Israël – BVS

Lees hier onze andere blogs

In het jaar 622 in Medina werd formeel vastgelegd dat Mohammed een verbond aangaat met de Arabische en joodse stammen van Medina. De diverse stammen van de oase zouden hun oude vijandschap begraven en als het ware een nieuwe superstam vormen. De moslims en de joden dienden vredig naast de heidenen van Medina te wonen. Formeel lag dus toen al vast dat Mohammed een verbond aanging met de Arabische en joodse stammen. De diverse stammen van de oase zouden hun oude vijandschap begraven en als het ware een nieuwe superstam vormen.

Benjamin Netanyahu, de premier van Israël, bevindt zich in het oog van een storm van corruptieaanklachten die zijn politieke carrière zwaar hebben belast. Sinds 2019 is hij aangeklaagd in drie verschillende zaken, die samen bekend staan als Case 1000, Case 2000 en Case 4000. In deze zaken wordt Netanyahu beschuldigd van fraude, schending van vertrouwen en omkoping. De beschuldigingen draaien voornamelijk om het ontvangen van geschenken van zakenlieden, het bevorderen van gunstige berichtgeving in ruil voor politieke gunsten en het geven van regelgevende voordelen aan bedrijven in ruil voor positieve media-aandacht. Netanyahu ontkent echter alle beschuldigingen en stelt dat het een politiek gemotiveerde vervolging is.

De zaak die als eerste naar voren kwam, Case 1000, draait om de bewering dat Netanyahu en zijn vrouw Sara geschenken ontvingen van twee rijke zakenlieden, Arnon Milchan en James Packer. Deze geschenken zouden onder meer dure sigaren, champagne en juwelen omvatten. In ruil voor deze gunsten zouden er politieke voordelen zijn gegeven. De aanklachten in deze zaak omvatten fraude en schending van vertrouwen, hoewel het geen bewijs van omkoping betreft.

Case 2000 heeft betrekking op gesprekken die Netanyahu zou hebben gevoerd met Arnon Mozes, de eigenaar van de Israëlische krant Yedioth Ahronoth. In deze zaak wordt beweerd dat Netanyahu met Mozes onderhandelde over wetgeving die de concurrent van Yedioth, het gratis dagblad Israel Hayom, zou schaden. In ruil daarvoor zou Mozes positieve berichtgeving over Netanyahu hebben beloofd. Ook hier gaat het om fraude en schending van vertrouwen, maar de zaak bevat geen expliciete omkoping.

De meest ernstige van de drie is Case 4000, waarin Netanyahu wordt beschuldigd van het geven van regelgevende voordelen aan het telecombedrijf Bezeq, in ruil voor positieve berichtgeving op de nieuwswebsite Walla, die eigendom was van Shaul Elovitch, de eigenaar van Bezeq. Deze zaak is bijzonder zwaar, omdat het omkoping inhoudt, wat een zwaardere straf kan opleveren. De beschuldigingen in deze zaak zijn van de ernstigste aard, en ze vormen de kern van de rechtszaak tegen Netanyahu.

Het juridische proces tegen Netanyahu is inmiddels een lange weg gegaan. Hij werd in 2019 officieel aangeklaagd, maar de rechtszaak heeft zich door allerlei vertragingen en politieke gebeurtenissen uitgestrekt over meerdere jaren. Gedurende deze tijd heeft Netanyahu meerdere keren zijn onschuld verkondigd en de rechtszaak afgedaan als een “jacht op heksen” die wordt gevoerd door politieke tegenstanders en de media. Ondanks de voortdurende rechtszaak bleef hij in functie als premier, wat het proces politiek bijzonder gevoelig maakte.

Er is tot nu toe echter nog geen definitieve uitspraak gedaan. Netanyahu blijft in afwachting van de afloop van de zaak, waarbij hij zich regelmatig moet verantwoorden voor de rechter. Hoewel de juridische gevolgen groot kunnen zijn – omkoping kan leiden tot een gevangenisstraf van maximaal 10 jaar – is het ook mogelijk dat de zaak op juridische gronden wordt verworpen. Politiek gezien heeft de zaak echter enorme implicaties voor Netanyahu, die zich in een situatie bevindt waarin zijn geloofwaardigheid en politieke toekomst op het spel staan.

De gevolgen van de rechtszaak reiken verder dan alleen Netanyahu zelf. De Israëlische samenleving is diep verdeeld over de zaak. Voor zijn aanhangers is Netanyahu een slachtoffer van politieke haat en een poging om hem uit zijn ambt te verwijderen, terwijl zijn tegenstanders de aanklachten zien als bewijs van wijdverbreide corruptie aan de top van de Israëlische politiek. De rechtszaak heeft geleid tot een verscherping van de politieke spanningen in het land, waar de scheidslijn tussen de verschillende kampen steeds dieper wordt.

Als de rechtszaak tegen Netanyahu verder vordert, zal de politieke en juridische situatie blijven evolueren. De kans dat Netanyahu daadwerkelijk veroordeeld wordt, is een van de grote onzekere factoren die de Israëlische politiek momenteel definiëren. De vraag of hij zal blijven functioneren als premier, of dat de druk van de rechtszaak uiteindelijk zijn vertrek zal afdwingen, is nog altijd niet beantwoord. Maar zolang de oorlog duurt kan Netanyahu de procesgang verlengen en verstoren.

Het proces tegen Netanyahu is niet alleen een juridische aangelegenheid, maar een belangrijk politiek en maatschappelijk vraagstuk. Het weerspiegelt bredere kwesties van politieke macht, corruptie en de rol van de media in het vormen van publieke opinie. Hoe deze zaak zal eindigen, is nog niet te voorspellen, maar de uitkomst zal ongetwijfeld grote gevolgen hebben voor zowel de toekomst van Netanyahu als voor de Israëlische politiek als geheel.

Na bijna 2000 jaar elkaar naar het leven staan waren Yasser Arafat, Yitzhak Rabin en Shimon Peres in staat om elkaar weer even te respecteren. Zij ontvingen hiervoor in 1994 de Nobelprijs voor de Vrede. Nadat in 2006 de verkiezingen in de Palestijnse gebieden werden gewonnen door Hamas stond men elkaar, vanwege aanhoudende onderdrukking en landje pik weer naar het leven om in oktober 2023 te komen tot een climax waarbij Hamas besloot om bij een feestje ruim 700 Israëlische burgers en ruim 400 buitenlandse burgers letterlijk af te slachten. Als rugdekking werden 250 burgers ontvoerd, gegijzeld en verkracht. Sindsdien is Netanyahu er helemaal klaar mee en is niet van plan te stoppen tot Hamas compleet is weggevaagd.

Samen met Oxfam Novib, Amnesty International en PAX daagt The Rights Forum de Nederlandse staat voor de rechter, vanwege het exporteren van wapentuig naar Israël. Dit maakt Nederland medeverantwoordelijk voor schendingen van het oorlogsrecht en de collectieve bestraffing van de burgerbevolking in Gaza. Zich bewust van oorzaak en gevolg schonk Nederland vervolgens 10 miljoen euro voor voedselhulp over zee voor Gaza. Anonieme ambtenaren van het ministerie van Buitenlandse Zaken bekritiseerden ondertussen in een brief aan de Rechtbank de rol van het ministerie van Algemene Zaken van premier Mark Rutte in de Gaza-oorlog. Ook ontstond er onenigheid zijn tussen Buitenlandse Zaken en Algemene Zaken. Op de campussen van verschillende universiteiten in Canada, waaronder Montreal, Toronto en Ottawa, hebben studenten pro-Palestijnse kampen ingericht. De Canadese protesten komen op het moment dat in buurland de Verenigde Staten de politie honderden actievoerende studenten heeft gearresteerd. Onder andere op de University of California in Los Angeles kwam het tot harde confrontaties tussen politie en actievoerders.

Hamas heeft vergeefs een allesomvattende visie op een wapenstilstandsovereenkomst overlegd, gericht op het stoppen van de “Israëlische agressie” in de Gazastrook, het bieden van hulp aan de slachtoffers, de terugkeer van de verdreven Palestijnen naar hun woonplaats en de terugtrekking van de Israëlische troepen. Hamas heeft ook een plan overhandigd over de uitwisseling van Israëlische gijzelaars en Palestijnse gevangenen, maar wilde slechts 42 Israëlische gijzelaars ruilen tegen Palestijnse gevangenen en ze niet allemaal gewoon vrij laten.

Netanyahu keurde daarom toch de plannen voor een militaire operatie in Rafah goed. David Barnea, hoofd van de Israëlische inlichtingendienst Mossad, was 17 maart in Qatar om opnieuw te onderhandelen over een mogelijk bestand. Hamas-militanten hadden zich ondertussen toch weer gehergroepeerd in het al-Shifa-ziekenhuis in Gaza-stad. In november vond het leger onder het ziekenhuis een commandopost van Hamas en wapens. Verder zou er bewijs zijn dat gijzelaars daar werden vastgehouden en werden op en rond het ziekenhuis 50 tot 90 bewapende militante strijders gedood inclusief een hooggeplaatste commandant van Hamas.

In het al-Shifa ziekenhuis zou later opnieuw een commandocentrum zijn ingericht door Hamas. Het ziekenhuis werd daarom definitief met de grond gelijk gemaakt. De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft 25 maart 2024 vergeefs een resolutie aangenomen die een onmiddellijk staakt-het-vuren eist tussen Israël en Hamas. Daarnaast werd een onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating van alle gegijzelden geëist. De bevolking van Turkije wil ondertussen oorlog of minimaal hele zware sancties tegen Israël en stemden hiervoor zelfs tegen de AKP van Recep Tayyip Erdogan bij de lokale verkiezingen. Erdogan wordt nu geforceerd om Israël aan te pakken wil hij de komende verkiezingen nog een kans maken. Israël gaat er keihard en nietsontziend in op de Gazastrook, waarbij zeven werknemers van de World Central Kitchen, een organisatie die humanitaire hulp biedt in Gaza, werden gedood in Deir al Balah in centraal Gaza.

Het zou gaan om een Amerikaan, een Australiër, een Brit, een Canadees, een Ier, een Palestijn en een Pool. De organisatie verzorgde maaltijden aan slachtoffers van natuurrampen en humanitaire crisissen. Sinds de terreuraanslag van Hamas op 7 oktober 2023 en de daaropvolgende Gaza-oorlog zijn er door Israëlische aanvallen ook zo’n 103 journalisten en medewerkers van mediabedrijven gedood. Van hen zijn er 90 Palestijns, 2 Israëlisch en 3 Libanees. Het parlement in Jeruzalem heeft een wet aangenomen die het mogelijk maakt om Al Jazeera in de ban te doen. Israël stelt dat de zender, die kritisch verslag doet over de oorlog in Gaza, kijkers tegen Israël opzet. In Jeruzalem zijn tienduizenden mensen de straat op gegaan om te protesteren tegen premier Netanyahu.

De geëvacueerde kibboetsen vlak bij Gaza hebben nog steeds een paar keer per week te maken met het luchtaanvallen vanuit Gaza. President Biden dreigde Netanyahu vergeefs met maatregelen omdat de humanitaire situatie in Gaza onaanvaardbaar werd. Hierop werd de Erez-grensovergang aan de noordkant van de Gazastrook, die al sinds 7 oktober gesloten was, geopend om voedselhulp door te laten en ook mocht de Israëlische haven van Ashdod, zo’n 40 kilometer ten noorden van Gaza, gebruikt worden voor de levering van hulpgoederen voor de Palestijnen.

Drie zonen van de hoogste politieke leider van Hamas, Ismail Haniyeh, werden in een vluchtelingenkamp nabij Gaza-Stad, genaamd Shati met een Israëlische luchtaanval gedood. Haniyeh verblijft zelf niet in Gaza, maar overwegend in Qatar. De Turkse pro Hamas president Erdogan kreeg Ismail Haniyeh op bezoek en ontving meteen daarna ook Mark Rutte die op eigen gelegenheid daar naar toe ging. Turkije stopte vervolgens alle handel met Israël. Vorig jaar werd er voor zo’n 6,4 miljard euro aan handel tussen de landen gedreven. Daarvan betrof driekwart de export van Turkse producten naar Israël.

In Gaza is Yahya Sinwar de hoogste bestuurder. Netanyahu heeft herhaaldelijk gezegd dat alle leiders van Hamas zullen worden gedood en Marwan Issa werd door het Israëlische leger gedood. Hij stond aan de top van de militante tak van Hamas, samen met Mohammed Deif, die nog voortvluchtig is. Op de bezette Westelijke Jordaanoever werd ook de lokale leider van Islamitische Jihad, Mohammad Jaber, gedood. Jaber stond aan het hoofd van de terreurgroep in de regio Tulkarm en had de leiding over ongeveer vijftig strijders van de groep. Zijn broer werd in december al gedood. Voor wat betreft de beëindiging van de strijd in Gaza gaan er internationaal stemmen op om arrestatiebevelen uit te doen gaan naar premier Netanyahu en de legerleiding vanwege de gepleegde oorlogsmisdaden.

Een massagraf met 324 lichamen werd bijvoorbeeld blootgelegd in het Nasser Medical Complex door medewerkers van de Civiele Bescherming van Gaza, na de terugtrekking van Israëlische troepen uit het gebied. Israël heeft aangegeven af te willen zien van de oorspronkelijke eis van het vrijlaten van veertig gegijzelden door Hamas in ruil voor een tijdelijk staakt-het-vuren en zou nu bereid zou zijn de vrijlating van twintig gijzelaars te accepteren, zolang het vrouwen, mannen boven de vijftig en ernstig zieken zijn. Het Internationaal Strafhof (ICC) zou komende week voornemens zijn om arrestatiebevelen uit te vaardigen tegen Benjamin Netanyahu en andere hoge functionarissen, maat Netanyahu erkent de organisatie niet. Ook Zouden er mogelijk arrestatiebevelen in de maak zijn tegen minister van Defensie Yoav Gallant, de chef van de generale staf van het Israëlische leger (IDF) en tegen werknemers van Israëlische veiligheidsdiensten.

Ruim 34.000 Palestijnen zijn inmiddels gedood, waarvan ongeveer tweederde kinderen en vrouwen. De telling maakt geen onderscheid tussen burgers en leden van Hamas. Er ligt inmiddels weer een nieuw vredesvoorstel voor een bestand waarbij 33 gijzelaars worden vrijgelaten en dat er zes weken lang niet zal worden gevochten. Als Hamas de militante tak volledig opheft en gefaseerd alle gijzelaars worden vrijgelaten komt er in ruil daarvoor een wapenstilstand van veertig dagen. Hamas was in eerste instantie niet bereid het voorstel te accepteren. Netanyahu gaat met zijn leger de stad Rafah in de zuidelijke Gazastrook binnenvallen, ongeacht of er al dan niet een wapenstilstand zou worden bereikt. De Israëlische strijdkrachten hebben alle noodzakelijke voorbereidingen getroffen voor een inval.

Een Hamas-delegatie onder leiding van Khalil al-Hayya, plaatsvervangend hoofd van Hamas, gaf het positieve antwoord van de groep op het wapenstilstandsvoorstel na het weekeind bij een ontmoeting met Egyptische en Qatarese bemiddelaars in Caïro. Het Israëlische leger (IDF) heeft er bij de inwoners van de stad Rafah in de Gazastrook wel al op aangedrongen het gebied te evacueren en naar de zogenaamde ‘uitgebreide humanitaire zone’ te verhuizen. Israël liet eerder weten niet akkoord te gaan met een bestand waarin de militaire tak van Hamas blijft bestaan. Israël heeft 7 mei de controle overgenomen over de Gaza-kant van de grensovergang bij Rafah met Egypte. De grensovergang Kerem Shalom tussen de Gazastrook en Israël is heropend voor de levering van humanitaire hulpgoederen. De eerste vrachtwagens met hulpgoederen zijn al bij de grensovergang aangekomen en mogen na een ‘grondige veiligheidsinspectie’ de grens oversteken.

Israël sloot de overgang zondag na een raketaanval van Hamas. De Palestijnse groepering had raketten afgevuurd op Israëlische militairen bij de grenspost. Vier militairen kwamen om het leven, tien anderen raakten gewond. Biden heeft de levering van 3500 bommen voorlopig stopgezet om Israel te dwingen tot een einde van de aanval. De Philadelphi corridor, de grensstrook tussen Rafah en Egypte, is 30 mei volledig in Israelische handen gekomen. Er zijn 82 tunnelingangen en 20 tunnels gevonden, die op dit moment worden vernietigd. Dat betekent dat de wegen voor herbewapening van Hamas zijn afgesneden.

Er zijn door heel Europa regelmatig opstandjes die met veel geweld en agressie te paard gaan. Het is van een protest tegen Israël verworden tot een pro Hamas betoging. Veelal gesponsord door Saudi Arabië en George Soros. De politie in Amsterdam beëindigde de pro-Palestijnse protesten bij gebouwen van de Universiteit van Amsterdam (UvA). De demonstranten gooiden niet alleen met stenen maar ook met ammoniak. Het Binnengasthuisterrein in het centrum van de stad werd door demonstranten bezet waarbij voor circa 100.000 euro aan schade werd aangericht.

De Pro-Palestijnse protestgroepen hebben meerdere universiteiten bezet en vernield. Dat gebeurde na zogeheten ‘walk-outs’. Bij het gebouw van de Universiteit van Amsterdam (UvA) op de Roeterseilandcampus in het centrum van de hoofdstad moest de ME wederom ingrijpen omdat in het gebouw ernstige vernielingen plaats vonden. De vernielingen gebeuren niet door de studenten zelf maar door speciale groepen Hamas activisten van onder andere krakersbeweging Antifa, de verboden Palestijnse Gevangenen Solidariteitsnetwerk Samidoun en PLFP. Dat gaat met zoveel agressie dat de studenten hier zelf niet tegen durven op te treden. Deze gewelddadige activisten worden financieel ondersteund door Soros, Dyanet en Qatar. De Israëlische ambassadeur bij de Verenigde Naties bekritiseert miljardair George Soros voor het doneren van 15 miljoen dollar aan organisaties die Hamas steunen en noemt dit ‘beschamend’. Soros is ook beschuldigd van het financieren van groepen die anti-Israël zijn zoals AROC, PFLP, de BDS en de OSF die banden heeft met het Koningshuis

De Israëlische ambassadeur beweerde dat Soros miljarden dollars heeft overgemaakt naar organisaties die BDS steunen en die Israël al jaren willen isoleren. “Het ging nooit om echte vrede of om het even welke oplossing voor het Israëlisch-Palestijnse conflict”, zei de Israëlische ambassadeur. BDS staat voor Boycott, Divestment, and Sanctions-campagne gericht op de Joodse staat. De Duitse en Oostenrijkse parlementen classificeerden BDS als een antisemitische beweging. De Open Society Foundations (OSF) van George en Alexander Soros doneerden 13,7 miljoen dollar aan het in Californië gevestigde Tides Center.

Een financieel project van het Tides Center is het het Arab Resources and Organizing Center (AROC), een Palestijnse belangenorganisatie. In oktober 2023 organiseerde AROC anti-Israëlische protesten en stakingen van studenten in de California Bay Area, waarvan de aanwezigen riepen: “Van de rivier tot de zee, Palestina zal vrij zijn. Mabel Wisse Smit de weduwe van prins Friso werd in 1997 executive director van het Open Society European Policy Institute van George Soros in Brussel. In 2003 werd ze advocacy director bij de vestiging in London. Sinds december 2012 is ze lid van het bestuur van de OSF. De Open Society Foundations (OSF) heeft een noodfinancieringsinitiatief van 3,3 miljoen dollar aangekondigd ter ondersteuning van mensenrechtenorganisaties die schendingen van het internationaal humanitair recht in Gaza, de Westelijke Jordaanoever en Israël documenteren.

In augustus 2016 plaatsten hackers correspondentie, rapporten en gedetailleerde financiële informatie over door de Open Society Foundations gesponsorde projecten online, de zogenaamde Soros Leaks, waaruit onder andere de mate waarin Soros Palestijnse burgerrechtenbewegingen financiert en probeerde verkiezingen en referenda te beïnvloeden naar voren kwam.

Op satellietbeelden zijn in sommige gebieden in Rafah voertuigsporen en grote stukken verstoorde aarde te zien van verwoestingen door bulldozers en andere zware machines. De eerdere luchtaanvallen zijn opgevolgd naar grondoperaties in een poging om meer druk uit te oefenen op Hamas tijdens de onderhandelingen. Israël heeft de inwoners van de stad Jabalia, zo’n 100.000 tot 150.000 mensen opgeroepen om de stad te verlaten en heeft in de nacht van zaterdag op zondag luchtaanvallen uitgevoerd op Jabalia, dat enkele kilometers ten noorden van Gaza-Stad ligt.

Het leger voerde een grootschalige aanval uit op Zeitoun en doodde dertig Hamas- leden. Meerdere woningen werden vernield tijdens de aanval. In een school in Zeitoun vonden de Israëliërs tientallen wapens. Ook bij Rafah in het zuiden is een tunnel gevonden volgens het Israëlische leger. Gazanen bieden zich massaal aan als schild voor Hamas en scanderen voor Hamas te willen sterven. Zeker acht Israëlische militairen zijn 15 juni omgekomen in Rafah, toen hun gepantserde voertuig werd opgeblazen in een hinderlaag van Hamas.

George Soros, een Hongaars-Amerikaanse filantroop en zijn zoon financieren met miljoenen pro-Palestijnse demonstranten en dat geldt ook voor pro-Hamas-organisaties

EU-landen waaronder Spanje, Ierland, Malta en Slovenië willen de Palestijnse staat op 21 mei officieel erkennen, vooruitlopend op een stemming van de Verenigde Naties over het verlenen van volledig lidmaatschap aan Palestina. De erkenning wordt gezien als een symbolisch gebaar ter ondersteuning van de tweestatenoplossing voor duurzame vrede in de regio. Het besluit volgt op de toegenomen internationale roep om een staakt-het-vuren en een permanente oplossing van het Palestijns-Israëlische conflict, dat is geëscaleerd door het Israëlische offensief in Gaza tegen Hamas-militanten. Verwacht wordt dat de Algemene Vergadering van de VN het Palestijnse bod op volledig lidmaatschap zal onderschrijven en de zaak ter verdere overweging naar de Veiligheidsraad zal sturen. De Eu landen willen gezamenlijk hun erkenning van Palestina op 21 mei aankondigen.

De VS stuurt voor 700 miljoen dollar aan tankmunitie, voor 500 miljoen dollar aan tactische voertuigen en voor 60 miljoen dollar aan mortiergranaten naar Israël. Pro-Palestijnse betogers hebben ondertussen weer een gebouw van de Universiteit Leiden (UL) in Den Haag bezet. De aanklager Karim Khan van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag besloot 20 mei 2024 dat er arrestatiebevelen worden uitgevaardigd tegen de Israëlische premier Netanyahu, zijn defensieminister Gallant en drie kopstukken van terreurgroep Hamas, onder wie Hamas-leider Yahya Sinwar. De aanklager stelt dat hij voldoende bewijs heeft tegen het vijftal om ze te vervolgen voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid in de oorlog tussen Israël en Hamas.

De Hamas-leiders worden onder meer verantwoordelijk gehouden voor de moorden, gijzelingen en verkrachtingen sinds de aanval op 7 oktober. Netanyahu en Gallant worden burgerslachtoffers verweten in de reactie daarop, door onder meer bombardementen en hongersnood. Eind mei heeft Israël heeft een nieuw voorstel gedaan aan Hamas voor een tijdelijk bestand van zes weken. Daarbij zal Israël al zijn troepen terug te trekken uit de ‘bewoonde gebieden van Gaza’, terwijl er zal worden onderhandeld over de vrijlating van de gijzelaars en een permanent einde van de oorlog.

De Amerikaanse president Joe Biden maakte het Israëlisch voorstel bekend. Hamas liet in een reactie weten positief naar het voorstel te kijken. Vier gijzelaars, drie mannen, Almog Meir, Andrey Kozlov and Shlomi Ziv en een vrouw Noa Argamani, die werden ontvoerd op het Nova-muziekfestival zijn 8 juni 2024 door IDF, ISA en de politie op twee verschillende locaties bevrijd in centraal-Gaza. De VN-Veiligheidsraad heeft een Amerikaanse resolutie aangenomen waarin het plan van Joe Biden wordt gesteund voor een bestand in Gaza. Rusland onthield zich als enige land van stemming, terwijl de veertien andere leden van de raad hun steun uitspraken.

Het Israëlische leger heeft 16 juni 2024 aangekondigd dat het de gevechten overdag langs een route in het zuiden van Gaza onderbreekt om een achterstand in de levering van humanitaire hulp aan Palestijnen weg te werken. Benjamin Netanyahu heeft half juni 2024 het oorlogskabinet ontbonden. Het kabinet werd opgericht nadat Hamas Israël op 7 oktober had aangevallen. Een van de leden, Benny Gantz, stapte eerder deze maand uit het kabinet en daarom was de grondslag voor het bestaan er van verdwenen. Het oorlogskabinet bestond uit zes leden, maar slechts drie van hen hadden stemrecht. Dat waren Netanyahu, Gantz en minister van Defensie Yoav Gallant. Momenteel zijn er zware aanvallen op centrale en oostelijke delen van Rafah’. Het Israëlische leger zou ook huizen in het oosten en zuiden hebben neergehaald. Ook zijn er aanvallen uitgevoerd op de vluchtelingenkampen Bureij en Maghazi.

Een pro-Palestina-demonstratie op het UvA-terrein op het Science Park in Amsterdam liep 18 juni uit op een urenlange zeer agressieve bezetting waarbij de stenen al uit de straat werden gehaald. Gemaskerde activisten hadden er, net als eerder op het Roeterseiland en Binnengasthuisterrein, blokkades opgebouwd. Rond 00.30 uur gingen ze er echter onverwacht vandoor, nadat ze eerder hadden verklaard te zullen blijven inclusief de opgeworpen barricades. De focus van de Israëlische aanvallen ligt op dit moment op Rafah en de regio Deir al-Balah in het midden van Gaza, waar ook Nuseirat ligt. Het Israëlische leger (IDF) roept Palestijnen in de wijk Shejaiya in Gaza-Stad op om het gebied te evacueren.

Er wordt door het leger opgeroepen om te evacueren naar het zuiden van de Gazastrook, waar een humanitaire zone is. Israël constateerde dat militanten van Hamas vanuit een school aanvielen. Bij de luchtaanval op de school zijn volgens Israël meerdere militanten van Hamas getroffen. De Hamas leden verstopten zich tussen meer dan zevenduizend mensen die in de school schuilden. Hamas-leider Ismail Haniyeh is gedood in Iran, Hij en een van zijn lijfwachten werden in hun huis gedood.

De 62-jarige Haniyeh is de Palestijnse politieke leider van Hamas, dat sinds 2007 de Gazastrook bestuurt. Mohamed Deif werd gedood bij een aanval op een tentenkamp. Deif wordt door Israël gezien als een van de breinen achter de Hamas-aanval op Israël op 7 oktober. Hezbollah-commandant Fuad Shukr werd ook gedood door Israël. De Verenigde Staten zijn optimistisch over de onderhandelingen over een staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas. Deze week zouden “constructieve” gesprekken hebben plaatsgevonden in de Qatarese hoofdstad Doha. Die worden 19 augustus voortgezet in de Egyptische hoofdstad Caïro. Ondertussen is het Israëlische leger de laatste week van augustus 2024 bezig met een grote inval op de bezette Westelijke Jordaanoever in de steden Jenin, Tubas en Tulkarm.

In deze steden zijn een groot aantal gewapende Palestijnse groeperingen aanwezig. Het is de grootste operatie van het Israëlische leger in het noorden van de Westelijke Jordaanoever in meer dan twintig jaar. Naast een grote troepenmacht zijn drones en sluipschutters ingezet en met bulldozers wordt infrastructuur vernietigd en werden toegangswegen tot Jenin en Tulkarm afgesloten. Woningen worden doorzocht op zoek naar bekende terroristen. Bij deze grootste militaire inval zijn in Jenin en Tulkram twintig militanten gedood in drie dagen.

In de Gaza strook is ondertussen een polio-epidemie uitgebroken. Daar werd al voor gevreesd, nadat begin deze maand het poliovirus in rioolwatermonsters was aangetroffen. WHO en UNICEF hadden opgeroepen tot twee humanitaire pauzes van zeven dagen in Gaza om 640.000 kinderen onder de tien jaar te kunnen vaccineren tegen polio. De vaccinaties zouden in twee rondes worden gegeven, te beginnen eind augustus.

Israël is akkoord gegaan met een humanitaire pauze van minstens drie dagen zodat VN-gezondheidsfunctionarissen poliovaccinaties kunnen toedienen. Ruim 40.000 Palestijnse doden zijn geregistreerd in Gaza sinds het begin van de oorlog. Het werkelijke dodental ligt vermoedelijk hoger, duizenden mensen worden nog vermist en liggen mogelijk onder het puin. Het Israëlische leger (IDF) heeft eind augustus de lichamen van zes gijzelaars gevonden in een tunnel onder de stad Rafah in het zuiden van Gaza. Hamas heeft nog zo’n honderd mensen gegijzeld. Van enkele tientallen gijzelaars is bekend dat ze niet meer in leven zijn.

Bijna alles was 2 september in Israël gesloten en meer dan een half miljoen demonstranten protesteerden in de straten van Tel Aviv. De demonstranten zien dat Netanyahu weigert om genoeg te doen om die gijzelaars terug te krijgen. Zij zien Netanyahu als de man die weigert om genoeg te doen om die gijzelaars terug te krijgen. Alle banken, overheidsinstellingen en de meeste bedrijven sloten de deuren, de scholen draaiden op halve kracht, en er reden geen bussen. De eis van de demonstranten is dat Netanyahu onmiddellijk een deal sluit om de resterende gijzelaars vrij te krijgen, maar dat gebeurde niet. Hamas heeft de zes gijzelaars doodgeschoten, maar Netanyahu wordt als mede schuldige gezien.

De Amerikaanse regering wil zo snel mogelijk een staakt-het-vuren en vrijlating van de resterende gijzelaars. Als een van de partijen weigert een deal te sluiten, kan dat betekenen dat de VS zich terugtrekken. Ook het Verenigd Koninkrijk is niet blij en de regering schort daarom 30 van de zo’n 350 vergunningen voor de wapenexport op. Het zou gaan om vergunningen voor onderdelen van straaljagers en drones. Het Israëlische leger zou acht militanten van Hamas hebben gedood bij een luchtaanval in Gaza-Stad. Een van hen wordt geïdentificeerd als Ahmed Fozi Wadia, een Hamascommandant die volgens het leger te zien is op een video van de aanslag op 7 oktober. 17 oktober 2024 werd ook Hamas leider Yahya Sinwar gedood. Yahya zou verantwoordelijk zijn voor de aanval van 7 oktober 2023.

De gewapende tak van Hamas, de Qassam-brigades, liet weten dat als de Israëlische aanvallen in Gaza doorgaan de gijzelaars niet levend naar Israël zullen terugkeren. “Het vasthouden van Netanyahu aan militaire druk, en geen deal, om de gevangenen vrij te krijgen, zal ertoe leiden dat ze in doodskisten bij hun families terugkeren,” zegt Abu Obeida. “De families moeten kiezen of ze hen dood of levend willen.” Abu Obeida, de woordvoerder van de terreurgroep, zegt dat Hamas nieuwe instructies heeft uitgevaardigd aan de bewakers van de gijzelaars als Israëlische troepen naderen, zonder te zeggen wat die instructies zijn. Aangenomen wordt dat er nog iets meer dan honderd gijzelaars over zijn. Bij een luchtaanval 9 september op een tentenkamp bij Khan Youniszijn zeker veertig Palestijnen gedood. Het kamp zat vol met Palestijnen die uit andere delen van de Gazastrook waren gevlucht. Het Israëlische leger zegt dat de aanval was gericht op een Hamas-commandocentrum. Er zouden ten minste drie kopstukken van Hamas hebben verbleven.

Met de vaccinatiecampagne tegen polio zijn nu 446.000 kinderen in het midden en zuiden gevaccineerd, de komende dagen moeten daar in het noorden nog zo’n 200.000 bij komen. Over ongeveer vier weken beginnen de vaccinatiecampagnes opnieuw om alle kinderen een tweede dosis toe te dienen. Netanyahu overweegt een plan waarin staat dat het noorden van Gaza tot militaire zone uitgeroepen wordt. Alle burgers zouden dan uit het gebied moeten vertrekken en wie blijft, zal door het Israëlische leger beschouwd worden als terrorist. Zij worden vervolgens net zo lang belegerd totdat de Israëlische gijzelaars worden vrijgelaten of bevrijd. Nadat in januari bekend werd dat 9 medewerkers van de hulporganisatie UNRWA lid van Hamas bleken te zijn en deelnamen aan het bloedbad 7 oktober werd nu ook onthuld dat de inmiddels geschorste medewerker Fateh Sherif Abu Al Amin een Hamas-leider in Libanon was.

Hamas meldde 30 september dat Amin is omgekomen bij een Israëlische luchtaanval. Negen medewerkers van de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) zijn inmiddels ontslagen. UNRWA heeft in totaal 32.000 medewerkers in de regio werken, van wie er 13.000 in Gaza actief zijn. Na de ontdekking zetten veel landen, behalve Nederland, de financiering aan UNRWA stop. Israël heeft doelgericht de gezondheidszorg in Gaza vernietigd, wat neerkomt op oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Dat concludeert een onderzoek van de Verenigde Naties. Hetzelfde patroon doet zich nu voor in Libanon.

Het Israëlische parlement nam 28 oktober 2024 een wet aan waarmee het de VN-organisatie UNRWA wordt verboden om nog langer te werken in het land. Volgens het parlement is de organisatie geïnfiltreerd door leden van Hamas. Het Israëlische parlement nam daarom een wet aan waarmee het de VN-organisatie UNRWA wordt verboden om nog langer te werken in het land. Het Israëlische leger vernielde het hoofdkantoor van de stichting met een bulldozer. Het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag heeft arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu, voormalig minister van Defensie Yoav Gallant en Hamasleider Mohammed Deif. Op zijn social mediakanaal dreigt Donald Trump op 7 september Hamas om de gijzelaars onmiddelijk vrij te laten. “Everyone wants the Hostages HOME. I have warned Hamas about the consequences of not accepting. This is my last warning, there will not be another one! “

Genocide

Na het ICC, Amnesty International, de International Association of Genocide Scholars IGAS) heeft ook een onafhankelijke onderzoekscommissie van de Verenigde Naties vastgesteld dat Israël sinds oktober 2023 systematisch oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en genocide pleegt in Gaza, met tienduizenden doden, gewonden en vernietigde infrastructuur. Ze roepen Israël op deze handelingen onmiddellijk te stoppen en internationale wetten en bevelen van het Internationaal Strafhof en Gerechtshof na te leven. Israel heeft zich volgens het ICC schuldig gemaakt aan oorlogsmisdaden, waaronder het gebruik van honger als oorlogswapen en ‘moord, vervolging en andere onmenselijke daden’ die neerkomen op misdaden tegen de menselijkheid. Ook Amnesty International stelt als eerste grote mensenrechtenorganisatie dat er voldoende bewijs is voor genocide in Gaza. Volgens het 300 pagina’s tellende onderzoeksrapport handelt Israël met het doel om de Palestijnse bevolking geheel of gedeeltelijk te vernietigen. 5 december in de nacht het Kamal Adwan-ziekenhuis in Beit Lahia in Noord-Gaza bestormd. Voor de inval waren er luchtaanvallen en hevige beschietingen op en rond het ziekenhuis. Ook volgens de International Association of Genocide Scholars (IAGS) zijn er volgens hun rapport systematisch en op grote schaal misdaden tegen de menselijkheid, oorlogsmisdaden en genocide gepleegd in Gaza:

Indiscriminate aanvallen op burgers en infrastructuur, waaronder ziekenhuizen, scholen en woningen, met tienduizenden doden en gewonden.
Marteling, willekeurige detentie, seksueel geweld en doelbewuste aanvallen op hulpverleners, journalisten en medisch personeel.
Gedwongen verdrijving van bijna alle 2,3 miljoen Palestijnen in Gaza en vernietiging van meer dan 90% van de woningen.
Vernietiging van culturele en educatieve instellingen, waardoor het collectieve welzijn en de identiteit van Palestijnen wordt aangetast.
Explicitie verklaringen van Israëlische leiders over het “vernietigen” van Gaza en Palestijnen.

De resolutie roept Israël op om onmiddellijk te stoppen met handelingen die genocide, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid vormen, en dringt aan op naleving van internationale verdragen en maatregelen van het Internationaal Gerechtshof en het Internationaal Strafhof.

Israël heeft de directeur en tientallen medewerkers van het Kamal Adwan-ziekenhuis meegenomen naar een detentiecentrum op verdenking van lidmaatschap Hamas. Israël zegt dat het de operatie was gestart vanwege het feit dat het ziekenhuis een ‘bolwerk was van terroristische organisaties’ en dat ’terroristen’ het ziekenhuis gebruikten als dekmantel.

In december 2023 bevestigde Ahmed Kahlot, directeur van het Kamal Adwan Ziekenhuis, tegenover Israëlische ondervragers dat hij en andere personeelsleden activisten van Hamas waren. Tijdens het verhoor beschreef Kahlot hoe de terroristen ziekenhuizen en ambulances gebruikten om agenten te verbergen, militaire activiteiten te lanceren, leden van terreurkaders te vervoeren en zelfs een ontvoerde Israëlische soldaat uit te leveren. Het Israëlische leger heeft vijf journalisten gedood met een luchtaanval op een busje in Centraal-Gaza. De journalisten van de zender Al-Quds Today waren daar om verslag te doen van gebeurtenissen in de buurt van het al-Awda-ziekenhuis in vluchtelingenkamp Nuseirat. Volgens het Comité ter Bescherming van Journalisten (CPJ) zijn er sinds 7 oktober 2023 minstens 141 journalisten omgekomen in de oorlog in Gaza. Polen gaat Netanyahu niet arresteren als hij besluit dit jaar de Auschwitz-herdenking bij te wonen.

Vanuit Doha in Qatar werd een doorbraak gemeld in de vredesonderhandelingen tussen Israël en Hamas. Na de bedreigingen van Trump werd er 15 januari 2025 een overeenkomst bereikt. Daarin stonden voorstellen voor een staakt-het-vuren en de vrijlating van Israëlische gijzelaars. Israël en Hamas zouden de gevechten in Gaza staken en Israëlische gijzelaars uitwisselen voor Palestijnse gevangenen. Daarmee moest er een einde komen aan de al 15 maanden durende oorlog. De overeenkomst was het gevolg van maandenlange onderhandelingen die met tussenpozen werden gevoerd door Egyptische en Qatarese bemiddelaars, met de steun van de Verenigde Staten. De eerste fase van het bestand zou zondagochtend 19 januari 2024 in gaan om 8.30 uur lokale tijd (7.30 uur Nederlandse tijd), maar Hamas hield zich niet aan de afspraak en gaf geen namen vrij.

De afspraak was duidelijk dat 33 van de 98 Israëlische gijzelaars in de eerste fase van het staakt-het-vuren op vrije voeten komen met voorafgaande bekendmaking van de namen. Het gaat om vrouwen, kinderen, mannen ouder dan 50 en mensen die ziek en gewond zijn. Duidelijk is vastgelegd en afgesproken dat Hamas telkens 24 uur van tevoren zou laten weten wie er worden overgedragen. Israël had al aangegeven geen schendingen van de overeenkomst te zullen tolereren.

De verantwoordelijkheid ligt helemaal bij Hamas”, zei Netanyahu in een verklaring. De lijst met namen van de gijzelaars wordt “binnenkort” verstuurd, volgens Hamas en zal pas worden vrijgegeven na goedkeuring van Hamas-leider Muhammad Sinwar. Om die reden viel Israël, na een laatste waarschuwing alsnog “terroristische doelen” in het noorden en midden van Gaza aan. Itamar Ben-Gvir, de minister van Nationale Veiligheid, stapt samen met twee andere ministers uit het Israëlische kabinet. De ultrarechtse leider van een van de coalitiepartijen staat niet achter het akkoord over een staakt-het-vuren. Ben-Gvir had zijn vertrek al aangekondigd. Hij noemde de overeenkomst over een staakt-het-vuren “vreselijk”. In de overeenkomst stond onder andere:

Hamas zal de komende zes weken 33 Israëlische gegijzelden vrijlaten in ruil voor 1904 Palestijnse gevangenen..
Voor elke extra gegijzelde laat Israël dertig Palestijnse gevangenen vrij.
Als Hamas een Israëlische vrouwelijke militair vrijlaat, komen er vijftig Palestijnse gevangenen vrij.
Israëlische troepen in Gaza trekken zich terug uit een deel van het gebied, richting de Israëlische grens.

Met de vrijlating van drie gijzelaars op 15 februari 2025 zijn in totaal negentien gijzelaars vrijgelaten. Daarnaast liet Hamas ook nog vijf Thaise gijzelaars vrij. In de tweede fase van het bestand moeten de overblijvende 43 gijzelaars worden vrijgelaten tegen een permanent wapenstilstand.

Hamas gaf pas na lang treuzelen een lijst met namen vrij. Het verdrag ging daarmee 19 januari in. 3 gijzelaars werden door Hamas vrijgelaten tegen 90 Palestijnse gevangenen. 915 vrachtauto’s met hulpgoederen mochten Gaza binnen. Dat waren er flink meer dan het minimum van 600 per dag dat in het bestand is afgesproken.

Israëlische troepen voerden ondertussen met een luchtaanval een anti terreur actie uit op de Westoever in de Palestijnse stad Jenin. De voorafgaande belegering was gericht tegen het militante Jenin Bataljon, dat onder meer bestaat uit leden van andere groeperingen, zoals Fatah, Islamitische Jihad en Hamas. 26 januari volgde opnieuw een uitruil. De gijzelaars werden vastgehouden in of onder VN-gebouwen. UNRWA-werknemers waren niet alleen betrokken bij 7 oktober maar blijken al die tijd deel uit te maken van de Hamas organisatie.

Elise Stefanik, de Amerikaanse ambassadeur bij de VN, heeft beloofd om samen te werken met het Huis, de Senaat en het Witte Huis om ervoor te zorgen dat UNRWA wordt ontmanteld. Amerika zal geen terroristische organisaties meer financieren zegt Trump. Hamas heeft dan nog ongeveer 130 tot 200 gijzelaars. Veel van deze gijzelaars zijn zowel Israëliërs als buitenlanders. De Amerikaanse president Donald Trump zegt de controle te willen overnemen in de Gazastrook en de Palestijnen verhuizen om het gebied daarna te renoveren. “De Verenigde Staten zullen de Gazastrook overnemen, “wij zullen het gebied bezitten en worden verantwoordelijk voor het ontmantelen van gevaarlijke, niet-geëxplodeerde bommen en andere wapens. Wij gaan alle vernietigde gebouwen verwijderen”, zei Trump.

Netanyahu heeft bevestigd dat hij een delegatie naar Qatar stuurt om te onderhandelen over de tweede fase van het bestand. De aankondiging kwam kort nadat Hamas zaterdag drie gijzelaars had vrijgelaten en Israël 183 Palestijnse gevangenen vrijliet. Volgens een voorman van Hamas, Basem Naim, traineert Netanyahu de onderhandelingen en stelt hij steeds dingen uit. De eerste fase duurde zes weken.

Volgens Basem Naim is Israël niet echt bereid al zijn verplichtingen na te komen en brengt het land zo het bestand in gevaar. Hamas schortte 10 februari de vrijlating van Israëlische gevangenen voor onbepaalde tijd op, omdat Israël herhaaldelijk de voorwaarden voor het staakt-het-vuren zou hebben geschonden en omdat Israël de terugkeer van vluchtelingen naar het noorden van Gaza zou vertragen. Ook zou Israël tekortschieten in het doorlaten van noodhulp, generatoren en honderdduizenden tenten naar Gaza.

De Israëlische minister Katz van Defensie noemt het besluit van Hamas op zijn beurt een grove schending van het bestand en bracht het Israëlische leger in Gaza in de hoogste staat van paraatheid. Netanyahu en Trump dreigden dat het Israëlische leger het offensief in Gaza zou hervatten als Hamas niet voor 15 februari alle Israëlische gijzelaars zou vrij laten. Hamas voldeed vervolgens deels aan de eis en liet drie mannen vrij: De Argentijns-Israëlische Iair Horn, de Russisch-Israëlische Alexander Troufanov en de Amerikaans-Israëlische Sagui Dekel Chen. Vrijwel meteen na het ingaan van het bestand in Gaza trok het Israëlische leger naar de Westoever voor een grondoffensief en luchtaanvallen die nu al weken aanhoudt.

Op zaterdag 22 februari 2025 werden zes gijzelaars vrijlaten en vier lichamen van overleden gijzelaars overgedragen tegen 620 Palestijnse gevangenen. Israël maakte bekend dat het de vrijlating van de Palestijnse gevangenen uitstelde, “tot de vrijlating van de volgende gijzelaars verzekerd was, en zonder de vernederende ceremonies.” Hamas heeft tijdens een bezoek aan Caïro succesvol overeenstemming bereikt over een oplossing. Over een week komen alsnog de afgesproken vier lichamen. Israël laat in ruil ook toe dat er stacaravans en bouwmachines de Gazastrook in mogen. De onderhandelingen over de tweede fase zijn gestopt nadat Hamas een voorstel tot het staken van het vuren afwees. Israël heeft onmiddellijk de invoer van hulpgoederen stopgezet. Volgens het afgewezen voorstel zou de helft van de nog levende gijzelaars moeten worden vrijgelaten evenals de reeds overleden gijzelaars. Bij een permanent staakt het vuren zouden daarna de overgebleven gijzelaars vrij moeten komen.

Israël had Hamas voorgesteld om de 1e fase met nog eens 42 dagen te verlengen in ruil voor vrijlating van meer gijzelaars, tot na de Ramadan maar ook daar ging Hamas niet mee akkoord. Donald Trump heeft Hamas via zijn platform Truth Social een ‘laatste waarschuwing’ gegeven om gijzelaars vrij te laten. Gebeurt dat niet, dan ‘breekt de hel los’, schreef hij. Tegelijkertijd is de VS voor het eerst sinds 1997 rechtstreeks in gesprek met Hamas, zo werd gisteravond duidelijk. Verder schreef hij: Laat alle Gijzelaars nu vrij, niet later, en breng onmiddellijk alle lichamen terug van de mensen die je hebt vermoord, of het is AFGELOPEN met je”, schreef hij. ” en “Ik stuur Israël alles wat het nodig heeft om de klus te klaren, geen enkel lid van Hamas is veilig als jullie niet doen wat ik zeg”. Ook richtte hij zich in zijn boodschap aan de bevolking van Gaza: “Er ligt een schitterende Toekomst in het verschiet, maar niet als je Gijzelaars vasthoudt. Als je dat doet ben je DOOD!” Hamas reageerde niet op deze dreigementen. Er zitten in de Gazastrook nog 59 gijzelaars vast. 17 maart werd de daad bij het woord gevoegd en kwamen er opnieuw zware aanvallen in de Gazastrook. Palestijnse hulpdiensten melden minstens honderd doden en tientallen gewonden.

Hierbij zijn de premier Essam al-Daalis en familieleden van hem gedood. Ook de chef binnenlandse veiligheid Bahjat Abu Sultan en een topman van Binnenlandse Zaken, Mahmud Abu Watfa werden gedood. Lokale ziekenhuizen in de Gazastrook spreken van minstens 400 doden. Ook zouden er nog veel slachtoffers onder het puin liggen. De aanvallen zijn verspreid over de hele Gazastrook. Israël heeft 23 maart 2025 Ismail Barhoum, een lid van het politieke bureau van de Palestijnse beweging Hamas, gedood bij een luchtaanval op het Nasser-ziekenhuis in Khan Younis, in het zuiden van de Gazastrook. Ook bereidt het leger zich voor op een groot grondoffensief in Gaza. 7 september 2025 schreef Trump zijn 2e en laatste waarschuwing op Truth: “Everyone wants the Hostages HOME. Everyone wants this War to end! The Israelis have accepted my Terms. It is time for Hamas to accept as well. I have warned Hamas about the consequences of not accepting. This is my last warning, there will not be another one! Thank you for your attention to this matter.
DONALD J. TRUMP, PRESIDENT OF THE UNITED STATES OF AMERICA”

Het is het grootste anti-Hamas-protest in Gaza sinds het begin van de oorlog op 7 oktober 2023. Op sociale media worden veelvuldig video’s gedeeld waarin te zien is hoe een grote groep demonstranten door de gebombardeerde straten loopt en ‘weg met de Hamas-regering’ scandeert. Gemaskerde Hamas-militanten, sommigen bewapend met geweren en anderen met wapenstokken, grepen in en de demonstranten werden met geweld uiteendreven. Een aantal van hen werd hierbij aangevallen.

Een Israëlische aanval 23 maart 2025 op een konvooi ambulances in de Gazastrook was een pure schending van het oorlogsrecht. De ambulances werden bij Rafah beschoten en werden ondanks hun zwaailichten direct onder vuur genomen toen ze stopten. Israël zei eerder dat de voertuigen niet herkenbaar waren als ziekenwagens en zonder licht reden. Ook zei het Israëlische leger dat strijders van Hamas en Islamitische Jihad meereden in de auto’s zoals eerder al gebeurde en werd erkend door de gevangen genomen Ahmed Kahlot, de directeur van het Kamal Adwan Ziekenhuis. De verantwoordelijke Israëlische commandant werd ontslagen. Het leger zegt dat er fouten zijn gemaakt en noemt het spijtig dat bij de aanval op het ambulancekonvooi mensen zijn gedood die niet bij Hamas betrokken waren.

Maar nadat er beelden opdoken van de aanval, gaf Israël toe dat er mogelijk een fout is gemaakt. Tijdens een briefing zei een functionaris van de Israëlische krijgsmacht (IDF) dat de militairen de paramedici ‘per ongeluk’ als een bedreiging hebben gezien en dat het incident ‘grondig wordt onderzocht’. In allerijl werden de ambulances en ambulancebroeders met een bulldozer begraven, maar later gevonden. Op een lichaam werden videopnames aangetroffen van de beschieting. De Israëlische defensieminister Katz zei dat het leger voor onbepaalde tijd in delen van de Gazastrook blijft.

Israëlische troepen hebben nu meer dan de helft van Gaza ingenomen. Een opgeschaalde offensief van Israël in Gaza moet er nu voor zorgen dat de hele enclave wordt ingenomen dat de verovering van de Gazastrook en het vasthouden van de gebieden” omvat en waarbij de bevolking van Gaza naar het zuiden wordt verplaatst. Er zou ook een nieuw plan zijn voor de levering van hulpgoederen. De verplaatsing van de bevolking is nodig om te voorkomen dat Hamas de controle over de voorraden overneemt en de Israëlische bestuurscapaciteit vernietigt.

Het Israëlische veiligheidskabinet stemde in met het plan om de aanvallen op de Gazastrook te intensiveren. Het plan wordt naar verwachting uitgevoerd na het bezoek van de Amerikaanse president Donald Trump aan de regio dat voor volgende week gepland staat. Netanyahu zou tijdens het kabinetsoverleg hebben verklaard dat hij het plan van Trump om het vrijwillige vertrek van inwoners van Gaza mogelijk te maken, blijft steunen en dat de onderhandelingen hierover doorgaan. Het Israëlische leger is daarop begonnen met een grootschalige inzet van grondtroepen. In het noorden en zuiden van het kustgebied vechten militairen tegen de Hamas-beweging. De Israëlische luchtmacht voerde van begin mei to half mei een eerste golf van aanvallen uit om de grondoperaties te ondersteunen. Meer dan 670 Hamas-doelwitten werden getroffen, zoals wapendepots en raketlanceerders. Tientallen Hamas-strijders zouden daarbij zijn uitgeschakeld.

Benjamin Netanyahu zegt met het nieuwe offensief de druk op Hamas te willen opvoeren om nog vastgehouden gijzelaars vrij te laten. Het plan voorziet ook in een verplaatsing van de Palestijnse bevolking van het noorden naar het zuiden. In Den Haag protesteerden 18 mei circa 100.000 Nederlanders tegen de genocide. De demonstratie was een initiatief van allerlei hulp- en mensenrechtenorganisaties en pro-Palestijnse groepen, waaronder Amnesty International, Artsen zonder Grenzen, Save the Children, Pax, Oxfam Novib, The Rights Forum en Plant een Olijfboom. Ruim honderd vrachtwagens met onder andere meel en andere voedingsmiddelen zijn 25 mei alsnog de Gazastrook binnengereden. Dat melden de Israëlische autoriteiten bijna een week na het einde van de complete blokkade van humanitaire hulp aan Gaza. Ondertussen gaan de aanvallen door. Het dodental van de nachtelijke aanval op een school in Gaza-Stad is opgelopen naar 36. De school, waar veel ontheemde Gazanen zich schuilhouden, zou volgens Israël dienstdoen als commandocentrum van Hamas.

Naar eigen zeggen heeft het Israëlische leger hiermee ‘belangrijke terroristen’ getroffen. Ook in andere delen van Gaza zijn doden gevallen bij Israëlische aanvallen. Bij een aanval op het Noord-Gazaanse Jabalia zijn zeker 19 doden gevallen. Israël zegt in de afgelopen twee dagen meer dan 200 aanvallen te hebben uitgevoerd op Gaza. Ruim een week geleden besloot het leger het militaire offensief in het gebied te intensiveren. Bij luchtaanvallen zijn al honderden doden gevallen. Bovendien is het leger van plan om grote delen van Gaza te bezetten. 150.000 mensen demonstreerden zondagmiddag 15 juni op het Malieveld in Den Haag. Ze protesteerden in rode kleding in een mars richting het Vredespaleis tegen het kabinetsbeleid rondom Israël en Gaza. Met de rode kleding wilden ze aangeven dat er wat hen betreft een rode lijn is getrokken met de genocide van de Palestijnen. Ze eisen meer maatregelen van de Nederlandse regering.

Sinds 15 juni werden opnieuw tientallen Palestijnen in Gaza gedood in de buurt van twee hulpposten van de door de VS gesteunde Gaza Humanitarian Foundation (GHF). Medici van het Al-Awda Ziekenhuis in de centrale Gazastrook meldden dat minstens drie mensen omkwamen en tientallen gewond raakten door Israëlisch vuur toen ze probeerden een GHF-post nabij de Netzarim-corridor te naderen.

Twee anderen kwamen om het leven op weg naar een andere hulppost in Rafah in het zuiden. Tientallen andere doden vielen bij luchtaanvallen op onder meer Beit Lahiya in het noorden, het vluchtelingenkamp Nuseirat in centraal Gaza en op verschillende plaatsen in het zuiden. Dat was voor GroenLinks PVDA de druppel en zij opteren voor een wapenembargo. Frans Timmermans wil dat zijn fractie er voor stemt om tijdelijk geen wapens te leveren aan Israël, ook niet als die bedoeld zijn ter verdediging van burgers tegen raketaanvallen. De redenering daarachter is “sluitend” hield hij de PvdA-leden voor aan het begin van hun partijcongres.

Ook 391 juristen, onder wie honderd oud-rechters en vele (oud-)advocaten en wetenschappers schreven een open brief aan demissionair premier Schoof. In hun brief schrijven zij dat Nederland verplicht is zich in te spannen om genocide in Gaza te voorkomen. De juristen wijzen erop dat het Internationaal Gerechtshof (IGH) in drie uitspraken Israël voorlopige maatregelen heeft opgelegd om de humanitaire situatie in Gaza te verbeteren. Nederland heeft het Genocideverdrag ondertekend en is daarom volgens de briefschrijvers gehouden te doen wat het kan om bij te dragen aan het voorkomen van genocide.

“Laat Nederland niet het recht als keuzemenu behandelen, maar in woord, daad en stemgedrag respect uitdragen voor de waarde van het recht. Nalaten ondermijnt de internationale rechtsorde. Wij vragen u daarom met klem voortvarend te handelen in overeenstemming met de fundamentele internationale verplichtingen van ons land”, aldus de bijna vierhonderd juristen. Het is niet voor het eerst dat advocaten en andere juristen in de pen klimmen en een klemmende oproep doen aan het kabinet om het regeringsstandpunt te wijzigen. In mei ondertekenden meer dan 400 advocaten een brief aan de NOvA waarin zij spraken van een ‘pijnlijke stilte over Gaza’. De Amerikaanse president Donald Trump zegt een verder corruptieproces tegen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu niet te zullen tolereren. Netanyahu werd in 2019 aangeklaagd voor omkoping, fraude en schending van vertrouwen. In 2020 ging een rechtszaak tegen hem van start die draait om drie corruptiezaken. De zaak is vanwege de oorlog in Gaza vertraagd, maar vrijdag bepaalde een rechtbank in Jeruzalem dat de premier, die opnieuw om uitstel had gevraagd, binnenkort moet getuigen in de zaak.

Trump stelt op zijn Truth Social-kanaal dat de getuigenissen de onderhandelingen van Netanyahu met Hamas en Iran zullen verstoren, en noemt het “een politieke heksenjacht” dat de premier in de getuigenbank moet plaatsnemen. “De Verenigde Staten van Amerika geven miljarden dollars per jaar uit, veel meer dan aan welke andere natie dan ook, om Israël te beschermen en te steunen. We gaan dit niet dulden,” aldus Trump.

De Verenigde Naties hebben nieuwe sancties ingesteld tegen Iran na mislukte gesprekken met het VK, Frankrijk en Duitsland over het nucleaire programma. In augustus activeerden deze landen de snapback-clausule uit het akkoord van 2015. Deze clausule kent geen veto en verplichtte Iran binnen 30 dagen te voldoen aan eisen, anders zouden sancties automatisch terugkeren.

De sancties omvatten beperkingen in olie-, bank- en financiële sector, een wapenembargo, een verbod op uraniumverrijking, wereldwijde bevriezing van tegoeden en reisverboden voor Iraanse personen en entiteiten. Verwacht wordt dat de Iraanse economie zwaar getroffen wordt, waardoor bestaande ontevredenheid toeneemt en de samenleving verder onder druk komt te staan. Iraanse autoriteiten kondigen een hardere nucleaire koers aan, maar beschikken volgens Reuters over weinig manoeuvreerruimte door interne spanningen en een verzwakte regionale positie.

De VS en Europese landen dringen aan op hervatting van onderhandelingen en samenwerking met nucleaire inspecteurs. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio stelt dat een akkoord nog steeds de beste uitkomst is.

Donald Trump heeft 28 september 2025 op zijn social-media een tweet geplaatst waarin hij aankondigt dat hij een “verrassing” in petto heeft voor Iran. Hij zei: “Iran should have signed the ‘deal’ I told them to sign. What a shame, and waste of human life. Simply stated, IRAN CAN NOT HAVE A NUCLEAR WEAPON.” Deze uitspraak volgt op eerdere waarschuwingen van Trump dat Iran geen kernwapens mag ontwikkelen en dat de VS bereid zijn om in te grijpen om dit te voorkomen. Trump zal aanwezig zijn bij de legertop in Quantico, Virginia. Minister van Defensie Pete Hegseth heeft honderden generaals wereldwijd teruggeroepen voor overleg. Of dit ook de reden is voor de top is onduidelijk.

Het Israëlische leger zet de aanvallen in Gaza ondertussen in volle hevigheid door. De door Israël opzettelijk gecreëerde honger en schaarste vormt een directe bedreiging voor tienduizenden mensenlevens. Alleen al in mei werd bij meer dan 5000 kinderen ernstige ondervoeding geconstateerd. Dat waren er een maand eerder 3500. Begin maart sloot het leger Gaza af voor vrijwel alle hulp en sindsdien mogen de meeste internationale hulporganisaties en de Verenigde Naties geen hulpgoederen uitdelen. Voor Gazanen is het levensgevaarlijk voedsel op te halen bij de schaarse hulppunten van de omstreden Israëlisch-Amerikaanse organisatie GHF. Dat is de enige hulpleverancier die van Israël mag opereren in het overgrote deel van Gaza. Israëlische militairen hebben in de Gazastrook het bevel gekregen om op menigtes ongewapende burgers bij hulpcentra te schieten. Commandanten geven volgens soldaten orders menigtes te verdrijven en ze onder vuur te nemen, zonder dat die groepen een bedreiging voor Israëli’s vormen. Een militair noemt Gaza “een killingfield”, waar dagelijks op menigtes wordt geschoten. Een andere millitair vertelde dat de activiteiten worden aangeduid als ‘Operation Salted Fish’, de Israëlische naam voor het kinderspel Annemaria Koekoek. Hierbij moet je proberen de overkant te bereiken. Als je een onverwachte of niet toegestane beweging maakt, ben je af, wat betekent dat er dan op je geschoten wordt. In een maand tijd zijn ten minste 549 mensen hierbij gedood en meer dan 4000 gewond geraakt.

Sinds GHF eind mei begon met voedselverstrekking, zijn minstens 549 Palestijnen doodgeschoten terwijl ze een uitgiftepunt probeerden te bereiken, zegt de woordvoering van Hamas in Gaza. De VN noemt een dodental van “meer dan 400”. Hamas heeft een “positieve reactie” gegeven bij bemiddelaars op een voorstel voor een staakt-het-vuren van 60 dagen in Gaza. Hamas “is volledig bereid om per direct te gaan onderhandelen over het mechanisme voor de implementatie van dit raamwerk”. Naast een staakt-het-vuren van twee maanden komt er ook de vrijlating van tien levende gijzelaars, evenals het vrijgeven van de lichamen van achttien omgekomen gijzelaars. Ook moeten Palestijnse gevangenen vrijkomen en wordt Gaza onmiddellijk opengesteld voor hulpgoederen. Verder moeten er meteen gesprekken over een permanent staakt-het-vuren beginnen. Israël had al ingestemd met het voorstel. Israëlische politici hebben nog niks gezegd over de reactie van Hamas. Trump zei 4 juli dat hij de reactie van Hamas als “goed” beschouwde en hoopte dat er volgende week een akkoord zou komen. Hamas had om wijzigingen in het akkoord gevraagd, waaronder beëindiging van een door de VS gesteund hulpsysteem van de Gaza Humanitarian Foundation (GHF) ten gunste van de VN en haar partners, en Amerikaanse garanties dat de oorlog niet zou worden hervat als de gesprekken zouden mislukken. Het plan zou ook voorzien in de gefaseerde vrijlating van tien levende Israëlische gijzelaars en de lichamen van 18 andere gijzelaars in ruil voor Palestijnse gevangenen in Israëlische gevangenissen. Ongeveer 50 gijzelaars worden vastgehouden in Gaza, van wie er minstens 20 nog in leven zouden zijn. Israël stuurt 6 juli een afvaardiging naar Qatar om met Hamas te onderhandelen over een staakt-het-vuren in Gaza en de vrijlating van Israëlische gijzelaars. Tijdens een diner in het Witte Huis op 7 juli 2025 heeft de Israëlische premier Benjamin Netanyahu president Donald Trump genomineerd voor de Nobelprijs voor de Vrede. Netanyahu overhandigde Trump een brief gericht aan het Nobelcomité, waarin hij Trump’s rol in de Abraham-akkoorden en inspanningen voor vrede in het Midden-Oosten prees. “U smeedt vrede in regio na regio,” zei Netanyahu. Trump noemde de nominatie “zeer betekenisvol”. De nominatie, gericht op de prijs van 2026, volgt op eerdere aanbevelingen, waaronder door Pakistan. Netanyahu was op bezoek bij Trump vanwege de staakt het vuren bespreking met Hamas. Het Nederlandse kabinet wil een inreisverbod voor twee Israëlische ministers, een tijdelijke wapenembargo en importbeperkingen voor producten uit bezetgebied als het land afspraken over het toelaten van humanitaire hulp in Gaza niet nakomt, vermeldt een Kamerbrief van buitenlandminister Casper Veldkamp. Premier Netanyahu heeft dit plan intern gedeeld, maar het is nog niet officieel bevestigd. De bezetting zou de Gazastrook uitbreiden, die momenteel voor 75% door Israëlisch leger wordt gecontroleerd. Netanyahu wil alle gebieden onder militaire controle brengen, ondanks bezwaar van het leger. De steun van zijn coalitiegenoten is aanwezig, die al langer aandringen op volledige bezetting. De internationale druk op Israël groeit ondertussen. De VS en VN wijzen op de humanitaire crisis, met dagelijkse sterfgevallen door ondervoeding en beperkte hulpverlening. De VN beschuldigt Israël van genocide, en er zijn oproepen tot diplomatieke stappen voor de vrijlating van gijzelaars. Gesprekken over een bestand met Hamas zijn vastgelopen. De terreurbeweging eist garanties van de VS voor een staakt-het-vuren, iets wat Netanyahu weigert in te willigen. Het Israëlische kabinet kwam samen om een besluit te nemen over Gaza en stemde in met een plan om Gaza-Stad te bezetten. Voorafgaand aan het kabinetsberaad, dat zo’n tien uur zou hebben geduurd, had Netanyahu al gezegd dat hij heel Gaza wil bezetten. Gaza-Stad is veruit de grootste stad in Gaza en Israël heeft al grote delen, zo’n 75 procent, van de enclave in handen. Israël zou van plan zijn om honderdduizenden Palestijnen te dwingen naar het zuiden te gaan. De hulp aan Palestijnen buiten de gevechtszones zou worden opgevoerd. Het besluit leidt internationaal tot kritiek en bezorgdheid om de circa 900.000 mensen die in dat gebied wonen. Israël wil de Palestijnen in het gebied dwingen naar het zuiden te gaan. Veel landen, ook traditionele bondgenoten van Israël, hebben het besluit veroordeeld. De Europese Commissievoorzitter Von der Leyen, Starmer (Verenigd Koninkrijk), Denemarken en Spanje vragen Israël om de beslissing terug te draaien en België heeft de Israëlische ambassadeur ontboden. De voorzitter van de Europese Raad, António Costa, stelt dat de inname van Gaza-Stad “niet zonder consequenties kan blijven”. De Duitse regering heeft de export van wapens naar Israël gedeeltelijk opgeschort. Ook in Israel zelf demonstreerden Tienduizenden Israëliërs tegen de uitbreiding van de oorlog. Ze vrezen dat de gegijzelden die aanval niet overleven. De betogers dringen aan op een uitleveringsdeal voor de gegijzelden en een staakt-het-vuren.
Het protest werd georganiseerd door een groep families wiens familieleden zijn gegijzeld door Hamas: de Hostages and Missing Families Forum. De organisatie vertegenwoordigt het grootste deel van de getroffen families. De groep had opgeroepen tot protesten in het hele land. In Tel Aviv waren tienduizenden mensen op het Gijzelaarsplein met protestborden.

In Gaza heerst een hongersnood en een ernstig tekort aan voedsel en medicijnen, verergerd door de Israëlische blokkade en het aanhoudende conflict. De discussie over de hongersnood wordt versterkt door een informatieoorlog op sociale media. Pro-Israëlische accounts proberen de hongersnood te bagatelliseren door te wijzen op onderliggende ziekten, terwijl pro-Palestijnse accounts en hulporganisaties zoals UNICEF en Save the Children benadrukken dat de blokkade van voedsel en medicijnen de gezondheid van kinderen en andere kwetsbare groepen verslechtert, ongeacht hun medische voorgeschiedenis. Een recent voorbeeld is Marah Abu Zuhri, een 20-jarige vrouw uit Gaza, die op 13-14 augustus 2025 met haar moeder werd geëvacueerd naar Pisa, Italië, via een humanitaire vlucht van de Italiaanse regering. Het Universitair Ziekenhuis van Pisa meldde dat ze aankwam in een staat van ernstige fysieke achteruitgang en een complex klinisch beeld. Na tests en behandeling kreeg ze op 15 augustus een ademhalingscrisis en hartstilstand, waaraan ze op 16 augustus overleed. Italiaanse media meldden aanvankelijk dat ze leed aan ernstige ondervoeding, maar volgens COGAT, gesteund door een document van het Nasser-ziekenhuis in Khan Younis, had Marah leukemie, een diagnose die aanvankelijk werd weggelaten. Haar evacuatie werd aangevraagd vanwege haar ziekte, maar de focus op ondervoeding in mediaberichten werd door sommige partijen misbruikt voor propagandadoeleinden in de informatieoorlog.

Eerder werd ook Mohammed Zakaria al-Mutawaq, een kind uit Gaza, dat in juli 2025 wereldwijd aandacht kreeg door foto’s die suggereerden dat hij uitgehongerd was door de hongersnood, gebruikt in deze informatieoorlog. Mohammed leed aan cerebrale parese, een aandoening die zijn spierontwikkeling en gezondheid beïnvloedt, maar zijn vermagerde uiterlijk werd verergerd door ondervoeding en gebrek aan medische zorg. The New York Times legde aanvankelijk de nadruk op hongersnood zonder de medische context te vermelden, maar publiceerde later een correctie. Ook Osama al-Rakab, een 5-jarige jongen gefotografeerd in mei 2025 in het Nasser-ziekenhuis in Khan Younis, werd gebruikt om de hongersnood te illustreren. Zijn uitgemergelde uiterlijk was deels te wijten aan taaislijmziekte (cystic fibrosis), maar werd verergerd door ondervoeding en het gebrek aan specifieke medicatie en voedsel, zoals enzymtabletten, vlees en vis.

Israël riep 60.000 reservisten op voor een grootschalige operatie in Gaza-Stad, bovenop de reeds actieve 70.000 troepen, wat het totale aantal opgeroepen manschappen op ongeveer 130.000 brengt. De operatie, onder de codenaam “Gideon’s Chariots II”, heeft als doel Gaza-Stad volledig te veroveren en Hamas uit te schakelen. Daarbij wordt de bevolking van de stad tijdelijk naar het zuiden van de strook geëvacueerd. Het bredere plan voorziet in ontwapening van Hamas, terugkeer van gijzelaars, oprichting van een bufferzone en een nieuwe civiele administratie zonder Hamas of de Palestijnse Autoriteit. Internationale reacties zijn bezorgd over de humanitaire gevolgen en mogelijke escalatie van het conflict. De Israëlische dubbele aanval 25 augustus 2025 op een ziekenhuis in Khan Younis wordt internationaal sterk bekritiseerd. Bij de aanval kwamen zeker 20 mensen om het leven, onder wie vijf journalisten. Bij de tweede aanval werden ook de hulpverleners gedood. Het Nederlandse kabinet viel uit elkaar nadat de minister van Buitenlandse Zaken van VVD en BBB geen sancties mocht nemen. Alle NSC Ministers en Staatssecretarissen stapten op. Het kabinet onderzoekt of het mogelijk is om de invoer uit illegale Israëlische nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever te beperken samen met een aantal andere EU-landen. Turkije verbreekt wel de handelsbetrekkingen met Israël. Ook wordt het Turkse luchtruim gesloten voor Israëlische vliegtuigen en mogen Turkse schepen gaan Israëlische havens meer aandoen. De handel tussen beide landen bedraagt jaarlijks zo’n zeven miljard dollar. Het Israëlische leger (IDF) heeft al bijna driekwart van de Gazastrook en bijna de helft van Gaza-stad onder controle en heeft de resterende inwoners van Gaza-Stad opgeroepen om te evacueren naar Al-Mawasi, nabij Khan Younis, als onderdeel van operatie “Gideon’s Chariots II”. Al-Mawasi wordt een “humanitaire zone” genoemd met basisvoorzieningen, maar VN en hulporganisaties waarschuwen voor overbevolking en aanvallen. Het IDF richt zich nu helemaal op Gaza-Stad, waarbij tientallen doden vielen, met een totaal van ruim 62.000 sinds oktober 2023. Het Israëlische leger heeft al drie woontorens in Gaza-Stad gebombardeerd. Het gaat om de Soussi-tore, de Mushtaha-toren en de Al-Ruya Toren. De aanval op Qatar komt een dag na de allerlaatste waarschuwing van Trump, via zijn social media kanaal Truth, om de gijzelaars onmiddellijk allemaal vrij te laten. De Mossad, de Israëlische geheime dienst was tegen de aanvallen op Hamas-kopstukken in Qatar. Er was een plan ontwikkeld voor een grondoperatie waarbij Mossad-agenten ter plaatse de Hamas-top zou liquideren, maar de directeur van de Mossad zou geweigers hebben om het plan uit te voeren. Hij zou hebben gevreesd dat het de relatie met Qatar zou schaden. Uiteindelijk voerde het Israëlische leger luchtaanvallen uit in Doha. In Doha waren explosies en branden door de precisieaanval van Israël. Het Israëlische leger wist dat in de gebouwen door Hamas werd vergadert. Trump zou te laat geweest zijn om de aanval te verhinderen excuseerde hij op Truth richting zijn bondgenoten in Qatar. Hij beloofde Qatar ook dat het niet weer zal gebeuren.

Het Israëlische leger heeft 9 september door middel van het vliegtuigen gedropte pamfletten de bevolking het bevel gegeven tot onmiddellijke evacuatie van Gaza-Stad. Een dag na de Israëlische aanval in Doha bevestigt Hamas dat daarbij vijf leden en een Qatarese veiligheidsfunctionaris zijn omgekomen. Eén van hen is Humam al-Hayya, de zoon van Khalil al-Hayya, hoofdonderhandelaar van Hamas. Verder zouden er volgens Hamas alleen lager geplaatste leden slachtoffer zijn geworden. Het zou gaan om de assistent van al-Hayya en drie beveiligers. Tijdens de State of the Union werden strenge sancties aangekondigd, zelfs als lidstaten niet bereid zijn om hierin me te gaan. De Commissie zal de lidstaten voorstellen om het handelsdeel van het samenwerkingsverdrag met Israël gedeeltelijk op te zeggen en sancties in te stellen tegen extremistische Israëlische ministers en gewelddadige kolonisten. Netanyahu heeft ondertussen een plan goedgekeurd om de nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever uit te breiden. Het zogenoemde E1-plan richt zich op een gebied tussen Oost-Jeruzalem en de Joodse nederzetting Ma’ale Adoemim. De Israëlische regering wil hier meer dan 3.000 nieuwe woningen bouwen voor Israëlische kolonisten. Het E1-gebied speelt al sinds de jaren negentig een rol in Israëlische uitbreidingsplannen. Internationaal stuit dit op veel kritiek, omdat het de Westelijke Jordaanoever feitelijk in tweeën zou delen. Bovendien zou Oost-Jeruzalem, dat in een tweestatenoplossing de hoofdstad van Palestina zou zijn, grotendeels worden ingesloten door Israëlische bebouwing. Bij het ondertekenen van het plan verklaarde Netanyahu: “Er komt geen Palestijnse staat.”

16 september gaat het Israëlische leger de laatste fase in en is begonnen aan een “intensieve operatie” in Gaza-Stad. Na weken van militaire voorbereidingen in de buitenwijken is het leger bezig met een volledige inname van de stad. Een woordvoerder van het leger meldt op X dat het leger is begonnen met “het vernietigen van Hamas-infrastructuur” in Gaza-Stad. Een andere legerfunctionaris zegt tegen Reuters dat de IDF is begonnen aan de “belangrijkste stap” van het grondoffensief in de stad.

Nu het leed bijna geleden is wil de Europese Commissie delen van het associatieverdrag met Israël opschorten, waaronder vrijhandelsvoordelen. EU-buitenlandchef Kaja Kallas bevestigde dat invoerrechten op Israëlische goederen heringevoerd worden, wat Israël financieel onder druk moet zetten. Het verdrag, actief sinds 2000, levert Israël aanzienlijke handelsvoordelen op; de EU-Israëlhandel bedroeg in 2024 42,6 miljard euro. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen had Israël eerder scherp bekritiseerd en de situatie in Gaza beschreven als door mensen veroorzaakte hongersnood. De voorstellen moeten nog door een gekwalificeerde meerderheid van EU-lidstaten worden goedgekeurd, waarbij landen als Italië en Duitsland tot nu toe dwarsliggen. Kallas roept deze landen op met alternatieven te komen als ze de ernst van de situatie erkennen.

Het Nederlandse kabinet gaat niet mee in de conclusie van de onderzoekscommissie van de Verenigde Naties. Daarin staat dat Israël genocide pleegt in de Gazastrook. Het is volgens minister van Buitenlandse Zaken, David van Weel, aan het Internationaal Gerechtshof om vast te stellen of er sprake is van een genocide. In een Kamerbrief staat dat ‘Nederland in de regel terughoudend is’, om de kwalificatie genocide te gebruiken. Hamas publiceerde 20 september 2025 ‘afscheidsfoto’s’ met de tekst: ‘U zult geen enkele gijzelaar terughalen, levend noch dood’

Hamas heeft 20 september 2025 foto’s gepubliceerd van de 48 overgebleven gijzelaars. Op het beeld is elke gijzelaar voorzien van de naam ‘Ron Arad’ met een nummer. Hamas noemt het ‘afscheidsfoto’s. Volgens Hamas zijn de gijzelaars verspreid over Gaza-stad en is hun leven niet zeker is als Israël het offensief voortzet. “We zullen ons geen zorgen maken over hun levens zolang Netanyahu besluit hen te doden”, luidt de verklaring. “Het begin van deze criminele operatie en de uitbreiding ervan betekent dat u geen enkele gijzelaar zult terughalen, levend noch dood.” Hamas voegde eraan toe dat “het lot van alle gijzelaars hetzelfde zal zijn als het lot van Ron Arad”, verwijzend naar de IAF-navigator die in 1986 in Libanon gevangen werd genomen door de sjiitische terreurgroep Amal en waarvan Israël in 2016 bevestigde dat hij dood was. Hamas financier Mustafa Ayyash werd vandaag aangehouden op Schiphol. Mutafa is de oprichter van het aan Hamas gelieerde mediakanaal Gaza Al-An (Gaza Now). De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft een boodschap gericht aan de leiders van het Verenigd Koninkrijk, Australië en Canada, die eerder zondag de Palestijnse staat erkenden. “Er zal geen Palestijnse staat worden gesticht ten westen van de Jordaan.”
Ook verklaarde Netanyahu dat Israël doorgaat met het uitbreiden van Joodse nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever, een beleid dat in strijd is met het internationaal recht. “We hebben het aantal Joodse nederzettingen in Judea en Samaria verdubbeld en we zullen op deze weg doorgaan”, zei hij, waarbij hij de bijbelse namen voor de Westelijke Jordaanoever gebruikte.

In Gaza-Stad heeft Hamas 22 september 2025 drie geblinddoekte mannen met gebonden handen publiekelijk geëxecuteerd, beschuldigd van samenwerking met Israël. Een gewapende Hamas-strijder verklaarde dat de mannen “hun land verraadden en de bezetting steunden door hun eigen mensen te doden. De executie vond plaats vlak buiten het Shifa-ziekenhuis, in het bijzijn van gewapende mannen en juichende toeschouwers. Tegelijkertijd kostte een Israëlische aanval op Gaza-Stad zeker twintig mensen het leven. Het Israëlische leger zet meer militairen in en blaast huizenblokken op, waaronder een gebouw van waaruit Hamas volgens hen twee raketten afvuurde. Het leger claimt vijftien “terroristen” te hebben gedood.. Het Jordaanse ziekenhuis in Zuidwest-Gaza-Stad kreeg opdracht tot ontruiming, ondanks eerdere uitzonderingen voor ziekenhuizen. Hier verblijven minstens 300 patiënten, naast personeel en familie. Hulpverleners kregen te horen dat iedereen de stad moet verlaten. Hamas heeft via Qatar een persoonlijke brief geschreven aan Donald Trump. Dat bericht het Amerikaanse Fox News op basis van anonieme bronnen. Het zou gaan om een aanbod om de helft van de gijzelaars in Gaza vrij te laten als Trump een gevechtspauze van zestig dagen kan garanderen. VK, Australië, Canada en Portugal erkennen ondertussen (symbolisch) de Palestijnse staat.

Israel en Iran

Om te begrijpen waar die vijandschap tussen Israël en Iran vandaan komt, moeten we 45 jaar teruggaan in de tijd, naar 11 februari 1979 om precies te zijn. Op die dag grijpt de geestelijke, sjiitische leider ayatollah Khomeini de macht in Iran.

Tot die tijd was Iran een monarchie, met een sjah (dat is het Perzische woord voor koning) als staatshoofd. Na maandenlange manifestaties tegen het regime vlucht de sjah Mohammed Reza Pahlavi echter naar Egypte, waarna Khomeini de Islamitische Republiek Iran uitroept.

In 1979 keerde Khomeini na 15 jaar ballingschap terug naar Iran om er de sjah van de troon te stoten
De islamitische staat die geïnstalleerd wordt, schrijft de religieuze wet, de sharia, voor, die bijvoorbeeld het drinken van alcohol verbiedt en die vrouwen verplicht om sobere, traditionele kleding te dragen.

Niet alleen het binnenlandse beleid, ook het buitenlandbeleid wordt in één klap omgegooid. Waar de sjah erg close was met de Verenigde Staten en Israël, kantte het nieuwe regime zich fel tegen wat gezien wordt als het Westerse imperialisme van deze beide landen. De geestelijke leiding schaart zich aan de kant van de Palestijnen en knipt alle banden met het Joodse Israël door.

De vijandschap tussen Israël en Iran is daarna gestaag gegroeid. Zo stond Iran tijdens de Libanese burgeroorlog, begin de jaren 1980, mee aan de wieg van Hezbollah. Die politieke partij én zwaar bewapende militante beweging ontstond uit verzet tegen de Israëlische inval in Libanon. Hoewel Hezbollah een sjiitische organisatie is, steunen ze het soennitische Hamas in zijn strijd tegen Israël.

Een andere splijtzwam tussen Israël en Iran is het bezit van splijtstof. Israël beschikt over kernwapens, maar het wil beletten dat zijn aartsvijand die alles vernietigende wapens ook ontwikkelt. Jarenlang al vreest het Westen – met Israël en de VS op kop – dat Iran werkt aan een kernbom.

De Verenigde Staten willen dus dat Iran helemaal stopt met de verrijking van uranium om te voorkomen dat Iran heimelijk aan een kernwapen kan werken. Iran beweert echter dat de verrijking vreedzame doeleinden heeft en weigert om met het programma te stoppen en zegt dat z’n kernprogramma bedoeld is voor vreedzame doeleinden zoals medische toepassingen en alternatieven voor energiebevoorrading. Het gebrek aan openheid heeft in het Westen veel argwaan gewekt. Die argwaan is omgezet in economische sancties tegen Iran.

In 2015, onder president Obama, sloot de VS een historische deal met Iran. In die ‘Iran deal’ beloofde Iran meer openheid over zijn nucleaire programma. De VS beloofde in ruil een deel van de sancties tegen het land te versoepelen. Het akkoord werd wereldwijd positief onthaald, behalve in Israël.

Obama’s opvolger, Donald Trump, schaarde zich helemaal aan de kant van Israël en besloot in 2018 om de deal met Iran niet te verlengen.Sindsdien ziet Iran zich minder genoodzaakt om zich aan de afspraken te houden en in 2022 kwam het nieuws dat het land begonnen is met de bouw van een nieuwe kerncentrale.

Het Westen mikte op een nieuwe deal, maar daarbij werd vooralsnog geen vooruitgang geboekt. Als Iran een kernmacht zou worden, zou dat het conflict met Israël nog veel lastiger maken dan het nu al is.

België, Frankrijk, Canada, Zweden, Saoedi-Arabië en Noorwegen riepen hun burgers eind juli 2024 op om onmiddellijk Libanon en Israël te verlaten. Deze beslissing was een reactie op recente militaire incidenten, waaronder een raket die landde op een voetbalveld in Majdal Shams, wat de veiligheidsdreiging voor buitenlanders in de regio benadrukt. In Nederland is er nog geen oproep gedaan. Eind december kostte een vermoedelijk Israëlische luchtaanval het leven van een andere Iraanse generaal van de Revolutionaire Garde, Sayyed Razi Mousavi.

Dat gebeurde in een voorstad van Damascus. Israël trok daarop de troepen uit Gaza weg om zich te concentreren op de komende aanval en die kwam in de avond van 13 april toen Iran, Irak en Jemen zo’n 185 drones, 36 kruisraketten en 110 ballistische rakketten op Israël afvuurde. De meeste raketten en drones werden door Israël uit de lucht geschoten en enkele raakten een militaire basis en het materieel. Zonder tegenoffensief door Israël beloofde Iran het hierbij te laten.

Israël hield zich daar niet aan en stuurde 19 april 2024 in alle vroegte drones met explosieven naar de militaire vlieg- en raketbases in de steden Isfahan (In Isfahan zelf zitten 4 een nucleaire installaties met drie Chinese onderzoeksreactoren), Tabriz(de tweede raketbasis van Iran) en Nata. Isfahan heeft ook een faciliteit die uraniumerts omzet in yellowcake (geel poeder van geconcentreerd uranium, red.), dat dan uiteindelijk wordt verrijkt en zo een kernwapen wordt. De drones zouden zijn vernietigd voordat ze doel raakten.

Israël voerde in maart en april opnieuw preventieve aanvallen uit op de nucleaire installaties van Iran, Ondanks de luchtaanvallen en de oorlogsdreiging vloog er toch burgerluchtvaart toestel van Emirates vanuit Amsterdam onderweg naar Dubai over Teheran. Ook KLM vloog vanaf 19 april weer dagelijks naar de Israëlische stad Tel Aviv. De luchtvaartmaatschappij staakte die vluchten korte tijd.

Door de vluchten te hervatten negeert KLM de oorlogssituatie net zoals destijds gebeurde met de MH17 die boven oorlogsgebied werd neergehaald. EasyJet heeft alle vluchten naar Israël opgeschort tot eind oktober. De Iraanse president Raisi en minister van Buitenlandse Zaken zijn omgekomen bij een helikoptercrash bij de grens met Azerbeidzjan op weg naar de stad Tabriz. De helikopter waarin de president en buitenlandminister Hossein Amir-Abdollahian zaten, moest 19 mei 2024 vanwege slechte weersomstandigheden een harde noodlanding maken en crashte. Het toestel vloog samen met twee andere helikopters. De uiteindelijke macht van Iran ligt hierdoor nu bij Ali Khamenei.

Israël heeft een vergeldingsaanval uitgevoerd op doelen in Zuid-Libanon nadat van daaruit ongeveer tien lanceringen waren uitgevoerd op de gebieden Malkia en Har Dov in het noorden van Israël. Bij de vergelding werd een legereenheid geraakt nabij Maroun El Ras in Zuid-Libanon. Hezbollah heeft daarna als vergelding vanuit Libanon 160 raketten afgevuurd op Israël omdat bij de aanval op de Zuid-Libanese plaats Jouya Commandant Taleb Abdullah, ook wel bekend onder de naam Abu Taleb en zeker drie Hezbollah-strijders om het leven kwamen.

De aanval van Hezbollah was een van de grootste sinds oktober, toen gevechten tussen Hezbollah en Israël uitbraken na de grootschalige aanval van Hamas op Israël. Hezbollah zou daarbij een wapenfabriek in het Israëlische dorp Sasa hebben geraakt. De groep zegt ook verschillende militaire doelen in het noorden van Israël te hebben beschoten.

Het Israëlische leger zegt dat het een van de raketlanceerplekken van Hezbollah heeft vernietigd met een luchtaanval. Het marineschip Zr.Ms. Holland was vanaf 28 november 2023 tot eind januari 2024 aanwezig in het oostelijke deel van de Middellandse Zee. Ze lag paraat om te ondersteunen bij eventuele evacuaties uit de regio. De Houthi’s vallen al enige tijd het scheepvaartverkeer in de Roze Zee aan. Twee vrachtschepen en een Britse tanker werden al met rakette tot zinken gebracht. Zij doen dit uit solidariteit met de Palestijnen.

Nederland stuurde onder de naam operatie Prosperity Guardian in maart 2024 het fregat Zr. Ms. Tromp en in april het zr ms Karel Doorman om de route daar te helpen beveiligen. Door de Houthi-aanvallen is de scheepvaart door de Rode Zee fors gedaald: er zijn momenteel 50% minder scheepsbewegingen dan normaal in deze periode.

Als open en maritieme handelsnatie bedreigen deze aanvallen ook de Nederlandse belangen. In Nederland staan mariniers, luchtmobiele militairen en een C-130 Hercules-transportvliegtuig paraat om snel in actie te komen bij mogelijke evacuatie of andere humanitaire hulp. Een klein team militairen is op Cyprus voor logistieke doeleinden. Zo zijn eenheden snel in te zetten mocht dat nodig zijn.

De door de VS geleide strijd tegen de door Iran gesteunde Houthi-rebellen is uitgegroeid tot de meest intense zeeslag waarmee de marine sinds de Tweede Wereldoorlog te maken heeft gehad. 18 juni 2024 werden brokstukken en olie gevonden op de plek waar het Griekse bulkschip Tutor voor het laatst in de Rode Zee is gezien. Aangenomen wordt dat het schip is gezonken, Daarmee is de Tutor het tweede schip dat in de Gaza-oorlog door de Houthi’s tot zinken is gebracht. Een Houthi-woordvoerder beweerde dat vrachtschip Verbena ook is gezonken. Wel duidelijk is dat de Verbena ook was getroffen en zaterdag 15 juni aan het zinken was.

De Tutor werd 12 juni 2024 in de buurt van de havenstad Hodeida door raketten en een exploderende zeedrone geraakt. De bemanning maakte melding van schade aan de machinekamer, het schip raakte stuurloos en maakte water. De Amerikaanse marine haalde zaterdag de bemanning van boord. De Houthi’s beschieten sinds november schepen in de Rode Zee, Arabische Zee en de Golf van Aden als ze vermoeden dat een schip een link met Israël heeft. Schepen wisselen om die reden van vlag als ze in de gevarenzone komen.

Op 22 juni bombardeerde de VS drie Iraanse nucleaire installaties met twaalf bommen. Zes B-2 stealthbommenwerpers, ingezet voor de aanval, gebruikten zware ‘bunker busters’ van 30.000 pond om doelen diep onder de grond te vernietigen, wat nodig was voor de ondergrondse installatie in Fordow. Trump sprak over een ‘volledige lading bommen op de belangrijkste locatie, Fordow’ en de ‘algehele verwoesting en vernietiging’ van de locaties. Hoewel satellietbeelden aanzienlijke schade tonen, bleef de meeste schade beperkt tot bovengrondse constructies. Bij de ingang van de ondergrondse installatie van Fordow, Iran’s best beveiligde locatie, is de ingang ingestort en de infrastructuur beschadigd, wat reparaties vereist. Een bron meldde echter dat de ondergrondse infrastructuur nog intact is. Ook blijkt dat een deel van het hoogverrijkte uranium al vóór de aanval was weggehaald en bewaard. De “mislukte”actie kostte de VS een half miljard dollar.

De berichten over de aanvallen zijn tegenstrijdig. Satellietbeelden en posts op X suggereren dat Iran mogelijk cruciale onderdelen zoals verrijkt uranium en centrifuges verplaatste voor de aanval. Op 19 juni 2025 werden zestien vrachtwagens waargenomen bij de ingang van het Fordow-complex, wat wijst op mogelijke evacuatie van materialen. Iran beweert dat het meeste verrijkte uranium en personeel al was overgebracht. Een gelekt Pentagon-rapport, bevestigd door CNN en The New York Times, stelde dat de schade beperkt was en dat Iran’s nucleaire programma slechts enkele maanden vertraging zou oplopen. Het IAEA heeft geen verhoogde stralingsniveaus gemeten, wat de claim ondersteunt dat er geen significante vernietiging van nucleair materiaal plaatsvond.

Een nieuw rapport van de Amerikaanse inlichtingendienst bevestigde dat alleen Fordow zwaar beschadigd werd en dat op de andere twee locaties (Natanz en Isfahan) de uraniumverrijking ‘de komende maanden’ kan worden hervat. Trump noemde deze rapporten ‘fake news’. De Iraanse topdiplomaat Araghchi verklaarde na de aanvallen dat het nucleaire programma transparant is en onder IAEA-toezicht staat, maar dat dit onvoldoende was om het te beschermen. Hij voegde eraan toe dat de aanvallen “ernstige en ingrijpende gevolgen zullen hebben” en dat Iran moest “nadenken over hoe we onze nucleaire installaties beschermen.”

Op 22 augustus 2025 ontsloeg de Amerikaanse minister van Defensie Pete Hegseth luitenant-generaal Jeffrey Kruse, directeur van de Defense Intelligence Agency (DIA), na een gelekt DIA-rapport dat de effectiviteit van de luchtaanvallen betwistte. Het rapport contrediceerde Trumps claim van “volledige vernietiging” door te stellen dat het Iraanse atoomprogramma slechts enkele maanden vertraging opliep, omdat veel verrijkt uranium vooraf was verplaatst. Hegseth gaf geen officiële reden voor het ontslag, maar bronnen spreken van “verlies van vertrouwen”. Tegelijkertijd werden ook vice-admiraal Nancy Lacore en schout-bij-nacht Milton Sands ontslagen, en eerder dit jaar werden meerdere andere topmilitairen ontslagen. Sommige van deze ontslagen zijn gerelateerd aan steun voor diversiteitsprogramma’s, die Trump afwijst. Hegseth beëindigde ook klimaatonderzoeken binnen Defensie en reduceerde het burgerpersoneel. De adjunct-directeur van de DIA, Christine Bordine, is benoemd tot waarnemend directeur. Vijf voormalige defensieministers, waaronder Jim Mattis, noemden de ontslagen “roekeloos”.

De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Katz dreigde met een totale oorlog tegen Hezbollah in Libanon. “We komen heel dichtbij het moment waarop we besluiten de spelregels tegen Hezbollah en Libanon te veranderen”, schrijft Katz. Hezbollah is heer en meester in het zuiden van Libanon en een bondgenoot van Hamas. Sinds het uitbreken van de Gaza-oorlog bestoken Hezbollah en het Israëlische leger elkaar. Het speciaal hiervoor gezonden marineschip Zr.Ms. Karel Doorman had defecte goalkeepers en kon niet worden ingezet. Welk systeem het heeft begeven deelde Defensie niet mee. Hezbollah vuurde 20 juni raketten af op het noorden van Israël nadat het Israëlische leger een commandant van de groepering had omgebracht. Volgens het leger zijn er zo’n 25 raketten uit Libanon afgevuurd richting Zar’it, in het noorden van Israël.

De Hezbollah-groep vuurde 4 juli 2024 meer dan 200 raketten af op verschillende militaire bases in Israël als vergelding voor een aanval waarbij een van haar hoogste commandanten om het leven kwam. Deze aanval, een van de grootste in het voortdurende conflict langs de grens tussen Libanon en Israël, heeft de spanningen de afgelopen weken aanzienlijk doen toenemen. Vladimir Poetin feliciteerde de hervormingsgezinde Iraanse Masoud Pezeshkian met zijn overwinning in de presidentsverkiezingen. De Syrische regering heeft een onderzoek aangekondigd naar de enorme geweldsuitbarsting in het noordwesten van het land. Daartoe is een commissie opgericht die bestaat uit rechters, advocaten en een legerofficier. Het kwam tot confrontaties met pro-regeringsdemonstranten. Syrische ordetroepen zouden in de lucht hebben geschoten om de twee groepen uiteen te drijven. Het geweld in Syrische plaatsen langs de Middellandse Zee heeft aan meer dan 1000 mensen het leven gekost, zegt het in Engeland gevestigde Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten. Onder de doden zouden meer dan 700 burgers zijn.

Sinds 2014 woedt een oorlog in Jemen, met aan de ene kant door Iran gesteunde Houthi-rebellen en aan de andere een internationaal erkende regering die de steun heeft van buurland Saudi-Arabië. In die oorlog zijn naar schatting meer dan 150.000 militairen en burgers omgekomen. De VN staakt de hulpverlening aan de bevolking van de provincie Saada in het noorden van Jemen na de gevangenneming van nog eens acht VN-medewerkers door de Houthi-autoriteiten daar. De reden is dat de noodzakelijke voorwaarden en garanties voor veiligheid ontbreken. Er is tijd nodig om de gevangengenomen VN’ers vrij te krijgen en voorwaarden te scheppen om wel noodhulp te kunnen leveren.

De afgelopen maanden zijn in het gebied toen al tientallen VN-medewerkers opgepakt en ook medewerkers van hulporganisaties en oud-medewerkers van de Amerikaanse ambassade in de hoofdstad Sanaa. Vorige maand stopten VN-medewerkers al met reizen in door de Houthi’s bezette delen van het land. Bij een Israëlische aanval op de stad Hodeidah in Jemen 20 juli 2024 zijn drie doden en bijna 90 gewonden gevallen.

Hodeidah is een door Houthi-rebellen gecontroleerde havenstad aan de Rode Zee. Israël zegt de stad te hebben aangevallen als reactie op honderden aanvallen vanuit Jemen op Israël de afgelopen maanden. De Houthi-beweging spreekt over ‘weerzinwekkende Israëlische agressie’ en zegt met een ‘passende reactie’ te zullen komen op de aanval. Israël zegt in de uren na de aanval een raket te hebben onderschept die vanuit Jemen was afgevoerd en koers zette richting de zuidelijke kustplaats Eilat. Die raket werd uitgeschakeld voordat hij het Israëlische luchtruim binnenkwam.

Hodeidah ligt op meer dan 1700 kilometer van Israël. Een F-15 voerde de aanvallen uit, die zou veilig zijn teruggekeerd in Israël. Volgens Israël worden via de haven van Hodeidah wapens uit Iran aan de Houthi-rebellen geleverd. Vrijdag vielen de Houthi’s de Israëlische stad Tel Aviv aan met een in Iran gemaakte drone. Daarbij viel één dode en raakten vier mensen gewond.

Het Israëlische leger heeft daarna als vergelding 27 juli met gevechtsvliegtuigen aanvallen uitgevoerd op Hezbollah-doelwitten in Libanon. Het conflict tussen Israël en Libanon dreigt te escaleren in een een heuse regionale oorlog waarbij ook Iran zich niet onbetuigd zal laten. Israël heeft een appartementencomplex in de Libanese hoofdstad Beiroet gebombardeerd. Volgens een Libanese veiligheidsfunctionaris zou een Hezbollah-leider doelwit zijn geweest van de aanval. Of die leider gewond is geraakt, is nog niet duidelijk.

De vergeldings aanval zou zijn gericht ‘op de commandant die verantwoordelijk was voor de moord op de kinderen in Majdal Shams. Ayatollah Ali Khamenei, de hoogste leider van Iran, heeft bevel gegeven om Israël direct aan te vallen als vergelding voor de moord. Khamenei gaf het bevel tijdens een spoedvergadering van de Iraanse Hoge Raad voor Nationale Veiligheid op 31 juli 2024. Engeland en Amerika hebben burgers die nog in Libanon zijn, opgeroepen om het land te verlaten. De angst voor een regionaal conflict is groot. De VS stuurde voor de zekerheid versneld een tweede vliegdekschip, marineschepen, straaljagers en een onderzeeër naar het Midden-Oosten. De Verenigde Staten hebben voor 20 miljard dollar aan wapens verkocht aan Israël, waaronder gevechtsvliegtuigen en geavanceerde luchtraketten. Het merendeel van deze wapens zal niet meteen naar Israël gaan en zal pas in de komende jaren geleverd worden. Israël heeft in de nacht van 24 op 25 augustus 2024 aanvallen uitgevoerd op Hezbollah-doelen in het zuiden van Libanon.

Ongeveer 100 IAF-straaljagers hebben duizenden Hezbollah-raketwerpervaten geraakt en uitgeschakeld die gericht zouden zijn op onmiddellijk vuur richting Noord- en Centraal-Israël. Meer dan 40 Hezbollah-lanceergebieden werden geraakt. Volgens het Israëlische leger gaat het om een preventieve actie omdat Hezbollah zondag een “grootschalige aanval” zou willen uitvoeren.

Er werden daarbij honderd gevechtsvliegtuigen ingezet en meer dan veertig lanceerinstallaties getroffen. Deze raketinstallaties zouden volgens Israël anders niet veel later gebruikt worden voor aanvallen op het noorden en midden van Israël. Door de Israëlische aanvallen zou een dode zijn gevallen. Hezbollah vuurde later in de nacht zelf ook alsnog meer dan 320 raketten af op Israël.

De aanvallen zijn een vergelding voor de Israëlische aanval eind juli op Hezbollah-commandant Fuad Shukr in Beiroet. De Libanese militante beweging zegt elf Israëlische militaire locaties te hebben geraakt. 17 september vielen er dertig doden en circa 3.600 gewonden door ontploffende semafoons/piepers (type AR-924) en portofoons (Icom) van Hezbolla strijders in Libanon en Syrie.

De semafoons werden op afstand gelijktijdig tot ontploffing gebracht en dat gebeurde volgens CNN en New York Times in opdracht van Israël door een samenwerking van de Israëlische inlichtingendienst (Mossad) en het Israëlische leger. Israël plaatste explosieven in de in Taiwan gemaakte piepers en portofoons. De explosieven werden naast de batterij in elke semafoons van Gold Apollo geplaatst en er zat een schakelaar ingebouwd om ze op afstand met het explosief PETN tot ontploffing te brengen. VolgensHsu Ching-Kuang, de oprichter van het bedrijf, zijn de semafoons echter geproduceerd in Boedapest door het Hongaarse bedrijf BAC Consulting KFT, die een licentie had om het merk Gold Apollo te gebruiken. Als eigenaar van het bedrijf in Hongarije staat Cristiana Bársony-Arcidiacono geregistreerd. De semafoons van Gold Apollo en de portofoons van het Japanse merk Icom zouden tegelijkertijd besteld en geleverd zijn. Er kwamen ook berichten van explosies van portofoons vanuit het zuiden van Libanon en uit Beiroet.

Ook in de Bekavallei, een bolwerk van Hezbollah, zouden explosies zijn geweest. Ook andere installaties zoals biometrische lezers, zonnepaneelsystemen, radio’s en zelfs moderne motorfietsen blijken te ontploffen. Naast BAC heeft Israël nog twee bedrijven opgezet om de operatie te verhullen, een van die bedrijven is mogelijk gevestigd in de Bulgaarse hoofdstad Sofia. Voor een 39 jarige Noorse man uit Oslo die wordt verdacht van betrokkenheid werd al snel een internationaal opsporingsbevel afgegeven De man is de eigenaar van een Bulgaars bedrijf dat wordt gelinkt aan de verkoop van de ontplofte piepers. Hij zou het bedrijf in 2022 hebben opgericht.

De man was van een andere afkomst maar woonde 12 jaar in Noorwegen. Hij zou afgelopen week op zakenreis zijn vertrokken naar de Verenigde Staten en er zou sindsdien niets meer van hem vernomen zijn, ook niet door familie. Andere landen die in verband worden gebracht met de pieperaanval in Libanon zijn Taiwan, Hongarije en Bulgarije. De actie leidde tot 879 dode terroristen, 291 dode commandanten, 509 blinden, 1735 gewonden en 613 invaliden. Vlak er na voerde Israël voert grootschalige en zware luchtaanvallen uit op doelen in Libanon. Het Israëlische leger heeft 19 september aanvallen uitgevoerd op doelen van Hezbollah in het zuiden van Libanon. Bij de beschietingen zou onder meer een wapenopslagplaats zijn geraakt. Aan de andere kant van de grens, in het noorden van Israël, is een aantal burgers gewond geraakt door antitankraketten vanuit Libanon.

Bij een grote luchtaanval met F35 jagers uitgevoerd op de zuidelijke buitenwijken van de Libanese hoofdstad Beiroet werd een gebouw geraakt door vier raketten, waar een vergadering gaande was van Hezbollah kopstukken. Er vielen daarbij 15 doden en 59 gewonden vielen waaronder Ibrahim Aqil, de operationeel commandant van Hezbollah. Hezbollah vuurde circa 60 raketten terug die allen werden vernietigd door luchtafweer. Bij de Israëlische luchtaanvallen op Libanon van 23 september 2024 zijn zeker 492 mensen om het leven gekomen en meer dan 1.600 mensen zouden gewond zijn geraakt. Israël bombardeerde al zo’n 1600 doelen. Toen Hezbolla raketten op het hoofdkwartier van Mossad en met een langeafstandsraket op Tel Aviv vuurde was voor Israël de maat vol en werd een invasie voorbereid. Dit was de vierde keer dat het Israëlische leger Libanon over land aanviel.

De eerste keer was in 1978 en daarna in 1982, ten tijde van de Libanese burgeroorlog. Israël had toen het doel om de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) uit het land te verdrijven en bezette een deel van het zuiden van Libanon. Hezbollah werd opgericht als reactie op die bezetting en speelde een belangrijke rol in het terugtrekken van de Israëlische troepen in 2000, na achttien jaar. In 2006 volgde een nieuwe oorlog in het zuiden, nadat militanten van Hezbollah Israëlisch grondgebied waren binnendrongen en daar soldaten hadden aangevallen. Die oorlog duurde een maand. Het Israëlische leger voerde een groot bombardement uit op verschillende grote flats en een bunker in de Libanese stad Beiroet, waarbij ongeveer 300 doden vielen.

Hezbollah leider Hassan Nasrallah bevond zich in deze gebombardeerde ondergrondse bunker en werd gedood, evenals commandant Ali Karki. Bij eerdere aanvallen werden 15 commandanten onder wie Ibrahim Aqil en Ahmed Wahbi gedood. Eind september werden bij een nieuwe aanval opnieuw 3 Palestijnse leiders gedood. Israël begon in de nacht van 30 september en 1 oktober met een grondoffensief.

Hezbolla die voorlopig wordt geleid door Naim Qassam schoot tijdens het offensief nog 15 raketten af richting Boven-Galilea en Metula. Naim Qassem werd eind oktober de nieuwe leider van Hezbollah. Hashem Safieddine, een neef van Nasrallah zou eerst de opvolger worden, maar hij werd 3 oktober ook gedood bij een gericht bombardement op zijn bunker. Israël voerde elf luchtaanvallen kort na elkaar uit, in dichtbevolkt gebied. Nadat 1 oktober het grondoffensief werd uitgebreid besloot het Ministerie van BZ om enkele honderden Nederlanders uit het gebied te helpen met terugkeer naar Nederland en stuurde twee vliegtuigen van defensie op 3 oktober en 5 oktober.

In België kwam een eerste vliegtuig 2 oktober in de middag al aan in Brussel. KLM vliegt tot het eind van dit jaar niet meer naar Tel Aviv. Iran deed 1 oktober een ballistische raketaanval op Israël. Er werden zo’n 200 raketten afgevuurd waarvan 1 een luchtmachbasis trof. Iran wil het bij deze vergelding houden maar Israël is voornemens om terug te slaan. De secretaris-generaal van de Verenigde Naties is tot persona non grata verklaard en dus niet langer welkom in Israël, omdat hij de grootscheepse aanval van Iran gisteren niet ondubbelzinnig heeft veroordeeld. De G7-leiders hielden een telefonische spoedvergadering over de aanval door Iran in Israël.

De meningen over de kwestie bleken onverdeeld. Hamasleider Saeed Atallah Ali is in de nacht van 5 oktober gedood bij een Israëlisch bombardement op het vluchtelingenkamp Beddawi in Tripoli in Libanon. Bij het bombardement kwamen ook drie familieleden van Ali om. Ali was leider van de gewapende tak van Hamas, de al-Qassam Brigades. Israël wil dat Ierland haar VN-vredestroepen terugtrekt uit Libanon, maar weigert dit. De Ierse president Michael D Higgins zal de troepen niet evacueren, ook al heeft Israël zijn luchtaanvallen op de militante groepering Hezbollah geïntensiveerd. Ierland heeft 347 vredesmachten gestationeerd in Zuid-Libanon als onderdeel van een gezamenlijk bataljon met Poolse soldaten. Twee van de 25 buitenposten op de Blue Line die Libanon feitelijk scheidt van Israël en de Golanhoogten staan onder Iers bevel. Israël wil Libanon ook vanaf zee aanvallen.

Israël heeft bij de beschietingen op het zuiden van Libanon bewust VN-posten geraakt. Daarbij zijn twee blauwhelm soldaten waaronder een Nederlander gewond geraakt. Volgens de VN zijn er zeker drie incidenten geweest in de afgelopen 24 uur. Zo schoot een Israëlische tank op een observatietoren van de VN-missie Unifil. De twee vredesmilitairen raakten gewond door een val. Zij zijn naar het ziekenhuis overgebracht. Ook werd het hoofdkwartier van de blauwhelmen geraakt.

De beschieting vond plaats in Nakura in het zuidelijke grensgebied. Het is de eerste grote stad aan de Middellandse Zeekust in Libanon dicht bij de demarcatielijn met Israël. Volgens de VN heeft het Israëlische leger met opzet op beveiligingscamera’s geschoten en die uitgeschakeld. Bij de aanval op Zuid Libanon door Israël werden meer dan vijftig gezondheidswerkers gedood en moesten zes ziekenhuizen en veertig medische centra worden gesloten. In het centrum van Beiroet zijn 10 oktober bij een aanval 22 mensen om het leven gekomen en zeker 117 anderen raakten gewond.

Bij een droneaanval door Hezbollaoph de Noord-Israëlische stad Binyamina zijn 13 oktober 2024 67 mensen gewond geraakt, van wie vier ernstig. De Verenigde Staten zijn van plan om het systeem Terminal High-Altitude Area Defense (THAAD). naar Israel te sturen, samen met Amerikaanse troepen om het te bedienen. Op 16 oktober werd er een wachttoren van de VN-vredestroepen (UNIFIL) in Libanon beschoten door het Israëlische leger. Dit is volgens het internationale oorlogsrecht strikt verboden. Israël bombardeerde 20 oktober banken in Beiroet, waarvan het zegt dat ze tot de financiële infrastructuur van Hezbollah behoren.

Israël heeft aangekondigd nu ook Hezbollahs financiële infrastructuur aan te pakken. ‘De bank Al Qard Al Hasan is een organisatie die onderdeel uitmaakt van de sociale diensten van Hezbollah.’ Als wraakactie voor de Iraanse aanval op 1 oktober voerde Israël 25 oktober luchtaanvallen uit in Iran, die vooral waren gericht op militaire doelen. Daarbij zijn onder andere luchtafweersystemen en wapenfabrieken geraakt. Hezbollah wordt gesteund door Iran, en vecht sinds 7 oktober vorig jaar tegen Israël. Eind oktober 2024 werd ongeveer een kwart van de gebouwen in 25 verschillende Libanese plaatsen vlakbij de Israëlische grens verwoest of beschadigd door het Israëlische leger.

Er werden ook meerdere mensen gedood na Israëlische aanvallen in en rondom de Syrische stad Al-Qusayr, vlakbij de Libanese grens. Zeker tien mensen zijn bij de aanvallen gewond geraakt. Het Israëlische leger heeft de aanvallen in Syrië bevestigd. Volgens het leger waren de aanvallen gericht op wapendepots en commandocentra die worden gebruikt door Radwan-strijders, een elite-eenheid van de Libanese militante beweging Hezbollah. Iran bereidt een nieuwe aanval op Israël voor vanaf Iraaks grondgebied. De aanval zou mogelijk nog voor de Amerikaanse verkiezingen volgende week worden uitgevoerd met een groot aantal drones en ballistische raketten.

Tijdens het tumult van de Amerikaanse verkiezingen werd minister van defensie Yoav Gallant ontslagen. Opvolger Israel Katz, tot voor kort minister van Buitenlandse Zaken volgt hem op. Met het vertrek van Gallant is het Israëlische kabinet een ‘gematigder stem’ kwijt. Volgens de Libanese autoriteiten zijn 24 gewonden gevallen en vijf mensen gedood bij een Israëlische luchtaanval op het centrum van Beiroet.

De luchtaanval werd uitgevoerd in een wijk met overheidsgebouwen en ambassades. Er zijn geen berichten dat deze panden zijn getroffen. Israël voert de laatste vaker aanvallen uit op het centrum van de hoofdstad. Onlangs werd de hoofdwoordvoerder van Hezbollah gedood bij een bombardement op de binnenstad. In aanloop naar een bestand heeft Israël 26 november nog even snel een massaal bombardement uitgevoerd op de Libanese hoofdstad Beiroet waarbij er zeker tien achtereenvolgende aanvallen plaats vonden op buitenwijken van Beiroet.

Het bestand ging 27 november 2024 om 03:00 uur Nederlandse tijd in. De Houthi’s bleven echter vanuit Jemen Israël aanvallen. Abdulmalik al-Houthi, de militieleider is naar eigen zeggen niet van plan de “operaties om het Palestijnse volk te helpen” te stoppen. De Houthi’s schieten van tijd tot tijd raketten af op doelen in Israël, ruim 1500 kilometer ten noorden van Jemen. Deze aanvallen leiden zelden tot schade of slachtoffers in Israël. Een hoge Iraans-Amerikaanse stafmedewerkster van het Pentagon, Ariane Tabatabai, zou de uiterst geheime documenten hebben gelekt, waarin de militaire voorbereidingen van Israël voor een aanval op Iran worden beschreven.

De FBI onderzoekt de kwestie, die zorgen heeft doen ontstaan over de veiligheid van de Amerikaanse inlichtingendienst. Uit de gelekte documenten zou blijken dat Israël geheime militaire activiteiten uitvoert en dat er opnieuw een geplande aanval is als vergelding voor de aanval van Iran eerder deze maand op Israël. Ariane werd al in oktober 2023 ontmaskerd toen veel Republikeinen haar als een Iraanse spion noemden. Media als de New York Post meldden dat ze een bereidwillige rekruut was in een geheime operatie die werd uitgevoerd door het ministerie van Buitenlandse Zaken van Teheran, op basis van gelekte bestanden van september 2023 door Semafor. Desondanks stond de regering-Biden haar toe haar top-secret machtiging te behouden.

Ze heeft nog steeds toegang tot gevoelige informatie, ondanks dat ze algemeen bekendstaat als spion. Voor het eerst sinds het begin van de wapenstilstand in Libanon heeft het Israëlische leger eind maart 2025 een eerste luchtaanval uitgevoerd op een zuidelijke buitenwijk van de hoofdstad Beiroet.

Het Israëlische leger had kort voor de aanval een evacuatiebevel uitgevaardigd voor een appartementencomplex. Het leger zegt dat er in het gebouw een opslagplaats voor drones van Hezbollah was. De Israëlische defensieminister Katz zei dat er vannacht vanuit Libanon twee projectielen op Israël zijn afgevuurd. Katz zei dat Israël “krachtig zal optreden tegen bedreigingen” om de veiligheid van de inwoners uit het noorden van Israël te verzekeren. Hezbollah ontkent dat het projectielen heeft afgevuurd.

De Iraanse minister van Defensie waarschuwde dat ze Amerikaanse militaire bases in de regio zou aanvallen als er een conflict met de Verenigde Staten uitbreekt en dreigde al om uit het internationale verdrag tegen de verspreiding van kernwapens te stappen. Het parlement bereidt daartoe een wetsvoorstel voor. Dat zei een woordvoerder van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken 16 juni 2025. Het gaat om het zogenoemde Non-proliferatieverdrag over de niet-verspreiding van kernwapens.

Het is een pact dat het bezit van kernwapens juist beperkt. Het is gebaseerd op drie pijlers: non-proliferatie, het terugdringen van de kernwapenvoorraad en het recht om kernenergie voor vreedzame toepassingen te gebruiken. Het is door bijna 200 landen geratificeerd. Naast Iran hebben ook de Verenigde Staten en China dat verdrag ondertekend, maar kernwapengrootmachten als India en Pakistan niet. Ook Israël heeft het niet geratificeerd. De woordvoerder van het Iraanse ministerie benadrukt wel dat Iran nog steeds tegen de ontwikkeling van massavernietigingswapens is.

Sinds april hebben Washington en Teheran vijf onderhandelingsrondes gehouden om de voorwaarden van een nieuw nucleair akkoord te bespreken. De VS blijven zich echter stevig verzetten tegen het toestaan van Iraanse uraniumverrijking, terwijl Teheran volhoudt dat zijn nucleair programma uitsluitend voor civiele doeleinden is. Israël beschikt vermoedelijk zelf in het geheim ook over kernwapens. Tel Aviv heeft zijn nucleaire capaciteit nooit bevestigd of ontkend, maar veel experts schatten dat Israël de achtste kernmacht ter wereld is, met net iets minder dan 100 kernkoppen.

Tijdens een optreden in de podcast Pod Force One uitte Trump steeds meer scepsis over de vooruitzichten op een akkoord. “Ik ben nu minder zeker dan een paar maanden geleden. Er is iets met hen gebeurd, maar ik heb er veel minder vertrouwen in dat er een akkoord zal komen,” zei hij.

Ondertussen dreigde Israël met een raketaanval. Israël is volgens Amerikaanse bronnen er ‘helemaal klaar’ voor , terwijl Teheran een vergeldingsactie op Israël zou voorbereiden. De VS haalt ambassadeleden hierom al terug. De geplande en gevreesde aanval op nucleaire installatie op Iran is 12 juni 2025 door Israël uitgevoerd. Daarbij werden tweehonderd gevechtsvliegtuigen ingezet om honderd doelen te bestoken, aldus Israël. Bij de aanvallen is onder anderen Hossein Salami omgekomen, het hoofd van de Islamitische Revolutionaire Garde van Iran – een machtige tak van de strijdkrachten van het land. Ook leger-stafchef Mohammad Bagheri en een aantal kernwetenschappers zijn gedood.

Iran reageerde meteen door zo’n honderd drones op Israël af te sturen. De Israëlische luchtafweer zou bezig zijn om die te onderscheppen. De aanvallen gingen ook daarna aan beide kanten nog door. Op het internationale vliegveld Mehrabad in de Iraanse hoofdstad Teheran is brand uitgebroken en het militaire deel van het vliegveld is geraakt door twee “projectielen”, afgevuurd door Israël. Een hangar met gevechtsvliegtuigen is getroffen. Zeker vier mensen zijn omgekomen door nachtelijke Iraanse raketaanvallen op Israël en minstens zeventig mensen raakten gewond. Er vielen drie doden in de stad Risjon Letsion, 20 kilometer ten zuidoosten van Tel Aviv. In Tel Aviv overleed een vrouw.

Iran heeft in de nacht 150 raketten afgevuurd op Israël. Meerdere raketten kwamen neer in Tel Aviv. Een raakte een flatgebouw van 32 verdiepingen. In Ramat Gan, ten oosten van de stad, werden eveneens meerdere gebouwen verwoest. In die stad zitten mensen gevangen onder het puin. Ook in Tel Aviv wordt nog naar slachtoffers gezocht. Generaal Mohammed Kazemi, het hoofd van de inlichtingendienst van de Iraanse Revolutionaire Garde, een elite-eenheid van het leger, werd gedood bij de Israëlische aanval. Twee andere generaals van de Garde kwamen eveneens om het leven.

In Tel Aviv richtten 15 juni Iraanse raketinslagen schade aan maar ook op meerdere andere locaties in centraal Israël. 87 gewonden werden overgebracht naar ziekenhuizen vanaf vier verschillende locaties. De Iraanse Revolutionaire Garde claimt een nieuwe methode te hebben gebruikt om de Israëlische luchtverdediging te omzeilen. In Haifa werden eveneens raketinslagen gemeld. Volgens het Britse maritieme veiligheidsbedrijf Ambrey brak brand uit bij een elektriciteitscentrale nabij de haven. Het bedrijf zegt videobeelden te hebben geverifieerd van twee hypersonische raketten die insloegen. Haifa is strategisch belangrijk: de stad heeft een olieraffinaderij, een belangrijke zeehaven en een marinebasis.

Bij de aanval zijn zeker honderd raketten afgevuurd. Het totale dodental in Israël sinds vrijdag staat inmiddels op achttien. In Iran vielen volgens het Iraanse ministerie van Volksgezondheid tot dusver 224 doden. Israël zegt ook nieuwe aanvallen op Iran te hebben uitgevoerd. De Israëlische krijgsmacht meldt dat in hoofdstad Teheran “commandocentra van de Quds-brigade van de Revolutionaire Garde en het Iraanse leger” zijn bestookt. Het Israëlische leger heeft 17 juni 2025 bekendgemaakt dat het Ali Shadmani heeft gedood, die het identificeerde als de stafchef van de Iraanse strijdkrachten en volgens het leger de hoogste militaire commandant was.

Volgens Israël was Shadmani de persoon die de leiding had over de Iraanse aanvallen op Israël. Afgelopen week, na de Israëlische aanvallen op het Iraanse leger en nucleaire faciliteiten, maakte ayatollah Khamenei Shadmani de hoogste militair van het land. Iran heeft Trump gevraagd om in te grijpen en wilde een deal. Trump verliet hierop spoorslags de G7 bespreking om het gesprek aan te gaan. De Iraanse Minister van Buitenlandse Zaken Abbas Araghchi wilde geen onderhandelingen met de Verenigde Staten zolang het land blijft bestookt worden. Twee Amerikaanse B-2-bommenwerpers werden naar het eiland Guam, in de Stille Oceaan gebracht waarna ze doorvlogen naar een luchtmachtbasis op Diego Garcia, in de Indische Oceaan. Vanaf Diego Garcia stonden ze daar klaar om ingezet te worden. Na diverse luchtaanvallen tussen Israël en Iran over en weer besloot Trump 22 juni om een 3e wereldoorlog te riskeren en bombardeerde met zes zware bommenwerpers 14 GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator (MOP) bommen de nucleaire objecten Fordow, Natanz en Esfahan met B2 bommenwerpers. Rusland en China hebben nog niet gereageerd. Naast de 14 zware penetratiebommen, werden 125 militaire vliegtuigen en verschillende afleidingsmanoeuvres gebruikt. “Van operatie Midnight Hammer waren maar héél weinig mensen op de hoogte.” De belangrijkste nucleaire verrijkingsfaciliteiten van Iran zouden volledig en totaal zijn verwoest’.

Het Midden-Oosten Commando (Centcom) van het Amerikaanse leger eigenlijk een veel uitgebreider plan voor ogen had om Iran aan te vallen. Concreet moesten daarbij drie extra locaties worden bestookt. De operatie zou zich over meerdere weken uitstrekken.

President Trump werd ingelicht over het plan, maar weigerde het uit te voeren. Hij vreesde voor een hoog aantal slachtoffers aan beide kanten en wilde de VS niet meesleuren in een langdurig conflict, beweren de bronnen. „We waren bereid om tot het uiterste te gaan, maar de president wilde dat niet”, klinkt het.

Het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) heeft onmiddellijk daarna een crisisvergadering bijeengeroepen in zijn hoofdkwartier in Wenen. IAEA-directeur-generaal Rafael Grossi heeft een reis naar Brussel op 23 juni geannuleerd, waar hij van plan was deel te nemen aan een bijeenkomst van de ministers van Buitenlandse Zaken van de EU. In plaats daarvan blijft hij in Wenen, waar de raad van bestuur van de IAEA nu bijeenkomt voor buitengewone besprekingen over de situatie. In de Iraanse kerncentrale van Bushehr werken volgens de Russische onderneming Rosatom, Aleksej Lichatsjev, driehonderd Russen en in totaal vijfhonderd mensen uit de voormalige Sovjetrepublieken. De situatie in het complex van Bushehr is volgens hem normaal en wordt er gewerkt. Volgens het Kremlin heeft president Vladimir Poetin garanties van Israël gekregen over de veiligheid van de werknemers in de centrale die bij de Perzische Golf ligt.

De speciale Hoge Veiligheidsraad van Iran gaat een besluit nemen over de eventuele sluiting van de belangrijke zeestraat tussen Iran en Oman, de Straat van Hormuz. Het Iraanse parlement is 22 juni al akkoord gegaan met de sluiting, maar besluiten moeten worden goedgekeurd door de geestelijk leider, ayatollah Ali Khamenei. De zeestraat verbindt de Perzische Golf met de Indische Oceaan. Door de straat gaat ongeveer een vijfde van alle olie en gas naar de wereldmarkt. Na de VS bombardementen heeft Israël opnieuw de nucleaire faciliteit in Fordow aangevallen. Volgens de Israëlische krijgsmacht was de aanval bedoeld om de aanvoerroutes van het complex te vernietigen. Iran heeft 22 juni 2025 opnieuw een raketaanval uitgevoerd op Israël met twintig tot dertig raketten. Er werd onder meer melding gemaakt van een aanval op de stad Haifa. Israël zegt het hoofdkwartier van de Iraanse Revolutionaire Garde te hebben aangevallen.

Volgens het leger is dat onderdeel van een aanval “met ongekende kracht” op de hoofdstad Teheran. Israël stelt dat gebouwen van het regime en de overheid worden bestookt. In een deel van de stad is de stroom uitgevallen, nadat een energiesysteem was geraakt. De Israëlische minister van Defensie, Israel Katz, zei dat de krijgsmacht ook de Evin-gevangenis heeft beschoten. Daar zitten volgens mensenrechtenorganisaties veel politieke gevangenen. Iran heeft als tegenreactie op de bombardementen van de VS 10 raketten afgevuurd op de VS luchtmachtbasis Al Udeid in Qatar waar zo’n 10.000 militairen zijn gestationeerd. De basis is het hoofdkwartier van het Amerikaanse leger in het Midden-Oosten. Ook ging er een raket naar een VS basis in Irak. Qatar waar zo’n 10.000 militairen zijn gestationeerd. Ook werd een drone gestuurd naar de militaire basis Taji en een in een district waar Amerikaanse troepen zijn gestationeerd in de buurt van de Iraakse hoofdstad Bagdad. Iran vuurde daarna raketten af op een VS basis in Qatar en zond twee drones naar Irak waar VS militairen waren gestationeerd. Geen van de rakketten of drones richtten echte schade aan omdat ze vooraf werden aangekondigd. De aanval was meer om de achterban in Iran te laten weten dat er met het regime niet te spotten valt.

Het Verenigd Koninkrijk mengde zich in de strijd en stuurde gevechtsvliegtuigen en andere militaire middelen naar het Midden-Oosten. “We verplaatsen middelen naar de regio, waaronder straaljagers, en dat is voor noodondersteuning” zei Starmer. Sinds Israël vrijdag begon met aanvallen uit te voeren op Iran heeft Starmer gepraat met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en de Amerikaanse president Donald Trump. “Onze constante boodschap is de-escaleren”, zei Starmer. Het Verenigd Koninkrijk heeft al gevechtsvliegtuigen in het Midden-Oosten als onderdeel van een operatie om dreigingen in Irak en Syrië tegen te gaan. Starner, Trump en Netanyahu hebben onmiddellijk daarna met Iran voor 12 uur lang een staakt het vuren afgesproken. “Israël en Iran zijn het er volledig over eens dat er een volledig en totaal staakt-het-vuren zal zijn… gedurende twaalf uur, waarna de oorlog als beëindigd zal worden beschouwd!”, laat Trump in een bericht op Truth Social weten. Ook schreef hij: “Ervan uitgaande dat alles verloopt zoals het hoort, en dat zal ook gebeuren, wil ik beide landen, Israël en Iran, feliciteren met hun uithoudingsvermogen, moed en intelligentie om een einde te maken aan wat ‘DE 12-DAAGSE OORLOG’ genoemd zou moeten worden. Dit is een oorlog die jaren had kunnen duren en het hele Midden-Oosten had kunnen verwoesten, maar dat is niet gebeurd en zal ook nooit gebeuren!”.

Iran zou als eerste zijn aanvallen staken en twaalf uur later zal ook Israël stoppen. “Officieel begint Iran met het staakt-het-vuren en op het twaalfde uur begint Israël met het staakt-het-vuren en op het 24e uur zal een officieel einde aan de twaalf dagen durende oorlog begroet worden door de wereld”, legt president Trump uit. “Tijdens elk staakt-het-vuren zal de andere zijde vredevol en respectvol blijven.”

“In de veronderstelling dat alles werkt zoals het zou moeten werken, wat zo zal zijn, wil ik beide landen, Israël en Iran, feliciteren met het uithoudingsvermogen, de moed en de intelligentie om wat ‘de twaalfdaagse oorlog’ genoemd zou moeten worden, te beëindigen. Dit is een oorlog die jaren geduurd zou kunnen hebben en heel het Midden-Oosten verwoest zou kunnen hebben, maar dat is niet gebeurd en zal ook nooit gebeuren!”, maakt president Trump zich sterk. Maar helaas duurde het niet voordat de landen elkaar alweer beschuldigden en bestookten terwijl Trump in Nederland was. Via zijn social media reageerde Trump met: They don’t know what the f@£k they’re doing.” Op zijn Truth Social, waarschuwde hij Israel: “DO NOT DROP THOSE BOMBS.”

De Israëlische defensieminister Katz zegt dat Israël afgelopen weken van plan was om de Iraanse leider Khamenei te doden. Maar die gelegenheid deed zich volgens hem niet voor. Katz noemde Khamenei eerder al een “moderne Hitler” die “niet kan blijven bestaan”. Israël kon de Iraanse leider niet lokaliseren nadat hij zich had verstopt in een bunker. “Hij ging heel diep onder de grond, verbrak het contact met de commandanten. Dus uiteindelijk was het niet realistisch”, zei Katz tegen publieke omroep Kan.

Een Iraanse geestelijke uit West-Azerbeidzjan heeft een beloning uitgeloofd voor de moord op de Amerikaanse president Donald Trump. Een fatwa tegen Trump en de Israëlische premier Netanyahu werd uitgevaardigd door grootayatollah Naser Makarem Shirazi. De oproepen volgen op de recente “12-daagse oorlog” tussen Israël en Iran, met wederzijdse luchtaanvallen. Mohammad-Javad Larijani, een adviseur van Khamenei, dreigde op staatstelevisie dat een microdrone Trump in Mar-a-Lago kan treffen. Trump noemde dit mogelijk een dreigement. Senator Jim Risch veroordeelde de oproepen als “onaanvaardbaar”. Vorig jaar meldde CNN een Iraans complot om Trump te vermoorden, wat leidde tot verhoogde beveiliging. Een Iraanse website claimt 40 miljoen dollar te hebben opgehaald voor de moord op Trump.

Nadat Marc Rutte als secretaris Generaal van de NAVO Donald Trump smste en complimenteerde met de aanval op Iran zette dat kwaad bloed in Iran. Op X twitterde het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken: “Het is schandelijk, verachtelijk en onverantwoordelijk van de secretaris-generaal van de NAVO om te feliciteren voor een echt buitengewone criminele daad van agressie tegen een soevereine staat”. “Iemand die een onrechtvaardigheid goedkeurt, mist integriteit”. “Iemand “die een misdaad steunt, geldt als medeplichtig.” Het vertrouwelijk smsje werd door Donald Trump op zijn social media gezet om Iran te laten weten dat de NAVO achter zijn actie stond. Rutte had geschreven:”Gefeliciteerd en bedankt voor uw beslissende actie in Iran”, “Dat was echt buitengewoon en iets wat niemand anders durfde te doen. Het maakt ons allemaal veiliger.”

Iran en de E3-landen—Frankrijk, Verenigd Koninkrijk en Duitsland—staan op het punt de nucleaire onderhandelingen te hervatten voorafgaand aan een naderende deadline die het opnieuw instellen van VN-sancties onder het Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA) van 2015 mogelijk maakt.

Iran vormt een ernstig proliferatierisico indien het nucleaire programma niet onder geloofwaardige internationale controle blijft. Teheran verklaart geen kernwapens na te streven ondanks westerse beschuldigingen en waarschuwingen van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA). Het land heeft uranium verrijkt tot bijna wapenkwaliteit, met meer dan 400 kilogram uranium tot 60 procent verrijkt. Iran moet volledige samenwerking verlenen zonder verdere vertraging.

De volgende bijeenkomst tussen Iran en de E3 is gepland in Genève, volgens het staatspersbureau Tasnim. De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Abbas Araghchi beschreef het snapback-mechanisme als “juridisch ongegrond, moreel onrechtvaardig en met ernstige gevolgen” tijdens een telefoongesprek met zijn E3-tegenhangers.

Europese diplomaten overwegen een korte verlenging voordat ze het snapback-mechanisme activeren. Dit mechanisme herstelt VN-sancties automatisch als Iran niet bereid is tot diplomatiek overleg of nucleaire inspecties toestaat.

Teheran schortte formele samenwerking met het IAEA op na Israëlische en Amerikaanse luchtaanvallen op nucleaire installaties in juni. Het IAEA waarschuwt sindsdien over het risico van verdere uraniumverrijking.

Het snapback-mechanisme kan door elke JCPOA-partij worden ingeroepen bij aanzienlijke schending van nucleaire verplichtingen door Iran. Het mechanisme staat VN-sancties toe om snel opnieuw te worden ingesteld zonder dat een lid van de Veiligheidsraad een veto kan uitspreken. Na activering geldt een periode van 30 dagen waarin de Veiligheidsraad beslist of sancties worden opgeheven; bij gebrek aan consensus worden sancties automatisch hersteld. In dit proces werkt een veto ter handhaving van sancties, niet ter blokkade.

VN-resolutie 2231 legt sancties vast zoals wapenembargo’s, beperkingen op nucleaire en rakettechnologie, restricties op internationale financiële systemen en handelsbeperkingen op olie.

Deskundigen stellen dat hernieuwde sancties de isolatie van Iran vergroten, het Non-proliferatieverdrag (NPV) kunnen ondermijnen en regionale instabiliteit verergeren. Iran zoekt steun bij Rusland en China tegen westerse druk; beide landen zijn tegen het Europese initiatief.

Volgens het International Institute for Iranian Studies (Rasanah) zal hun bereidheid of weigering om VN-beperkingen te handhaven bepalen of sancties Iran effectief isoleren of slechts de olie-export naar niet-westerse markten verplaatsen, waardoor de economische druk afneemt. Saoedisch denktank, in juli.

De Houthi’s in Jemen bevestigden eind augustus 2025 dat hun premier en enkele ministers zijn gedood bij een luchtaanval van Israël. De aanval was op 28 augustus, nabij de hoofdstad Sanaa. Meerdere ministers en andere functionarissen zijn gewond geraakt. Premier Ahmed al-Rahawi is de hoogstgeplaatste Houthi-leider die in de afgelopen twee jaar door luchtaanvallen van Israël en de Verenigde Staten is omgebracht.

Houthi-rebellen hebben zondag 31 augustus in de Jemenitische hoofdstad Sanaa kantoren van VN-organisaties aangevallen. Daarbij is minstens één medewerker van de Verenigde Naties gearresteerd. Veiligheidstroepen van de Houthi’s drongen de kantoren van de organisatie binnen en name een medewerker in gijzeling.
Ook de kantoren van kinderrechtenorganisatie UNICEF werden bestormd. Volgens UNICEF is er sprake van een “lopende situatie”, maar verdere details ontbreken. Dpa meldt dat meerdere medewerkers van zowel het WFP als UNICEF zijn opgepakt.

Het is niet de eerste keer dat VN-personeel in Jemen door de Houthi’s wordt opgepakt. In maart zaten nog 23 VN-medewerkers vast, onder meer op verdenking van spionage voor de Verenigde Staten.

Al-Rahawi was sinds vorig jaar augustus premier van de door de Houthi’s geleide regering. Hij sloot zich aan bij de rebellen toen die in 2014 Sanaa en een groot deel van het noorden en midden van het land veroverden. Dat was het begin van de burgeroorlog in het land die nog altijd gaande is.

In mei bevestigden de Houthi’s dat ze een bestand hadden getekend met de Verenigde Staten, die ook Houthi’s-doelen in Jemen bombardeerden. De landen spraken af dat de VS niet meer zou bombarderen en dat de Houthi’s de schepen met rust zouden laten. Daarbij zeiden de Houthi’s meteen dat de aanvallen op Israël, bondgenoot van de VS, zouden doorgaan.

Half september 2025 voerde Israël meerdere aanvallen uit rond Sanaa. Daarbij kwamen minstens tien mensen om het leven en raakten tientallen mensen gewond. De Houthi’s hebben laten weten wraak te zullen nemen voor de luchtaanval op Sanaa.

Tientallen Iraanse parlementsleden hebben opgeroepen tot een aanpassing van de militaire doctrine met betrekking tot kernwapens. In een brief aan de Opperste Nationale Veiligheidsraad en de leiders van de drie staatsmachten vragen 71 van de 290 leden van het parlement dat Iran de mogelijkheid krijgt om kernwapens te ontwikkelen en in te zetten als afschrikmiddel. De ondertekenaars stellen dat de internationale omstandigheden ingrijpend zijn veranderd en dat Iran zich moet kunnen verdedigen tegen wat zij aanduiden als existentiële bedreigingen, waarbij Israël en de Verenigde Staten expliciet worden genoemd.

Iran houdt formeel vast aan de stelling dat het nucleaire programma uitsluitend vreedzaam is. De hoogste religieuze autoriteit, ayatollah Ali Khamenei, heeft in eerdere verklaringen en een fatwa vastgelegd dat de productie en het bezit van kernwapens verboden zijn.

Israël en Syrië

Israël doodde met een bombardement op het Iraanse consulaat in de Syrische hoofdstad Damascus Mohammad Reza Zahedi van de Revolutionaire Garde, een van de leiders van de Quds-brigade, verantwoordelijk voor buitenlandse operaties. Bij het bombardement werden in totaal acht mensen gedood, onder wie twee generaals en vijf officieren van de Iraanse Revolutionaire Garde, waaruit blijkt dat het consulaat werd gebruikt voor militaire doeleinden wat verboden is. In Syrië zitten veel milities die gelieerd zijn aan het regime van Iran. Rusland voerde eind november 2024 vergeefs intensieve bombardementen uit in gebieden die veroverd waren door opstandelingen tegen Assad. Na hevige gevechten vielen de opstandelingen op 5 december 2024 Hama binnen en 8 december veroverden ze Damascus. Hayat Tahrir al-Sharam maakte zo een einde aan het bestuur door Assad. De burgeroorlog woedde al sinds 2011 maar werd door de steun van Iran, Rusland en de VS steeds door Assad gewonnen. Nu Rusland al zijn aandacht nodig had voor Oekraïne zagen de jihadistische opstandelingen hun kans schoon. Assad leidde Syrië bijna een kwart eeuw. Daarvoor was zijn vader Hafez decennia aan de macht. Assads steun aan de Houthies en de Palestijnen zijn hem uiteindelijk funest geworden. Assad was fel tegen Zelensky vanwege zijn Nazi praktijken en was de oorzaak van de vele Syrische vluchtelingen naar het Westen. Hij verloor daarmee ook de steun van het westen. De afzetting van Assad betekent dat miljoenen Syrische vluchtelingen weer terug naar hun eigen land kunnen. Bashar al-Assad vluchtte naar Rusland en had de afgelopen twee jaar al een kwart miljard dollar cash vooruitgestuurd. De centrale bank van de Syrische dictator stuurde in twee jaar tijd ongeveer 250 miljoen dollar aan cash naar Moskou, in bijna twee ton gewicht aan bankbiljetten van 100 en 500 dollar per vliegtuig naar de Moskouse Vnukovo-luchthaven , terwijl het kampte met grote tekorten aan buitenlands geld. Het geld werd in Rusland op bankrekeningen geparkeerd. Ook kochten familieleden van hem in het geheim vastgoed in Rusland.

14 juli 2025 viel de Israëlische luchtmacht voor de tweede dag op rij posities van het Syrische leger bij de Zuid-Syrische stad Sweida aan. De Syrische regering had het regeringsleger naar Sweida gestuurd vanwege gevechten in het gebied. De afgelopen dagen werd er hard gevochten tussen druzische milities en soennitische bedoeïenen bij Sweida.

De Syrische regering had afspraken gemaakt met de druzische leiders. Die riepen hun milities op om hun wapens neer te leggen en zich aan een staakt-het-vuren te houden. De invloedrijke spirituele leider Hikmat Al-Hijri, een bondgenoot van Israël, trok zich gisterochtend echter terug uit de afspraken, omdat volgens hem de regeringstroepen op burgers zouden hebben geschoten.

Volgens Israël was de aanwezigheid van het Syrische leger in strijd met de afspraken over de demilitarisering van Zuid-Syrië. Ook liet het leger weten de Druzen te willen beschermen. In Sweida wonen vooral Druzen. Het leger deelde zelf op Telegram beelden van aanvallen. Volgens het leger waren de doelwitten tanks van het Syrische regeringsleger.

Het Syrische ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat Israël de volledige verantwoordelijkheid draagt voor de aanvallen op het zuiden van Syrië en de gevolgen daarvan. Ook zei het ministerie dat een aantal Syrische militairen en burgers zijn gedood door Israël. Om hoeveel doden het ging, zei het ministerie niet.

Volgens het Syrische Observatorium voor Mensenrechten (SOHR), dat vanuit Londen opereert, zijn er de afgelopen dagen meer dan 200 doden gevallen. Het gaat volgens SOHR om 92 Druzen, waarvan 21 burgers. De organisatie publiceert maandelijks het aantal doden dat valt bij onderlinge gevechten in het land.

De Syrië-commissie van de Verenigde Naties zegt “zeer verontrust” te zijn door het geweld in Sweida. De commissie roept op tot de-escalatie en het beschermen van burgers. De commissie zegt zich ook zorgen te maken over de Israëlische aanvallen. “Elke interventie door een derde staat dreigt het conflict te verbreden, meer actoren aan te trekken en het Syrische volk nog meer leed te berokkenen.”

De commissie laat daarnaast weten onderzoek te doen naar vermeende schendingen van het internationaal en humanitair recht.

Tussen de druzische milities en de milities van soennitische bedoeïenen zijn al lang spanningen. Vaak spelen de toegang tot waterbronnen en de productie en smokkel van de synthetische drug captagon een rol.

Ongeveer een miljoen Druzen wonen verspreid over Syrië, Libanon en Israël. Al eerder liet Israël weten de Syrische Druzen te willen beschermen. In mei dit jaar voerde Israël ook een luchtaanval uit op het land om die reden. De Druzen zelf zijn overigens niet eensgezind over de betrokkenheid van Israël in Syrië.

De verhoudingen tussen de Druzen en de nieuwe Syrische regering, die aan de macht kwam na de val van het regime van Assad, zijn gespannen. Het Assad-regime viel na een snelle opmars van rebellenbeweging HTS. De leider van HTS, Ahmed al-Sharaa, werd in januari benoemd tot interim-president van Syrië. De Verenigde Staten hebben Israël vergeefs gevraagd de aanvallen op het Syrische regeringsleger te staken. Israel negeerde Trump en bombardeerde alsnog de Syrische hoofdstad Damascus. Het hoofdkwartier werd totaal verwoest. Ook het presidentieel paleis kreeg te maken met een luchtaanval.

De relatie tussen Israël en de Druzen is complex en heeft historische wortels, vooral in de context van de Golanhoogvlakte. Sinds de oprichting van de staat Israël hebben de Druzen in Israël een sterke loyaliteit aan de staat getoond. Veel Druzische mannen dienen vrijwillig in het Israëlische leger (IDF), in tegenstelling tot andere Arabische minderheden in Israël. Deze samenwerking wordt vaak aangeduid als een “verbond van bloed”.

De Golanhoogvlakte, die Israël in 1967 op Syrië veroverde en later annexeerde, is strategisch van groot belang. De Druzen die daar wonen, hoewel sommigen zich nog steeds verbonden voelen met Syrië, leven onder Israëlisch bestuur. Israël heeft belang bij stabiliteit in dit grensgebied en ziet de Druzen als een belangrijke factor daarin.

Tijdens de Syrische burgeroorlog zijn islamistische groeperingen zoals ISIS en Hayat Tahrir al-Sham (HTS) opgekomen. Deze groeperingen beschouwen de Druzen als ketters en hebben hen vervolgd. Israël ziet het beschermen van de Druzen in Syrië (vooral in de grensgebieden) als een manier om een buffer te creëren tegen deze extremistische groepen en om te voorkomen dat de chaos zich naar Israël verspreidt. Israël heeft in het verleden luchtaanvallen uitgevoerd en militaire operaties uitgevoerd om Druzische gemeenschappen te beschermen tegen aanvallen van deze groeperingen.

Er is een diepe band tussen de Druzische gemeenschappen in Israël en die in Syrië, vaak met familiebanden over de grens. Israël beroept zich op deze “diepe broederschap” om zijn acties te rechtvaardigen en te voorkomen dat de Druzen in Syrië schade wordt berokkend, met name door Syrische regeringstroepen of andere milities. Door de Druzen te beschermen, kan Israël ook zijn invloed in de regio vergroten en potentiële bondgenoten veiligstellen in een instabiele omgeving.

Niet alle Druzen in Syrië staan onverdeeld positief tegenover Israëlische inmenging. Sommigen blijven loyaal aan het Syrische regime, terwijl anderen zich verraden voelen door zowel Damascus als door de onrust die de burgeroorlog heeft gebracht. De loyaliteit en identiteit van de Druzen in de regio zijn voortdurend in beweging.
De Druzische sjeik Marah Shahin (80) wiens snor gisteren door het regime van al-Julani werd geschoren als een teken van vernedering, werd geëlimineerd door militanten van het regime in zijn huis in het As-Suwayda-gebied. Dit zou betekenen dat al-Julani’s nieuwe Syrische regering direct verantwoordelijk is voor de moord op een vooraanstaande Druzische leider, na een publieke vernedering. Deze extreme escalatie is een directe aanval op de Druzische gemeenschap, die zij als “ketters” beschouwen.

Premier Netanyahu en Defensieminister Israel Katz hebben daarom een dag later expliciet verklaard dat de aanvallen zullen doorgaan. Katz waarschuwde dat de “signalen naar Damascus voorbij zijn — nu komen de pijnlijke klappen,” en beloofde dat het Israëlische leger “krachtig zal opereren” in de regio Sweida totdat de Syrische troepen zich volledig terugtrekken. Netanyahu heeft ook een beroep gedaan op de Druzen in Israël om de grens niet over te steken, terwijl hij benadrukte dat het leger werkt aan het “redden van onze Druzische broeders en het elimineren van de regimebendes.”

Het is mogelijk dat de recente Israëlische bombardementen op Syrisch grondgebied, en specifiek de escalatie ondanks het Amerikaanse verzoek, veel meer te maken hebben met een uitbreiding en verankering van Israëlische invloed in Zuid-Syrië en de Golanhoogten, dan enkel met de directe bescherming van de Druzen (hoewel dat als de onmiddellijke aanleiding wordt genoemd).

Syrië houdt sinds 1967 de Golanhoogten bezet, Israël annexeerde het in 1981. De VS erkent dit

Israël veroverde een groot deel van de Golanhoogten op Syrië tijdens de Zesdaagse Oorlog in 1967 en annexeerde het gebied eenzijdig in 1981 met de Golanhoogtenwet. Deze annexatie werd door vrijwel de hele internationale gemeenschap als “null and void” (nietig) verklaard. De Verenigde Staten, onder de regering-Trump in 2019, waren het eerste en tot nu toe enige land dat de Israëlische soevereiniteit over de Golanhoogten erkende.

Sinds de oorlog in Gaza houdt Israël echter meer delen van de Golanhoogten bezet dan voorheen. Dat zijn gebieden die eerder nog niet door Israël zelf erkend werden als Israëlisch grondgebied.

Er zijn berichten dat Israël zijn aanwezigheid in de Golanhoogten heeft uitgebreid, vooral na de val van het Assad-regime in december 2024 en de daaropvolgende instabiliteit in Syrië. Dit wordt door sommigen “sluipende annexatie” genoemd. Israël heeft zijn militaire aanwezigheid verdiept en is ook bezig met het versnellen van nederzettingenbouw en het uitbreiden van zijn invloed in de bufferzone en mogelijk daarbuiten. Dit is in lijn met een langetermijnstrategie om een veiligheidsbuffer in Zuid-Syrië te creëren. “Vanuit daar beheersen ze grote delen van Syrië en ook Libanon, sinds Hezbollah daar verjaagd is.”

Vanuit de Golanhoogten heeft Israël een strategisch voordeel en zicht op een groot deel van Zuid-Syrië. De recente bombardementen en grondoperaties in de provincie Sweida en de grensgebieden dienen inderdaad om de controle over deze cruciale bufferzone te versterken. Israël wil voorkomen dat er vanuit deze gebieden een militaire dreiging ontstaat, hetzij van Syrische troepen, hetzij van pro-Iraanse milities. Het streven naar een demilitarisering van deze zone is een duidelijk doel.

De situatie met Hezbollah in Libanon is complexer. Hoewel Israël tijdens de recente conflicten (sinds oktober 2023) aanzienlijke schade heeft toegebracht aan de militaire infrastructuur van Hezbollah in Zuid-Libanon en een deel van hun rakettenvoorraad heeft vernietigd, is Hezbollah zeker niet “verjaagd” of volledig geëlimineerd. Ze blijven een belangrijke militaire en politieke speler in Libanon en aan de grens met Israël. Israël voert echter wel voortdurend operaties uit om wapensmokkel vanuit Syrië naar Libanon (via een corridor waar Hezbollah van afhankelijk is) te verhinderen, en om de aanwezigheid van Hezbollah nabij de grens te minimaliseren. De militaire druk in Syrië kan dus ook indirect bijdragen aan het verzwakken van Hezbollah’s aanvoerlijnen en manoeuvreerruimte.

Post Views: 95

Lees hier onze andere blogs

Israel en Iran

Related Story