Wirecard
Op 28 februari 2018 werd in alle vroegte door de Oostenrijkse politiechef Wolfgang Preiszler bij het hoofdkwartier van de binnenlandse inlichtingendienst huiszoeking gedaan. Hij en zijn team namen vertrouwelijke gegevens op de servers van het agentschap en gevoelige documenten op bureaus in beslag. Met deze inval nam de politie het op tegen de spionagedienst BVT en ontketende een storm die de reputatie van Oostenrijk in de inlichtingendienst sloopte en leidde tot de sluiting van de dienst. De inval deel maakte deel uit van een door Moskou geleide operatie om de Oostenrijkse spionagediensten in diskrediet te brengen, om ze vervolgens weer op te bouwen met een nieuw leiderschap onder invloed van het Kremlin. Cruciaal voor die inspanning, zeggen ze, was de junior partner in de regeringscoalitie destijds: de extreemrechtse, pro-Russische Vrijheidspartij (FPÖ), die vandaag de dag de populairste partij van het land is. Russische agenten waren onder leiding van Jan Marsalek, de voortvluchtige voormalige chief operating officer van het failliete betalingsverwerkingsbedrijf Wirecard. Zonder het zogenaamde Ibiza-schandaal in 2019 (waarbij de toenmalige leider van de FPÖ op video werd betrapt terwijl hij probeerde politieke invloed te verkopen aan een vrouw van wie hij dacht dat ze de nicht was van een Russische oligarch), zou er misschien niets aan de hand zijn geweest. Ook FPÖ-fractievoorzitter Johann Gudenus was daarbij aanwezig. De Ibiza-affaire leidde tot de ineenstorting van de regering, waardoor de FPÖ in de oppositie terechtkwam waar zij sindsdien is gebleven. De man die uiteindelijk verantwoordelijk was voor de BVT-inval, toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Herbert Kickl staat nu aan het hoofd van de FPÖ – wat hem tot een vooraanstaande kandidaat maakt om de volgende kanselier van Oostenrijk te worden na de verkiezingen later dit jaar. Een Kickl-kanselierschap zal Vladimir Poetin in de kaart spelen en Rusland krijgt dan achter de schermen nog meer invloed op Oostenrijk. Ook zou de Oostenrijkse Marsalek, oud-medewerkers van de veiligheidsdienst hebben geworven om bewegingen van Kremlin-critici in Europa in kaart te brengen. Marsalek runde naast Wirecard een goed verankerd inlichtingennetwerk waarvan de capaciteiten en vaardigheden de belangen van Russische inlichtingendiensten dienden.
Het Duitse betalingsbedrijf Wirecard van Jan Marsalek ging in juni 2020 failliet na een groot boekhoudfraudeschandaal. Het concern had 3,5 miljard euro schuld. Op het hoogtepunt in 2018 was Wirecard 28 miljard euro waard, met meer dan 5000 werknemers wereldwijd. Het kostte de topman van de Duitse beurswaakhond BaFin Felix Hufeld zijn baan. De val van Wirecard riep vooral vragen op over de houding en werkwijze van beurswaakhond BaFin en andere autoriteiten. Zeker nadat bekend werd dat ook medewerkers van BaFin transacties deden in aandelen Wirecard terwijl er al een onderzoek vanuit de toezichthouder gaande was naar dit bedrijf. De hele kwestie leidde tot een parlementaire hoorzitting. Hufeld kondigde zijn vertrek aan in een gezamenlijke verklaring met de Duitse minister van Financiën Olaf Scholz. Hufeld gaf toe dat BaFin een van de autoriteiten is die de fraude niet ontdekte. De CEO van Wirecard Markus Braun en drie andere bestuurders werden gearresteerd. De operationeel directeur Jan Marsalek, is nog voortvluchtig. In de tussentijd verdwenen nog eens honderden miljoenen. Wirecard schopte het met een soort piramidespel tot de DAX. ING en ABN Amro hadden elk zo’n 180 miljoen euro geleend aan het fintechbedrijf. Voor Gerrit Zalm was het na Fortis en DSB en de vervolging wegens toelaten van witwassen de zoveelste schandvlek op zijn carrière. Mogelijk is voorafgaand aan het faillissement 1 miljard dollar naar schimmige partners doorgespeeld. Wirecard verstrekte ongedekte leningen aan bedrijven die bedoeld waren als vooruitbetalingen aan verkopers die hun betalingen door de Aziatische partners van Wirecard lieten verwerken. De uitstroom van geld versnelde voorafgaand aan het faillissement in juni 2020. Zo kreeg het Singaporese Ocap in het eerste kwartaal bijna 100 miljoen euro overgemaakt. Wirecard maakte gebruik van partners in landen zoals de Fillipijnen waar het zelf geen vergunning had om betalingen af te handelen. Dat systeem werd opgetuigd door de voormalig operationeel directeur Jan Marsalek, die nu spoorloos is. Op 30-jarige leeftijd werd de vrijwel ongeschoolde Marsalek gepromoveerd tot het Wirecard Board of Management . Hij bezat geen diploma’s, zelfs geen middelbare schooldiploma, maar is op ict gebied een genie. Wirecard stortte in elkaar toen bleek dat er 1,9 miljard euro die op de balans stond verdwenen was, of mogelijk gefingeerd was. Daarnaast was er 3,5 miljard euro aan schulden. Beleggersvereniging European Investors-VEB heeft Ernst en Young bij de rechtbank in Stuttgart gedagvaard voor de dubieuze rol van de accountant in bij de ineenstorting van Wirecard en eist schadevergoedingen voor beleggers. In april verklaarde Wirecard-CEO en grootaandeelhouder Markus Braun openlijk dat EY de jaarrekening in juni zou goedkeuren en dit werd door EY niet tegengesproken of gecorrigeerd, waardoor investeerders op het verkeerde been werden gezet. Bovendien zijn er twijfels over de juistheid van de controle van eerdere jaarrekeningen van Wirecard door EY. De curator dacht delen van het bedrijf nog te kunnen redden mits structuren worden aangepast. EY had “over het hoofd gezien” dat hooggeplaatste managers van Wirecard in het geheim belangen had in een beleggingsvehikel op Mauritius. Dit fonds, Emerging Market Investment Fund 1A genaamd, verkocht drie Indiase bedrijven aan Wirecard voor 340 miljoen euro. Dat gebeurde enkele weken nadat EMIF de bedrijven zelf voor een fractie van dat bedrag had gekocht. KPMG vermoedt dat via deze doorverkoopactie geld van Wirecard is verduisterd. Het lijkt daarop omdat de waarde van de Indiase bedrijven in korte tijd hard steeg. Dat gebeurde deels op basis van winsten die in de toekomst gehaald zouden worden. Wie er achter EMIF 1A zit is overigens onduidelijk. 22 april 2021 verscheen de Duitse minister van Financiën Olaf Scholz voor de commissie en 23 april Angela Merkel die moest uitleggen waarom ze tijdens haar bezoek aan China in 2019 Wirecard had aanbevolen bij de Chinese leiders. Dat deed ze op verzoek van een partijgenoot, de oud-minister van Defensie, die door Wirecard als adviseur werd betaald. Terwijl er toen al genoeg geluiden waren dat het bij het bedrijf niet klopte. Het vormt het slotstuk van de parlementaire enquête, die maandenlang zo’n tachtig betrokkenen ondervroeg.
Accountant Ernst & Young, die al tien jaar de boekhouding deed en bij eerdere meldingen niets vond, ontdekte nu wel onregelmatigheden. De gretigheid van politici om het bedrijf ruim baan te geven, is opvallend. Al in 2008 kwamen de eerste onregelmatigheden aan het licht, maar maatregelen bleven uit. Markus Braun, Olaf Scholz en Angela Merkel moesten voor de onderzoekscommissie verschijnen. De onderzoekscommissie richt zich nu op politieke elite. 22 april was minister van Financiën Scholz aan de beurt en 23 april Angela Merkel. Olaf Scholz was verantwoordelijk voor BaFin en was de kanselierskandidaat voor de SPD. De Bondsdag heeft in de zomer van 2021 het parlementaire onderzoek afgerond. Jan Marsalek, is van de aardbodem verdwenen. Hij is waarschijnlijk met een privévliegtuig naar Belarus gevlogen. Een gepensioneerde hoge Duitse inlichtingenfunctionaris vertelde dat Marsalek vrienden en medewerkers had verteld dat hij een zeer geheime chemische formule bezat voor novitsjok (’s werelds dodelijkste zenuwgas). Bernd Schmidbauer, staatssecretaris van de Duitse bondskanselier (tussen 1991 en 1998), legde ook een getuigenis af tijdens een parlementaire hoorzitting van 10 uur die zich richtte op de banden van Wirecard met inlichtingendiensten in verschillende landen. De Oostenrijkse staatsburger Jan Marsalek (41) heeft nauwe banden met geheime diensten in Oostenrijk en Rusland en staat op de “most wanted” lijst van Interpol. De complete formule voor Novitsjok, die in maart 2018 werd gebruikt om de voormalige Russische geheime dienstagent Sergei Skripal en zijn dochter Julia te vergiftigen, was een goed bewaard geheim dat alleen bekend was bij vijf instellingen. Marsalek weigerde vragen te beantwoorden over hoe hij informatie kreeg over de vergiftiging van de Skripals. Marsalek zou de potentiële voordelen van samenwerking tussen Wirecard en de geheime dienst hebben willen benutten om potentiële criminelen en terroristen op te sporen met behulp van creditcardinformatie. Jan Marsalek hielp enerzijds criminelen bij het witwassen van geld en tegelijkertijd nodigde hij de inlichtingendiensten uit om de geldstromen van Wirecard-klanten te volgen. Het Duitse toppolitiebureau heeft gedurende meerdere jaren nauw samengewerkt met Wirecard. De voormalige Franse president Nicolas Sarkozy en Marsalek waren tijdens een diner in München om de situatie in Libië te bespreken. Er waren ook mogelijke banden tussen Marsalek en de paramilitaire huurlingenleger de Wagner Group. Jan Marsalek. Geboren in Wenen (41) was tot 18 juni Chief Operating Officer (COO) bij Wirecard uit Aschheim nabij München. Als COO zorgde Marsalek gedurende tien jaren voor de verkoop en de Aziatische activiteiten. Marsalek vertelde collega’s dat hij op zoek wilde gaan naar het miljard dollar fortuin in de Filippijnen. Een dag nadat hij uit Wirecard was gezet, reisde hij met een privéjet naar Minsk, Wit-Rusland en later naar Moskou. De Russische buitenlandse inlichtingendienst hielp hem daarbij. Omgekochte Filipijnse grensbeambten vervalsten de immigratiedatabase van het land voor hem, het toonde zijn zogenaamde aankomst op 23 juni 2020. Het bedrog werd opgemerkt door video-opnames op de luchthaven. Marsalek opereert onder de codenamen Richard Dabrowski en Karim Gasmi. Hij bouwde met zijn IMS holding een klein bedrijfsimperium vanuit een sjieke villa aan de Prinzregentenstrasse 61 in München. IMS is 5 miljoen euro verschuldigd aan verschillende start-ups, 3 miljoen euro aan de verhuurder van de villa en 1,4 miljoen euro aan Wirecard Bank. Vanuit Villa Alfons zou Marsalek zijn drukke zaken hebben gepland en regelmatig ex-agenten, militairen en witwassers van over de hele wereld hebben ontvangen. Hij was een of twee keer per week in de villa en zijn gasten waren onder meer het voormalig hoofd van de Libische buitenlandse geheime dienst en voormalige medewerkers van de Russische geheime dienst. Marsaleks connecties met Rusland worden momenteel nagegaan door de contraspionagedienst van het Federale Bureau voor de Bescherming van de Grondwet. Het Russische consulaat-generaal bevindt zich direct tegenover de villa. De villa heeft een alarmsysteem, bewakingscamera’s en werd door Marsalek ingericht inclusief een tapvrije kamer. Ook de voormalige Oostenrijkse inlichtingenofficier Martin W. zou een kantoor in een aangrenzende kamer hebben gehad. Martin W. wordt beschouwd als een van de laatste mensen die Marsalek ontmoette voordat hij vluchtte van Wenen naar Minsk. W. ontkent elke betrokkenheid. Marsalek werkte twee jaar voor zijn verdwijning bijna elke dag in deze villa en reed soms met een taxi naar het Wirecard-hoofdkantoor in Aschheim, tien minuten verderop. Marsalek controleerde de echte deals vanuit de villa, ging naar feesten in de adellijke club “Pacha” in München en lunchte in restaurant “Käfer”. Hij nodigde graag kennissen uit in het luxe hotel “Mandarin Oriental” in München. Op het dakterras deelde hij dan champagne uit en betaalde hij de rekeningen van honderden euro’s contant. Zijn Sushi at hij van naakte vrouwenlichamen. “Ja, eet een van jullie dat anders? Ik kan me niet veel veroorloven … maar ik laat het niet wegnemen van me.” placht hij te zeggen. Marsalek probeert zijn compaan Cudnovic af te laten treden als directeur en eigenaar van IMS en aan te blijven als tekenbevoegde en partner. Cudnovic is op papier voor 100 procent eigenaar van IMS. Er is ook een geheime overeenkomst: een trustovereenkomst tussen Cudnovic en Marsalek. Marsalek heeft hierbij een belang van 75% in IMS Capital Partners GmbH. Marsalek zou in de loop van de tijd miljoenen uit Wirecard hebben weggesluisd voor zijn eigen investeringen. Een klein deel daarvan vloeide rechtstreeks naar de start-ups van IMS en een ander deel via de omweg van twee Turkse bedrijven. De start-ups van Marsalek ontvingen miljoenen van Wirecard Bank als leningen en voor vermeende adviesdiensten. Cudnovic stelt dat Marsalek de afgelopen jaren miljarden stal met de hulp van James Henry O’Sullivan. Hiermee had Marsalek grote Wirecard-deals gesloten – en de groep leeggezogen. Marsalek stelt daar tegenover dat Cudnovic een van de eersten was die “advieskosten” accepteerde van Wirecard om onder andere zijn huis te kunnen financieren. (Een zelfde constructie werd ook door SNS bank gebruikt.) Cudnovic ontving tussen maart 2019 en juni 2020 in totaal 160.000 euro van Wirecard zogenaamd voor klantenwerving en bedrijfsontwikkeling. De bij Marsalek aangesloten Turkse bedrijven eisen ondertussen bijna 20 miljoen euro terug van IMS. Aan het einde van de zomer 2020 hebben de Turkse bedrijven Cudnovic aangeklaagd en strafrechtelijke vervolging ingezet. Op zijn privévermogen werd beslag gelegd, een situatie die pas in maart 2021 veranderde door een intrekkingsbesluit van de regionale rechtbank van München. Daarvoor, eind oktober 2020, zat Cudnovic 18 dagen in hechtenis. Terwijl hij zat opgesloten doorzocht het parket de voormalige gedeelde villa, maar die bleek weken eerder al leeggehaald te zijn. 31 augustus 2020 beschuldigde Cudnovic Marsalek en zijn vrienden van de geheime dienst hier achter te zitten. De directeur van de in Dubai gevestigde dochteronderneming Cardsystems Middle East FZ-LLC werd onlangs ook gearresteerd. Hij was uit Dubai gereisd en werd aangehouden op basis van een eerder aangevraagd arrestatiebevel gebaseerd “op de dringende verdenking van gezamenlijke fraude en poging tot gezamenlijke fraude in bijzonder ernstige gevallen, alsook op de verdenking van medeplichtigheid aan andere misdrijven”. Tussen nu en eind 2023 werden zo’n honderd zittingsdagen gepland bij de rechtbank in München. De rechtszaak werd donderdag 8 december 2022 gestart met het voorlezen van de aanklachten op maar liefst 89 pagina’s. Drie jaar na de feiten, stuurt Marsalek een brief aan zijn advocaat en heeft hij contact opgenomen met de rechtbank van München, waar het proces rond Wirecard plaatsvindt. Over de inhoud van de brief laat de advocaat niets los, maar Marsalek zou commentaar geven op de verschillende partijen die betrokken zijn bij het proces. Hij zou vooral Oliver Bellenhaus viseren, die voor Wirecard in Dubai zat. Volgens Marsalek zou hij als kroongetuige meerdere keren hebben gelogen in de rechtbank. Het proces ging december 2022 in de rechtbank in München van start. Onder de aangeklaagden zijn Markus Braun en Oliver Bellenhaus. Het Openbaar Ministerie in München beschuldigt hen van marktmanipulatie, vertrouwensbreuk, grootschalige frauduleuze praktijken en het opstellen van onjuiste balansen sinds 2015. Het OM klaagde in Braun al in maart aan voor fraude, koersmanipulatie en georganiseerde vermogenscriminaliteit.
De curator is ondertussen een rechtszaak begonnen tegen Ernst & Young (EY)Accountants van EY die verantwoordelijk waren voor het controleren van de jaarcijfers. De curator beschuldigt hen van langdurige systematische tekortkomingen bij de controles en eist een schadevergoeding van 1,5 miljard euro. De aanklacht gaat over controles op de jaarrekeningen van 2015 tot en met 2019. De voortvluchtige Jan Marsalek, heeft een nieuwe identiteit gekregen Hij zou het paspoort van een Russische priester hebben en is volgens journalisten nog steeds actief als spion. Volgens een onderzoekscollectief kreeg Marsalek al in september 2020 het paspoort van een bestaande Russisch-orthodoxe priester die erg op hem leek. Hij zou sindsdien een netwerk van Russische agenten hebben aangestuurd. Ook vonden journalisten bewijs dat hij tijdens de succesjaren van Wirecard al betrokken was bij spionageactiviteiten en regelmatig contacten onderhield met Russische geheime diensten. Ook zou hij het bedrijf hebben gebruikt om via ingewikkelde constructies delen van de Russische huurlingengroep Wagner te betalen. Spionnen bij de Oostenrijkse dienst zouden ook met hem hebben samengewerkt om Rusland te helpen bij de jacht op tegenstanders in het buitenland. Een van de doelwitten is de Bulgaar Christo Grozev, die als journalist bij onderzoeksplatform Bellingcat hoofdverantwoordelijk was voor onderzoeken over Rusland. Hij hielp mee aan de opheldering over het neerhalen van vlucht MH17 door een Russisch luchtafweersysteem in 2014 en hij onthulde welke agenten van het Kremlin achter de vergiftiging van de Russische oppositieleider Navalny zaten. In de zomer van 2022 werd hoogstwaarschijnlijk door de FSB ingebroken in zijn huurwoning in Wenen waarbij een laptop en meerdere USB-sticks werden gestolen. Mogelijk kwamen ze aan zijn adres dankzij een netwerk van Oostenrijkse contacten die werden ontdekt bij het Wirecard onderzoek. De Britse geheime dienst luisterde communicatie tussen Marsalek en de FSB af, en daaruit bleek zijn betrokkenheid. Marsalek leidde al sinds 2014 een dubbelleven als Russische spion, geholpen door een erotisch model en actrice die in een horrorseksfilm speelde. Zij zou hem in contact hebben gebracht met de familie van de Tsjetsjeense dictator Kadyrov, hooggeplaatste figuren binnen de Russische inlichtingdienst en het hoofd van de geheime dienst van huurlingengroep Wagner. Van daaruit zou Marsalek opdrachten hebben gegeven aan Egisto Ott een voormalige Oostenrijkse inlichtingenofficier en Martin Weiss, die jarenlang bij de Oostenrijkse binnenlandse veiligheidsdienst werkten. Egisto Ott kreeg foto’s en vingerafdrukken van doelwitten vanuit Rusland. Op zijn telefoon werd ook de formule voor novitsjok gevonden. Ott misbruikte Europese databanken om informatie te verzamelen in het belang van Rusland. De connectie tussen Ott en Marsalek, zoals gedetailleerd beschreven in duizenden in beslag genomen communicatie, wijst op een gecoördineerde poging om de staatsveiligheid voor onbekende doeleinden te ondermijnen, waarbij apparaten en gegevens naar Moskou zouden worden gesmokkeld. Oostenrijk zou tijdelijk uitgesloten van een Europees samenwerkingsband van geheime diensten. Ott zou hebben gewerkt aan plannen om een nieuwe geheime dienst op te zetten met aan het hoofd Karin Kneissl, de vrouw die in 2018 wereldnieuws werd toen ze op haar bruiloft danste met de Russische president Poetin en die daarna naar Rusland vertrok. Dat de twee agenten zo lang hun gang konden gaan is opvallend. Ott is al een keer geschorst en heeft een keer vastgezeten. Ook waren er binnen de veiligheidsdienst waarschuwingen voor Russische inmenging. Een medewerker schreef in 2016 al aan leidinggevende Martin Weiss dat de Russische inlichtingendienst haar activiteiten in Oostenrijk en Europa had geïntensiveerd om de Europese Unie op grote schaal te ontwrichten. Volgens berichten is hij enkele weken na de e-mail met Ott voor Rusland aan de slag gegaan. Ott werd afgelopen maand in Oostenrijk opnieuw opgepakt, maar hij ontkent de beschuldigingen. Weiss zou door Marsalek zijn ‘geëvacueerd’ naar Dubai, dat geen uitleveringsverdrag heeft met Oostenrijk.
In september 2020 nam Marsalek de identiteit aan van een Russisch-orthodoxe priester genaamd Konstantin Bajazow. Mensen die dicht bij de Russische geheime diensten stonden, hielpen hem aan zijn nieuwe paspoort. Marsalek, berucht om zijn adrenalineverslaving heeft zijn nieuwe identiteit niet helemaal nieuw opgezet. In feite woont een priester genaamd Konstantin Bayazov in de Russische stad Lipetsk, ten zuidoosten van Moskou. Hij lijkt op Marsalek, hun geboortedata liggen slechts een jaar uit elkaar. Blijkbaar heeft Marsalek zijn identiteit aangenomen om vrij te kunnen reizen. De erotische actrice Natalia Zlobina, als vermoedelijke helpster van de Russische binnenlandse geheime dienst FSB heeft het paspoort aangevraagd en opgehaald bij de autoriteiten in Moskou. Volgens mobiele telefoongegevens zou Marsalek kort na zijn ontsnapping met haar naar de bezette Krim zijn gereisd.
Natalia Zlobina zou een centrale rol hebben gespeeld in Marsaleks onderdompeling in de wereld van de Russische geheime diensten. Ze was een erotisch model en speelde een huurmoordenaar in een low-budget horrorfilm uit 1996 die zenuwgif gebruikt om haar slachtoffers te elimineren, net als de echte Russische diensten. Zlobina zou door Rusland speciaal voor Marsalek ingezet zijn als een ‘honingval’. Ook haar Russische paspoortbestand werd gemanipuleerd met gegevens van een andere vrouw. In de zomer van 2020 werden ook hun reisbewegingen uit de database verwijderd. Eerst opende Zlobina deuren in de Russische zakenwereld voor Marsalek en introduceerde hem bij mensen uit het militaire en agenten milieu. Op 6 juli 2014 zou ze Marsalek op een verjaardagsfeestje op een jacht in Nice hebben voorgesteld aan Stanislaw Petlinksy, bijgenaamd “Stas” een verlengstuk van diverse Russische geheime diensten. Petlinsky zou hebben gezegd dat hij Marsalek aan de militaire inlichtingendienst van de GRU had overgedragen. Marsalek ontmoette via Petlinsky ook Anatoliy Karaziy., het hoofd van de Wagner groep Op 5 mei 2017 ontmoetten ze elkaar in München en gingen vervolgens via Beiroet naar Syrië, naar Palmyra, de frontlijnstad van de dictatuur van Assad tegen de terroristische militie van Islamitische Staat. Wagner-huurlingen, Russische en Syrische troepen vochten daar destijds tegen jihadisten. De oorlog lijkt Marsalek meer te fascineren dan af te schrikken. Op foto’s is te zien hoe hij poseert met een aanvalsgeweer en een kogelvrij vest – de groep zou enkele dagen in Syrië hebben verbleven. Petlinsky sprak met verslaggevers van Spiegel in een luxe hotel in Dubai. Hij introduceerde Marsalek bij veel “hooggeplaatste besluitvormers” in Rusland, meldde hij. Ook bevestigt hij de reis naar Syrië, maar Marsalek zou niet voor Russische geheime diensten werken volgens hem maar slechts geobsedeerd door de wereld van spionage. Dat Marsalek informatie zou hebben doorgegeven aan Russische spionageringen en betrokken was bij ontvoeringsplannen en moorden was nooit gepland, zei Petlinsky. Petlinsky kwam ook naar het kantoor van Marsalek tegenover het Russische consulaat-generaal in München. Marsalek zou daar regelmatig invloedrijke mensen uit de politiek, het bedrijfsleven en veiligheidsautoriteiten hebben ontmoet. Eén van deze mensen is een man die vanaf 2018 officieel als ‘adviseur’ voor Marsalek werkte en eerder werkte voor het toenmalige Oostenrijkse Bureau voor de Bescherming van de Grondwet BVT. Speciale onderzoekers van het Oostenrijkse ministerie van Binnenlandse Zaken beschuldigen hem en andere voormalige BVT-agenten van spionage voor Marsalek. Ze zouden gegevens hebben verkregen over mensen die niet populair zijn bij het Kremlin.
Speciale onderzoekers bekend als “AG Fama” komen in hun geheime rapport tot de duidelijke conclusie dat Jan Marsalek,voor de inlichtingendiensten werkt. In 2024 kwam Marsalek opnieuw in opspraak samen met Martin Weiss en Egisto Ott, twee Oostenrijkers werkzaam voor de geheime dienst in Oostenrijk, maar die zouden spioneren voor Rusland. Egisto Ott werd eind mei 2024 aangehouden maar eind juni al weer op vrije veten gesteld. Hij was een voormalige chef van de Oostenrijkse staatsveiligheid. In in 2017 waren er al verdenkingen van spionage tegen hem en hij werd daarvoor zelfs meer dan eens tijdelijk uit zijn functie gezet. Egisto Ott wordt ervan verdacht staatsgeheimen aan Rusland te hebben verkocht en informatie te hebben gegeven over vijanden van het Kremlin in het Westen. Hij wordt ook beschuldigd van het vormen van een plan met andere officieren om de veiligheidsdiensten te reorganiseren als een nieuwe afdeling van het ministerie van Buitenlandse Zaken, op een moment dat het ministerie werd geleid door de controversieel pro-Russische Vrijheidspartij lid Karin Kneissl; er is geen aanwijzing in onderzoeksdocumenten dat zij op de hoogte was van het plan. Ott was ook in het bezit van een analyse van de tekortkomingen van de Russische operatie in Berlijn, met aanbevelingen over hoe het te verbeteren. Tussen 2017 en 2021 zou hij hebben samengewerkt met voormalig inlichtingenofficier Martin Weiss en Jan Marsalek. Weiss heeft toegegeven dat hij verzoeken om onderzoek naar persoonlijke gegevens en achtergrondinformatie, die hij namens Marsalek aan Ott zou voorleggen, heeft doorgegeven. Duitse ambtenaren onderzoeken banden tussen Marsalek en de Russische inlichtingendienst, inclusief de vraag of zijn voormalige bedrijf diende als witwasoperatie voor Russisch geld. Begin 2017 zouden Oostenrijkse ambtenaren door de CIA zijn gewaarschuwd dat Ott ervan werd verdacht informatie aan Rusland te verkopen. In november van dat jaar dreigden volgens Die Presse Amerikaanse functionarissen zich terug te trekken van een veiligheidsconferentie in Nederland als Ott aanwezig zou zijn. Het ultimatum leidde tot een huiszoekingsbevel, maar leverde weinig belangrijk bewijs op. Desondanks werd Ott overgeplaatst naar een politieacademie, waar hij ervan wordt beschuldigd honderden illegale zoekopdrachten te hebben aangevraagd in databases met persoonlijke informatie, waaronder die op Bellingcat-directeur Christo Grozev,
Jan Marsalek poseerde op een foto in de cockpit van een Russische straaljager. Marsalek vroeg destijds aan ontwikkelingsdeskundige Kilian Kleinschmidt om een haalbaarheidsstudie voor te bereiden voor 200.000 euro betaling via een “Russisch-Libisch Cultureel Instituut” in Moskou. Het omvatte ook de training van maximaal 20.000 Libische militieleden. Kleinschmidt beëindigt de samenwerking en zei: “Het is ook belangrijk om de grens te beveiligen, aangezien er veel migranten over de grens zouden komen. Dat was zijn onderwerp en dat alles op de een of andere manier moest worden gestopt en dat hij in gedachten kon hebben dat er een grensbeschermingsmacht moest worden opgericht.
In februari 2023 arresteerde de Londense politie vijf Bulgaren en voorkwam daarmee specifieke aanvals- en ontvoeringsplannen. Volgens de Britse autoriteiten zou de groep tussen augustus 2020 en februari 2023 de opdracht van Marsalek hebben gekregen om onderzoek te doen en doelen in heel Europa na te streven. De onderzoekers zouden tienduizenden interne chatberichten van het netwerk hebben. Bij huiszoekingen werden vervalste documenten, bewakingstechnologie en camouflagekleding aangetroffen.
In het lopende Wirecard- proces in München, is Stephan von Erffa een van de drie personen die is aangeklaagd. De voornaamste verdachte in de zaak is voormalig CEO Markus Braun en Oliver Bellenhaus , voormalig directeur van Wirecard in Dubai, die ervoor heeft gekozen om als hoofdgetuige voor de aanklager op te treden, nadat hij al bepaalde beschuldigingen had toegegeven is vrijgelaten. Voormalige aandeelhouders willen dat EY wordt vervolgd, maar die probeert door herstructurering van het concern aan vervolging te voorkomen. Michael Jaffé , de curator, heeft eerder een schadezaak van €1,5 miljard aangespannen tegen EY.
Voormalige aandeelhouders van Wirecard hebben EY in Duitsland voor de rechter gedaagd wegens vermeende ‘asset stripping’, het verplaatsen van onderdelen van het kantoor naar een andere entiteit. Ze vrezen dat een structuurverandering binnen EY het lastiger gaat maken om schades op de accountant te verhalen. EY kan een “lawine” aan rechtszaken tegemoet zien van vroegere Wirecard-beleggers, die miljarden euro’s aan schadevergoeding gaan eisen. EY kreeg in april vorig jaar een boete van € 500.000 opgelegd van de Duitse toezichthouder Apas, wegens vermeende schending van de professionele verplichtingen bij het controleren van betaaldienstverlener Wirecard. Ook mag de Duitse tak van EY twee jaar lang geen nieuwe beursgenoteerde auditcliënten aannemen. De Duitse accountants- en adviesorganisatie zou inmiddels al een complexe interne reorganisatie hebben doorgevoerd, “om zijn lucratieve niet-auditactiviteiten af te schermen”. Daarbij zou eerst de juridische structuur van de bestaande groep zijn gewijzigd en zouden daarna via asset stripping de advies-, belasting- en fusie- en overnameactiviteiten zijn losgemaakt van de auditpraktijk. De adviesdiensten, samen goed voor driekwart van de jaarlijkse omzet van € 2,6 miljard van EY in Duitsland, vormen nu afzonderlijke juridische entiteiten. Van de 11.000 medewerkers van EY zijn er daarbij 8.000 meegegaan, evenals de klantrelaties van die praktijken. Volgens juristen die gedupeerde Wirecard-aandeelhouders bijstaan, maakt de herstructurering van EY het veel moeilijker om claims af te dwingen bij de accountant wegens tekortschietende controles bij het toenmalige betaalbedrijf. In het ergste geval zou de auditpraktijk, waar de rechtszaken zich op richten en die nu nog ruim 700 miljoen aan jaaromzet genereert, zelfs “in een lege huls kunnen worden veranderd zonder operationele activiteiten en zonder activa”, zo waarschuwt een betrokken jurist. Een procesadvocaat uit een team van juristen die een class action-rechtszaak tegen EY voeren, spreekt van “een brutale zet om het grootste deel van de activa van EY in Duitsland te beschermen tegen de Wirecard-rechtszaak”. De advocaten eisen nu dat de rechter vaststelt dat alle Duitse onderdelen van EY aansprakelijk blijven voor mogelijke schade. Ook de curator van Wirecard, die eind vorig jaar een rechtszaak van €1,5 miljard aan schadevergoeding tegen EY heeft aangespannen, is volgens de FT bezorgd over de juridische herstructurering. EY zelf stelt dat de reorganisatie bedoeld is om de juridische structuur van de Duitse organisatie in lijn te brengen met die in andere Europese landen. “De wijzigingen in de rechtspersoon hebben geen gevolgen voor het aansprakelijkheidsrisico van huidige of voormalige mandaten of lopende rechtszaken”, aldus EY.
Maar volgens deskundigen zou die aansprakelijkheid van de niet-auditpraktijken na een overgangsperiode van een aantal jaren kunnen verstrijken. Verwachting is dat een class action-rechtszaak nog jaren gaat duren, zeker gezien de veelal traag verlopende gerechtelijke procedures in Duitsland.
Op de 138e dag van het proces heeft de derde beklaagde in het Wirecard-proces zijn stilzwijgen doorbroken. Het hoofd boekhouding, E., gaf aan het begin van zijn tweedaagse verklaring toe dat hij fouten had gemaakt waar hij spijt van had en waarvoor hij zich wilde verontschuldigen. Hij benadrukte echter ook dat hij zichzelf niet persoonlijk had verrijkt en altijd het beste voor het bedrijf had gewild. Hij benadrukte ook dat hij veel zaken maar heel kort had aangepakt en op de gespecialiseerde afdelingen had vertrouwd. “Ik had veel zaken op mijn bord en voelde me als een jongleur die zich volledig bezighield met zorgen dat er geen bal viel,” zei E., terwijl hij zijn werk beschreef. Hij had geen tijd om de afzonderlijke ballen in detail te analyseren. Vandaag realiseert hij zich echter dat hij had moeten stoppen en dat wel had moeten doen. Over het algemeen schetste E. een beeld van slecht personeel, slechte processen en een overweldigende werkdruk. “Het was eigenlijk altijd zo dat twee mensen tegelijkertijd iets van mij wilden,” zei hij, terwijl hij zijn typische werkdag beschreef. Er was veel tijdsdruk, vooral bij de jaarrekening. “Je hebt niet de tijd of de energie om alles te controleren. Daar is de gespecialiseerde afdeling voor,” zei E. Je moet op hun informatie kunnen vertrouwen. Hun antwoorden werden vaak alleen aan de accountants doorgegeven. “Als zij er tevreden mee waren, waren wij dat ook.”
Alexander von Knoop, voormalig financieel directeur bij de betalingsverwerker en Susanne Steidl, voormalig bestuurslid verantwoordelijk voor productontwikkeling, zijn beiden alsnog ook aangeklaagd voor meerdere gevallen van verduistering. Beiden hebben betalingen en leningen goedgekeurd terwijl er al betalingsachterstanden op bepaalde leningen waren en de kans op aflossing klein was. Dat zou tot honderden miljoenen euro’s verlies hebben geleid. Hij en ex-ceo Markus Braun en oud-manager, Susanne Steidl, moeten samen 140 miljoen euro overmaken naar de failliete boedel. De rechter in München stelde hen persoonlijk aansprakelijk voor de schade die ontstond door een beroerde lening aan een bedrijf in Singapore.D e Frankfurter Allgemeine is Braun – ooit miljardair – inmiddels geen cent meer waard.
Het geld dat nu terugbetaald moet worden is het gevolg van een lening (die nooit werd terugbetaald) die volgens de rechter nooit gegeven had mogen worden. Een bedrijf uit Singapore kreeg van Wirecard een lening van 100 miljoen euro, terwijl dat bedrijf er financieel zwak voorstond en al een betalingsachterstand op een andere lening had. Een ‘onaanvaardbaar risico’ oordeelde de rechter en hij twijfelt er zelfs aan of de activiteiten waar het bedrijf de lening voor kreeg wel bestonden. Braun en Von Knoop zijn direct verantwoordelijk voor het goedkeuren van de lening.
Tegen de verantwoordelijken voor de fraude lopen ook nog meerdere strafzaken.
Karin Kneissl (58), 2017 tot 2019 minister van Buitenlandse Zaken van Oostenrijk emigreerde naar Rusland, na haar ontslag vanwege haar persoonlijke band met Putin. Ze was in diplomaat, raadgever, tv-commentator, universitair docent of spreker over de geschiedenis van het Midden-Oosten, de energiemarkt of het internationale recht en was actief in een intellectuele rol, bezig op de spreekgestoelten van de Diplomatieke Academie en de Militaire Academie om abstracte zaken uit te leggen. Haar vader was de privépiloot van koning Hoessein en ze kreeg privéonderwijs. Daarna kwamen de bibliotheken van topuniversiteiten in Europa en de VS, vervolgens haar functie op het ministerie van Buitenlandse Zaken van Oostenrijk. Ze richtte er de denktank GORKI (de bittere) op, dat “objectieve analyses om antwoorden te vinden op Russische beleidsdoelen zal formuleren”. Ze huurt een huis in het dorpje Petrushovo