Vivat
Het Chinese Anbang nam in 2015 Vivat (voorheen SNS Reaal) over, stak 1,35 miljard euro in het concern en ontsloeg een derde van het personeel om in de kosten te snijden en werd vervolgens in 2018 geconfisqueerd door de Chinese Overheid die het VIVAT REAAL concern in 2019 aan de hoogste bieder verkocht. Nationale Nederlanden telde vervolgens 416 miljoen euro neer voor de schadedivisie en Athora (Apollo/Athene) werd de nieuwe eigenaar van de levensverzekeringsportefeuille en de afdeling vermogensbeheer inclusief Actiam.
a.s.r. bood Anbang vergeefs 1,35 miljard voor Vivat met een polissentotaal van € 45 miljard, maar China verkocht het concern uiteindelijk voor 2,5 miljard aan Athora/Apollo/Athene, een Amerikaanse private-equitypartij. Topman Ron van Oijen vertrok. De voorzitter van de raad van commissarissen, Maarten Dijkshoorn is tijdelijk gedelegeerd commissaris totdat er een geschikte opvolger voor Van Oijen is gevonden.
Apollo
De Europese Commissie gaf “Apollo” toestemming voor de overname, maar de Nederlandsche Bank nog niet. Apollo voert ook een deel van het beleggingsbeleid van Athora-polissen uit en verschillende partners van Apollo zitten ook in de raad van commissarissen van Athora. “Athora” houdt vol dat Vivat niet door private equity fonds Apollo c.q. Athene is aangekocht, maar door henzelf. Bij het goedkeuringsproces van De Nederlandsche Bank wordt “Athora” gemakshalve ook beschouwd als koper. Athora heeft in januari 2020 onder ander van Apollo nog ens 1,8 miljard euro opgehaald om de financiële buffers van Vivat te verhogen en om zo’n 1 miljard euro er van in andere activiteiten te kunnen stoppen. De kapitaalinjectie van 800 miljoen was nodig om de overname verder te kunnen financieren. Athora gaat er nog steeds vanuit dat de overname eind eerste kwartaal van 2020 moet zijn afgerond. Apollo is onderdeel van Athene holdong op de Bermuda’s, een levensverzekeringen opkoper die ook in de VS actief is. Ook een investeringsfonds van de regering van Abu Dhabi is een van de investeerders. Frans van der Grint ook bekend van zijn dubieuze rol bij Royal Imtech, werd door Athora ingehuurd om de deal te beslechten. Van der Grint is de echtgenoot van AFM toezichthouder Merel van Vroonhoven.
Apollo was de eerste grote investeringsmaatschappij die in levensverzekeringen stapte. Athene werd met flinke winst naar de beurs gebracht. Apollo heeft een minderheidsbelang in Athene maar heeft een stemrecht van 45%. Athora is op haar beurt door Athene opgericht om Europese portefeuilles op te kopen en deed al drie kleinere overnames in Duitsland, België en Ierland waar het in totaal 800.000 polishouders heeft. Daar komen nu dus de 2,2 miljoen polishouders van Vivat bij. Athene en Apollo bezitten samen zo’n 25 procent van de aandelen van Athora.
Overnames worden met leningen gefinancierd waardoor de looptijd er van korter wordt en waardoor het rendement op jaarbasis boven de drempel van 8% uitkomt. Zo kunnen er hoge bonussen worden uitgekeerd. Dat zo’n dure lening ten koste gaat van het totale rendement boeit natuurlijk niet. Het polissenkapitaal kan hoe dan ook daarnaast nog eens vrijelijk worden gebruikt om er mee te beleggen en zal ook daarmee worden verminderd met de hoge fees en bonussen voor de investeerders Zo creëren ze via Bermuda hun eigen Zwitserleven gevoel ten koste van de polishouders en kan de polispot langzaam maar zeker worden leeg getrokken. In private equity is het verdere verdienmodel simpel, bedrijven worden overgenomen en leeggehaald, of volgestopt met schulden, om de aankoop te financieren en worden behandeld als een soort plof BV of sterfhuisconstructie. Kinderopvangorganisatie Estro en V&D zijn voorbeelden van de ondergang na overnames door private equity bedrijven. Zo werd in 2017 ook verzekeraar Conservatrix aangekocht door Eli Global, die met een dubbele herverzekeringsconstructie het risico van de Nederlandse polissen verplaatste naar Barbados, buiten het toezicht van DNB. De topman van Eli Global werd in april 2019 aangeklaagd voor pogingen om een lokale toezichthouder om te kopen.
Athora is nu na NN de tweede levensverzekeraar van Nederland en marktleider op het gebied van schadeverzekeringen. Athora Netherlands heeft in de eerste helft van 2023 veel beter gepresteerd dan in dezelfde periode van 2022: 115 miljoen IFRS tegen -806 miljoen in 2022. De toename is volgens CEO Jan de Poorter voornamelijk te danken door het positieve operationele resultaat: 217 miljoen tegen 110 miljoen in 2022. De bruto-instroom is gestegen met 21% naar 1.228 miljoen euro. Dit dankzij hogere premies en deposito’s in de pensioenactiviteiten, de pensioen buy-out met Aon en de opname van de Willis Towers Watson PPI.
Geschiedenis
De Nederlands Staat verkocht het belang in het verzekeringsconcern Reaal/VIVAT 23 juli 2015 voor 1 euro aan het dubieuze Chinese Anbang Insurance Group Holdings Co. Ltd (de verzekeringspoot van de Shanghai Automotive Industry) en onderdeel van de Ampang (Pong) Group. De topman Wu Xiaohui die was getrouwd en onlangs scheidde van een kleindochter van communistisch leider Deng Xiaoping werd 7 juni 2017 in China aangehouden in opdracht van de Financiële autoriteiten in een corruptieonderzoek, nadat hij door Xiang Junbo, sinds 2011 de voorzitter van de China Insurance Regulatory Commission was verraden. Xiang werkte ook voor de monetaire beleidscommissie van de Chinese Centrale bank. De topman kwam in opspraak door de vraagtekens rondom de financiering.
Anbang heeft een vermogen van zo’n 300 miljard en wordt verdacht van vreemde geldstromen en riskante producten. Er waren twijfels over de stormachtige, plotselinge opkomst van Anbang tot derde verzekeraar van China. Volgens het blad Caixin Global gaf Anbang tussen oktober 2014 en maart 2016 ongeveer $ 16 miljard uit aan internationale overnames. De derde grootste en snelst groeiende verzekeraar van China heeft 30.000 werknemers en 124 miljard dollar aan bezittingen. De zogenaamde aandeelhouders komen uit de boerenprovincie Pingyang die via allerlei schimmige vennootschappen op papier miljardenbelangen hebben in het bedrijf. In China is het gebruikelijk dat rijke mensen hun aandelen in bewaring geven aan stromannen ofwel vertrouwelingen, die baishoutao worden genoemd. Zo blijft de herkomst van het geld anoniem en ontraceerbaar. Achter de kapitaalgroei van het concern zit een duister netwerk van ingewikkelde transacties, waarbij meer dan 100 bedrijven betrokken zijn die eigendom zouden zijn of banden zouden hebben met Wu Xiaohui. Het tijdschrift Caixin Global publiceerde een verhaal over een opmerkelijke groei van 7 naar 39 (obscure) aandeelhouders. Negen van hen zouden allemaal op dezelfde dag en in dezelfde plaats zijn opgericht en hun eerste aandeelhoudersvergadering allemaal op dezelfde locatie hebben gehouden. Veel andere betrokken bedrijven hebben hetzelfde vestigingsadres en doen investeringen in elkaar. Het bedrijf kocht onlangs ook het befaamde Waldorf Astoria in new York voor 1.95 miljard en daarna spendeerde het bedrijf nog eens 6,5 miljard aan de aankoop van Strategic, een andere grote hotelketen van de Blackstone Group. Tijdens de arrestatie van Wu Xiaohui was Wu Xiaohui net bezig om dure grote gebouwen van Trump over te nemen. De Chinese staat nam het bedrijf over en verkocht het vervolgens voor 2,5 miljard aan het Amerikaanse equityfonds Apollo.
SNS Reaal ging in 2006 naar de beurs hetgeen een nieuwe serie overnames inluidde van onder andere AXA, Winterthur, DBV en Zwitserleven. Reaal werd hierdoor de tweede levensverzekeraar van Nederland met ongeveer zes miljoen polissen in beheer.
In 2013 moest SNS Reaal met 3.7 miljard euro Staatssteun gered worden, vanwege de miljardenverliezen van de SNS vastgoedtak Property Finance. (sinds 1/1/2014 Propertize)
SNS Reaal, later Vivat genoemd had in 2014 een nettoverlies van 712 miljoen euro. VIVAT had toen nog 4.000 werknemers en ontving 3 miljard euro aan bruto premie-inkomen voor zo’n 6 miljoen polissen van Zwitserleven, Zelf, Route Mobiel, Reaal, Proteq Dier & Zorg en ACTIAM. De Nederlandse Overheid stak in totaal 6,25 miljard euro belastinggeld in de redding van SNS Reaal.
De Nederlands Staat verkocht het belang in Reaal/VIVAT vervolgens via NLFI voor 1 euro. Eerder dacht de overheid nog 150 miljoen euro voor het bedrijf te kunnen krijgen. Anbang voldeed een belastingvordering van 85 miljoen euro en stak 1,35 miljard euro in het concern. Daarnaast nam het concern 1 miljard aan hypotheken over van de Rabobank. Vivat nam achter de schermen alle rentebetalingen en aflossingen over zonder dat de klanten hiervan in kennis werden gesteld. Klanten hielden al hun contacten met de bank en er verandert niets aan de hypotheekovereenkomst en de voorwaarden. Zelfs de lokale banken weten niet precies welke hypotheken nou zijn doorverkocht.
Ex-voorzitter van SNS Reaal Gerard van Olphen werd de nieuwe topman en voorzitter van het bestuur van Vivat, maar al binnen twee maanden kwam er onverwacht een einde aan zijn dienstverband. Wim Henk Steenpoorte vertrok al eerder. De andere bestuursleden waren Albert Bakker (ook ASR) die nu tijdelijk Van Olphen opvolgt en de Chinezen Xiao Wei Wu Tang Lan en Feng Zhang.
De Nederlandse verzekeringsactiviteiten worden aangestuurd door een Nederlands team met Seada van den Herik (directievoorzitter Zwitserleven), Jacob de Wit (directievoorzitter Actiam), Arjen Schouten (CFO) Willem Horstmann (CFRO) en Albert Bakker (COO).
Reaal heette sinds juli 2014 Vivat Verzekeringen, had 4.000 personeelsleden en ontving 3 miljard euro aan bruto premie-inkomen voor zo’n 6 miljoen polissen van Zwitserleven, Zelf, Route Mobiel, Reaal en Proteq Dier & Zorg maar boekte desondanks in 2014 een verlies van 605 miljoen euro en stond op het punt om geliquideerd te worden vlak voordat het concern aan het Chinese Anbang werd verkocht.
ACTIAM beheerde het vermogen (54,1 miljard) van Reaal en Zwitserleven, externe klanten en ASN Bank. Nadat SNS asset management besloot om niet langer SNS fondsen aan te bieden, besloot Actiam om een deel van de SNS-fondsen onder eigen merknaam Actiam Beleggingsfondsen N.V. te continueren. Vivat heeft hiervoor in juli 2017 een kapitaalinjectie van 6 miljoen euro gedaan bij Actiam.
Anbang boekte met het bedrijf in de eerste helft van 2017 al meteen een nettoverlies van 60 miljoen euro, terwijl een jaar eerder nog een winst werd behaald van 578 miljoen euro. De onderliggende winst steeg wel van 53 miljoen naar 73 miljoen euro.
De afzonderlijke werk- en beheermaatschappijen werden voorafgaand aan de verkoop samengevoegd. SNS, AM en SNS beleggingsfondsen bleven afzonderlijke juridische entiteiten van Reaal. Ex minister Dijsselbloem erkende destijds dat de verkoopprijs een financiële tegenvaller was ten opzichte van de marktwaarde. Dat kwam mede doordat er 700 euro miljoen minder kapitaal bleek te zijn dan was geboekt. Het verschil ontstond door een fout ingeboekte oude interne lening binnen de groep, van de bank aan de verzekeraar. Die werd over vele jaren onterecht meegeteld bij de solvabiliteit. Zowel De Nederlandsche Bank als de accountants hadden de fout niet opgemerkt. De uitkomsten van het onderzoek naar het saldocompensatiestelsel zouden in het eerste kwartaal van 2016 door minister Dijsselbloem openbaar worden gemaakt. VIVAT gaat reorganiseren en vereenvoudigen en trekt hier de komende drie jaar voor uit. Anbang ging digitaliseren en inspelen op technologische ontwikkelingen wat alsnog gepaard ging met het vervallen van naar verwachting 900 tot 1200 arbeidsplaatsen in de komende drie jaar. De koerswijziging van VIVAT was al ingezet. De operationele kosten waren ondertussen al met een vijfde teruggedrongen en de premie-inkomsten stegen in de eerste helft van 2017 met ruim een kwart tot 1,7 miljard euro.
De Stichting Afwikkeling Onderhandse Schulden SNS Reaal (stichting AOS) die een paar uur voor de nationalisatie van SNS op 1 februari 2013 werd opgericht en waar onderhandse leningen van SNS werden geparkeerd is meteen na de nationalisatie failliet gegaan. AOS werd volledig leeg opgeleverd en er waren zelfs geen middelen om de curator te voldoen die vervolgens 100.000 Euro op de staat verhaalde.
De Chinese staat stelde Anbang 22 februari 2018 onder curatele en nam het bedrijf in zijn geheel over, vanwege de steeds hoger wordende schuldenlast en zette het concern te koop. CEO Wu Xiaohui werd in juni 2017 op non-actief gesteld, afgezet en werd vervolgd en veroordeeld tot achttien jaar cel voor witwassen. Zijn hoger beroep werd niet ontvankelijk verklaard. Wu had banden met de familie van Zeng Qinghong, de voormalige Chinese vice-premier en rechterhand van de voormalige partijleider Jiang Zemin. Jiang en zijn gevolg behoren tot een oppositiepartij die op gespannen voet staat met de huidige leider Xi Jinping en zijn bondgenoten. Wu Xiaohui is getrouwd met de kleindochter van de vroegere Chinese leider Deng Xiaoping. Wu werd vervolgd voor het wegsluizen van miljarden. Hij zou opdracht hebben gegeven voor ongeautoriseerde verkopen door Anbang. Een deel van dat geld belandde volgens justitie bij bedrijfjes die heimelijk onder zijn bestuur stonden. Het verzekeringsbedrijf moest vervolgens gered worden door Insurance Security Fund (CISF) die hiervoor 7,9 miljard euro in het bedrijf stortte en hiermee een belangrijke aandeelhouder is geworden. Het CISF is een fonds van de Overheid gefinancierd door het verzekeringswezen in China, waardoor Anbang eigendom werd van de Chinese Overheid. De kapitaalsinjectie moest schade aan de Communistische Partij voorkomen die zelf onder druk staat omdat het beleggingsproduct Anbang massaal werd verkocht aan de Chinese burgerbevolking.
Alle leden van het bestuur en de commissarissen werden voor tenminste een jaar op non-actief gesteld. Hun plaats werd ingenomen door de Chinese centrale bank en de verzekeringstoezichthouder. Anbang kampte met enorme solvabiliteitsproblemen die voortvloeiden uit allerlei Nationale wetsovertredingen. Anbang was onder andere verplicht om niet-strategische bezittingen te verkopen en schulden af te lossen om zo de financiële stabiliteit van het land te garanderen, maar deed het tegenovergestelde en investeerde ongeveer 15 miljard euro. Zo investeerde hij 5,6 miljard yuan in Chengdu Nongshang Bank (35 procent van de aandelen), waardoor het een meerderheidsbelang kreeg. Ook werd 15.54 procent van China Minsheng Bank en een belang van 13 procent in China Merchants Bank verworven. Deze deals moesten eerder al van de Chinese autoriteiten teruggeschroefd worden tot aanvaardbare waarden. De balans van Anbang wordt geschat op ongeveer 3,4% van het bbp. Vivat is een vennootschap naar Nederlands recht dat onder toezicht staat van DNB. Sinds de overname heeft het concern honderden miljoenen euro’s geïnvesteerd in vastgoed, onder meer in Amsterdam en Utrecht. Ook nam het in 2016 voor een miljard een hypotheekportefeuille van de Rabobank over. De Chinese Overheid verkocht VIVAT vervolgens in zijn geheel aan Athora en deze behield de leven-activiteiten en het vermogensbeheer. Voor 416 miljoen werden de niet-leven-activiteiten cq Schadeverzekeringen doorgeschoven aan Nationale Nederlanden. Daarbij nam NN voor 150 miljoen euro ook de achtergestelde leningen over. Alle merken van Vivat, waaronder Zwitserleven en Reaal, blijven op de Nederlandse markt bestaan en het hoofdkantoor blijft in Amstelveen. Topman Michele Bareggi verklaarde dat met de deal Athora zijn intrede doet op de Nederlandse markt, na eerdere aankopen in Duitsland, België en Ierland. Zwitserleven wordt nieuw leven ingeblazen en moet een van de grootste pensioenverzekeraars worden. Athora heeft de grootste klantenkring in België, waar ze eigenaar werden van het inmiddels aan a.s.r. verkochte Generali met 530.000 polishouders en een beheerd vermogen van 6,5 miljard euro. Athora Netherlands wilde van vermogensbeheerder Actiam af. Actiam beheerd in totaal een vermogen van 58 miljard en is een van de grootste vermogensbeheerders in Nederland
ACTIAM wordt Cardano
De naamswijziging is per 1 juni 2023 van kracht, vanaf dan verdwijnt de naam ACTIAM stapsgewijs. De overname van ACTIAM door Cardano in Nederland is begin 2022 afgerond. Cardano biedt haar services en fondsen aan vanuit twee vennootschappen, te weten Cardano Risk Management BV en ACTIAM NV. Met ingang van 1 juni 2023 wordt de naam ACTIAM NV gewijzigd naar Cardano Asset Management NV. De Cardano-huisstijl zal vanaf dan stapsgewijs aan ACTIAM-zijde worden ingevoerd. De ACTIAM-beleggingsfondsen veranderen eind 2023 in Cardano-fondsen.
Financieel ging het niet goed met Actiam en in 2020 leed de beheerder een verlies van 5 miljoen euro, terwijl er ook in 2019 al een behoorlijk verlies wat neergezet. Het beheerd vermogen daalde met 9%. Athora Netherlands leed in 2020 een verlies van 57 miljoen euro. In 2019 was dat nog een winst van 333 miljoen. Het slechtere resultaat was onder meer het gevolg van reorganisatiekosten, maar ook van de jaarlijkse daling van de Europese rekenrente voor lange termijn verplichtingen, de zogeheten ultimate forward rate. De bruto-premie-inkomsten daalden met bijna 5% tot 1,76 miljard. De solvabiliteit van Athora Netherlands daalde met 9 procentpunt tot 161% van het wettelijke minimum door het afsplitsen van de schadeverzekeringsdivisie. De solvabiliteit werd gewaarborgd door een kapitaalinjectie van 400 miljoen door moederbedrijf Athora. Zonder die injectie zou de solvabiliteit 14 procentpunt lager liggen. Moederconcern Athora, met het hoofdkantoor op het eiland Bermuda nam in 2019 Generali België over. Private-equitymaatschappij Apollo is grootaandeelhouder van Athora.
De onderneming had in 2021 verbeterde resultaten en kreeg daarbovenop opnieuw 325 miljoen euro kapitaalsteun van Athora Holding. De solvabiliteitsratio bedroeg eind 2021 180%, een stijging met 23 procentpunt ten opzichte van de stand na afloop van het eerste halfjaar. Athora Holding Ltd., een Europese groep voor spaar- en pensioendiensten, heeft haar halfjaarresultaten van 2023 bekendgemaakt en een IFRS-winst voor belastingen van € 59 miljoen aangekondigd, vergeleken met een verlies van € 1,25 miljard voor het halfjaar 2022.