Monarchie

De monarchie

Nederlanders zijn van “Duitschen bloed” door de historische band tussen Nederland en het Duitse grondgebied, vooral in de middeleeuwen en de vroege moderne tijd. De huidige Nederlandse monarchie stamt uit de House of Orange-Nassau, dat oorspronkelijk afkomstig is uit het Duitse gebied van Nassau. Door huwelijken en politieke allianties werd de Nederlandse koninklijke familie sterk verbonden met Duitse adellijke huizen. Deze Duitse roots waren vooral zichtbaar in de 19e en 20e eeuw.
Willem-Alexander heeft echter een belangrijke stap gezet door zijn keuze voor de Argentijnse Máxima als koningin. Dit doorbroken verband met Duitsland werd een symbolische stap naar een meer diverse, moderne identiteit van de Nederlandse monarchie, los van het overwegend Duitse koninklijke erfgoed. Zo werd de “keten” van puur Duits bloed doorbroken. Het Huis van Oranje-Nassau stamt af van het Duitse huis Nassau, dat oorspronkelijk afkomstig was uit het huidige Duitsland. De naam Oranje komt van het graafschap Oranje in Zuid-Frankrijk, dat in de 16e eeuw eigendom werd van Willem van Oranje, beter bekend als Willem de Zwijger. Hij wordt vaak gezien als de grondlegger van het Huis van Oranje in Nederland, omdat hij de leider was van de Nederlandse opstand tegen de Spaanse overheersing, die leidde tot de onafhankelijkheid van Nederland. De leden van het Huis van Oranje-Nassau hebben sindsdien de monarchie in Nederland bekleed. Hoewel de familie oorspronkelijk Duitse wortels had, was Willem van Oranje een belangrijke figuur in de Nederlandse geschiedenis en wordt hij nog steeds als een symbool van de Nederlandse onafhankelijkheid beschouwd.

De koninklijke familie is dit jaar weer een stukje rijker dan het voorgaande jaar. De familie Van Oranje-Nassau heeft een geschat vermogen van 1,4 miljard euro. Dat is een stijging van 100 miljoen euro ten opzichte van een jaar eerder. De kosten van het Koninklijk Huis lopen voor de Nederlandse Staat in 2025 op tot 59 miljoen euro. Koning Willem-Alexander krijgt volgend jaar 1,1 miljoen euro salaris onbelast gestort. Dat is 64.000 euro meer dan in 2024. Koningin Máxima krijgt in 2025 circa 31.000 euro extra en komt dan uit op 462.000 euro. Voor prinses Beatrix komt er 44.000 extra bij. Zij ziet daarmee 658.000 euro op haar persoonlijke bankrekening bijgeschreven. Ook prinses Amalia heeft recht op een inkomen, maar zij stort de 345.000 euro die daarmee is gemoeid ook in 2025 terug in de staatskas. Wel incasseert zij dit jaar voor het eerst de andere vergoeding die leden van het Koninklijk Huis krijgen, ook wel bekend als de B-component. Dit bedrag, in 2025 1,6 miljoen euro, is bedoeld voor persoonlijke en materiële uitgaven die samenhangen met koninklijke verplichtingen. Willem-Alexander, Máxima en Beatrix krijgen een vergoeding uit de B-component. Voor de koning bedraagt die 6,1 miljoen. Zijn vrouw krijgt bijna acht ton en voor zijn moeder is 1,3 miljoen euro begroot. Behalve een inkomen (A-component) en de vergoeding voor persoonlijke en materiële uitgaven (B-component) drukken er ook nog zogeheten functionele uitgaven van de koning op de rijksbegroting. Ruim 38 miljoen euro is bestemd voor personeel en materieel van de dienst Koninklijk Huis. Daarnaast is er nog 8 miljoen beschikbaar voor het Kabinet van de Koning, het Militaire Huis en de Rijksvoorlichtingsdienst.

Herkomst en historie van de Oranjes

Willem van Oranje

Willem (Dillenburg, 24 april 1533 – Delft, 10 juli 1584), Prins van Oranje, graaf van Nassau-Dillenburg, beter bekend als Willem van Oranje of onder zijn postume bijnaam Willem de Zwijger, 

Frederik Hendrik van Oranje

Frederik Hendrik werd geboren op 29 januari 1584 in Delft. Zijn vader Willem van Oranje, werd vermoord op 10 juli 1584

Willem I

Willem (Dillenburg, 24 april 1533 – Delft, 10 juli 1584), Prins van Oranje, graaf van Nassau-Dillenburg, beter bekend als Willem van Oranje of onder zijn postume bijnaam Willem de Zwijger,   trouwde op 14-jarige leeftijd met de negenjarige Maria Henriëtte Stuart, de oudste dochter van koning Karel I van Engeland.

Willem II 

Na de troonsafstand in 1840 werd  Willem III de prins van Oranje.  Na een jachtpartij op de Veluwe, kreeg de prins koorts. Hij bleek aan pokken te lijden en op 6 november stierf hij op 24-jarige leeftijd. Acht dagen later werd zijn erfgenaam geboren, de latere stadhouder Willem III.

Willem III en Emma 

Willem Alexander Paul Frederik Lodewijk (Brussel, 19 februari 1817 – Apeldoorn, 23 november 1890), Prins van Oranje-Nassau, was koning der Nederlanden en groothertog van Luxemburg van 17 maart 1849 tot zijn dood in 1890. Willem was de oudste zoon  van koning Willem II der Nederlanden en koningin Anna Paulowna. Willem trouwde in 1839 met zijn volle nicht prinses Sophie van Württemberg. Zij kregen drie zonen, die allemaal eerder stierven dan hun vader: Willem, Maurits en Alexander. Na de dood van zijn vrouw hertrouwde hij in 1879 met de Duitse prinses Emma zu Waldeck und Pyrmont. Zij kregen één dochter, Wilhelmina, die hem opvolgde.

Wilhelmina en Hendrik

Op 10 jarige leeftijd werd prinses Wilhelmina Helena Pauline Maria (1880), door het overlijden van haar vader koning Willem III, koningin der Nederlanden. Koning Willem III zou feitelijk niet de vader van Wilhelmina zijn maar de Duitser  Sebastiaan Mattheus Sigismund de Ranitz. Tot haar achttiende verjaardag nam haar moeder Emma als regentes het koningschap waar. Na haar officiële inhuldiging in 1898 huwde ze op 7 februari 1901 met de Duitse hertog Heinrich zu Mecklenburg-Schwerin in Paleis Noordeinde. Heinrich heette vanaf die dag Hendrik. Heinrich waren overigens een achterneef van Wilhelmina. De Russische tsaar Paul I en zijn vrouw Maria Fjodorovna waren zowel Wilhelmina’s overgrootouders als de betovergrootouders van Heinrich. In april 1902 bleek Wilhelmina tyfus te hebben. De twee kregen in 1909  Juliana, die, wellicht door het incest na drie miskramen werd geboren. Het is dan ook allerminst zeker of Juliana wel van Hendrik is. Gedurende hun huwelijk ging het dan ook al snel mis. Het voortdurende geldgebrek van Hendrik en zijn dure hobby’s kosten veel geld en hij voorzag zijn arme Duitse familie van Nederlands geld. Ook gaf hij veel geld uit zijn maîtresses en aan de buitenechtelijke kinderen die hij bij hen verwekte. Het lukte hem niet om zijn uitgaven onder controle te krijgen en hij ging lening na lening aan om aan zijn verplichtingen te kunnen voldoen. Vanaf het einde van de Eerste Wereldoorlog leefden zij dan ook vrijwel gescheiden. Voor het Nederlandse volk werd de schijn opgehouden van een gelukkig huwelijk. Wilhelmina vluchtte bij aanvang van de 2e wereldoorlog met haar gezin in een Engelse torpedojager naar Engeland. Juliana en de kinderen Beatrix en Irene reisden een maand later door naar Canada, teneinde de dynastie veilig te stellen. Wilhelmina hield tijdens haar ballingschap in Londen slechts dertig radiotoespraken voor Radio Oranje. Al die keren noemde ze de Joden slechts driemaal. Na de oorlog kwamen ze terug Wilhelmina kreeg bij de landelijke verkiezingen van 1946 een teleurstelling te verwerken met betrekking tot de vernieuwing die haar voor ogen stond; de oude politieke partijen en hun zuilen kwamen terug. De Nederlanders wilden echter niets van haar vernieuwingsplannen weten en haar gezondheid ging achteruit. Wilhelmina was vijfendertig jaar onder invloed van Sadhoe Sundar Singh, een goeroe uit het toenmalige Brits-Indië, die behoorde tot de sekte van de Sikhs, maar zich tot het christendom bekeerd had. Wilhelmina gebruikte ondertussen pervetine, een middel dat tegenwoordig bekendstaat als crystal meth en vluchtte toen de 2e wereldoorlog uitbrak met een lading goud naar het Verenigd Koninkrijk. Dat meldt rechtshistoricus Marcel Verburg in zijn boek Geschiedenis van het Ministerie van Justitie 1940-1945. Volgens de historicus had het drugsgebruik grote invloed op het handelen van de vorstin. Na een ambtsperiode van bijna 50 jaar deed zij op 4 september 1948 troonsafstand. Twee dagen later vond de inhuldiging van koningin Juliana plaats.  In de nacht van 27 op 28 november 1962 overleed zij in Paleis Het Loo aan de gevolgen van een hartaandoening. Zij werd 82 jaar en werd bijgezet in de Delftse Nieuwe Kerk op 8 december 1962.

Juliana en Bernhard

Prinses Juliana werd op 30 april 1909 in Den Haag geboren als dochter van Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik. Ze ontmoette Bernhard van Lippe-Biesterfeld tijdens een wintersportvakantie en verloofde zich in 1936. Op 7 januari 1937 trouwden ze in Den Haag. Bernhard, geboren in 1911 en afkomstig uit een adellijke maar niet bijzonder rijke familie, had een broze gezondheid als kind.

In de jaren ’30 was hij lid van de NSDAP, al ontkende hij dit later stellig. Zijn originele lidmaatschapskaart werd na zijn dood gevonden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vluchtten Wilhelmina en Bernhard naar Londen, terwijl Juliana en de prinsessen naar Canada gingen. Bernhard presenteerde zich als verzetsheld en speelde een rol als verbindingsman tussen Nederland en de geallieerden. Na de oorlog werd hij Inspecteur-Generaal van de Krijgsmacht en kreeg hij een invloedrijke positie bij de Bilderbergconferenties.

In de jaren ’50 ontstond een crisis door de invloed van gebedsgenezeres Greet Hofmans op Juliana. Bernhard, die zelf Hofmans naar het hof had gehaald, werkte later mee aan haar vertrek. Ondertussen stond het huwelijk onder druk door zijn vele affaires en buitenechtelijke kinderen. Juliana overwoog tweemaal een scheiding, maar dit werd door politieke druk voorkomen om de monarchie te beschermen.

In 1976 werd bekend dat Bernhard steekpenningen had aangenomen van de Amerikaanse vliegtuigfabrikant Lockheed, waarvoor hij onder de naam “Victor Baarn” geheime rekeningen in Zwitserland had. Er waren ook geruchten over betalingen van Northrop, maar dit werd nooit officieel onderzocht. Hij verloor zijn militaire functies, maar werd niet juridisch vervolgd. Een deel van het geld zou hij hebben gebruikt voor het Wereld Natuur Fonds, maar of dit bedoeld was om zijn imago op te poetsen blijft speculatief.

Bernhard bleef berucht om zijn affaires en extravagante levensstijl. Hij had meerdere buitenechtelijke kinderen en organiseerde feesten waar jonge vrouwen aanwezig waren. Biografen schrijven dat hij zich grensoverschrijdend gedroeg tegenover vrouwen, waaronder een lid van Juliana’s toneelclub en sommige hofdames, maar harde bewijzen ontbreken. Tot zijn dood in 2004 bleef hij ontkennen dat hij ooit een nazi was of corrupt had gehandeld. Ondanks zijn publieke imago als verzetsheld en diplomaat blijft zijn reputatie omstreden.

In een uitzending van ‘Ongehoord Nieuws’ op 25 april 2024 herhaalde De Roy van Zuydewijn tal van (eerdere) klachten tegen het Koninklijk Huis en in het bijzonder tegen Prins Bernhard sr. Hij vertelde dat een uitspraak van hem in de Tv-uitzending over zijn afwezigheid bij het huwelijk van Prins Willem Alexander en Maxima hem uiteindelijk de kop kostte en financieel te gronde had gericht. Zuydewijn werd na zijn huwelijk met prinses Margarita de Bourbon de Parme, de oudste dochter van prinses Irene en prins Carlos Hugo van Bourbon-Parma jarenlang, buiten weten van de regering om achtervolgd, afgeluisterd, bankroet en dakloos gemaakt. Zijn succesvolle softwarebedrijf met 13 werknemers werd volgens hem ten gronde gericht. Zelf noemt hij het karaktermoord. Hij werd later volledig van alle beschuldigingen en aanklachten vrijgesproken. Tweederde (63%) van de Nederlanders zijn inmiddels geen voorstander meer van het in stand houden van het Koningshuis. GroenLinks-PvdA ging nog een stap verder en stemde voor afschaffing van het Koningshuis. Sinds de zomer van 2020 gaat het al bergafwaarts nadat de Oranjes fouten maakten tijdens de coronaperiode. Sindsdien is er een neerwaartse spiraal. Ook Van Zuydewijn bevestigde het pedofiele verleden van Bernhard. Wijlen Prins Bernhard had de Nederlandse regering geadviseerd materiaal van de Amerikaanse vliegtuigfabrikant Lockheed aan te schaffen en ontving hiervoor van de vliegtuigbouwer 1,1 miljoen dollar aan steekpenningen. 

Het Openbaar Ministerie deed strafonderzoek naar Box Consultants wegens mogelijke miljoenenfraude met verborgen commissiebetalingen. De 55-jarige Remy M. zou als directeur van vermogensbeheerder Box Consultants ruim € 8 miljoen aan provisies niet aan klanten hebben uitgekeerd, maar aan Box en zijn privévennootschap Boulder. Box Consultants heeft miljarden euro’s in beheer van de koninklijke familie. Remy M. heeft eerder in 2015 na Fiod-invallen ook al vier dagen in voorarrest gezeten. Hij is de persoonlijke accountmanager van het Koninklijk Huis. De hele strafzaak werd geseponeerd door malversaties van de Landsadvocaat Pels Rijcken en  negen jaar later is nog steeds geen strafzaak begonnen tegen Box of Remy M. waarna de zaak werd geseponeerd. Het OM liet in oktober 2023 nog weten dat het onderzoek nog liep en dat het nog geen beslissing heeft genomen over een eventuele vervolging. Door accountantskantoor Stibbe zijn tuchtklachten ingediend tegen Pels Rijcken, waaronder tegen landsadvocaat Reimer Veldhuis. Pels Rijcken zou onder meer ten onrechte hebben geadviseerd dat het OM het verschoningsrecht mocht schenden. “Waar het OM zijn verantwoordelijkheid heeft genomen voor de begane schendingen, geldt dat (nog) niet voor een aantal individuele betrokkenen buiten het OM,” verklaart Stibbe.

Beatrix en Claus 

Toen Beatrix haar moeder Juliana in 1980 opvolgde stond het Koningshuis er dus al niet best voor. Schandalen hadden het imago en de geloofwaardigheid van het koningshuis geschaad. Beatrix nam daarop een zakelijke houding aan, met een zekere afstand tot het volk. Het huwelijk met de Duitse Claus, zo vlak na de oorlog, gaf haar een slecht imago. Nederlanders waren boos over het voorgenomen huwelijk van prinses Beatrix met de Duitse Claus von Amsberg die lid was geweest van de NSDAP-Jungvolk en de Hitlerjugend. Van augustus 1943 tot januari 1944 werd hij door Duitsland ingezet als ‘marinehelper’ in de omgeving van Kiel. In januari 1944 werd hij voor twee maanden opgeroepen voor de Reichsarbeitsdienst en ingedeeld bij een vliegveld in de stad Koningsbergen, thans Kaliningrad in Rusland.  Van augustus 1944 tot maart 1945 verbleef hij in Neuruppin bij de reserve-pantserafdeling. In die periode volgde hij drie maanden lang in het door de Duitsers bezette Deense Viborg een opleiding aan de plaatselijke pantserschool. Vervolgens werd hij begin maart als vaandrig ingedeeld bij de negentigste Panzergrenadierdivisie in Italië. Op oudejaarsavond 1962 ontmoette hij Beatrix voor het eerst op een feestje bij vrienden in Bad Driburg. In 1963 ging Claus in Bonn werken op het ministerie van Buitenlandse Zaken, sectie Economische Betrekkingen met Afrika ten zuiden van de Sahara. Verscheidene ontmoetingen eind 1964 en begin 1965, waarbij Richard Prinz zu Sayn-Wittgenstein-Berleburg als rookgordijn fungeerde, verstevigden de relatie tussen Claus en Beatrix. De climax kwam op 10 maart 1966, tijdens het huwelijk in Amsterdam. Beelden van rookbommen tussen de bruiloftsstoet gingen de hele wereld over. Claus kreeg prostaatkanker, leed aan parkinson en later lieten ook zijn nieren het afweten. Op 2 februari 2002 woonde hij, sterk verzwakt, het huwelijk van Willem-Alexander en Máxima Zorreguieta bij. Enkele maanden later op 6 oktober dat jaar stierf hij aan de gevolgen van Parkinson en een longontsteking. In het najaar van 1983, toen Claus al een jaar in psychiatrische behandeling was, kwam er nog eens een afschuwelijke affaire bij, welke het leven nog zwaarder voor hem maakte. Royaltyverslaggeefster van De Telegraaf, Josje Hagers, verspreidde het alarmerende gerucht dat Claus eigenlijk een homo was. Tijdens een bezoek van Beatrix en Claus aan de vs zouden de prins en de jurist van het koninklijke paar, Frits Salomonson, in New Yorkse homobars zijn gesignaleerd en met infrarood camera’s zijn gefilmd. Josje zag een nieuwe Greet Hofmans-affaire in het verschiet. De commissie-Van Traa beschuldigde de huisadvocaat van de koningin van betrokkenheid bij grootscheepse witwasoperaties van drugsgelden. Het ging om raadsman F. Salomonson en zijn gewezen zakenpartner Oscar Hammerstein.

Willem Alexander en Maxima

Catharina-Amalia Beatrix Carmen Victoria