Meer lezen over dit onderwerp?
Naar schatting hebben 1,4 miljoen huishoudens risicovolle of problematische schulden of zitten in een schuldhulpverleningstraject. Zo’n 726.110 huishoudens hebben moeite om rond te komen. Zo’n 7,6 miljoen van hen hebben een (doorlopend) krediet en 413.000 van hen hebben een betalingsachterstand. 2,8 procent van de Nederlanders boven de achttien jaar hebben een achterstand bij het aflossen van een doorlopend krediet. Armoede overkomt ook steeds vaker de middenklasse en de tweeverdieners. Een op de tien huishoudens in Nederland leeft in armoede en één op de drie armen is jonger dan 18 jaar. In 2023 waren er 62% meer kleine ondernemers die om hulp vroegen. De schuldhulpverlening denkt dat dit nog een effect is van de coronapandemie. Opvallend vaak gaat het hierbij om eenmanszaken. Meer dan 80.000 mkb’ers zijn niet in staat om hun coronaschulden op tijd af te lossen. Het minimumloon en uitkeringen, zoals de AOW en de bijstand werden per 1 januari 2023 met 10 procent verhoogd, de verhoging van 2024 werd door de 1e Kamer (BBB) verworpen, hierdoor kwam 1,5 miljard euro vrij. In totaal hebben 405.000 mensen een bijstandsuitkering. Gehuwden/samenwonenden krijgen 1.869,21 euro en alleenstaanden: 1.308,45 euro. De helft van de mensen die een bijstandsuitkering ontvangt heeft een niet-westerse migratieachtergrond
Afsluitingen van drinkwater
Er zijn in Nederland ongeveer 8,5 miljoen drinkwateraansluitingen. Het onderzoek schat het jaarlijkse aantal afsluitingen van drinkwater op 1.300 in 2023, waarbij verwacht wordt dat het overgrote deel voortkomt uit wanbetaling. Drinkwaterbedrijven hebben geen zicht op de samenstelling van de aangesloten huishoudens en weten dus niet of daar kinderen toe behoren.
Door middel van interviews met belanghebbenden en experts zijn de mogelijkheden tot verbetering van de bescherming van kinderen tegen de afsluiting van drinkwater in kaart gebracht. Regioplan doet de volgende aanbevelingen:
- De gemeenten hebben toegang tot de Basisregistratie Personen (BRP) en zouden in het prioriteringsproces van vroegsignalering voorrang kunnen geven aan huishoudens met kinderen.
- Gemeenten kunnen vaker gebruik maken van een schuldenbewind om mensen te beschermen tegen verdere financiële problemen.
- Harmoniseer de signalen die drinkwaterbedrijven en gemeenten uitwisselen: een minimaal bedrag en een minimaal aantal maanden betalingsachterstanden voor een vroegsignaal, informatie over de aanwezigheid van kinderen en verplicht drinkwaterbedrijven om een afsluitsignaal te sturen voordat zij tot afsluiting overgaan.
- Optimaliseer de afsluitregeling drinkwater naar voorbeeld van de afsluitregeling energie.
- Overweeg kinderen op te nemen onder de definitie van kwetsbare afnemers in de afsluitregeling voor drinkwater.
Om opvolging te geven aan de uitspraak van de rechter, de moties en de aanbevelingen van het onderzoek van Regioplan worden twee sporen gevolgd: het eerste spoor is het verbeteren van het sociaal incassoproces en het tweede spoor is het verbeteren van de afsluitregeling drinkwater.
Betaalbare mobiliteit
Tien procent van de Nederlanders heeft problemen om vervoer te betalen. Voor meer dan 5 procent is de situatie zo nijpend dat ze noodzakelijke activiteiten, zoals een bezoek aan familie of het ziekenhuis, noodgedwongen moeten laten schieten. Dat blijkt uit het onderzoek ‘Betaalbare mobiliteit’ van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM).
Hierdoor is te bepalen hoeveel mensen arm zijn en om welk aandeel van de bevolking het gaat. Daarbij wordt gekeken naar de totale bevolking, maar ook naar bevolkingsgroepen, zoals mensen met een uitkering of mensen in een bepaalde gemeente. Verder meet de methode hoeveel inkomen arme mensen tekortkomen, hoeveel eigen bezit ze achter de hand hebben en hoeveel mensen langdurig (de afgelopen drie jaar) arm zijn. Op 17 oktober 2024 brengen CBS, SCP en Nibud het eindrapport uit met een beschrijving van de nieuwe methode, de nieuwe armoedegrens en met cijfers over armoede in Nederland van 2018 tot en met 2022. Daarnaast verschijnen op die dag de eerste uitkomsten over armoede in Nederland in 2023. Het gaat om voorlopige uitkomsten die beschrijven hoeveel huishoudens niet genoeg geld hebben voor de minimumuitgaven in Nederland.
In het eerste kwartaal van 2025 verschijnen uitgebreide uitkomsten over armoede in Nederland op Statline waaruit ook blijkt wat de gevolgen zijn van rekening houden met individuele uitgaven aan wonen en energie.
Het Centraal Planbureau (CPB) maakt jaarlijks op drie momenten ramingen van de armoede in Nederland. Dat gebeurt in februari, in augustus en in september. Na de introductie in oktober 2024 van de nieuwe methode om armoede in Nederland te meten, stapt het CPB hierop over. De eerste ramingen van armoede op basis van de nieuwe methode verschijnen in februari 2025.
Op 17 oktober 2024 verschijnen er drie publicaties:
- Een gezamenlijk rapport van CBS, SCP en Nibud over de nieuwe meetmethode. In dit rapport worden de keuzes die ten grondslag liggen aan de nieuwe methode uitgelegd en verantwoord.
- Een gezamenlijke notitie met een beschrijving van de nieuwe methode en herziene uitkomsten over de verslagjaren 2018 tot en met 2022.
- Nieuwe tabellen met uitkomsten over armoede volgens de nieuwe meetmethode, inclusief 2023.
Februari 2025: Het CPB publiceert de ramingen voor armoede voor het eerst op basis van de nieuwe meetmethode.
Eerste kwartaal 2025: Publicatie op Statline, de databank van het CBS, van nieuwe uitkomsten over armoede inclusief 2023, volgens de nieuwe meetmethode.
De helft van de ouders die modaal of minder verdienen, heeft moeite met het betalen van de steeds duurder geworden zwemles voor hun kind. Vooral door de kosten zegt een kwart hun kind niet op zwemles te doen. Van alle ondervraagde ouders zegt een op de vijf (19 procent) moeite te hebben (gehad) met het betalen van de zwemlesrekening. Dit bleek uit een onderzoek van EenVandaag onder 1718 ouders uit het Opiniepanel met minstens één kind tussen de 4 en 16 jaar oud. Aanleiding voor het onderzoek zijn de oplopende kosten voor zwemles in de afgelopen jaren. Per les betalen de meeste ouders nu ongeveer 12 euro, en de meeste kinderen zijn ongeveer zestig lessen verder voordat ze hun A-diploma krijgen.
De gratis schoolmaaltijden blijven ook komend jaar. Het afgelopen jaar werd 166 miljoen euro uitgetrokken voor de gratis schoolmaaltijden. Maar in het hoofdlijnenakkoord tussen de nieuwe coalitiepartijen was daar geen geld voor vrijgemaakt. Eind dit jaar zou daarom een einde komen aan de gratis schoolmaaltijden. De gratis schoolmaaltijden zijn voor scholen voor basis- en voortgezet onderwijs in de armste wijken. Als criterium geldt dat minimaal een op de drie leerlingen uit een gezin komt met een laag inkomen. Aan de gratis schoolmaaltijden doen op dit moment meer dan 1.600 scholen mee.
De coronasteunmaatregelen hebben naar schatting het faillissement van zo’n 12.500 bedrijven voorkomen. Er kan niet met zekerheid worden vastgesteld hoe de economie zich had ontwikkeld zonder overheidssteun. Nederland telt zo’n 430.000 bedrijven, zzp’ers uitgezonderd.