De Italiaanse kustwacht heeft bij het eiland Lampedusa zeven Syrische mannelijke migranten uit zee gered nadat hun boot was omgeslagen. 21 andere opvarenden, waaronder Sudanezen en drie kinderen, worden vermist. De boot waarop ze Italië probeerden te bereiken kapseisde toen het onderweg slecht weer werd en zou daarna nog enkele keren zijn omgeslagen. De Syrische vluchtelingen waren 1 september vertrokken uit Libië, waarschijnlijk vanuit de stad Sabratha, ten westen van de hoofdstad Tripoli. In de afgelopen acht maanden zijn er al meer dan 2500 vluchtelingen om het leven gekomen of vermist geraakt bij pogingen om de Middellandse Zee over te steken.
Op het Kanaal tussen Groot-Brittannië en Frankrijk zijn eerder ook al zeker twaalf migranten omgekomen doordat hun boot kapseisde. Er kwam een grote zoek- en reddingsoperatie op gang voor de kust bij Boulogne-sur-Mer. De Franse kustwacht haalde meer dan vijftig mensen uit het water. Er waren bijna zeventig mensen aan boord. Twee mensen worden nog vermist en er waren meerdere gewonden.
Minister Faber (Asiel) stopt op 1 januari volgend jaar met het financieren van de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers. Op X laat ze weten dat ze daarover overleg heeft gehad met de gemeenten die nu nog zo’n ‘bed-bad-brood-opvang’ hebben. “Ik zet in op terugkeer in plaats van gesubsidieerde opvang”, schrijft ze. In het hoofdlijnenakkoord heeft de nieuwe coalitie al afgesproken dat de bijdrage aan de Landelijke Vreemdelingenvoorziening (LVV), zoals de opvang officieel heet, zou worden beëindigd. Het levert een besparing op van 30 miljoen euro.
De Duitse regering komt met een lijst van maatregelen waaronder de bepaling dat asielzoekers die zich al in een ander EU-land hebben gemeld geen recht meer hebben op een uitkering in Duitsland. Ook wil de overheid dat asielzoekers en vluchtelingen hun verblijfsstatus verliezen als ze “zonder dwingende reden” zijn teruggereisd naar hun thuisland. Voor Oekraïners en mensen die de begrafenis van een familielid willen bijwonen wordt een uitzondering gemaakt. De wapenwet wordt eveneens aangescherpt. Er moet een messenverbod komen bij volksfeesten en andere evenementen. Ook is het de bedoeling dat deelstaten meer bevoegdheden krijgen om controles op wapens uit te voeren. Daarnaast wil de Duitse overheid het gebruik van gezichtsherkenning uitbreiden. De regering wil opsporingsautoriteiten de bevoegdheid geven om foto’s die bij veiligheidsdiensten bekend zijn te vergelijken met publiek toegankelijke afbeeldingen op sociale media. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Annalena Baerbock vindt dat uitzettingen naar Syrië en Afghanistan ‘in individuele gevallen’ overwogen kunnen worden. 30 augustus 2024 werden voor het eerst 28 Afghaanse veroordeelde criminelen op het vliegtuig naar Afghanistan gezet. Ook het verheerlijken van terrorisme is voor de Duitse autoriteiten reden vanaf nu tot uitzetting. De Duitse regering heeft niet zelf met de Taliban gesproken, mede omdat iedere vorm van onderhandeling internationaal gevoelig ligt.
In het tweede kwartaal van 2024 hebben 7,7 duizend mensen een eerste asielverzoek in Nederland ingediend. Dat is 14 procent minder dan een kwartaal eerder. Vergeleken met het eerste halfjaar van 2023 dienden meer mensen een eerste asielverzoek in, ook kwamen meer nareizigers naar Nederland. Tientallen gemeenten in Nederland hebben aangegeven dat ze ondanks een oproep van Marjolein Faber niet in staat zijn om op korte termijn extra opvangplekken te realiseren voor Oekraïense vluchtelingen. Minstens vijftig gemeenten zitten aan hun maximale capaciteit. COA gaat op elke opvanglocatie één of twee asielzoekers plaatsen die nu nog in Ter Apel verblijven. Daarmee moet het aantal asielzoekers in het aanmeldcentrum vlak voor de deadline alsnog onder de tweeduizend komen. Het COA heeft deze opdracht donderdagavond gekregen van Marjolein Faber (PVV). Het is de bedoeling dat naar vrijwel alle opvanglocaties één of twee extra asielzoekers worden gebracht. De plekken waar alleenstaande minderjarige vluchtelingen (amv’s) worden opgevangen, tellen daarin niet mee. De maatregel is bedoeld om dwangsommen te voorkomen. De gemeente Westerwolde stapt namelijk opnieuw naar de rechter vanwege het aantal asielzoekers in het aanmeldcentrum. Volgens de gemeente verbleven er afgelopen weekend meer dan 2000 asielzoekers in de opvang. Het COA gaat uit van de bezetting in de avond en de nacht, terwijl de gemeente ook naar de bezetting overdag heeft gekeken. Een groep asielzoekers brengt de nacht door in de gemeente Pekela, terwijl ze overdag in Ter Apel verblijven. Volgens het COA tellen ze die mensen nooit mee in de cijfers, terwijl de gemeente dat nu dus wel doet. Het aantal mensen in de avond en de nacht naar beneden krijgen is volgens het COA gelukt door “onorthodoxe maatregelen”. Daarmee doelen ze op de opdracht van het ministerie van Asiel en Migratie van afgelopen vrijdag om asielzoekers te verplaatsen naar opvanglocaties door heel Nederland. Maar de gemeente Westerwolde vindt dat geen structurele oplossing. “Het COA is er wel in geslaagd om het aantal mensen omlaag te brengen, door een grote verschuiving van asielzoekers naar andere locaties in Nederland. Inclusief de mensen die elke ochtend vanuit de overlooplocatie in Pekela komen is het aantal nog steeds te hoog, namelijk 2053.” Het COA is hierover in gesprek met de gemeente Westerwolde.
Het aantal ingekomen vreemdelingenzaken nam in 2023 met 49 procent sterk toe tot ruim 44.000 zaken, een stijging van 79%. De instroom van zaken hangt sterk af van het aantal afdoeningen en de afdoeningswijze van asielprocedures door de IND. Alle soorten zaken stegen, maar het aantal zogeheten Dublin-zaken (asielaanvragers die via andere Europese landen binnenkomen), steeg het hardst met 90 procent tot ruim 7.700 zaken. Ook fors steeg het aantal nieuw ingekomen reguliere zaken, met 79 procent tot circa 15.700 zaken. Het aantal nieuw ingekomen korte asielprocedures steeg met 54 procent tot circa 4.300 zaken. Het aantal bewaringszaken steeg met 27 procent tot circa 6.300 zaken. Het aantal verlengde asielprocedures steeg met 12 procent tot ongeveer 10.500 zaken. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft bepaalt dat de minister van Asiel en Migratie moet voortaan uitdrukkelijker de individuele situatie van een vreemdeling uit een land waar willekeurig geweld is door een gewapend conflict, betrekken bij de beslissing om een vreemdeling asiel te verlenen. Daarnaast hebben zij voor een schadevergoeding 13.000 rechtszaken gevoerd wegens niet tijdig beslissen van IND. Er zijn inmiddels meer dan 6000 pro-deo asieladvocaten werkzaam.
Betogers vochten begin augustus in het Verenigd Koninkrijk met asielzoekers die bewapend waren met machetes en messen. Ook met de politie werd gevochten. In de Noord-Engelse stad stad Rotherham werd een hotel waar migranten zouden worden opgevangen vernield. Bij de anti-immigratierellen in verschillende steden arresteerde de politie tientallen betogers en raakten meerdere agenten gewond. Honderden van hen bestormden zondag 4 augustus een Holiday Inn hotel in Rotherham dat werd gebruikt om migranten te huisvesten. De onlusten ontstonden nadat nadat drie jonge meisjes (6,7, en 9 jaar oud) kort daarvoor door een geradicaliseerde jongeman van 17 , bijna 18 werden doodgestoken tijdens een dansles in de kustplaats Southport. Bij de steekpartij raakten ook acht andere kinderen en twee volwassenen gewond. Terwijl de politie pogingen deed om de achtergrond van de dader te verhullen gingen foto’s van de man al op X rond. De dader is geboren in Cardiff en zijn ouders komen uit Rwanda. Toen de dader veel ouder bleek dan op aan de pers gegeven jeugdfoto’s braken de ongekende onlusten uit. Ultrarechtse groeperingen gebruiken het voorval om rellen uit te lokken ook al gaat het hier niet om een asielzoeker. Aan de pers werd meteen na de aanslag meegedeeld dat het geen terreuraanslag was. Nu dit wel zo blijkt te zijn, omdat de dader liet weten het uit naam van Allah te hebben gedaan, zijn de reacties extra heftig. De dader was 2 weken eerder al van school gestuurd vanwege extremistische uitingen en het bij zich hebben van een mes. Ook in het Britse Bolton kwam het tot een confrontatie. Een groep van ruim 250 anti immigratie betogers zwaaide met Engelse vlaggen terwijl de immigranten allahoe akbar riepen. De politie werd bij de verhitte confrontatie bekogeld met eieren en de groepen gooiden onderling met flessen en stoeptegels. De rellen breidden zich tijdens het weekeind uit naar Liverpool, Nottingham en Hull en Manchester waar gevechten uitbraken in Piccadilly Gardens. Ook daar zijn agenten gewond geraakt bij het optreden tegen brandstichting, vernielingen en het plunderden van winkels. Afgelopen nacht werd ook in Tamworth, even buiten Birmingham, een hotel vernield. Er werd met voorwerpen gegooid, ruiten werden ingeslagen en er werd brand gesticht. Ook keerden de relschoppers zich tegen de politie. Daarbij raakte een agent gewond. 145 relschoppers werden gearresteerd. De onrust verplaatste zich 6 augustus in de avond naar het zuidwestelijke Plymouth. Ultrarechtse relschoppers vochten tegen leden van Stand Up To Racism, gooiden met rookbommen en vernielden politiebusjes.
De Spaanse nationale politie (Policía Nacional), gesteund door Europol, ontmantelde in juni 2024 een georganiseerd crimineel netwerk dat migranten met snelle boten van Algerije naar Spanje smokkelde. De verdachten faciliteerden de verdere illegale verplaatsing van de migranten van Spanje naar andere EU-landen. Onderzoeken hebben uitgewezen dat het criminele netwerk minstens 1.000 migranten smokkelde (meer dan 750 Syrische staatsburgers en meer dan 250 Algerijnen). Het netwerk faciliteerde de illegale oversteek van Syrische staatsburgers langs de route Libanon – Egypte – Tunesië of Libië – Algerije. Bij aankomst in Algerije werden de migranten in tijdelijke huisvesting geplaatst in afwachting van de tewaterlating van de boten. De verdachten organiseerden vervolgens het transport van de migranten met snelle boten van Algerije naar de Spaanse kust. Eenmaal in Spanje faciliteerden leden van de Algerijnse criminele cel het verblijf van de migranten en hun verdere illegale verplaatsing naar andere EU-landen. Onderzoekers identificeerden twee hoofdorganisatoren, een gevestigd in Algerije en een in Spanje, die de criminele activiteiten coördineerden. Er wordt aangenomen dat het criminele netwerk niet alleen de capaciteit had om de migranten naar Spanje te vervoeren, maar ook om hen te voorzien van paspoorten en vliegtickets voor hun secundaire bewegingen naar andere EU-landen. Naast smokkelactiviteiten verkocht het criminele netwerk ook informatie aan andere groepen over hoe dit soort criminele activiteiten te organiseren.De criminele cel in Madrid was verantwoordelijk voor het organiseren van de criminele activiteiten in samenwerking met de criminele groep in Oran (Algerije). Deze laatste orkestreerde de lancering van de snelle boten met migranten, die vertrokken vanaf de Algerijnse kusten van Oran en Mostaganem richting Spanje. Deze zeereizen waren extreem gevaarlijk – het leven van de migranten werd op het spel gezet in overvolle schepen die geen veiligheidsuitrusting en voedsel- en watervoorraden hadden en die waren geladen met brandstoftanks. Bij aankomst aan de Spaanse kust werden de migranten opgepikt door leden van het criminele netwerk in de regio. Vervolgens werden ze naar Madrid vervoerd en in onhygiënische en overvolle huizen geplaatst in afwachting van verder transport uit Spanje. De migranten werden tot 20.000 euro in rekening gebracht voor de volledige facilitering van hun overtocht naar het land van eindbestemming waarmee in totaal zeker 20 miljoen euro werd verdiend. Migranten waren verplicht om in elke fase van de smokkel te betalen via het ondergrondse financiële systeem van hawala. Onderzoekers kwamen erachter dat het criminele netwerk spionagecamera’s en verborgen microfoons gebruikte om het innen van geld te garanderen. Europol faciliteerde de uitwisseling van informatie en bood operationele coördinatie en analytische ondersteuning. Op de actiedag stuurde Europol een analist naar Spanje om operationele informatie te vergelijken met de databases van Europol en om aanwijzingen te verstrekken aan onderzoekers in het veld. Er werden 21 arrestaties verricht.
Duitsland wil migranten uit Afghanistan deporteren, ondanks dat het geen diplomatieke betrekkingen met het land zou hebben. Duitsland heeft echter nog steeds contact met Kabul via de Afghaanse ambassade in Berlijn. Ongeveer 450.000 Afghanen wonen momenteel in Duitsland en 13.000 van hen lopen het risico om gedeporteerd te worden omdat hun asielaanvraag is afgewezen. Als de Afghaanse ambassade in Berlijn de benodigde documenten verstrekt, kan Duitsland deze migranten deporteren.
De EU heeft per 2026 nieuwe regels bedacht voor asiel en migratie. Migranten krijgen dan aan de buitengrenzen van de EU te horen of ze wel of niet Europa in mogen. Een van de belangrijkste punten in het nu gesloten migratiepact is de grensprocedure. Migranten uit relatief ‘veilige’ landen, zoals Marokko, Algerije of Bangladesh, krijgen een versneld proces dat maximaal negen maanden duurt en tussentijds worden de betrokken migranten vastgezet in speciale detentiecentra met beperkte bewegingsvrijheid. Als blijkt dat er geen recht is op asiel, worden ze teruggestuurd. Ook kinderen kunnen worden vastgezet en in sommige gevallen van hun ouders worden gescheiden. Dit geldt niet voor alleenstaande minderjarige asielzoekers. Alleen erkende vluchtelingen komen in de normale procedure. De bevolking van de EU is tussen 1 januari 2023 en 1 januari 2024 met 1,6 miljoen toegenomen tot 449,2 miljoen mensen. Dit ondanks het feit dat er in die periode meer sterfgevallen dan geboorten zijn geweest.
Het aantal kinderen en alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’ers) in de noodopvang is opnieuw toegenomen. Er zitten 6244 kinderen in (crisis)noodopvanglocaties, waarvan 2423 amv’ers. De kwaliteit van de opvang is op sommige crisisnoodopvanglocaties ver onder de maat, concludeerden de rechter en meerdere inspecties eerder al. Zo is de veiligheid van kinderen in het geding en bestaan er risico’s voor de gezondheid. Ook is het mentaal zwaar voor asielzoekers, omdat er voor deze groep weinig perspectief is. De voorraad sociale huurwoningen sluit totaal niet aan bij de behoefte van asielzoekers met een verblijfsvergunning. In de asielzoekerscentra wachten op dit moment vooral alleenstaande ‘statushouders’ op een woning, terwijl woningcorporaties vaak juist over eengezinswoningen beschikken.
De gemeente Amsterdam gaat in 2025 door met het opvangen van uitgeprocedeerde asielzoekers, ook al wil minister Faber daar niet meer voor betalen. De Gemeente zien dat de regeling voor bestuurlijke rust zorgt en dat stoppen met de regeling negatieve gevolgen voor openbare orde en veiligheid in de stad. In 2019 startte de pilot Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen in vijf gemeenten: Amsterdam, Eindhoven, Groningen, Rotterdam en Utrecht. Het was de opvolger van de ‘bed-bad-broodregeling’. Migranten zonder recht op verblijf of opvang werden in deze steden opgevangen om een blijvende oplossing voor hen te vinden. Zoals terugkeer naar land van herkomst, migreren naar een ander land en, als het aan de orde is, alsnog een verblijfsvergunning voor Nederland. Het Rijk maakte hier jaarlijks zo’n 15 miljoen euro voor vrij. Tot het nieuwe kabinet in het Hoofdlijnenakkoord besloot dat deze financiering in 2025 stopt. Wel wordt er nog een bedrag vrijgemaakt om de regeling af te bouwen. De regeling ligt al jaren erg gevoelig. De pilot was een compromis tussen de PvdA en VVD, de coalitiepartijen van Rutte-II. Volgens de gemeente Amsterdam kan niet een half jaar van tevoren besloten worden om zomaar te stoppen met de regeling. Daarom gaan zij in ieder geval volgend jaar nog door met het opvangen en begeleiden van deze groep. In dat jaar wordt bekeken hoe de opvang van de groep daarna alsnog kan plaatsvinden, maar dat gaat volgens Groot Wassink miljoenen euro’s kosten. “Ik denk dat de gemeente Amsterdam 9 miljoen euro gekort wordt. Maar ze krijgen nu dus nog een overdrachtsbudget en gaan kijken hoe ze het verschil kunnen bijpassen.
Amsterdam heeft plek voor zo’n 500 asielzoekers die zijn afgewezen voor een verblijfsvergunning. “Die zijn hier soms al heel lang, soms wel tientallen jaren. Soms is terugkeer dan een optie, soms is een herhaalde aanvraag een optie, of doormigratie.” Ruim 1.000 illegale asielzoekers werden de afgelopen jaren opgevangen en begeleid door de gemeente Amsterdam. Op 1 mei van dit jaar waren er 778 personen uitgestroomd. Voor ruim een derde van hen werd een duurzame oplossing gevonden. Zo keerden 68 mensen terug naar het land waar zij vandaan kwamen en iets meer dan 200 personen kregen alsnog een verblijfsvergunning. Zo’n 46 procent van de mensen die tot het traject werden toegelaten, werd geen permanente oplossing gevonden. Zij kwamen na 1,5 jaar weer op straat terecht.
Ze moeten vertrekken, de bijna 500 asielzoekers in de noodopvang op de voormalige Vliegbasis Twenthe. De vergunning voor de tijdelijke opvang loopt af. Maar het COA kan nergens anders onderdak vinden en vraagt om een verlenging van de vergunning. De gemeente Enschede wil die niet afgeven en dreigt met dwangsommen, het COA laat het gebeuren: “We kunnen niks anders.” De vergunning voor de noodopvang op de voormalige vliegbasis loopt af en dan is er geen toestemming meer om, in afwijking van het bestemmingsplan, maximaal 550 asielzoekers op te vangen op het terrein van Vliegveld Twenthe Evenementenlocatie (VTE).
Omdat de bouw van het permanente asielzoekerscentrum aan de Parkweg, waarvoor de noodopvang als overbrugging dient, vertraging heeft opgelopen, is er afgelopen week een verlenging van de vergunning aangevraagd. Tot half november, dan moet het permanente AZC klaar zijn. In een brief aan de gemeenteraad laat het college van B&W weten niet van plan te zijn om een langer verblijf van het COA op de voormalige vliegbasis toe te staan. “Het college heeft het voornemen om deze aanvraag af te wijzen. We doorlopen daarbij de processtappen zoals we dat met elke andere reguliere aanvraag doen”, wordt raadsleden vlak voor het zomerreces gemeld.
Dat betekent dat als er op 24 juli nog asielzoekers in de opvang verblijven, zowel het COA, als pandeigenaar VTE in overtreding zijn. En daar wordt op gecontroleerd, belooft het college. ‘Wanneer dit aan de orde is, gaan we over tot handhaving. We bewandelen daarvoor de gebruikelijke route in het handhavingstraject bij een overtreding van het omgevingsplan.’ Dat betekent dat Enschede vanaf woensdag dwangsommen kan opleggen aan het COA en de eigenaar van het terrein.
Een woordvoerder van de COA meldt dat er geen andere optie is. En dat is afgelopen dinsdagavond ook aan omwonenden van de noodopvang, de zogeheten Noabers, verteld. “Hoezeer we het ook tot het laatste moment hebben geprobeerd, er is geen andere tijdelijke locatie voor deze mensen beschikbaar.”
Die boodschap is met grote teleurstelling ontvangen. “Er was veel kritiek en ook emoties, begrijpelijk. We hebben ook duidelijk proberen te maken hoezeer het ons spijt dat we omwonenden hiermee teleurstellen. Deze mensen hebben zich juist zo vaak al bereidwillig en meewerkend opgesteld. We hebben onze excuses aangeboden, maar we kunnen niks anders.”
Het probleem in de hele zaak is de bouw van het permanente asielzoekerscentrum aan de Parkweg. Die bouw heeft een forse vertraging opgelopen, onder meer omdat het terrein flink vervuild bleek en sanering nodig was. De asielzoekers nu verhuizen, zoals aanvankelijk de bedoeling was, is daardoor niet mogelijk. Naar verwachtingen kunnen ze medio november het nieuwe azc betrekken. Het college van B&W zegt zich vast te houden aan harde afspraken met het COA over de sluitingsdatum van de noodopvang. Zo is dat aan omwonenden beloofd. Al eerder zijn beloftes aan de Noabers verbroken en Enschede wil dat niet nog een keer doen. Saillant is echter dat de harde einddatum van 24 juli wel in het collegebesluit voor de oprichting van de noodopvang is genoemd, maar dat die datum niet in het ‘contract’ met het COA staat. Sterker: er staat letterlijk dat de noodopvang geldt tot het moment dat het permanente azc aan de Parkweg wordt geopend. Daarmee lijkt het erop dat er geen juridische basis is om een verlenging van de vergunning te weigeren. Het COA kan nog niet zeggen of het een juridische procedure aanspant als de vergunning wordt geweigerd. Eerder gaf de organisatie aan die weg niet te willen bewandelen.
In het nieuwe asielzoekerscentrum in Albergen kunnen 17 september 2024 de eerste bewoners terecht . Naar verwachting zullen er in de eerste week zo’n veertig tot vijftig mensen intrekken en een week later volgen nog eens ongeveer vijftig mensen. In totaal kunnen 150 mensen terecht. De eerste bewoners zijn voornamelijk Syriërs met een verblijfsvergunning die zijn gekoppeld aan de gemeente Tubbergen, waar Albergen deel van uitmaakt, maar er worden ook vluchtelingen opgevangen die nog in de asielprocedure zitten. In 2022 werd het voormalig hotel door het COA gekocht en aangewezen als locatie voor een nieuw asielzoekerscentrum. Het was voor het eerst dat het kabinet een gemeente wilde dwingen om een azc te realiseren. Aanvankelijk deed de gemeente hierover verrast. Later bleek uit onderzoek van RTV Oost dat de gemeente op de hoogte was dat de ‘dwang-optie’ op tafel lag. De komst van het azc leidde tot grote onrust in de gemeente. In de zomer van dat jaar werd brand gesticht bij het hotel en bewoners demonstreerden meermaals tegen de komst. Ook was er een kort geding over de verkoop van het hotel. Het COA had dit aangespannen tegen de eigenaar, omdat die onder de verkoop uit probeerde te komen. Een 49-jarige inwoner van Albergen bedreigde de burgemeester van Tubbergen en werd vorige maand veroordeeld tot een celstraf van vijf maanden, waarvan drie maanden voorwaardelijk.
De COA heeft in 2023 zo’n 2,7 miljard euro uitgegeven. In 2022 was dat 1,6 miljard euro. De voornaamste oorzaak van de gestegen kosten is de hoge prijs die betaald wordt voor (crisis)noodopvang. De opvang kostte in 2023 gemiddeld 30.400 euro per bewoner in de reguliere opvang. De zorg voor mensen in de noodopvang is ruim twee keer zo duur: daar wordt gemiddeld 69.400 euro voor betaald. Onder die opvang valt niet alleen het fysieke huis of de kamer waar iemand verblijft, licht een COA-woordvoerder toe, maar vallen ook de kosten voor onder meer de beveiliging, catering en zorg.
Op 19 augustus 2024 heeft de Veiligheidsregio Utrecht besloten om de opvang (HUB) voor Oekraïners in de Jaarbeurs voor onbepaalde tijd helemaal te sluiten. De HUB in de Jaarbeurs Utrecht is ook niet meer toegankelijk voor kwetsbaren. De HUB is overvol, met als gevolg: onvoldoende beschikbare zorgcapaciteit, lange rijen voor de sanitaire voorzieningen en onvoldoende privacy. Het lukt niet of onvoldoende om de mensen die in de HUB Jaarbeurs worden opgevangen naar andere opvanglocaties in het land te plaatsen. De bezettingsgraad van de opvanglocaties in het land is 99,8 % en er zijn nog maar circa 100 bedden vrij om mensen te plaatsen. Wekelijks blijven er landelijk ruim 300 Oekraïners bijkomen, dat zijn vooral gezinnen met kinderen. De HUB kan pas weer heropenen als er substantieel opvangplekken voor langere duur in het land bijkomen. Veel Oekraïners melden zich in Nederland bij de HUB Utrecht in hal 5 van de Jaarbeurs. In de HUB kan men even op adem komen. Het streven is om binnen vierentwintig uur een duurzame opvangplek te vinden elders in het land. De capaciteit van de HUB in de Jaarbeurs is berekend op maximaal 140 personen die op de locatie overnachten. De HUB is een landelijke voorziening die op verzoek van de rijksoverheid door de Veiligheidsregio Utrecht wordt beheerd. Eind februari 2024 besloot de Veiligheidsregio om alleen nog kwetsbaren op te vangen omdat de HUB toen ook al vol raakte. Onder kwetsbaar wordt verstaan: vrouwen en kinderen, gezinnen met minderjarige kinderen, 70-plussers en mensen met een acute psychische of (chronische) fysieke aandoening. Omdat zich op dit moment vooral gezinnen met kinderen melden is in korte tijd de maximale opvangcapaciteit bereikt. Voor de mensen die zich op dit moment in de HUB Utrecht bevinden blijft het Landelijk Centrum Vluchtelingen Spreiding (LCVS) opvangplekken zoeken in het land. Aan de mensen die zich nieuw melden vragen we om zelf in hun verblijf te voorzien.
In Nederland zijn ruim 113.330 Oekraïense vluchtelingen geregistreerd. Opvanglocaties hebben nu 90.960 bedden, waarvan er 90.400 in gebruik zijn. Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne in 2022 zijn gemeenten verantwoordelijk voor het regelen van opvangplekken. Deze taken brengen kosten met zich mee, waarvoor de gemeenten een vergoeding krijgen van het Rijk. Van het geld moeten de accommodatie, inventaris en catering betaald worden en leefgeld worden betaalt bedoeld voor voedsel, kleding en andere persoonlijke uitgaven. Gemeenten in Vrijwel alle 25 gemeenten in Overijssel hielden in 2023 in totaal 86 miljoen euro over aan deze regeling. De gemeenten kregen vorig jaar van het Rijk samen 195 miljoen euro en gaven 109 miljoen euro uit. De vergoeding die gemeenten van het Rijk krijgen voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen is al twee keer verlaagd. Zo kregen gemeenten in 2022 voor iedere opvangplek 100 euro per dag, later werd dit teruggebracht naar 83 euro per dag. Sinds 1 januari 2024 gaat het om 61 euro per dag. Voor opvangplekken bij gastgezinnen die tijdelijke woonruimte bieden aan vluchtelingen krijgen de Gemeenten ook een vergoeding van 210 euro per geregistreerde persoon per maand, wat uitkomt op zo’n 7 euro per dag. Ook dit bedrag is verlaagd, naar 92 euro per maand. Gemeenten horen het geld dat ze overhouden terug te geven aan het Rijk, maar in de praktijk gebeurd dat niet. Gemeenten in Limburg zouden in 2023 gezamenlijk ook een overschot van tenminste 75 miljoen euro hebben gehad en gemeenten in Gelderland en Flevoland hielden in 2023 ook miljoenen euro’s over.
In het asielzoekerscentrum Balk in Friesland is in juni 2020 een 24-jarige terreurverdachte uit Syrië aangehouden. De man zou in 2015 en 2016 lid zijn geweest van de terroristische organisatie Ahrar Al-Sham.
In een grootscheepse operatie op 8 augustus 2024 heeft de politie met de marechaussee, op verzoek van een ’buitenlandse mogendheid, een verdachte aangehouden in het asielzoekerscentrum de Doggershoek in Den Helder. Bij de operatie door een zwaarbewapend arrestatieteam werd ook een helikopter ingezet. Volgens de politie is het aan de buitenlandse instantie die het arrestatieverzoek heeft gedaan aan de Nederlandse autoriteiten.
Naast Scabies, polio, TBC, HIV en SOA’s zijn in Nederland tot nu toe al bijna twintig gevallen van Apenpokken gemeld, meegenomen vanuit Afrika. In Nederland hebben zich tussen april 2022 en juli 2024 zo’n 1.300 besmettingen, het overgrote deel in 2022, met de mildere (Clade II) variant van het virus voorgedaan.
Twee enorme pontons voor de opvang van duizend asielzoekers
Drijvende pontons in Zaandam moeten opvangcentrum Ter Apel ontlasten, maar hebben een slechte reputatie in het Verenigd Koninkrijk. Het is er krap en het voelt als een gevangenis. De mentale gezondheid van mensen gaat achteruit, sommigen worden er suïcidaal”, schreven Britse hulporganisaties en parlementsleden eind vorig jaar in een open brief. De bewoners noemen de opvang ‘claustrofobisch’, en ex-medewerkers zeggen dat die lijkt op een ‘vee-opvang’. Ywee zusterschepen van de omstreden Britse opvangboot, de Bibby Progress en de Bibby Renaissance, worden nu gereed gemaakt voor de opvang van zo’n duizend asielzoekers. De twee pontons verhuizen eind deze maand van Amsterdam naar de haven van Zaandam. Daar blijven ze maximaal zeven jaar. De pontons zijn eigendom van het bedrijf Bibby Marine, dat er in totaal vijf heeft drijven. De pontons hebben geen motor en kunnen niet zelf varen. Normaal gesproken wordt de accommodatie gebruikt als tijdelijk onderkomen voor bijvoorbeeld mensen die onderhoud plegen aan een boorplatform op zee. Het bedrijf beschrijft de omstreden Britse opvangboot Bibby Stockholm als ‘luxe leven aan boord’, met ‘natuurlijke ventilatie’. De twee boten die naar Zaandam gaan, zijn de Bibby Progress (91 meter lang, 12,5 meter hoog) welke wordt omschreven als een ‘stijlvolle omgeving, met natuurlijk licht in het atrium’ én de Bibby Renaissance (95 meter lang, 23 meter hoog), die ’bestand is tegen cyclonen van categorie 4′.In Engeland waren veel mensen minder enthousiast. De komst van de Bibby Stockholm naar Portland was in 2023 al direct omstreden. Er ging ook veel mis. De vakbond van de brandweer noemde het ponton het ‘een potentieel dodelijke val vanwege het ontbreken van voldoende vluchtwegen’. Vlak nadat de eerste asielzoekers aan boord gingen, moesten ze er alweer af: er zat legionella in het water. En er loopt momenteel nog een onderzoek naar de zelfdoding van een asielzoeker aan boord, afgelopen december. ,,De opvang op de boot voelde als een semi-gevangenis, het was geen veilige plek voor hem, zijn mentale gezondheid ging achteruit”, zeiden nabestaanden in de Britse media.De woordvoerder van het COA stelt dat de boten in Nederland aan alle eisen voldoen, ook wat betreft brandveiligheid. ,,Anders zouden we geen vergunning krijgen.” Op de schepen worden, ook vanwege de veiligheid, geen kinderen ondergebracht. ,,We willen niet dat iemand in het water valt.” De accommodatie is aangepast voor de opvang van asielzoekers. De kleine slaapkamers hebben soms geen raam en kunnen benauwd aanvoelen. Het is bijzonder dat zowel de Bibby Stockholm als de Bibby Progress al decennia geleden in Nederland is ingezet. De Stockholm lag in 2006 in Rotterdam en diende toen als ‘bajesboot’ voor 400 illegale vreemdelingen. Het schip kwam in opspraak nadat een undercoverjournalist wantoestanden beschreef. De Progress lag tussen 1994 en 1996 in Dordrecht en diende toen ook al als opvang voor asielzoekers. In Zaandam zelf is niet iedereen blij met de komst van de twee kolossen. Ze worden aangemeerd ver van de bewoonde wereld, in een haven op een bedrijventerrein. Toch werden er op enkele bouwketen kreten als ‘azc weg ermee’ en ‘geen azc’ gespoten. De gemeente heeft de teksten laten weghalen, maar ook de wethouder noemt de manier en locatie van opvang ‘niet ideaal’. Het COA houdt binnenkort nog een informatiebijeenkomst in de gemeente.
In Beilen wordt gewerkt aan de nieuwe crisisnachtopvang, die de 1e week van september opent. De slaaptenten staan al, maar de sanitaire gebouwen moeten 2 september nog vanuit Nieuwe Pekela naar het Drentse dorp. De operatie vindt al voor de vijfde keer plaats. Voor Beilen en Nieuwe Pekela waren het de gemeenten Stadskanaal (in de gelijknamige plaats), Borger-Odoorn (in 2e Exloërmond) en De Wolden (in Zuidwolde) waar de crisisnachtopvang mocht staan.
Voor het Nedcar complex in Born was er een geheim plan voor de opvang 434 asielzoekers, maar dit werd last minute van tafel geveegd na bezwaren van buurgemeente Echt-Susteren. In een brief had burgemeester Jos Hessels een dringend beroep gedaan op Sittard-Geleen om van de voorgestelde locatie af te zien omdat het maximum al is bereikt. Echt-Susteren vangt in het hart van de gemeente al jaren honderden asielzoekers op. “Volgens de normen van de Spreidingswet ruim het dubbele aantal van het via deze wet naar gemeentegrootte berekende quotum. Ook voor vele ontheemde Oekraïners verzorgt de gemeente van meet af aan groepsgewijze opvang. Volgens Echt-Susteren was de voorgestelde locatie “letterlijk voor de poort van Nieuwstadt, tegen de gemeentegrens aan”. Dat zou dus betekenen dat de gevestigde asielzoekers dan ook zouden zijn toegewezen op de faciliteiten in Nieuwstadt, aldus de gemeente. “Het huisvesten van vele honderden asielzoekers op een steenworp afstand van onze gemeentegrens is voor Echt-Susteren dan ook niet acceptabel.”
De migratieplannen uit het hoofdlijnenakkoord
- Asielstop
- Opt-out clausule voor Europees asiel- en migratiebeleid
- Bij nieuwe vluchtelingencrisis ‘mini-Schengen’
- Meer grenscontroles
- Handhaven Dublin-afspraken (in land van aankomst doet asielzoeker de procedure)
- Migranten terugsturen naar buurlanden
- Beperken gezinshereniging
- EU-migratiepact met aangescherpte asielregels en toelatingsprocedures uitvoeren
- Strikte procedures aan buitengrenzen EU
- Akkoorden over terugkeer met derde landen
- Migrantenopvang buiten de EU