Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten
Om de nationale veiligheid verder versterken trekt het Kabinet 120 miljoen extra uit voor de AIVD, MIVD en NCTV
Duitsland controleert sinds 16 september 2024 voor minimaal 6 maanden alle landsgrenzen om het aantal personen terug te dringen dat het land zonder geldig visum binnenkomt. Duitsland wil het land beschermen tegen islamitisch terrorisme en grensoverschrijdende criminaliteit. Nederland heeft hetzelfde voornemen en werkt nauw samen met Duitsland aan versterkte grensbewaking. Duitse veiligheidsdiensten stuurden eerder een waarschuwing naar logistieke bedrijven waarin stond dat onbekenden explosieve postpakketten zouden hebben gestuurd naar locaties in heel Europa. DHL heeft na twee eerdere incidenten de veiligheidsmaatregelen aangescherpt. In juli vloog een pakket met daarin een brandgevaarlijk apparaat in het logistieke centrum van DHL in Leipzig in brand. Vervolgens ontstond er brand in de hele vrachtcontainer, die snel geblust kon worden. Of medewerkers gewond zijn geraakt, wil DHL niet zeggen. Het zou gaan om pakketten met daarin “ongebruikelijke apparaten”. Het pakketbedrijf wil ook niets vertellen over het andere voorval. Volgens een woordvoerder van DHL waren de incidenten bij het bedrijf mede aanleiding voor de veiligheidsdiensten om de bredere waarschuwing te versturen. DHL heeft naar eigen zeggen inmiddels extra veiligheidsmaatregelen genomen in alle Europese landen.
De dreiging van islamitisch-terroristische aanslagen is de afgelopen tijd toegenomen. En de verdachten blijken steeds jonger. Online worden de jongeren geradicaliseerd door allerlei onthoofdingsfilmpjes en demonstraties, die door algoritmes voor hen steeds vaker te zien zijn wanneer er eenmaal op geklikt is. Het dreigingsniveau staat nu op 4+ (substantieel), zegt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) Aalbersberg in zijn halfjaarlijkse dreigingsbeeld. Organisaties als ISIS en Al Qaida (zie onder) gebruiken de Gaza-oorlog om sympathisanten aan te sporen aanslagen te plegen in het Westen. Daarnaast roepen deze organisaties op tot aanslagen uit wraak voor koranschendingen in verschillende Europese landen.
Arnhem telt zeven terrorisme-veroordeelden zonder Nederlands paspoort, die een gevaar kunnen zijn voor de veiligheid
De politie in Noord-Ierland heeft vier vermoedelijke pijpbommen gevonden op een begraafplaats in Creggan bij de stad Londonderry. De ontdekking kwam op de dag dat de Amerikaanse president Joe Biden arriveerde in het land. De assistent-korpschef van de stad spreekt in een verklaring van een ‘sinistere en zorgwekkende ontwikkeling’. Vrijdag had de Noord-Ierse politie gewaarschuwd voor mogelijke aanslagen bij Londonderry tijdens Pasen, op basis van terroristische dreigingen van een groep dissidente republikeinen. Het plusje achter de 4 in het nieuwe DTN komt vooral op het conto van de dreiging uit de hoek van jihadisme en de radicale islam – twee van de stromingen in de samenleving waaruit gewelddadig extremisme, of zelfs een terroristische aanslag in Nederland voorstelbaar is. De andere segmenten die in het Dreigingsbeeld aan de orde komen zijn rechts, anti-institutioneel en links extremisme. Het Amerikaanse leger heeft het alarmniveau van verschillende militaire bases in Europa ook verhoogd naar het op een na hoogste niveau ‘Charlie’. Dat niveau wordt ingesteld wanneer ‘een incident plaatsvindt of inlichtingen worden ontvangen waaruit blijkt dat een of andere vorm van terroristische actie of gerichte aanvallen op personeel of faciliteiten waarschijnlijk is’. Vooral Frankrijk is de komende tijd een potentieel doelwit. Ondertussen zijn de glasvezelnetwerken van drie telecombedrijven gesaboteerd en werden er in de nacht van zondag op maandag 29 juli werden in zes departementen vernielingen aangericht. De sabotageacties volgden kort op brandstichtingen op het Franse spoor. In Oissel, vlakbij Roueneen werd voor de brandstichting een ultralinkse activist gearresteerd op het terrein van de spoorwegen. De man had snijtangen en een sleutel van een pand van de technische dienst van de spoorwegmaatschappij bij zich.
De zwaar beveiligde rechtbank op Schiphol behandelde 2 september de zaak tegen twee Pakistanen die hadden opgeroepen om PVV leider Wilders te vermoorden. De twee leiders van de TLI groepering, Hafiz Saad Hussain Rizvi (29) en Dr Muhammad Ashraf Asif Jalali (55) waren zelf niet aanwezig, maar Wilders legde er wel een verklaring af. Volgens het OM deden de twee Pakistaanse leiders hun oproepen mondeling tijdens bijeenkomsten en op social media met video’s en tekstberichten. In Nederland hebben verdachten de wettelijke plicht om bij hun rechtszaak aanwezig te zijn. Dit geldt ook voor leiders van organisaties zoals de TLI (Tehreek-e-Labbaik). Er zijn echter uitzonderingen op deze regel. Een verdachte kan bijvoorbeeld bij verstek worden berecht als hij of zij niet aanwezig is, en de rechter kan ervoor kiezen de zaak zonder de verdachte voort te zetten. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als de verdachte in het buitenland verblijft of als de aanwezigheid van de verdachte niet noodzakelijk wordt geacht voor de voortgang van de zaak. De rechter beoordeelt in zulke gevallen of de zaak eerlijk kan worden behandeld zonder de aanwezigheid van de verdachte. Het is juridisch toegestaan, maar het kan wel invloed hebben op de publieke perceptie van de rechtsgang en het proces. In meerdere oproepen zou Rizvi stellen ‘dat deze daad wordt beloond in het hiernamaals’ en wordt daarom opruiing tot moord ten laste gelegd. Hij zou volgens het OM hebben geroepen dat hijzelf en zijn publiek deze taak op zich zouden moeten nemen. Muhammad Ashraf Asif Jalali kreeg 14 jaar en Hafiz Saad Hussain Rizvi werd deels vrijgesproken van een misdrijf met een terroristisch oogmerk omdat er onvoldoende aanknopingspunten gevonden zijn waaruit duidelijk werd dat dit Rizvi’s doel was. Daarom werd hij veroordeeld tot een gevangenisstraf van vier jaar. De rechtbank vindt het aannemelijk dat de volgelingen van Jalali zijn oproepen serieus namen. De religieus leider deed zijn uitlatingen ook in het Engels en richtte zich daarbij op een internationaal publiek. De rechtbank ziet die oproepen als een misdrijf met een terroristisch oogmerk. De kans dat ze hun straf uitzitten is klein vanwege het ontbreken van een uitleveringsverdrag.
Oostenrijk en Frankrijk hebben een opmerkelijke toename van antisemitische incidenten. In Nederland riep de Antisemitische haatrapper Appa zijn 80.000 volgers op om de dodenherdenking te verstoren. Op 4 mei mochten in Amsterdam 10.000 mensen minder naar de Dam, kwamen er toegangssluizen, werd er gefouilleerd en werden er beperkende maatregelen opgelegd. Het aantal antisemitische incidenten in de VS schoot ook al met 360% omhoog.
Bij de Israëlische ambassade in Den Haag werden onlangs extra veiligheidsmaatregelen genomen en vanaf 12 februari kwam er zelfs een noodbevel waarmee politie het pand kan controleren, mensen in de omgeving fouilleren of wegsturen of mensen de toegang tot het pand ontzeggen. Er zijn sinds de Gaza Oorlog steeds meer antisemitische acties. 2024 is gebleken een conflictrijk en onrustig jaar te zijn.
Statelijke actoren, terroristen en extremisten bedreigen de nationale veiligheid van Nederland. De grote verscheidenheid aan dreigingen vereist dat de MIVD ook op een veelheid aan onderwerpen een relevante en betrouwbare inlichtingenpositie moet hebben. De MIVD werkt hiertoe nauw samen met de krijgsmacht, de AIVD, de NCTV, maar ook met buitenlandse inlichtingendiensten. Steeds vaker blijkt dat wat in het buitenland speelt, ook in Nederland gevolgen heeft. De AIVD onderzoekt de belangrijkste dreigingen veelal in intensieve samenwerking met de MIVD. De diensten zijn genoodzaakt snel te reageren op actuele ontwikkelingen ten aanzien van de veelzijdige en verdiepende dreigingen. Per 1 januari 2024 trad de nieuwe organisatiestructuur van de AIVD in werking. De grote verscheidenheid aan dreigingen vereist dat de MIVD ook op een veelheid aan onderwerpen een relevante en betrouwbare inlichtingenpositie moet hebben, en informatie snel moet kunnen vergaren, verwerken, analyseren en dissemineren. Het afblazen van de nieuwbouwplannen voor de samenvoeging AIVD en MIVD in Den Haag kost de Staat ondertussen wel al 36 miljoen. Op 16 november 2023 hebben de diensthoofden MIVD en AIVD bij de SG’en DEF en BZK aangegeven dat de verwachte investeringskosten voor het projectprogramma Samenwonen AIVD en MIVD (SAM) met 86% zouden worden overschreden. Naar aanleiding hiervan hebben beide SG’en besloten te stoppen met dit project. Het onderzoek naar alternatieve huisvesting werd door DEF in maart 2024 afgerond maar stilgehouden. Binnen de gestelde uitgangspunten werd een compact gebouw van ca. 17.000 m2 bvo ontworpen: een functioneel legeringsgebouw met facilitaire voorzieningen en een geïntegreerd wachtgebouw dat uitzicht heeft op de toekomstige hoofdpoort van de kazerne.
Een commissie bestaande uit 30 personen van het Europees Parlement gaat een jaar lang onderzoek doen naar antiterrorismewetten, Europese databanken met gegevens over terreurverdachten en de informatie-uitwisseling tussen lidstaten. Ook wordt gekeken naar de rol van Europese agentschappen, zoals die voor politiesamenwerking en grensbewaking. De Europese Commissie heeft een actieplan dat de komende zestien maanden gestalte moet krijgen en maakt hiervoor ruim 118 miljoen euro extra vrij. Het Franse parlement is 18 juni akkoord gegaan met een nieuwe antiterreurwet die de autoriteiten meer bevoegdheden geeft. Nadat eerder de Nationale Vergadering al het groene licht gaf, gaf nu ook de Senaat goedkeuring. Via de Task Force Terrorisme Financiering geeft het Openbaar Ministerie (OM) namen van vermoedelijke terroristen door aan banken, die vervolgens kunnen nagaan of er via hun bankrekening ongebruikelijke transacties hebben gedaan die te maken kunnen hebben met terrorismefinanciering. De proef wordt nog tenminste een jaar voortgezet om te bekijken of deze publiek-private samenwerking een blijvend karakter kan krijgen. De enorme hoeveelheden data mogen alleen gebruikt worden door de AIVD en MIVD onder bepaalde voorwaarden en is niet onbeperkt evenals de tijdsduur die eraan verbonden. Het gebruik van bulkdata is onderworpen aan toezicht door twee belangrijke commissies. De eerste is de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB), die vooraf controleert of de verzameling van gegevens rechtmatig is. De tweede is de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD), die achteraf toetst of de diensten correct zijn omgegaan met de verzamelde data. Bits of Freedom een organisatie, die opkomt voor privacy en digitale rechten, diende een klacht in bij de CTIVD over hoe de AIVD omging met verzamelde data.
IS woordvoerder Woordvoerder Aboe Hoedhayfah Al-Ansari riep voor de ramadan periode zijn “Lone Wolves” op tot wereldwijde aanslagen op christenen en joden en dan met name in Euro, de VS, Jeruzalem en Palastina. Hij wil vooral een aanval op het Syrische gevangenkamp Al-Hol waar familieleden van jihadi’s verblijven.
Een waarschuwing over een dreiging uit extreemrechtse als radicaalislamitische hoek voor bezoekers van het Pride-evenement in Utrecht op 1 juni bleek loos alarm. De organisatie nam ook geen extra maatregelen omdat zij elk jaar dergelijke bedreigingen en reacties krijgen van mensen die anti-Pride zijn. Er is al enkele jaren een toegenomen dreiging rondom Pride-evenementen in Nederland, zoals in 2018 toen er zes mannen werden aangehouden die vermoedelijk een grote aanslag aan het plannen waren en onder meer de Gay Pride in Amsterdam in het vizier hadden. Ook in andere landen in Europa hebben ze te maken met de terroristische dreigingen rondom Prides. In Oostenrijk werd bijvoorbeeld vorig jaar nog een aanslag verijdeld toen veiligheidsdiensten vlak voor het evenement drie jongeren arresteerden.
Wetsvoorstel voor gegevensverwerking en persoonsgerichte aanpak radicalisering en terroristische activiteiten
Doel van dit momenteel in de 1e Kamer voorliggende wetsvoorstel is het verstevigen van de wettelijke basis onder de inspanningen van het lokaal bestuur ter voorkoming en bestrijding van radicalisering en terroristische activiteiten. Het gaat hierbij vooral om een wettelijke taak en wettelijke mogelijkheid voor de burgemeester, namelijk het organiseren van casus overleggen waarin de aanpak van radicaliserende of geradicaliseerde personen kan worden besproken. Deze overleggen worden in de praktijk al door een groot deel van de gemeenten georganiseerd. Het wetsvoorstel zorgt voor duidelijkheid rondom gegevensuitwisseling door de partijen die deelnemen aan de genoemde casus overleggen.
De afgelopen jaren is de dreiging tegen de economische veiligheid van Nederland steeds duidelijker geworden. Vitale processen zijn kwetsbaar voor sabotage. Ze zijn ook kwetsbaar voor ongewenste investeringen en overnames, waar statelijke actoren op de achtergrond de hand in (kunnen) hebben. Ook maken landen vaker misbruik van risicovolle strategische afhankelijkheden. Nederlandse bedrijven, kennisinstellingen en wetenschappers zijn op grote schaal het doelwit van(digitale) activiteiten om hoogwaardige technologie buit te maken, bijvoorbeeld door middel van cyberspionage of het omzeilen van exportrestricties. China is de grootste dreiging voor de Nederlandse kennisveiligheid.
De cyberdreiging tegen Nederland is onverminderd hoog en zal waarschijnlijk verder toenemen. De omvang en de intensiteit van cyberaanvallen neemt toe. Statelijke actoren buiten daarbij onder meer kwetsbaarheden uit in veelgebruikte software producten en ze voeren aanvallen uit op toeleveringsketens (supply chain attacks). Ook neemt het aantal statelijke actoren toe dat in staat is digitaal te spioneren en saboteren. Landen met zo’n offensief cyberprogramma zijn onder meer Rusland, China, Iran en Noord-Korea. De VS looft tot 10 miljoen dollar uit voor informatie over een Russische hackgroep. Ook de Nederlandse inlichtingendienst waarschuwt voor acties van de groep. Het gaat om een groep hackers die deel uitmaakt van de Russische militaire geheime dienst GRU. Deze eenheid 29155 wordt verantwoordelijk gehouden voor maatschappij ontwrichtende acties, zoals pogingen tot het veroorzaken van staatsgrepen en het plegen van fysieke sabotage in Europa. De groep zou verantwoordelijk zijn voor de vergiftiging van voormalig GRU-officier Sergei Skripal uit 2018 en een couppoging in Montenegro. De eenheid beweegt zich niet alleen meer offline, maar werd de laatste jaren ook steeds meer digitaal actief. Nu ziet de Amerikaanse FBI dat de eenheid van plan is om de presidentsverkiezingen te verstoren. “Die 10 miljoen dollar die de Amerikanen overhebben voor informatie, is een zeldzaam hoog bedrag”, zegt beveiligingsexpert Rickey Gevers. Zweden is een onderzoek gestart naar de mogelijke sabotage van onderzeese kabels in de Baltische Zee door een Chinees schip Yi Peng 3, dat onderweg was van de Russische havenstad Ust-Luga naar Port Said in Egypte. De eigenaar van het schip is Ningbo Yipeng Shipping.
Massavernietigingswapens vormen een grote bedreiging voor de internationale vrede en veiligheid. Nederland heeft verdragen ondertekend die erop gericht zijn de proliferatie van dergelijke wapens tegen te gaan. In 2024 zetten de AIVD en de MIVD het gezamenlijk onderzoek naar landen, zoals Iran en Noord-Korea, die ervan worden verdacht dat zij, in strijd met die internationale verdragen, werken aan het ontwikkelen van massavernietigingswapens en hun overbrengingsmiddelen of daar al over beschikken voort.
Tot 1 december 2023 waren er in Nederland 622 incidenten met bom aanslagen en pogingen op woningen en bedrijven. Vooral Rotterdam en Vlaardingen werden het meest getroffen. Het gaat in de meeste gevallen om conflicten bij drugscriminaliteit, illegale kledinghandel, afpersing en intimidatie.
Behalve de luitenant-generaal van de Koninklijke Landmacht, de stafchef van het Belgische leger, de voormalig commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif waarschuwt nu ook de Deense militaire inlichtingendienst FE voor mogelijke Russische militaire acties tegen NAVO landen
ACAO/Ambtelijke Commissie Aanpak Ondermijning
Bewindspersonen kunnen ingewikkelde of technische onderwerpen voorbespreken in een onderraad. Pas daarna komt het onderwerp op de agenda van de ministerraad. Naast onderraden zijn er ministeriële overleggen. Deze zijn tijdelijk, in principe voor de duur van de kabinetsperiode. De minister-president is voorzitter van alle onderraden en ministeriële overleggen.
AIVD en CTIVD
De Nederlandse en Britse geheime diensten hebben de informatie die ze met Oostenrijk delen sterk beperkt, vooral vanwege de banden tussen de regerende rechtse Vrijheidspartij FPÖ, Rusland en Jan Marsalek. Dick Schoof werd per november 2018 de nieuwe baas van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst AIVD. Daarvoor was hij ruim vijf jaar Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Eind mei 2024 werd hij gevraagd voor de functie van Minister President van Nederland. De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst is een Nederlandse geheime dienst die zich onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties bezighoudt met de binnenlandse veiligheid en inlichtingen op civiel gebied uit het buitenland verzamelt. De AIVD ziet China als de grootste statelijke dreiging voor de Westerse wereld in de komende decennia, met name op economisch gebied. De scheidslijnen tussen de Chinese Communistische Partij, de staat, het bedrijfsleven en de wetenschap zijn vaak vaag. De actor is omvangrijk en technisch hoogwaardig. De toekomstige quantumcomputers zullen in staat zijn om elke willekeurige computer te kunnen kraken en veelgebruikte computerbeveiliging voor een groot deel onschadelijk kunnen maken. De AIVD maakt zich hier zorgen over. De Eerste Kamer heeft 12 maart 2024 ingestemd met de Tijdelijke wet cyberoperaties. Na inwerkingtreding van deze wet kunnen de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) hun bestaande bevoegdheden sneller en effectiever inzetten tegen dreigingen van landen die cyberaanvallen plegen tegen Nederland. Het wetsvoorstel was ingediend door minister De Jonge (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) en minister Ollongren (Defensie). In de Tijdelijke wet is opgenomen dat toetsing vooraf verschuift naar bindend toezicht tijdens de uitvoering van de bevoegdheid. Dit bindend toezicht wordt uitgevoerd door de Commissie Toezicht Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten. Vanaf 1 juli 2024 wordt het toezicht op de Nederlandse inlichtingendiensten tijdelijk een stuk afgeschaald. De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) mag als een van de weinige instanties meekijken met wat de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) doen. De wet houdt in dat de toezichthouder niet meer vóór een inlichtingenoperatie checkt of deze aan alle regels voldoet, maar gaat meekijken met de diensten wanneer de operatie al begonnen is. Volgens secretaris-directeur van de CTIVD Kristel Koese is dat in de basis geen slecht idee: “Deze manier van controle past veel meer bij de dynamische manier van werken van de inlichtingendiensten. De plannen gelden alleen voor operaties van de diensten die te maken hebben met het vergaren van informatie over landen met een vijandelijk cyberprogramma. Dat zijn bijvoorbeeld landen als Rusland en China. Door de nieuwe regels moet de toezichthouder meer specialisten aannemen en daarvoor is geen ruimte. Er moet een nieuwe plek gevonden worden, die moet verbouwd en stevig beveiligd worden en dan moeten we de nieuwe specialisten nog werven. Die specialisten moeten vervolgens nog gescreend worden. Daarnaast moet alle ICT dan nog op orde gebracht worden. Volgens de secretaris-directeur zou de CTIVD in het beste geval pas vanaf 1 januari 2025 weer haar werk goed uit kunnen voeren. In een Kamerbrief schreven premier Rutte en de ministers De Jonge, van Binnenlandse Zaken, en Ollongren, van Defensie, dat ze inmiddels met de CTIVD in gesprek zijn over een mogelijke locatie als kortetermijnoplossing. Bovendien gaan de ministers ervan uit dat de CTIVD langzaam in deze nieuwe regels zal kunnen groeien en niet gelijk met werk overvallen wordt. De AIVD zegt in een korte reactie tegen de NOS dat de wet nodig is om de nationale veiligheid te waarborgen en de slagkracht van de dienst te vergroten. “Door de nieuwe regels kunnen de AIVD en de MIVD aan de voorkant sneller en wendbaarder opereren maar kan de CTIVD ook ingrijpen wanneer zij dat nodig vinden. Met de nieuwe bevoegdheid kan de CTIVD een operatie per direct stopzetten en besluiten dat de gegevens die hierbij verworven zijn moeten worden vernietigd. Ook is een beroepsmogelijkheid geïntroduceerd bij de Raad van State. De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten (CTIVD) is in 2002 opgericht. Sinds de inwerkingtreding van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv 2017) op 1 mei 2018 bestaat de CTIVD uit 2 afdelingen: de afdeling toezicht en de afdeling klachtbehandeling. De afdeling toezicht houdt toezicht op de rechtmatigheid van het handelen van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD). De Eerste Kamer heeft 12 maart 2024 ingestemd met de Tijdelijke wet cyberoperaties. Na inwerkingtreding van deze wet kunnen de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) hun bestaande bevoegdheden sneller en effectiever inzetten tegen dreigingen van landen die cyberaanvallen plegen tegen Nederland. Het wetsvoorstel was ingediend door minister De Jonge (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) en minister Ollongren (Defensie). In de Tijdelijke wet is opgenomen dat toetsing vooraf verschuift naar bindend toezicht tijdens de uitvoering van de bevoegdheid. Dit bindend toezicht wordt uitgevoerd door de Commissie Toezicht Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD). Met deze nieuwe bevoegdheid kan de CTIVD een operatie per direct stopzetten en besluiten dat de gegevens die hierbij verworven zijn moeten worden vernietigd. Ook is een beroepsmogelijkheid geïntroduceerd bij de Raad van State. Hiermee wordt een weeffout in het stelsel van toetsing en toezicht hersteld en ligt de definitieve uitleg van de wetgeving waar hij thuishoort, bij de rechter.
De afdeling toezicht heeft tot taak:
- onderzoek doen en verslag uitbrengen in openbare toezicht rapporten;
- betrokken ministers gevraagd en ongevraagd adviseren over haar conclusie.
De afdeling klachtbehandeling heeft tot taak:
- het onderzoeken van en oordelen over klachten;
- het onderzoeken van en oordelen over een melding van een vermoeden van een misstand.
DCC
Het Defensie Cyber Commando (DCC) voert militaire cyberoperaties uit en draagt zo bij aan de algehele slagkracht van de krijgsmacht. Militaire cyberoperaties kunnen zowel defensief, offensief of voorwaardenscheppend van aard zijn. Onderdeel van het DCC is het expertisecentrum op het gebied van cyber voor heel Defensie: het Cyber Warfare and Training Centre (CWTC).
Daarnaast speelt cyber bij militaire operaties in de andere vier operationele domeinen ook een essentiële rol, bijvoorbeeld in de vorm van informatieoperaties, het vergaren van gevechtsinlichtingen en het ondersteunen dan wel bewerkstelligen van militaire effecten op strategisch, operationeel en tactisch niveau.
DCSC
De cyberveiligheid van Defensie is primair ondergebracht bij het Defensie Cyber Security Centrum (DCSC). Het DCSC monitort samen met de Security Operating Centers (SOCs) van de Defensieonderdelen dagelijks netwerken van Defensie op cyberaanvallen. Bij het tegengaan van cyberincidenten heeft het DCSC onder meer de beschikking over Cyber Rapid Response Teams (CRRT) en voorziet het DCSC in het uitwisselen van relevante informatie tussen verschillende defensieonderdelen.
ECTC
Het Europees Counter Terrorism Center van Interpol werd als maatregel tegen het internationale terrorisme in januari 2016 opgericht. Het ECTC richt zich op het aanpakken van buitenlandse terroristen, illegale wapenhandel, het verspreiden van online terroristische propaganda en extremisme en de internationale terrorismebestrijding in het algemeen. De voornaamste taak van het ECTC is operationele steun verlenen aan de lidstaten bij onderzoeken, zoals die na de aanslagen van Parijs, Nice en Brussel hebben plaats gevonden. De ECTC kan voortbouwen op de door Europol opgerichte terrorismebestrijdingsnetwerken die al een belangrijke rol hebben gespeeld bij onder andere de aanslagen in Parijs. De ECTC teams van analisten en experts verzamelen operationele informatie van de wetshandhaving uit alle lidstaten, alsmede van derden en werkt nauw samen met andere operationele centra bij Europol, zoals het Europees Cybercrime Centrum (EC3) en het Europees Mensensmokkel Centre (EMSC). Europol heeft behalve terroristen ook de gevaarlijkste criminele netwerken in Europa in kaart gebracht. Het gaat in totaal om 821 organisaties waarbij in totaal minstens 25.000 criminelen zijn betrokken. De 821 organisaties die in heel Europa actief zijn, zitten voornamelijk in de cocaïnehandel. Het andere deel maakt zich onder andere schuldig aan fraude, migrantenhandel, mensenhandel of vermogenscriminaliteit. De resultaten kwamen uit een onderzoek onder alle EU-lidstaten en de zeventien landen die Europol-partner zijn.
FIU
Formeel maakt de FIU-Nederland onderdeel uit van de rechtspersoon Staat der Nederlanden. Beheersmatig is ze ondergebracht bij de Nationale Politie als een zelfstandige, operationeel onafhankelijke entiteit. Door (onder)mandatering beschikt het hoofd FIU-Nederland over de vereiste bevoegdheden ten aanzien van personeel en middelen, waarmee de zelfstandigheid en operationele onafhankelijkheid van de organisatie zijn gewaarborgd. De beleidslijn loopt rechtstreeks van de minister van Justitie en Veiligheid naar het hoofd van de FIU-Nederland. De beheersmatige lijn loopt via de korpschef van de Nationale Politie naar het hoofd FIUNederland.
KCT/Korps Commandotroepen
Het Korps Commandotroepen (KCT) is een Nederlandse speciale eenheid die gespecialiseerd is in speciale operaties, zoals offensieve acties, speciale verkenningen en contraterreur. Het KCT is ontstaan uit een samenvoeging van eenheden die tijdens de Tweede Wereldoorlog en de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog waren en heeft de groene baret als bijnaam en motto. Als commando kan je zowel ingezet worden voor korte snelle acties als voor operaties van meerdere dagen. De hoofdtaken van het Korps Commandotroepen (KCT) vallen onder te verdelen in Direct Action (DA), Special Reconnaissance (SR) en Military Assistance (MA). Al vanaf de oprichting in 1942 levert het Korps Commandotroepen een bijdrage aan militaire operaties overal ter wereld. In de laatste twintig jaren zijn commando’s vrijwel onafgebroken ingezet: van Bosnië tot Afghanistan en van Irak tot Mali. Samen met andere nationale en internationale eenheden werken ze dagelijks aan de vrede en veiligheid van onze samenleving, zowel binnen als buiten onze landsgrenzen. Generaal-majoor Jan Swillens treedt 8 maart 2024 aan als Commandant Landstrijdkrachten. Dat gebeurt onder gelijktijdige bevordering tot luitenant-generaal. Hij volgt generaal Martin Wijnen op die Defensie verlaat. De 56-jarige Swillens is nu directeur van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD).
LSE
Bij het Landelijk Steunpunt Extremisme (LSE) bieden ze hulp en advies aan burgers en professionals in de omgang met radicalisering en extremisme. Zij werken op het snijvlak van zorg en veiligheid en maken en houden contact, onbevooroordeeld. Vanuit een professionele houding en met kennis van zaken. Daarbij zijn mensenrechten, de kaders van de Nederlandse wet en de nationale veiligheid leidend. Zij baseren ons op de laatste wetenschappelijke inzichten en kennis over radicaliseringsprocessen. Het LSE is een organisatie die zich richt op het omgaan met mensen die (mogelijk) geradicaliseerd zijn en hun omgeving. Het team bestaat uit deskundige en enthousiaste professionals met verschillende achtergronden en ervaringen, zoals jeugdzorg en crisiszorg en zij zorgen dat ze altijd op de hoogte zijn van de nieuwste kennis en methoden voor het bestrijden van extremisme en radicalisering. Het LSE is onderdeel van Fier, een landelijk expertise- en behandelcentrum, die zich richt op het bestrijden van geweld in afhankelijkheidsrelaties. Het LSE werkt samen met verschillende organisaties in binnen- en buitenland en heeft belangrijke kennis en ervaring om te delen. Zo kunnen we innovatieve oplossingen vinden voor het bestrijden van extremisme en radicalisering. Het LSE is onderdeel van het landelijk expertise- en behandelcentrum Stichting Fier. Fier is landelijk specialist op het gebied van geweld in afhankelijkheidsrelaties. Fier is het expertisecentrum voor iedereen die met geweld in afhankelijkheidsrelaties te maken heeft (gehad). Fier streeft ernaar dat iedereen die te maken heeft (gehad) met geweld door iemand die dicht bij ze staat direct hulp kan krijgen: slachtoffers, getuigen (meestal kinderen) en plegers van het geweld. Van 0 tot 99 jaar.
MIVD
De AIVD en de MIVD verwachten in 2024 in totaal ca. 96.000 veiligheidsonderzoeken uit te voeren. De Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) is sinds 2002 een Nederlandse geheime dienst, die onder verantwoordelijkheid van het Ministerie van Defensie onderzoek doet naar de veiligheid van de krijgsmacht en militaire inlichtingen uit en over het buitenland verzamelt. De MIVD ontstond uit de vroegere Militaire Inlichtingendienst (MID) en is gevestigd op het terrein van de Frederikkazerne in Den Haag. De civiele tegenhanger van de MIVD is de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD). In 2015 werd besloten tot een 36 miljoen euro kostend nieuwbouwlocatie en samenvoeging van MIVD en AIVD. De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) zitten nu nog op verschillende drie locaties: in Leidschendam, Zoetermeer en op de Frederikkazerne in Den Haag. De nieuwbouw was nodig, omdat de panden op de Frederikkazerne in slechte staat zijn. Het Rijksvastgoedbedrijf, dat valt onder het ministerie van Binnenlandse Zaken, moest met een plan komen. Het kostenplaatje van het voorlopige ontwerp valt te hoog uit, blijkt nu. Op 16 november jl. hebben de diensthoofden MIVD en AIVD bij de SG’en DEF en BZK aangegeven dat de verwachte investeringskosten voor het projectprogramma Samenwonen AIVD en MIVD (SAM) met 86% zou worden overschreden. Naar aanleiding hiervan hebben beide SG’en besloten te stoppen met dit project dat tot nu toe al 36 miljoen euro heeft gekost. Het onderzoek naar alternatieve huisvesting wordt door DEF in maart 2024 afgerond.
MKSO/Ministeriële Kerngroep Speciale Operaties
In deze commissie zitten de minister-president, de minister van Buitenlandse Zaken en de minister van Defensie.
Zij houden zich bezig met speciale operaties.
NCSC
Het NCSC onderzocht de technische problemen die organisaties op 19 juli 2024 ondervonden door een storing in Crowdstrike. De problemen speelden wereldwijd en ook in Nederland werden diverse sectoren getroffen. De oorzaak werd onderzocht en, in samenwerking met de NCTV, ISAC’s en betrokken departementen, keken ze naar de impact op Nederland. Het NCSC heeft geen indicatie dat de situatie het gevolg is van acties door kwaadwillenden. Eerder dit jaar heeft het NCSC samen met de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) en de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) een rapport gepubliceerd over de geavanceerde COATHANGER-malware gericht op FortiGate-systemen. Sindsdien heeft de MIVD nader onderzoek gedaan en is gebleken dat de Chinese cyberspionagecampagne veel omvangrijker blijkt te zijn dan eerder bekend. Het NCSC vraagt daarom extra aandacht voor deze campagne en het misbruik van kwetsbaarheden in edge devices. Hiervoor heeft het NCSC een kennisproduct opgesteld met aanvullende informatie over edge devices, bijbehorende uitdagingen en te nemen maatregelen. Sinds de publicatie in februari heeft de MIVD verder onderzoek gedaan naar de bredere Chinese cyberspionagecampagne. Hieruit is naar voren gekomen dat de statelijke actor zowel in 2022 als in 2023 binnen enkele maanden toegang heeft verkregen tot ten minste 20.000 FortiGate-systemen wereldwijd middels de kwetsbaarheid met het kenmerk CVE-2022-42475. Verder toont onderzoek aan dat de statelijke actor achter deze campagne minimaal twee maanden voordat Fortinet de kwetsbaarheid bekend maakte, al op de hoogte was van deze kwetsbaarheid in FortiGate-systemen. Tijdens deze zogeheten ‘zero-day’ periode, infecteerde de actor alleen al 14.000 apparaten. Onder doelwitten zijn onder meer tientallen (westerse) overheden, internationale organisaties en een groot aantal bedrijven binnen de defensie-industrie. De statelijke actor installeerde bij relevante doelwitten op een later moment malware. Zo kreeg de statelijke actor permanente toegang tot de systemen. Ook als een slachtoffer beveiligingsupdates van FortiGate installeert, blijft de statelijke actor deze toegang houden. Het is niet bekend bij hoeveel slachtoffers daadwerkelijk malware is geïnstalleerd. De Nederlandse inlichtingendiensten en het NCSC achten het waarschijnlijk dat de statelijke actor in potentie bij honderden slachtoffers wereldwijd zijn toegang uit kon breiden en aanvullende acties uit heeft kunnen voeren zoals het stelen van gegevens. Zelfs met het technische rapport over de COATHANGER-malware zijn infecties van de actor lastig te identificeren en te verwijderen. Het NCSC en de Nederlandse inlichtingendiensten stellen daarom dat het waarschijnlijk is dat de statelijke actor op dit moment nog steeds toegang heeft tot systemen van een significant aantal slachtoffers. Het NCSC en de Nederlandse inlichtingendiensten zien al langer een trend dat kwetsbaarheden in publiek benaderbare edge devices zoals firewalls, VPN-servers, routers en e-mailserververs worden misbruikt. Vanwege de uitdagingen op het gebied van beveiliging van edge devices zijn deze apparaten een geliefd doelwit voor kwaadwillenden. Edge devices bevinden zich aan de rand van het IT-netwerk en hebben geregeld een directe verbinding met het internet. Daarnaast worden deze apparaten vaak niet ondersteund door Endpoint Detection and Response (EDR) oplossingen. Initiële compromittering van een IT-netwerk is moeilijk te voorkomen als de kwaadwillende hierbij gebruik maakt van een zero-day. Daarom is het van belang dat organisaties het ‘assume breach’-principe hanteren. Dit principe hanteert dat een succesvolle digitale aanval al heeft plaatsgevonden of binnenkort gaat plaatsvinden. Op basis hiervan worden maatregelen genomen om de schade en impact te beperken. Denk hierbij aan het nemen van mitigerende maatregelen op het gebied van segmentering, detectie, incident response plannen en forensic readiness.
NCTV
Het risico op een aanslag in Nederland is toegenomen en het dreigingsniveau is door het Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid verhoogd van 3 (aanzienlijk) naar 4 (substantieel). Vier jaar geleden stond het dreigingsniveau voor het laatst op 4. NCTV noemt het een optelsom van ontwikkelingen. Niveau 5, het hoogste niveau, wordt alleen gebruikt als er een aanslag gaande is. Onder andere in Valkenburg worden de veiligheidsmaatregelen bij de Kerstmarkt opgeschroefd. De gemeente Maastricht laat weten ook extra veiligheidsmaatregelen te nemen voor de kerstmarkt Magisch Maastricht op het Vrijthof. En ook de RAI in Amsterdam neemt extra maatregelen. Vooral de dreiging vanuit het jihadisme is toegenomen. Factoren daarin zijn de oorlog tussen Hamas en Israël, Koranschendingen in verschillende landen en de oproepen tot aanslagen van terroristische organisaties als IS en al-Qaida. Het dreigingsniveau is een schatting van de NCTV van de algemene terroristische dreiging in Nederland gedurende langere termijn. In december 2019 werd het niveau in Nederland verlaagd van 4 naar 3. Sindsdien was de kans op een aanslag “voorstelbaar”. Vooral in het jihadisme en rechts-extremisme wordt online propaganda verspreid, netwerken gevormd en nieuwe contacten opgedaan. Ook de online haat richting joden en lhbtiq+’ers neemt in Nederland toe, signaleert de NCTV. Een recente trend binnen het jihadisme is het gebruik van Snapchat. Vatbare jongeren worden daar doorverwezen naar bijvoorbeeld Telegram. De uitslag van de verkiezingen maakt ook Geert Wilders extra kwetsbaar. Dertien van de vijftien partijen in de Tweede Kamer vragen in een gezamenlijke verklaring “op te staan” tegen Jodenhaat. De partijen zeggen “met afschuw” te zien dat Jodenhaat terugkeert op plekken “waar iedereen veilig en vrij moet kunnen samenkomen”. “Jodenhaat laait weer op. Dit is niet demonstreren, dit is intimideren”, schrijven de dertien fractievoorzitters. Alleen Denk en Forum voor Democratie hebben de verklaring niet ondertekend. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid waarschuwt voor de eerste veroordeelde IS-terroristen die zijn vrijgelaten of binnenkort vrijkomen. Sommige vrijgelaten IS’ers kunnen een verhoogde dreiging voor de nationale veiligheid vormen. In 2022 zullen naar verwachting verschillende van hen vrij gelaten worden, zowel in Nederland als andere Schengenlanden. De Inspectie Justitie en Veiligheid onderzoekt tekortkomingen bij het CTER-team (Contra-terrorisme, Extremisme en Radicalisering die onder andere informatie verzamelt over voorbereidingen van aanslagen en het in de gaten houden van Nederlandse IS-strijders die terugkomen uit het Midden-Oosten. Ongeveer dertig rechercheurs zouden te weinig tijd, middelen en mensen hebben om hun werk goed te kunnen doen. Zo zou het nu alleen lukken om terugkeerders uit landen als Irak en Syrië in de gaten te houden. Voor IS-strijders die uit Jemen terugkomen zou geen tijd zijn. Het CTER-team werd in 2015 opgericht vanuit verschillende disciplines. In de ‘Kennisbank Terroristische Organisaties’ zijn organisaties opgenomen waarvan de financiële tegoeden door de Europese Unie (EU) en/of de Verenigde Naties (VN) zijn bevroren, omdat de organisaties in verband worden gebracht met terroristische activiteiten. Naast de VN en EU terrorismelijsten, hanteren lidstaten zelf ook nationale sanctielijsten terrorisme. Zo ook Nederland. De kennisbank is een product van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), in samenwerking met het Institute of Security and Global Affairs (ISGA) van de Universiteit van Leiden.
NSOC/Nationale Samenwerking tegen Ondermijnende Criminaliteit
De laatste jaren wordt de ernst en invloed van criminele netwerken steeds meer zichtbaar. Ze infiltreren in wijken en buurten en maken misbruik van personen, bedrijven en diensten. Politie, Belastingdienst, Fiscale inlichtingen-en opsporingsdienst (FIOD), Douane, Openbaar Ministerie en Koninklijke Marechaussee zijn elk succesvol op hun eigen terrein en werken daarnaast op vernieuwende manier samen in NSOC. NSOC zorgt voor extra slagkracht in de strijd tegen georganiseerde ondermijnende criminaliteit. Beelden en expertises van de zes partnerorganisaties worden gecombineerd. Want samen zien en kunnen we meer.
Het samenwerkingsverband werkt niet signaal- en delict gedreven, maar kijkt aansluitend daarop breder en dieper naar ondermijning. Een systemische en effect-gestuurde benadering waardoor het geheel scherper wordt: verdienmodellen, internationale constructies, communicatiemethoden en transportnetwerken worden inzichtelijk. Zo komt NSOC tot nieuwe, aanvullende interventies om fenomenen als witwassen, niet-ambtelijke corruptie en crimineel misbruik van goudhandel gecoördineerd en bij de kern aan te pakken en duurzaam te verstoren. Voor alle samenwerkingspartners, nationaal en regionaal. Bijvoorbeeld een actie op een luchthaven of een aanpassing van een werkwijze van overheidsdiensten of private partijen. Deze krachtenbundeling is een nieuwe fase in de strijd tegen ondermijnende criminaliteit. NSOC werkt samen met andere organisaties en samenwerkingsverbanden op het gebied van ondermijnende criminaliteit, zoals SKC, gemeenten, het LIEC, de verschillende RIEC’s en private partijen. Daar waar deze organisaties veel kennis en expertise hebben van dreigingsbeelden, casuïstiek en praktijkvoorbeelden in de regio, kan NSOC een overkoepelend beeld geven van wat er nationaal en internationaal speelt.
Het samenwerkingsverband wordt gevormd door medewerkers vanuit de zes partnerorganisaties, onder leiding van directeur Joost van Slobbe. NSOC heeft een Ambtelijke Stuurgroep voor strategische sturing en besluitvorming, daarin zitten vertegenwoordigers vanuit de zes partnerorganisaties en de Directeur-Generaal Ondermijning van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Daarnaast is er een Coördinerend Overleg met leden vanuit de zes partners, zij ondersteunen en monitoren de operatie en de doelstellingen van NSOC.NSOC zal binnenkort worden afgebouwd en de eerste acties en stappen daartoe zijn al reeds gezet. Daarmee eindigt uiterlijk aan het eind van 2024 dit samenwerkingsverband. Multidisciplinaire samenwerking blijft voor de betrokken partners een essentiële voorwaarde om nóg meer slagkracht toe te voegen aan de ondermijningsaanpak. De opbrengsten en bruikbare elementen van NSOC neem ik, waar mogelijk, mee in de doorontwikkeling van de samenwerking tussen de huidige actoren in het bestel van de ondermijningsaanpak. De NSOC-gelden blijven bestemd voor de (door)ontwikkeling van de multidisciplinaire ondermijningsaanpak. De voorloper van NSOC was het multidisciplinair interventieteam (MIT). Het MIT werd in 2019 opgericht met als doel georganiseerde ondermijnende criminaliteit en de daarbij behorende criminele businessmodellen aan te pakken. In het MIT werkten dezelfde zes partners al samen. In juli 2022 werd het MIT omgevormd tot NSOC. Op verzoek van de minister van Justitie en Veiligheid hebben de partners in NSOC een aanscherping van hun focus voorgesteld. Deze focus is gericht op het ontvlechten van de (financiële) verwevenheid van onder- en bovenwereld en vooral het bestrijden van misbruik van Nederland als handelsland. Dat spitst zich toe op de aanpak van criminele geldstromen via handelsstromen (TBML), het doorlichten van logistieke en financiële dienstverleners, en (niet-ambtelijke) corruptie. Uit de samenwerking tussen de politie, het Openbaar Ministerie (OM), de Douane, de Belastingdienst, de Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst (Fiod), de Koninklijke Marechaussee (KMar) en andere onderdelen van het ministerie van Defensie is de afgelopen 18 maanden gebleken dat de organisaties samen criminele structuren beter kunnen blootleggen dan wanneer los van elkaar wordt gewerkt. NSOC is door minister Yeşilgöz ingesteld na opheffing van het Multidisciplinair Interventieteam (MIT) in 2022. In het MIT werd volgens de minister te veel gesproken over interne organisatiestructuren, zoals over aansturing bij interventies, verdeling van capaciteit en financiële middelen. NSOC heeft als kerntaak gekregen informatie bijeen te brengen en gerichte interventies te ontwikkelen om zo criminele structuren en hun verdienmodellen in de onder- en bovenwereld verder aan te pakken. Uit de evaluatie van NSOC is gebleken dat door het bijeenbrengen van informatie verschillende beelden van de samenwerkende partners samenkomen en (nieuwe) criminele fenomenen worden gesignaleerd waar de individuele organisaties anders niet zelfstandig op kunnen doorpakken. Zo heeft de samenwerking de afgelopen 18 maanden tot nieuwe inzichten geleid op het gebied van illegale handel en transport in vuurwapens, zijn er slimmere interventies ontwikkeld om effectiever op vracht te controleren op logistieke knooppunten en is dankzij een ontwikkelde interventiestrategie door NSOC circa € 3 miljoen aan goud in beslag genomen.
NVR
De Nationale Veiligheidsraad (NVR) biedt ruimte voor strategische en verdiepende multidisciplinaire analyses en stemt het binnen- en buitenlandse veiligheids- en defensiebeleid van Nederland op elkaar af. De NVR vormt een aanvulling op de Raad Veiligheid en Inlichtingen (RVI) en de Raad Defensie, Internationale, Nationale en Economische Veiligheid (RDINEV).
NVWA
Inlichtingen- en Opsporingsdienst van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit doet strafrechtelijk onderzoek naar grootschalige criminaliteit die een gevaar vormt voor de voedselveiligheid, volksgezondheid, milieu, de gezondheid van planten en dieren en producten in Nederland. Zij doet dat onder leiding van het Functioneel Parket (FP) van het Openbaar Ministerie (OM). De NVWA-IOD werkt daarbij samen met de politie, marechaussee, rijksrecherche en de andere bijzondere opsporingsdiensten. Bij het samenwerkingsverband, het Platform BOD-en, is ook het Ministerie van Justitie en Veiligheid aangesloten.
De NVWA-IOD werkt nauw samen in Europees en internationaal verband. De NVWA-IOD verricht strafrechtelijke onderzoeken in opdracht van het Europese Openbaar Ministerie (EOM) en neemt deel aan internationale platforms, zoals EMPACT, het Europees multidisciplinair platform tegen criminele bedreigingen. De NVWA-IOD beschikt over een Europol Liaison Officer, als onderdeel van Dutch-Desk van het landelijk Internationaal Rechtshulp Centrum (LIRC). Het LIRC heeft toegang tot alle Europese systemen (Europol) voor het beantwoorden en uitvragen van politiële rechtshulp. Het FP is een specialistisch landelijk opererend onderdeel van het OM, dat zich richt op de bestrijding van fraude, milieucriminaliteit en de afwikkeling van complexe ontnemingszaken, onder andere op de domeinen van de bijzondere opsporingsdiensten. Het FP is verantwoordelijk voor de vervolging in strafzaken waarin een BOD het opsporingsonderzoek doet. Het FP selecteert samen met de opsporingsdiensten de meest relevante zaken voor een strafrechtelijke aanpak. Het Team Criminele Inlichtingen (TCI) maakt processen-verbaal op en/of levert risicosignalen. Deze processen-verbaal zijn initiërend voor, dan wel ondersteunend aan de opsporingsonderzoeken binnen de NVWA-IOD. De dienst gaat over voedselveiligheid, milieucriminaliteit, diergezondheid en dierenwelzijn, attracties- en speeltoestellen
OBI
Sinds 2018 heeft de Overheid een nationale aanpak tegen Ongewenste Buitenlandse Inmenging (OBI). Deze aanpak bestaat uit drie sporen, te weten het diplomatieke spoor, het weerbaarheidsspoor en het bestuurlijk/strafrechtelijke spoor. Deze integrale OBI-aanpak wordt voortdurend bezien op effectiviteit en actualiteit. Hiertoe is in 2018 de zogenoemde OBI-tafel
opgericht, onder coördinatie van de NCTV. Dit is een periodiek, interdepartementaal overleg waarbij de Ministeries van Buitenlandse Zaken, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Defensie, Justitie en Veiligheid en Sociale Zaken en Werkgelegenheid zijn aangesloten, alsmede de nationale politie en de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.
Indien er signalen zijn over onwenselijke beïnvloeding wordt ingegrepen. Zo is in 2017 de Tijdelijk Zaakgelastigde van het Eritrese ambassadekantoor in Den Haag persona non grata verklaard na berichtgeving over het innen van diasporabelasting met dwang. In 2020 is daarnaast een lokale medewerker van ditzelfde ambassadekantoor weggestuurd omdat hij zich voordeed als consul en geld ophaalde.
RVI/Raad Veiligheid en Inlichtingen
In de Raad zitten de minister-president, de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de minister van Buitenlandse Zaken, de minister van Defensie en de minister van Justitie en Veiligheid. Zij houden zich bezig met actualiteiten Inlichtingen en Veiligheid (I&V) diensten, beleid, coördinatie Inlichtingen en Veiligheid (I&V) dienstenterrorismebestrijding.
TBKK
Het Team Bestrijding Kinderporno en Kindersekstoerisme (TBKK) van de Eenheid Landelijke Opsporing en Interventies ziet een zorgelijke toename van kinderpornogroepen op end to end end encrypte chatapplicaties waarin heftig materiaal wordt gedeeld. Naast beelden van ernstig seksueel kindermisbruik worden er in deze groepen ook beelden van mishandelingen en martelingen van kinderen verstuurd. Daarnaast treffen ze in deze groepen andere schokkende en mensonterende beelden aan zoals onthoofdingen van volwassenen en grove mishandelingen van dieren.
TCI
Team Criminele Inlichtingen (TCI) is een onderdeel van NVWA (zie boven) en verzamelt informatie over zware criminaliteit en grootschalige fraude binnen de toezichtsdomeinen van de NVWA. De belangrijkste bronnen zijn informanten; dit zijn mensen die in het geheim informatie delen met de NVWA. Het werk van het TCI staat dan ook in het teken van de afscherming van de identiteit van personen die hun informatie uitsluitend in volledige anonimiteit willen en/of kunnen delen. Met deze informatie kunnen we ernstige misdrijven voorkomen en verdachten opsporen.
TOOI
Het Team Openbare Orde Inlichtingen (TOOI) is sinds de oprichting van de Nationale Politie in 2013 een zelfstandige inlichtingendienst die informatie vergaard van personen waarvan ze denken dat die de openbare orde mogelijk ernstig kunnen verstoren. Het TOOI infiltreert in groepen, volgen mensen, gebruiken betaalde informanten en bekijken wat mensen online doen. Bij het TOOI werken ongeveer 140 personen die vervolgens ook weer agenten op straat inzetten om informatie te vergaren. Personen die bij het TOOI in beeld komen als een mogelijk risico voor de verstoring van de openbare orde krijgen een zogenaamde CTER-code achter hun naam in de registratiesystemen van de politie. (Contra Terrorisme Extremisme Radicalisering). Een CTER-code kan behalve aan een persoon ook gekoppeld worden aan een demonstratie. Bij personen met zo’n code achter hun naam gaat de politie sneller over tot het gebruik van geweldsmiddelen zoals het gebruik van handboeien. Agenten op straat wordt gevraagd om zoveel mogelijk informatie over deze CTER-objecten te noteren. En de politie deelt die CTER-informatie vervolgens weer met binnenlandse- en buitenlandse opsporingsdiensten, Europol en Interpol. TOOI) kan iemand een CTER-registratie geven als er een mogelijk risico is dat die persoon de openbare orde gaat verstoren. Er zijn verschillende van die CTER-codes, afhankelijk van welk risico iemand mogelijk zou vormen, van milieu-extremisme tot jihadistisch terrorisme. CTER staat voor Contra Terrorisme Extremisme Radicalisering.
FBI-directeur Christopher Wray heeft een waarschuwing afgegeven dat Chinese hackers van Volt Typhoon op het punt staan om kritieke infrastructuur in de Verenigde Staten aan te vallen
Door een datalek via een politievrijwilliger zijn bij de politie in september 2024 werk gerelateerde contactgegevens waaronder de namen en emailadressen van 65.000 agenten, maar soms ook privé telefoonnummers en namen van undercoveragenten openbaar geworden. Mogelijk zijn ook foto’s of afbeeldingen, die worden gebruikt in visitekaartjes van de politie, buitgemaakt. Justitie minister Van Weel liet weten dat daarnaast ook gegevens van partners van de politie zoals officieren van justitie, medewerkers van Reclassering en advocaten zijn buitgemaakt. Justitieminister David van Weel zei na afloop van de Ministerraad dat er specifiek naar deze groep agenten wordt gekeken’. Bij de hack van Outlook zijn onder andere de werkgegevens van alle politiemedewerkers buitgemaakt, waaronder namen en functies. Alleen undercover-agenten wiens gegevens wegens veiligheid niet in de lijst staan, zijn niet betrokken bij dit lek. De inlichtingendiensten AIVD en MIVD achten het ‘zeer waarschijnlijk’ dat een ander land verantwoordelijk is voor de hack. Het programma Microsoft Teams zou een rol hebben gespeeld bij het lek.
Stichting Internationale Steun Rechtstreeks Aan Armen (Israa) zamelde naar eigen zeggen geld in voor weeskinderen in Gaza. Maar in juni meldde het OM dat er vermoedelijk 5,5 miljoen naar Hamas is doorgesluisd. De stichting werd in 2001 opgericht , waarbij een deel van de activiteiten werd overgenomen van Al Aqsa, een stichting die volgens inlichtingdienst AIVD terrorisme steunt.
De Nederlandse regering steunde in 2017 onder andere de terroristische gewapende groepering Jabhat al-Shamiya in Syrië. De Islamistische beweging kreeg onder andere uniformen en pick-uptrucks. Tussen mei 2015 en voorjaar 2018 steunde Nederland 22 gewapende oppositiegroepen in Syrië die vochten tegen president Bashar Assad. Deze groeperingen kregen voor in totaal ruim 25 miljoen euro aan uniformen, voedsel, satelliettelefoons, laptops, matrassen, rugzakken en camera’s en pick-up trucks. Indirect werden zo ook ISIS groepen voorzien van materieel. De AIVD houdt rekening met verhoogde jihadistische dreiging van terugkerende strijders en hun aanhang. Naar schatting waren er eind 2017 nog 185 Nederlanders in Syrië en Irak en zijn er daar nog minstens 175 Nederlandse minderjarigen. Het merendeel is daar geboren en jonger dan vier jaar. Een op de tien kinderen is ouder dan negen jaar. De AIVD houdt er rekening mee dat zij al een IS-training hebben ondergaan.
De straffen voor terrorisme zijn hoog, niet alleen voor mensen die aanslagen plegen, maar ook het voorbereiden van een aanslag of het deelnemen aan een terroristische training is strafbaar. Websites die oproepen tot haat, geweld of discriminatie worden ondertussen uit de lucht gehaald. Het Alarmeringsysteem Terrorismebestrijding waarschuwt de overheid en belangrijke sectoren (drinkwaterbedrijven, energiesector) bij een eventuele terroristische dreiging. De Koninklijke Luchtmacht bewaakt het luchtruim boven Nederland dag en nacht en speciale eenheden van defensie en de politie werken samen in de Dienst Speciale Interventies (DSI).
Europese landen hebben een veiligheidscoördinator die de terrorismebestrijding van de lidstaten op elkaar afstemt. De overheid heeft maatregelen genomen tegen financiering van terrorisme. De inlichtingen- en veiligheidsdiensten hebben hun capaciteit vergroot. Uit een inventarisatie van het aantal onderzoeken blijkt dat er op dit moment in Nederland ten minste 217 aan jihadisme gerelateerde strafrechtelijke onderzoeken lopen, waar circa 288 verdachten in voor komen. De onderzoeken tegen verdachten die zich nu in het strijdgebied bevinden, zijn in dit aantal meegenomen.
Ex minister Koenders van Buitenlandse Zaken voegde tien Nederlanders toe aan de nationale terrorismelijst. Zij kunnen niet meer bij hun geld en geen gebruik maken van hun Nederlandse bankrekeningen en creditcards, omdat ze betrokken zijn bij terroristische activiteiten in Syrië en Irak. Door de uitbreiding staat de teller op 100: 97 personen, onder wie 11 vrouwen, en 3 organisaties.
In de VS gaan ze nog een stapje verder en mag al begonnen worden met het tegenhouden van reizigers uit moslimlanden. Het Amerikaanse Hooggerechtshof gaf het Witte Huis het groene licht het omstreden inreisverbod voor reizigers uit zes islamitische landen alvast in te voeren, zij het met enkele beperkingen. Lagere rechtbanken hadden de maatregel opgeschort, maar de regering-Trump mocht er van het Hooggerechtshof vast mee van start.
Chalimov een voormalig politieagent uit Tadzjikistan, die onder andere een Amerikaanse opleiding kreeg in de strijd tegen terroristen en die in 2015 was overgelopen naar IS zou door Russische luchtaanvallen op IS aanval in de stad Deir al-Zorsamen met 3 andere leiders gedood zijn. In totaal kwamen ongeveer veertig IS strijders om bij de aanval. Bij Amerikaanse raketaanvallen in Jemen zijn half oktober tientallen leden van de IS om het leven gekomen bij aanvallen op twee trainingskampen.
Europa telt meer dan 50.000 geradicaliseerde personen. De NCTV schat het aantal jihadfans in Nederland op enkele duizenden. In de Haagse achterstandswijken Transvaal en de Schilderswijk zijn Marokkaanse Salafistische jongerenwerkers actief. In Wijkcentrum de Burcht zou de situatie totaal uit de hand gelopen zijn. Een kritische manager die de strijd aanbond met de ISD-aanhangers, krijgt het advies van de politie het advies voor haar eigen veiligheid niet meer naar het centrum te gaan. „De Marokkanen hebben de boel overgenomen”.
De gerekruteerde Erik van Sabben (36) uit Vlissingen heeft in 2007 het Stuxnet virus in een Iraans atoomcomplex weten te krijgen. De politiek zou niet zijn geïnformeerd over de door de VS en Israël aangestuurde actie. De MIVD wist dat ze meewerkten aan sabotage van het Iraanse atoomprogramma, maar niet dat hun agent Stuxnet naar binnen bracht. Het toenmalige kabinet-Balkenende IV werd niet geïnformeerd en ook de commissie Stiekem wist van niets. De Nederlandse sabotageactie kan in Iran worden beschouwd als een oorlogsdaad. Van Sabben overleed in januari 2009 vlak voor zijn voorgenomen vlucht uit het land bij een motorongeluk in zijn woonplaats Dubai.
Het Openbaar Ministerie (OM) past de regels aan voor het afluisteren van verdachten, als blijkt dat er ook journalisten deelnemen aan de gesprekken die zij voeren. Vanaf 1 mei 2024 moet dan altijd een rechter-commissaris vooraf toestemming geven
Het Europees Parlement en de nationale overheden van EU-lidstaten willen met een nieuwe ICT wet bedrijven verplichten om ernstige cyberaanvallen te melden bij de autoriteiten en ook moeten zij voldoen aan een aantal veiligheidseisen. Ondertussen zijn sporen van spyware gevonden bij leden van het Europees parlement waaronder voorzitter Nathalie Loiseau. In 2022 gebeurde dat ook al bij telefoons van leden van de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging.
Het systeem voor het opstellen van wetsvoorstellen dat een cruciale rol bij het drukken van wetgeving voor staatswetgevers in het Capitool in Albany is ofline vanwege een hack. De cyberaanval valt samen met het afronden van wetsvoorstellen voor de staatsbegroting.
Samenwerking met UNITAD
Nederland heeft een Memorandum of Understanding (MoU) getekend met Christian Ritscher, de speciaal adviseur van de Verenigde Naties (UNITAD). UNITAD onderzoekt ernstige misdrijven, zoals misdrijven tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden, begaan door ISIS. UNITAD stelt het verzamelde bewijs beschikbaar voor nationale vervolging en berechting. Door het sluiten van een MoU wordt voor Nederland de uitwisseling van informatie voor onderzoeken naar internationale misdrijven makkelijker.
Europol
Het hoofdkantoor van Europol is gevestigd in Den Haag, Nederland. De missie van Europol is het ondersteunen van de lidstaten bij het voorkomen en bestrijden van alle vormen van ernstige internationale en georganiseerde misdaad, cybercriminaliteit en terrorisme. Europol werkt ook samen met veel niet-EU-partnerstaten en internationale organisaties. Grootschalige criminele en terroristische netwerken vormen een aanzienlijke bedreiging voor de interne veiligheid van de EU en voor de veiligheid en het levensonderhoud van haar bevolking. De grootste veiligheidsbedreigingen komen van:
- terrorisme;
- internationale drugshandel en het witwassen van geld;
- georganiseerde fraude;
- het vervalsen van euro’s;
- mensenhandel
Raad van de Europese Unie
De Europese Raad en de Raad van de Europese Unie zijn de 2 instellingen die de lidstaten van de Europese Unie vertegenwoordigen. Zij brengen de leiders en ministers van de EU-landen samen om de toekomst van de Europese Unie vorm te geven. Beide spelen een essentiële rol in de besluitvorming van de EU. In deze publicatie wordt ingegaan op hun samenstelling (en wie hun voorzitter is), hun bevoegdheden en hun werking (hoe zij besluiten nemen).De Raad heeft besloten Mohamed Ibrahim al-Shafi’i Al-Salem, ook bekend als Aba Al-Sahraoui, en Katiba Macina toe te voegen aan de autonome EU-lijst van personen, groepen, ondernemingen en entiteiten die verbonden zijn met ISIS (Da’esh) en Al Qaida en onder beperkende maatregelen van de EU vallen. Aba Al-Sahraoui is de leider van de aan ISIS gelieerde groep “Islamitische Staat van de Sahel-provincie”, die voornamelijk actief is bij de grens tussen Burkina Faso, Niger en Mali. Katiba Macina is een afdeling van Al Qaida en de daarmee verbonden groep Jama’a Nusrat Ul-Islam Wa Al-Muslimin (JNIM). De entiteit is actief in de Sahel, met name in Centraal-Mali, Niger en Burkina Faso. Met het besluit staan op de autonome lijst van personen die verbonden zijn met ISIS (Da’esh) en Al Qaida nu in totaal 15 personen en 6 groepen. Hun tegoeden worden bevroren, en personen en marktdeelnemers uit de EU mogen hun geen tegoeden of economische middelen ter beschikking te stellen. Voor de personen op de lijst geldt ook een reisverbod.
Anti-institutioneel extremisme
De AIVD onderzoekt de rechts-terroristische beweging in Nederland. In afgesloten online groepen verheerlijken aanhangers, veelal relatief jong, terroristisch geweld en fantaseren ze over het plegen van geweld. Binnen de anti-institutionele beweging wordt onder andere het ‘kwaadaardig-elite narratief’ verspreid, waarbinnen centraal staat dat de bevolking in staat van oorlog verkeert met een internationaal opererende elite. Dit draagt met name bij aan de ondermijning van de democratische rechtsorde, waarmee het anti institutioneel extremisme waarschijnlijk ook een lange termijn dreiging vormt voor de democratische rechtsorde. Het narratief van een kwaadaardige elite kan radicalisering richting geweld legitimeren. Oplettendheid blijkt geboden rond het accelerationisme omdat vanuit enkele jonge aanhangers dreiging kan uitgaan. Daarnaast zijn er binnen de radicale onderstroom tegen het gevoerde coronabeleid aanwijzingen voor verdere radicalisering. Hierbij wordt de geweldsdreiging voornamelijk gevormd door individuen en kleine groepen die vatbaar kunnen zijn voor opruiende (online) complottheorieën, die volgens de AIVD op lange termijn voor een ernstige bedreiging voor de veiligheid in Nederland zorgen . Volgens de inlichtingendienst geloven meer dan honderdduizend mensen in Nederland in zulke theorieën en spelen allerlei instanties en personen zoals Ministers, journalisten, rechters en wetenschappers een rol binnen een elite die de bevolking wil onderdrukken, tot slaaf maken of zelfs vermoorden. De zogenaamde elite zou gebeurtenissen verzinnen zoals Corona en de stikstofcrisis om verregaande controle over burgers te kunnen uitoefenen. De inlichtingendienst spreekt van het “populairste extremistische narratief” en bestempelt het anti-institutioneel extremisme als gevaarlijk. Enerzijds ligt het risico op de loer dat mensen die in de theorieën geloven uiteindelijk geweld zullen plegen en goedpraten en dergelijke complotten kunnen ervoor zorgen dat het vertrouwen in bijvoorbeeld de politie, de rechterlijke macht en het overheidsbestuur en de media in de samenleving afneemt.
De Nederlandse politie doet momenteel ook onderzoek binnen eigen gelederen naar anti-institutioneel extremisme
Verschillende strafrechtelijke onderzoeken laten (online) groepjes en groepen zien die elkaar overlappen en met elkaar verbonden zijn door complotten waarin anti-overheidsdenken een constante is. Binnen dat digitale ecosysteem worden veelvuldig bedreigingen geuit en in sommige gevallen wordt er zelfs gesproken over plannen voor aanslagen met terroristisch oogmerk. Een voorbeeld hiervan is de 22-jarige man die in de zomer van 2021 werd gearresteerd op verdenking van het beramen van een moordaanslag op premier Rutte. Hij was op zoek naar wapens en sprak met anderen af om de plannen te bespreken. Ook bij andere acties bleek er sprake van individuen die een focus hadden op politici. Op 5 januari 2022 werd een 29-jarige man aangehouden bij de woning van D66-leider Kaag. Hij stond daar met een brandende fakkel terwijl hij werd gefilmd door een YouTube kanaal. Half december was hij ook al aangehouden toen hij minister De Jonge thuis opzocht. Deze man werd veroordeeld tot zes maanden celstraf en de 44-jarige vrouw die de actie filmde werd veroordeeld tot vier maanden celstraf. Medio maart 2022 werd de voorman van Viruswaarheid gearresteerd op verdenking van opruiing op zijn online kanalen, die onder meer gericht waren tegen GGD-medewerkers, en later weer vrijgelaten. Hij blijft verdachte in de zaak.
Bij mensen die zich soeverein verklaren in Nederland is er de afgelopen tijd vaker sprake van intimidatie en bedreiging van onder meer lokale politici, ambtenaren, rechters, journalisten en wetenschappers. Ook zijn er enkele kleine gewelddadige confrontaties geweest met politie en deurwaarders. Doordat sommige mensen die zich soeverein verklaren steeds verder in de problemen dreigen te komen omdat zij bijvoorbeeld hun rekeningen niet meer betalen, is de verwachting dat het aantal gewelddadige incidenten zal toenemen. Door de verspreiding van een vijandbeeld van een kwaadaardige elite die uit is op onderdrukking, slavernij en zelfs moord, kunnen sommige mensen die zich soeverein verklaren de conclusie trekken dat gewelddadig verzet noodzakelijk is. Bij een deel van deze al kleine groep van enkele tientallen tot honderd mensen, blijft het mogelijk bij grootspraak of bedreigingen. Voor sommigen kunnen zulke boodschappen echter gewelddadig handelen legitimeren, bijvoorbeeld in reactie op verkeerscontroles, aanhoudingen, deurwaardersbezoeken of uithuiszettingen. Een deel van deze groep gaat zo ver dat zij zichzelf online en fysiek organiseert en voorbereidt om zich te kunnen verdedigen in de verwachte gewelddadige strijd met de overheid en instituties. Zij geloven dat de kwaadaardige elite een gewelddadige strijd zal initiëren waarop zij zich moeten voorbereiden. Bij verschillende aanhangers zijn (vuur)wapens aangetroffen. In Geesteren werden 26 september 2024 een 61-jarige man en een 59-jarige vrouw aangehouden die in hun woning en bedrijfspanden munitie, een kruisboog, gegevensdragers en een grote hoeveelheid documenten over het radicale soevereine gedachtegoed bewaarden. De verdachten zijn betrokken bij een lokale militie van de organisatie Common Law Nederland Earth (CLNE), waartegen een strafrechtelijk onderzoek loopt. Eerder dit jaar werden al zeven anderen aangehouden, waarvan er nog vijf vastzitten.
Ook in Duitsland is veel onrust door de opkomst van een extreemrechtse partij Alternative für Deutschland (AfD), die zich keert tegen buitenlanders en de Europese Unie. Er zijn grote protesten geweest tegen AfD . Twee gemeenteraadsleden van deze partij zijn 8 juni 2024 in het Duitse Karlsruhe aangevallen met een honkbalknuppel en eerder deze week werd hun partijgenoot Heinrich Koch neergestoken. De politie arresteerde vijf mensen maar zij kwamen na het opgeven van hun persoonsgegevens weer vrij. Enkele andere verdachten waren weggerend voordat de agenten er waren. Eerder op de avond werd in Dresden een AfD-politicus in zijn gezicht geslagen. De zeventigjarige Hans-Jürgen Zickler, die namens de extreemrechtse partij in het parlement van de deelstaat Saksen zit, werd aangevallen toen hij verkiezingsfolders stond uit te delen.
Op dinsdag 2 juli 2024 werden in Deventer, Schalkhaar en Wijhe drie mannen gearresteerd die verdacht worden van betrokkenheid bij de handel in vuurwapens. 3 juli, werd nabij Terneuzen ook nog een 54-jarige man aangehouden op verdenking van wapenbezit. De arrestaties hebben te maken met een politieactie op 5 april jl, waarbij in totaal 15 vuurwapens inbeslaggenomen zijn. Een 44-jarige man uit Deventer en een 25-jarige man uit Olst-Wijhe werden toen op heterdaad betrapt bij de overdracht van vuurwapens. Op die dag werden in de woningen van de koper en de verkoper nog meer vuurwapens aangetroffen. Die twee mannen zitten nog altijd vast. Het vermoeden is dat de koper het soevereine gedachtegoed aanhangt en de wapens wilde gebruiken om in opstand te komen tegen de Nederlandse overheid. Soevereinen zijn mensen die zich afkeren van de overheid en andere instituties, waarvan een erg klein deel bereid is geweld te gebruiken. De mannen die op 2 juli zijn aangehouden zijn een man die ervan wordt verdacht de koper in contact te hebben gebracht met de wapenleverancier, en twee mannen die verdacht worden van betrokkenheid bij de koop van de wapens. Het betreft mannen van 27, 50, en 64 jaar uit Wijhe, Deventer en Schalkhaar.
De lijst met terroristische personen en organisaties in de EU omvat 15 personen en 22 rechtspersonen en organisaties.
The Base
De Amerikaanse neonazigroep The Base is toegevoegd aan de terroristenlijst, zo blijkt uit een verklaring van de Raad van de EU. The Base is een extreemrechtse groep die betrokken is bij terroristische aanslagen. De groep werd in 2018 opgericht door Rinaldo Nazzaro, een voormalig contractant van de FBI en het Pentagon. De groep promoot het idee van blanke suprematie en pleit voor de oprichting van etnisch homogene blanke staten door middel van geweld. In 2021 werd The Base aangemerkt als terroristische organisatie in het Verenigd Koninkrijk en Canada. Naar aanleiding van het besluit van de Raad van de EU worden de activa en andere financiële of economische middelen van The Base in EU-landen bevroren en is het entiteiten in de EU verboden om fondsen en economische middelen aan deze groep te verstrekken.
Anarcho-extremisme
Anarcho-extremisten zijn in woord en gedachte anarchistisch en extremistisch in hun feitelijke uitingen. Sinds 2010 hanteren wij de term anarcho-extremisme voor het verschijnsel dat actievoerders vanuit een anarchistische basis elkaar op verschillende onderwerpen in woord en daad steunen. Dit doen zij in wisselende samenwerkingsverbanden.
Anti-fascisme
Anti-fascisten verzetten zich tegen het extreem-rechtse gedachtegoed en/of extreem-rechtse organisaties. Dit uiten zij onder andere in het belemmeren van manifestaties en andere activiteiten van ‘fascisten’, zoals het verstoren van rechtse demonstraties. In het verleden leidde dergelijke acties wel eens tot harde confrontaties met de mobiele eenheid.
Links-activisme
Het beeld van links protest is in Nederland al geruime tijd activistisch van aard. Op enkele incidenten na is er met name sprake van activisme in de vorm van demonstraties en acties van burgerlijke ongehoorzaamheid. Wij doen geen onderzoek naar activisme, omdat daarbij geen ondemocratische doelen worden nagestreefd en er ook geen ondemocratische methodes worden gebruikt. Activisten die dreigen te radicaliseren naar extremisten kunnen zich wel in de kijker spelen bij de AIVD. De scheidslijn tussen activisme en extremisme is immers dun en bepaalde ontwikkelingen in de samenleving kunnen eenvoudig voor een opleving van links-extremisme zorgen.
Al Qaida
Al Qaida/Al-Kaida/Al Qaeda (letterlijk de basis) is een moslimfundamentalistische paramilitaire beweging. Al Qaida opereert meer als een netwerk dan als een organisatie. De organisatie voert zelf terroristische aanslagen uit, maar verleent ook diensten (zoals logistieke ondersteuning en training) aan andere terreurorganisaties. Sinds de aanslagen op 11 september 2001 in onder andere New York wordt de organisatie door de Verenigde Naties, de Europese Unie, de Verenigde Staten, Israël, Australië, Brazilië, Canada, India, Japan, NAVO, Rusland en Zuid-Korea een terroristische organisatie genoemd. Het ultieme doel van Al Qaida is het stichten van een verenigd volk naar het model van het voormalige kalifaat. Al Qaida richt zich daarbij naar eigen zeggen in eerste instantie op islamitische landen die in de ogen van Al Qaida onvoldoende volgens de regels van de islam geleid worden. De dreiging van gecoördineerde aanslagen door ISIS of Al Qai’da is reëel alhoewel het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten heeft gemeld dat IS-leider al-Baghdadi is gedood. Mosul, ooit een groot IS-bolwerk, werd na een ruim acht maanden durende operatie veroverd. Een ongeveer 100.000 manschappen tellende coalitie van Iraakse legereenheden, Koerdische strijders en sjiitische milities opende in oktober vorig jaar de aanval en wonnen deze.
De uitroep “Allahu Akbar”, wat “God is de grootste” betekent, wordt vaak geassocieerd met terroristische aanslagen die worden uitgevoerd door extremistische individuen of groeperingen. Deze uitroep is op zichzelf niet inherent gewelddadig en wordt ook vaak gebruikt in vreedzame contexten, zoals tijdens het gebed of bij het vieren van vreugdevolle gebeurtenissen. Extremistische groeperingen gebruiken deze als een strijdkreet bij gewelddadige acties. Ze proberen op deze manier een religieus of spiritueel aspect te geven aan hun daden en suggereren dat ze handelen in naam van God. Dit kan leiden tot associaties tussen de uitroep “Allahu Akbar” en gewelddadige extremisme, hoewel het overgrote deel van de moslims deze uitroep op een vreedzame en respectvolle manier gebruiken. Terroristische daden uitgevoerd in naam van de islam zijn feitelijk in strijd met de eigen kernprincipes van de religie, die pleiten voor gerechtigheid, compassie en verdraagzaamheid.
Houthi rebellen
De Ansar Allah (helpers van God), zijn een rebellengroepering in Jemen van sjiitische (zaiditische) strekking. De naam Houthi’s is afkomstig van een machtige lokale stam, waarvan leden prominente posities in de beweging innemen. Ze beschouwen zichzelf als directe nakomelingen van de profeet Mohammed. De groepering is sinds 1992 actief en beheerst een deel van het noorden van Jemen en de provincie Sa’da. Tussen 2004 en 2010 vochten ze oorlogen uit met de centrale regering van Jemen. Daarbij werden een kwart miljoen Jemenieten uit hun woongebieden verdreven. Ook buurland Saoedi-Arabië mengde zich in die strijd, waarin meer dan 130 Saoedische militairen sneuvelden. De beweging wordt naar verluidt ondersteund door Iran en de Libanese militie. Houthi-rebellen beschoten in februari 2024 vrachtschip De Rubymar. Deze liep schade op en de bemanning werd geëvacueerd. Het vaartuig bleef verlaten achter op de Rode Zee en zonk. Het schip heeft meststoffen, ammoniak en olie aan boord. Houthi-rebellen in Jemen voeren al maanden aanvallen met raketten en drones uit op de internationale scheepvaart. Ze willen dat Israël stopt met de strijd in de Gazastrook en proberen zo druk uit te oefenen. Sinds januari slaan de Amerikanen en Britten terug met luchtaanvallen op de Houthi’s. Ze krijgen daarbij steun van westerse landen, waaronder ook Nederland. Sinds november 2013 zijn de gevechten tussen de Houthi’s en salafistische groepen en Wahabieten weer opgelaaid in Jemen. Ook het verzet tegen de regering van Jemen groeide. Op 20 januari 2015 vielen Houthi’s het presidentiële paleis aan in Sanaa, waar zij president Abd Rabbuh Mansur Al-Hadi onder druk zetten om af te treden. Dat deed hij op 22 januari 2015. De Houthi’s trachtten hierop een eigen president naar voren te schuiven en een nieuwe regering te vormen. Veel partijen weigerden echter zich aan de onderhandelingstafel te melden en Al-Hadi ontvluchtte de stad naar Aden. Hier verkondigde hij nog steeds rechtmatig president van Jemen te zijn en de Houthi-regering niet te erkennen. Salafistische groeperingen reageerden met bomaanslagen op Houthi’s en zaiditische moskeeën, zoals de driedubbele bomaanslag op 20 maart 2015 waarbij 140 doden vielen. Ter ondersteuning van Hamas begon de Houthi-beweging op 19 oktober 2023 een reeks aanvallen, gericht op Zuid-Israël en op vrachtschepen in de Rode Zee waarvan het beweerde dat ze verbonden waren met Israël. De Rode Zee is een van de belangrijkste scheepvaartroutes voor de wereldhandel. Om de schepen te beschermen, vallen de Verenigde Staten en het Verengd Koninkrijk sinds januari 2024 gesteund door Nederland doelen van Houthi-rebellen aan in Jemen. Deze crisis in de Rode Zee, wordt omschreven als een proxyoorlog tussen de Verenigde Staten en Iran, dat de Houthi’s ondersteunt. 18 verschillende medewerkers van internationale organisaties in Amran, Hudaydah, Saada en Sana’a worden sinds 8 juni door Houthi-inlichtingenofficieren vastgehouden. Hieronder zitten ook leden van het door de VS gesteunde Nationale Democratische Instituut voor Internationale Zaken. De gewapende groep controleert de hoofdstad van Jemen, Sana’a, en het noordwesten van het land, en leidt een de facto regering die belastingen int en geld drukt. De internationaal erkende regering van Jemen is gevestigd in de zuidelijke haven van Aden.
IRGC
De Islamitische Revolutionaire Garde (IRGC), ook wel Sepah of Pasdaran genoemd , is een primaire groep met meerdere diensten tak van de Iraanse strijdkrachten . De IRGC moet buitenlandse inmenging in Iran te voorkomen , staatsgrepen door het traditionele leger verijdelen en afwijkende bewegingen die de ideologische erfenis van de Islamitische Revolutie schaden, indammen. Momenteel wordt de IRGC door Bahrein , Saoedi-Arabië , Zweden, België en de Verenigde Staten aangemerkt als een terroristische organisatie. IRGC heeft ongeveer 190.000 actieve personeelsleden en de Basij controleert op mobilisatie met 40.000 actieve paramilitaire troepen. De grondmacht zou 150.000 man sterk zijn en de lucht- en ruimtevaartmacht, die de Iraanse strategische raketmacht controleert heeft nog eens 15.000 man personeel. De zeemacht wordt geschat op minstens 20.000 man, waaronder 5.000 mariniers. Het Amerikaanse ministerie van Financiën beweert dat het Corps verschillende organisaties heeft gesteund die door de VS als terroristisch worden beschouwd, waaronder Hezbollah , Hamas , de Palestijnse Islamitische Jihad (PIJ), het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina – Algemeen Commando (PFLP-GC), en de Taliban. De IRGC zou ook voor Rusland strijden tegen Oekraïne. Op 18 januari 2023 keurde het Europees Parlement een amendement goed dat was voorgesteld door de ECR-Fractie , waarin de EU en haar lidstaten werden opgeroepen de IRGC op de terroristenlijst van de EU te plaatsen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft Vladimir Poetin geadviseerd om de extremistische Taliban van de lijst met verboden organisaties te halen. De Taliban zeggen openlijk dat zij Rusland vertrouwen als de opvolger van de voormalige Sovjet-Unie. De Afghaanse overheid zou vooral interesse hebben in Russische brandstof. Tegelijkertijd is de samenwerking voor Rusland interessant, omdat Afghanistan veel grondstoffen zoals koper en ijzererts heeft. Daarnaast beschikt het land over zeldzame metalen als lithium en uranium. De Taliban zijn sinds 2021 in Afghanistan aan de macht, toen de westerse strijdkrachten vertrokken.
Jihadistisch terrorisme/HAMAS
Hamas riep meermaals op om zelfmoordaanslagen te plegen als reactie op de grootschalige “antiterreur operatie” die Israël sinds 28 augustus 2024 voert op de Westelijke Jordaanoever. Hamasleider Khaled Mashal sprak zich in het Turkse Istanboel uit voor een “terugkeer van de zelfmoordaanslagen”. De huidige situatie vereist een “open conflict”, aldus Mashal. Hij riep de militanten van zijn beweging op om “op verschillende fronten deel te nemen aan het echte verzet tegen de zionistische entiteit”.Een hooggeplaatst lid van het Jenin-bataljon van de Islamitische Jihad en de gezochte Aslam Hamasa werden gedood bij een actie in het terreurcentrum van Samaria in Jenin. Een Apache-gevechtshelikopter en een straaljager vielen 21 mei 2024 (tussen vrijdag en zaterdag) agenten van de terroristische infrastructuur in Jenin aan – en doodden de gezochte Aslam Hamaisa, die samen met de terrorist Ahmed Barkhat in mei vorig jaar de aanval in Harmesh (op 30 mei 2023) uitvoerde waarbij wijlen Meir Tamari werd vermoord. Naar verluidt meldden de IDF en Shin Bet dat nog eens acht mensen gewond raakten bij de aanval en merkten op dat Hamaisa een van de commandanten is van de Jenin Brigade van de Islamitische Jihad.
Hamas is een Islamitische Palestijnse islamitische politieke organisatie en verzetsbeweging die sinds 2007 de Gazastrook bestuurt. Hamas heeft een militaire tak, bekend als de al-Qassam-brigade. Onder meer de Europese Unie, de VS, Canada, Australië en Japan beschouwen Hamas als terroristische organisatie. Hamas streeft naar een bevrijd Palestina van de Israëlische bezetting en een soevereine Palestijnse staat. Ḥamās) betekent ‘enthousiasme, vuur, fanatisme’. De beweging is een afsplitsing van de Egyptische Moslimbroederschap, in 1973 in Palestina opgericht door sjeik Ahmad Yassin als de Islamitische liefdadigheidsorganisatie Al-Mujama’ al-Islami. In 1987, tijdens de Eerste Intifada werd mede door hem de verzetsbeweging Hamas opgericht. De Izz al-Din al-Qassam Brigades, genoemd naar verzetsstrijder Izz ad-Din al-Qassam, vormen de militaire tak van Hamas. Het soennitische Hamas heeft aanslagen op Israëlische soldaten en burgers gepleegd. Tactieken waren onder meer zelfmoordaanslagen, en sinds 2001, ook raketaanvallen. Het rakettenarsenaal van Hamas is geëvolueerd van een kort bereik, zelfgemaakte Qassam-raketten, tot langeafstandswapens die grote Israëlische steden zoals Tel Aviv en Haifa kunnen bereiken. De aanvallen op burgers werden veroordeeld als oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid door mensenrechtenorganisaties zoals Human Rights Watch.
In de islamitische en Arabische landen wordt Hamas onder andere gesteund door het sjiitische Iran. In 2015 werd Hamas door onder meer de Europese Unie, de VS, Japan, Jordanië, Australië, Canada en Israël beschouwd als een terroristische organisatie. Zelf vinden ze zich een nationale bevrijdingsbeweging.
Op de ochtend van 7 oktober 2023 pleegde Hamas een zware aanslag in Israël waarbij 1.139 doden vielen. Hieronder waren 695 Israëlische burgers, 71 buitenlandse burgers en 36 kinderen. Er waren daarnaast nog ens meer dan 3.400 gewonden. De aanval in Israël vond plaats met hulp van onder andere Iran. Het was een gecoördineerde, vanaf 2022, heimelijk voorbereide verrassingsaanval, onder de naam “Operatie Al-Aqsa-storm”. Egypte verklaarde dat het Israël drie dagen voor het begin van de aanvallen al had gewaarschuwd voor de aanslag. Door Hamas werden vanuit de Gazastrook duizenden raketten op Israëlische plaatsen in de grensstreek en op de grote steden Tel Aviv en Jeruzalem afgevuurd. Honderden militanten doorbraken de grens met Israël en richtten in het grensgebied bloedbaden aan, waarbij ten minste 1.300 burgers en militairen werden gedood. Naar schatting 200-250 personen werden gevangen genomen en als gijzelaars naar Gaza overgebracht. Hamas verklaarde dat de aanval een reactie was op het geweld van Israëlische kolonisten, de blokkade van de Gazastrook, de ontheiliging van de Al-Aqsamoskee in Jeruzalem en de wreedheden die in de afgelopen decennia van Israëlische zijde waren begaan tegen het Palestijnse volk. De aanval vond plaats op de joodse feestdag Simchat Thora, vijftig jaar en een dag na het uitbreken van de Jom Kipoer-oorlog op 6 oktober 1973, waarbij Israël werd aangevallen door Syrië en Egypte. De voorbereidingen voor de aanval konden gedetailleerd worden gevolgd. Drie trainingskampen van de milities bevonden zich in het noorden van de Gazastrook, waarvan twee dicht bij de grens met Israël. In drie kampen in het zuiden werden oefeningen met deltavliegers uitgevoerd. Voor de oefeningen werden terreinen met wijkjes van dummyhuizen aangelegd, om de aanvallen op Israëlische huizen met gijzelingen levensecht te simuleren. Volgens de voormalige chef van de Britse geheime inlichtingendienst MI6, Sir Alex Younger, was het geheimhouden van de aanvalsdatum succesvol doordat het gebruik van elektronische apparatuur en digitale communicatie consequent was gemeden. Het hoofdkwartier van de hulporganisatie UNRWA in de Gaza strook bleek later tevens het datacenter van Hamas. De organisatie werd door Israël al langer verdacht van terrorismeondersteuning. In januari 2024 werd al ontdekt dat 12 medewerkers van de UNRWA betrokken bleken bij de Hamas-aanval op Israël op 7 oktober 2023. Volgens inlichtingenrapporten heeft ongeveer 10% van de 12.000 medewerkers van de UNRWA in Gaza banden met militante groeperingen, waaronder Hamas en de Palestijnse Islamitische Jihad. Het jihadistisch terrorisme is ook in West Europa verantwoordelijk voor de dood van tientallen mensen.
Een Israëlisch geheim rapport genaamd De Muur van Jericho, stonden de voorbereidingen en de aanval van Hamas beschreven. Hamas bleek in het bezit te zijn geweest van gevoelige informatie over het Israëlische leger, onder meer over het aantal soldaten in hun legerbases, wat kon wijzen op lekken binnen de Israëlische veiligheidsdiensten. Israëlische overheidsanalisten geloofden echter niet dat Hamas het volgens hen te ambitieuze plan daadwerkelijk kon en zou uitvoeren.
Gesteund door een meerderheid van de Tweede Kamer benadrukte demissionair premier Mark Rutte, drie dagen na de aanslag, Israëls recht op zelfverdediging. Hij noemde het ‘ongepast’ als er nu zou worden gesproken over de bredere context van het conflict. Het Nederlandse demissionaire kabinet sprak zich uit tegen het stopzetten van de humanitaire hulp aan de Palestijnse gebieden, in tegenstelling tot de Europese Commissie, die alle betalingen onmiddellijk wilde opschorten. Ook 300 rijksambtenaren van alle ministeries riepen het demissionaire kabinet op om Israël zo snel mogelijk een halt toe te roepen en onschuldige burgers te beschermen. Zij noemden de reactie van Israël in Gaza ‘disproportioneel’ en ‘buitensporig’. Mark Rutte deed daarna op 23 oktober een bezoek aan Netanyahu voor een vergeefse poging om alsnog de tegenaanval te stoppen. Tussen Spanje en Israël brak er een diplomatieke crisis uit, nadat drie Spaanse ministers via sociale media hun steun hadden betuigd aan het Palestijnse volk. Spanje was op dat moment voorzitter van de EU. Minister Ione Belarra riep bovendien op Netanyahu voor het internationaal gerechtshof te dagen. 86% van de Israëliërs geeft de schuld van de aanslagen aan Netanyahu, vanwege zijn falende regeringsbeleid en het negeren van waarschuwingen van de veiligheidsdiensten uit persoonlijk politiek gewin.
Jihadisme is een extreme ideologie die oproept tot het voeren van een ‘heilige oorlog’ tegen ‘ongelovigen’. Jihadisten claimen de islam om hun overtuigingen en manier van leven met geweld op te leggen aan anderen.
Om jihadisme te bestrijden, kiest de Rijksoverheid voor een combinatie van verschillende maatregelen: tegengaan én voorkomen, op straat en op internet. Paspoorten van mensen die dreigen uit te reizen worden ingenomen en uitkeringen en toelagen van jihadisten die zijn uitgereisd worden stopgezet Mensen die ronselen of oproepen tot geweld worden vervolgd. Mensen die betrokken zijn bij terroristische activiteiten staan op de Nationale terrorismelijst.
In februari 2017 heeft de Eerste Kamer 3 wetten aangenomen die voortvloeien uit het actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme waarbij Jongeren weerbaarder gemaakt worden tegen propaganda, families van geradicaliseerde jongeren worden ondersteunt, er is een samenwerking met imams en moskeeën en het Nederlanderschap van jihadisten die zich in het buitenland aansluiten bij een terroristische organisatie wordt actief ingetrokken. De meeste aanslagen lijken door ISIS geïnspireerd en worden gepleegd met simpele middelen als messen en voertuigen en het het ligt steeds meer voor de hand dat ook vrouwen en jongeren ingezet gaan worden voor aanslagen. Dat is te lezen in het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland. IS zette al eerder een vrouw in voor een aanslag buiten Syrië en Irak. Naast een mogelijke dreiging vanuit vrouwelijke jihadisten is in de afgelopen maanden meermaals gebleken dat enkele minderjarigen in het Westen zich lieten inspireren door propaganda. Van alle bekende Nederlandse jihadgangers is bijna de helft van Marokkaanse afkomst en bijna een vijfde van de Syriëgangers is een Nederlandse bekeerling.
Arrestatieteams arresteerden 27 augustus 2018 zeven mannelijke verdachten die zeer vergevorderde plannen hadden voor een grote terroristische aanslag op een groot evenement in Nederland. Omdat ze serieus op zoek waren naar bomvesten en automatische wapens werd er ingegrepen. De zeven verdachten werden al langer gevolgd en geobserveerd en komen uit Arnhem, Rotterdam, Huissen en Vlaardingen en werden gearresteerd in de Stadhouderstraat in Arnhem en in Weert. Ze wilden op een aankomend evenement een aanslag plegen en op een andere plaats een autobom tot ontploffing brengen. Hiervoor hadden ze 100 kg aan kunstmest in huis. Een belangrijke grondstof voor het maken van een bom. Zo’n 400 politiemensen waren bij de actie betrokken. De Irakese hoofdverdachte Hardi N. (34) uit Arnhem werd in 2016 tot anderhalf jaar cel veroordeeld voor uitreizen naar ISIS en zit nog in zijn proeftijd. N. verklaarde zelf destijds dat hij naar Syrië wilde om weeskinderen te gaan helpen. In 2017 werd deze straf in hoger beroep omgezet tot twee jaar celstraf, waarvan 21 maanden voorwaardelijk, met een proeftijd van drie jaar. In het hoger beroep werd tevens bepaald dat hij zijn behandeling moest voortzetten tijdens zijn proeftijd. Samen met N. werden ook Seyed H. en Adil C. gearresteerd. Een andere verdachte is Waïl El A. die in mei 2017 werd aangehouden op vliegbasis Volkel toen hij daar foto’s aan het maken was. Daar bleek dat ook hij in juni 2016 was veroordeeld voor een poging om naar Syrië te reizen. Nadeem S. (26) uit de wijk Vredenburg in Arnhem werd destijds samen met de 21-jarige Wail el A. opgepakt bij de grens van Syrië. Ook El. A komt oorspronkelijk uit de Gelderse stad, maar woont inmiddels in Rotterdam. De mannen kregen 2 en 3 jaar cel voor hun reis richting Syrië. De zaken lopen nog in hoger beroep. De jongste verdachte is de 18-jarige Amir. Hij woont zo’n 700 meter van het ouderlijk huis van N. in de Arnhemse wijk Presikhaaf en volgde een opleiding maatschappelijke dienstverlening. Morat M. (21) werd gearresteerd in zijn woning in Vlaardingen.
De Nederlandse Overheid steunde jarenlang de Palestijnse Union of Agricultural Work Committees (UAWC) met miljoenen subsidie die feitelijk was bedoeld voor een land- en waterbeheerprogramma. Al in mei 2019 werd het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken gewaarschuwd voor banden met terreur bij de UAWC. Het ministerie ontving toen brieven van de UK Lawyers For Israel, die erop wees dat dat personen die lid waren van het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP), tevens werkzaam waren bij de Palestijnse landbouwunie. De PFLP wordt door de Europese Unie aangeduid als terroristische organisatie, en is verantwoordelijk voor talloze aanslagen. De waarschuwingen werden door het ministerie van Buitenlandse Zaken echter genegeerd en afgedaan met een reactie dat het ministerie niet over eigenstandige informatie beschikte die de beschuldigingen bevestigde. Bij de ongeregeldheden bij de Universiteit van Amsterdam bleek onder de activisten ook GroenLinks Statenlid Paul Smits. Smits was ook vicefractievoorzitter van de Gelderse GroenLinks afdeling. Deze functie heeft hij nu toch maar even neergelegd. Er liep al een aanvraag voor een spoeddebat van PVV naar integriteitsschendingen van Smits. Hij droeg bij de demonstratie een bordje met de tekst ‘Viva viva intifada. Intifada betekent ‘opstand’ in het Arabisch. Het slaat op de verschillende perioden in de Palestijns-Israëlische geschiedenis waarin Palestijnen in opstand komen tegen de Israëlische bezetting van Gaza en de Westelijke Jordaanoever. Er zijn twee bekende intifada’s: de Eerste Intifada (1987-1993) en de Tweede Intifada (2000-2005). De Eerste Intifada staat ook wel bekend als de ‘oorlog van stenen’.
Hizb ut Tahrir
Ideologie Islam is en als doel het hervatten van de Islamitische manier van leven door de Islamitische staat te vestigen die Islam ten uitvoer brengt en haar da’wah verkondigt tot de wereld. Hizb heeft een partijcultuur ontwikkeld, die Islamitische regels over de levenszaken omvat. Hizb roept op tot Islam als een intellectuele leiderschap waar systemen uit voortvloeien die alle problemen oplossen, waar een mens mee te maken heeft, hetzij politiek, economisch, cultureel, sociale, of en anderen. De groep zegt geweld te verwerpen. Als het om Israël gaat, ligt dat echter anders. De Britse regering, ging met de steun van alle partijen in het parlement, over tot een verbod op Hizb ut-Tahrir. De islamistische groepering komt op de terreurlijst te staan en mag zich niet meer organiseren in het land. De reactie op de terreuraanval op 7 oktober, waarin Hamas werd geprezen, lijkt de doorslag te hebben gegeven. Volgens de actievoerders van deze groep is een islamitische revolutie de finale oplossing voor alle problemen. Met de spreuk ‘The only one solution. Is the islamic revolution pleiten ze voor het omver werpen van de Nederlandse democratische rechtsstaat en het installeren van een islamitisch regime. De groep staat te boek als extreem, maar is in Nederland niet verboden. Vorig jaar kwam Hizb ut Tahrir een paar weken na de aanslag van 7 oktober door Hamas op Zuid-Israël in het nieuws toen de aanhangers van de extremistische beweging met bebloede babypoppen aandacht voor gedode kinderen bij de bombardementen op Gaza. Het gebeurde op het Amsterdamse Plein 40-45. Ruim zeshonderd radicale moslims maakten zich daar onder meer schuldig aan antisemitische leuzen. Ook waren er indirecte verwijzingen naar nazi-leuzen en waren vlaggen van de Taliban aanwezig.
De ambassade van de Verenigde Staten in Rusland waarschuwde dat er in het weekeind van 9 op 10 maart 2024 een terroristische aanslag gepleegd zou kunnen worden in Moskou. Amerikaanse burgers kregen via een bericht op de website van de Amerikaanse ambassade het advies om grote bijeenkomsten, zoals concerten, in Moskou te vermijden. Die waarschuwing kwam er op basis van berichten die de ambassade had opgemerkt over concrete plannen van extremisten om een aanval te doen op grote bijeenkomsten in de Russische hoofdstad. De aanslag kwam inderdaad, maar pas op 22 maart 2024
ISIS/IS/IS-K/ISIL
De extremistische organisatie Muslim Interaktiv heeft 27 april 2024 in Hamburg opgeroepen op tot de oprichting van een islamitisch kalifaat en tot de handhaving van de sharia in heel Europa. op spandoeken waren teksten te zien als “Kalifaat is de oplossing” en “Duitsland = Normendictatuur”. In een gehouden optocht werd in toespraken de Duitse politiek en media het verspreiden van “goedkope leugens” en “laffe berichtgeving” verweten. Ze zouden ten aanzien van de oorlog in Gaza alle moslims in Duitsland over een kam scheren en hen wegzetten als islamisten. De kreet “Allahu Akbar” (God is groot) was veel te horen. Terroristische daden uitgevoerd in naam van de islam zijn in strijd met de kernprincipes van de religie, die juist pleiten voor gerechtigheid, compassie en verdraagzaamheid. Islamitische Staat maakt een alarmerende comeback in Syrië. Het aantal terreuraanvallen en aanslagen is met 250 procent gestegen ten opzichte van vorig jaar.
Turkije arresteerde in januari 2024 189 personen die verdacht worden van lidmaatschap van Islamitische Staat. De aanhoudingen, verspreid over 37 provincies, kwamen voorafgaand aan Nieuwjaar festiviteiten en werden gezien als een politieke zet voor de lokale verkiezingen in maart. De Turkse minister van Binnenlandse Zaken meldde dat met de arrestaties diverse plannen voor aanvallen op kerken, synagogen en de Iraakse ambassade in Ankara zijn verijdeld. In 2014 begon terreurgroep IS zelf in Syrië te opereren en de terreurbeweging noemde zich voortaan Islamitische Staat in Irak en de Levant (ISIL), in het westen Islamitische Staat en in Irak en Syrië (ISIS). Op 29 juni 2014 hernoemde de terreurbeweging zichzelf tot Islamitische Staat of IS. Sinds de val van het laatste territoriale bolwerk van ISIS in Syrië in maart 2019 ging de organisatie ondergronds, concentreerde zij zich op het plegen van aanslagen in Syrië en Irak en het versterken van de organisatie. De afgelopen periode stagneerde het aantal aanslagen van ISIS in Syrië en nam het aantal af in Irak. Met de aanval van ISIS-strijders op de Sina’a gevangenis in Noordoost-Syrië op 20 januari 2022 toonde de organisatie niettemin aan nog steeds grote en complexe operaties in het kerngebied te kunnen uitvoeren. In de gevangenis, die werd bewaakt door de overwegend Koerdische Syrian Democratic Forces (SDF), zaten op dat moment naar schatting 3.000 tot 5.000 (vermeende) ISIS strijders vast, onder wie waarschijnlijk ook enkele Nederlanders, een aantal belangrijke ISIS-kopstukken en een groot aantal buitenlandse jihadisten. Als gevolg van de aanval wist een onbekend aantal gevangenen te ontsnappen. Open bronnen spreken van honderden. Het was de eerste keer dat ISIS een grootschalige aanval uitvoerde op een gevangenis in Syrië. De actie is van grote symbolische betekenis voor ISIS. De aanval laat zien dat ISIS in Syrië en Irak allerminst verslagen is. Desondanks is het onwaarschijnlijk dat de ontsnappingen een voorbode zijn van een snelle opmars van de strijdgroep zoals dat in 2012-2014 het geval was. Daarvoor is ISIS nog te klein in omvang en te zwak. Het ligt daarom niet in de rede dat ISIS binnen afzienbare tijd weer grondgebied zal beheersen zoals het tot maart 2019 deed.
ISIS heeft mogelijk nog enkele tientallen operatives tot zijn beschikking in Europa, waardoor de dreiging in Nederland hoog blijft en de kans op een aanslag reëel (niveau 4 van de 5). Ook Nederland is een mogelijk doelwit voor jihadisten vanwege de deelname aan de anti-ISIS- coalitie. Nederland wordt door jihadisten beschouwt als een land waar anti-islamuitingen vrij spel hebben. De Nederlandse jihadistische beweging bestaat uit tenminste enkele honderden mensen. Arrestaties en onderzoeken tonen aan dat er jihadisten in Nederland zijn die bereid zijn om geweld te gebruiken. Salafisten proberen in toenemende mate en op dwingende wijze een onverdraagzame, isolationistische en antidemocratische boodschap aan andere moslims op te leggen en proberen voet aan de grond te krijgen in gematigde moskeeën en moskeebesturen. In de afgelopen tijd zijn door arrestaties in verschillende Europese landen aanslagen voorkomen. Het is onmogelijk om alle aanslagen te voorkomen maar er wordt van alles aan gedaan om terroristische aanslagen te voorkomen door mogelijke terroristen in de gaten te houden en door op tijd te signaleren of iemand radicaliseert. Mensen en gebouwen die risico’s lopen worden extra beveiligd.
Steeds meer IS-extremisten richten zich op Afrikaanse landen. Een nieuw kalifaat in Afrika is niet uitgesloten, zeggen deskundigen. IS richtte in 2014 een kalifaat op tegen het westen. Soleimani, die in 2020 bij een Amerikaans bombardement omkwam, heeft deze groepering hard bevochten. IS pleegde in Europa enkele aanslagen, zoals die van Brussel en Zaventem in 2016. Veel IS-leiders zijn gevangengenomen en gedood, maar het gedachtegoed is er nog steeds. Veel IS-ers doken onder en er zijn nog steeds. Volgens een laatste schatting van de VN afgelopen augustus ligt het aantal IS-leden en -aanhangers in Irak en Syrië op 5000 tot 7000.
In de jaren 2006 tot en met 2011 was er een wisselend leiderschap en chaos bij IS, maar in 2014 waren ze er ineens weer onverwacht. Er zitten er nog 20.000 IS-families gevangen in een openluchtgevangenis in Syrië waaruit soms duizenden tegelijk weten te ontsnappen. IS voert strijd tegen mensen die volgens hen de verkeerde soort moslims zijn. Het verleden laat zien dat IS-strijders baat hebben bij onrust in landen. “Denk aan de protesten in Syrië en Irak vanaf 2011. Hoe minder stabiel Syrië en Irak zijn, hoe groter de kans dat IS daar met zijn guerrillatactieken gebruik van zal maken.
De onrust in de Sahel, een regio in Noord-Afrika is een voedingsbodem voor dit soort organisaties. Uit bijvoorbeeld Burkina Faso en Mali hebben westerse landen zich teruggetrokken, waardoor die landen kwetsbaar worden voor extremisten. “Die regio wordt instabieler en IS zegt er inmiddels aanwezig te zijn. “Er zijn ook veel andere jihadistische bewegingen actief, zoals Al-Qaeda in de Maghreb, Boko Haram in Nigeria en de Somalische terreurbeweging Al-Shabaab. IS heeft de verantwoordelijkheid opgeëist voor de dubbele bomaanslag in de Iraanse stad Kerman. Daarbij vielen begin januari 2024 minstens 84 doden. De organisatie heeft op de berichtendienst Telegram bekendgemaakt achter de aanslag te zitten. De aanslag was gericht op de herdenking van de Iraanse generaal Qassem Soleimani, die vier jaar geleden werd gedood bij een Amerikaanse droneaanval. Volgens de autoriteiten gingen er twee bommen af. Eentje daarvan zou verstopt hebben gezeten in een koffer in een auto en werd op afstand tot ontploffing gebracht. De tweede bom is mogelijk door een zelfmoordterrorist meegenomen naar de gedenkplek.
Islamitische Staat (IS) heeft eerder ook de verantwoordelijkheid opgeëist voor een aanslag in Barcelona op 17 augustus 2017. De aanslag gebeurde kort na 17.00 uur. Een bestelbus reed in op voetgangers op de Ramblas promenade die populair is onder toeristen. De Ramblas loopt vanaf het centrale Plaça de Catalunya tot aan de zee en is ruim een kilometer lang. Het midden is alleen toegankelijk voor voetgangers. De boulevard is ook een belangrijk verkeersknooppunt voor het openbaar vervoer, met bushaltes en metro- en treinstations. De terreuraanslag op de Ramblas heeft dertien mensen het leven gekost en er vielen meer dan honderd gewonden. Een Marokkaan en om een Spanjaard werden gearresteerd. IS maakt zijn verantwoordelijk voor de aanslagen veelal bekend met gebruik van het eigen persbureau Amaq en dit geval luidde het persbericht: „Ze hebben de operatie uitgevoerd als reactie op de oproep de coalitielanden te treffen”. Uren na de aanslag werden in de kustplaats Cambrils vijf vermoedelijke terroristen gedood tijdens een antiterreuroperatie, waarmee een nieuwe aanslag zou zijn gestopt.
ISIS-K streeft naar een kalifaat in de historische regio Khorasan. Dit gebied in Centraal-Azië omvat grote delen van het huidige Iran, Afghanistan, Turkmenistan en Tadzjikistan. ISIS-K wordt verantwoordelijk gehouden voor een groot aantal dodelijke bomaanslagen in Afghanistan en Pakistan. ISIS-K zou ook betrokken zijn geweest bij de bomaanslag op de metro in Sint-Petersburg in 2017. Ook zou de IS-tak een rol hebben gehad in de dubbele bomaanslag in Iran van afgelopen januari. Daarbij kwamen bijna negentig mensen om het leven.
De rechtbank Den Haag heeft in drie internationale misdrijfzaken in april 2024 vonnis gewezen in twee zaken van vrouwen die in 2014 naar Syrië zijn gereisd en één zaak van een uit Syrië afkomstige man die sinds 2019 in Nederland verblijft. De twee uitreizigsters waren getrouwd met IS-strijders en hebben zich in 2014 aangesloten bij IS. Eén van de vrouwen had haar minderjarige kinderen uit Nederland meegenomen naar Syrië. Het verwijt aan hen was onder meer deelname aan IS en het oorlogsmisdrijf plundering. Ze werden ervan verdacht dat zij in Syrië woningen hebben betrokken zonder toestemming van de eigenaar. Beide vrouwen werden vrijgesproken van plundering omdat het opsporingsonderzoek daarover onvoldoende uitsluitsel biedt. De rechtbank zoekt bij de beoordeling of er sprake is van plundering, aansluiting bij de uitleg die het Internationaal Strafhof hierover geeft op basis van het Rome Statuut. Beide vrouwen worden wel voor deelname aan IS veroordeeld tot langdurige gevangenisstraffen en een behandelverplichting. Eén van de vrouwen krijgt ook een straf omdat zij haar minderjarige kinderen in gevaar heeft gebracht door ze naar een oorlogsgebied te brengen. De rechtbank veroordeelde de vrouw tot een gevangenisstraf van 48 maanden, waarvan twaalf maanden voorwaardelijk. De andere vrouw kreeg 860 dagen gevangenisstraf waarvan 720 dagen voorwaardelijk met een proeftijd van vijf jaar. Deze vrouw is ruim anderhalf jaar gedetineerd geweest in Turkije. Daar houdt de rechtbank samen met de lange duur van de berechting rekening mee. Ook heeft deze vrouw inmiddels al een lange intensieve behandeling ondergaan. Zij kreeg daarnaast een werkstraf van 480 uur omdat zij Nederlandse journalisten vanuit Syrië heeft bedreigd door op social media afbeeldingen van een Kalasjnikov te posten en hierbij dreigende teksten te plaatsen. In de strafzaak van de Syrische man kreeg de politie in 2020 inlichtingen over hem en zijn mogelijke betrokkenheid bij een strijdgroep die auto’s bij controleposten op een snelweg plunderde. De rechtbank spreekt hem vrij omdat de getuigen niet betrouwbaar bleken en er verder geen ander (getuigen)bewijs beschikbaar is. De rechtbank Den Haag heeft deze zaken behandeld vanwege de verdenking dat de verdachten oorlogsmisdrijven hebben gepleegd. De Haagse rechtbank is de enige Nederlandse rechtbank die internationale misdrijven, zoals oorlogsmisdrijven, misdrijven tegen de menselijkheid en genocide behandelt. Zo werden eerder in Den Haag zaken behandeld die gingen over internationale misdrijven die werden gepleegd in Rwanda, Ethiopië en Afghanistan.
Twee Nederlandse IS-vrouwen en hun twee kinderen zijn 7 mei 2024 uit Noord-Syrië teruggehaald naar Nederland. Ze zijn meegekomen met een Amerikaanse operatie waarbij ook elf Amerikaanse vrouwen en kinderen, vier Nederlanders, zes Canadezen en een Finse werden opgehaald tijdens een gezamenlijke operatie. De vrouwen en kinderen zaten vast in een detentiekamp in Noord-Syrië, waar nog steeds duizenden ex-IS’ers verblijven. De twee vrouwen zijn in Nederland aangehouden en opgesloten. Ze zullen worden berecht voor hun deelname aan de terroristische organisatie IS. Het Nederlandse beleid was jarenlang dat de overheid niet meewerkte aan de terugkeer van Nederlanders die naar Syrië waren gegaan om zich aan te sluiten bij IS. De vrouwen spanden echter rechtszaken aan dat ze in Nederland aanwezig wilden zijn bij hun rechtszaak. Rechters oordeelden daarop dat, als de vrouwen niet de mogelijkheid kregen terug te komen, hun dossiers zouden worden gesloten. Het ministerie van Justitie vreesde daarop dat de vrouwen nooit meer voor een rechtbank zouden komen en besloot daarop toch mee te werken aan terugkeer. De zussen Amina en Amal E. werden ook eerder al teruggehaald en door de rechtbank in Rotterdam veroordeeld voor onder meer het voorbereiden van terroristische misdrijven en lidmaatschap van terreurbeweging IS. De 25-jarige Amina E. kreeg 3,5 jaar cel, waarvan 10 maanden voorwaardelijk in plaats van de door OM geëiste celstraf van zes jaar en vier maanden. Zij heeft langere tijd in Syrië propaganda gemaakt voor IS en heeft vuurwapens gedragen. Zij was “meer dan alleen de vrouw van een strijder”, vindt de rechtbank. Haar zus Amal (38) moet 2,5 jaar de cel in terwijl vijf jaar en vier maanden was geëist. Na haar celstraf moet ze therapie ondergaan en begeleid worden. Zij is net als haar zus getrouwd geweest met een strijder en ze heeft Koranlessen gegeven, wat er volgens de rechtbank op wijst dat ze zich het gedachtegoed van IS eigen heeft gemaakt en daar een aanhanger van was. De zussen horen bij een groep van twaalf vrouwen die in 2022 is teruggehaald uit het gevangenenkamp Al Hol in Syrië. Omdat ze daar volgens de rechter onder zware omstandigheden vastzaten, valt het vonnis lager uit dan de eis. Beide vrouwen hebben als gevolg van hun verblijf in Al Hol een posttraumatische stressstoornis. De vrouwen reisden in 2014 naar Syrië, toen Amina E. nog minderjarig was. Zij trouwde daar met een IS-strijder, naar eigen zeggen tegen haar wil. Maar de rechter ziet dat anders, omdat uit chats en op foto’s naar voren komt dat ze de ideologie van IS steunde en het leven in IS-gebied verheerlijkte. Haar jeugdige leeftijd doet volgens de rechter niets af aan de strafbaarheid van wat ze gedaan heeft, al is bij de strafmaat wel rekening gehouden met het feit dat ze nog zo jong was toen ze naar IS-gebied reisde. In verschillende operaties werden de afgelopen jaren zo’n twintig vrouwen en hun kinderen opgehaald. In november 2022 was de laatste vlucht, met toen twaalf vrouwen en achtentwintig kinderen. De vrouwen worden na aankomst vastgezet in de speciale vrouwenvleugel van de gevangenis in Zwolle. De kinderen worden overgedragen aan de Raad voor de Kinderbescherming en worden opgevangen door familie of door jeugdzorg. Volgens de AIVD verblijven momenteel nog zo’n vijfentwintig volwassen Nederlandse mannen en vrouwen in detentiekampen of gevangenissen in Noord-Syrië. Die kampen en gevangenissen staan onder controle van de lokale Koerdische autoriteiten. Zij willen graag van de vrouwen en kinderen af en vragen Europa en Amerika al jaren om al hun uitgereisde IS’ers op te halen. De toekomst van de gedetineerde mannen blijft ongewis. Zij zitten vaak al jaren vast in overvolle cellen, zonder zicht op berechting. Ook twee Nederlandse mannen hebben nu procedures aangespannen om naar Nederland te kunnen terugkeren.
NJIM
Een gewapende groep heeft op 3 juli 2024 een huwelijksceremonie in het centrum van Mali aangevallen en daarbij minstens 21 mensen gedood. De militaire leiders van het West-Afrikaanse land proberen het toenemende geweld van extremisten te bestrijden. Volgens Bakary Guindo, voorzitter van de plaatselijke jeugdgroep, reden de aanvallers op motorfietsen het dorp Djiguibombo in de stad Bandiagara binnen terwijl de bewoners het echtpaar vierden.” Bij de meeste slachtoffers was de keel doorgesneden”, aldus Guindo.Volgens bewoner Hamidou Saye omsingelden de aanvallers het grote aantal aanwezigen. Er is nog geen groep die de verantwoordelijkheid voor de aanval heeft opgeëist, maar het lijkt op de aanvallen van de extremistische groepering JNIM, die banden heeft met al-Qaida en die de regio vaker aanvalt.
PKK
De Koerdische Arbeiderspartij (Koerdisch: Partiya Karkerên Kurdistanê, afgekort PKK; letterlijke vertaling: “Arbeiderspartij van Koerdistan”) is een Koerdische organisatie in Turkije en Irak. De PKK staat op de terreurlijst van de Europese Unie, Australië, Azerbeidzjan, België, Canada, Duitsland, Iran, Japan, Kazachstan, Kirgizië, Nieuw-Zeeland, Oostenrijk, Spanje, Syrië, Tsjechië, Turkije, Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten en Zweden.. Sinds 1984 vecht de PKK een gewapende strijd tegen de Turkse staat voor culturele en politieke rechten en zelfbeschikking voor de Koerden in Turkije, die tussen de 10% en 25% van de Turkse bevolking uitmaken en decennialang werden onderdrukt door de Turkse staat. Vroeger wilden ze een onafhankelijke Koerdische staat stichten in het zuidoosten van Turkije. De groep werd opgericht in 1978 in het dorp Fis door een groep Koerdische studenten onder leiding van Abdullah Öcalan.
PLFP
Het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina is een seculiere, communistische Palestijnse groepering, opgericht in 1967 door George Habash. Het Volksfront staat op de lijsten van terroristische organisaties van Canada, de Europese Unie en van de Verenigde Staten. Het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina moet niet verward worden met Democratisch Front voor de Bevrijding van Palestina, dat een afsplitsing is en ook niet met het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina – Algemeen Commando, dat zich in 1968 afsplitste. Het Volksfront heeft als doel de opheffing van de staat Israël en de oprichting van een seculiere staat in diens plaats waar verschillende religies en volkeren naast elkaar zouden moeten bestaan. In de jaren zeventig van de 20e eeuw werd het bekend vanwege vliegtuigkapingen. In 2023 nam de Martelarenbrigade van het PFLP actief deel aan de ontvoeringen en gijzelingen van Israëlische burgers tijdens de Hamas-aanval in Israël op 7 oktober 2023.
Er zijn door heel Europa regelmatig opstandjes die met veel geweld en agressie te paard gaan. Het is van een protest tegen Israël verworden tot een pro Hamas betoging. Veelal gesponsord door Saudi Arabië en George Soros. De politie in Amsterdam beëindigde de pro-Palestijnse protesten bij gebouwen van de Universiteit van Amsterdam (UvA). De demonstranten gooiden niet alleen met stenen maar ook met ammoniak. Het Binnengasthuisterrein in het centrum van de stad werd door demonstranten bezet waarbij voor circa 100.000 euro aan schade werd aangericht. De Pro-Palestijnse protestgroepen hebben meerdere universiteiten bezet en vernield. Dat gebeurde na zogeheten ‘walk-outs’. Bij het gebouw van de Universiteit van Amsterdam (UvA) op de Roeterseilandcampus in het centrum van de hoofdstad moest de ME wederom ingrijpen omdat in het gebouw ernstige vernielingen plaats vonden. De vernielingen gebeuren niet door de studenten zelf maar door speciale groepen Hamas activisten van onder andere krakersbeweging Antifa, de verboden Palestijnse Gevangenen Solidariteitsnetwerk Samidoun en PLFP. Dat gaat met zoveel agressie dat de studenten hier zelf niet tegen durven op te treden. Deze gewelddadige activisten worden financieel ondersteund door Soros, Dyanet en Qatar. De Israëlische ambassadeur bij de Verenigde Naties bekritiseert miljardair George Soros voor het doneren van 15 miljoen dollar aan organisaties die Hamas steunen en noemt dit ‘beschamend’. Soros is ook beschuldigd van het financieren van groepen die anti-Israël zijn zoals AROC, PFLP, de BDS en de OSF die banden heeft met het Koningshuis
In augustus 2016 plaatsten hackers correspondentie, rapporten en gedetailleerde financiële informatie over door de Open Society Foundations gesponsorde projecten online, de zogenaamde Soros Leaks, waaruit onder andere de mate waarin Soros Palestijnse burgerrechtenbewegingen financiert en probeerde verkiezingen en referenda te beïnvloeden naar voren kwam.
De Israëlische ambassadeur bij de Verenigde Naties bekritiseert miljardair George Soros voor het doneren van 15 miljoen dollar aan organisaties die Hamas steunen en noemt dit ‘beschamend’. Soros is ook beschuldigd van het financieren van groepen die anti-Israël zijn en de BDS-beweging steunen. De Tides Foundation en Tides Center, twee aangesloten non-profitorganisaties hebben lange tijd de progressieve agenda vorm gegeven met geldschieters als George Soros en Bill Gates. In 2022 hebben zij samen minstens 1 miljoen dollar toegekend aan groepen achter demonstraties die aandringen op een Israël-Gaza. staakt-het-vuren in het conflict en het bagatelliseren van de Palestijnse terreur in het Midden-Oosten
De Tides Foundation en het Tides Center hebben samen meer dan 303.000 dollar naar Alliance for Global Justice, een liefdadigheidsinstelling in Arizona die bedoeld is om de banden met het Palestijnse terrorisme te onderhouden. En die subsidies dragen bij aan de miljoenen dollars die de afgelopen jaren van Tides naar AFGJ zijn gestroomd. AFGJ wordt beschuldigd van het verlenen van ‘materiële steun aan terrorisme omdat Samidoun het Palestijnse Prisoner Solidarity Network sponsort, een door Israël aangewezen terreurgroep die stafleden deelt met de PFLP. AFGJ heeft onlangs ook geld ingezameld voor Collectif Palestine Vaincra, een lid van de Samidoun-coalitie dat op zijn website wordt beschreven als partner van de PFLP. Mabel Wisse Smit werd in 1997 executive director van het Open Society European Policy Institute van George Soros in Brussel. In 2003 werd ze advocacy director bij de vestiging in London. Sinds december 2012 is ze lid van het bestuur van de OSF. De Open Society Foundations (OSF) heeft een noodfinancieringsinitiatief van 3,3 miljoen dollar aangekondigd ter ondersteuning van mensenrechtenorganisaties die schendingen van het internationaal humanitair recht in Gaza, de Westelijke Jordaanoever en Israël documenteren. De Israëlische ambassadeur bij de Verenigde Naties bekritiseert miljardair George Soros voor het doneren van 15 miljoen dollar aan organisaties die Hamas steunen en noemt dit ‘beschamend’.
PLO
De Palestijnse organisatie PLO stond lange tijd onder leiding van Yasser Arafat en werd in 1964 opgericht met als doel een eigen staat voor de Palestijnen. In de jaren 70 kaapten zij Europese vliegtuigen en in 1972, bij de Olympische Spelen in München, ontvoerden zij een groep Israëlische atleten. De PLO bestaat nog steeds onder leiding van Mahmoud Abbas, ook president van Palestijnse Autoriteit, het officiële politieke bestuur van de Palestijnen. Arafat zelf bleek later vergiftigd te zijn.
RSF
De burgeroorlog in Sudan woedt inmiddels al meer dan een jaar. Bij een aanval begin juni 2024 van de paramilitaire groep Rapid Support Forces (RSF) op een dorp in Sudan zijn zeker honderd doden gevallen. De aanval vond plaats in de deelstaat Al Jazira, in het dorp Wad Alnoura, zo’n 100 kilometer ten zuiden van hoofdstad Khartoem. In de staat liggen voornamelijk kleine dorpen met boerderijen. In december namen RSF-strijders de hoofdstad Wad Madani in. De RSF en het Sudanese leger zijn in een bloedige strijd verwikkeld om controle in het Oost-Afrikaanse land. De macht van de RSF in Darfur breidt zich sindsdien steeds verder uit, dorpen worden afgebrand en ze veroveren stad na stad. Plunderingen, seksueel en etnisch geweld zijn aan de orde van de dag en hulp vanuit de internationale gemeenschap komt maar moeizaam op gang. De VN schatte begin dit jaar in dat er 3,8 miljard dollar aan noodhulp nodig is. Zeker 25 miljoen mensen verkeren sinds het uitbreken van de oorlog in nood, miljoenen mensen zijn ontheemd en het precieze aantal doden is niet duidelijk.
Rote Armee Fraktion/RAF
Staub, Garweg en Klette behoorden tot de zogenoemde derde generatie van de ultralinkse terroristische groep RAF, die werd opgericht in de jaren zestig. De organisatie wordt verantwoordelijk gehouden voor de dood van tientallen mensen en onder andere verdacht van de moord op de directeur van de Deutsche BankAlfred Herrhausen in 1989. Ook zouden ze in 1991 Detlev Karsten Rohwedder hebben vermoord. Hij was directeur van een agentschap dat Oost-Duitse bedrijven na de eenwording van het land privatiseerde. De RAF zou in de jaren negentig zijn ontbonden. Staub, Garweg en Klette worden ervan verdacht daarna een reeks gewapende roofovervallen te hebben gepleegd tussen 1999 en 2016. De RAF was sinds begin jaren zeventig verantwoordelijk voor een reeks moorden op en ontvoeringen van regeringsfunctionarissen, Amerikaanse soldaten en Duitse diplomaten. De 56 jarige RAF-terroriste Daniela Klette werd eind februari 2024 gearresteerd. Ze stond onder de valse naam ‘Claudia Ivone’ op Facebook en reisde zonder problemen naar het buitenland. In haar appartement in de Sebastianstrasse in het Berlijnse Kreuzberg vond de politie een handgranaat. Klette was lid van de ultralinkse RAF en was dertig jaar onvindbaar voor de opsporingsdiensten. Samen met twee andere terroristen – Burkhard Garweg (55) en Ernst-Volker Staub (69) worden de drie ook verdacht van bankovervallen en minstens één poging tot moord, tussen 1991 en 2016. Duitse media, waaronder Die Welt, Bild en Der Spiegel, ontdekten haar Facebookpagina waarop ze te zien was tijdens een boeklezing en dansend op een beroemd Berlijns cultuurfestival in 2011. Volgens haar profiel was ze lid van een Braziliaanse culturele vereniging in Berlijn, reisde ze zelfs naar het buitenland, en koesterde ze een liefde voor de Afro-Braziliaanse dans en vechtsport capoeira. In 2016 waren er vermoedens dat de drie terroristen in Nederland verbleven. Ze worden gezocht voor gewapende overvallen in de Duitse deelstaten die grenzen aan Noord-Nederland. In Berlin-Friedrichshain werden begin maart 2024 door zo’n 130 agenten wel twee personen gearresteerd maar dit bleken niet Ernst-Volker Staub en Burkhard Garweg. In het huis van Daniela Klette werden wel sporen gevonden van Ernst-Volker Staub en Burkhard Garweg. Een foto bewijst dat Burkhard Garweg in het appartement van Klette in Berlijn is geweest. Op de foto is te zien dat hij bij haar thuis op de bank zit tussen twee honden in. De opsporingsdiensten gaan ervan uit dat Garweg jarenlang op verschillende plekken in Berlijn heeft gewoond onder verschillende namen. Hij gebruikte onder meer de aliassen Martin Becker, Martin Martens en Martin von Staden. Zijn laatste bekende verblijfplaats is een bouwkeet. Hij had twee honden met de namen Anusch en Lola. Op een foto die onlangs werd gepubliceerd in Duitsland is hij te zien met zijn hond Lola in een bos. Ook vonden de opsporingsdiensten sporen die leiden naar Ernst-Volker Staub, maar er is niet bekendgemaakt om wat voor sporen dat gaat. In het appartement zijn naast wapens ook identiteitsbewijzen en rijbewijzen aangetroffen. De opsporingsdiensten hebben sinds de arrestatie van Klette ongeveer 760 tips binnengekregen over Staub en Garweg.
Samidoun
Een meerderheid van de Tweede Kamer wil de anti-Israëlische stichting Samidoun verklaren tot terreurorganisatie en zal hoogstwaarschijnlijk door het ministerie van Justitie (OM)op de Nederlandse terreurlijst worden gezet. Geregeld roept Samidoun op tot haat en geweld tegen Israël. Ook worden door de leden van de stichting antisemitisme verspreid en terreur verheerlijkt. In Duitsland is de organisatie sinds vorig jaar al verboden. De SGP en JA21 kwamen met een motie die oproept Samidoun op de nationale sanctielijst terrorisme te zetten. In feite wordt de organisatie dan extra in de gaten gehouden en min of meer verboden. De vier coalitiepartijen en de andere rechtse en christelijke partijen in de Tweede Kamer stemden voor. Alle linkse en progressieve oppositiepartijen, waaronder GroenLinks-PvdA en D66, stemden tegen. De motie werd zo met honderd tegen vijftig stemmen aangenomen. Samidoun is een internationale organisatie met een hoofdkwartier in Canada, die zich naar eigen zeggen richt op ‘kwesties met betrekking tot aangeklaagde Palestijnse terroristen die in Israëlische gevangenissen zitten’. In 2021 wees Israël Samidoun, dat als vazal fungeert voor het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP), al aan als terreurorganisatie. Duitsland sloot zich in daar later bij aan. Samidoun is in Duitsland verboden, maar heeft wel afdelingen in bijvoorbeeld Nederland en België. Het Duitse verbod kwam er nadat leden van Samidoun gebak en snoepjes in Berlijn op straat uitdeelden om de aanslag van 7 oktober te vieren. Dat riep grote verontwaardiging op. Ook België worstelt met de club, die in het recente verleden in opspraak kwam maar vooralsnog een legale status heeft. Mogelijk inspireert de aangenomen motie in Nederland een meerderheid van het Belgische parlement ook om Samidoun in de ban te doen. In Vlaanderen veroorzaakte activist Mohammed Katir ophef. De ‘gevluchte Palestijn’ bleek een boegbeeld van Samidoun te zijn. Staatssecretaris Nicole de Moor (CD&V) van Vreemdelingenzaken liet de status van de activist te herbekijken. Het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen bekijkt het dossier.
TLP
De 29-jarige Saad Hussain Rizvi, de leider van de extremistische partij Tehreek-e-Labaik Pakistan (TLP)en de 55-jarige Pakistaanse priester Muhammed Ashraf Asif Jalali worden in Nederland vervolgd voor pogingen tot uitlokking van moord op Geert Wilders. In 2018 werd ook al een Pakistaan in Nederland gearresteerd voor het beramen van een moordaanslag op Wilders. In 2021 werd hij hiervoor veroordeeld. En in 2023 werd een Pakistaanse oud-cricketer bij verstek veroordeeld tot twaalf jaar cel, omdat hij een beloning had uitgeloofd voor degene die Wilders zou vermoorden. TLP is een radicale organisatie, die in 2015 begon met protesten tegen de executie van een moordenaar die een gouverneur had vermoord die Pakistans strenge godslasteringswetten had willen aanpassen. Zijn persoonlijk secretaris Saddam Bukhari, ontkent dat Rizvi heeft opgeroepen tot de moord op Wilders, maar dat hij zich in het algemeen had uitgesproken voor het doden van iedereen die de profeet beledigt, als te doen gebruikelijk in Pakistan. In 2018 deed TLP voor het eerst mee aan de verkiezingen en kreeg daarbij ruim 2 miljoen stemmen. Rizvi nam het partijleiderschap over van zijn vader, toen deze in 2020 overleed. De TLP krijgt makkelijk duizenden mensen op de been voor betogingen. In 2021 werd de partij tijdelijk verboden, maar na massaal protest werd dit verbod ingetrokken. De overheid blijft de TLP beschermen en zal ook niet tot uitlevering overgaan. In 2019 werd de Pakistaan Junaid I. veroordeeld tot 10 jaar celstraf voor het voorbereiden van een aanslag op Wilders en in september 2023 werd een andere 37-jarige Pakistaan Khalid Latif twaalf jaar cel opgelegd voor het in 2018 online zetten van een video op Facebook waarin hij een bedrag van omgerekend 21.000 euro uitloofde voor poging tot uitlokking van moord, opruiing en bedreiging van Geert Wilders. Hij plaatste een video als reactie op een door Wilders bedachte cartoonwedstrijd over de profeet Mohammed. Nederland heeft geen uitleveringsverdrag met Pakistan. Het OM heeft al meerdere vergeefse rechtshulpverzoeken gedaan aan de Pakistaanse autoriteiten. Ook Buitenlandse Zaken heeft tevergeefs geprobeerd Pakistan over te halen de twee aan Nederland over te dragen om berecht te worden.
Nhamedu
De Brigade Nhamedu, aanstichter van de rellen rond Eritrese feesten in onder meer Den Haag en Rijswijk, is een ’terroristische organisatie’. De aanvallen van de ’terroristen’ richten zich op feesten, doopfeesten en kerkdiensten in heel Nederland, stelt de Federatie van Eritrees-Nederlandse Gemeenschappen (FEN), die aangifte heeft ingediend bij het OM in Den Haag. Een aantal van de relschoppers op de Fruitweg, die vorige week voor de rechtbank in Den Haag celstraffen tot één jaar hoorden eisen, zouden prominente leden zijn van de vermeende terreurgroep. Er is een aangifte gedaan is namens de Federatie opgesteld door advocaat Richard Korver . De Brigade probeert met geweld de vreedzame Eritrese gemeenschap te beletten om samen te komen. De 48-jarige leider Johannes A. heeft vier jaar cel gekregen . Johannes A., met de bijnaam John Black, wordt gezien als de leider van de rellen. De totale schade bedroeg 750.000 euro. Twee andere Eritreeërs kregen zeven maanden en 150 dagen cel. “Ook ervaren politiemensen en ME’ers hadden geweld als dit naar eigen zeggen niet eerder meegemaakt”, stelt de rechtbank. “Hulpverlenende diensten zijn belaagd. Politiemensen zijn gewond geraakt en er is grote materiële schade aangericht.” De rechtbank noemt het wrang dat juist “zij die in een democratische rechtsorde bescherming hebben gezocht en gevonden, zich met geweld tegen de overheid keren die hun die bescherming heeft geboden”. In juli werden ook al negen Eritreeërs veroordeeld vanwege de rellen. Zij kregen straffen tussen de vier en twaalf maanden. Ook moesten ze een schadevergoeding van 650.000 euro betalen. In oktober en begin volgend jaar zullen nog zo’n twintig verdachten van de rellen terechtstaan.
Voice of Europe
De Tsjechische geheime dienst onthulde dat Rusland de vanuit Praag opererende nieuwssite Voice of Europe, gerund door de Oekraïens-Israëlische Artem Martsjevsky werd gebruikt om honderdduizenden euro’s te betalen aan politici in ruil voor pro Rusland en tegen Oekraïne en de EU standpunten. Doel van de omkoping was om komende Europese Verkiezingen te beïnvloeden. Martsjevsky werd beschuldigd van hoogverraad en kwam in 201 onder huisarrest te staan. Bij de nieuwssite kwamen regelmatig rechtse euro sceptische politici aan het woord. Vanuit Nederland werden Thierry Baudet en FvD-Europarlementariër Marcel de Graaff maar ook Geert Wilders, vanuit België Filip Dewinter (Vlaams Belang) en vanuit Duitsland Maximilian Krah van Alternative für Deutschland (AfD) geïnterviewd. De eerste naam die vanwege omkoping concreet naar buiten werd gebracht is van de ontkennende Duitse Bondsdaglid Petr Bystron van de AfD. Er zouden belastende “waterdichte” geluidsopnames als bewijs van omkoping zijn, die door de Tsjechische inlichtingendienst (BIS) worden onderzocht. Ook politici uit Frankrijk, Polen en Hongarije zouden zijn benaderd, en sommige van hen gefinancierd voor hun campagnes. Namen en rugnummers werden in het artikel niet gedeeld, maar werden door de Media ingevuld. Baudet heeft donaties altijd categorisch ontkend. Er zouden echter grote sommen zijn betaald tot wel honderdduizenden euro’s aan niet nader benoemde politici. Voice of Europe werd door het Kremlin bekostigd en gerund. Tot 2019 bleken er geen Russen, maar drie Nederlandse ondernemers achter de website te zitten. Zij verkochten de website aan een Tsjechisch mediabedrijf, waarna het in 2020 in handen kwam van een Oekraïense pro-Russische politicus Viktor Medvedtsjoek. Hij werd kort na de Russische inval in Oekraïne vastgezet na beschuldigingen van terrorisme-financiering. Later werd hij met Moskou geruild voor Oekraïense krijgsgevangenen. Wilders en Omtzigt wilden de onderste steen boven en hebben om namen gevraagd. Tsjechië heeft het bericht echter niet willen bevestigen en heeft dus ook geen namen kunnen geven. Voice of Europe zelf ontkent de beschuldigingen en stelt dat de ‘onthullingen’ slechts bedoeld zijn om de verkiezingen te beïnvloeden en de nieuwssite het zwijgen op te leggen. Demissionair minister Hugo de Jonge schreef in een brief aan de Tweede Kamer dat het noemen van namen ‘die in de berichtgeving circuleren in strijd is met de taak van de AIVD en de nationale veiligheid niet zou ‘dienen. Bovendien past dit niet bij de wettelijke plicht tot geheimhouding van de werkwijze van de dienst. De Jonge bevestigde met zijn brief aan de 2e Kamer dat er geen enkele naam wordt genoemd van een Nederlandse politicus. Maar dat wil niet zeggen dat de Tsjechen geen namen wéten. En evenmin wilde De Jonge vertellen of de bewering wel of niet klopt dát Nederlandse politici in ons parlement zijn omgekocht. Wel liet hij zich bij het door Wilders aangevraagde debat ontvallen dat de AIVD al voor publicatie werd geïnformeerd wat betekent dat er een Nederlands belang was bij de wetenschap dat er beïnvloeding plaats vind door Nederlandse politici met betrekking tot de EU parlementsverkiezing van 6 juni aanstaande. Thierry Baudet was als enige niet aanwezig bij het debat. Nadien werden in mei kantoren in het Europees Parlement doorzocht. De federale procureur-generaal liet de kantoren van Maximilian Krah in het Altiero Spinelli-gebouw in Brussel doorzoeken. De allereerste inval ooit bij het Europees Parlement zou in verband staan met de arrestatie van Krah’s oude collega Jian G. twee weken geleden. De 43-jarige Chinese inwoner wordt er sterk van verdacht een Chinese spion te zijn. De federale procureur-generaal beschuldigt hem ervan “op te treden als agent voor een buitenlandse geheime dienst. G. zou interne discussies over ontwerpresoluties onder meer hebben doorgestuurd naar medewerkers van een Chinese geheime dienst. Hij zit sinds eind april in hechtenis. Als Europarlementariër geniet Krah de bescherming van de parlementaire immuniteit – zolang deze niet wordt opgeheven, kan er geen onderzoek naar hem worden gedaan. Het Federaal Openbaar Ministerie had echter de toestemming van het Europees Parlement gekregen voor de inval. De huiszoeking in het Altiero Spinelli-gebouw was gericht op het gedeelde pand. Op de vijfde verdieping, werkten Krah en de vermoedelijke spion tot eind april naast elkaar. Het vermoeden dat een naaste medewerker van de topkandidaat een Chinese spion zou kunnen zijn, heeft de start van de Europese verkiezingscampagne van de AfD twee weken lang overschaduwd. Nadat de inheemse Chinezen waren gearresteerd, stuurde de partijleiding Krah aanvankelijk op een korte verplichte pauze; de officiële campagnelancering van de AfD voor de Europese verkiezingen vond plaats zonder de top kandidaat. Vorige week verscheen Krah echter opnieuw – in Chemnitz en Dresden. Krah ontmoette Jian G. in Dresden en haalde hem in 2019 naar zijn team in Brussel. Kort daarna gingen ze samen naar China. Uiteindelijk sloot Jian G. hij zich zelfs aan bij de AfD. De Duitse onderzoekers verdenken G. ervan uiterlijk sinds die tijd voor de autoriteiten in Peking te hebben gewerkt. In januari 2024 zou hij herhaaldelijk informatie over “onderhandelingen en besluiten in het Europees Parlement” hebben doorgegeven aan zijn inlichtingencliënt, inclusief interne informatie over ontwerpresoluties. De Belgische politie heeft 29 mei 2024 huiszoeking gedaan in het kantoor van een medewerker van FvD-Europarlementariër Marcel de Graaff op zoek naar bewijs voor beïnvloeding door Rusland en het verspreiden van Russische propaganda via het nieuwsplatform Voice of Europe. Marcel heeft een eigen autonoom team in Brussel, is afkomstig van de PVV en heeft destijds zijn Europese zetel meegenomen toen hij naar Forum kwam. Het gaat om het kantoor van zijn medewerker Guillaume P., die eerder werkte voor Maximilian Krah.
Spionagezaken
Het huis van de Rotterdamse NCTV politietolk Abderrahim el M. die vastzit op verdenking van het lekken van staatsgeheimen, lag vol met grote hoeveelheden uiterst vertrouwelijke informatie. Het zou gaan om 46 terabyte aan info, oftewel 11,5 miljard A4’tjes. Er zouden talloze gegevensdragers, vooral usb-sticks, in beslag genomen zijn met informatie van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en politie. De tolk heeft een lange staat van dienst bij de politie en justitie en was ook werkzaam bij de NCTV waar hij werkzaamheden uitvoerde voor de Landelijke Eenheid van de Nationale Politie. Hij werkte in tal van gevoelige onderzoeken. Tegen El M. rezen enkele jaren geleden al vermoedens dat hij informatie doorspeelde aan Marokko, zijn moederland. Hij werd samen met een 35-jarige politie vrouw uit Gouda aangehouden. De vrouw werkte sinds kort voor de politie. Daarvoor was ze ook werkzaam bij de NCTV. Beide verdachten zitten vast in beperkingen. Volgens het OM bestaat het contact tussen El M. en de Marokkaanse inlichtingendienst mogelijk al sinds 1995. De man zit nog in beperkende voorlopige hechtenis tot het proces in mei 2024 en de vrouw werd in afwachting van behandeling begin december 2023 vrijgelaten. Bij de man werd 46 terabyte aan data in beslag genomen. Hierin zaten honderden Staatsgeheime documenten die hij deels uitprintte en meenam naar Marokko. De in 1959 geboren Ab el M. werd iets minder dan een jaar geleden gearresteerd op Schiphol, waar hij het vliegtuig naar zijn moederland Marokko wilde pakken. Hij zou ruim 900 staatsgeheime documenten van onder meer inlichtingendiensten AIVD en MIVD in bezit hebben gehad. Bij het doorzoeken van zijn huis werden grote hoeveelheden informatie gevonden. De zaak kwam aan het rollen na een tip van de geheime dienst AIVD aan de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Daar werkte El M. als senior wetenschappelijk medewerker, op de afdeling Academie voor een salaris van 7.834,47 euro bruto. Met daarbovenop een potje voor eigen ontwikkeling van 16 procent van zijn salaris. De man werkte al sinds 1990 voor de overheid, in verschillende functies – waaronder tolk – voor politie en justitie. Zijn arrestatie en de verdenking van het lekken van staatsgeheime waren de reden voor de NCTV om zelf een integriteitsonderzoek naar El M. te starten. De overheid mag van de rechter de medewerker de laan uit sturen en hoeft hem geen vertrekvergoedingen te betalen. El M. had ruim twee ton geëist. De spion was sinds 1 januari 1990 in dienst van de Staat.
Google heeft hackers ontdekt die commerciële spyware gebruikten om de Chrome-app voor Android te misbruiken. Ook Apple’s WebKit voor iOS was een doelwit. De aanvallers zijn geïdentificeerd als APT29 of ‘Midnight Blizzard’, een hackersgroep die ondersteund wordt door de Russische overheid. De rapportage van Google’s TAG (Threat Analysis Group) geeft aan dat de cyberaanvallen gericht waren op de overheid van Mongolië (via Android Police). De aanvallers plaatsten watering holes op de overheidswebsites en legden kwetsbaarheden bloot in zowel Chrome voor Android als WebKit voor iOS. Met zulke kwetsbaarheden kunnen hackers wachtwoorden, cookies en andere gevoelige gebruikersdata stelen. Een watering hole is malware die op een veel bezochte website wordt geplaatst, zoals een overheidswebsite. Bezoekers van de site worden vervolgens door de malware aangevallen. Het kan enige tijd duren voor het wordt opgemerkt, omdat het geen invloed heeft op de host-site. Google zegt dat er eind juli een nieuwe watering hole op de website van de Mongolische overheid werd geplaatst die zich specifiek op Chrome voor Android richtte. Google vermoedt dat APT29 spyware gebruikt die commercieel verkrijgbaar is. Spyware die wordt ontwikkeld door organisaties als NSO Group en Intellexa worden frequent gebruikt door autoriteiten om journalisten en activistische groepen aan te vallen. Volgens Google bevatten de recente aanvallen dezelfde patronen als de spyware van beide organisaties.
Nederland en zijn bondgenoten zijn het doelwit van inlichtingenactiviteiten en (heimelijke) beïnvloedingsactiviteiten van statelijke actoren als Rusland en China. Politieke spionage (digitaal en fysiek) is een omvangrijk probleem. Burgers, overheidsinstanties in Nederland, de EU en de NAVO zijn doelwit. Statelijke beïnvloedingsactiviteiten zetten, bedoeld en onbedoeld, druk op de cohesie binnen de Nederlandse samenleving. De Britse regering houdt Chinese hackers verantwoordelijk voor een cyberaanval waarbij de gegevens zijn bemachtigd van zo’n 43 miljoen Britse kiezers. China bespioneert bijvoorbeeld de Verenigde Staten vanaf vier locaties op Cuba. In het bijzonder gaat het om Chinese bases die zijn uitgerust om signaalinformatie te onderscheppen van zowel militaire als civiele aard. De spionage betreft ook belangrijke onderzoeks- en productiecentra voor sectoren als lucht- en ruimtevaart, elektronica, biotechnologie en andere belangrijke strategische sectoren. Vanwege de toenemende kwetsbaarheid van Nederland voor spionage is door het kabinet besloten dat aanvullende strafbaarstelling voor spionageactiviteiten wenselijk is, zoals geuit in het Coalitieakkoord 2021–2025. Dit wetsvoorstel wijzigt het Wetboek van Strafrecht en het Wetboek van Strafvordering (beiden ook voor BES) om de strafbaarheid voor spionageactiviteiten uit te breiden. Met dit voorstel wordt een zelfstandige strafbaarstelling van spionage ingevoerd. Spionageactiviteiten kunnen zich zowel richten op overheden en volkenrechtelijke organisaties als op bijvoorbeeld bedrijven en universiteiten. Daarnaast kan het verschillende vormen aannemen. Te denken valt aan het onrechtmatig verzamelen van (gevoelige) informatie of objecten, sabotage, het interveniëren in (besluitvorming)processen of beïnvloeding van personen. Deze activiteiten hebben met elkaar gemeen dat zij worden verricht door of ten behoeve van een buitenlandse mogendheid en schade toebrengen aan zwaarwegende belangen.
Via spionage proberen landen zowel politieke informatie over regeringsstandpunten en besluitvorming als economische informatie te verkrijgen. Naast spionage voeren statelijke actoren heimelijke en ongewenste activiteiten uit met als doel invloed uit te oefenen op bestuurlijk-politieke processen. Zo kan er sprake zijn van heimelijke politieke beïnvloeding, beïnvloeding en intimidatie van geëmigreerde (ex-)landgenoten (diaspora), sabotage en misbruik van de Nederlandse ICT-infrastructuur.
In de Duitse stad Leipzig is een Chinese vrouw Yaqi X. gearresteerd op verdenking van spionage. Ze wordt ervan beschuldigd dat ze informatie heeft doorgespeeld naar iemand die voor een Chinese geheime dienst werkte. De vrouw werkte voor een logistiek bedrijf op het vliegveld in Leipzig. Ze zou de afgelopen twee jaar vlucht,- vracht- en passagiersinformatie hebben doorgespeeld. Ook heeft ze details doorgegeven over het transport van militair materieel en informatie over mensen die banden hebben met Duitse wapenbedrijven. Volgens het Duitse Openbaar Ministerie gaf de vrouw de informatie door aan Jian G., die in april werd gearresteerd. Jian G. werkte voor Maximilian Krah, die toen Europarlementariër was van de rechts-radicale Alternative für Deutschland (AfD).
Nederlandse bedrijven en universiteiten zijn op grote schaal doelwit van spionage door China. China richt voor de spionage speciale nepbedrijven op om de technologie te bemachtigen. Vooral kennis en goederen uit de Nederlandse ruimtevaartsector zijn daarbij voor China interessant, staat in een verslag van het MIVD. Ook in België en het Verenigd Koninkrijk wordt druk gespioneerd door China. Daar werd onlangs een politicus van Vlaams Belang op betrapt. China wordt ook verdacht van het spioneren via satellieten, ballonnen, scanners bij de douane, Shein, Temu, TikTok, havenhijskranen, telecommunicatie, elektrische auto’s, drones, hackers en op afstand bedienbare apparaten en bij bedrijven als ASML. Landen als China, Rusland en Iran spioneren in Nederland om hier gemeenschappen van (voormalige) burgers in de gaten te houden of onder druk te zetten. Ook landen met een grote diaspora in Nederland, zoals Marokko en Turkije, verrichten hier beïnvloedings- of inlichtingenactiviteiten. Die activiteiten kunnen allerlei doelen hebben.
Chipmachinebouwer ASML is vaker het doelwit van spionage nu het Westen probeert de technologische opmars van China te remmen. Een werknemer van ASML in China heeft gegevens verduistert
De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) heeft in 2020 een Russisch spionagenetwerk opgerold in Nederland. Volgens de AIVD heeft deze spionagezaak zeer waarschijnlijk schade toegebracht aan de Nederlandse economie en de nationale veiligheid. Twee Russische inlichtingenofficieren verzamelden hier informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie.
Eind vorig jaar werd Frank Creyelman per direct uit Vlaams Belang gezet na beschuldigingen van spionage voor China. Ook zijn broer Steven Creyelman werd genoemd in de affaire. Hij is nog altijd Kamerlid voor Vlaams Belang, maar moest wel zijn positie als voorzitter van de commissie Legeraankopen opgeven. Vlaams Belang-prominent Filip Dewinter ligt voor de tweede keer in korte tijd onder vuur nadat er onthullingen naar buiten kwamen over relaties met China. Dewinter, ondervoorzitter van het Vlaams Parlement, werd eerder in verband gebracht met de Chinese spion Changchun Shao. Toen deze man België werd uitgezet, bleek Dewinter een poging te hebben gedaan om de uitzetting te voorkomen.
Een 43-jarige man, Jian G., is 22 april 2024 in Dresden gearresteerd omdat hij wordt verdacht van spionage voor China. Hij werkte sinds 2019 voor Maximilian Krah, die bij de komende verkiezingen voor het Europees Parlement (EP) lijsttrekker is van de rechts-radicale partij Alternative für Deutschland (AfD). Jian G. zou informatie over het werk in het Europees Parlement hebben doorgespeeld en Chinese oppositiegroepen hebben bespioneerd. Hij is in 2019 samen met Krah op bezoek geweest in Beijing. Hij is volgens media geen onbekende van de Duitse inlichtingendienst en zou al eerder de aandacht hebben getrokken als iemand die zich aanbood als agent voor de Chinese staatsveiligheidsdienst MSS. Op de website van Maximilian Krah wordt Jian Guo vermeld als een van zijn assistenten. Krah zei dat hij via de media hoorde van Guo’s arrestatie en dat hij niet meer met hem zou samenwerken als de beschuldigingen bewezen zouden worden. De bezorgdheid over vermeende Chinese spionage is de afgelopen maanden in heel West-Europa toegenomen.
Een 24 jarige Amerikaanse inlichtingenanalist heeft bekend dat hij geheime informatie aan China heeft verkocht. Korbein Schultz werd eerder dit jaar gearresteerd op de legerbasis Fort Campell in Kentucky. Hij kreeg via veertien transacties in totaal ongeveer 40.000 dollar voor het doorspelen van informatie naar iemand in Hong Kong. Het ging om technische details over de F-22-straaljager, intercontinentale raketten en een nieuwe gevechtshelikopter. Eerder dit jaar belande een 21-jarige man van de Amerikaanse National Guard in de gevangenis omdat hij informatie op chatplatform Discord had gezet.
Een Canadees woonachtig in China stal bedrijfsgeheimen bij Tesla en wacht nu een gevangenisstraf van 10 jaar. De 58 jaar oude man en zijn partner die voor Hibar Systems werkten werden door FBI agenten in de val gelokt. Het bedrijf is sinds 2019 eigendom van Tesla. De ex medewerkers stalen tekeningen van automatische pompen en assemblagelijnen voor batterijen.
Voormalig ambassadeur en topdiplomaat Victor Manuel Rocha werd eind 2023 aangeklaagd omdat hij over een periode van veertig jaar gespioneerd zou hebben voor de Cubaanse regering. Hij was ambassadeur in Bolivia voor de VS en zou volgens de aanklacht sinds 1981 gediend hebben als geheim agent voor de Cubaanse inlichtingendienst. Rocha zou onder meer ontmoetingen hebben gehad met Cubaanse inlichtingenagenten en valse informatie hebben verstrekt aan de Amerikaanse overheid. Hij wordt verdacht van drie strafbare feiten: samenzwering tegen Amerika, werken als geheim agent voor een buitenlandse overheid en het gebruiken van een paspoort dat werd verkregen met een valse verklaring. De inmiddels 73-jarige Rocha werkte van 1981 tot 2002 voor het ministerie van Buitenlandse Zaken. Hij bekleedde topposities in Argentinië, Bolivia en de VS. Ook diende hij in Italië, Honduras, Mexico en de Dominicaanse Republiek, en werkte als Latijns-Amerika-expert voor de Nationale Veiligheidsraad. Rocha werd in december 2023 gearresteerd. Rocha was tussen 2000 en 2002 de Amerikaanse ambassadeur in Bolivia. Ook vervulde hij tijdens zijn loopbaan verschillende andere topfuncties in het Witte Huis en op verschillende Amerikaanse ambassades. Naast zijn celstraf kreeg Rocha ook een boete van omgerekend ruim 469.000 euro. Na zijn aanhouding bleef Rocha in eerste instantie ontkennen, maar in maart sloot hij een deal met de federale aanklagers. Rocha deelde informatie over zijn contacten met Cuba en in ruil daarvoor vervielen meerdere aanklachten. Rocha werd definitief ontmaskerd tijdens gesprekken met een geheim agent van de FBI in 2022 en 2023, die zich op dat moment voordeed als vertegenwoordiger van Cuba’s veiligheidsdiensten. In het gesprek schepte Rocha op over zijn werk voor de Cubaanse communistische regering. Ook noemde hij de Cubaanse oud-president Fidel Castro lovend “El Comandante”. De Amerikaanse geheime diensten waren er al meerdere keren op gewezen dat Rocha een spion voor Castro zou kunnen zijn. Maar die tips werden als ongeloofwaardig beoordeeld. Zo zou een overgelopen Cubaanse kolonel Rocha al in 2006 als spion hebben aangewezen. De CIA vertrouwde deze tipgever niet genoeg en bleef het vertrouwen in Rocha houden. Rocha zou in 1973 in contact zijn gekomen met de Cubaanse geheime diensten, tijdens een reis naar Cuba. In datzelfde jaar was Rocha afgestudeerd op de universiteit van Yale. De oud-ambassadeur werd in 1978 genaturaliseerd tot Amerikaans staatsburger. Rocha is geboren in Colombia, maar verhuisde op tienjarige leeftijd met zijn gezin naar New York, waar hij opgroeide.
De AIVD heeft in 2022 voorkomen dat een Russische spion werkzaamheden kon verrichten bij het Internationaal Strafhof
Normaal werd de aanwezigheid van Russische spionnen in Nederland en andere westerse landen gedeeltelijk gedoogd. Maar nadat Rusland in februari 2022 Oekraïne binnenviel stopte dat en werden in maart 2022 zeventien Russen uit Nederland die zich hier bezig hielden met de versleuteling van geheime berichten, contraspionage en informatie over microchips het land uitgezet. De 52-jarige Sergey Pyatnitskiy stond aan het hoofd van de encryptiedienst op de Haagse ambassade. Vanaf het ambassadeterrein konden Russische inlichtingendiensten vanuit een eigen kamer geheime versleutelde berichten uitwisselen met Moskou. Het uitzetten van encryptie-experts weegt zwaar omdat geheimen van de NAVO, bijvoorbeeld over wapenleveranties aan Oekraïne, kunnen worden doorgespeeld aan Rusland. De zeventien mannen deden ze zich voor als handelsvertegenwoordiger of als diplomaat bij de de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OVCW) in Den Haag. Elf spionnen moesten inlichtingen verzamelen en twee van hen werkten voor Directoraat VRK, een afdeling van de Russische veiligheidsdienst, dat zich bezighoudt met contraspionage. De twee moesten contacten leggen onder het Nederlandse inlichtingenpersoneel. Twee andere uitgezette inlichtingenofficieren moesten informatie vergaren over microchips. De uitzetting in maart was de derde keer in vijf jaar tijd Nederland Russische spionnen uitzet. In december 2020 kregen twee Russische diplomaten, die werkzaam waren voor de Russische buitenlandse inlichtingendienst SVR, te horen dat ze tot persona non grata waren verklaard. Zij waren toen betrokken bij economische spionage in de hightechsector. Rusland stuurde als vergelding twee Nederlandse diplomaten naar huis. Vier jaar geleden betrapte de militaire inlichtingendienst MIVD vier Russen op heterdaad toen ze wilden spioneren bij de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) in Den Haag. Zij waren kort daarvoor op diplomatieke paspoorten naar Nederland gekomen.
Op het Nederlandse deel van de Noordzee is in 2023 opnieuw een Russisch onderzoeksschip aangetroffen dat sabotage aan het voorbereiden was. In de Noordzee liggen veel dataknooppunten, waarin Rusland geïnteresseerd is om mogelijk fysiek te saboteren.
De Duitse autoriteiten hebben twee mannen gearresteerd omdat ze Amerikaanse legerbases hadden bespioneerd voor Rusland en aanvallen op militaire transportroutes hebben gepland. De focus lag op onder meer transportroutes die worden gebruikt voor het vervoer van militaire goederen. S. zou Amerikaanse bases in Duitsland hebben gescout en gefotografeerd. Die beelden stuurde hij vervolgens naar de Duits-Russische Alexander J., die woensdag ook is opgepakt. Duitse autoriteiten beschuldigen ook de 37-jarige J. ervan een spion te zijn. Volgens Spiegel is S. een bekende van de Duitse autoriteiten. Hij zou tussen 2014 en 2016 deel hebben uitgemaakt van een militie van de ‘Volksrepubliek Donetsk’, die door Russische separatisten in Oost-Oekraïne is uitgeroepen. Duitse autoriteiten zien de militie als een terroristische organisatie. S. wordt daarom ook beschuldigd van lidmaatschap van een terroristische organisatie in het buitenland. Omdat S. een vuurwapen in zijn bezit had, wordt hij ook verdacht van het voorbereiden van een “daad van geweld die de staat in gevaar zou kunnen brengen. Tegelijkertijd waren er in de Verenigde Staten, Indonesië en het Verenigd Koninkrijk branden in munitiefabrieken.
De Russische staatszender RT heeft begin maart 2024 een afgeluisterd gesprek openbaar gemaakt tussen vier hoge Duitse luchtmacht militairen waarin wordt gesproken over het gebruik van Duitse raketten door het Oekraïense leger. Onder de vier deelnemers zou zich ook bevelhebber Ingo Gerhartz bevinden. In het gesprek komt onder meer de mogelijkheid aan de orde van een aanval op de Krimbrug. Er wordt ook gezegd dat ‘de Britten al wat mensen ter plekke hebben’. Dat zou te maken hebben met de levering aan Oekraïne van raketten van Brits-Franse makelij, Storm Shadow. In augustus 2023 werd in Duitsland ook al een man opgepakt op verdenking van spionage voor Rusland. De man werkte voor een instelling die onder het Duitse ministerie van Defensie valt en onder meer strijdkrachten voorziet van veilige uitrusting. Links naar videovergaderingen van het Duitse leger stonden maandenlang op internet zo bleek uit onderzoek van Die Zeit. Het lek is pas na maanden gedicht. Het dagblad wist zo’n zesduizend links naar geheime en besloten vergaderingen op te sporen, maar de onderzoekers gaan ervan uit dat er veel meer links online hebben gestaan. Doordat de URL’s nog online stonden, kon Die Zeit eenvoudig achterhalen wat er wanneer en soms ook door wie is besproken. Ook de wachtwoorden lieten te wensen over: bij één virtuele vergaderruimte was het wachtwoord ’test’. Onderzoekers van het dagblad wisten enkele online vergaderruimtes met een paar muisklikken binnen te komen. De Duitse krijgsmacht zegt in een reactie dat de “zwakke plekken geïdentificeerd en aangepakt” zijn. Er zouden alleen zogenoemde metadata zichtbaar zijn geweest. Dat zijn gegevens over gegevens.
De 59-jarige Griek Nikolaos Bogonikolos., eigenaar van een defensiebedrijf in het Brabantse Rijen werd 9 mei 2023 in Parijs aangehouden op verdenking van spionage voor Rusland. Hij zou al eind 2017 door de Russen zijn geronseld. De man wordt vervolgd in de VS voor samenzwering, fraude en smokkel van militaire goederen en technologie naar Rusland. Tussen de goederen zaten geavanceerde elektronica en verfijnde testapparatuur, waaronder die voor quantumcryptografie en kernwapens. Zijn bedrijf, de Aratos Group, had ook vestigingen in Nederland: Aratos Systems BV in Rijen en ForceApp BV in Den Haag. Hij wordt uitgeleverd aan de Verenigde Staten
Een gepensioneerde medewerker (63) van de Amerikaanse luchtmacht heeft informatie doorgespeeld via een online datingplatform. De burgermedewerker met toegang tot geheime dossiers was werkzaam voor het overkoepelende commandocentrum. De man was actief op een datingsite en had gesprekken met iemand die beweerde een vrouw in Oekraïne te zijn. De vermeende vrouw noemde de man haar “geheime liefdesagent”. Zij vroeg de man regelmatig om informatie, die hij ook gaf. Hij werd begin maart 2024 betrapt en gearresteerd.
Een 22 jaar oude Amerikaanse luchtmacht militair Jack Teixeira (systeembeheerder) lekte in 2023 geheime documenten van het leger. Teixeira werd in april 2024 gearresteerd nadat online geheime militaire documenten waren verschenen. Het was een van de grootste overheidslekken in de VS in jaren. In de gelekte documenten stonden onder meer details over de oorlog in Oekraïne. Hij lekte op het chatplatform Discord dat een Nederlandse militair als lid van een speciale eenheid in Oekraïne zou zijn, dat Oekraïne met een wapentekort kampt en informatie over de Israëlische geheime dienst. Teixeira bekende schuld en is akkoord gegaan met een gevangenisstraf van minstens elf jaar. In ruil voor zijn bekentenis wordt hij niet aangeklaagd voor verdere overtredingen. De 22-jarige verdachte sloot begin dit jaar een deal met de aanklager waarin hij bekende honderden geheime documenten te hebben gelekt. In ruil daarvoor is hij niet aangeklaagd voor verdere overtredingen van de Amerikaanse spionagewet of andere misdaden. Anders had de militair tot wel dertig jaar vast kunnen zitten. Teixeira deelde vervolgens ook informatie via chatdienst Discord, waar hij volgens aanklagers opschepte dat hij toegang had tot gegevens over Israël, de Palestijnse gebieden, Syrië, Iran en China.
De Russische inlichtingendienst FSB heeft in 2023 met Servisch geheim agent Antic EU-instellingen geïnfiltreerd om daar pro-Kremlinstandpunten te verspreiden. In oktober 2023 had hij ontmoetingen met EU functionarissen en leden van het Europees Parlement waaronder Viola von Cramon-Taubadel, Alessandra Moretti en Vladimír Bilčík. Antic had ook ontmoetingen met vertegenwoordigers van de vakbonden Euromil en Epsu, die respectievelijk militair personeel en werknemers van de openbare diensten in de Europese Unie vertegenwoordigen.
België heeft tientallen zogenaamde Russische diplomaten uitgezet die volgens premier Alexander De Croo duidelijk als spion voor het Kremlin werkten. Volgens hem voert de Russische regering ook regelmatig georganiseerde desinformatiecampagnes in België uit en hebben Belgische websites vaker met Russische cyberaanvallen te maken. Kort na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne werden in verschillende Europese landen, waaronder ook Nederland, Russische diplomaten met een geheime agenda uitgezet.
In Vladivostok, in het oosten van Rusland, is Baek Won Soon , een Zuid-Koreaanse man gearresteerd op verdenking van spionage. Het is voor het eerst dat de Russen een Zuid-Koreaanse burger arresteren voor spionage. Rusland staat op slechte voet met Zuid-Korea, onder meer omdat het Aziatische land instemde met westerse sancties vanwege de inval in Oekraïne. Daarnaast is Zuid-Korea’s aartsvijand Noord-Korea een trouwe bondgenoot van Rusland. Volgens westerse inlichtingen levert Noord-Korea wapens aan de Russen. De Russische autoriteiten hebben onlangs ook een pianist, een priester die Oekraïense vluchtelingen helpt en een voormalige Sovjet-spion aangewezen als ‘buitenlandse agenten. Moskou’s heeft een groeiende lijst van personen die het als staatsvijanden beschouwt. Honderden culturele figuren, journalisten, zakenmensen, maar ook nieuwsorganisaties en andere organisaties worden gebrandmerkt als ‘buitenlandse agenten. De nieuwste toevoeging van het Russische ministerie van Justitie aan de lijst van “buitenlandse agenten” omvat de wereldberoemde concertpianist Yevgeny Kissin, priester van de Apostolisch Orthodoxe Kerk Grigory Mikhnov-Vaytenko en voormalig KGB-officier Yuri Shvets. Dmitry Tsibirev, die diende als coördinator voor de overleden Kremlin-criticus Alexei Navalny in de regio Saratov , werd vrijdag ook benoemd tot “buitenlands agent”. Een Amerikaanse journalist/correspondent Evan Gershkovich van The Wall Street Journal zit nog steeds vast in de zwaarbeveiligde Lefortovo-gevangenis in Moskou. Hij wordt beschuldigd van spionage en kan een celstraf van twintig jaar krijgen. In 2023 werd hij opgepakt omdat hij zich schuldig zou hebben gemaakt aan spionage.
De voortvluchtige Jan Marsalek van het failliete en beruchte wireWirecard heeft een nieuwe identiteit gekregen Hij is volgens journalisten nog steeds actief als spion. Volgens een onderzoekscollectief kreeg Marsalek al in september 2020 het paspoort van een bestaande Russisch-orthodoxe priester die erg op hem leek. Hij zou sindsdien een netwerk van Russische agenten hebben aangestuurd. Ook vonden de journalisten bewijs dat hij tijdens de succesjaren van Wirecard betrokken was bij spionageactiviteiten en regelmatig contacten met Russische geheime diensten had. Hij zou het bedrijf hebben gebruikt om via ingewikkelde constructies delen van een Russische huurlingengroep te kopen. Ook zou hij geïnfiltreerd zijn bij de Oostenrijks Geheime dienst. Een oud-medewerker Egisto Ott (61) van de geheime dienst werd in maart 2024 gearresteerd omdat hij spioneerde voor de Russen. Ott was verbindingsofficier in buitenlandse dienst, in Turkije en Italië. Het is niet de eerste keer dat Oostenrijk in verlegenheid wordt gebracht door de banden met Rusland. Hij bezat een politiepas die nooit werd ingenomen. De Russische geheime dienst FSB blijkt diep te zijn geïnfiltreerd in de politie en veiligheidsdiensten en gebruikt Wenen als uitvalsbasis voor operaties elders in Europa. MI5 legde in 2023 beslag op communicatie apparatuur bij het oprollen van een Bulgaars netwerk dat in Londen voor het Kremlin spioneerde. Daarin stond veel dataverkeer tussen Ott en Jan Marsalek, Martin Weiss en Karin Kneisl. In de chats van de MI5 stond ook een lijst met ‘verbetertips’, die Ott en Marsalek in 2019 samen opstelden na de door het Kremlin georkestreerde moord op de Tsjetsjeense man die in Berlijn op klaarlichte dag van zijn fiets werd geschoten. Ook stond op Otts privételefoon een foto met daarop het recept voor het gif Novitsjok.
De 32-jarige Jareh Sebastian Dalke, een cyberspecialist die korte tijd bij de uiterst geheime Amerikaanse National Security Agency (NSA) heeft gewerkt, werd onlangs veroordeeld tot ruim 21 jaar gevangenisstraf wegens poging tot spionage voor Moskou. Hij werkte nog geen vier weken bij de NSA toen hij eind juni 2022 plotseling stopte vanwege familieproblemen. In de paar weken dat hij bij de NSA werkte, printte hij uiterst geheime documenten uit en na zijn vertrek bood hij aan om ze voor $ 85.000 te verkopen aan een persoon waarvan hij dacht dat het een Russische agent was.
Volgens de Belgische Maritieme Veiligheidseenheid (CMB) zijn de afgelopen zes maanden in de Noordzee niet-militaire schepen gesignaleerd die mogelijk betrokken zijn bij spionage
De Israëlische politie heeft zeven Israëliërs vastgenomen op verdenking van spionage voor Iran. Zij zouden informatie hebben verzameld over Israëlische militaire bases en energie- en haveninfrastructuur. De Israëlische veiligheidsdienst Shin Bet en de Israëlische politie spreken van een van de ernstigste inbreuken op de nationale veiligheid die Israël ooit heeft meegemaakt. Onder de zeven verdachten, allen afkomstig uit het noorden van Israël, zouden twee minderjarigen en een deserteur van het leger zijn. Zij kregen naar verluidt honderden opdrachten van de Iraanse inlichtingendienst voor het verzamelen van informatie over militaire bases in het hele land. De verdachten zouden de informatie overhandigd hebben aan twee Iraanse agenten. In ruil daarvoor kregen zij honderdduizenden dollars, waarvan een deel werd uitbetaald in cryptocurrencyn. Tot de doelwitten behoorden onder meer een elektriciteitscentrale in de noordelijke stad Hadera en militaire bases in het hele land, waaronder de luchtmachtbasis Nevatim. Deze belangrijke luchtmachtbasis werd op 1 oktober getroffen door een van de 181 Iraanse raketten.
Terroristische aanslagen, terreur en gijzelingen
De NCTV onderschatte begin november 2024 de onlusten van Marokkaanse moslimjongeren en platformtaxichauffeurs tegen Maccabi supporters in Amsterdam. Marokkaanse jongeren op scooters en taxichauffeurs jaagden op de Israëlische (Joodse) supporters na de voetbalwedstrijd. De Israëlische veiligheidsdienst Mossad zou de Nederlandse veiligheidsdiensten gewaarschuwd hebben voor het risico op geweld rondom de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv, maar minister David van Weel (Justitie, VVD) ontkent dit. De beveiliging bij het stadion, hotels en het station werd in ieder geval niet opgeschroefd. Marokkaanse jongeren op scooters en taxichauffeurs raceten na de wedstrijd kriskras door de stad op zoek naar de aanhang van Maccabi Tel Aviv om wraak te nemen voor het weghalen en verbranden van Palestijnse vlaggen en het belagen, provoceren van Amsterdammers en twee taxichauffeurs. Taxichauffeurs hebben een grote rol gespeeld bij het zoeken en klem zetten van supporters. Er was Telegram en Whatsapp verkeer waaruit blijkt dat de acties nauwgezet werden voorbereid en geregisseerd. Er circuleren filmpjes van mishandelingen en van pogingen om Israëli’s aan te rijden, maar ook van Maccabi supporters die uit waren op rellen. Door de taxichauffeurs hadden opgejaagde voetbalfans geen schijn van kans om zich nog in veiligheid te brengen, nadat een beveiliger van het Holland Casino de chauffeurs tipten toen zij daar aankwamen. Aanleiding tot de oproepen waren gedragingen van de Israëlische supporters, die eerder op de dag Palestijnse vlaggen hadden verscheurd, ‘dood aan de Arabieren’ riepen en toen een taxichauffeur er iets van zei , deze in elkaar geslagen werd . In Israël zelf staat de harde kern van Maccabi Tel Aviv, de Maccabi Fanatics, bekend als een extreemrechtse club hooligans. In eigen land vallen ze onder meer anti-Netanyahu-demonstranten aan waarbij leuzen worden gescandeerd als “dood aan alle Arabieren”. Telegram deelt met de politie, ten behoeve van de opsporing, de gebruikersgegevens van de daders. Telegram was altijd redelijk anoniem maar die situatie is nu duidelijk verandert. Er zijn in totaal 62 mensen opgepakt en slechts vier werden langer vastgehouden. Maar ook in Duitsland spelen er anti Joodse taferelen af. In Berlijn werden een paar dagen later Joodse jeugdvoetballers belaagd en aangevallen. Ook het team van Makkabi werd na de wedstrijd beledigd, bespuugd en achtervolgd door tegenstanders en toeschouwers met stokken en messen. De aanvallers riepen herhaaldelijk „Free Palestine”. Maccabi aanhang liep met broekriemen in de hand door het centrum van Amsterdam en op beelden is te zien dat ze om de hoek op de Nieuwezijds Voorburgwal stukken hout uit een pallet halen. Op dezelfde beelden rent even later een groep van enkele tientallen Maccabi-aanhangers met houten latten vanaf de Nieuwezijds Voorburgwal de Nieuwe Nieuwstraat in. Kort ervoor zijn in die steeg een paar mensen te zien die kreten naar de groep roepen. Ook gaat er zwaar vuurwerk af. Op het Spui, waar ze supporters zich ook misdroegen, is te zien dat de groep ergens stenen vandaan heeft gehaald. De groep op de beelden bestond uit circa honderd personen. 10 november waren er opnieuw rellen in Amsterdam. In Nieuw West ging er zelfs een tram en een bus in vlammen op. Aanleiding zou het door de ME afranselen van een Marokkaanse vrouw zijn. Toen de Mobiele Eenheid een charge uitvoerde op de Nieuwendijk, heeft de vrouw ernstig hersenletsel opgelopen, terwijl ze daar met haar man en dochter aan het winkelen waren. Op online beelden is te zien dat ME’ers klappen uitdelen nadat agenten in burger met een verdachte door de linie gaan en een man van achteren hard richting de ME’ers rent. Een seconde of tien later wordt de vrouw geraakt en valt achterover. Ze valt op haar achterhoofd en heeft een wond op haar voorhoofd. De kwestie wordt onderzocht door de Rijksrecherche. “Toen de sfeer grimmig werd, heeft zij vergeefs geprobeerd met haar dochter langs de ME te komen en gevraagd of ze erdoor mochten omdat zij weg wilden uit die grimmige sfeer. De onlusten van het afgelopen jaar vinden hun oorsprong in de gebeurtenissen in Israël waar Palestijnen hun leven niet meer zeker zijn door de acties en het niet willen opgeven van Hamas. 11 november kwam de Gemeenteraad bijeen om te evalueren. In Den Haag zijn plannen om integratie aan te pakken en paspoorten te ontnemen na het antisemitisme wettelijk tot terreur te hebben bestempeld. NSC-staatssecretaris Achahbar (Toeslagen en Douane) diende haar ontslag in uit onvrede met gebeurtenissen binnen het kabinet na het geweld in Amsterdam rond de voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv. Het kabinet dreigde hierdoor bijna om te vallen. Femke Halsema heeft spijt dat ze het woord “pogrom” noemde op haar persconferentie over het geweld in Amsterdam . “Het werd daarna heel politiek, eigenlijk als propaganda gebruikt, om te discrimineren. Zo had zij het naar eigen zeggen niet bedoeld.” Het door de daders vragen naar paspoorten bij slachtoffers was slechts b3edoeld om vast te kunnen stellen dat ze te maken hadden met makabi supporters en niet perse met Joden. De politie heeft circa 45 verdachten opgespoord. Negen van hen zijn herkend en aangehouden. Zij zitten nog vast.
De FBI heeft een Afghaanse man gearresteerd die van plan zou zijn geweest om in de VS een aanslag te plegen op de dag van de presidentsverkiezingen. Hij zou volgens de geheime dienst zijn geïnspireerd door Islamitische Staat en een grote groep mensen hebben willen aanvallen. De 27-jarige Afghaan, die drie jaar geleden naar de VS kwam en in Oklahoma City woonde, zou de afgelopen weken zijn aanslagplannen verder hebben voorbereid. Zo bestelde hij AK-47-geweren, verkocht hij zijn bezittingen en kocht hij vliegtickets voor zijn vrouw en kind om terug te reizen naar Afghanistan. Zelf verwachtte de man om te zullen komen bij de aanslag die hij op 5 november wilde uitvoeren, samen met een andere aanslagpleger. Het zou gaan om de minderjarige broer van zijn vrouw. Toen de twee persoonlijke bezittingen te koop aanboden op Facebook reageerde een informant van de FBI op de advertentie om zo met de twee in contact te komen. Die nodigde hen uit voor een bezoek aan een schietbaan. Daar bestelden ze wapens bij een undercover FBI-agent die zich voordeed als handelaar, zo valt te lezen in rechtbankdocumenten. De man is 7 oktober 2024 gearresteerd nadat hij twee bestelde AK-47-geweren en munitie in ontvangst had genomen. Zijn minderjarige zwager is ook gearresteerd. De 27-jarige man wordt beschuldigd van samenzwering en poging tot het verlenen van steun aan Islamitische Staat, door de VS bestempeld als een buitenlandse terroristische organisatie. Daarmee hangt de verdachte een gevangenisstraf van maximaal twintig jaar boven het hoofd. De Afghaan kwam in september 2021 legaal de VS binnen, kort na de chaotische terugtrekking van de VS uit Afghanistan. Hij kreeg een speciaal immigrantenvisum bedoeld voor Afghanen die Amerikanen hebben geholpen ondanks grote persoonlijke risico’s voor zichzelf en hun dierbaren. Het gaat dan bijvoorbeeld om tolken voor het Amerikaanse leger en beveiligers van de ambassade in Kabul.
Een 46-jarige Pakistaanse man is in de Verenigde Staten aangeklaagd omdat hij plannen zou hebben gehad om Trump te vermoorden. De man, die vermoedelijk banden heeft met het Iraanse regime, is aangeklaagd vanwege een verijdeld moordplan. De Pakistaan zou een huurmoordenaar hebben willen inschakelen naar aanleiding van de Amerikaanse moordaanslag op de bevelhebber van de Iraanse Revolutionaire Garde, Qassem Soleimani, in 2020. Volgens de FBI en het ministerie van Justitie zou de verdachte tijd in Iran hebben doorgebracht voordat hij vanuit Pakistan naar de VS reisde. Donald Trump, die als president destijds het bevel gaf voor de droneaanval op Soleimani, zou een potentieel doelwit zijn geweest van de man. Teheran zei toen meteen de aanslag te zullen wreken. Verschillende functionarissen die werkten voor de regering van Trump worden sindsdien streng beveiligd. De Pakistaan werd op 12 juli 2024 gearresteerd nadat een van de mensen met wie hij contact had opgenomen, zich had gemeld bij de autoriteiten. Behalve Trump zou ook de voormalige minister van Buitenlandse Zaken, de Republikein Mike Pompeo, doelwit zijn.
De Franse terrorist 42 jarige Peter Chérif is begin oktober 2024 in Parijs veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Hij was het brein achter de aanslag op het satirische blad Charlie Hebdo in 2015, waarbij 12 doden vielen. Door de ernst van de feiten mag hij van de rechters de eerste 22 jaar geen kans maken op vervroegde vrijlating. Chérifn stond ook bekend als Abu Hamza en had een nauwe band met een van de twee broers Kouachi, de uitvoerders van de bloedige aanslag op Charlie Hebdo in Parijs. Zelf ontkent hij een rol te hebben gespeeld. Chérif zou de aanslag hebben georganiseerd vanuit Jemen, waar hij in 2011 naartoe was gevlucht. Daar was hij aangesloten bij Al Qaida op het Arabisch Schiereiland en ook betrokken bij de ontvoering van drie Franse hulpverleners. In 2018 is Chérif gearresteerd in Djibouti. Hij is geboren in Parijs en zou na zijn bekering tot de islam in 2003 snel zijn geradicaliseerd.
Een 22 jarige Marokkaanse Ayoub M. is 19 september 2024 dankzij omstanders gearresteerd na een fatale steekpartij voor moord en poging tot moord met terroristisch oogmerk op de Erasmusbrug in Rotterdam. De man is een bekende van de politie. Bij het steekincident bij de Erasmusbrug kwam een 32-jarige Rotterdammer om het leven en raakte een tweede slachtoffer zwaargewond. De verdachte is een 22-jarige asielzoeker uit Amersfoort. Volgens getuigen riep de verdachte ‘Allahoe Akbar’. (God is groot) mogelijk motief. De politie kreeg even na 20.00 uur een melding over een steekpartij bij de Erasmusbrug met twee zwaargewonden. Het Duitse in Rotterdam wonende slachtoffer werd nog vergeefs gereanimeerd. Het andere slachtoffer, een Zwitserse man van 33 jaar oud, is zwaargewond naar ziekenhuis gebracht. Ook de verdachte ligt nog steeds in het ziekenhuis. Hij raakte gewond toen hij werd overmeesterd door omstanders. Een man die hielp om de man te overmeesteren vertelt dat de verdachte ’twee lange messen’ had. M. is een bekende van de politie. Hij kreeg eerder tbs met voorwaarden opgelegd omdat hij in 2022 zijn moeder had aangevallen en gestoken. Dat was echter voor justitie geen reden om hem op te sluiten. Aangezien de man psychisch niet in orde was en zijn daad in een psychose deed, lijkt het oormerk terroristisch niet geheel terecht.
De Israëlische veiligheidsdienst Sjien Beet en de Israëlische politie arresteerden in augustus 2024 een verdachte die 19 september officieel werd aangeklaagd. Een Israëlische zakenman met connecties in Turkije zou twee bijeenkomsten in Iran hebben bijgewoond om daar het idee te bespreken om premier Netanyahu, defensieminister Yoav Gallant of het hoofd van Sjien Beet te vermoorden. Volgens Sjien Beet zagen de Iraanse autoriteiten de moordplannen als wraak voor de moord op Hamas-leider Ismail Haniyeh in Teheran in juli. Israël werd als schuldige aangewezen voor die moord. Sjien Beet bracht naar buiten dat de Libanese militante groep Hezbollah het plan had een voormalige hoge defensiefunctionaris te vermoorden. De veiligheidsdienst meldde afgelopen dinsdag dat het ging om de voormalig minister van Defensie Moshe Ya’alon. Naim Qassem wordt de nieuwe leider van Hezbollah
Een groep van vier radicale soevereinen is door het Openbaar Ministerie aangeklaagd voor terrorisme. Twee anderen stonden terecht voor het leveren van vuurwapens aan de soevereinen. Het gaat om mannen uit Deventer, Olst-Wijhe en Schalkhaar. De radicale soevereinen willen de huidige overheid en democratische instellingen vervangen. Ze vinden het gebruik van (dodelijk) geweld daarbij toelaatbaar, stelt het OM. Volgens de officier van justitie hadden de verdachten het plan “een gewelddadige confrontatie aan te gaan met lokale gezagdragers en arrestaties uit te voeren”. Daarbij werd onder meer burgemeester van Deventer Ron König genoemd als doelwit. “Uiteraard komt dit aan”, zegt de burgemeester bij Oost. De verdachten volgden trainingen in Deventer om zichzelf te verbeteren in zelfverdediging. Het OM verdenkt de vier mannen van het voorbereiden van een terroristisch misdrijf en deelname aan een terroristische organisatie. Ze waren lid van Common Law Nederland Earth, een radicale minderheid is binnen de groep soevereinen. De strafzaak begon deze zomer met twee verdachten: een 25-jarige man uit Olst-Wijhe en een 45-jarige man uit Deventer. Zij werden op heterdaad betrapt bij de overdracht van drie vuurwapens. Later vond de politie in de woningen van de mannen meer vuurwapens. In totaal werden vijftien wapens in beslag genomen. De andere vier verdachten werden in juli aangehouden. Alle zes mannen zitten in voorlopige hechtenis. Ook is er een 66-jarige vrouw aangehouden uit Sluis, zij zou leiding hebben gegeven bij Common Law Nederland Earth.
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft het dreigingsniveau voor terrorisme verhoogd van niveau 1 naar niveau 2. Dat betekent dat sprake is van verhoogde veiligheidsrisico’s. In september 2018 werden twee Amerikanen door een terrorist neergestoken op het Centraal Station van Amsterdam. Enkele weken later arresteerde de politie zeven mensen in Arnhem en Weert die een terroristische aanslag aan het voorbereiden waren.
De Oostenrijkse politie heeft 7 augustus 2024 twee mannen aangehouden en in de plaats Ternitz huiszoekingen uitgevoerd. Een negentienjarige verdachte werd in eerste instantie gearresteerd en later op de dag nog een zeventienjarige verdachte in Wenen. Deze man zou onlangs “de eed van trouw aan Islamitische Staat (IS)” hebben afgelegd. De twee zouden via internet zijn geradicaliseerd. Bij de huiszoekingen werden chemische stoffen gevonden. De twee hebben bekend dat ze plannen hadden een aanslag te plegen voor aanvang van een van de concerten van Taylor Swift op een vol plein voor het Ernst Happelstadion in Wenen. Volgens topman David S. Coh van de CIA waren de daders van plan tienduizenden slachtoffers te maken, onder wie waarschijnlijk veel Amerikanen De hoofdverdachte met Noord-Macedonische achtergrond had vergaande plannen om een zelfmoordaanslag te plegen. Hij wilde met steekwapens en explosieven grote aantallen slachtoffers maken. Hij had online geleerd hoe hij een bom moest maken. De hoofdverdachte zegde in de afgelopen weken zijn baan op omdat hij “iets groots” gepland had staan. De zeventienjarige maakte vlak voor zijn arrestatie zijn relatie uit. Deze 17-jarige jongen geboren in Oostenrijk is van Turks-Kroatische afkomst. Hij begon enkele dagen geleden met een baantje bij een bedrijf dat beveiligingsdiensten verleende in het stadion waar het concert zou plaatsvinden. Volgens de autoriteiten zou hij ook zijn geradicaliseerd. Er is ook een derde verdachte verhoord, die vijftien jaar oud is. Hij had contact met de negentienjarige hoofdverdachte. In Wenen werd een dag later een derde 18 jarige verdachte man uit Irak aangehouden. De Irakees kent de 19-jarige hoofdverdachte die trouw had gezworen aan de terreurorganisatie Islamitische Staat. De plannen voor de aanslag kwamen aan het licht dankzij Amerikaanse inlichtingendiensten. De verdachten kwamen in beeld door berichten die ze uitwisselden via Telegram. De concerten werden afgelast. De 19-jarige hoofdverdachte Beran A., is in Oostenrijk geboren en zijn ouders komen uit Noord-Macedonië. In zijn huis werden chemicaliën en andere voorwerpen gevonden om een bom te kunnen maken. Hij zou de spullen hebben gestolen bij zijn werkgever. Ook vond de politie messen, machetes, IS-propaganda, 21.000 euro aan vals geld en een blauw zwaailicht. Het scenario dat wordt geschetst is dat de man met een auto met zwaailicht dicht bij het stadion wilde komen, daar op de menigte zou inrijden om daarna uit te stappen en met een mes nog meer slachtoffers te maken. Uiteindelijk zou hij dan zijn bom gebruiken. In 2017 werd een dergelijke aanslag bij een concert van Ariana Grande in Manchester wel uitgevoerd. Toen blies een IS-terrorist zichzelf op terwijl de concertzaal leeg liep, er stierven 22 mensen.
In Oostenrijk is een meisje van 14 jaar dat werd verdacht van banden met Islamitische Staat (IS) en het voorbereiden van een terreuraanslag door een jury veroordeeld tot twee jaar cel. Zij kreeg een straf zonder voorwaardelijke vrijlating opgelegd. De jury woog daarbij mee dat ze gedurende een jaar radicaliseerde en beschikte over “uitgebreide kennis” over het voorbereiden van een terreuraanval. Het minderjarige meisje heeft toegegeven een mesaanval in het centrum van de stad Graz te hebben beraamd. Volgens het Openbaar Ministerie zou ze zich hebben aangesloten bij terreurgroep IS. Daarnaast zou ze contact hebben gehad over explosieven, bleek uit chats die het OM traceerde. Het meisje zou langere tijd een interesse hebben getoond in IS en zich daarover ook op sociale media hebben uitgesproken en daarbij hebben geschreven dat ze naar een gevechtsgebied zou willen reizen om deel te nemen aan IS-operaties. Na de arrestatie van het meisje in Graz in mei, waar ze de aanval wilde uitvoeren, vond het OM meerdere aanwijzingen van banden met IS. Uit chats op haar telefoon zou blijken dat ze trouw had gezworen aan de terreurgroep. Op een video is het meisje te zien, gekleed in een zelfgemaakte nikab. Ook stonden er foto’s van IS-vlaggen op haar telefoon. Op de vraag van de rechter waarom ze dat deed, antwoordde het meisje: “Omdat andere mensen wilden dat ik dat deed. Ik wilde erbij horen.” Volgens het Duitse persbureau DPA zegt ze daarnaast dat “de mensen van IS mij accepteerden zoals ik ben”. Het meisje zegt niet te hebben geweten dat IS een terroristische organisatie is en dat ze dacht dat het alleen een islamitische organisatie was. Het meisje zou via een tussenpersoon informatie hebben gekregen over het maken van een bom. Ook zou ze te horen hebben gekregen waar ze een explosievengordel kon kopen. De betrokken persoon is inmiddels gearresteerd. Met iemand anders zou de verdachte de mogelijkheid van een zelfmoordaanslag hebben besproken. Het meisje bekende de foto’s waar ze zelf op staat en de video’s waarin ze te zien is zelf te hebben gemaakt, maar ontkende de interesse in explosieven. Ze zei zich “niet schuldig te voelen” en dat het al “vijf maanden geleden was”.
Een 45-jarige in Iran geboren Noor is veroordeeld tot 30 jaar cel voor terrorisme en moord bij een dodelijke schietpartij in een gaybar in Oslo. In 2022 zwoer de man, Zaniar Matapour, trouw aan Islamitische Staat in een audiobericht. Minder dan een uur later begon hij te schieten in de gaybar en in het centrum van Oslo. Er vielen twee doden en veel mensen raakten gewond. Op het moment dat de aanval gebeurde was het Oslo Pride. Op meerdere plekken in de stad werd aandacht gevraagd voor lhbti-rechten en diversiteit.
Een 38-jarige man met de Tunesische nationaliteit werd aangehouden in Haarlem. Hij werd, samen met een 27-jarige Colombiaan , verdacht van het voorbereiden van de liquidatie van een in Nederland verblijvende Iraanse activist en journalist. De man werd ook verdacht van een poging tot liquidatie op een Spaanse politicus. Agenten van de Eenheid Noord-Holland kregen een melding van een verdachte situatie en reageerden daar onmiddellijk op. Ter plaatse gekomen zagen ze twee mannen wegrennen. De agenten zetten te voet de achtervolging in en konden beide mannen aanhouden. Ze bleken in het bezit te zijn van vuurwapens.
Gewapende groepen beschoten 23 juni 2024 met Pinsteren in de Russische deelrepubliek Dagestan tegelijkertijd twee Russisch-orthodoxe kerken, een synagoge en een politiepost in de hoofdstad Machatsjkala en in de stad Derbent, aan de Kaspische Zee. Zeker vijftien politieagenten en meerdere burgers en een priester werden gedood.
In Duitsland hebben bouwvakkers bij werkzaamheden vlak bij een NAVO-pijpleiding explosieven in de grond gevonden. Dat meldt de Süddeutsche Zeitung. Het is niet duidelijk wie die explosieven daar heeft geplaatst, maar inlichtingendiensten wijzen er al langer op dat Rusland bereid is om dergelijke infrastructuur van bondgenoten van Oekraïne te saboteren.
De Slowaakse premier Robert Fico is zwaargewond geraakt bij een aanslag in Handlová, op ongeveer 150 kilometer van hoofdstad Bratislava. De premier is inmiddels buiten levensgevaar. Direct na de schietpartij werd één verdachte gearresteerd. De premier verkeert in levensgevaar en is met een helikopter naar een ziekenhuis gebracht in de stad Banská Bystrica. Bij de bijeenkomst werd vier keer geschoten, waarbij de 59-jarige premier in zijn borst en buik werd geraakt. Meerdere beveiligers wierpen zich op de 71-jaar oude verdachte, die in het bezit bleek van een wapenvergunning. De laatste maanden kreeg Fico veel kritiek vanwege het terugdraaien van recente anti-corruptiemaatregelen en omstreden juridische hervormingen. Fico was al twee keer premier van Slowakije. De 71-jarige dader Juraj Cintula is een dichter met een afkeer van geweld en haat, maar hij heeft ook een verleden bij een extreemrechtse, pro-Russische groep. ‘Ik ben het niet eens met het beleid van de regering.’
In Parijs werd 19 april 2024 een man opgepakt die zichzelf dreigde op te blazen in het Iraanse consulaat. De man bleek uiteindelijk geen explosieven bij zich te dragen. De man kwam rond 11 uur in de ochtend het pand binnen. Getuigen zagen dat de man iets bij zich droeg wat leek op een granaat en een bomgordel.
Vier Finse extremisten zijn aangehouden en worden beschuldigd van het beramen van een gewelddadige oorlog tegen verschillende etnische minderheden door gebruik te maken van terroristische aanslagen. De groep was actief in de stad Lahti en van plan willekeurige mensen aan te vallen en chaos in de samenleving te zaaien door gebruik te maken van geïmproviseerde wapens. Hun doel was om haat langs etnische lijnen te verspreiden. Zij wilden vuurwapens voor terroristische doeleinden gebruiken. In juli van 2023 maakte de politie hun vermoedens bekend dat drie jonge mannen en een oudere man betrokken zijn bij de oprichting van een ‘radicale extreemrechtse groepering’. Ze vervaardigden vuurwapens in een gehuurde garage en verspreidden online instructies voor wapenproductie met behulp van 3D-printers. De misdaden vonden plaats tussen 2022 en 2023. De politie, die deze groep aan het licht bracht, heeft een huiszoeking uitgevoerd en vuurwapens, onderdelen daarvoor, en een grote hoeveelheid munitie in beslag genomen. Ze ontdekten ook drie kassen waar marihuana werd verbouwd. De verdachten zijn in het najaar van 2022 aangehouden, maar vóór aanvang van de rechtszittingen vrijgelaten. Een van de verdachten werd in maart 2023 gearresteerd omdat hij doorging met het vervaardigen van verboden wapens.
In Polen is een Pool aangehouden voor het doorspelen van informatie aan Rusland. Die zou door de Russische diensten “onder meer” gebruikt worden voor het plannen van een moordaanslag op de Oekraïense president Volodimir Zelenski. De verdachte Pawel K. stond in contact met Russen die betrokken zijn bij de oorlog in Oekraïne en zou bereid geweest zijn om informatie over de luchthaven Rzeszów-Jasionka te verstrekken aan de Russische militaire inlichtingendienst. Dat vliegveld ligt hemelsbreed op enkele tientallen kilometers van de grens met Oekraïne.
Acht mensen zijn zaterdagnacht 30 maart om het leven gekomen toen een autobom tot ontploffing werd gebracht op een drukke markt in Azaz, in de provincie Aleppo in Syrië. De aanslag is nog niet opgeëist. Syrië is sinds 2011 verscheurd door een burgeroorlog. Azaz is in handen van door Turkije gesteunde Syrische rebellen die zich verzetten tegen de Syrische president Bashar al Assad. Sinds het begin van het jaar pleegt IS weer vaker aanslagen tegen de troepen van al-Assad.
Op een route van Oekraïne – Roemenië – Hongarije – Slowakije – Polen – Litouwen – Letland – Rusland werden 27 geïmproviseerde explosieven aangetroffen die verborgen waren in orthodoxe iconen en klaar voor gebruik. Het ging om 70 kilogram industrieel geproduceerde krachtige plastic explosieven, Er zijn 91 elektrische ontstekers gevonden en delen van het schot voor de RPG-7”. De aanvaller, een inwoner van de stad Novoshakhtinsk, in de regio Rostov, die zich bij een terroristische organisatie had aangesloten en zijn bereidheid bevestigde een terroristische aanslag te plegen, werd gearresteerd.
Afgelopen maand werd er nog een aanslag verijdeld op een synagoge in Moskou. Twee terroristen werden daarbij doodgeschoten door de politie. In Frankrijk is naar aanleiding van de aanslag het nationale dreigingsniveau verhoogd naar het hoogste niveau en zij maken nog eens 4000 militairen extra vrij voor de bewaking van drukke plaatsen en gebouwen.
Abdel Rahman Akkad (27) gijzelde 24 februrai 2022 in het Hirsch gebouw/de Apple Store in Amsterdam aan het Leidseplein een 44-jarige Bulgaarse klant en droeg daarbij een bodycam en een nep bomgordel. De gijzeling duurde vijf uur lang en nadat hij om 22:30 het pand uitrende om zijn ontsnapte gijzelaar terug te halen werd hij door de aanwezige politie Dienst Speciale Interventies doodgereden. De man werd hierna naar het ziekenhuis gebracht en zou op dat moment nog aanspreekbaar zijn geweest. Enkele andere bezoekers van de Apple Store sloten zich tijdens de gijzeling op in een bezemkast. Op de bovenverdiepingen van het Hirschgebouw kwamen zo’n 65 mensen als gevolg van de gijzeling vast te zitten.Abdel had al een strafblad in verband met de Wet wapens en munitie. Tijdens de gijzeling overlegde hij met de politie. Hij eiste 200 euro aan cryptovaluta en dat hij ongehinderd het pand zou kunnen verlaten. Intussen dreigde hij zichzelf op te blazen. Hij had een automatisch wapen en een handvuurwapen. Voor zover bekend handelde hij alleen.
ISS-K is al langer gefocust op Rusland vanwege de interventies in Afghanistan, Syrië en Tsjetsjenië
Op 22 maart 2016 op de nationale luchthaven Zaventem en metrostation Maalbeek kostten tientallen mensen het leven. Op dinsdagochtend 22 maart 2016 vlak voor 8.00 uur ontplofte een eerste bom op vliegveld Zaventem en de tweede volgde enkele minuten later. Ruim een uur later werd er een aanslag gepleegd in een metro bij het Brusselse station Maalbeek. Er vielen 32 doden en honderden gewonden. Een van hen, een 23-jarige vrouw, maakte in 2022 een einde aan haar leven, omdat het lijden voor haar ondraaglijk was. Drie daders kregen 15 september 2023 levenslange gevangenisstraf opgelegd. Enkele van de andere daders kregen geen maximumstraf, omdat ze die al hadden gekregen voor de aanslagen in Parijs. Ook Salah Abdeslam kreeg geen straf terwijl hij een van de bekendste namen in het proces is. Als er gratie wordt verleendop de oorspronkelijke straf gaat hij dus vrijuit. De leider, Oussama Atar die al jaren geleden in Syrië gesneuveld zou zijn, kreeg levenslang en veertien jaar tbs. Ook werd zijn Belgische nationaliteit en zijn burgerrechten afgenomen. Twee andere veroordeelden kregen ook levenslang, maar minder langdurig tbs.
Ibrahim A. is veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf voor moord en poging tot moord. 25 januari 2023 stak hij twee willekeurige mensen dood in een trein in Duitsland. Vier anderen werden eveneens door hem gestoken en raakten ernstig verwond. De mes aanval werd gepleegd in een trein bij het station van Brokstedt, zo’n 40 kilometer ten zuiden van Kiel. Volgens het Duitse Openbaar Ministerie handelde de 34-jarige Palestijn uit frustratie over een mislukte afspraak met de immigratieautoriteiten in Kiel.
De terrorist Khalid Masood reed 22 maart 2017 in een auto in Londen de Westminster Bridge op en rijdt in op de op de brug aanwezige mensen. Hij vermoordt 4 mensen en verwondt er 50. Hij stapt bij het Britse Parlement uit de auto en vermoordt met een mes een agent. Een aanwezige gewapende agent schiet vervolgens Masood dood. De autoriteiten linken de aanslag aan het Islamitisch terrorisme.
Vijf leerlingen van een lagere school en een onderwijzer in Jeruzalem zijn 22 maart 1993 door een Palestijnse messentrekker aangevallen en gewond.
Er zijn voor Kerst 2023 extra veiligheidsmaatregelen genomen rondom de Dom van Keulen na tips over een mogelijke aanslag. Alle bezoekers bij binnenkomst gecontroleerd. Dagjesmensen en bezoekers van de kerstnachtmis wordt gevraagd om geen tassen mee te nemen en tijdig te komen. De politie van Keulen doorzochten de Dom met onder meer honden op zoek naar explosieven. Veiligheidsdiensten in Oostenrijk en Spanje zouden ook tips hebben gekregen over mogelijke aanslagen op lokale doelwitten door een islamitische terreurcel. Er werd inmiddels één arrestatie verricht in deelstaat Saarland en in Wenen zouden meerdere verdachten zijn opgepakt die de Stephansdom in Wenen als mogelijk doelwit zouden hebben.
De Franse autoriteiten hielden in december 2023 vijf mensen aan in een onderzoek naar terrorisme. De arrestaties waren in het departement Meurthe-et-Moselle, in het noordoosten van het land. De verdachten waren bezig met het voorbereiden van een terroristische aanslag op de kerstmarkt in Nancy. Ze zouden tussen de 20 en 23 jaar oud zijn en al langer in de gaten worden gehouden. Zij werden in verband gebracht met het salafisme, een fundamentalistische stroming binnen de islam. Een van de vijf zou een student zijn. Hij werd opgepakt in zijn kamer in een universiteitsgebouw.
4 april 2024 stonden vier verdachten van de aanslag op 11 december in 2018 op een kerstmarkt in Straatsburg terecht. De Franse rechtbank heeft Audrey M. veroordeeld tot dertig jaar cel vanwege zijn rol. De rechter sprak hem vrij van twee andere aanklachten: medeplichtigheid aan moord en een poging tot terroristische moorden. De man die de aanslag heeft gepleegd, is destijds door de politie gedood. De 42-jarige hoofdverdachte M. zou schutter Chérif Chekatt aan een wapen hebben geholpen. Twee andere verdachten, Christian H. en Frédéric B., zijn veroordeeld tot respectievelijk vijf en vier jaar cel (met zes maanden en één maand voorwaardelijk). Zij zouden eveneens als tussenpersoon hebben opgetreden. Omdat ze al langer hebben vastgezeten, hoeven ze niet terug naar de gevangenis. Een vierde verdachte, Stéphane B., is vrijgesproken. De 29 jaar oude aanslagpleger Chekatt riep “Allahoe akbar” (God is de grootste) en schoot vijf bezoekers van de kerstmarkt dood en verwonde nog eens elf anderen. Hij werd twee dagen later na een grote klopjacht door de politie doodgeschoten. Islamitische Staat (IS) eiste de aanslag kort na Chekatts dood op.
Tijdens de rechtszaak in maart en april 2003 bekende Volkert Van der Graaf de moordaanslag op Pim Fortuyn. Hij gaf als motief dat hij in Fortuyn een groeiend gevaar voor de samenleving zag, met name voor kwetsbare groepen zoals asielzoekers, moslims en mensen met een WAO-uitkering. Hij was het oneens met de combinatie van de algemene stigmatiserende politieke denkbeelden van Fortuyn en de zijns inziens polariserende wijze waarop Fortuyn die voor het voetlicht bracht en de grote politieke macht die Fortuyn dreigde te krijgen. Hij zag voor zichzelf geen andere mogelijkheid om dat gevaar te stoppen dan door Fortuyn om het leven te brengen. Hij erkende op 6 mei 2002 te Hilversum Pim Fortuyn te hebben doodgeschoten. Hij werd veroordeeld tot 18 jaar gevangenisstraf, maar kwam in 2014 voorwaardelijk vrij. Sinds mei 2020 is hij officieel een vrij man. Hij woont nu in Apeldoorn, waar hij een huis heeft gekocht.
22 mensen zijn 25 oktober 2023 gedood bij verschillende schietpartijen in de Amerikaanse staat Maine. Nog eens 50 tot 60 mensen zijn gewond geraakt. De terrorist die het vuur opende in een bowlinghal en een restaurant in Lewiston is nog voortvluchtig.
In april 2017 claimde IS een aanval waarbij twee Russische politieagenten om het leven kwamen in de stad Astrachan, in de nabijgelegen regio Astrachan.
Theo Van Gogh een Nederlandse filmmaker, columnist en tv-maker werd op 2 november 2004 in Amsterdam vermoord door de extremistische moslim Mohammed Bouyeri. Bouyeri schoot eerst meerdere keren op Van Gogh, sneed daarna zijn keel over met een machete en stak een brief met een doodsbedreiging aan Ayaan Hirsi Ali op zijn lichaam. Bouyeri werd veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf.
Een 52 jarige Syrische asielzoeker uit het Zeeuwse Kapelle is in hoger beroep veroordeeld tot 23,5 jaar cel. Hij is schuldig bevonden aan deelname aan een terroristische organisatie en betrokkenheid bij een executie van een militair, in 2012 in Syrië. De Syriër werd in 2021 veroordeeld tot 20 jaar cel , toen alleen voor zijn rol bij het doodschieten van de Syrische militair. De rechtbank sprak hem vrij van deelname aan een terroristische organisatie omdat er voor die beschuldiging te weinig bewijs was. Zowel de veroordeelde als het OM, dat 27 jaar cel had geëist, ging in hoger beroep. Het hof acht nu wel bewezen dat de man deelnam aan een terroristische organisatie. Volgens de rechters had de man er zelfs een leidende rol. De Syriër werd in 2019 opgepakt in Kapelle, waar hij met zijn vrouw en zeven kinderen was komen wonen met een tijdelijke verblijfsvergunning. Zijn arrestatie was een schok voor het Zeeuwse dorp. Hij stond bekend als een vriendelijke man, die speelde bij de lokale voetbalclub en in het dorp naar de kerk ging.
In het asielzoekerscentrum Balk in Friesland is in juni 2020 een 24-jarige terreurverdachte uit Syrië aangehouden. De man zou in 2015 en 2016 lid zijn geweest van de terroristische organisatie Ahrar Al-Sham.
In een grootscheepse operatie op 8 augustus 2024 heeft de politie met de marechaussee, op verzoek van een ’buitenlandse mogendheid, een verdachte aangehouden in het asielzoekerscentrum de Doggershoek in Den Helder. Bij de operatie door een zwaarbewapend arrestatieteam werd ook een helikopter ingezet. Volgens de politie is het aan de buitenlandse instantie die het arrestatieverzoek heeft gedaan aan de Nederlandse autoriteiten.
De Duitse politie heeft begin januari 2023 een 32-jarige Iraniër opgepakt die wordt verdacht van het voorbereiden van een jihadistisch gemotiveerde aanslag. De werd gearresteerd in de stad Castrop-Rauxel in de deelstaat Noordrijn-Westfalen. Hij zou de gifstoffen cyanide en ricine hebben geregeld om daarmee de aanslag te plegen. De autoriteiten beschouwen ricine als een biologisch wapen. Een “bevriende geheime dienst’ zou hebben getipt over de voorbereidingen voor een aanslag. Naast de Iraniër is ook een tweede verdachte , waarschijnlijk zijn broer aangehouden.
Voormalig 36 jarige Hofstadgroep-lid Samir A. werd veroordeeld tot 2,5 jaar cel voor het financieren van terrorisme. Hij stuurde geld naar een groep IS-vrouwen en heeft hen zo geholpen te ontsnappen uit kampen in Syrië. De eis was zes jaar mar viel lager uit omdat A. op basis van het dossier is vrijgesproken van deelname aan een terroristische organisatie. A. zette inzamelingscampagnes op voor de groep IS-vrouwen, maar omdat er meerdere van dat soort campagnes door uiteenlopende partijen waren opgezet is volgens de rechter niet duidelijk bewezen dat A. gehoor gaf aan oproepen van IS om de vrouwen te steunen. “En in die zin een bijdrage leverde aan de organisatie. A. had wel contacten met verschillende personen in Syrië. “Maar daarvoor geldt hetzelfde. A. zamelde in totaal 107.000 dollar in en stuurde dit met behulp van een ondergrondse bankier naar Syrië, waarbij hij volgens de rechtbank ontsnappingen uit kampen plande en coördineerde. Het geld ging overwegend naar Nederlandse vrouwen. Zeven van hen zijn teruggekeerd naar Nederland. Van hen zijn vier veroordeeld voor terroristische feiten, de andere drie worden daarvoor nog vervolgd. Samir A. werd twee jaar geleden opgepakt. Naar eigen zeggen bood hij slechts humanitaire hulp omdat de Nederlandse overheid de vrouwen en hun kinderen in de kampen in Syrië aan hun lot overliet. Maar de rechtbank zei dat A. wist dat een groot aantal vrouwen op de nationale sanctielijst terrorisme staat. A. zat al 389 dagen vast in voorarrest en heeft daardoor bijna de helft van de straf al uitgezeten. A. is eerder veroordeeld tot negen jaar gevangenisstraf voor terrorisme en kwam in september 2013 vrij. Hij was lid van de Hofstadgroep, een destijds berucht netwerk van radicaalislamitische jongeren.
Sergeant-majoor Sil A. (44) uit Rotterdam, een commando uit Rotterdam moet vier jaar de gevangenis in voor drugs- en wapenhandel en het lekken van geheime informatie. De rechtbank rekent het hem zwaar aan dat hij als ervaren militair met een voorbeeldfunctie ‘enorme schade’ heeft toegebracht aan het korps commandotroepen in Roosendaal, waar hij gestationeerd was. Hij is schuldig bevonden aan het voorbereiden van twee coke-transporten van Suriname naar Antwerpen en Hamburg, terwijl hij in dienst was als militair. Bovendien heeft A. wapenhandel voorbereid. Het ging om 250 Diemaco-aanvalsgeweren en 250 Glock-pistolen. Hij trad daarin op als een soort makelaar. Er is verder genoeg bewijs dat hij vertrouwelijke info deelde met jeugdvriend en zakenpartner Greg F. Die is eerder tot negen jaar cel veroordeeld voor grootschalige drugshandel. Sil A. vertelde zijn vriend Greg over militaire trainingen, bepaalde oefenlocaties, werkwijze en tactieken van het korps commandotroepen (KCT) en over wat inlichtingendiensten deden. Het OM vermoedde dat A. ook achter een drugstransport zat vanuit de Dominicaanse Republiek, maar daarvoor zag de rechtbank onvoldoende bewijs. Net als voor de handel in zware ‘punt 50’ mitrailleurs. Dat zorgde er mede voor dat A. een lagere straf kreeg dan de geëiste zes jaar. Nadat de commando werd opgepakt, ontkende hij de beschuldigingen. Zo vertelde hij dat hij op verzoek van Defensie werk-gerelateerde cryptotelefoons van Sky testte. Hij zat volgens eigen zeggen niet in chatgroepen, maar de rechtbank zag hem wel daarin actief. Volgens de rechtbank is er geen opdracht van het korps commandotroepen geweest of inlichtingendiensten MIVD of AIVD voor het testen van die cryptotelefoons. Sil A. was betrokken bij allerlei vernieuwingen binnen het korps. Zoals de oprichting van de nieuwe 102 compagnie. A. was ook bezig met het testen van specialistische communicatieapparatuur vertelde hij. Net zoals veel defensiepersoneel kwam hij in aanraking kwam met allerlei defensiegeheimen. Tijdens zijn proces bleek dat hij contacten had met inlichtingendiensten.
De Belgische politie heeft 3 maart 2024 in Brussel, Ninove, Charleroi en Luik vier personen gearresteerd op verdenking van het via een chatgroep voorbereiden van een jihadistische terroristische aanslag. Drie van hen bleken minderjarig. Daarna werden in Frankrijk ook 3 tieners gearresteerd tussen de 15 en 17 jaar. Ze zouden in contact hebben gestaan met de vier verdachten die zijn gearresteerd in België. Het doelwit zou de Brusselse concertzaal Botanique geweest zijn, op de grens van probleemwijk Sint-Joost en het centrum van de Belgische hoofdstad. De tieners zouden uit het ‘jihadistische milieu’ komen en sympathiseren met de terreurbeweging IS. De jongens waren op het dark web op zoek geweest naar wapens. Bij de huiszoekingen zijn vooralsnog geen wapens of explosieven gevonden. De rechter-commissaris besloot dat de 18-jarige jongen langer vast blijft zitten. Hij wordt nu officieel verdacht van het plannen van een terreuraanslag en deelname aan de activiteiten van een terreurorganisatie. De drie minderjarigen worden nog verhoord. Eén van hen is door de jeugdrechter in een gesloten instelling geplaatst.
De Franse politie heeft al 9 verdachten opgepakt die plannen maakten voor terroristische aanslagen tijdens de Olympische Spelen in Parijs. De Franse spoorwegen SNCF melden op de openingsdag van de Olympische Spelen van ‘een grootschalige aanval’ op het treinnet. Er is sprake van sabotage op verschillende trajecten. Seinhuizen zijn in brand gestoken en kabels zijn doorgesneden. De Franse politie heeft Franse officier van justitie voor terrorismebestrijding, Olivier Christen tijdens de Olympische Spelen zeker drie aanslagen verijdeld. Een van de aanslagen was gericht op Israëliërs. Vijf mensen zijn aangeklaagd, onder wie een minderjarige. In mei werd al bekend dat een 18-jarige Tsjetsjeense man was opgepakt omdat hij van plan was een aanslag te plegen tijdens een voetbalwedstrijd in Saint-Étienne, waar hij woonde. De tweede verijdelde aanslag zou gericht zijn geweest op Israëlische instellingen en vertegenwoordigers. De derde verijdelde aanslag ging om twee mensen uit Gironde die van plan waren om een aanslag te plegen tijdens de Spelen, die werden gehouden van 26 juli tot 11 augustus.
In Bulgarije heeft de politie begin april 2024 wapens gevonden die vermoedelijk bedoeld waren voor een Europese tak van Hamas, schrijven Duitse media. In dat onderzoek zitten nu vier mensen vast, onder wie Nazih R., een 57-jarige inwoner van Rotterdam. Hij werd in december aangehouden en is inmiddels overgeleverd aan Duitsland, dat het onderzoek naar de Europese Hamas-tak leidt. Volgens justitie in Duitsland moest de ondergrondse tak van Hamas aanslagen plegen op Joodse doelen in Europa. Naast de Rotterdammer heeft de politie in Duitsland ook drie mannen aangehouden in Berlijn. Justitie in Duitsland kwam het viertal op het spoor na een tip van een geheime dienst in Israël. Op de telefoons van de verdachten vonden agenten foto’s van wapens en dat leidde naar het depot in het zuiden van Bulgarije, dicht bij de Turkse grens. De wapens in Bulgarije waren bestemd voor Berlijn. Het was de bedoeling dat ze daar verborgen zouden blijven totdat er opdracht zou komen om over te gaan tot aanslagen op de Joodse doelen, zo denkt de Duitse justitie. Die opdracht zou komen uit Libanon. De contactpersoon van de vier Hamas-leden zou Khalil Al-Kharraz zijn geweest. Hij was een hooggeplaatste commandant van de militaire tak van Hamas in Libanon. Hij kwam in november van afgelopen jaar om het leven bij een drone-aanval, vermoedelijke uitgevoerd door Israël. Nazih R., de aangehouden man uit Rotterdam, ontkende begin dit jaar iedere betrokkenheid bij Hamas en hij wilde de overlevering aan Duitsland tegenhouden.
Een bomaanslag in Manchester was de dodelijkste terroristische aanval op Brits grondgebied sinds de bomaanslag in de Londense metro op 7 juli 2005. Op 22 mei 2017 kwamen 22 mensen om toen moslimextremist Salman Abedi na een concert van zangeres Ariana Grande in de Manchester Arena een bom liet ontploffen. Honderden anderen raakten gewond door rondvliegende scherven die de dader rond de bom had geplakt. Abedi zelf kwam ook om het leven. Hashem Abedi, de broer van de dader, werd in 2020 veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf voor zijn hulp bij het voorbereiden van de aanslag. Meer dan 250 overlevenden van de terreuraanval dagen nu de Britse inlichtingendienst MI5 voor de rechter.
In het Verenigd Koninkrijk zijn vijf terroristen aangeklaagd voor het uitvoeren van vijandige activiteiten in opdracht van Rusland. Twee van hen zijn Brits. Drie van de vijf mannen worden beschuldigd van brandstichting in een commercieel gebouw in Londen dat een link zou hebben met Oekraïne. Een vierde man zou materialen hebben geaccepteerd van een buitenlandse inlichtingen dienst. De vijf mannen zijn aangeklaagd met de nieuwe Britse veiligheidswet. De National Security Act 2023 werd vorig jaar in het leven geroepen om beter te kunnen reageren op buitenlandse bedreigingen van de Britse economie, democratie en waarden. De vijf verdachten moeten op 10 mei verschijnen in een strafrechtbank in Londen.
Een Syrische vrouw is door een Turkse rechtbank veroordeeld tot levenslang voor een aanslag in Istanbul. Bij de aanslag in een drukke winkelstraat in november 2022 vielen zes doden. Ook raakten 81 mensen gewond, onder wie een aantal toeristen. De Syrische vrouw heeft verklaard dat ze handelde in opdracht van de Syrisch-Koerdische YPG-militie. Turkije ziet deze groepering als een verlengstuk van de Koerdische PKK. De PKK staat in Turkije, Europa en de VS op de lijst van terroristische organisaties. De vrouw zegt dat ze door de YPG is getraind. De Turkse politie arresteerde in totaal 46 verdachten na de aanslag. Tegen 35 van hen loopt nog een zaak.
Turkije heeft gerichte luchtaanvallen uitgevoerd op PKK doelen in Irak en Syrië, nadat er door de PKK een aanslag was gepleegd op een luchtvaartbedrijf in de Turkse hoofdstad Ankara. Het Turkse ministerie van Defensie meldt “In overeenstemming met ons recht op zelfverdediging volgens artikel 51 van het Handvest van de Verenigde Naties, werd op 23 oktober 2024 een luchtoperatie uitgevoerd tegen terroristische doelen in Noord-Irak en Syrië. In totaal werden 32 doelen van terroristen met succes vernietigd” Een man en vrouw kwamen rond 15.30 uur met een taxi aan bij de ingang van het staatsluchtvaartbedrijf TUSAS, dat een belangrijke rol speelt in de Turkse defensie-industrie. De taxichauffeur bleek te zijn vermoord en lag in de kofferbak. Direct na het verlaten van de taxi begonnen de twee terroristen met automatische geweren om zich heen te schieten en lieten ze explosieven afgaan. Er vielen bij de aanslag zeker vijf doden en meer dan twintig gewonden. De daders werden doodgeschoten.
Diverse Koerdische jongeren uit het buitenland bestormden 3 december 2021 het OPCW-gebouw in Den Haag. Hierbij werden diverse arrestaties verricht. Koerdische organisaties gelieerd aan de PKK voeren een internationale campagne tegen de vermeende inzet van chemische wapens door Turkije in Koerdische gebieden. De OPCW in Den Haag is daarom van belang voor de PKK.
De Duitse politie heeft 24 augustus 2024 een arrestatie verricht in een asielopvang in Solingen in verband met de dodelijke steekpartij in dezelfde plaats. Zwaarbewapende agenten vielen het asielcentrum binnen en arresteerden daar twee personen. De opvang locatie ligt op ongeveer 300 meter van het plein waar de steekpartij plaatsvond. Daarbij kwamen drie mensen om het leven. Acht mensen raakten gewond, van wie vijf ernstig. IS heeft de aanslag opgeëist. De dader Issa Al H. uit Syrië verbleef sinds eind 2022 in Duitsland. De 26-jarige Syrische asielzoeker Issa al H.zou bij de veiligheidsdiensten niet te boek staan als een Islamitische terrorist. Eerder op de dag werd duidelijk dat de verdachte zich in tegentelling tot eerdere berichten na zijn aanval niet zelf bij de politie meldde. Bij een politiepatrouille zagen agenten dat hij zich verdacht gedroeg waarna hij werd opgepakt.
De politie heeft 4 september een 31-jarige man uit Den Haag aangehouden voor het aanzetten tot een terroristisch misdrijf. Daarnaast wordt hij verdacht van groepsbelediging, omdat hij vorige week in een Haagse tram iemand uitschold voor “kankerhomo”, dit filmde en ook zelf deelde. Volgens de politie zou de man op Telegram hebben geschreven dat hij “een genocide aanval” wilde plegen “op een goed druk bezochte moskee”. Bij het bericht over de aanval zou hij ook hebben geschreven: “Maar wil dat niet in m’n eentje doen. En niemand wil me joinen” De man wordt verdacht van opruiing tot een terroristisch misdrijf, groepsbelediging en belediging met een discriminatoir aspect.
Rusland doet onderzoek naar de financiering van terroristische activiteiten door hoge functionarissen van de Verenigde Staten en NAVO-landen. Op basis van de resultaten werd een strafzaak gestart met als basis financiering van terrorisme. De zoon van Biden zou betrokken zijn bij de financiering van een militair biologisch programma in Oekraïne, zo beweert het Russische ministerie van Defensie. Hunter Biden was tussen 2014 en 2019 lid van de raad van bestuur van Burisma, toen zijn vader vice-president van Barack Obama was. Er is vastgesteld dat financiële middelen die zijn ontvangen via commerciële organisaties, met name het in Oekraïne opererende olie- en gasbedrijf Burisma Holdings, de afgelopen jaren zijn misbruikt voor het uitvoeren van terroristische daden in de Russische Federatie, maar ook in het buitenland. Een voormalige informant van de Amerikaanse inlichtingendienst FBI werd veroordeeld omdat hij onwaarheden verspreid zou hebben over de zakelijke belangen van president Biden en zijn zoon Hunter bij het bedrijf en Wikipedia verwijderde op verzoek een complete pagina. Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden hebben de voormalige zakenpartner van Hunter Biden gedagvaard om gegevens te verkrijgen over zijn lucratieve buitenlandse zakelijke transacties. Hunter Biden en zijn investerings- en adviesbureau Rosemont Seneca Partners werden in verband gebracht met bedrijven en zakenmensen die betrokken zijn bij de economische ontwikkelingsinspanningen van Delaware. Rosemont Seneca zou ook nauw verbonden zijn met de bedrijven Metabiota en Black and Veach, bekend als officiële aannemers voor de levering van apparatuur voor de biolabs van het Pentagon over de hele wereld. Voor project UP-8, uitgevoerd in Lviv, Charkov, Odessa en Kiev, zouden 4.000 militairen getest zijn op antilichamen tegen hantavirussen en 400 anderen op de aanwezigheid van antilichamen tegen het Congo-Krim-koortsvirus. In totaal zijn ruim 16.000 in Oekraïne afgenomen biologische tests naar het buitenland overgebracht. “Een dergelijke grootschalige screening van de natuurlijke immuniteit van de bevolking werd waarschijnlijk uitgevoerd om de biologische agentia te selecteren die het gevaarlijkst zijn voor de bevolking van een bepaalde regio. Uit analyse van de documentatie blijkt dat niet alleen weefselmonsters en menselijk bloedserum naar het buitenland zijn geëxporteerd, maar ook gevaarlijke ziekteverwekkers en hun dragers. Meer dan 10.000 monsters zijn naar het Lugar Center in Georgia, referentielaboratoria in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten gestuurd. De VS zou toonaangevend zijn in de wereld voor wat betreft het aantal biologische laboratoria. John Mark Dougan, een voormalige Amerikaanse politieagent die beweert politiek asiel te hebben in Rusland, heeft minstens vijf video’s op YouTube geplaatst waarin hij zegt dat Oekraïne gastheer is voor Amerikaanse biowapenlaboratoria. Volgens Chinese gegevens zijn er minstens 336 Amerikaanse biolabs actief in 30 landen. Ook Peking beschuldigde het Amerikaanse leger ervan heimelijk 26 biologische laboratoria en andere gerelateerde faciliteiten in Oekraïne te runnen, en zegt dat er details moeten worden vrijgegeven over “welke virussen zijn opgeslagen”. Een aantal jaar geleden is er een biologisch wapenverdrag gesloten. Daarin staat dat niemand ze mag hebben. Toen nog bestaande biologische wapenvoorraden zijn destijds vernietigd. Maar er zijn uitzonderingen. De VS ontkennen dat er Amerikaanse biologische wapenprogramma’s worden uitgevoerd in Oekraïne. Geen enkel politiek aanvaardbaar, technologisch haalbaar en financieel duurzaam systeem zal de detectie van welke vorm van biologisch wapens echter kunnen garanderen. De speciale rol van Defense Threat Reduction Agency (DTRA) als Defensieagentschap en Combat Support Agency met twee hoofden van het Ministerie van Defensie, gericht op de bestrijding van massavernietigingswapens en opkomende bedreigingen, blijft groeien. Het agentschap gaat door met het aanpakken van massavernietigingswapens en CBRN-bedreigingen waarmee het al jaren vóór de oprichting van het agentschap in 1998 te maken kreeg, en zijn unieke en gespecialiseerde CWMD-personeel blijft zich aanpassen aan nieuwe en opkomende dreigingen en tegenstanders die hun massavernietigingswapens vergroten en uitbreiden, en het identificeren anticiperen en oplossingen voorbereiden voor de volgende dreiging. Biologische, chemische en nucleaire wapens vormen existentiële risico’s voor de mensheid. Elke staat in de VS heeft meerdere biologische laboratoria van niveau 3-4. New York, Texas en Californië hebben 10 tot 20 van deze laboratoria. De familie Biden en partners van de familie Biden, sponsorde terrorisme terwijl ze de verantwoordelijkheid voor corruptie en het witwassen van geld in Oekraïne ontweken. 3 juni 2024 begint het proces wegens drugsgebruik en wapenbezit tegen Hunter Biden die jarenlang heeft geprobeerd om uit de gevangenis te blijven en zijn vader, president Joe Biden, te beschermen tegen politieke en persoonlijke onrust tijdens zijn waarschijnlijke herverkiezingscampagne. tegen Trump. Het proces in Wilmington, Delaware, tegen drie federale aanklachten wegens illegale omgang met een vuurwapen, zal de omvang van het drugsgebruik van Biden Jr. onthullen. Aanklagers beweren dat hij in deze periode heeft gelogen over drugsmisbruik op een federaal formulier om illegaal een vuurwapen te kopen.
Het nieuwe Corona virus in 2015 zou zijn ontwikkeld als biologisch wapen door een gezamenlijke inspanning van de Verenigde Staten en China.
In de VS draaide een gewapende agent van de Amerikaanse geheime dienst door. Hij beveiligde vice-president Kamala Harris en vocht tijdens zijn dienst met andere veiligheidsagenten op de Andrews Air Force Base in Washington. De agent agressief werd tegen collega’s. Toen een agent en een supervisor van de dienstploeg probeerden de agent te kalmeren, volgde er een gevecht. De agent moest geboeid worden afgevoerd voor medische beoordeling. Het incident had geen impact op het vertrek Harris van de gezamenlijke basis Andrews.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken verklaarde dat de VS bewijs heeft gezien van Chinese pogingen om de komende Amerikaanse verkiezingen ‘te beïnvloeden en aantoonbaar te verstoren’, ondanks een eerdere toezegging van leider Xi Jinping om dit niet te doen.
De veiligheidsdienst RMF24 vond bij een routinecontrole op tijd afluisterapparatuur in de vergaderzaal van de locatie in Katowice, waar het Europees Economisch Congres met Ursula von der Leyen, Donald Tusk en een aantal ministers werd gehouden op 7 mei 2024
In Duitsland neemt het aantal bedreigingen en aanvallen tegen politici de laatste jaren en vooral de laatste tijd toe. In 2023 werden er 2790 aanvallen gemeld. In bijna de helft van de gevallen waren De Groenen het doelwit, gevolgd door de AfD (478 meldingen) en SPD (420 meldingen). 3 mei werd SPD-politicus Matthias Ecke in Dresden in elkaar geslagen door vier jonge mannen terwijl hij bezig was met het ophangen van verkiezingsposters voor de Europese verkiezingen. Volgens de politie komt zeker één van de daders uit rechts-radicale hoek. Onlangs werd ook een politicus van de Duitse SPD in Dresden zwaar mishandeld door een 74 jaar oude psychisch verwarde man. Het gaat om een SPD-senator en tevens voormalig burgemeester in Berlijn, en een politicus van de Groenen in Dresden. 7 mei werd oud-burgemeester Franziska Giffey van Berlijn onverwachts aangevallen. Ze raakte daarbij gewond. Enige uren later was in Dresden een nieuwe aanval. Een 47-jarige politica van de Groenen werd aangevallen bij het plakken van verkiezingsposters. In Stuttgart zijn daarna nog twee politici van de rechtse partij Alternative für Deutschland ‘verbaal en vervolgens ook fysiek’ aangevallen. Ze raakten lichtgewond. Het voorval deed zich voor bij het deelstaatparlement in de Duitse stad.
Denemarken besloot zijn tijdelijke grenscontroles met Duitsland met nog eens zes maanden te verlengen, tegen de achtergrond van de zorgen die de Europese Commissie in 2023 heeft geuit over de wettigheid van de uitvoering van lange termijn grenscontroles. Het land wordt geconfronteerd met aanhoudende veiligheidsproblemen zoals een “aanhoudende en toenemende terroristische dreiging. Veiligheidsdiensten verwachten een voortdurende evolutie van terroristische aanslagen, inclusief het gebruik van opkomende technologieën zoals kunstmatige intelligentie (AI) en onbemande luchtvaartuigen (drones), wat ongekende uitdagingen met zich meebrengt voor de detectie- en preventie-inspanningen.
In 2023 werden 407 frauduleuze documenten onderschept aan de landsgrenzen met Duitsland en België, voornamelijk tijdens controles Mobiel Toezicht Veiligheid. De meeste van deze documenten werden ontdekt aan de Duits-Nederlandse grens. Bijna tweederde van de fraudezaken werd ontdekt tijdens controles van personenauto’s. Meer dan de helft van deze gevallen betrof fraude met rijbewijzen. Net als in 2022 werd er ook relatief veel fraude ontdekt tijdens controles van bussen. Op de maritieme grenslocaties werden 20 frauduleuze documenten onderschept. Alle gevallen werden ontdekt bij pogingen om vanuit Hoek van Holland naar het Verenigd Koninkrijk te reizen. Ook op Schiphol werden veel vervalste documenten en reispapieren onderschept.
Een Amerikaanse federale rechtbank heeft een video vrijgegeven, gefilmd door een Saoedi-Arabische staatsburger die door de FBI wordt beschouwd als een agent van de buitenlandse inlichtingendienst van het koninkrijk. De video, gefilmd op het Capitoolterrein in Washington in 1999, was volgens CBS News bedoeld voor de toekomstige daders van de terroristische aanslagen van 11 september 2001. In de video identificeert de man zichzelf als Omar al-Bayoumi. Hij spreekt Arabisch en beschrijft de indeling van het Capitoolterrein, waarbij hij verschillende keren vermeldt dat hij gedetailleerde informatie over de locatie aan zijn “broers” zal doorgeven of laten zien. Concreet filmde hij de ingangen van het Capitool, het aantal bewakers, de veiligheidscontrole in het gebouw, het monument voor de eerste Amerikaanse president, George Washington, en een maquette van het Capitool. Bovendien vermeldt hij dat er een luchthaven in de buurt ligt. Er wordt aangenomen dat Omar al-Bayoumi nauwe banden had met twee van de kapers die betrokken waren bij de aanslagen van 11 september 2001. FBI-agent Richard Lambert, die betrokken was bij het onderzoek naar de aanslagen, vertelde CBS dat de video gedurende drie maanden werd gefilmd toen vooraanstaande leden van de terroristische organisatie Al-Qaida doelwitten in de Verenigde Staten selecteerden voor de toekomstige aanval. Volgens Lambert geeft deze video de betrokkenheid aan van de Saoedi-Arabische regering bij de tragedie die zich in 2001 afspeelde.
Eerder dit jaar werd het hoofd van een middelbare school in Parijs met de dood bedreigd omdat hij drie leerlingen had gevraagd hun hijab af te doen binnen de school. Het recente verbod op religieus islamitische kleding binnen de school heeft veel kwaad bloed gezet. Dat wordt zorgvuldig opgepompt door het ‘Collectief tegen Islamofobie in Europa.’ Nog een voorbeeld: in de Elzas slaan vier jongens een meisje van 13 in de bus in elkaar omdat zij zit te eten tijdens de ramadan. De bekende arabist en politicoloog Gilles Kepel noemde het ooit een ‘djihadisme d’atmosphère’, een omgevingsjihadisme. Geen terroristen met Kalasjnikovs, wel langzaam maar zeker knagen aan republikeinse waarden als laïciteit en gelijkheid tussen man en vrouw. Islamologe Razika Adnani spreekt over moslims die ‘opleggen wat gepast is en verwerpen wat ongepast is’. Zij ziet dat als een formule om de sharia op te leggen aan andere moslims, en uiteindelijk via een jihad ook aan niet-moslims. Het is het grote plan van de Moslimbroederschap, die bij de Europese Unie al een stevige voet aan de grond heeft. Nog over de Moslimbroederschap: een recent onderzoek laat zien dat 57% van de Franse moslimjongeren met hen sympathiseert. Onder oudere moslims is dat ‘maar’ 37%. Ruim één op de drie jonge Franse moslims wil de sharia; bij de ouderen is dat minder dan één op vier.
In oktober 2023, kort na de aanval van Hamas, werden er in de regio Parijs Davidssterren op gebouwen aangebracht. Vervolgens werden twee Moldaviërs gearresteerd die ervan werden verdacht voor de Russische veiligheidsdienst FSB te werken.
Een Noord-Koreaanse hackersgroep heeft een poging gedaan nucleaire en militaire informatie te stelen van de Verenigde Staten. Hierbij zouden onder andere luchtmachtbases en defensiebedrijven zijn aangevallen. De VS, Groot-Brittannië en Zuid-Korea waarschuwen hiervoor. Ook voor Nederland kan de hackersgroep een risico vormen.
Op 11 september 2001 pleegde het terroristische netwerk Al Qaida met vier gekaapte vliegtuigen aanslagen op Amerikaanse doelen. Het World Trade Center in New York en het Pentagon in Washington werden geraakt. Een vierde toestel stortte na ingrijpen van passagiers neer in een veld in de staat Pennsylvania. De aanslagen kostten bijna drieduizend mensen het leven. Khalid Sheikh Mohammed, de man die verantwoordelijk wordt gehouden voor de aanslagen op 11 september 2001, heeft samen met twee medeverdachten schuld bekend. In ruil daarvoor ontloopt het drietal de doodstraf. De drie verdachten zullen bekennen dat ze schuldig zijn aan alle aanklachten, “waaronder de moord op 2.976 mensen”. Het Amerikaanse ministerie van Defensie zou de deal, waar ook medeverdachten Walid Bin Attash en Mustafa Al Hawsawi onder vallen, al hebben goedgekeurd. Mohammed, Bin Attash en Al Hawsawi zitten al sinds 2003 vast in de omstreden Amerikaanse militaire gevangenis Guantánamo Bay op Cuba. Daar worden ze vastgehouden in afwachting van hun veroordeling. Als gevolg van de deal verschijnen de drie mogelijk volgende maand al voor een rechter. Er is achter de schermen ruim twee jaar aan de deal gewerkt. Met de bekentenis wordt een slepende rechtszaak vermeden. Ook hebben de autoriteiten volgens de krant willen voorkomen dat een militaire rechter oordeelt dat bekentenissen van de terreurverdachten niet kunnen worden gebruikt, omdat er is gemarteld. Hoofdverdachte Mohammed is door de geheime dienst CIA naar verluidt 183 keer onderworpen aan de marteltechniek waterboarden, waarbij verdrinking wordt nagebootst. Vorig jaar oordeelde een militaire rechter in een andere zaak dat bekentenissen van de terreurverdachten om die reden niet kunnen worden gebruikt.
Bij een internationale politieoperatie tegen chatdienst Ghost zijn in verschillende landen 51 verdachten opgepakt. Ook zijn drugs, wapens en voor ongeveer een miljoen euro aan cash geld in beslag genomen. Via de dienst Ghost gebruikten enkele duizenden criminelen het netwerk voor onder meer drugshandel, het regelen van moorden en witwasoperaties. Via Ghost konden gebruikers anoniem met elkaar communiceren. Het onderzoek begon in maart 2022 en al snel werd door politiediensten wereldwijd samengewerkt. Ghost draaide op servers in Frankrijk en IJsland, maar de eigenaren zaten in Australië. In dat land zijn 38 verdachten opgepakt, in Ierland elf en ook in Canada en Italië werd iemand opgepakt. In Nederland werkte de nationale politie mee aan het wereldwijde onderzoek. Hier is niemand gearresteerd. In juli 2020 werd ook al een dergelijke dienst ontmanteld. Het onderscheppen van berichten op EncroChat-telefoons was toen grootste recherche-onderzoek ooit. Van 1 april tot begin juni las de politie mee met meer dan twintig miljoen berichten die criminelen elkaar stuurden. In een paar maanden tijd kreeg de politie 3000 signalen van levensbedreigende situaties. Het ging om liquidaties maar ook schokkende martelingen. Door het hacken van de EncroChat-telefoons kwam er zicht op criminele netwerken, de kopstukken, sleutelfiguren, hun handel en hun werkwijze. Het onderzoek begon in 2017, toen de Franse politie steeds vaker telefoons tegenkwam van EncroChat. Daarna startte een samenwerking met de Nederlandse politie. Hier hebben honderden analisten de berichten van duizenden criminelen dag en nacht gevolgd. In april 2016 rolde de politie samen met het Openbaar Ministerie een netwerk op waarmee criminelen versleuteld communiceerden. De 36-jarige eigenaar van het bedrijf Ennetcom werd aangehouden, verdacht van witwassen. Zijn bedrijf was gespecialiseerd in het leveren van versleutelde telefoons. De politie kwam in verschillende strafrechtelijke onderzoeken deze aangepaste telefoons tegen die gebruikmaakten van de techniek Pretty Good Privacy(PGP). Die werd gebruikt om versleuteld te communiceren. Daardoor was het voor de opsporingsinstantie niet of nauwelijks mogelijk om te zien wat binnen het netwerk werd gezegd. PGP was een veelgebruikte methode om veilig te communiceren en wordt niet alleen door criminelen maar ook door bijvoorbeeld journalisten en klokkenluiders gebruikt. Bij PGP worden berichten door elkaar gehusseld, zodat ze alleen leesbaar zijn voor mensen met een bepaalde encryptiesleutel. De politie begon met toestemming van het Landelijk Parket een onderzoek naar Ennetcom, dat voor 1500 euro aangepaste Blackberry-telefoons levert. De apparaten waren dusdanig aangepast dat er alleen versleuteld mee kon worden gemaild en niet mee kan worden gebeld.
Drie tieners zijn begin oktober 2024 in Duitsland aangeklaagd voor het plannen van een terroristische aanslag. Het drietal, dat sinds april vastzit, wordt verdacht van het beramen van een aanval “in overeenstemming met de doelen en ideologie van Islamitische Staat”. Het gaat om een vijftienjarig meisje uit Düsseldorf, een leeftijdsgenoot uit Lippstadt en een zestienjarig meisje uit Iserlohn. De rechtbank van Düsseldorf (deelstaat Noordrijn-Westfalen) heeft bepaald dat de drie tieners blijven vastzitten.Er is nog een vierde verdachte: een zestienjarige tiener uit Ostfildern. Maar omdat deze verdachte uit de deelstaat Baden-Württemberg komt, is die overgedragen aan justitie in Stuttgart. Volgens de aanklagers wisselden de tieners via het platform Telegram plannen voor terroristische aanslagen uit. Ze bespraken aanslagen op kerken, rechtbanken, treinstations en politiebureaus. Uit onderzoek zou zijn gebleken dat ze hadden ingestemd met een misdrijf en dat ze voorbereidingen troffen.
Nord Stream
Oekraine was verantwoordelijk voor het op 22 september 2022 opblazen van de Nord Stream-pijpleidingen in de Oostzee. De Amerikaanse inlichtingendienst CIA hoorde van de MIVD dat verschillende Oekraïense teams de actie aan het voorbereiden waren. De MIVD deelde de informatie ook met Duitsland en andere Europese landen. Ondertussen werden ook boorplatformen op zee en de Krim aangevallen met kruisraketten. Rusland vroeg bij de Veiligheidsraad van de VN om een internationaal onderzoek, maar dat werd afgewezen. Duitsland heeft zich echter toch vastgebeten in het onderzoek en in juni 2024 na lang en grondig onderzoek een eerste internationaal aanhoudingsbevel uitgevaardigd voor een Oekraïner die toen nog in Polen woonde. Ook twee andere Oekraïners gelden als verdachten. De explosies bij de Nord Stream-gaspijpleidingen vonden eind september 2022 plaats. De pijpleidingen raakten op meerdere plaatsen ernstig beschadigd en er kwam veel gas vrij. De Zweedse marine patrouilleerden met haar schepen in de dagen voor de explosies in het gebied, maar tijdens de nacht van de explosies bleven ze uit het het gebied. Op 30 september 2022 dienden Denemarken en Zweden gezamenlijk een brief in bij de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties en meldden dat de lekken waren veroorzaakt door minstens twee detonaties met ‘enkele honderden kilo’s explosieven. Rusland mocht geen deel nemen aan de lopende onderzoeken. Op 14 oktober riep het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken Duitse, Deense en Zweedse gezanten op om hun ‘verbijstering’ uit te spreken over de uitsluiting van Russische experts van de onderzoeken en om te protesteren tegen de gerapporteerde deelname van de Verenigde Staten. Op 2 juni 2023 doorzocht de Duitse politie een appartement nabij de Poolse grens en ondervroeg een vrouw wiens 26-jarige mannelijke partner, een Oekraïense staatsburger die is teruggekeerd naar Oekraïne, als verdachte in het onderzoek werd genoemd. Een 50-voet zeiljacht genaamd Andromeda , bestuurd door de verdachte, bevond zich naar verluidt in de buurt van de plaats van twee van de drie explosies in de dagen voordat ze plaatsvonden. Er werden DNA-monsters genomen en er werden sporen van militaire explosieven gevonden op Andromeda. De verdachte zou eerder in september met een Oekraïens echtpaar, dat een duikschool heeft, een tocht over de Oostzee hebben gemaakt met het gecharterde Duitse zeiljacht Andromeda . Op het schip werden sporen van springstof voor militaire doeleinden en vingerafdrukken aangetroffen. Het schip vertrok vanuit de Duitse haven Rostock en deed ook het Duitse Wiek aan, alsmede een haven in Denemarken, Zweden en het Poolse Kołobrzeg. Het Oekraïense echtpaar met de duikschool heeft tegenover de Duitse media betrokkenheid bij de sabotage ontkend. Het Duitse aanhoudingsbevel geldt voorlopig alleen voor de 44 jarige Oekraïner Volodymyr Zhuravlyov. De verwarmingsmonteur/duikinstructeur wordt officieel verdacht van “anti-constitutionele sabotage en het veroorzaken van de explosies. Zijn officiële adres is een stad ten westen van Warschau in Polen, maar hij zou vertrokken zijn naar Oekraïne. Hij is net als het Oekraïense echtpaar een geoefende duiker, die ook op grotere dieptes ervaring heeft. Aan boord van de Andromeda waren vijf mannen en een vrouw. Het schip maakte vanaf 6 september een reis van achttien dagen over de Oostzee en kwam ook in de buurt van de plek waar de gasleidingen later ontploften. De Nederlandse Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst en de Amerikaanse inlichtingendienst CIA wisten destijds vooraf al dat er een Oekraïens plan was om de gasleidingen te saboteren. Drie maanden later explodeerden de gasleidingen. Het plan voor de aanslag zou zijn bedacht tijdens een borrel van Oekraïense officieren en zakenmensen. De zakenmensen financierden de hele operatie, die zo’n 300.000 dollar kostte (272.000 euro). Het leger zelf had geen geld. Zelensky keurde het plan goed, maar zou van gedachten verandert zijn toen de CIA erover hoorde van de MIVD en hem vroeg om van de sabotageactie af te zien. Zijn bevelhebber Zaloezjny negeerde dat bevel en zette het plan toch door. Zaloezjny werd in februari van dit jaar door Zelensky “ontslagen en benoemd tot ambassadeur in Londen om zo onschendbaar te zijn voor vervolging. De auto waarmee de verdachten de duikspullen naar de Duitse haven op het eiland Rügen vervoerden werd in Duitsland geflitst. Op de flitsfoto zou Wolodymyr herkend zijn als passagier van het busje. Vanaf Rügen zou het zeiljacht Andromeda naar de locatie zijn gezeild. Na de aanslag werd het schip in een Deense haven gesignaleerd. Zowel Zweden als Denemarken heeft eerder onderzoek naar de daders gestaakt. De Oekraïense vrouw die als medeverdachte wordt gezien runt de duikschool in Oekraïne waar Wolodymyr werkzaam zou zijn geweest. De munitie die voor de aanslag is gebruikt zou zo sterk zijn dat die alleen door uit een depot van defensie kan komen en dus met medeweten van een geheime dienst. Polen en Oekraïne hebben steeds volgehouden van niets te weten. President en opperbevelhebber Zelensky ontkent een bevel tot de aanslag te hebben gegeven. Polen zou de verdachten ondersteuning hebben gegeven, hoewel dat van officiële kant stellig wordt ontkend. De Poolse douane zou het schip en de bemanning gecontroleerd hebben, maar niets verdachts hebben aangetroffen. “Ze wilden een pleziertochtje maken.” Een rechtshulpverzoek van Duitsland bleef onbeantwoord. Alle onderzoeken werden verstoord of stopgezet en Rusland werd als schuldige aangewezen. In juli 2023 meldden RTL en n-tv dat Andromeda was gehuurd door een bedrijf dat eigendom was van een genoemde vrouw die oorspronkelijk uit Oezbekistan kwam, een Russisch en een Oekraïens paspoort heeft, geregistreerd staat op een adres in Kertsj op het door Rusland geannexeerde schiereiland de Krim en die in juni 2023 vanuit Krasnodar in Rusland berichten op sociale media plaatste. In september 2023 vertelde de Poolse minister van Buitenlandse Zaken en coördinator van de Poolse inlichtingendiensten Stanislaw Zaryn aan verslaggevers dat de Poolse regering beweerde dat Andromeda banden had met Russische spionage en dat Rusland achter de aanval zat en dat “we geen bewijs hebben voor de deelname van dit jacht aan de gebeurtenissen”. Zaryn bleef stellen dat de reis van Andromeda een “puur toeristisch karakter” had met een bemanning “die op zoek was naar plezier” en waar niemand “iets leek te hebben dat in de buurt kwam van militaire of sabotage gerelateerde training. De bewijzen stapelden zich echter op. Roman Chervinsky, een voormalige kolonel bij de Oekraïense Special Operations Forces werd ervan beschuldigd de aanval op de Nord Stream-pijpleiding te hebben gecoördineerd met het jacht Andromeda en een groep Oekraïense saboteurs. Op 8 januari 2024 meldde The Wall Street Journal dat anonieme ‘Europese onderzoekers’ hadden geprobeerd een mogelijke betrokkenheid van een Oekraïense groep bij de sabotage te traceren. Op 6 juli 2024 meldde Die Welt dat de resultaten van onderzoeken door Duitse en buitenlandse autoriteiten onthulden dat de sabotage naar verluidt was gepland door een Oekraïense groep vóór de Russische bezetting van de Krim in 2014. Volgens de Duitse publicatie werd het schip een week voor de explosies tegengehouden door Poolse grenswachten, maar de videobeelden van dat onderzoek werden nooit door Polen aan Duitse onderzoekers overhandigd, mogelijk omdat de beelden niet alleen de Oekraïense bemanning aan boord konden tonen, maar ook Poolse en Amerikaanse agenten die aanwezig waren tijdens de grenscontrole in Kolberg. Die Welt herhaalde zijn eerdere bericht dat de bemanning van Andromeda Russische paspoorten en connecties had. Op 14 augustus 2024 meldde The Wall Street Journal dat de sabotage wel degelijk werd uitgevoerd door een klein Oekraïens team onder leiding van Zaluzhniy.
In een veel gedeelde post op Twitter verklaarde het Poolse Europarlementslid en voormalig minister van Buitenlandse Zaken en Defensie Radek Sikorski eenvoudigweg: “Dank u, VS”, naast een foto van borrelend water boven de beschadigde pijpleiding. Uren later tweette hij dat Oekraïne en de Baltische staten zich al 20 jaar verzetten tegen de bouw van Nord Stream. De volgende dag verklaarde Sikorski dat ook Polen zich tegen Nord Stream had verzet en dat de sabotage goed was voor Polen en herinnerde hij aan de woorden van de Amerikaanse president Joe Biden : “Als Rusland opnieuw binnenvalt … zal er geen Nord Stream 2 meer zijn. We zullen er een einde aan maken” en verduidelijkte vervolgens dat zijn werkhypotheses met betrekking tot de motieven en het vermogen om de sabotage uit te voeren, door hemzelf waren gemaakt. Sikorski’s post werd bekritiseerd door veel politici en overheidsfunctionarissen. De Poolse regeringswoordvoerder Piotr Müller zei dat het schadelijk was en Russische propaganda diende. Woordvoerder Ned Price van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken karakteriseerde het idee van Amerikaanse betrokkenheid bij de schade aan de pijpleiding als “belachelijk”. Der Spiegel merkte op dat Nord Stream 2 al twee dagen voor de Russische inval in Oekraïne volledig zonder explosieven was gestopt, en dat precies wat Biden en Scholz hadden gezegd dat er zou gebeuren, al was gebeurd vóór de sabotage. Sikorski verwijderde eerst de originele en vervolgens alle vervolgtweets enkele dagen later. De MIVD (minister president Schoof) die dus vanaf het begin wist van de plannen liet Rutte desondanks de Russen de schuld geven. Er zijn inmiddels door PVV en NSC Kamervragen gesteld.
Biologische oorlogsvoering
Biologische oorlogvoering is een manier van oorlog voeren met gebruik van levensvormen (planten, schimmels, insecten, virussen, bacteriën) of giftige organische stoffen die door levensvormen worden geproduceerd. Voor een biologisch wapen volstaat een elementaire laboratoriumuitrusting. Botuline bijvoorbeeld is een gifstof die geproduceerd wordt door de bacterie Clostridium botulinum. Het is giftiger dan chemische wapens zoals sarin of tabun. Voor terreurorganisaties is biologische oorlogvoering in theorie dus een aantrekkelijk alternatief. Een aanslag met een biowapen kan veel angst en slachtoffers veroorzaken. Daarnaast is het een effectief middel om met een klein reservoir aan mensen en middelen een grootmacht gevoelig te treffen. Militairen beschermen zich door het dragen van zogenoemde CBRN-pakken (CBRN staat voor chemisch, biologisch, radiologisch en nucleair). Het beschermt tegen inademen van vervuilde lucht en tegen sproei- en aerosolaanvallen. Een flink aantal micro-organismen, virussen en toxinen komt potentieel in aanmerking. Het Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention wees zes ziekteverwekkers aan als het gevaarlijkst: miltvuur (Antrax),botuline (het gif van de bacterie Clostridium botulinum), de pest-bacterie Yersinia pestis, het pokkenvirus, de tularemie-bacterie, het ebola-virus en het Marburgvirus. Het KKKA-virus (Krim-Congo-hemorragische koorts) dat in 2002 onder teken opdook in Turkije, blijkt volgens de Cumhuriyet Halk Partisi te zijn opgenomen op de lijst van biologische wapens van de CIA en de FBI. Het Pentagon kreeg in 2019 opdracht van het Huis van Afgevaardigden om te onderzoeken of het Amerikaanse ministerie van Defensie tussen 1950 en 1975 heeft geëxperimenteerd met teken als biologisch wapen. Verscheidene landen, zoals de Sovjet-Unie, de Verenigde Staten, China en Groot-Brittannië, hebben in het verleden onderzoek gedaan naar biologische wapens en oorlogvoering. De Sovjet-Unie had een grootschalig programma onder de codenaam Ferment, dat genetische technologie gebruikte om pathogenen te creëren die niet in de natuur voorkomen.[4] Tot dusver is alleen Japan, tijdens de Tweede Wereldoorlog, daadwerkelijk tot betrekkelijk grootschalige biologische oorlogvoering overgegaan. De Japanse generaal Hideki Tojo werd mede daarom in 1948 wegens oorlogsmisdaden ter dood veroordeeld. In oktober 2022 werd bekend dat in de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948 door de Joodse/Israëlische troepen, in het kader van de militaire operatie ‘Cast Thy Bread’, biologische oorlogsmiddelen zijn gebruikt, waarmee de bronnen in Arabische dorpen vergiftigd werden. In de 20e eeuw zijn veel testen gedaan, waarbij ook weleens dingen fout zijn gegaan. Zo ontsnapte in 1979 in Rusland een wolk met miltvuurbacteriën. Er werden 79 resulterende gevallen van miltvuur geconstateerd. 68 patiënten kwamen om het leven. In Schotland waren tot 1990 enkele eilandjes (waaronder Gruinard-eiland, in 1986 ontsmet met behulp van 280 ton formaldehyde) verboden terrein na Britse proeven met miltvuur in 1942. De sporen van de miltvuurbacterie zijn namelijk ongewoon resistent en kunnen na decennia nog actief worden. Twee internationale verdragen, het Protocol van Genève (1925) en het Verdrag biologische wapens (1972), verbieden het gebruik van biologische oorlogsvoering.
Chloorpicrine
De Britse regering heeft 8 oktober 2024 sancties opgelegd aan de chemische en biologische tak van de Russische strijdkrachten en hun commandant Igor Kirillov vanwege het vermeende gebruik van chemische wapens in Oekraïne. Groot-Brittannië en de Verenigde Staten beschuldigen Rusland ervan het giftige middel chloorpicrine te hebben gebruikt tegen Oekraïense troepen, wat in strijd is met het Verdrag inzake chemische wapens (CWC). Het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat het sancties had opgelegd aan Kirillov en de eenheid voor radiologische, chemische en biologische verdediging van het Russische leger “voor hun hulp bij het inzetten van deze barbaarse wapens.” Ook werden twee laboratoria van het Russische Ministerie van Defensie gesanctioneerd “voor het leveren van ondersteuning aan de ontwikkeling en inzet” van chemische middelen aan het front.Chloorpicrine is een olieachtige vloeistof met een scherpe geur. Het wordt ook wel een verstikkingsmiddel genoemd en werd tijdens de Eerste Wereldoorlog veelvuldig gebruikt als traangas. Het Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention bestempelt het als een ‘longbeschadigend middel’ dat ernstige irritatie aan de huid, ogen en luchtwegen kan veroorzaken. De Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) verbiedt het gebruik ervan uitdrukkelijk. Rusland heeft gezegd dat het geen militair chemisch arsenaal meer bezit, maar het land staat onder druk om transparanter te zijn over het vermeende gebruik van giftige wapens.
Marburgvirus
Het marburgvirus is een zogenoemde virale hemorragische koorts, net zoals ebola. Het is een besmettelijke ziekte waar mensen erg ziek van worden en aan dood kunnen gaan. De klachten zijn hetzelfde als voor het ebolavirus. De bron van het virus is een dierreservoir, het is een zoönose. In 2006 werd bekend dat een buitenproportioneel groot aantal lijders was geassocieerd met grotten en mijnen, wat deed vermoeden dat de natuurlijke gastheer van het virus in een dergelijke omgeving zou moeten leven. Een team van onderzoekers uit de Verenigde Staten en Gabon ontdekte het virus kort daarna in de fruitetende vleermuizensoort Nijlroezet (Rousettus aegyptiacus). Het marburgvirus was het eerste filovirus dat werd ontdekt. Het virus werd voor het eerst beschreven in 1967, toen 37 personen ziek werden in de Duitse steden Marburg en Frankfurt am Main en in Belgrado (Joegoslavië). Het werd veroorzaakt door besmette, Afrikaanse groene meerkatten (Cercopithecus aethiops) uit Oeganda, die werden gebruikt voor het ontwikkelen van vaccins tegen polio. De apen waren ingevoerd door Behringwerke, een Marburgse onderneming, opgericht door de eerste Nobelprijswinnaar voor de Geneeskunde, Emil Adolf von Behring. De onderneming, die toentertijd onderdeel was van Hoechst, later van Dade Behring en daarna van Siemens, was oorspronkelijk opgericht voor het ontwikkelen van sera tegen tetanus en difterie. Uitbraken van deze ziekte zijn bekend in 1967, 1975, 1980, 1987, 1998, 2000, 2004, 2005, 2022, 2023 en 2024. De ziekte heeft een incubatietijd van twee tot tien dagen. Hierna volgen plotseling optredende koorts, hoofdpijn en spierpijn. Binnen een week ontwikkelt zich een maculopapulaire huiduitslag (huiduitslag met vlekken en knobbeltjes) gevolgd door braken, pijn in de borst, buikpijn en diarree. De ziekte kan vervolgens steeds ernstiger worden en gepaard gaan met geelzucht, een delirium, gestoorde leverfunctie en omvangrijke bloedingen. Herstel van de ziekte duurt lang, er kunnen nog zwelling van de teelballen, terugkerende hepatitis en ontstekingen van het ruggenmerg, de ogen of de speekselklieren optreden.In de jaren 80 experimenteerde de toenmalige Sovjet-Unie met het geschikt maken van het marburgvirus voor biologische oorlogsvoering. Dankzij Ken Alibek (voorheen Kanatjan Alibekov), een Sovjet-wetenschapper die in 1992 naar de Verenigde Staten overliep, is meer bekend geworden over de Sovjet-activiteiten op dit gebied. Hij was de eerste onderdirecteur van Biopreparat, de organisatie die zich bezighield met het ontwikkelen van biologische wapens. Wetenschappers van Biopreparat ontdekten dat, in aerosolvorm, er slechts een paar virusdeeltjes nodig waren voor het infecteren van een slachtoffer. Ze onderzochten verder hoe dit virus met een intercontinentale raket van het type SS-18 ingezet kon worden tegen bevolkingscentra in NAVO-gebied. Nadat een van de wetenschappers, dr. Nikolai Ustinov, zichzelf per ongeluk geïnjecteerd had met Marburg, konden zijn collega’s uit zijn stoffelijk overschot een nog dodelijkere versie van het virus isoleren en cultiveren. Deze werd variant U genoemd naar dr. Ustinov. Volgens Alibek waren de Sovjets in 1991 zover dat ze Marburg-variant U in grote hoeveelheden konden produceren. Volgens de plannen zouden dan tien afzonderlijk richtbare, met Marburg U geladen koppen op de genoemde raketten geplaatst worden die daarna in het operationele arsenaal van de Sovjets zouden worden opgenomen.
Havana syndroom
Sinds 2016 onderzoeken inlichtingendiensten de onverklaarde gezondheidsincidenten, ook wel het “Havana-syndroom” genoemd, waar honderden overheidsfunctionarissen in de VS de afgelopen jaren last van hebben gehad. De incidenten zouden zich over de hele wereld hebben voorgedaan, ook in Europa, Miami, Noord-Virginia en nabij het Witte Huis Deze zouden na uitgebreid onderzoek toch niet veroorzaakt zijn door een buitenlandse tegenstander. Volgens de beoordeling, samengesteld door de CIA en zes inlichtingendiensten werd geen bewijs gevonden dat de symptomen die Amerikaanse inlichtingenofficieren, diplomaten en andere overheidsmedewerkers ervaren, het gevolg waren van een opzettelijke bewapende aanval. De bevinding ondermijnt een jarenlang verhaal, ondersteund door meer dan duizend rapporten van overheidsfunctionarissen, dat een buitenlandse tegenstander, zoals Rusland, gepulseerde elektromagnetische energiegolven gebruikte om Amerikanen ziek te maken. Volgens de onderzoeksjournalisten heeft Eenheid 29155 van de GROe geëxperimenteerd met speciale wapens. Leidinggevenden zouden onderscheiden zijn voor de ontwikkeling van de ‘niet-dodelijke akoestische wapens’ die geluid- en radiofrequenties uitzenden. Onderzoekers bestudeerden meer dan 1.500 rapporten van de hele Amerikaanse overheid waarin de symptomen werden beschreven, variërend van hoofdpijn tot duizeligheid. Slachtoffers melden symptomen die consistent zijn met de ‘Havana-syndroom’-incidenten van 2016, waarbij een aantal Amerikaanse spionnen en diplomaten last kregen van resterende hoofdpijn, verlies van evenwicht en gehoor, oorsuizen en druk in de oren, en soms langdurige hersenbloedingen. Rusland ontkent dat het Havana-syndroom veroorzaakt zou zijn door de Russische militaire inlichtingendienst GROe. De commandant van eenheid 29155, generaal-majoor Andrei Averyanov, werd naar verluidt in 2017 gefotografeerd naast een van de twee verdachten achter de vergiftiging van GRU-overloper Sergei Skripal in Groot-Brittannië vorig jaar. Hoewel de foto niet is gepubliceerd, zeggen de auteurs van het rapport dat het bestaan ervan erop wijst dat Unit 29155 een hechte riddergemeenschap is. De westerse inlichtingendienst is van mening dat de eenheid zo geheimzinnig is dat andere GRU-leden zich misschien niet eens van het bestaan ervan bewust zijn.
Netherlands Armed Forces Integrated Network storing
Op 27 augustus 2024 omstreeks 22:30 uur viel het ICT netwerk van defensie uit en de storing duurde de dag er na nog kort voort. Door de netwerkstoring was er geen vliegverkeer mogelijk van en naar Eindhoven Airport, lag een deel van DigiD er uit, had de Kustwacht geen verbinding net als de Koninklijke Marechaussee, de departementen en defensie, evenals het Nationaal Cyber Security Centrum. Een software fout bij het Netherlands Armed Forces Integrated Network (NAFIN) zou de oorzaak zijn. Het zwaarbeveiligde gesloten 25 jaar oude netwerk voor de communicatie-infrastructuur van Defensie verbindt zo’n 180 locaties van Defensie met elkaar. Ook tientallen organisaties die niet van Defensie zijn, zoals ministeries en politiebureaus, zijn met dit netwerk verbonden. Het gesloten glasvezelnetwerk is zo’n 3300 kilometer lang, wordt beheerd door het Ministerie van Defensie en is feitelijk eigendom van KPN. Het zou kunnen doordat het afkoppelen van het torentje van Schoof niet helemaal is gegaan zoals het had gemoeten, want ook de departementen zitten zonder verbindingen, maar de officiële verklaring is dat het een softwareprobleem betrof. Eerder dit jaar waren er in grote delen van Nederland ook al ernstige ICT problemen door de wereldwijde computerstoring bij cybersecuritybedrijf Crowdstrike. Twee dagen later had de marechaussee nog steeds geen goede verbinding.
Het Toronto International Film Festival
Ontploffende semafoons en portofoons
Operatie Neptune VI
Een INTERPOL-operatie tegen terrorisme om de grensbeveiliging te versterken, heeft miljoenen kruiscontroles tegen internationale databases mogelijk gemaakt, wat heeft geresulteerd in 66 arrestaties, aanzienlijke inbeslagnames en de identificatie van 81 personen die onderworpen zijn aan INTERPOL-meldingen en -verspreidingen.
Operatie Neptune VI bracht wetshandhavingsinstanties uit 14 landen samen met als doel de veiligheidsmaatregelen en -reacties rond de zeeroutes over de Middellandse Zee, evenals op luchthavens en aan landgrenzen in de deelnemende landen te versterken.
Het initiatief, uitgevoerd in samenwerking met WCO, FRONTEX en Europol, voorzag teams van draagbare apparaten en gaf lokale autoriteiten uitgebreide toegang tot INTERPOL-databases.
De operatie was gericht op het identificeren en analyseren van de bewegingspatronen van buitenlandse terroristische strijders en mensen met banden met terrorisme, evenals criminele groepen die verantwoordelijk zijn voor grensoverschrijdende misdaden zoals drugshandel, wapensmokkel en mensenhandel.
Tijdens Neptune VI, dat ongeveer twee weken in elk land liep, controleerden agenten ter plaatse ook INTERPOL-gegevens van gestolen voertuigen en verloren of gestolen reisdocumenten, die beide belangrijke middelen zijn voor het faciliteren van terrorismefinanciering en mobiliteit. Tegen het einde van de operatie op 16 september 2024 waren er meer dan 16 miljoen kruiscontroles uitgevoerd tegen de verschillende INTERPOL-databases, wat 187 ‘hits’ opleverde. Er werden een dozijn arrestaties verricht op basis van INTERPOL Red Notices. Nog eens 54 mensen werden aangehouden op grond van nationale arrestatiebevelen en voor misdaden die aan de grens werden ontdekt, waaronder drugs- en fraudedelicten en de smokkel van goud, contant geld en wapens.én verdachte die werd vastgehouden als onderdeel van de operatie was het onderwerp van een Red Notice voor een terroristische aanslag die 23 jaar geleden werd uitgevoerd op een kerk in Pakistan. De voortvluchtige wordt vastgehouden door lokale autoriteiten terwijl de uitleveringsprocedures worden uitgevoerd. In een ander geval blokkeerde de grenspolitie van de luchthaven de toegang van een persoon die het onderwerp was van een INTERPOL Blue Diffusion, uitgegeven in 2015. De persoon was eerder gereisd om zich aan te sluiten bij ISIS via een Europees land. In tegenstelling tot een Red Notice die de basis kan vormen voor voorlopige arrestatie, is een Blue Notice of diffusion een verzoek tussen INTERPOL-lidstaten om aanvullende informatie te verzamelen over de identiteit, locatie of activiteiten van een persoon, in verband met een strafrechtelijk onderzoek. Tijdens de Neptune VI-operatie werden 29 personen met Blue Notices en Diffusions geïdentificeerd, waardoor agenten personen met banden met terrorisme konden opsporen. In Montenegro heeft de grenspolitie een reiziger aangehouden die ervan werd verdacht een vals paspoort te gebruiken. Met behulp van het beveiligde wereldwijde politiecommunicatiesysteem van INTERPOL (I-24/7) hebben ze het document geverifieerd bij de uitgevende instanties, en bevestigd dat het een vervalsing was. Ook werd ontdekt dat de verdachte gezocht werd voor poging tot moord. Er werd onmiddellijk een Red Notice uitgegeven, waarin de arrestatie en uitlevering van de verdachte werd verzocht. De arrestaties die tijdens Neptune VI werden verricht, waren slechts één aspect van het brede succes van de operatie bij het versterken van de grenscontrole. Het initiatief leverde aanzienlijke inbeslagnames op, waaronder 549.000 euro aan niet-aangegeven contanten, goud ter waarde van 10 miljoen euro, 25 kilo cannabis, 35 gestolen voertuigen en verschillende illegale geweren en munitie. Daarnaast troffen Bulgaarse grensfunctionarissen twee Glock-pistolen aan in het bezit van een persoon die met een valse identiteitskaart reisde. Opvallend is dat de pistoolframes als onderdelen in Centraal-Europa waren gekocht, terwijl de andere onderdelen ten onrechte waren aangegeven als geëxporteerd naar Noord-Amerika.
Voorbereiding van een terroristische aanslag in België