Water

Asbestcement werd vroeger gebruikt voor drinkwaterleidingen. Dat mag sinds 1993 niet meer. Asbestvezels uit die leidingen kunnen door slijtage of werkzaamheden in het leidingwater terechtkomen. Na metingen concludeert de Gezondheidsraad dat de concentraties meestal zo laag zijn “dat de aanwezigheid van asbestvezels niet vastgesteld kon worden”. Nederland heeft ongeveer 28.000 kilometer aan drinkwaterleidingen met asbestcement. Dat komt neer op bijna een kwart van alle leidingen. Per jaar wordt ongeveer 200 kilometer aan leidingen met asbestcement vervangen, meldt het ministerie. Van de tien drinkwaterbedrijven balanceert ruim de helft op de rand van hun reserves. Zij moeten 10 procent van de vraag van hun klanten aan reserve achter de hand hebben, maar zeven bedrijven halen deze grens niet.

  • Er zijn in Nederland tien drinkwaterbedrijven om ruim acht miljoen huizen en bedrijven van water te voorzien
  • Er lopen  in totaal 120.000 kilometer aan leidingen
  • Er wordt jaarlijks 2 miljard kubieke meter rioolwater gezuiverd
  • Er is voor elke Nederlander ongeveer 130 liter aan drinkwater per dag nodig

De Kader Richtlijn Water (KRW) vereist dat uiterlijk in 2027 in heel Europa de kwaliteit van alle wateren zowel chemisch (schoon) als ecologisch (gezond) op orde moet zijn. In 2022 werden 79 stoffen in ons drinkwaterconcentraties gemeten die boven de Europese normen liggen. Er moest zelfs 62 keer een innamestop of beperking worden ingesteld omdat de normen ernstig werden overschreden. Drinkwater dat uit oppervlaktewater wordt gemaakt, bevat behalve medicijnresten ook no steeds teveel PFAS en Melanine. Het RIVM heeft in 2021 al een nieuwe drinkwaterrichtwaarde van 4,4 nanogram Pfas per liter gestuurd naar de waterbedrijven, gebaseerd op de geldende regels van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid EFSA uit 2020. Echter met de huidige goedkopere zuivering door middel van actieve kool wordt drie jaar later nog  steeds niet alle PFAS en andere verontreinigingen uit het drinkwater gehaald. De Europesee richtwaarde is voor onze drinkwaterbedrijven in de praktijk  te duur. Met grote regelmaat worden Melamine en cyanuurzuur gevonden in oppervlaktewater van de Rijn. Hoewel er tegen 2050 een daling van 30 procent in de lozingen van vervuilende stoffen zou moeten plaatsvinden, blijkt de realiteit anders te zijn. Rijkswaterstaat Oost-Nederland is meer dan anderhalf keer zoveel geld kwijt aan het schoner maken van oppervlakte- en grondwater als begroot. De dienst had 270 miljoen euro uitgetrokken voor schoner water in Gelderland en Overijssel, maar de kosten blijken maar liefst 438 miljoen euro te bedragen.

Het Nederlandse water is al jaren ernstig vervuild en mag volgens de EU niet nog verder verslechteren. Experts verwachten een golf aan rechtszaken

OCI produceert jaarlijks ongeveer 150.000 ton melamine in Geleen. Wat de toepassing van melamineharsen in de papier-, textiel- en lederindustrie onderscheidt van andere sectoren, is dat deze toepassingen plaatsvinden in productieprocessen waar op grote schaal water wordt gebruikt. Dit resulteert in verontreiniging van afvalwater met melamineverbindingen. Nederland is voor drinkwater afhankelijk van oppervlaktewater uit de Rijn en de Maas als grondwater niet gebruikt kan worden. Ondanks de ernstige vervuiling van de Rijn en de Maas wordt toch drinkwater geproduceerd.

De afvalwaterlozingen in de Engelse rivieren en zeeën door waterbedrijven zijn in 2023 meer dan verdubbeld. 3,6 miljoen uur aan lekkages, vergeleken met 1,75 miljoen uur in 2022 

Opvallend is het gebruik van hexamethylenetetramine (HMMM) in autobanden, wat de laatste jaren steeds vaker in het Rijnwater wordt aangetroffen. HMMM, toegevoegd aan rubber, verbetert de stijfheid en slijtvastheid van banden en drijfriemen, en vergroot de hechting van rubber aan staal en textiel. Het gebruik van HMMM is geïntroduceerd als vervanging voor hexamethylenetetramine (HMT), nadat dit laatste middel problemen veroorzaakte, waaronder het losraken van rubberbanden van de staalband, wat tot klapbanden kon leiden.

In 2016 verleende de minister van Infrastructuur en Milieu een ontheffing voor de inname van Maaswater met een verhoogd gehalte melamine op de locaties Roosteren en Heel. Dit was ten behoeve van de productie van drinkwater door Waterleiding Maatschappij Limburg. HMMM komt ook in het grondwater terecht door slijtage van autobanden via het wegdek.

Uit alle jaarrapporten van RIWA-Rijn blijken contrastmiddelen steeds opnieuw naar voren te komen als de geneesmiddelen met de hoogste concentraties in de Rijn. Dit jaar hebben hoge chlorideconcentraties bij Andijk opnieuw geleid tot problemen bij de inname van water voor de drinkwaterproductie. In totaal waren er gedurende 2022 maar liefst 70 dagen met een innamestop bij Pompstation Andijk.

Hoewel Nederlandse wateren in 2027 moeten voldoen aan de eisen voor waterkwaliteit, lukt dit niet overal. De waterschappen Aa en Maas, Brabantse Delta, De Dommel en Rivierenland hebben minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat in een brief gevraagd om meer verantwoordelijkheid te nemen zolang de KRW-doelen buiten bereik blijven. Een uitgebreid rapport van de Universiteit Utrecht identificeert de risico’s die hiermee gepaard gaan. De overheid en de waterschappen kunnen geconfronteerd worden met juridische stappen als de KRW-doelen niet worden behaald.

In het Markiezaatsmeer bij Bergen op Zoom is het water bijvoorbeeld troebel en bevat het veel algen als gevolg van de nabijheid van de Antwerpse haven en industrie. Er zijn aanzienlijke financiële middelen en nationale beleidskeuzes nodig om de gestelde doelstellingen te kunnen halen.

In 2022 overschreden de concentraties van meer dan zestig stoffen de streefwaarden die zijn vastgesteld op basis van het idee dat waterbedrijven met eenvoudige natuurlijke zuiveringstechnieken schoon en gezond drinkwater moeten kunnen produceren. Daarnaast kampt de Rijn met ernstige vervuiling door industrieel microplastic, met een gemiddelde van 892.777 deeltjes plastic per vierkante kilometer tussen Basel en Rotterdam. De grootste bijdrage aan deze plasticvervuiling komt uit het Ruhrgebied bij Rees in Duitsland. Onderzoekers van de Universiteit van Basel namen monsters van het oppervlaktewater in elf sectoren van de Rijn tussen Rotterdam en Basel, waarbij de concentratie microplastic wereldwijd de hoogste bleek te zijn. Dagelijks transporteert de Rijn alleen al in het oppervlaktewater 191 miljoen plastic deeltjes naar de Noordzee.

Op 11 augustus 2023 heeft Vitens een lichte verontreiniging met enterococcen aangetroffen in een drinkwaterreservoir in Didam. Ook Zevenaar Zuid bleek licht verontreinigd is en werden inwoners geadviseerd om hun water te koken. 

Ons watersysteem staat onder druk door droogte, verzilting en een groeiende watervraag als gevolg van de toenemende bevolking en economie. Dit heeft directe gevolgen voor de beschikbaarheid van water voor de drinkwatervoorziening, terwijl de kwaliteit van de drinkwaterbronnen verslechtert door vervuiling vanuit landbouw, industrie en huishoudens. Er is echter onvoldoende inzet van de overheid om de kwaliteit van het drinkwater te waarborgen bij het boren naar aardwarmte. Bij geothermie worden op grote diepte putten geslagen om warmwaterbronnen te bereiken. Dit opgepompte water wordt via leidingen naar huizen en gebouwen gebracht voor verwarming, waarna het afgekoelde water teruggevoerd wordt naar de oorspronkelijke bron. Bij deze geothermische processen kunnen zout water en chemicaliën vrijkomen, die mogelijk kunnen lekken naar zoetwaterreservoirs op tientallen tot honderden meters diepte.

Medicijnresten in het drinkwater

Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft de Waterschappen een eenmalige financiële injectie van 30 miljoen euro verstrekt om de zuivering van medicijnresten uit drinkwater te verbeteren. Jaarlijks belandt in Nederlandse sloten, rivieren, plassen en meren naar schatting minstens 190 ton aan medicijnresten. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) schat dat hiervan 190 ton medicijnresten en 30 ton röntgencontrastmiddelen zijn. Contrastmiddelen worden consistent genoemd in voorgaande jaarrapporten van RIWA-Rijn, en dit patroon zet zich voort in het huidige rapport.

Een rapport van het RIVM waarschuwt dat de overblijfselen van geneesmiddelen een risico vormen voor de kwaliteit van het drinkwater in Nederland. De concentratie van geneesmiddelen in het water neemt toe, mede door een stijgend medicijngebruik als gevolg van de vergrijzing. Bovendien zorgt de periodieke daling van de waterstand in rivieren ervoor dat de vervuiling zich concentreert. Jaarlijks wordt minstens 140 ton aan geneesmiddelresten en 17 ton aan gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater geloosd. Vijf geneesmiddelen, waaronder de pijnstiller diclofenac, drie soorten antibiotica en een middel tegen epilepsie, werden aangetroffen in concentraties die de veiligheidsnorm overschreden.

Het Nederlandse oppervlaktewater bevat te veel resten van pijnstillers. Artsen en consumenten moeten daarom meer informatie krijgen over de schade die dit veroorzaakt en ze zouden vaker voor milieuvriendelijke medicijnen moeten kiezen, stelt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

De waterschappen zijn al vanaf eind 2019 bezig om zoveel mogelijk medicijnresten als diclofenac en oxazepam uit het rioolwater filteren. De benodigde cellulose wordt vooral gewonnen uit resten van toiletpapier dat dagelijks op de rioolwaterzuivering in Ede binnenkomen. Deze worden ontwaterd en gedroogd en na bewerking ontleed in pyrolysegas, zuren, bio-olie en biochar. Het geproduceerde biochar wordt bewerkt en als actief kool gebruikt voor het vasthouden van medicijnresten tijdens het zuiveringsproces.

Benzeen in het drinkwater

De benzeenlozing van het reinigingsbedrijf Claessen Tankcleaning in Venlo op het riool zou volgens bronnen geen invloed hebben op het drinkwater in Limburg. Desondanks moest het bedrijf na de openbaarmaking stoppen met lozen, op straffe van een dwangsom die kan oplopen tot 100.000 euro. Het innamepunt voor drinkwater uit de Maas bevindt zich bij Beegden, onder Venlo. Claessen Tankcleaning loosde chemicaliën, waaronder benzeen, in het riool tijdens het schoonmaken van tankwagens die chemische stoffen vervoeren. Het bedrijf bleek zich niet te houden aan arbeids- en milieuregels, waarbij tanks met het kankerverwekkende benzeen werden schoongespoeld met warm water, met het spoelwater dat in het riool terechtkwam.

Volgens de woordvoerder van drinkwaterbedrijf WML heeft het bedrijf nog niet eerder te maken gehad met een benzeenlozing. Het is onduidelijk of dit gevolgen heeft voor andere provincies waar drinkwater uit de Maas wordt gewonnen, zoals Zuid-Holland en Zeeland. “Benzeen is een vluchtige stof. De kans is groot dat de stof al uit het water is dan,” aldus de woordvoerder.

Vervuild drinkwater

Inwoners van de gemeenten Losser, Oldenzaal en een deel van Dinkelland moesten half september 2021 drinkwater opnieuw eerst koken voor consumptie. Waterbedrijf Vitens, had bij een controle van het water een enterococ, een melkzuurbacterie, gevonden. Het is de tweede keer in korte tijd dat de 26.000 huishoudens in die gemeenten hun water moeten koken. Vorige week ontdekte Vitens dat het drinkwater in Noordoost-Twente vervuild was door bacteriën. Het probleem leek opgelost, maar toen werd toch weer een lage hoeveelheid enterococcen gevonden.

In het drinkwater van Vlaardingen zijn 8 november 2017 ongewenste bacteriën aangetroffen. Het waterbedrijf Evides adviseerde daarom alle inwoners van Vlaardingen om het kraanwater drie minuten te koken voordat ze het drinken of er eten van bereiden. De bacterie is in het drinkwater terecht gekomen door een fout bij werkzaamheden aan het leidingnet.

De rioolwaterzuivering in Aarle-Rixtel is 18 augustus 2017 ontregeld door een extreem hoog gehalte van het giftige ammonium in het afvalwater. Het gif komt van het Helmondse recyclingbedrijf Den Ouden. Omdat de rioolwaterzuivering niet meer optimaal functioneerde is er ook ammonium in rivier de Aa terechtgekomen.

In de Aa tussen Asten en Helmond dreven in augustus ongeveer honderdduizend dode vissen door een lek in een luchtwasser bij mestverwerkingsbedrijf Eraspo in Asten. Er bleken zeer hoge waarden ammonium aan in de Voordeldonkse Broekloop. Verhoogde gehalten ammonium kunnen leiden tot de opname van schadelijke bacteriën, maar het kost ook onnodig veel energie om het ammonium (via de lever) onschadelijk te maken. Ammonium kan ook worden omgezet in het schadelijke ammoniakgas. Ammoniak kan leiden tot irritatie van de darmwand en aantasting van de longen. Afvalwater onder meer afkomstig uit toiletten is na mest de belangrijkste bron waardoor resistente bacteriën in het milieu terechtkomen. De zuiveringen doen de concentraties van resistente bacteriën met een factor 100 tot 1.000 afnemen. Onder de bacteriën die de zuiveringsstap overleven bevinden zich resistente, ESBL-producerende Enterobacteriaceae, waaronder E. coli, een bekende verwekker van urineweginfecties.

Uit het gewonnen drinkwater voor zo’n 1,3 miljoen gebruikers uit de Afgedamde Maas is 11 januari dimethoaat, een bestrijdingsmiddel voor de land- en tuinbouw gif aangetroffen. De Afgedamde Maas is een oude tak van de Maas. Hij begint als een dode riviertak ten westen van Well en eindigt bij Woudrichem op de plek waar de Waal overgaat in de Boven-Merwede. Drinkwaterbedrijf Dunea moest stoppen met inname en haalde tijdelijk het water uit de Lek. Het Waterschap waarschuwt dat het gif schadelijk kan zijn voor het leven in de rivier, maar dat er geen enkel gevaar voor de volksgezondheid zou zijn omdat het niet in het drinkwater zelf terecht is gekomen. In 2012 moest Dunea ook maandenlang water uit de ook vervuilde Lek gebruiken toen een rozenkweker in de Bommelerwaard het water vervuilde. De Europese Commissie ziet in navolging van voedselwaakhond EFSA niet genoeg bewijs om glyfosaat te verbieden. Van onaanvaardbare risico’s zou geen sprake zijn mits beperkingen dat het middel zich na het sproeien door de lucht verspreidt. De vergunning voor glyfosaat loopt tot eind 2023. De EU kan die voor vijftien jaar verlengen, maar de Commissie blijkt nu voor tien jaar te kiezen. De EU-landen stemmen op 13 oktober over het voorstel. Als een ruime meerderheid van vijftien lidstaten het plan niet afwijst, gaat het door. Concentraties Glyfosaat werden aangetroffen in drinkwater en levensmiddelen en in veel Duitse bieren. Onderzoek heeft uitgewezen dat zelfs het ijs van Ben & Jerry’s sporen van glyfosaat bevat. De “Urinale 2015” studie, gepubliceerd door de Heinrich Böll Foundation, toonde aan dat 99,6 procent van de 2.000 Duitse burgers positief testten op glyfosaat. Zij hadden vijf tot 42 keer de Europese drinkwaternorm van 0,1 microgram per liter in hun urine.

Het Openbaar Ministerie gaat de Nederlandse Aardolie Maatschappij vervolgen voor ‘het injecteren van afvalstromen, afkomstig uit aardgaswinning, in de diepe ondergrond zonder vergunning’. De NAM is voor de helft eigendom van het Britse Shell en voor de helft van het Amerikaanse bedrijf ExxonMobil. Het afvalwater dat vrij komt bij de oliewinning door de NAM in Schoonebeek (Drenthe) bevat giftige chemicaliën. De NAM pompt het sterk vervuilde water in lege gasvelden in Twente. Er is al vele jaren verzet tegen deze praktijk. In het verleden zijn er lekken geweest in de leidingen waarmee het afvalwater naar Twente wordt getransporteerd. De Tweede Kamer gaf het kabinet-Rutte eind vorig jaar opdracht om de ondergrondse NAM-lozingen in Twente op te schorten. Volgens bewoners leiden de lozingen tot aardschokken en chronische vervuiling van de grond. In 2023 wil NAM opnieuw afvalwater in de Twentse bodem pompen en heeft een vergunning om het water, dat vrijkomt bij de aardoliewinning in het Drentse Schoonebeek, te injecteren in lege gasvelden in Twente. De oliewinning en het bijkomende injecteren liggen sinds december stil, omdat er onregelmatigheden waren geconstateerd, zoals een veel te hoge concentratie van de giftige stof tolueen in het water. Er is een onderzoek ingesteld en geëist werd dat het proces alleen hervat zou worden als er “geen enkele twijfel is over de veiligheid”. Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) zou in dat geval ook verscherpt toezicht houden.

9 juli 2015 ging de waterzuiveringsinstallatie (IAZI) op het Chemelotterrein bij Geleen defect en loosde daardoor al enige weken ongezuiverd en met pyrazolen vervuild water op de afgetakte Ur die uitmondt in de Maas. Het bedrijf Sitech sluisde de lozingen tijdelijk door via een snel aangelegde 3 kilometer lange pijp naar een noodopvangbekken op het terrein Chemelot en ook werd de productie van de fabriek verminderd. Het lekken van vervuild water met een te hoge concentratie pyrazolen werd hiermee verminderd. Drinkwaterproducent WML stopte al redelijk snel met de inname van het vervuilde drinkwater uit de Maas, en na drie weken stopten eindelijk ook Dunea en Evides met de inname. WML spande een kort geding aan tegen het waterschap Roer- en Overmaas vanwege de gedoogde lozingen van pyrazolen. Het waterschap hanteert voor Chemelot een maximumnorm tot 60 microgram per liter gemiddeld wat volgens het Waterschap de richtlijnen van de minister zijn, maar WML wil dit halveren en een kortere looptijd dan de gestelde zes maanden.

De maximale concentratie die vanaf eind augustus 2017 in het drinkwater mag zitten, gaat omlaag van 15 microgram per liter naar 3 microgram. De de nieuwe normen zijn vastgesteld na overleg met drinkwaterbedrijven en op advies van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en is nu gelijk aan de Duitse norm. Het RIVM had een richtwaarde vastgesteld van 15 microgram, maar adviseerde uit voorzorg die verder naar beneden bij te stellen, aangezien er nog discussie is over de giftigheid van de stof in combinatie met andere stoffen. Pyrazolen ontstaan bij de productie van acrylonitril door de ACN-fabriek van Acrylonitril BV op het chemische industriepark Chemelot bij Geleen en worden gebruikt in geneesmiddelen, kleurstoffen en bestrijdingsmiddelen voor de landbouw. Chemelot heeft heel regelmatig problemen en werd onlangs door de provincie Limburg ter verantwoording geroepen. Een aantal omwonenden is gestart met het initiatief Chemelot Watch, een pagina op Facebook waarop incidenten worden gemeld. Eerder ontstonden er al “nitreuze dampen” uit de fabriek, die nu tijdelijk uit bedrijf genomen is in verband met de storing. Nitreuze dampen kunnen uiterst schadelijk zijn voor de gezondheid. De gassen kunnen longoedeem veroorzaken bij het inademen van hoge concentraties. Ook werd al drie keer een poederregen waargenomen door een naftatank en eind mei zijn zeven mensen door een lek in aanraking gekomen met blauwzuurgas. Bij het opstarten van de salpeterzuurfabriek bij Chemelot is in juni 2012 ook een gaswolk met stikstofoxide (NOx) op het terrein neergeslagen en in juli was er een brand.

Onlangs werd na een onderzoek door de Franse regering bekend dat 30% van de flessenwatertjes waaronder mineraalwater van Chateldon van Alma, Vittel, Contrex, Hepar en Perrier van Nestle werden aangelengd met gewoon drinkwater

Bij een lekkage van Oleum op 28 januari 2022 op het Chemelot terrein raakte een medewerker door de vrijgekomen stof gewond en moest naar het ziekenhuis. De brandweer heeft uiteindelijk het lek gedicht en er werden maatregelen getroffen om verspreiding van de stof tegen te gaan. Er zou geen giftige stof gemeten zijn buiten het terrein. Oleum geeft dampen af met een sterk prikkelende geur. Als het in aanraking komt met metaal wordt waterstofgas gevormd. Het metaal wordt daardoor aangetast. De giftige damp is zwaarder dan lucht en verspreidt zich over de grond.

Lozingen van drugsafval in het riool kunnen de werking van de rioolwaterzuiveringsinstallatie verstoren. Het dumpen van het afval in gierkelders wat ook met enige regelmaat gebeurt brengt het risico met zich mee dat het afval over het land uitgereden wordt, waarbij het in de voedselketen terecht kan komen. In Noord-Brabant en Limburg vindt een vijfde van de geregistreerde dumpingen plaats bij een grondwaterbeschermingsgebied, waar grondwater wordt gewonnen

Het drinkwater uit de Maas is ook al ernstig verontreinigd door geneesmiddelen, gewasbeschermingsmiddelen en industriële stoffen, insecticiden, cosmetica, biociden, brandvertragers en Nano deeltjes. De vervuiling van het water met antibiotica gaat ook maar door en er zullen door resistentie nieuwe ziekteverwekkende bacteriën ontstaan. Vooral via de landbouw verdwijnt er veel antibiotica in het milieu, maar ook via ziekenhuizen en huishoudens.

Het Lek kanaal werd 8 januari 2017 besmet met Fenol, dat beter bekend is als carbolzuur. De Fenol was via het Duitse deel van de Rijn in een hoge concentratie in het Lek kanaal terecht gekomen. Het was de tweede keer in korte tijd dat inname van water moet worden gestaakt. In oktober werd ook al een hoge concentratie Fenol ontdekt, dat giftig is bij opname door de mond, bij inhalatie en huidabsorptie. Tijdens de 2e Wereldoorlog werden gevangenen gedood door injecties met fenol dat een belangrijke metaboliet en bijzonder reactief is en door het aantasten van het DNA in de cellen kanker kan veroorzaken.

Chemische risico’s met drinkwater

Bij onderzoek naar de kwaliteit van een reeks actieve en niet-actieve zoutputten van AkzoNobel in Twente blijkt nu al dat het grootste deel van de putten diesel, pekel en brak water lekt. AkzoNobel Salt staat sinds 9 september onder verscherpt toezicht van de SodM. Bij een steekproef onder de 86 actieve boorputten zijn bij de vijf onderzochte putten geen lekkages aangetroffen, maar bij een steekproef onder de 446 inactieve boorputten bleken er negen van de dertien putten lek. Een onderzoek naar nog eens zestien putten loopt nog. Drinkwater bestaat voor twee derde deel uit grondwater. Wanneer het grondwater niet gebruikt kan worden zijn we voor ons drinkwater afhankelijk van oppervlaktewater uit de Rijn en de Maas.

Sinds 1940 wordt ook water uit de rivieren door de duinen gefilterd tot drinkwater (infiltratie). Achteraf is gebleken dat het ingevoerde water al die jaren ernstig verontreinigd was. Door de stoffen die in het zand zijn achter gebleven, is de bodem vervuild door allerlei achtergebleven chemicaliën. Er wordt nog steeds water gewonnen in onze duinen en alhoewel het water wordt voorgezuiverd, is de situatie in de duinen nog steeds niet in evenwicht.

In ruim 10 procent van de drinkwatermetingen voor geneesmiddelen en röntgencontrastmiddelen worden de maximale waarden overschreden met Acetylsalicylzuur, Fenazon, Carbamazepine, Prozac, verschillende diergeneesmiddelen, Metformine, Ibuprofen, zo’n 6 soorten röntgencontrastmiddelen, gewasbeschermingsmiddelen en andere industriële stoffen. De meeste vervuiling wordt met de nieuwste nanotechnologie aangepakt, maar desondanks voldoet ons water al jaren niet meer aan de EU normen en daarom zijn die normen speciaal voor Nederland verlaagd. Drinkwater wordt alleen gecontroleerd op ongeveer 60 van de 1800 verschillende geneesmiddelen en gevaarlijke stoffen die in omloop zijn. Afval uit drugslabs komt steeds meer in het riool terecht. Een meting in Eindhoven door KWR heeft uitgewezen dat ruim zit als vier jaar geleden. Ook dumpplekken van xtc-afval zijn een gevaar wanneer het via grondwater en sloten in het drinkwater terechtkomt. Volgens het waterschap komen tijdens festivals ook grote hoeveelheden drugsresten in het water terecht. Zuiveringsinstallaties zijn gemaakt om organische stoffen uit het riool te halen, maar tegenwoordig zitten er veel meer chemische stoffen in het afvalwater. Zo komen medicijnresten, microplastics, PFAS en drugsafval in het water terecht. Flesjes bron of mineraalwater bevatten per liter ook nog zo’n 240.000 deeltjes plastic. 

De Rijn ondervindt ernstige vervuiling, voornamelijk veroorzaakt door industrieel microplastic en bevat tussen Basel en Rotterdam gemiddeld 892.777 plastic deeltjes per vierkante kilometer. De grootste bron van deze plasticvervuiling is het Ruhrgebied bij Rees in Duitsland. Onderzoekers van de Universiteit van Basel namen monsters van het oppervlaktewater in elf delen van de Rijn tussen Rotterdam en Basel, en de geconstateerde concentratie microplastic blijkt wereldwijd de hoogste te zijn. Dagelijks transporteert de Rijn alleen al in het oppervlaktewater 191 miljoen plastic deeltjes naar de Noordzee. Helaas blijkt flessenwater vaak niet veel beter, soms zelfs van slechtere kwaliteit dan leidingwater. Onderzoekers ontdekten in mineraalwater verbindingen die lijken op het vrouwenhormoon oestrogeen, waarbij het Franse Danone wordt beschouwd als een van de grootste plasticvervuilers die niet genoeg doet aan recycling. Hoewel Danone beweert dat het gebruik van plastic tussen 2018 en 2021 met 12 procent is verminderd, betwijfelen milieuactivisten dit en stellen zij dat dit slechts 9 procent is. Ongeveer 22 procent van alle plastic wordt gedumpt in de natuur of de zee.

De meeste stoffen die de norm overschrijden, behoren tot de categorie geneesmiddelen, gevolgd door stoffen uit de groep industriechemicaliën. Al jaren vertonen de concentraties van contrastmiddelen aanzienlijke overschrijdingen op alle locaties, wat relevant is gezien de groeiende kennis over mogelijk toxische afbraakproducten van deze middelen. Het is dus van belang om de PFAS-concentraties in het oppervlaktewater te verminderen. Van de meer dan 4.700 geregistreerde PFAS in het CAS-register, die potentieel worden geproduceerd en toegepast, wordt slechts een klein deel gemonitord met de huidige aanpak. Dit betekent dat de aanwezigheid en verspreiding van het complexe mengsel van PFAS in oppervlakte- en drinkwater onbekend blijft. Daarnaast tonen concentraties van lithium grotendeels overschrijdingen aan van de door het RIVM vastgestelde indicatieve risicogrenzen van 7,7 µg/l voor drinkwater en 11 µg/l voor zoet oppervlaktewater.

De Kader Richtlijn Water (KRW) stelt eisen aan de waterkwaliteit, maar in Nederland worden Europese normen overschreden. Medicijnresten, PFAS, en Melamine blijven een probleem. Waterbedrijven hebben moeite met zuivering, en risico’s voor drinkwaterkwaliteit nemen toe. Waterschappen vragen de overheid om meer verantwoordelijkheid. Milieuproblemen, zoals troebel water en algen, vragen om extra financiële middelen. Het rapport benoemt industrieel microplastic in de Rijn als groot probleem. In 2023 werden verontreinigingen als Enterococcen in drinkwaterreservoirs geconstateerd. Watersystemen staan onder druk door droogte, verzilting en groeiende watervraag. Bij geothermie ontstaan zorgen over drinkwaterkwaliteit. Rapporten waarschuwen voor medicijnresten en benzeen in drinkwater. 


This domain is for sale

Add a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *