israëlische leger. Hij stond aan de top van de militante tak van Hamas, samen met Mohammed Deif, die nog voortvluchtig is. Op de bezette Westelijke Jordaanoever heeft Israël de lokale leider van Islamitische Jihad Mohammad Jaber, gedood. Jaber stond aan het hoofd van de terreurgroep in de regio Tulkarm en had de leiding over ongeveer vijftig strijders van de groep. Zijn broer werd in december al gedood. Voor wat betreft de beëindiging van de strijd in Gaza gaan er internationaal stemmen op om arrestatiebevelen uit te doen gaan naar premier Netanyahu en de legerleiding vanwege de gepleegde oorlogsmisdaden. Een massagraf met 324 lichamen werd bijvoorbeeld blootgelegd in het Nasser Medical Complex door medewerkers van de Civiele Bescherming van Gaza, na de terugtrekking van Israëlische troepen uit het gebied. Israël heeft aangegeven af te willen zien van de oorspronkelijke eis van het vrijlaten van veertig gegijzelden door Hamas in ruil voor een tijdelijk staakt-het-vuren. Israëlische media hebben gemeld dat Israël bereid zou zijn de vrijlating van twintig gijzelaars te accepteren, zolang het vrouwen, mannen boven de vijftig en ernstig zieken zijn.
De Russische delegatie in de VN-Veiligheidsraad verliet de bijeenkomst vóór de toespraak van Israël. Het lijkt erop dat de Israëlisch-Russische betrekkingen zijn verbroken
Israel-Iran
Israël heeft bij een bombardement op het Iraanse consulaat in de Syrische hoofdstad Damascus Mohammad Reza Zahedi van de Revolutionaire Garde, een van de leiders van de Quds-brigade, verantwoordelijk voor buitenlandse operaties gedood. Bij de aanval werden in totaal acht mensen gedood, onder wie twee generaals en vijf officieren van de Iraanse Revolutionaire Garde, waaruit blijkt dat het consulaat werd gebruikt voor militaire doeleinden wat verboden is. In Syrië zitten veel milities die gelieerd zijn aan het regime van Iran. Eind december kostte een vermoedelijk Israëlische luchtaanval het leven van een andere Iraanse generaal van de Revolutionaire Garde, Sayyed Razi Mousavi. Dat gebeurde in een voorstad van Damascus. Ayatollah Khamenei van Iran heeft wraak gezworen en sloot een deal met Iran om zich er niet mee te bemoeien zolang er geen VS doelen worden bestookt. Israël trok daarop de troepen uit Gaza weg om zich te concentreren op de komende aanval en die kwam in de avond van 13 april toen Iran, Irak en Jemen zo’n 185 drones, 36 kruisraketten en 110 ballistische rakketten op Israël afvuurde. De meeste raketten en drones werden door Israël uit de lucht geschoten en enkele raakten een militaire basis en het materieel. Zonder tegenoffensief door Israël beloofde Iran het hierbij te laten. Israel hield zich daar niet aan en stuurde 19 april in alle vroegte drones met explosieven naar de militaire vlieg- en raketbases in de steden Isfahan (In Isfahan zelf zitten 4 een nucleaire installaties met drie Chinese onderzoeksreactoren), Tabriz(de tweede raketbasis van Iran) en Nata. Isfahan heeft ook een faciliteit die uraniumerts omzet in yellowcake (geel poeder van geconcentreerd uranium, red.), dat dan uiteindelijk wordt verrijkt en zo een kernwapen wordt. De drones zouden zijn vernietigd voordat ze doel raakten. Ondanks de luchtaanvallen en de oorlogsdreiging vloog er toch burgerluchtvaart toestel van Emirates vanuit Amsterdam onderweg naar Dubai over Teheran. Ook KLM vliegt vanaf 19 april weer dagelijks naar de Israëlische stad Tel Aviv. De luchtvaartmaatschappij staakte die vluchten enige tijd. Door de vluchten te hervatten negeert KLM de oorlogssituatie. EasyJet heeft alle vluchten naar Israël opgeschort tot eind oktober.