Sanquin

Sanquin zamelde bloedplasma in van genezen coronapatiënten. Ziekenhuizen onderzochten vervolgens of de antistoffen in dat bloed werken tegen het COVID-19-virus. Genezen patiënten kregen van hun GGD een verzoek om bloed te doneren bij Sanquin. Ze stonden vervolgens vier keer bloed af, met tussenpozen van zeven dagen. Begin februari 2022 bleek dat 97 procent van de Nederlandse bloeddonoren Corona antistoffen had. Hoe groot dat percentage over de hele Nederlandse bevolking is, werd niet duidelijk. Sanquin verwerkt het afgestane bloedplasma tot een preparaat dat met een transfusie kan worden toegediend aan coronapatiënten. De behandelende artsen kijken of de antistoffen het virus bestrijden en symptomen verminderen. Sanquin startte een procedure om het bloedplasmapreparaat te verwerken tot immunoglobuline – eiwitten die als geneesmiddel kunnen worden toegediend, in plaats van via een bloedtransfusie. De dochterondernemingen die geneesmiddelen maken op basis van bloedplasma zijn deels eigendom geworden van private-equity. Een groep investeerders neemt een belang van 85% in Sanquin Plasma Products (SPP) en Plasma Industries Belgium (PIBe), een Nederlandse en een Belgische dochter van Sanquin. SPP kreeg onlangs 10 miljoen euro subsidie van het ministerie van Volksgezondheid om het Corona­ geneesmiddel met het bloedplasma van Nederlandse donoren te kunnen ontwikkelen en komt nu dus in handen van de VS.

Sanquin is in Nederland wettelijk verantwoordelijk voor de inzameling van bloed van donoren en het bewerken ervan. Sanquin Bloedvoorziening is een not-for-profit organisatie en bestaat uit verschillende divisies, waaronder de divisie bloedbank en beschikt over productielocaties voor plasmageneesmiddelen in Amsterdam en in Brussel. De non-profit heeft ook een uitgebreide divisie Research & Labservices, waarvan het Nationaal Screeningslaboratorium Sanquin (NSS) een belangrijk onderdeel is. De stichting heeft daarnaast een commerciële tak, de 100% dochteronderneming Sanquin Health Solutions Group, waar Sanquin Diagnostiek onder valt.

SPP moet aan het moederbedrijf de marktconforme prijs voor het bloedplasma betalen nadat hierover vragen waren gesteld. SPP kan de concurrentie met veel grotere farma bedrijven niet aan en ook organisatorisch krijgt de divisie de zaken niet voor elkaar. Geproduceerde medicijnen worden regelmatig afgekeurd vanwege onzuiverheden in het product.

Aantal bloeddonoren 

380.000 bloeddonoren zorgen gratis de aanvoer waarmee het bedrijf Internationaal jaarlijks zo’n 400 miljoen euro omzet draait. Toch komt Sanquin’s voortbestaan regelmatig in gevaar door slechte bedrijfsvoering.

Donoren, zorgverzekeraars en ziekenhuizen betalen via het bloed de prijs voor de exorbitante vergoedingen, bonussen en vertrekpremies. De commerciële koers ligt gevoelig bij de donoren, die gratis bloed geven en zij hebben de afgelopen jaren steeds vaker kritiek op de hoge beloningen en bonussen van de bestuurders. Een gewezen bestuursvoorzitter kreeg een half miljoen doorbetaald nadat hij in 2012 vertrok. Drie andere ontslagen managers kregen in 2013 in totaal ruim 1,2 miljoen euro aan ontslagvergoeding mee. Uit het jaarverslag over 2013 blijkt Raad van Bestuur-voorzitter in 2013 in totaal 237.615 euro verdiende en de vice-voorzitter 285.217 euro. Sanquin heeft een manager die in augustus 2015 moest vertrekken na een reorganisatie ruim 363 duizend euro meegegeven. Een andere manager, die in januari opstapte, kreeg meer dan 193 duizend euro mee. Een ex-topman kreeg een vertrekregeling van zo’n 600 duizend euro. Sanquin stelt dat met de bestuurders al afspraken zijn gemaakt over salarissen vóórdat de wet normering inkomens werd ingevoerd. Op 1 augustus 1986 startte Jeroen de Wit als directeur bij de Bloedbank Friesland. Vanaf 1996 werd hij Directeur van de Bloedbank Noord Nederland, om vanaf 1998 lid te worden van de Raad van Bestuur van Sanquin Bloedvoorziening. Vanaf 2001 was hij ook de vicevoorzitter. Jeroen de Wit besloot plotseling om terug te treden als vicevoorzitter van de Raad van Bestuur.

De heer prof. dr. Ivo N. van Schaik is met ingang van 1 oktober 2022 door de Raad van Toezicht van Sanquin benoemd tot CEO van Stichting Sanquin Bloedvoorziening. Hij volgt Tjark Tjin-A-Tsoi op, die na twee jaar afscheid heeft genomen van de Nederlandse Bloedvoorziening. Ivo van Schaik was werkzaam als voorzitter van de Raad van Bestuur van het Spaarne Gasthuis.

De Raad van Bestuur heeft 24 april 2015 onder druk van de overheid besloten de divisie Plasmaproducten af te splitsen en onder te brengen in een aparte BV onder de Stichting Sanquin Bloedvoorziening. De divisie Plasmaproducten werd afgesplitst in ‘Sanquin Plasma Products bv’ (SPP) waarvan Stichting Sanquin Bloedvoorziening 100% van de aandelen bezit. SPP maakt geneesmiddelen van het bloedplasma en verkoopt deze internationaal. SPP produceert en levert de bloedproducten aan bedrijven als Baxter en Shire voor het bewerken van plasma (bloed-eiwitten) voor de Amerikaanse markt. De grootste klant Shire vertrekt binnenkort, waardoor de cijfers niet bepaald rooskleuriger worden.

Nederlandse ziekenhuizen betalen ongeveer 214 euro voor een zakje bloed, terwijl dit in België en Duitsland 80 euro kost. Dat scheelt voor een ziekenhuis op jaarbasis toch al snel 1 miljoen euro per jaar. De bloedzakjes kosten ongeveer 30 procent hoger dan elders in Europa. De afzet is de afgelopen drie jaar dan ook met ongeveer vijftien procent gedaald. Het bedrijfsresultaat over 2014 liet een verlies zien van 23 miljoen euro. De externe opbrengsten bij Research zijn gestegen doordat meer subsidies van derden zijn verworven.

De Stichting Sanquin Bloedvoorziening is de enige leverancier van bloed aan Nederlandse ziekenhuizen en wil al jaren de Amerikaanse markt veroveren. Inspecteurs van de FDA constateerden tekortkomingen en het bedrijf werd zelfs berispt. Bij Sanquin werken 2.880 mensen. Dirk Jan van den berg werd de nieuwe topman en moest orde op zaken stellen. Sanquin heeft vervolgens nieuwbouw en investeringen vooruitgeschoven en mensen aangesteld om te helpen met het voldoen aan de FDA-regels. De operatie om de Amerikaanse toezichthouder FDA tevreden te stellen kostte echter miljoenen euro’s. Sanquin moest reorganisaties en bezuinigingsrondes doorvoeren, waarbij 120 banen werden geschrapt.

Sanquin wilde een gezamenlijk laboratorium voor zes ziekenhuizen op het terrein van het Slotervaartziekenhuis realiseren en de hoofdvestiging zou in Amsterdam komen, maar betrokken partijen konden geen overeenstemming bereiken over de zeggenschap in het lab.

Er zijn eind januari 2020 bij een peuterspeelzaal, bij een basisschool en een peuteropvang in Schoonhoven en op een middelbare school in Gouda opnieuw besmettingen met Hepatitus A geconstateerd. Elk jaar opnieuw verschijnen alarmerende berichten over het gevaarlijke Hepatitus dat tot een ontstoken lever kan leiden. Op www.hepatitis.nl wordt uitgebreid informatie gegeven en er staat een video op https://youtu.be/cU080Hh_DZM

Lever-experts van een aantal grote ziekenhuizen en de Nederlandse Leverpatiënten Vereniging (NLV) hebben tijdens de Nationale Hepatitis Dag in de Utrechtse Jaarbeurs opnieuw aandacht gevraagd voor de aandoening omdat het aantal mensen dat onnodig overlijdt aan de leverziekten chronische hepatitis B en C toeneemt. Als we nu niets doen, zijn er over tien jaar zo’n 5000 onnodige doden’, zegt Jan Hendrik Richardus, epidemioloog en hoogleraar Infectieziekten en Publieke Gezondheid aan het Erasmus MC. Veel mensen merken niet eens dat ze de ziekte onder de leden hebben. Daarom moeten mensen uit de risicogroepen zich laten onderzoeken. Beide ziekten kunnen goed worden aangepakt; de behandeling voor hepatitis C garandeert bijna 100% genezing, de behandeling tegen hepatitis B garandeert voor bijna 100% onderdrukking.

Tot de risicogroepen behoren mensen die voor 1991 bloed of bloedproducten hebben gehad (bijvoorbeeld een bloedtransfusie), mensen met een partner met hepatitis B – dit i.v.m. seksuele overdraagbaarheid – en zwangeren met hepatitis B i.v.m. de overdracht op het kind, mensen die ooit drugs hebben gebruikt (ook eenmalig), mensen met afwijkende leverwaarden in hun bloed zonder duidelijke oorzaak en migranten uit alle landen, behalve Noordwest- Europa, Noord-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland.

Sanquin liet opnieuw weten dat Hepatitus E in bloedmonsters wordt aangetroffen bij ruim een kwart van de bloeddonoren. Een ruime meerderheid in de Tweede Kamer reageerde meteen en wilde dat de minister van Volksgezondheid onderzoek liet doen naar het oprukkende virus, waarvan de oorzaak vermoedelijk ligt in de consumptie van varkensvlees of besmetting via mest of door oppervlaktewater dat op gewassen terecht komt. Bijna de helft van de varkens in Nederland is besmet met hepatitis E. In 2014 waren er 205 besmettingen bij mensen. Het varkenstype Hepatitus E is bij gezonde mensen echter niet gevaarlijk. Meestal overwint het immuunsysteem de infectie, waarna antistoffen achterblijven. Sanquin stelt dat het Nederlandse bloed duurder is vanwege de kosten voor onderzoek, ontwikkeling, uitgebreide testen voor deze besmettingen. Eind oktober was er bij een basisschool in Amsterdam een uitbraak van hepatitis A. Een leerling zou de ziekte op vakantie hebben opgelopen en vier andere leerlingen hebben besmet. Ongeveer 450 leerlingen en medewerkers werden preventief gevaccineerd. Het virus bevindt zich in de ontlasting en kan zich door slechte hygiëne verspreiden. De ziekte is voor kinderen niet ernstig, maar voor volwassenen wel.

Sanquin bestaat enerzijds uit de Bloedbank, die als enige in Nederland bloed voor ziekenhuizen inzamelt. Het tweede onderdeel is Sanquin Plasma Products, dat medicijnen maakt uit bloedplasma. SPP haalde vorig jaar de helft van de omzet met de productie van Cinryze. Dit is evenals Pharmings Ruconest een middel tegen angio-oedeem, een zeldzame ziekte die zorgt voor abrupt optredende zwellingen van weefsel.

Zo’n anderhalf jaar geleden besloot Shire de productie van Cinryze zelf ter hand te nemen met een nieuwe fabriek in Oostenrijk, die in 2023 volledig operationeel zal zijn. De afbouw van de uitbesteding bij SPP verloopt echter veel sneller dan toen werd gedacht. Shire, dat recent werd overgenomen door het Japanse Takeda, zet namelijk vooral in op het in september geïntroduceerde en beter werkende Takhzyro.

Reorganisatie

Voor Sanquin was dit aanleiding stevig in te grijpen bij SPP. Bijna 200 van de ruim 750 arbeidsplaatsen verdwenen hetzelfde jaar. Afgezien van de reorganisatiekosten zal SPP na de recordwinst van 29 miljoen euro in 2018 dit jaar dankzij de kostenbesparingen waarschijnlijk nog met winst draaien. Voor de komende paar jaar is de situatie echter ongewis.

De afslanking kan SPP aantrekkelijker maken voor één of meer nieuwe partners voor SPP. Sanquin heeft met behulp van accountantskantoor PwC diverse geïnteresseerde partijen gevonden. Oriënterende gesprekken hebben echter nog altijd niets opgeleverd. Afgezien van de wegvallende omzet helpen productieproblemen uit het verleden ook niet mee. Sanquin heeft een voorkeur voor een volledige verkoop, maar staat ook open voor andere opties zoals een joint venture.

Om de impasse te doorbreken is Sanquin onlangs in zee gegaan met Lazard, dat een sterke reputatie heeft op het gebied van fusies en overnames. Zo was de zakenbank onder meer betrokken bij de acquisitie in 2017 van het Zwitserse Actelion door Johnson & Johnson voor $30 miljard.

Sanquin mikt nu op een strategische deal in het tweede jaarhelft, nadat deze eerder in het eerste halfjaar werd voorzien. Zelfs indien het volledig mis mocht gaan bij SPP komt het voortbestaan van de Bloedbank en zodoende de bloedvoorziening aan ziekenhuizen niet in gevaar. De organisaties zijn namelijk van elkaar gescheiden.

Investeerder Gilde Healthcare neemt Sanquin Reagents over en zet in op schaalvergroting en ontwikkeling van nieuwe medische tests. Sanquin Reagents is een internationale speler op het gebied van hematologie- en immuunreagentia en levert testen aan laboratoria voor medische diagnostiek en onderzoek. Ook produceert en ontwikkelt dit onderdeel van sanquin-presenteert-sanquin-health-solutions. Sanquin Health Solutions materialen die nodig zijn voor diagnostisch onderzoek en medicijnontwikkeling. Met de overname hoopt Gilde Healthcare de leidende positie van Sanquin Reagents op deze markt te versterken. Sanquin Reagents blijft gevestigd op het New West Health & Innovation District in Amsterdam, waar het onderdeel is van een internationaal platform van innovatieve bedrijven en organisaties op het gebied van transfusiegeneeskunde, hematologie, oncologie en immunologie. Gilde Healthcare investeert in de groei van het hoogwaardig wetenschappelijk onderzoeksteam, voortbouwend op de specialistische kennis en sterke internationale reputatie. Sanquin is in Nederland wettelijk verantwoordelijk voor de inzameling van bloed van donoren en het bewerken ervan. Sanquin Bloedvoorziening is een not-for-profit organisatie en bestaat uit verschillende divisies, waaronder de divisie bloedbank en beschikt over productielocaties voor plasmageneesmiddelen in Amsterdam en in Brussel.

UMC, OLVG Lab, GGD Amsterdam en Sanquin Diagnostiek werken sinds 2023 samen onder de naam Glia Diagnostiek. Hiermee willen de vier zorginstellingen grootschalige en complexe laboratoriumdiagnostiek via één digitaal loket aanbieden binnen de regio Groot-Amsterdam. Op enkele laboratoriumdisciplines, zoals hemostase en oncologie, zijn al expertlab-projecten van start gegaan. Daarin werken specialisten van de verschillende partijen samen om te ontwerpen hoe deze diagnostiek binnen het samenwerkingsverband het best uitgevoerd kan worden. De expertlabs gaan uit van de ‘één-loket-gedachte’. Zorgverleners krijgen via één platform toegang tot de diagnostiek. Daarvoor wordt er aan een digitale omgeving gewerkt die het de zorgverleners een stuk makkelijker gaat maken om een aanvraag te doen. Zij krijgen via het platform dat Glia Diagnostiek aanbiedt, inzicht in aanvragen en uitslagen. Op enkele laboratoriumdisciplines, zoals hemostase en oncologie, zijn al zogenoemde expertlab-projecten van start gegaan. Daarin werken specialisten van de verschillende partijen samen om te ontwerpen hoe deze diagnostiek binnen het samenwerkingsverband het best uitgevoerd kan worden. De expertlabs gaan uit van de ‘een-loket-gedachte’: zorgverleners krijgen via één platform toegang tot de diagnostiek. Achter deze voordeur zorgen alle betrokken partijen voor een optimale integratie van diagnostiek en het beste advies. Om dit te realiseren wordt gewerkt aan de totstandkoming van een digitale omgeving die het de zorgverleners een stuk makkelijker gaat maken om een aanvraag te doen. Zij krijgen via het platform dat Glia Diagnostiek aanbiedt, eenvoudig inzicht in aanvragen en uitslagen.


This domain is for sale

Add a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *