Meer over dit onderwerp leest u hier
De oplopende kosten voor het stroomnetwerk dreigen de Nederlandse industrie op steeds grotere achterstand te zetten ten opzichte van buurlanden, zo blijkt uit een rapport van Onderzoeksbureau Aurora. De nieuwe studie toont aan dat de nettarieven in Duitsland, België en Frankrijk vaak meer dan 80% lager zijn dan in Nederland voor grote stroomafnemers uit de industrie. De grote kostenverschillen zijn extra zorgwekkend omdat het verschil in energiekosten tussen Europa en de VS/Azië sowieso al zorgwekkend groot blijft komende decennia. De netwerkkosten die bedrijven betalen zijn in de afgelopen twee jaar bijna verdrievoudigd, van 897 miljoen euro naar 2,5 miljard euro in 2024. Voor sommige bedrijven gaat het om tonnen tot vele miljoenen extra. Door de netuitbreiding (o.a. door meer wind op zee) blijven deze kosten komende jaren onveranderd hoog. In 2030 verwacht Aurora dat de nettarieven in Nederland vergeleken met buurlanden flink hoger blijven voor zogeheten ‘basislast afnemers’ (15 keer zo hoog als in Frankrijk, 6 keer zo hoog als in Duitsland, en 4 keer zo hoog als in België). Voor zogeheten ‘flexibele afname’ (afkomstig van nieuwe technologie) zoals e-boilers en elektrolysers, blijven de nettarieven tot 7 keer zo hoog. Zonder ingrijpen door de overheid zal de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie steeds verder verslechteren richting 2045. Ook zet het de noodzakelijke investeringen in nieuwe duurzame technologie onder druk, terwijl die juist komende jaren moeten plaatsvinden. Om de nettarieven alleen al voor grootverbruikers op een vergelijkbaar niveau te krijgen als in buurlanden, is volgens Aurora jaarlijks zo’n 300 miljoen euro nodig, wat groeit naar meer dan 500 miljoen in 2030. Uitbaters van zonne- en windparken zetten de productie van groene stroom steeds vaker stil omdat er inmiddels teveel molens en panelen zijn, wat de prijs van stroom drukt. Doordat de prijs voor elektriciteit laag is, kunnen die bedrijven nauwelijks meer iets verdienen en zetten hun panelen en molens tijdelijk uit. Dit jaar waren er 532 uren waarin de stroomprijs lager was dan 1 cent of zelfs negatief was. Dat is meer dan de 445 uren van heel vorig jaar. Eerder dit jaar gingen nog eens twee grote windparken op zee in bedrijf waardoor het aanbod van stroom nog groter werd dan de vraag ernaar. Batterijen moeten uitkomst bieden, Maar daar zijn er nog onvoldoende van.
Vanaf 1 januari 2025 zijn alleen nog uitstootvrije bedrijfsvoertuigen, die elektrisch zijn of op waterstof rijden, toegestaan. Maar er geldt een overgangsregeling tot 2030 en er zijn ontheffingen en vrijstellingen mogelijk. Sommige, al eerder gekochte bestel- en vrachtauto’s mogen langer de binnenstad in. Daarbij geldt dat hoe schoner het voertuig is, hoe langer ze zijn toegestaan. Vanaf 2030 is het centrum van Den Haag helemaal verboden voor niet elektrisch vervoer.
Oldtimers en bestel- en vrachtauto’s die rolstoeltoegankelijk zijn krijgen een vrijstelling op basis van het kenteken van de auto en hoeft niet apart aangevraagd te worden. Dat is bij een ontheffing wel nodig. Dat is een lange lijst van uitzonderingen met jaartallen, emissieklassen, hefvermogens en leeftijden van de voertuigen.
Als je een niet al te oude bestelauto, camper of vrachtwagen hebt die je alleen privé en niet zakelijk gebruikt; wanneer je een elektrische auto hebt besteld, die nog niet geleverd is; als je een bijzonder voertuig hebt zoals een kermis- of circuswagen. Ook voertuigen die niet uitstootvrij gemaakt kunnen worden, zoals zwaar transport, hebben recht op een ontheffing. Verder is het mogelijk om een dag-ontheffing aan te vragen. Hiervoor geldt dat het er maximaal twaalf per jaar, per gemeente mogen zijn en maximaal negentig dagen van tevoren moet zijn aangevraagd. De kosten voor een ontheffing bedragen tussen de 30 en 100 euro, afhankelijk van het soort ontheffing. Bij een centraal loket in Amsterdam van de RDW moeten feitelijk de ontheffingen en vrijstellingen uitgegeven gaan worden voor alle gemeenten die een zero-emissiezone invoeren. Zo’n centraal loket moet voorkomen dat er een wildgroei aan ontheffingen ontstaat en elke gemeente een andere regeling heeft. Het is de RDW echter nog niet gelukt om op tijd een loket op te tuigen. Daarom heeft de Gemeente Amsterdam aangeboden om tijdelijk als centraal loket te fungeren, zodat ondernemers tijdig een ontheffing kunnen aanvragen, waarmee ze in alle gemeenten terecht kunnen. Het nieuwe kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB is niet zo’n fan van zero-emissiezones. In het hoofdlijnenakkoord staat dat het kabinet de aanschaf van elektrische voertuigen blijft ondersteunen, maar ook oog houdt voor de ‘fossiele rijders’. Tegelijkertijd stoppen de subsidies allemaal per 2025 en gaat het kabinet bekijken op welke manier het instellen van de zero-emissiezone kan worden uitgesteld. Maar de instelling ervan blijft een gemeentelijk besluit. Het Haagse college heeft daarop al duidelijk gemaakt dat het zich aan het eigen coalitieakkoord houdt en niet van plan is om de invoering van de zero-emissiezone uit te stellen. De Europese Raad ging eerder dit jaar akkoord met een aanscherping van de emissienormen voor vrachtwagens: in 2030 moet de reductie al 45 procent zijn (was 30), en in 2040 moet het uitgegroeid zijn naar 90 procent uitstootvermindering. Vanaf 4 september kun je wel nog subsidie aanvragen om een tweedehands elektrische auto te kopen. Hiervoor wordt 23,1 miljoen euro extra vrijgemaakt. De eerste pot van 29,4 miljoen euro was halverwege juli al op.
Brandgevaarlijk
Een hevige brand heeft in juli meerdere bussen verwoest in een pand van Arriva aan de Korvetweg in Maastricht. In dit pand werden onder andere elektrische bussen gestald. De brand, die deed denken aan een eerdere verwoestende brand bij Multiobus in het Vlaamse Tienen waarbij 24 bussen, waaronder 13 gloednieuwe elektrische exemplaren, verloren gingen, heeft een aanzienlijke schade veroorzaakt. Dankzij snel handelen van de medewerkers konden meerdere bussen op tijd van het terrein gehaald worden. Deze brand roept herinneringen op aan de verwoestende brand in Tienen, België, waar een vergelijkbare situatie plaatsvond. In die brand gingen 24 bussen verloren, waaronder 13 elektrische bussen die nog maar net in gebruik waren genomen. Dit incident benadrukt opnieuw de kwetsbaarheid van busstallingen voor dergelijke branden, vooral wanneer er elektrische voertuigen betrokken zijn. Hoewel de oorzaak van de brand in Maastricht nog niet is vastgesteld, zullen de autoriteiten waarschijnlijk onderzoeken of er overeenkomsten zijn met de brand in Tienen.
Go Sharing
Het deelfietsenbedrijf Go Sharing werd opgericht door Raymon Pouwels, Doeke Boersma en Donny van den Oever en gefinancierd door Greenmo. Het bedrijf begon in september 2019 met de verhuur van deelscooters in Eindhoven. Go Sharing kondigde in november vorig jaar al aan dat het zich zou terugtrekken uit 17 minder rendabele steden. Het gebruik van de scooters en fietsen was daar beneden verwachting. De service zou wel beschikbaar blijven in 13 andere steden als Rotterdam, Den Haag, Breda, Den Bosch, Tilburg en Leeuwarden. Go Sharing werd in februari 2023 gekocht en doorgestart door de Turkse branchegenoot BinBin. Maar ook daarna ging het niet veel beter Ze vertrekken uit elf steden en halen 5000 scooters weg uit Nederland. Een deel daarvan gaat naar Spanje. Het bedrijf blijft alleen in Amsterdam en Haarlem actief.
Netbeheerders willen zonnepanelen betaald laten uitzetten
Nadat een ieder is overgehaald en gesubsidieerd om zonnepanelen te nemen, is het nu zover dat netbeheerderser geld voor gaan betalen door ze uit te zetten. Netbeheerder Stedin en energieleverancier Eneco zijn nu genoodzaakt om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen door afschalen. Het aantal zonnepanelen op Tholen, Sint Philipsland en Schouwen-Duiveland is zo sterk gestegen, dat er geregeld meer elektriciteit wordt opgewekt dan er wordt verbruikt wat leidt tot storingen en spanningsproblemen op het stroomnet. Ook in het Verenigd Koninkrijk gebeurt dit al op deze manier. Eigenaren van zonnepanelen die bereid zijn om ze af en toe uit te zetten ontvangen een vergoeding die gelijk is aan het leveringstarief, met daarbovenop een bonus. Dat is tenminste 40 cent per kilowattuur. Tot nu toe hebben zich pas 13 huiseigenaren gemeld en zijn er nog maar weinig deelnemers. Alle netbeheerders krijgen het uitbreiden en verzwaren van het net om de energietransitie mogelijk te maken niet op orde. Stedin en Eneco zijn 22 augustus 2024 begonnen. Klanten krijgen één dag van tevoren een e-mail met daarin de datum, tijd en vergoeding van het eerstvolgende moment dat het loont om je zonnepanelen af te schakelen. Consumenten moeten dit nu nog handmatig doen, maar op den duur zal dit geautomatiseerd gebeuren. Eerder deze zomer maakte Eneco bekend om ook bij nieuwe zakelijke klanten met meer dan 100 panelen op afstand de stroomlevering stop te willen zetten. Zoveel mogelijk groene stroom opwekken, waar geen broeikasgassen bij vrijkomen is voorlopig niet meer aan de orde. Eneco gaat vanaf 1 juli zonnepanelen van zakelijke klanten tijdelijk uitzetten. Zelfs als netbeheerders straks op grote schaal de stroomnetten verzwaard hebben, zullen dit soort methodes naar verwachting nog steeds noodzakelijk zijn omdat de behoefte aan flexibiliteit op het elektriciteitsnet blijft, ook als er genoeg extra elektriciteitsstations gebouwd zijn. Netbeheerders weten steeds meer bedrijven over te halen om de spits op het stroomnet te mijden. Desondanks is het stroomnet nog overvol. 57 procent van de elektriciteit die in augustus werd opgewekt kwam uit duurzame bronnen, ondanks het veelvuldig uitzetten van zonne- en windparken. Een jaar geleden was dat nog 49 procent. Zonnepanelen zorgden voor 42 procent van de hernieuwbare energie. Windmolens en biomassa zorgden ieder voor 27 procent. Voor windenergie betekende dat een groei, voor biomassa een kleine krimp. Het uitzetten van zonnepanelen via de schakelaar in je meterkast is niet goed voor de omvormer(s). Als je dat te vaak doet, gaan ze kapot. Als de zon vol op de zonnepanelen schijnt, gaat er veel vermogen door de omvormer(s) van het zonnepaneelsysteem. Schakel je het systeem van het ene op het andere moment uit met de schakelaar in de meterkast, dan krijgt de omvormer een flinke klap. Ook de schakelaar zelf kan stuk gaan wanneer je deze gebruikt terwijl de panelen vol vermogen leveren. Het gevolg is dat de schakelaar dan niet meer werkt als er zich bijvoorbeeld een echte noodsituatie voordoet.
Nieuwe generatie accu's
Fabrikant LG meldt zich niet alleen in de race om als eerste de nieuwe generatie accu’s voor Tesla–auto’s te maken. Het Zuid-Koreaanse bedrijf wil in december beginnen met de massaproductie en zou een batterij hebben die beter is dan de concurrentie. De massaproductie van LG’s nieuwe 4680-batterij had eigenlijk afgelopen maand al moeten beginnen, maar dat is niet gelukt. Nu staat de productie van 4680 batterijen op grote schaal gepland in december. Lukt dat, dan zou LG de eerste fabrikant zijn die erin slaagt om de baanbrekende batterij voor EV’s echt op een grote schaal te produceren. De supercell is veel efficiënter, veiliger en goedkoper dan andere accu’s en dankt zijn naam aan de afmetingen: 46 millimeter breed en 80 millimeter hoog. De 4680 heeft vijf keer de energiedichtheid en zes keer de output vergeleken met een traditionele 2170-batterij. De nieuwe accu kan de actieradius van elektrische auto’s met minstens 20 procent verbeteren.
Grote stroomstoringen aan de orde van de dag
Donderdagochtend 25 juli is opnieuw de stroom uitgevallen in delen van Vinkeveen. Er waren daar afgelopen weken al meerdere storingen. Bijna 10.000 huishoudens in Tilburg en een groot deel van het Centrum in Deventer kregen 23 juli 2024 te maken met stroomstoringen. In Capelle Oostgaarde zaten 22 juli 2.170 huishoudens tijdelijk zonder stroom. 20 juli was het raak in in een deel van Voorschoten waar vierhonderd huishoudens zonder stroom kwamen te zitten en in Den Haag vielen 1.000 aansluitingen weg en werkten ook de stoplichten niet meer. Twee weken geleden zaten bijna 2.000 klanten tijdelijk zonder stroom in Deurne en 15 juli zaten in Leidschendam 1.000 huishoudens zonder stroom. 14 juli viel de stroom weg bij veertig postcodes in Veghel en zat ook half Kempen in de nacht zonder stroom. 10 juli was er een grote stroomstoring in Deurne, Liessel en Griendtsveen en 2 juli was het raak in Kerkrade waar 1.354 klanten zonder stroom kwamen te zitten. 18 juni was een record met een grote stroomstoring die zo’n 17.000 adressen in Tegelen, Belfeld en Venlo trof, 1 augustus moesten 1.400 woningen in Leiden het een dag lang zonder stroom doen en 16 augustus werd een deel van Den Haag getroffen door een grote stroomstoring bij netbeheerder Stedin. Bijna drieduizend huizen en bedrijven hadden geen stroom en ook trams stonden stil. Een of meerdere stroomstoringen komen vrijwel dagelijks in het hele land voor. De economische schade voor bedrijven en winkels is enorm. In het westelijke deel van het Rijnmondgebied is 3 september de stroom twee uur lang uitgevallen. Het ging om Hoek van Holland, Brielle, Oostvoorne en Europoort. Een deel van de bedrijven op het bedrijvenpark Twente in Almelo kwam dezelfde dag rond het middaguur ook zonder stroom te zitten nadat er een brand uitbrak in een stroomhuisje op het bedrijvenpark. De brandweer is geruime tijd aan het blussen geweest. Het verdeelstation is volledig uitgebrand. Medewerkers van Enexis zijn ter plaatse en kijken hoe het nu verder moet. Vijftig meter verder stond een ander stroomhuisje ook in brand toen er begin juli brand woedde bij transportbedrijf Dasko. In delen van Schipluiden, De Lier, Den Hoorn en Delft zaten 5 september meerdere huishoudens en straatverlichting zonder stroom. Netbeheerder Westland Infra zoekt nog uit wat de oorzaak was.
Importheffing voor Chinese elektrische voertuigen
De onlangs door de EU ingestelde import heffingen zijn nog altijd voorlopig. Brussel en Beijing zijn nog in overleg over het verlagen van Chinese overheidssubsidies. Als China daartoe niet bereid is, worden de importheffingen voor vijf jaar van kracht. De Europese Commissie publiceert de definitieve bevindingen van het onderzoek uiterlijk op 30 oktober 2024. Elon Musk had de EU gevraagd om Tesla uit te zonderen van de hogere importheffing, omdat zij niet of minder minder profiteren van de Chinese staatssteun. Tesla’s kwam daarom weg met een 9 procent heffing.
Steeds sneller laden
Tesla had met de juiste combinatie van batterij (nikkel-kobalt-mangaan) en laadpaal de snelste laadtijd door binnen zo’n twintig minuten 80% te kunnen laden. Het Chinese merk Zeekr kan dit nu binnen 10 minuten. De batterijen van Zeekr worden gemaakt van lithium, ijzer en fosfor en zijn beter geschikt. Zeekr opende vorig jaar 500 oplaadstations door het hele land. Dit merk van moederbedrijf Geely is ook grootaandeelhouder van Lotus, Polestar en Volvo. In de grootste steden is er inmiddels meer dan één laadpaal per 100 inwoners.
Tennet volop aan de slag met transitie
TenneT heeft een contract afgesloten met BAM Infra Nederland, Strukton Wegen & Beton en VolkerWessels Hoogspanning Civiel voor grote bovengrondse hoogspanningsnetprojecten in Nederland. De raamovereenkomst heeft een initiële looptijd van vier jaar met drie verlengingsopties van twee jaar en een maximale waarde van 2,5 miljard euro. TenneT investeert de komende 10 jaar zo’n 60 miljard in het Nederlandse hoogspanningsnet. Om knelpunten in het hoogspanningsnet op te lossen en te voorkomen moeten de komende jaren een groot aantal bestaande bovengrondse hoogspanningslijnen opgewaardeerd worden om minimaal 30 procent meer elektriciteit te kunnen transporteren. De komende 10 jaar gaat het om zo’n 600 kilometer. In diezelfde periode verwacht TenneT zo’n 400 kilometer aan nieuwe hoogspanningslijnen te realiseren. Dit betekent een verdrievoudiging van het huidige werkpakket. Om de hrote investeringen te dekken zijn de netwerkkosten voor industriële grootverbruikers in Nederland in twee jaar tijd drie keer zo hoog geworden in vergelijking met andere Europese landen.
India groter in EV
Ola Electric Mobility, een Indiase fabrikant van elektrische tweewielers, gevestigd in Bangalore groeit enorm. Het heeft een productiefaciliteit in Krishnagiri, Tamil Nadu en is nu de grootste tweewieler-EV-productiefabriek van India. In 2023 leidde het bedrijf de markt voor elektrische scooters in India, met een aandeel van 30%.
Goedkope elektrische auto's op komst
Er komen eindelijk een betaalbare elektrische auto’s. De Volkswagen ID1 gaat zo’n 20.000 eurokosten. De Dacia Spring is er al voor net onder de 20.000 euro en Citroën kwam met de ë-C3 voor krap 25.000 euro. Stellantis. Renault heeft net de 5 gepresenteerd vanaf 25.000 euro en binnenkort komt er een elektrische Renault Twingo voor circa 20.000 euro. Hyundai komt met de Inster voor rond de 25.000 euro. En Chinese automerken zullen zich binnen een jaar eveneens auto’s tussen de 20.000 en 25.000 euro aandienen.
Lichtgewicht, circulaire en PFAS-vrije zonnepanelen
Het Limburgs Energie Fonds (LEF) steekt 1,5 miljoen euro in Solarge, de in Weert gevestigde producent van lichtgewicht, circulaire en PFAS-vrije zonnepanelen. Door het lichtgewichtaspect komen maar liefst 40 procent meer daken in Nederland in aanmerking voor zonnepanelen. Daken die niet het gewicht van de ‘klassieke’ panelen kunnen dragen kunnen die van de Solarge-panelen wel. Bovendien zijn ze niet giftig en recyclebaar aan het einde van hun levenscyclus. Met de investering treedt het LEF toe tot de aandeelhoudersstructuur van Solarge. De investering van het LEF wordt gebruikt voor de verdere opschaling van de huidige productielocatie in Weert en de beoogde bouw van een tweede productiefaciliteit. First closing van de investeringsronde waarin het LEF heeft deelgenomen vond plaats in april 2024. De private professionele (impact) investeerder Phase2.earth is ook toegetreden tot de aandeelhoudersstructuur van Solarge.Solarge werd in 2018 opgericht door Jan Vesseur, Huib van den Heuvel en Gerard de Leede en produceert sinds 2023 lichtgewicht zonnepanelen die bedoeld zijn als duurzame oplossing voor plekken waar conventionele zonnepanelen vanwege gewicht geen optie- of een inferieure optie zijn. Een eerdere investering van 3 miljoen euro kwam uit impactfondsen Fase2.aarde en Orchard Participations, samen met bestaande investeerders als Daan van der Vorm en Sytse Bouwer. Het LEF is opgericht door de Provincie Limburg en wordt beheerd door Polestar Capital. Het LEF is een impact fonds en classificeert als een donkergroen fonds (artikel 9 fonds) onder de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR). Het fonds zorgt voor realisatie van kansrijke Limburgse projecten in de circulaire economie, energiebesparing, duurzame energieopwekking of asbestsanering. Het LEF verstrekt het project hiervoor een deel van de financiering in de vorm van risicokapitaal of een (achtergestelde) lening. LEF is een financieringsfonds en verstrekt geen subsidie: hiermee kunnen meer duurzame projecten worden gerealiseerd. Dit fonds wordt mede mogelijk gemaakt door de Provincie Limburg, de Europese Investeringsbank en het Europees Fonds voor Strategische Investeringen (EFSI).
Ook lichtgewicht zijn de door de Universiteit van Oxford ontwikkelde ultradunne zonnecellen in de vorm van folie (fotovoltaïsche zonnecellen), met net zo veel rendement als al bestaande zonnepanelen. Een wereldwijde doorbraak op het gebied van zonne-energie noemen Nederlandse wetenschappers het. Er zijn productiebedrijven die staan te trappelen om de productie te starten. Het zijn als het ware een aantal lagen met zonnecellen over elkaar heen, terwijl het materiaal flexibel blijft. Iedere zonnecel is heel gevoelig en zet bepaalde delen van het zonnespectrum heel efficiënt om in elektriciteit. Daardoor kan het hoge rendement behaald worden. De nieuwe zonnecellen zijn ongeveer rond de micrometer, terwijl de standaard siliciumcel meer dan 100 micrometer dik is. De nieuwe cellen zijn dus een factor 100 dunner. Hierdoor kunnen ze overal op én overheen gelegd worden. Dat kan op daken, gevels, geluidsschermen of op auto’s om de actieradius van de accu te vergroten. De materialen die gebruikt worden voor de nieuwe cellen zijn goedkoper dan silicium. Het zal nog tientallen jaren duren voordat de folie-zonnecel zal worden ingezet, ‘zeker ook in multi-laagsstructuur’. Deze zonnecellen worden op dit moment wel al toegepast op silicium en daar zijn in het lab al rendementen van tegen de 35 procent gehaald.
In de eerste helft van dit jaar zijn maar half zoveel zonnepanelen geplaatst als vorig jaar. Over de eerste zes maanden bleef de teller steken op 188.000 nieuwe installaties
In een aantal gemeenten waar al is gebouwd, kunnen de woningen niet aangesloten worden omdat het stroomnetwerk vol is. Provincies en bouwbedrijven slaan alarm. Wel een woning, maar geen stroom. Dat is landelijk steeds vaker het geval, omdat het stroomnetwerk overvol is. Energiebedrijven willen klanten daarom stimuleren om opgewekte zonnestroom veel meer zelf te gaan gebruiken. Door de hoge terugleverkosten die energieleveranciers vragen is het soms zelfs voordeliger om zonnepanelen helemaal uit te schakelen dan ze aan te houden. Ruim de helft van de bedrijventerreinen heeft ook geen capaciteit meer voor extra afname van elektriciteit. Bedrijven moeten in sommige regio’s tot zes of zeven jaar wachten op een stroomaansluiting. Netbeheerder Tennet houdt rekening met een tekort aan elektriciteit in Nederland na 2030 en waarschuwt nu al voor stroomstoringen van 14 uur. Dat komt onder meer omdat Nederland de komende jaren van het gas af wil en elektrisch wil laten rijden. De gevolgen van netcongestie zijn voelbaar binnen alle sectoren. Er is nog maar zeer beperkte ruimte voor nieuwe aansluitingen van grootschalige zon- en windprojecten. Zonne- en windparken moeten steeds vaker worden stilgelegd. Ook de verkoop van warmtepompen is in Nederland in de eerste helft van 2024 enorm ingestort. De brancheorganisatie van fabrikanten van warmtepompen meldt voor het derde kwartaal op rij een daling van de verkopen en waarschuwt dat duurzaamheidsdoelstellingen voor de gebouwde omgeving voor het kalenderjaar 2030 uit zicht raken. De marktvraag naar warmtepompen is ingestort doordat de regering aangekondigd heeft de renovatienorm niet door te zetten en elektriciteit niet te bevorderen boven aardgas. Aannemende dat het totale marktaandeel van warmtepompen in de nieuwbouw vergelijkbaar is gebleven in 2024, ziet de sector een significante toename van all-electric lucht-water warmtepompen ten koste van bodem-warmtepompen in de nieuwbouw. Het netto marktvolumeverlies zit in de bestaande woningen. All-electric lucht-waterwarmtepompen leverden daar juist meer in dan hybrides. Het marktaandeel van hybride warmtepompen in de renovatiemarkt steeg van 55 procent in 2023 naar 65 procent in de eerste helft van 2024. Voor heel 2024 verwacht de warmtepompindustrie tussen de 90.000 en 100.000 warmtepompen voor woningen te leveren, wat gelijk is aan het niveau van 2022. De branchecijfers geven aanleiding tot het verlagen van de eerdere verwachting van een nul-groei in 2024 naar een krimp. Degenen die wel een warmtepomp hebben aangeschaft hebben het probleem dat ze geen monteur kunnen vinden voor onderhoud en/of reparatie.
De gemiddelde terugleververgoeding voor huishoudens met zonnepanelen is in een jaar tijd bijna gehalveerd. De gemiddelde vergoeding in de markt deze maand nog maar 4,84 cent per kilowattuur. Er zijn ook leveranciers waar de terugleververgoeding volledig is verdwenen of is teruggebracht tot 1 cent.
Hill & Smith PLC – leverancier van infrastructuurproducten uit Solihull, West Midlands – heeft Trident Industries LLC overgenomen voor 46 miljoen dollar in contanten, inclusief een eerste betaling van 13,5 miljoen dollar en uitgestelde contanten van maximaal 32,5 miljoen dollar op basis van de inkomsten van Trident in de komende vijf jaar. Trident is gevestigd in de Amerikaanse staat Illinois en het bestaande managementteam blijft aan. Het is een ontwerper en leverancier van composiet elektriciteitspalen en levert diensten aan nutsbedrijven in Noord-Amerika en het Caribisch gebied. In 2023 rapporteerde Trident een aangepaste winst van 5,7 miljoen dollar op 23,3 miljoen dollar aan inkomsten.
Zelfrijdende bussen voor de vliegtuigcrew
Schiphol en KLM testen zelfrijdende bussen voor de vliegtuigcrew. Een autonome pendeldienst rijdt een vaste voorgeprogrammeerde route van en naar het platform. Deze tweede test volgt op een succesvolle eerste proef met deze zelfrijdende bussen van leverancier Ohmio. Tijdens de eerste fase van de proef lag de focus op het testen van de technologie en het gebruikersgemak. Tijdens de tweede testfase staat de complexe omgeving centraal. Op en rond het platform gebeurt veel tegelijkertijd: van vliegtuigen die aankomen en vertrekken tot het afhandelingsproces en het vervoeren van crew van luchtvaartmaatschappijen. De bus haalt de komende weken een aantal keer per dag KLM Cityhopper-crew op van het A-platform. Hier staan KLM Cityhopper-vliegtuigen geparkeerd voordat ze vertrekken van of nadat ze zijn aangekomen op Schiphol. De zelfrijdende bus zet de vliegtuigcrewleden vervolgens af bij de terminal. Het voertuig is uitgerust met sensoren en speciale camera’s en maken gebruik van GPS-signalen om te lokaliseren. De bus heeft een 360 graden view doordat deze is uitgerust met Lidar-technologie. Hiermee kan het voertuig op 30 meter afstand objecten detecteren en hierop anticiperen.
De uitstoot van schadelijke stoffen door stroomproductie is in de EU in twee jaar tijd met bijna een derde gedaald. De zon en de wind hebben voor het eerst meer stroom opgewekt dan fossiele bronnen, doordat er in veel Europese landen steeds meer zonnepanelen en windmolens worden geplaatst. Tegelijkertijd loopt de productie met behulp van gas en vooral steenkool hard terug. Zon en wind produceerden in de eerste zes maanden van dit jaar 13 procent meer elektriciteit dan in de eerste helft van vorig jaar. Vooral windmolens produceerden meer, zo’n 20 procent. Stroomproductie met steenkolen daalde juist met 24 procent, terwijl aardgas met 14 procent terugliep. Vooral de grote EU-landen – Duitsland, Italië, Spanje en Frankrijk – gebruikten minder fossiele bronnen. Windmolens en zonnepanelen zijn inmiddels goed voor 30 procent van de totale stroomproductie in de Europese Unie. Dat is meer dan de 27 procent die kolen en gas voor hun rekening nemen. Andere belangrijke energiebronnen in Europa zijn waterkrachtcentrales en nucleaire energie, waarvan de productie in beide gevallen groeide. Zon, wind, water en kerncentrales zijn samen goed voor bijna drie kwart van de totale stroomproductie in de EU.
Eerste (test)laadstation op zee
Het Belgische bedrijf Parkwind heeft het eerste laadstation op zee geïnstalleerd voor elektrische schepen. Het station bevindt zich op ongeveer 47 kilometer van de kust in de Noordzee, bij het Nobelwind-windmolenpark, waar 50 windturbines staan. Het laadstation maakt gebruik van lokaal opgewekte groene energie om schepen die het windmolenpark onderhouden of materiaal transporteren op te laden. Het station levert een oplaadsnelheid van 2 tot 8 megawatt en kan ook worden gebruikt om conventionele dieselschepen van stroom te voorzien wanneer ze stil liggen, wat helpt om hun uitstoot te verminderen. Schepen kunnen automatisch aan- en afkoppelen bij het station. Het systeem is ontworpen om de bewegingen van het schip te volgen. Er is ook een systeem om te beschermen tegen overbelasting. Ook wordt zowel automatische als handmatige noodontkoppeling ondersteund. Parkwind meldt dat de installatie van het station slechts twee dagen heeft geduurd en dat dit het eerste laadstation ter wereld is dat direct stroom van windmolens op zee gebruikt om schepen op te laden. Momenteel is het een testopstelling. Parkwind wil samen met zijn Britse partner MJR de inzichten die het uit de tests verwerft gebruiken om volgend jaar een eerste commercieel station te bouwen. Dat moet tijdens het eerste kwartaal van 2025 gebeuren.
Waterstof
De subsidiepot tweedehands elektrische personenauto(SEPP)
Begin dit jaar stelde de Nederlandse overheid 29,4 miljoen euro beschikbaar om de aanschaf van een tweedehands elektrische auto aantrekkelijker te maken. In totaal is voor 14.700 gebruikte elektrische auto’s subsidie aangevraagd. Daarmee is het geld nu op, blijkt ook uit informatie van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, die de subsidie uitkeert. De RVO geeft wel aan dat er mogelijk toch nog een beetje budget vrijkomt, doordat aanvragen voor de subsidie kunnen worden ingetrokken of afgewezen. De SEPP, of Subsidie Elektrische Personenauto’s Particulieren, werd in 2020 voor het eerst geïntroduceerd. Geïnteresseerden konden de subsidie aanvragen om een volledig elektrische personenauto te kopen die volgens de WLTP-norm een bereik van minimaal 120 kilometer heeft en waarvan de catalogusprijs tussen de 12.000 en 45.000 euro ligt. Consumenten konden maximaal 2000 euro krijgen voor een dergelijke auto. Hoewel de overheid vorig jaar nog instemde met een verlenging van de subsidie tot 2029, werd in april dit jaar aangekondigd dat de SEPP in 2025 stopt. Ook de korting op de motorrijtuigenbelasting is een aflopende zaak. In 2025 is er 75% korting op het tarief, In 2026/2028 40% korting op het tarief, In 2029 35% korting, In 2030 30% korting en in 2031 is er geen korting meer en is het bedrag hoger dan brandstofauto’s in verband met het hogere gewicht vanwege het zware accupakket.
Staatssecretaris Chris Jansen van Infrastructuur en Waterstaat heeft nu aangekondigd dat er nog eens 30 miljoen euro beschikbaar wordt gesteld om de aanschaf van emissieloze bestelauto’s te stimuleren. Dit nieuwe budget moet ervoor zorgen dat ongeveer 7.000 voertuigen kunnen worden aangeschaft door ondernemers en non-profitinstellingen. 2024 is het laatste jaar waarin de SEBA-regeling van kracht is. Vanaf 2025 zal er geen subsidie meer worden verstrekt voor de aanschaf van bestelbussen, aangezien de BPM-vrijstelling voor fossiel aangedreven bestelauto’s per 1 januari 2025 vervalt. Hierdoor verdwijnt het prijsverschil tussen emissieloze voertuigen en voertuigen met fossiele brandstoffen. Sinds de invoering van de SEBA-regeling in 2021 zijn er subsidies verstrekt voor 21.643 voertuigen. Op dit moment rijden er in Nederland ongeveer 1 miljoen bestelwagens, waarvan er circa 30.000 emissieloos zijn.
Elektrische Carver Cargo
Het in 1994 door Ton van den Brink opgerichte Friese Carver aan de Celsiusweg 26, 8912 AN Leeuwarden, ontwikkelaar van elektrische driewielers ging in 2009 failliet en maakte daarna een doorstart om in juli 2024 ondanks een extra investering van 1,8 miljoen euro opnieuw failliet te gaan. BNR Capital investeerde in 2021 nog 1,8 miljoen euro in Carver B.V., een bedrijf met in totaal 23 werknemers. BNR Capital verkreeg hiervoor een 23% minderheidsbelang. Het in 1994 door Ton van den Brink opgerichte Friese Carver in Leeuwarden, ontwikkelaar van elektrische driewielers ging ondanks deze extra investering in juli 2024 opnieuw failliet. Carver liet in mei al weten liquiditeitsproblemen te ondervinden en begon met een reorganisatie. Het bedrijf moest in 2023 hoge kosten maken voor reparaties aan driewielers, die onder de garantie vielen. Mede daardoor leed het bedrijf een nettoverlies van bijna 2,9 miljoen euro. De schuldenlast was ondertussen opgelopen tot ruim 2 miljoen euro, hoger dan de waarde van alle bezittingen. Door de aanhoudende Coronacrisis en de extreem hoge containerprijzen, stonden de geprognotiseerde groei en marge van Carver zwaar onder druk.
Bolt
De Estse Uber-concurrent Bolt heeft 220 miljoen euro krediet verkregen om zich voor te kunnen bereiden op een beursgang. Topman en oprichter Markus Villig biedt met Bolt taxivervoer, maaltijdbezorging en scooterverhuur aan in meer dan 45 landen, voornamelijk in Europa en Afrika. In Nederland is Bolt vooral bekend als taxiplatform. Bij een financieringsronde in 2022 werd het bedrijf gewaardeerd op 7,4 miljard euro. In 2022 leed Bolt een nettoverlies van 72 miljoen euro op een omzet van 1,26 miljard euro, volgens de laatste gegevens van het bedrijf. Bolt trok vorig jaar juli een nieuwe financieel directeur aan van het Britse fintechbedrijf Revolut en verklaarde destijds in 2024 winstgevend te willen zijn. Topman Villig zei vorig jaar al dat ze het bedrijf in 2025 naar de beurs willen brengen. Voorlopig komt er geen vervanging voor de honderden deelfietsen die exploitant Bolt eind 2023 terughaalde van de Bossche straten. De gemeente blijkt niet eens op zoek te zijn naar vervanging en wil meer moeite steken in het beperken van overlast van fout geparkeerde deelfietsen en -scooters. Na de steden Gent, Antwerpen en Kortrijk, is Brugge alweer de vierde grote Belgische stad waar Bolt zijn taxidiensten aanbiedt. Om de komst van het Europese taxiplatform te vieren, introduceert Bolt een speciale promotieaanbieding: Bruggenaren krijgen 20 procent korting op alle ritten. Inwoners van Brussel die door een fysieke beperking dun in hun mobiliteitsopties zitten, kunnen ook terecht bij Bolt. Met de PBM-taxicategorie (Personen met Beperkte Mobiliteit) heeft het Europese taxiplatform een nieuwe categorie binnen de app gecreëerd. Ook Bolt Nederland denkt na over dergelijke plannen. Bolt chauffeurs in Amsterdam kunnen voortaan gebruik maken van een huur Tesla. Het taxiplatform heeft er 50 aangeschaft om chauffeurs te helpen bij de overgang naar elektrisch taxivervoer. Het initiatief kost Bolt 1,6 miljoen euro.
Elektrische automarkt kruipt weer langzaam uit het dal
Dit jaar verdwijnen er bij Audi 1400 banen, terwijl eind 2025 de overige 1.600 werknemers hun baan dreigen te verliezen. Eerder leek er nog baanzekerheid tot 2027, maar de terugvallende verkoop van de Audi Q8 e-tron dreigt die deadline met twee jaar te vervroegen. Ondertussen slaagt de directie er maar niet in om een opvolger te vinden voor de Audi A3, de A1, de e-tron en de Q8 e-tron varianten die er momenteel van de productieband lopen.
HiPhi van de markant vormgegeven EV’s, waaronder X en Y geheten elektrische SUV’s met vleugeldeuren en de HiPhi Z die met zijn vele hoeken, vouwen en opmerkelijke lijnen. In onder meer Noorwegen en Duitsland had HiPhi zijn modellen al op de markt gebracht, maar van verdere Europese expansie lijkt geen sprake meer te zijn. In februari werd duidelijk dat het HiPhi niet bepaald voor de wind ging. Het bedrijf gaf toen aan de poorten van zijn fabriek in China voor een halfjaar te sluiten. Human Horizons zou onder meer op jacht zijn gegaan naar een joint-venture partner, maar is daar kennelijk niet in geslaagd. De laatste nieuwe model was de HiPhi A.
Omdat 2e hands elektrische auto’s slecht verkoopbaar zijn stijgen de leasetarieven voor deze auto’s. De prijzen zijn de afgelopen drie jaar zelfs verdubbeld. Leasemaatschappijen spelen een cruciale rol in Europa bij de energietransitie, aangezien 60% van de nieuwe auto’s wordt geleased. Voor elektrische auto’s is het aandeel geschat op 80%.
De leaseprijs wordt berekend op basis van de restwaarde na een leaseperiode van gemiddeld drie jaar. Wanneer dus de opbrengsten lager zijn moeten de leaseprijzen omhoog. Ook de prijsverlagingen en een goedkoop Chinees aanbod hebben invloed op de restwaarde. De verkoopwaarde van 2e hands elektrische auto’s lag in Duitsland begin juli 24% onder het niveau van vóór de pandemie en in Groot-Brittannië 30% lager.
Dat staat in schril contrast met tweedehands benzinemodellen, die in beide markten ongeveer 15% duurder bleven. Hertz meldde afschrijvingen van ongeveer 150 miljoen dollar voor de ongeveer 20.000 elektrische voertuigen die het tegen sterk gereduceerde prijzen moest verkopen en Sixt zag door de lagere restwaarden de winst in 2023 met 44 miljoen dollar dalen. Bij Arval, de leasemaatschappij van de Franse bank BNP Paribas heeft minder last van verliezen omdat daar de focus nog op fossiel ligt. Slechts 10% van Arval’s wagenpark van 1,7 miljoen voertuigen is elektrisch. Toch hebben ook zij gedwongen de prijzen al moeten verhogen vanwege de lagere restwaarden. Sommige autofabrikanten geven leasebedrijven extra contante compensaties om de verliezen te compenseren. In Duitsland is desondanks het leasen van elektrische auto’s de afgelopen drie jaar enorm toegenomen. De verkoop van elektrische auto’s daalde er in de eerste helft van 2024 echter met 16,4% nadat de overheid in december de subsidies voor consumenten afschafte. De verkoop van volledig elektrische voertuigen in de EU steeg van 6,1% in 2020 naar 14,6% van de nieuwe autoverkopen in 2023. In de eerste helft van het jaar daalde dat echter naar 14,4%, omdat de verkoop van elektrische voertuigen met slechts 1,3% steeg. Transport & Environment (T&E) in Brussel wil van grote Europese bedrijfswagenparken en leasemaatschappijen eisen dat zij tegen 2030 voor 100% elektrisch rijden. Deze dwang zal echter leiden tot een nog groter aanbod van 2e hands auto’s waardoor de prijzen nog meer zouden kunnen gaan dalen. En dat zou voor de leasemaatschappijen een reden zijn om te stoppen. De verkoop van benzineauto’s daalde overigens ook met 7 procent en de verkoop van diesels daalde met ruim 10 procent. Volkswagen is inmiddels voornemens fabrieken in Duitsland te sluiten vanwege de toenemende concurrentie van Chinese fabrikanten van elektrische voertuigen. Andere maatregelen om het bedrijf “toekomstbestendig” te maken, zijn onder meer het beëindigen van een arbeidsovereenkomst met vakbonden, die sinds 1994 van kracht is. De Europese auto-industrie verkeert in een zeer veeleisende en ernstige situatie”, aldus Oliver Blume, CEO van Volkswagen Group. “De economische omstandigheden zijn nog strenger geworden en er komen nieuwe concurrenten op de Europese markt. Vooral Duitsland als productielocatie loopt steeds verder achter op het gebied van concurrentievermogen. Volkswagen, dat eind vorig jaar een kostenbesparende maatregel van € 10 miljard ($ 11,1 miljard) startte, verliest marktaandeel in China, zijn grootste markt. In de eerste helft van het jaar daalden de leveringen aan klanten in dat land met 7% ten opzichte van dezelfde periode in 2023. De operationele winst van de groep daalde met 11,4% tot € 10,1 miljard ($ 11,2 miljard). De tegenvallende prestaties in China zijn het gevolg van het feit dat het bedrijf verliest van lokale EV-merken, met name BYD. Deze merken vormen ook een steeds grotere bedreiging voor de activiteiten in Europa. E4 waren al geplande verlagingen van fabrieks-, toeleveringsketen- en arbeidskosten en er zijn al benodigde organisatorische stappen gezet. De nieuw elektrische Volkswagen ID 3 wordt vanaf april gebouwd in de fabrieken in Zwickau en Dresden en vanaf het najaar van 2023 in de hoofdfabriek van de autofabrikant in Wolfsburg. De kostenbesparende plannen van Volkswagen stuiten op hevig verzet van de vakbondsvertegenwoordigers, die bijna de helft van de zetels in de raad van commissarissen van het bedrijf bekleden. Deze raad benoemt de topmanagers. IG Metall, een van de machtigste vakbonden van Duitsland, gaf maandag wanbeheer de schuld van de tekortkomingen van het bedrijf en beloofde te strijden voor het behoud van banen. “Deze aanpak is niet alleen kortzichtig, maar ook zeer gevaarlijk: het risico bestaat dat het hart van Volkswagen wordt vernietigd. Volgens het meest recente winstrapport heeft Volkswagen wereldwijd bijna 683.000 werknemers, waarvan zo’n 295.000 in Duitsland. Thomas Schaefer, de CEO van Volkswagen personenauto’s, zei dat het bedrijf zich blijft inzetten voor Duitsland “als vestigingsplaats”. “De situatie is extreem gespannen en kan niet worden opgelost met eenvoudige kostenbesparende maatregelen”, volgens Volkswagen. Van januari tot en met augustus zijn 63.467 gebruikte elektrische auto’s verkocht. Dat zijn er 72 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Ook hybride modellen doen het weer goed.
Polestar
Vanwege tegenvallende vraag naar elektrische auto’s maakte Polestar in 2023 een nettoverlies van 1,09 miljard euro. Ook in het tweede kwartaal van 2024 werd opnieuw een flink verlies gemaakt. De Volvo-spin-off van Geely had een omzet over de afgelopen periode die 17 procent lager uit kwam op een kleine 575 miljoen dollar. Polestar noteerde in het tweede kwartaal een verlies van 4,2 miljoen dollar. Gecorrigeerd voor belastingen was sprake van een operationeel verlies van ruim 242 miljoen dollar. Dit is weliswaar iets minder verlies dan in de vergelijkbare periode vorig jaar (toen was dit zo’n 270 miljoen dollar). De beurswaarde is met meer dan 90 procent gedaald sinds de afsplitsing van Volvo Car twee jaar geleden. Polestar verkocht ruim 13 duizend voertuigen minder auto’s en zag zich genoodzaakt om hogere kortingen te rekenen, om te voorkomen dat de verkopen nog meer zouden wegzakken. In Nederland werden tot en met juli 1.058 Polestars geregistreerd, een kleine tien procent minder dan in 2023. Zelf heeft het bedrijf nog wel vertrouwen in een sterkere tweede helft van het jaar. De huidige CEO Thomas Ingenlath moet vertrekken en wordt vervangen door voormalig Opel-topman Michael Lohscheller.
De op twee na grootste fabrikant van elektrische voertuigen ter wereld ZF Friedrichshafen gaat een kwart van alle banen in Duitsland schrappen. Dat komt neer op ongeveer 14.000 werknemers. In de eerste helft van 2024 daalde de verkoop van elektrische voertuigen in Duitsland met 16,4%.
Volkswagen gaat ongeveer duizend banen schrappen in zijn elektrische autofabriek in Zwickau. Europa’s grootste autofabrikant heeft de capaciteit in de fabrieken in Duitsland teruggeschroefd. Ook batterijprojecten zijn in de ijskast gezet. Zo is onderdelenleverancier Valeo SE op zoek naar kopers voor twee fabrieken die niet voldoende zaken doen.
Continental heeft plannen aangekondigd voor banenreductie
2e hands elektrische auto’s zijn onverkoopbaar. Ruim 68 procent van de Duitse autodealers weigert om gebruikte elektrische auto’s in te ruilen. Meer dan de helft van de dealers noemt gebruikte elektrische voertuigen momenteel ‘nagenoeg onverkoopbaar’.
Het aantal inschrijvingen van elektrische auto’s daalde in Duitsland met 37 procent tot ruim 30 duizend voertuigen in vergelijking met een jaar eerder
Autoverhuurder Sixt gaat minder elektrische voertuigen aanbieden omdat de vraag tegenvalt. Sixt heeft nu nog tienduizend EV’s en gaat een deel verkopen
Chinezen menen dat de importheffingen ingaan tegen de WTO-regels en gaan in beroep bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO)
Het afgelopen kwartaal verloor Rivian 1,46 miljard dollar. Rivian verliest bijna 30.000 euro per auto
Problemen bij Ebusco, bezem door management
De mede door huidig topman Peter Bijvelds in 2012 opgerichte producent van elektrische stadsbussen in Deurne heeft een voortdurend gebrek aan onderdelen, productieproblemen, krijgt boetes voor te late levering van bussen en heeft zorgen over de financiering. Er wordt met schuldeisers gesproken over betalingsregelingen en een faillissement is in zicht. Peter Bijvelds en zijn onlangs aangestelde ceo Michiel Peters hadden het plan om uit de situatie waarin het bedrijf zit te komen. Dat plan hing deels af van het ophalen van externe financiering en betalingsoplossingen met schuldeisers. Eigenaar Peter Bijvelds die nog maar 35,37% van de aandelen bezit moest de andere aandeelhouders, ING Groep NV (19,62%), Van der Valk Investments BV (6,51%), Teslin Participaties Coöperatief UA (4,98%) en B.V. Beleggingsfonds “Hoogh Blarick” (3,28%) om meer geld vragen. Ebusco kreeg verschillende boetes tot 5 miljoen euro omdat ze zich niet aan klantafspraken konden houden. Vanwege aanhoudende onderdelentekorten in Europa laat de Deurnese busfabrikant Ebusco sinds eind 2023 een deel van de bussen assembleren in China. Een kapitaalsinjectie van ruim 60 miljoen euro door een onderhandse aandelenemissie (25 miljoen euro) en een converteerbare obligatie (37 miljoen euro) ging op aan ruim 50 miljoen euro voor voorraden om de leveringsproblemen het hoofd te bieden, twintig miljoen euro voor nieuwe machines, Een nieuwe fabriek in het Franse Rouen en een nieuw automatiseringssysteem. De omzettegenvaller kwam boven op de tegenvaller van zeven miljoen euro die ze meer kwijt waren aan de inkoop van onderdelen, transportkosten en importheffingen. De ebitda eindigde op ruim 52 miljoen euro negatief. Voor het lopende boekjaar wordt een omzet van minimaal 325 miljoen euro en een positief bedrijfsresultaat verwacht. De omzet over 2023 was ruim 102 miljoen euro. Ebusco sloot het jaar af met een kaspositie van 28 miljoen euro. Vorig jaar was dat nog 95 miljoen euro. In 2024 zou de omzet, onder andere omdat veel verkopen in dit in plaats van vorig jaar worden afgerond, moeten verdrievoudigen tot meer dan 325 miljoen euro. Maar waarschijnlijk zal er nog jarenlang een verlies geboekt gaan worden. De post uitgestelde belastingvorderingen die in 2022 ruim 16 miljoen euro bedroeg, werd eind vorig jaar helemaal naar nul afgewaardeerd vanwege Ebusco’s ‘historie van gerapporteerde verliezen. Ebusco ging in oktober 2021 naar de beurs op een koers 21 euro en daar is nu nog maar 3 euro van over. Beleggers die inschreven op de emissiekoers van 21 euro, verloren tot nu toe bijna 85 procent van hun inleg. Van de beurswaarde van 1,3 miljard euro is inmiddels nog circa 200 miljoen over. En dat is inclusief de aandelenuitgifte van 25 miljoen euro in december vorig jaar (5 miljoen aandelen tegen 5 euro per stuk). Bij de beursgang verwachtte Ebusco voor de middellange termijn op een productie van 3.000 bussen, wat 1,5 miljard euro aan verkopen moest opleveren. Iedere verkochte bus zou een operationele marge van minimaal 35 procent moeten opleveren. Omzetten, marges en kasstromen zijn extreem veel lager dan bij de beursgang waren aangekondigd. Ebusco is door de aanhoudende productieproblemen nog dieper in de rode cijfers gekomen. Om problemen op te lossen heeft Ebusco binnen de top van het bedrijf veel veranderingen doorgevoerd. Daarnaast zijn er mensen bij gekomen. Zo zijn Roald Dogge de raad van bestuur en Erland Morelissen aan het uitvoerend team toegevoegd om met hun ervaring in de busindustrie het operationele reilen en zeilen weer op orde te krijgen. Verder wordt Bijvelds sinds kort bijgestaan door co-ceo Michiel Peters. Onder leiding van Peters zou er dit jaar verder gewerkt worden aan het vereenvoudigen van het productieproces en de toeleveringsketen. De reorganisatie moest leiden tot een hogere productie naar veertig tot vijftig bussen per maand tegen eind 2025. Ebusco moest vanwege grote verliezen eerder al 100 werknemers ontslaan en besteedde de assemblage uit aan China en Portugal, waardoor ook zij onderhevig kunnen worden aan importheffingen. Op de valreep kreeg Ebusco begin januari een Zwitserse order voor het leveren van twaalf elektrische bussen, maar dat is onvoldoende om het tij te keren. Een kapitaalinjectie van 34,2 miljoen euro werd bij de aandeelhouders opgehaald. De bussen van Ebusco rijden onder andere rond in Nederland, België, Duitsland, Frankrijk en Noorwegen, en dit jaar ook in Zweden en Spanje. Als voorwaarde van de kapitaalsinjectie moesten oprichter en topman Peter Bijvelds en CEO Michiel Peters vertrekken. De raad van commissarissen wilde vanwege de opnieuw teleurstellende halfjaarcijfers dat zijn werden vervangen door de Duitse meer ervaren CEO Christian Schreyer. Schreyer heeft meer dan 25 jaar ervaring in de openbaarvervoersector en was bestuurder bij Deutsche Bahn. Schreyer brengt meer dan 25 jaar ervaring mee in de openbaar vervoersector en logistiek, opgedaan bij bedrijven zoals Deutsche Bahn, DB Schenker Rail, Transdev en Go Ahead. Hij heeft door zijn carrière heen aanzienlijke bedrijfstransformaties geleid en beschikt over diepgaande kennis van de sector en klantinzichten. Schreyer heeft een Master of Laws behaald aan de Ludwig-Maximilians-Universität München en volgde een General Management Program aan Harvard Business School in de Verenigde Staten. In het eerste halfjaar van 2024 leverde Ebusco 98 bussen af, terwijl honderden exemplaren waren gepland. In de eerste helft van dit jaar werd een verlies geleden van bijna 65 miljoen euro, op een omzet van 38 miljoen euro. In juli kondigde het bedrijf al aan om van zeven vestigingen naar vijf te gaan. Er werken nu nog 770 mensen bij Ebusco, zo’n honderd minder dan eind vorig jaar. Naar verwachting zullen er nog meer banen worden geschrapt. Het bedrijf zal binnenkort een buitengewone aandeelhoudersvergadering uitroepen om Christian Schreyer officieel te benoemen. De Raad van Commissarissen liet ook lid van de Raad Ruud Spoor vertrekken net als Saskia Schatteman, eveneens lid van de Raad. Bij investeerder Teslin moest Hein van Beuningen ook opstappen. Het is het komende halfjaar er op of er onder voor de bussenbouwer.
Elektrisch laden steeds duurder en gecompliceerder
Fastned
Half juli 2024 opende het vernieuwde snellaadstation Den Ruygen Hoek-West aan de A4 bij Hoofddorp, met een verdubbelde capaciteit van zestien voertuigen. Het uitgebreide station is het grootste van Fastned in Nederland en is uitgerust met de snelste snelladers die op dit moment beschikbaar zijn: 400 kW-laders. Fastned gaat samen met Autopistas twee snellaadstations bouwen in de provincie Barcelona.
Goedopweg
Goedopweg, de provincie Utrecht en de gemeenten Utrecht en Amersfoort werken met MaaS-dienstverleners Gaiyo, Umob en VCCR/Automicle samen met als doel de MaaS Living Lab bij het gebruik van deelvervoer en het ov in de regio te stimuleren. In de mobiliteitsapps moeten op termijn kortingsregelingen geïntegreerd worden voor inwoners met een kleine beurs.
Voor deze groep willen overheden ook voor de vervoerder haalbare kortingsregelingen organiseren. Ook regelingen die de bereikbaarheid in de regio moeten verbeteren en de uitstoot van CO2 kunnen verminderen zijn een beoogd doel. Een ander idee is een kortingsregeling voor het ov voor gebruikers van P+R-terreinen.Het project is een vervolg op een eerdere MaaS-pilot uit 2022. Toen werkte de regio Utrecht samen met Gaiyo om MaaS beter van de grond te krijgen. Goedopweg is een samenwerking tussen de provincie Utrecht, de gemeenten Utrecht en Amersfoort, samenwerkingsorganisatie U10, Rijkswaterstaat en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De organisatie heeft als doel om de bereikbaarheid en leefbaarheid van de regio Utrecht te verbeteren en mobiliteit te verduurzamen.
Het aantal elektrische auto’s, plug-in hybrides en elektrische voertuigen met een range extender is in 2023 wereldwijd met ongeveer de helft toegenomen. In totaal zijn er nu zo’n 42 miljoen van dergelijke auto’s. Vooral de hybrides doen het goed.
Alphabet investeert de komende jaren nog eens 5 miljard dollar (4,6 miljard euro) extra in zelfrijdende elektrische auto’s
Fatbikes
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft 3500 fatbikes van QMwheel in beslag genomen. De V20Pro van het bedrijf QMWheel voer je in een paar minuten op tot 45 km per uur. De 2e Kamer wil dat de minister een leeftijdsgrens koppelt aan de Fatbike maar de minister zint op andere maatregelen.
Volgens de inspectie hebben deze fatbikes de technische kenmerken van een bromfiets, terwijl ze als elektrische fietsen aan de man worden gebracht. Voor een bromfiets zijn een typegoedkeuring, kenteken en WA-verzekering nodig. Ook moeten bestuurders een helm dragen en in het bezit zijn van een rijbewijs. Mocht blijken dat de in beslag genomen fatbikes inderdaad niet voldoen aan de Europese regels, dan verwacht de ILT van de Chinese fabrikant dat deze alle voertuigen terughaalt. Het is namelijk de verantwoordelijkheid van fabrikanten om te voldoen aan wet- en regelgeving. En ook importeurs en distributeurs hebben de verantwoordelijkheid om zich ervan te verzekeren dat aan wet- en regelgeving is/wordt voldaan. Er zijn naar schatting 12.500 deelscooters in Nederland. Scooterwinkel La Souris roept zo’n 3000 fatbikes van het type V20 van QMWheels, die makkelijk op te voeren zijn, terug. Met een software-update moet dat opvoeren minder makkelijk worden en dat kost maar vijf minuten. Als tijdens de update ook blijkt dat de fietsen een zwaardere motor hebben dan is toegestaan, zullen die kosteloos worden vervangen.
Linemart GmbH
Eigenaar van het doorgestarte Timyo, producent van Keola, VanDijck en Muon e-bikes. Timyo ging op 23 juli 2024 failliet en doorgestart door VanDijck Mobility (VDM) en gefinancierd door Linemart. Timyo kampte al enige tijd met problemen, vooral door Corona en de lockdown in fabrieken van toeleveranciers, uitgestelde en/of bovenmatig gestegen kosten voor transporten van onderdelen en aflossing van Coronasteun. Volgens Zhu, de oprichter en CEO van Timyo, had het bedrijf in deze periode te maken met grote technische problemen met belangrijke leveranciers van motoren en batterijen. “We kregen te maken met ernstige technische problemen met onze belangrijkste motor- en batterijleveranciers, wat het vertrouwen in onze producten aanzienlijk ondermijnde. Timyo probeerde deze problemen intern op te lossen. Timyo werd geconfronteerd met een groot aantal financiële uitdagingen in de aanloop naar het faillissement. In een poging om de verkoop te stimuleren, gaf Timyo in het laatste kwartaal van 2023 fikse kortingen op hun fietsen, met als doel genoeg inkomsten te genereren om de salarissen van de werknemers te betalen. Deze strategie slaagde er echter niet in om de financiën van het bedrijf te stabiliseren. Timyo kwam zijn verplichtingen aan het pensioenfonds niet na. Het bedrijf werd voortgezet onder een nieuwe BV, VanDijck Mobility (VDM). Na een reorganisatie werden de (after) sales activiteiten overgenomen in VanDijck Mobility (VDM) en is het bedrijf binnen Roosendaal verhuisd naar een andere locatie, zonder assemblagefaciliteit, maar wel met verkoopkantoor en beperkte opslag. Keola en VanDijck werden opnieuw in de markt gezet en daar zouden de sportieve e-bikes van Muon later nog bij komen. Er werd miljoenen verlies op reparaties en garantiekwesties gelden. Er zijn nu ook investeerders zoals Linemart GmbH aan boord, die de hele operatie en de supply chain financieel ondersteunen. Dealers ontvangen inmiddels al fietsen, facturen en nieuwsbrieven vanuit VDM. Linemart GmbH heeft serieuze plannen om de overgebleven merken Muon en VanDijck groot te maken. Het bedrijf is afgeslankt tot ongeveer 17 werknemers. Samen met VanDijck gaan ze in eerste instantie werken met twee modellijnen. De budget-lijn Voyage zal gaan van € 1500 tot € 2500. Daarboven komt de premium-lijn VanDijck, die varieert van € 2600 tot € 4000. Zo zal VanDijck meer en meer een premium e-bikemerk worden. In 2025 zullen ze de Voyage-lijn afsplitsen van VanDijck en als individueel merk positioneren.
Niet alleen Babboe, maar ook andere merken zoals Vogue, Cangoo en Bakfiets.nl ondervinden problemen met brekende frames. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) onderzoekt al sinds februari deze populaire fietsen. Inspecteurs van de NVWA hebben meerdere bezoeken afgelegd aan eigenaren en leveranciers van de bakfietsen die voornamelijk door verkeersdrempels veel te lijden lijken te hebben. Familiebedrijf Europe Cycle Company BV van de Vogue Bike, opgericht in 2007 is ook onderzocht door NVWA evenals Cangoo de afgelopen zeven jaar tien meldingen van gebroken frames ontving, voornamelijk van hun driewielige modellen. De managing director van Cangoo, Daniël Popal, verklaarde dat het bedrijf samen met leveranciers onderzoek doet naar de mogelijke oorzaken van de breuken. “In één geval is vastgesteld dat de bakfiets werd gebruikt voor professioneel vervoer, wat buiten de ontwerpdoeleinden valt,” aldus Popal. Cangoo heeft onlangs besloten om met de verkoop te stopen. Bakfiets.nl benadrukt dat veiligheid hun hoogste prioriteit is. Directeur Jan Rijkeboer van Bakfiets.nl gaf aan dat er bij hen zelden frameproblemen voorkomen en dat gemiddeld acht frames per jaar worden vervangen, zodra er roest of een barst wordt geconstateerd, maar er zijn geen gevallen bekend waarbij gevaarlijke situaties zijn ontstaan.
Touringcarbedrijven komen in aanmerking voor de Subsidieregeling Aanschaf Emissieloze Touringcars (STour). De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), die de regeling uitvoert heeft 2 miljoen euro beschikbaar, waarvan de helft is bestemd voor touringcarondernemers en de andere helft voor concessiehouders in het openbaar vervoer. Voor touringcarbedrijven is er subsidie voor maximaal twee touringcars per aanvrager. Voor concessiehouders is er subsidie voor maximaal vijf touringcars per aanvrager. De subsidie is een percentage van de meerkosten die een onderneming heeft bij de aanschaf van een batterij-elektrische touringcar, vergeleken met een zelfde touringcar op diesel. Daarnaast heeft ook de grootte van een onderneming invloed op het subsidiebedrag. Zo ligt het maximale subsidiebedrag voor kleine bedrijven op 180.000 euro, voor middelgrote bedrijven op 150.000 euro en voor grote bedrijven op 90.000 euro.
Go Sharing stopt in Tilburg en Den Bosch en blijft alleen in Amsterdam nog actief. De scooters en fietsen, die naast in Tilburg en Den Bosch ook in tien andere steden staan, zullen binnenkort niet meer te gebruiken zijn. Volgens een medewerker wordt het personeel ontslagen en zullen aankomende weken de voertuigen van de straat gehaald worden. Vorig jaar werden de scooters ook al wegens ‘onverwachte omstandigheden’ uit Breda en Tilburg gehaald. In 2022 werd er ook al gesneden in het aantal steden waarin ze actief waren: toen trokken ze zich uit 32 van de 45 gemeenten terug.
In Driemond is door Solarhub Driemond gefaciliteerd door Vloto uit Muiden een een proef gestart met elektrische deelauto’s voor de inwoners. Zij hebben nu toegang tot een elektrische VW ID-4 en binnenkort ook een Microlino. Voor elk gedeeld voertuig komen vijf tot tien publieke parkeerplaatsen vrij die worden gebruikt voor vergroening. Solarhub Driemond die wordt gesteund door de Dorpsraad Driemond gaat uit van acht laadpalen, waarvan vier exclusief bestemd voor de deelauto’s. De rest is beschikbaar is voor andere elektrische autobezitters in de wijk. De standplaats is voorzien van een overkapping met zonnepanelen, en de voertuigen kunnen sleutelloos worden geboekt. De proef loopt tot eind augustus en is bedoeld om de voordelen van deelauto’s te demonstreren en mogelijk een aantrekkelijk alternatief te bieden voor gezinnen die overwegen een tweede auto aan te schaffen.
Swapfiets
De onderneming met fietsdeelabonnementen van Pon boekt jaar op jaar verlies en dit is sinds de oprichting opgelopen naar 106 miljoen euro. In 2021 en 2022 stond Swapfiets al 29,3 miljoen euro in het rood, ondanks de omzetgroei met in 2022 met wel 40%. (73 miljoen euro meer omzet). Over het boekjaar 2022 werd 31 miljoen euro verlies geleden en over 2023 22,5 miljoen. Swapfiets wacht vanwege deze cijfers nog even met het uitbreiden naar meer steden dan de 60 die ze al voorzien van leenfietsen. Slechts de helft van deze steden is winstgevend. Een abonnement afsluiten kost 20 euro per maand voor een gewone fiets en voor een elektrische fiets betaal je ongeveer 60 tot 75 euro. Als je een lekke band hebt, of schade, dan komt Swapfiets dat zonder extra kosten oplossen. Het voornemen was om 1 miljoen abonnementen te hebben in 2025 maar dat aantal blijft nu steken op ongeveer 269.000 in 2023. Er moeten er in 2023 dus nog 30.000 bijkomen. Eigenaar Pon laat weten dat vooral het aantal kapotte en verdwenen fietsen een zware wissel trekken op het bedrijfsresultaat. In 2021 moest hier maar liefst 11 miljoen euro op worden afgeschreven. Ongeveer 44% van alle Swapfietsen is verdwenen. Er is nu een voorziening getroffen voor 7,6 miljoen euro voor fietsen die niet meer terugkomen en 3,6 miljoen euro voor schade aan de fietsen. In 2021 reden er voor 13,9 miljoen euro aan Swapfietsen rond. Pon investeerde in de eerste instantie 84 miljoen euro in het bedrijf en in 2021 moest daar 26,3 miljoen bij. Ook werd er een lening van 11,2 miljoen euro afgesloten. De Swapfiets moet in 2025 volledig recyclebaar worden door de fietsen degelijker en duurzamer te maken Zo wil Swapfiets besparen op de kosten van schades, die veel tijd en geld kosten. Swapfiets werkt aan een nieuw frame voor e-bikes, dat zó ontwikkeld is dat je er elektromotoren van verschillende fabrikanten op passen. Als een elektromotor van ene bepaald merk dan niet meer leverbaar is, kan er een ander ,merk motor op. Spatborden worden vervangen door buigzame varianten, die niet breken en ook kiest Swapfiets voor dure fietskettingen, die 20% duurder zijn maar 60% langer meegaan. De blauwe banden worden gehuurd van het Italiaanse Vittoria. Lekke banden kunnen worden doorberekend. Elke band is daarom voorzien van een unieke code. Vittoria blijft eigenaar van de banden. Dit systeem wil Pon ook voor de andere onderdelen. Het bedrijf zit nu op 88% recyclebaar maar in 2025 moet dat 100% worden. Zadels en trappers zijn lastig te recyclen. Grote kans dat de vernielingen en de diefstallen het bedrijf, net als Greenmo, uiteindelijk de kop gaat kosten. De omzet is 71,7 miljoen euro. Swapfiets sluit en aantal vestigingen in Frankrijk en Duitsland. Ook vertrekken ze uit Milaan. Ook stopten ze met elektrische scooters en kwamen er hiervoor in de plaats meer elektrische fietsen bij. Tot en met 2022 heeft Pon 118,7 miljoen euro moeten toeleggen.
a.s.r. real estate lanceert nieuw fonds voor Nederlandse batterijen en zonneparken
Seaqurrent heeft primeur met TidalKite onderwatervlieger
Investeerders zoals EIT InnoEnergy, PMH Investments, Invest-NL, de FOM en NOM als aandeelhouders investeerden ruim 4,8 miljoen euro in het önderwatervlieger” project. Het Rijks Waddenfonds stak ook 2,5 miljoen euro in het innovatieve getijdenenergie project. De stroming in de zee als gevolg van eb en vloed wordt omgezet in elektriciteit. Seaqurrent heeft een soort aluminium ‘vlieger’ gemaakt die achtjes draait aan een kabel, die verbonden is met een generator op de zeebodem. In het zeegat tussen Ameland en Terschelling. De bewegingen van de vlieger worden op computerschermen gevolgd in een controlekamer en het systeem heeft een generator op de zeebodem. De “vlieger” fraait in het water achtjes rond de generator en leidt de hierdoor opgewekte elektriciteit via een stroomkabel naar Ameland. De vlieger” kan aan zo’n 700 huishoudens op het eiland stroom leveren. Ameland wil vijftien jaar vooruit lopen op de rest van Nederland en in 2035 al CO2-neutraal zijn. Met name de zeegaten tussen de eilanden kennen een sterke stroming als gevolg van eb en vloed. Het opwekken van de stroom kost 16 cent per kilowattuur en is duurder dan elektriciteit uit zon of wind. Naarmate de vliegers groter zijn en er onderwaterparken komen met veel vliegers bij elkaar, gaat de kostprijs omlaag. De belangrijkste drijfveer om te investeren in getijdenenergie is de constante levering. Ook als de zon niet schijnt en de wind niet waait is er altijd eb en vloed. Daarmee kan getijdenenergie, net als kernenergie, een stabiele aanvulling zijn op de stroomvoorziening die steeds meer afhankelijk wordt van het weer. TidalKite beweegt in een vooraf bepaald en stabiel achtvormig pad, aangestuurd door een autonoom, geavanceerd extern monitoring- en controlesysteem, dat toezicht houdt op het gehele proces voor optimale prestaties en veiligheid. De trekkracht die door de vlieger wordt gegenereerd, zet een biologisch afbreekbare werkvloeistof in beweging, die vervolgens wordt omgezet in een roterende beweging die een generator aandrijft om elektriciteit te produceren. Een onderzeese stroomkabel transporteert de elektriciteit van de onderwateroperatie naar de kust en voert deze in het net. Het TidalKite-systeem kan in alle getijdensegmenten werken en kan worden gesleept en op zijn plaats worden geïnstalleerd met behulp van standaard, algemeen beschikbare vaartuigen en apparatuur om lagere gemiddelde energiekosten mogelijk te maken. De Waddenvereniging vinden het idee minder vanwege de aanwezige kwetsbare zeehonden en vogels . TidalKite beweegt in een vooraf bepaald en stabiel achtvormig pad, aangestuurd door een autonoom, geavanceerd extern monitoring- en controlesysteem, dat toezicht houdt op het gehele proces voor optimale prestaties en veiligheid. De trekkracht die door de vlieger wordt gegenereerd, zet een biologisch afbreekbare werkvloeistof in beweging, die vervolgens wordt omgezet in een roterende beweging die een generator aandrijft om elektriciteit te produceren. Een onderzeese stroomkabel transporteert de elektriciteit van de onderwateroperatie naar de kust en voert deze in het net. Het TidalKite-systeem kan in alle getijdensegmenten werken en kan worden gesleept en op zijn plaats worden geïnstalleerd met behulp van standaard, algemeen beschikbare vaartuigen en apparatuur om lagere gemiddelde energiekosten mogelijk te maken. Seaqurrent werkt samen met UG, TCNN en lokale leveranciers. De Rijksuniversiteit Groningen is sinds 2015 betrokken bij het testen en ontwikkelen van de TidalKite en het optimaliseren van het TidalKite-ontwerp door middel van Computational Fluid Dynamics (CFD)-analyse. Het Europese Just Transition Fund (JTF) steunt projecten voor regio’s die het zwaarst getroffen worden door de transitie naar een groene economie. Hiermee wil de Europese Unie de sociaaleconomische ongelijkheid verminderen. Het JTF is afgeleid van de Europese Green Deal, die moet leiden tot een klimaatneutraal Europa in 2050.
Momenteel is 97 procent van het lithium in de EU afkomstig uit China. Ook meeste lithiumbatterijen worden in China gemaakt. Met een nieuwe overeenkomst willen Duitsland en Servië het tij keren. Autofabrieken zoals Mercedes, Volkswagen en Stellantis kunnen hun lithium dan in Servië kopen. De Jadarmijn in het westen van Servië is een van de grootste lithiumreserves van Europa. Servië hoopt met de nieuwe mijn zo’n 58 duizend ton lithium per jaar te winnen, genoeg voor 1,1 miljoen elektrische auto’s. Servië zou Europa kunnen voorzien van wel 90 procent van het benodigde lithium. In Servië zijn er bij de bevolking veel zorgen over de milieugevolgen van de mijn. Zo zouden er bossen moeten worden gekapt om lithium te delven, en kan het grondwater vervuild raken. In 2021 en 2022 waren er al demonstraties tegen de bouw van lithiummijnen in Servië. Het Constitutioneel Hof van Servië oordeelde deze maand dat de overheid niet zomaar een streep kon zetten door de lithiummijnbouw. De overheid had ‘de grenzen van haar bevoegdheid overschreden’, zei het hof. Als gevolg van het besluit van het hof maakte de Servische overheid deze week bekend dat de controversiële mijnbouw alsnog doorgaat. Burgers uit de omgeving van Jadar hebben zich verenigd om de plannen tegen te houden. De prijs van lithium is sinds eind 2022 met 80 procent gedaald, en de verwachting is dat die trend nog tot zeker 2027 gaat doorzetten. De prijs heeft onder andere zo ver kunnen vallen omdat het aanbod sneller is gegroeid dan de vraag. Komend jaar zal de productie naar verwachting met 32 procent groeien, terwijl de vraag maar met 23 procent gaat toenemen. Daarom bestaat de kans dat grote mijnbedrijven de productie juist gaan terugschroeven, nieuwe projecten gaan stopzetten en geen uitbreidingen gaan plannen voor de toekomst. Twee Chinese lithiumgiganten, Ganfeng Lithium Group Co. en Tianqi Lithium Corp. leden de eerste helft van dit jaar zware verliezen. De betogers eisen dat de overheid een wet aanneemt om de exploitatie van lithium en boor te blokkeren, en waarschuwen dat ze bereid zijn om hun acties op te voeren als hun eisen niet worden ingewilligd. Nebojša Petković van het platform “Ne damo Jadar” heeft verklaard dat er gerichte blokkades kunnen worden georganiseerd. De EU wil graag een stabiele en goedkope aanvoer van lithium veiligstellen voor haar Green Deal, die sterk afhankelijk is van de overstap naar groen vervoer. Rio Tinto schat dat het Jadar-project 58 ton lithium per jaar kan leveren, genoeg voor 1 miljoen elektrische voertuigen of 17% van de regionale productie. Om over te kunnen gaan tot productie op de locatie, moet de Australische mijnbouwgroep nu goedkeuringen verkrijgen die afhankelijk van de milieueffectrapportage.
De verkoop van warmtepompen is in de eerste helft van dit jaar flink weggezakt. In de eerste zes maanden zijn er 47.000 exemplaren verkocht, wat bijna een halvering is ten opzichte van de 88.000 van een jaar eerder.
BMW versloeg in juli Tesla op de Europese markt voor volledig elektrische auto’s. De Duitse automaker verkocht 14.869 BEV auto’s in juli, ongeveer 300 meer dan Tesla vorige maand. De gegevens onderstreepten het succes van traditionele autofabrikanten op de markt na een achterstand op pure fabrikanten van elektrische voertuigen, gedreven door overheidsbeleid en merkroyalty. “Het gebrek aan duidelijkheid over de stimulansen voor – en de toekomst van – EV’s blijft een barrière vormen voor consumenten die een EV overwegen. Deze factoren, samen met de lage restwaarde van EV’s, hebben bijgedragen aan de daling in juli,” zei Felipe Munoz, Global Analyst bij JATO Dynamics, verwijzend naar de daling in de totale EV-verkoop. Tesla blijft de dominante speler, maar traditionele autofabrikanten zoals BMW en Volvo winnen terrein door de onzekerheden rond EV-subsidies en incentives. BMW rapporteerde vorige maand een verkoopsprong van 35% ten opzichte van een jaar eerder, terwijl Tesla het aantal registraties met 16% zag dalen. Er werden in juli ongeveer 139.300 nieuwe elektrische auto’s geregistreerd, een daling van 6% ten opzichte van juli 2023.Het marktaandeel van EV’s daalde van 14,6% een jaar eerder naar 13,5%.
Minister van Ondernemen en Made in Italy Adolfo Urso eist dat Stellantis snel toezeggingen doet over het gigafabrieksproject in Termoli, anders zal de regering overheidsgelden die voor de fabriek bestemd zijn elders onderbrengen. Acc, een joint venture voor batterijproductie waarin Stellantis de grootste aandeelhouder is, heeft plannen voor drie gigafabrieken in Europa. De afgelopen maanden heeft het bedrijf echter aangekondigd de werkzaamheden aan twee van deze fabrieken, in Italië en Duitsland, op te schorten om de productie te richten op goedkopere batterijen, tegen de achtergrond van een afnemende vraag naar elektrische voertuigen. “Als we in de komende uren geen positief antwoord krijgen op het gigafactory-project in Termoli, zullen Pnrr-middelen aan anderen worden toegewezen. We mogen de Pnrr-middelen niet verliezen omdat Stellantis zijn verplichtingen niet nakomt. En de deadline is in de komende uren,” vervolgde de minister, die de hoofdrolspeler is geweest in herhaalde controverses met Stellantis, die er met name van beschuldigd werd niet genoeg te produceren in Italië. Acc’s plan voor een gigafabriek in Termoli voorziet in een totale investering van ongeveer 2 miljard euro, waarvan 370 miljoen euro aan overheidsmiddelen via het NRP. Acc, dat ook Mercedes en TotalEnergies onder zijn aandeelhouders heeft, heeft de bevestiging van de industriële en bouwtijdlijn voor de fabriek uitgesteld tot eind 2024 of begin 2025. Urso voegde eraan toe dat de overheid mogelijk zal overwegen hoe de investering in de Termoli gigafabriek kan worden ondersteund met andere soorten overheidsmiddelen, mocht het autoconcern het plan later bevestigen.
Start-up Nortvolt lijdt ruim miljard euro verlies
In het hoge noorden van Zweden wordt door Northvolt gebouwd aan een miljarden kostende accufabriek, die miljoenen accu’s moet gaan produceren voor de energietransitie. Daarmee moet Europa niet langer afhankelijk zijn van Chinese fabrikanten. Of de gok slaagt is allerminst zeker: het kost miljarden en werknemers moeten van heinde en verre worden ingevlogen.
De eerste accu’s zijn al geproduceerd en wanneer de fabriek af is kunnen er 1 miljoen elektrische auto’s van accu’s worden voorzien.
De grootste fabrikanten zitten nu alleen nog in Zuid-Korea en vooral in China. Het maken van de accu’s kost megaveel stroom die door de snelstromende rivieren en met behulp van de waterkrachtcentrales kan worden opgelost. Het meeste personeel zijn immigranten van nu al 106 verschillende nationaliteiten. Veel uit Europa, maar ook veel uit Afrika en India. Financierders en overheden staken de afgelopen jaren al 15 miljard euro in Northvolt. Geen enkele Europese start-up harkte zoveel geld binnen. De verwachtingen zijn dus hooggespannen voor deze Europese batterijproducent. Vorige maand haakte BMW af en annuleerde plots een enorme bestelling, ter waarde van 2 miljard euro. BMW is klant van het eerste uur, maar was ontevreden.
Voorlopig stapelen de verliezen zich op. De start-up werd in 2017 werd opgericht door twee oud-medewerkers van Tesla. Vorig jaar draaide het bedrijf met een omzet van 128 miljoen euro, een verlies van 1,2 miljard. Plannen voor een tweede fabriek in Zweden worden daarom heroverwogen.
De Zweedse overheid staat deels garant voor de miljardenleningen die Northvolt aantrok. Sommige Zweedse economen vinden dat dit een enorm risico is. Want mocht Northvolt de leningen niet kunnen terugbetalen, dan komt de rekening uiteindelijk bij de Zweedse belastingbetaler terecht. Nortvolt overweegt om de geplande fabrieken in Heide in Duitsland en in Montreal in Canada tijdelijk uit te stellen ondanks een orderboekje van 55 miljard euro. Maar de eerste fabriek van Northvolt in Skelleftea (Zweden) heeft haar volledige productiecapaciteit nog niet bereikt en een geplande verhoging van de productie loopt achter op schema. Het bedrijf verwacht nu dat de vestiging in 2026 haar volledige capaciteit zal bereiken.
Een elektrische bakwagen kost vier keer zoveel als een dieselvariante en ook in verbruik is het duurder
Grootste batterij van Nederland
FLASC
Een mechanisch offshore energieopslagsysteem kan stroom uit windparken veel efficiënter opslaan dan dure batterijpakketten. Simpele stalen buizen en een set vloeistofzuigers vormen de sleutelelementen. Een eerste prototype van het FLASC-systeem ging zes jaar geleden te water in de haven van Malta. Geen ideale plek om veel wind te vangen, dus draaide het compacte systeem voor één keer op zonnepanelen. Eraan gekoppeld was een speciale converter die reageert op de sterkte van de zon. De werking van het systeem was verder vrijwel identiek aan dat van het megasysteem dat de Maltese bedenkers Daniel Buhagiar en Tonio Sant voor ogen staat: met holle buizen onder water en een vloeistof-zuigmechanisme dat opgewekte energie opslaat door samenpersen van lucht. Het zeewater helpt een handje bij het samenpersen én als koellichaam. Het Maltese prototype kon 1 kWh stroom opslaan en bouwde een druk op van zo’n 15 bar. Dat systeem laat zich enorm opschalen, verzekert Daniel Buhagiar. Je zou er ook de overtollige energie mee kunnen opslaan van een offshore windpark van 1 GW. “Dat zou kunnen met een 15 kilometer lang onderwaterbuizenstelsel waarvan de buitenste buis een diameter heeft van maximaal 1,5 meter diameter. Dankzij de hoge energiedichtheid tot 18 kWh/m3 kun je daarmee enorme hoeveelheden windenergie opslaan en terugleveren bij windstilte. Een systeem van een dergelijke omvang zou pakweg 280 miljoen euro kosten. Bij grootschalige toepassing zouden de kosten uitkomen op zo’n 600-700 euro per kWh bij een levensduur van dertig jaar. “Dan heb je een batterij tegen lage kosten die heel lang meegaat. Een tweede pilot moet bewijzen dat het de bedenkers menens is. Dit project, gefinancierd door het EU-programma Horizon 2020, gebruikt een drijvende windmolen met een FLASC-systeem aan boord. De energieconversie-unit met alle pompen en turbines is gebouwd in het lab in Malta. De ‘Musica’, die een opslagcapaciteit van 50kWh heeft, wordt volgend jaar in Griekse wateren getest.
Het FLASC-systeem richt zich op energieoverschotten uit offshore windparken. Het stuurt de stroom die windturbines niet kwijt kunnen op het net naar de hydraulische zuigers. Deze bewegen op en neer, zuigen lucht naar binnen en drukken het samen in een dubbellaags buizenstelsel. Wanneer de vraag vanaf het stroomnet stijgt, wordt het proces omgekeerd. Het systeem laat de druk weer ontsnappen, waarbij de lucht een turbine aandrijft voor opwekking van elektriciteit. Volgens de uitvinders kan 93 procent van de in gas opgeslagen energie zo worden teruggewonnen.
Een langgerekt buizenstelsel aanleggen aan land is onpraktisch, maar op zee is er alle ruimte voor. Aanleg van een offshore windpark vergt toch al veel werk onder water. Waarom niet de ruimte dubbel gebruiken en een megaopslag realiseren in hetzelfde gebied? Stalen buizen zijn bovendien goedkoop, zeker ten opzichte van lithium-ion batterijen. Voordeel ten opzichte van andere mechanische opslagsystemen, zoals de Ocean Grazer, is dat FLASC niet afhankelijk is van waterdruk. Je hebt dus geen grote waterdiepte nodig om het effectief te laten functioneren. De druk in het buizenstelsel gaat naar zo’n 200 bar, een vergelijkbaar drukniveau als in gaspijpleidingen. “We brengen bij de installatie de druk in het systeem eerst met een externe compressor naar 90 bar om grote schommelingen – en metaalmoeheid – te voorkomen”, vertelt Buhagiar. “Daarna voert het vloeistof-zuigmechanisme de druk verder op.”
Commerciële contracten
De ‘isothermische compressie’ handhaaft het thermische evenwicht en voorkomt grote energieverliezen door warmteontwikkeling. Dat is cruciaal, want temperatuurschommelingen zijn juist het manco van dit type opslagsystemen. FLASC heeft daar dankzij het zeewater geen last van en heeft geen aparte warmteopslag nodig. Buhagiar: “Als we het gas expanderen en elektriciteit opwekken, zorgt de stabiele temperatuur ervoor dat het proces soepel verloopt en we makkelijk aan de energievraag kunnen voldoen.”
Voordat het systeem in een Noordzee windfarm kan draaien moet eerst het validatiewerk worden afgerond om aan alle vereisten te voldoen. En er komt een nóg groter pilotproject met opslagvermogen van 100 kWh in de Botlek. Ondertussen dingt FLASC al mee naar de eerste commerciële contracten. Dat lijkt een beetje op gokken op de paardenraces: er zijn vaak wel zeven of acht inschrijvers en die eisen elk exclusiviteit. “Dus moet uitgerekend die ene waar wij ons aan verbinden de aanbesteding winnen”, lacht Buhagiar. “Vroeger of later zijn we aan de beurt.”
FLASC-systeem
Het idee voor het FLASC-systeem ontstond aan de Universiteit van Malta. Daniel Buhagiar wijdde er zijn promotieonderzoek aan, onder toezicht van professor Tonio Sant. Het idee werd uiteindelijk gepatenteerd en een zelfstandige spin-off FLASC BV werd opgericht. Inmiddels heeft het bedrijf zich gevestigd in de Buccaneer Accelerator in Delft (‘Voor offshore moet je bij de Noordzee zijn’). Het bedrijf is een samenwerking aangegaan met offshorebedrijf Subsea 7. FLASC was in juli een van de drie finalisten in de categorie ‘Onderzoek’ van de European Inventor Award 2024, georganiseerd door het Europees Octrooibureau (EOB). De vinding werd geselecteerd uit 550 andere kandidaten. Bron: Cobouw
InnoTrans
Op de internationale vakbeurs voor vervoerstechnologie InnoTrans, die om de twee jaar plaatsvindt in Berlijn wordt op het beursterrein in Berlijn, worden de meest geavanceerde elektrische bussen en gepresenteerd en kunnen op een speciaal aangelegd circuit van 500 meter ook in actie worden gezien. Het Chinese BYD, ’s werelds grootste autofabrikant, presenteert daar drie nieuwe elektrische bussen: de BYD B12, B13 en B18. Met een actieradius van maar liefst 600 kilometer en innovatieve kenmerken zoals het zelfontwikkelde blade battery-chassis, zetten deze bussen een nieuwe standaard voor elektrisch stadsvervoer. BYD heeft wereldwijd al meer dan 81.000 elektrische bussen geleverd en is daarmee een pionier op het gebied van e-mobiliteit.
Het Nederlandse Ebusco presenteert de Ebusco 3.0, de lichtste e-bus in zijn klasse. Dankzij een carrosserie van composietmaterialen weegt deze bus slechts 9950 kilogram en verbruikt hij slechts 0,65 kWh per kilometer. Met een actieradius tot 700 kilometer en een levensduur van 25 jaar is de Ebusco 3.0 een duurzame en kostenefficiënte oplossing voor stedelijk vervoer. De geïntegreerde accu’s in de vlakke vloer en de mogelijkheid om het dak te benutten voor zonne-energie maken deze bus tot een van de meest innovatieve voertuigen op de markt.
De Hongaarse busfabrikant Ikarus, heeft meer dan 125 jaar ervaring en presenteert twee elektrische bussen: de Ikarus 120e en de Ikarus Midi-bus. Beide modellen zijn ontworpen met het oog op emissievrij openbaar vervoer en zijn uitgerust met de nieuwste laadstroomafnemers van Siemens, wat een naadloze integratie van laadoplossingen mogelijk maakt.
Mont-Ele, een Italiaanse specialist in elektrische en automatiseringssystemen, introduceert haar nieuwste oplaadsysteem voor elektrische bussen. Met meer dan 40 jaar ervaring biedt Mont-Ele op maat gemaakte oplossingen voor de integratie van oplaadinfrastructuur in het openbaar vervoer.In 2024 is de vakberurs van 24 tot 27 september 2024.
Zonnepaneel leveranciers en installateurs vallen bij bosjes om