Gladio
Er werden ook in Nederland zogenaamde stay-behind netwerken opgezet met als doel om in geval van een bezetting (door het Warschau Pact) een geheime dienst te organiseren voor inlichtingenwerk, voor eventuele evacuatie van personen, ondergrondse activiteiten, maar ook ten behoeve van een infrastructuur die ingezet kon worden tegen een binnenlandse communistische verkiezingsoverwinning of machtsovername.
Deze netwerken waren er in Noorwegen, de Benelux, Frankrijk, West-Duitsland, Italië, Zwitserland, Griekenland en Oostenrijk en werden het Gladio netwerk genoemd. Wanneer Sovjettroepen ooit West-Europa zouden bezetten dan moesten deze stay behind-Gladio netwerken weerstandsoperaties opzetten, neergeschoten piloten evacueren en bevoorradingslijnen van de Sovjets saboteren. De geheime legers werden door de CIA en MI6 bewapend met machinegeweren, explosieven, munitie en hightech communicatieapparatuur. Het materiaal werd verborgen in geheime wapenopslagplaatsen in bossen en ondergrondse bunkers.
In 1990 zeggen zowel eerste minister Wilfried Martens (CD&V) als minister van Landsverdediging Guy Coëme (PS) dat het bestaan van het Gladio-netwerk nooit officieel is meegedeeld aan hen. Hierna werd beslist om Gladio op te doeken. Er werd nooit een relatie ontdekt tussen Gladio en terroristische activiteiten of extreemrechts. De ondergrondse infrastructuren werden publiekelijk bekend, doordat premier Andreotti in Italië het bestaan van het netwerk opbiechtte aan een parlementaire onderzoekscommissie. Daarna gaven ook andere regeringsleiders toe dat een dergelijke organisatie actief was. In de jaren ’80 werden wapenopslagplaatsen van Gladio bij Heythuizen en Rozendaal openbaar en in 1985 werd bekend dat de Operaties & Inlichtingen dienst (O & I) in Nederland de Nederlandse variant van Gladio was en dat deze samen met België betrokken was bij gezamenlijke operaties en ook samen oefenden en trainden onder leiding van het Allied Coordination Committee. In 2022 is er op verzoek van nabestaanden een onderzoek naar The Stay Behind leden door het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH).
Het Gladio-netwerk was gestationeerd in België, Frankrijk, Duitsland, Italië, Denemarken, Noorwegen, Nederland en Luxemburg. De UK en de VS dienden als basis voor de transmissies. In verschillende landen raakten de Gladiatoren betrokken bij terroristische aanslagen, doelgerichte moorden en mensenrechtenschendingen die aan de communisten werden toegeschreven om links te discrediteren. Italië werd het zwaarst getroffen door het Gladio terrorisme. In België wordt gesuggereerd de Bende van Nijvel, de Cellules Communistes Combattantes (CCC) en het Front de la Jeunesse en de Westland New Post-groep (WNP) en het Belgische Gladio-netwerk onderlinge contacten waren.
In 1990 vond er in de Tweede Kamer een debat plaats over Gladio waarbij Minister-president Lubbers de kamer schriftelijk mededeelde dat 380 leden deel uit maakten van de O & I. maar dat de enige taak was om bij een nieuwe bezetting informatie aan de Nederlandse regering te kunnen verschaffen. De agenten werden gerekruteerd uit ambtelijke organisaties, werkgeversorganisaties, vakorganisaties, politieke partijen en de media. Het Belgische Gladio-netwerk had twee takken: de SDRA8 en de STC/Mob. De SDRA8 maakte deel uit van de militaire inlichtingendienst ADIV. De leden waren militairen, getraind in sabotage, parachutespringen en maritieme operaties. De civiele tak STC/ Mob – de Sectie Training, Communicatie en Mobilisatie – was ondergebracht bij de Staatsveiligheid. De leden waren burgers uit anticommunistische kringen. Ze kregen onder meer een opleiding om met geavanceerde Harpoon-communicatiesystemen berichten te encrypteren en te versturen.
SDRA – Service de Documentation, de Recherche et d’Action – is een afdeling van de Belgische militaire inlichtingendienst SGR met geheime afdelingen SDRA 6 (rijkswachters), SDRA 8 (onder meer geheim agenten en criminelen) en SDRA 11 (gelieerd met de NAVO) en opereerde vanuit het hoofdkwartier van het Belgisch leger in Evere. Enkele secties waren betrokken bij geheime parallelle Gladio-operaties. Een deel van de militairen in het NAVO hoofdkwartier Evere waren lid van de extreem-rechtse militie WNP.
Op 7 november 1990 gaf minister van Defensie Guy Coëme het bestaan van het door de CIA gefinancierde Belgische geheime Gladio-leger (Glaive) toe, dat bestond uit de Engelse SIS (MI6). Twee weken eerder op 24 oktober 1990 had in Brussel zelfs nog een vergadering plaatsgevonden van het Allied Clandestine Committee, het geheime commandocentrum van Gladio dat als SDRA11 administratief was ondergebracht bij de ADIV. Generaal Raymond van Calster, toenmalig hoofd van de militaire inlichtingendienst ADIV, zat die vergadering voor. Op 23 november 1990 besloot de Belgische regering om het Gladio-netwerk te ontbinden.
Tijdens de Koude Oorlog volgde de Luxemburgse geheime dienst SREL alle burgers en bewegingen die zich kritisch over de staat uitlieten en legde hiervoor 300.000 individuele dossiers aan en niet alleen om de veiligheid van het land te verzekeren maar het ging ook om het observeren van politieke tegenstanders. De SREL verzamelde ook al jaren informatie over politieke organisaties, politici met telefoontaps, spionage en inbraken. Of het bespioneren van eigen politici ook na de val van de Berlijnse Muur bleef bestaan is niet bekend omdat Marco Mille, oud-directeur van de SREL, een belangrijk deel van het SREL-archief had laten vernietigen. RTL publiceerde destijds dat de SREL in 2005 of 2006 ook een gesprek tussen premier Juncker en groothertog Jan had afgeluisterd over een reeks bomaanslagen in Luxemburg in de jaren tachtig. (de Bommeleeër-affaire)
Luc Frieden, minister van financiën voorheen Minister van Justitie en van politie werd ook verdacht van misbruik van zijn positie en zodoende kwam de hele manier van werken van de regering onder leiding van Juncker in opspraak. Een van de kwesties die meespeelde was de betrokkenheid van Qatar en Quatarees kapitaal waarmee werd geïnvesteerd in de Luxemburgse financiële sector waarbij twee banken werden overgenomen. Een poging van Quatar om ook de luchtvaartmaatschappij Cargolux over te nemen werd verhinderd. Quatar kocht recent ook vijf Europese hotels, waaronder het Amstel Hotel. Qatar is door Arabische buurlanden deels van de buitenwereld afgesloten, in een hoogoplopend diplomatiek conflict over het buitenlandbeleid van de rijke oliestaat. Andere golfstaten, waaronder Saoedi-Arabië, stellen dat Qatar terrorisme steunt. Qatar is dankzij omkoping in 2022 gastland voor het wereldkampioenschap voetbal.
Roger Mandé, een voormalig chauffeur en vertrouweling van premier Juncker ging in 2006 op verzoek van Juncker in dienst bij de SREL. Deze Mandé ging later in Brussel werken als verbindingsagent tussen de SREL en de Navo. Mandé hoefde niet te rapporteren over zijn activiteiten in Brussel.
Nadat de Sovjetdreiging voorbij was, kreeg het Gladio-netwerk een nieuwe functie in een geheime oorlog tegen politiek links, omdat ook de opkomst van communistische partijen een gevaar betekenden. In verschillende landen raakten de Gladio diensten betrokken bij terroristische aanslagen en doelgerichte moorden. In 1990 boog het Europees Parlement zich over de Gladio-affaire en haalde in een resolutie over de kwestie uit naar de Amerikaanse inmenging.
Binnen de EU speelde Luxemburg altijd al een actieve rol, wat blijkt uit Juncker’s aanstelling tot voorzitter van de Eurogroup. Juncker heeft eerder een aantal belangrijke functies vervuld zoals president van de Europese Commissie, president van de Europese Raad en hij was de ontwerper van het verdrag van Maastricht en initiator van de Euro.
Luxemburg staat op de 2e plaats als herkomst locatie van ingekeerd vermogen. Tussen 2011 en 2013 werd er ruim 1,096 miljard euro aan banktegoeden ingekeerd, waarvan ongeveer 275 miljoen euro uit Luxemburg afkomstig was. Geheel in lijn is de Europese Commissie verantwoordelijk voor het beheren van de EU begroting. Onder dwang van maatregelen van het Amerikaanse Congres in 2010 moest Luxemburg bakzeil halen toen de de Foreign Account Tax Compliance Act aangenomen werd en buitenlandse banken verplicht werden om informatie te delen over Amerikaanse rekeninghouders op straffe van een enorme belasting die het effectief onmogelijk zou maken in de Verenigde Staten te opereren.
De Duitse SPD wilde Martin Schulz als voorzitter van het Europees Parlement behouden en gaf daarom de CDU haar zin om Juncker voorzitter van het Europese Parlement te laten worden. Socialist en voorzitter van het EP Martin Schulz werd ook prompt herkozen, maar is ook niet van onbesproken gedrag en wordt ervan beschuldigd dat hij cruciale informatie over Dalligate uit de EP jaarstukken van 2012 vanwege “vertrouwelijkheid” heeft laten verwijderen. In de jaarstukken beschuldigt het Europees Parlement Schulz er ook van dat hij vijf van zijn directe medewerkers heeft bedankt door er persoonlijk voor te zorgen dat zij promoveerden naar functies als directeur of directeur-generaal.
In een artikel van Der Spiegel uit 1999 beschreef Juncker zijn visie: ‘We beslissen iets, dan maken we het bekend, we wachten een tijdje om te zien wat er gebeurt. Wanneer er geen geschreeuw komt en geen opstand, omdat de meeste mensen toch geen idee hebben van wat er is besloten, dan gaan we door – stap voor stap tot er geen weg meer terug is.
Volgens ex-minister Klaas de Vries waren er in Nederland zo’n veertig grote opslagplaatsen van wapens en andere militaire middelen. Heel moderne spullen, aldus Klaas die voor de opheffing in 1992 niet op de hoogte was van het bestaan ervan. De officiële maar natuurlijk geheime naam was I&O, Inlichtingen & Operatie. Met de grootst mogelijke verbazing vernam Klaas de Vries op een zeker moment dat zijn vermaarde partijgenoot Max van der Stoel de laatste coördinator was van I&O. Van der Stoel stond bekend als een strijder voor de democratie en speelde onder meer een rol bij de democratisering van Griekenland. Was ook minister van Buitenlandse Zaken in het Kabinet Den Uijl tussen 1973 en 1977. Volgens De Vries bestond I&O uit een geheim netwerk van mensen uit verschillende achtergronden: politiek, krijgsmacht, rechterlijke macht, maar ook gewone mensen vanuit de samenleving die heel voorzichtig werden gerekruteerd. Al met al waren er een paar honderd mensen in het diepste geheim bij betrokken. In het kabinet waren alleen de minister-president en de minister van Defensie op de hoogte. En uiteraard ook mensen binnen ‘de echte krijgsmacht’. In 1991 ging het fout als criminelen zoals Sam Klepper en John Mieremet en wapendepot van I&O in de Scheveningse Bosjes leeghalen. Deze zaak gaat in het belang van de geheimhouding in de doofpot. De daders, die zeer waarschijnlijk van binnenuit waren getipt, zijn licht bestraft voor wat de grootste wapendiefstal was in de historie van Nederland. Ook de media blijven stil. Ook de opheffing in 1992 door Ruud Lubbers geschiedt zo stil en geheimzinnig mogelijk. In 2007 maakt het TV-programma Reporter er een onthullende documentaire over.